Baner ac Amserau Cymru

J. W. JONES A MISSOURI. JCCTTEDDIGION, XU y F YXEB. am Mawrtli Heg, y mae y person a nod- wrd yn ei lythyr i'r Parch. NI, D Jones, yn caniliwio, aê yn eorliwio Missouri. Can nad oeddwn yn barod i 'vmmeryd awdwr y Uythyr ar ei air, aethym i chwiho dvosof fy hun Yn awr, dyma yr byn a ddywcd un o r ilyfrau diweddaraf a gyhoeddwvd yn y wlad hon ar daearydùiacth, ac ystyrir ef o awdurdod adiammheuol. Nis gwn pa fodd y teimla, J W. J. witn weled y darluu- iad canlynol o'i nefoodd (?), "It consists mostly of m-airies and table-lands, almost (lesbtuto of timber and water." A clian fod y wlad bono y» gorwedd yn nghym- mydogaetbau y Mynyddoedd Creigiog, rhydd yr un awdurdod ar ddeall fod ei thvmmorau yn ddarostynged- ig i eithafion hinsoddol. nas ceir eu cyftelyb hyd yn oed yn yr Unol Daleithiau, yn y lIed red au hyny pa fodd bynag. Yohydig wytlmosau yn o), derbyniais lytliyr oddi wrth fmwd i mi, yr hwn sydd yn veinidog yr efengrl yn nhalaeth Iowa. Dyddiad y lhtliyr yw Ciiwefror Heg. Y niae ef wedi bod yn lioli yn dd.yfal am Missouri er cyohwyniad yr idea fawreddog (?> a ..wronaidd (!) o sefydlu New Cambria. Nid rhagfarn Sedd yn ei symbylu i hyny, end teim1"i awy¿d i fyned yno ei hun, os byddai y lie yn dda. Dyma fel y dywod Dywedir yn awr mai lie afiacliiawn ydyw Missouri. Y mae Cymry Sow Cambria wedi oael eu twyllo. Tennessee, neu Oregon, neu Patagon:a, yw y fan i'r Cymry. Os ydyw hiusawdd Patagonia yn dyner a chyf- artal, byddai "hyny yn anuogaetU hyd yn oed i minnau fvaed yno. Y inae Iowa yn dalaeth dda iawn yn mhob vstyr bron end ei hinsawdd. Ow! wfft i oerni y gauaf yma. Yr oedd hi ddoe yn un o'r diwrnodau cethinaf a welais yn fy my wyd; a heddyw etto, y mae hi yn rhy oer i filled aJlan, Hinsawdd y wlad hon yw ei hunig fai, ac y mae ef yn fai mawr." Uyna fy marn innau htfyd Gan mai arwyddair prortesedig J. Nlr. Jones ydyw, Egwyddorion, nid per- so'iau," nid oes eisieu enwi awdwr y -lyfyniad uchod. Ac er m wyn i mi ei foddio yn mhellach, ni fyid i mi ar hyn o bryd ddyweyd pwy ydyw awdwr nac enw y llyfr ydyf»nais o hono, na pliwy aicylioeddodd,.nao yn mba Ie y cyhoeddwyd ef-i bs ddibeu Egwyddorion, nid peraonau," meddai ef wrth y prif athraw or Bala; a dvna ddywedaf finnau. witbo yntau. V mae 1!ellvf r»»or i'w ddy weyd am Iissouri os bydd achos. co MAB ASIAN.

Y WLADYA QiMRElG. FON'EDDiaiON, Derbyniais lythyr, dyddiedig Buenos Ayres, Chwefror 25ain, oddi wrth >ir. Lewis Jones, yn hysbysu fod y l!ywydd -Mr. Davies wei myned yn y llong feclian a brynodd at wasanaeth y AVIadfa i lawr i Porthmadryn a dyiftyn y Camwy, a 15,0^0 0 bwysi o iiawd, lJawer iawn o gig sych, tatws at eu bwyta, nee, colli, siwgr, sebon, &:0. l' oedd lor. Davies yn cycbwyii Chwefror 14eg; ac felly, os cafodd fordaith hW,ylus. gallasai fyned suo milldir mewn wythnos neu by thefnos- Golygid fod hyn yn dd'gon o fwyd i'r fiutai am o ieiaf dri neu bedwar "mis. r mae y llywodraeth yn addaw lielpu y Wladfa liyd nes y daw yn hunangynnaliol H efyd, y mae cyfie yn awr yn cael ei roddi i bob un sydd yn dewis ymadael o'r Wladfa pan y myno, i ddyfod i I'atagones neu Buenos Ayres: ac os bydd yr faerald Cymraeg mor garedig a'n cludo i'r man a ddewisant oddi yno, allan o'r tanp- grihad y mae efe wedi ci ¡¡ynnni: i'w godi, diclion y caiff y pleser o gario ambell i iidiogyn a grwgnachwr i Gaer- liarfon, i greu chwedlaudrwg arbyn yr adeg y byddant wedi myned yn brinion. Nid oes genyf ond gobeithio fod Rliagluniaeth wedi noddi y llong ax ei tliaith, a'i bod wedi uivntd er's talin i r Wlndf" yn ddiogel. Gobeithiaf hÐfyd fod Rhagluniaetb dyner y nefoedd wedi noddi yrymfudwyr yn absennoldeb Mr. Davics, y Uywydd. Ar 01 i Dr. Green, a lIlr. Wiliiaui Williams, Dale- street, Liverpool, gyhoeddi ystonau iaor enbydus "Ill y Wladfa yu Buenos A.yros, aoth vjhalcr i lawr yno, i gario y neb oedd yu dewis ymadael odd', yno i Patagones ac ueth un o longau rhyfel y wlacl hon, yr hou oedd yu myned'i'r Falkland Islands, i yinweled a'r ymfudwyr- Wrth i'r ymfudwyr fyned o Liverpool, yr oeddwn wedi anfon cais at ein llywodraeth drwy y",Cadben Prior,' E'liiijrativn Office, Liverpool, am i rai o longau rhyfel ei iiawrhydi sydd ya Regur yn y parthau hyny ymweled "r ymfudwyr; ao yn unol 4'r iymuniad, y ma" llong wedi inyned i lawr i Purth Madryn. y mae Mrs. Jones, gwraig Mr. Lewis Jones, yn y "hel hon yn bresennol, ac o'i genau y mae y dystiolaetli a ganlyn am y Wladb wedi ei ehael; — "Kid oedd Mrs. Jones yn Madryn ar adeg glaniad y fintai, gan ei bod ar y¡¡ryd. ynj wael yn Patagones a phaii y daeth i'r lie, ni bu hi yn byw yno, am nad oedd g(¡uddi un tJ VIlO. Vr oedd hi yn aros ar fwrdd yllong, ,-a bu yn y In amryw weifcliiau. Yr oedd y tai yno,yn un liiiiell, a plledwar o welyau ynlllhob tS- Coginient Y w allan i'r tJ, am ma fcy coed oedd, a bod perygl iddo gymmeryd tfui. r oedd y bobt yn byw yn lied dda ¡-8, ae yn cael digon o bob petli. Yr oedd llawer yn ngweddill o jmbortu y llong, Lie ystoc dda o angenrheid- lau wedi dyfod o Buenos Ayres. r oedd digon o gig, heb h:/t fod yr holl ddefaid i'w cael pan y byddai angen, IWtii Mr. Lewis Jones ag yebydig gig moeb, rbag ofn y buasai rliywun yn wael, ac yn dewis caal peth 0 hono. ir oedd hwuw yu cosi)io banner coion y pwys. Y s$ub- wyJ ei yinaitii yn our íUQn, a iiyny mown dull digon oedd pawb yn oael faint a fynent o fwyd ar y dechreu, a rhoddid cyfrif o bob peth ar lyfr. wweiwjd yn bur iuan na wnelai hyny rno'r tro, gan fod rhai yn yd.oeio o'r stores yn eu tai. Y oanlyniad fu i'r !>«yUgor voddi allowance ibawb, fel y caffai pawb yr un ch\areu tog. Ymddangosai pawb yn bur foddlawn i'r retn newy,ld l'ra yn forth Madryn, yr oeùdyLt yn ryw lei gwyno Illddivfrynia, Ond ni bu av neb syelied, am fod digon- 'U ,Q udfffr iV iloii with Jaw, ir oedd ALr, Lewis Jones wedi cloddio pydew eyn i'r fintai ddyfod yno, ae yr oedd winch i godi dwfro hono gvda l>>rlxt, ond bydd, ai weitliiau yn hrin, ac yr oedd y ffor.M yn bell at 0'1' tai, yr hyn oedd yn gw'yn gall rai di o'r bobl. Peth arall, fo gafodd yr boll anifeiliaid pt ,>1¡ o'r fan hon tra y buont yno. Nis gviyr -\lrs- Johes fawr am y daith o Porth Mad- ryn i ddyffryn y Camwy, gan fod yr holl ferched ond ryw dair neu bedair wedi uiyried i lawr yn y llong. Taith ychydig o oriau ydoedd i fod, ond cododd yn ystorm arnynt, fel y buont bedwar diwrnod ar dleg ar y mor. Ar yr adeg hono, dywed virs. Jones ei bod yn meddwl fod y dyuion wedi dioddef eisieu, gan fod yr ymborth ar fwrdd y llong. Btiwyd 3,11 lled bir yn dudlwytho'r llong ar ol cyrhaedd i ddyffryn y Caiiiiiryfel y buwyd yn fyr o amryw bethau, megys t3 ?, sur, &e ac yr oedd rhai yn grwgnach yn enbyd, Ond nid aent i weithio er mwyi? en cael i'r Ian o'r Hong. Yr oadd ar rai ofn byd yn oed wlyc1JU eu traed, pan ofynid iddynt fyned i ddad- lwytho'r eweh. Yr oedd yno ddigonedd o ysgyfarnogod, ond mvnad i'w 11el", a rbai iawn oeddent. Kid oedd ivirs. Jones wedi gweled un o dall ugain pwys, Edrychent fel defaid wedi eu blingo. Yr oedd yno ddisonedd o estrys- od, cig y rhai oedd yn bur dda, ynghyd S. gwyddau, liwvaid, pheasants, kc. Gwelodd Mrs. Jones un ddal'iuan wedi ei dal, olid nid oedd neb yn meddwl am ei bwyta. Ni chlywodd neb yn son am un wylan (sect-gull) yno. Mewr. perthynas i'r llwYllogod, dywedai fod amryw wedi on dal, a byddai y sawl a ddaliai hvyuog yn tori ei gynffon, ac yn ei roi yn ei liet neu ei gap fel plnen, iddynt fod yn swells, fel tase. Ond am fwyta un, ni chlywodd hi am y fath beth, Mewn perthynas i fsfyta'r cig ceffyl, dywed Ml's. Jones fod gyda'r mesurydd tir dri o SJ1aniad, ereill, a bydd- ent ill pedwar yn byw ar helwriaeth. Cig oedd eu holl I fwyd, neb un tamaia o tara, ac yn enweaig cig cerryi. Lladdasant unjo'u ceftylau eu liunain i'w fwyta, ac 0'11 caredigrwydd rhoddasant beth o bono yn brescnt i'w ?y ;c?, o ,,iy Cymry, Khoddasant ychVdig i Mrs. Jones, ac y mae hi yll dyweyd ei fod yn dda iawn. Dyn&'r holl chwedl. Ychydig 0 wenith a hauwyd, dim ond tipyn ei- iiiwyn cael rhyw fath o brawf. Credent ei bod yn i-ljy ddiwedd- ar i liau llawer o liono, Nid oeddent yn credu y tyfai, ond er lIIawr lawanydd iddynt yr oedd yn egino yu rhp„g- orol pan yr oedd Mrs. Jones yn ymadael. Nid oedd yn oidilo personol i nob, ond yn feddiant eyffredir.ol y Wladfa. Yr osdd pawb bron wedi plana tatws, pomp- kilts, ac Indian Corn yn ou ffermydd. Yr oedd yr Indian Corn yn deehreu egino gan y rliai oedd wedi planu gyntaf. Yr oedd yn l'hy gynnar i'r Ileill egino pan yr oedd hi yn ymadael. Vr oedd yr holl dai yn nyffryn y Camwy gyda'u gil- ydd, oddi eitlir ty Mr. Williams, Birkenhead Yr oedd efe wedi gwneyd bwthyn ar ei ifarm. Yr oeddent oil o tuag ergyd creg i lan yr afon. Y mae dwfr y Cmuwy yn debyg i ddwfr y Ilia Negro IÚ Plate, yn bur flasus, ond braidd yn llwyd. Byddai Mrs. Jones weitliiau yn berwi ychydig arno, a'i adael mewn llestr dros nos i waddodi. Byddai wed'yn cyn loawed a cider. Yr oedd yn yr afon bj-sgod. Daliodd Sirs. Jones am- ryw gyda line. Byddai yn myned i bysgota broil bob dydd. "King Fish" oeddent, rywbeth yn debyg i II sa/mon, ond nid yn liollol o'r un Jliw. Hynod 0 fiasus. y r oedd Airs Jones yn iachach yno nag y bu erioed, ac yr oedd pawb yr un fath. Teimlai yn hynod o ddi- galon pan ddeallodd fod yn rhaid iddi fyned i ffordd, o blegid yr oedd wedi pwneyd ei meddwl i fyny i aros yrio am rai blynyddoedd both bynag. Hoffai y romantic life i'r dim, Mae'n amlwg fod yr hyn a ddywedodd Mr Lewis Jones yn wir, sef fod dwfr eroelv i'w gael trwy gloddio yn Patagonia. Kb aid aros tipyn lies cael esboniad pellach ar lytbyr Vr. William R. Jones, o'r Bala. MICHAEL D. JONES.

IYMWELIAD A THALYBONT, CEREDIGION. POSEDDIGION, G .iwsom y pleset a'r boddhd mawr i ni ein bunain o I ymweled a'r He uchotl yn aiieg gwyl fly.ayd lol yr e*lwys AnnibYMI eleni-y Pasg. Yr oeddym lawer gwaith yn y,tod ein tymmor wed. clywed am yr ardal boblog uchoi, ond heb gael yr hyfrydwch o ymgydnabyddu a'r bobl ac A', gymmydogaeth cyn yn awr. Y mae golygfeydi am'ywiol yuyoimydogaeth yn dlws drcs ben-yn ddigon felly i gynnbyrfu daifelydd dyn ag svdd wedi cael ei eni yo amddifad o'r dalent hono. Hynod fel y mae omrywiaeth yn nodweddn holl weith- redoedd y Creawdwr doeth a da. Ceir gweled y mynydd. oedd cribog yn efgyn ell penau i'r ffurfafsn fawr, gan waeyd y cymmyiau yn orchudd iddynt eu hana n. Dra- chetn, yinddengys y dolydd llydaiu yn yumisgedig a llily.mi anghyinmharol tuag Ebrill a Mai. Y nae Tslybont yn cael ei amgylchynu gan liaws o fynydiioedd, pa rai sydd yn ymddangos fel llu o wyiwyr au.diiffynal i'r pentref. Heriant y yrstorm i wneuthut ,xii byw Diwed i'r pet,tief, ae iddi gymmfiry;i y eyfeiriad a ewyliysia. Trigianna o ddeutu 800 o eneidiau yn Tal- ybont, .1' rhan fwyaf yn weithwyr yn y factories a'r gneithUu UlWO. G-welsom lawer o bentrefydd yn ein orwyd mewn gwahanol fanau, oud nid ydym yn cefio i ni weled peatref a'r tai mor newy id, ac yn cael eu cadw mor ifm a'r uu dan sylw. Yr wyf ya credu fod y Taly- bonti&id yn sefyll yu nehel iawn ar gyfrif 6U glanweitii- dra. Y mae hyn yn glod nid bychan iddynt. Nid oes dim yn fwy ffiaidd yu ein gulwg na gweled dynion yn byw mewn modd swrtb a budr, fel y gwelir mewn llawer 0 !anau, y ,,ywa?tb vn Nghymru. Yi oeddwn wedi c.el ar ,d,a:l fod y cyfèiLion Amiibyuol yb bwriada ail ad. ei!adu y t?ap?l. Yr y(lyni yn h?y. o ddyw,?5d i i gae! ein somi yn fa?, mewn p,,thyn?a i?? addoldy, e bleiid yr oeddym wedi olywed cyoimaini o son am yr eg?wj,s, ?i bsd y lioso af yo i, Aberteifi; f,lly disgwyl- !iemwe'tedeape! :ei?E){!0'y"hyn,c,twaomeinEOmi yn f,wr, Gwir ei fod )n gapel eang a chad"rn, ond etto cwynir yn gydredirt ei fod yn rhy fychan i'r gyn, nulieidta a arfera ymgynnull id io, ac hefyd yn lUwer rhy fychan i atteb i boblo;aeth yr ardal. Giu hyny, yr ydym yo IJwyr argyhoeddedig mai dyleuswydd y rhai hyny sydd yn teimlo dros iwyudiant yrachos yn yr arda! yw codi at en gwaith fel uu gwr i adeiladu capil teilwng o'r eglwys ae o chwaetli yr ues broseouol. Gresyn fod rhyw ddifrawder a cb^sgadrwydd crelyddol yn attilfa ar d'ordi dynion i wiievd yr hyn syda hanfodol angeo- rhtidiol or dylanwad achos Iesu Griotmewn ejmmydog- aelh. Hawdd ydyw bloeddio ein bod y peth 11m a'r peth avail i ond ar yr uu pryd, gofalu aa wnasn unrhyw aberth Ir mwyn hegwyddoiioa. Nid yw path o'r fath yn werth ei gydrabod o gwbl. Buasii yn dda i null eglwysi Cymrn goiiu mai y ffotdd efleithiolaf i lfidd clylalIwacl ysbryd gwoithgar gwdnido!(ion iouaiogc ydyw gwrthwyusbu '\1 cyu,luuio.u. G .beithio y cymmer y cyf'tilliiitt yn Talybont a n aaau eieill, yr awgrymiad, a: y byid diwvgidd ya hyn 0 bcth yn cyir.m;ryd lie yn luau. Crywaisfody P-ircb. Mr. Rees, gwjoidog yr eglwys dsn sylw, yn d»dieu dies Ra,l cap;l, ond fod ere il yn b»rt«tt y gellir gsnes'd hebddo, fod yr un pre- sennol yn ddigon da. Y ifordd oreu i gael capel, os beriiir Ui lid yn attalfa ar Iwyddiant yr acbos, ydyw !W thio cyrighor Y gw"'¡nd(¡ p.rch?s a1Jo, sef i ?t.i(i? pMChus y Hei fyned & ch .ib gacdjo i'w dynu i lawr, a gadael y I li,i otddyr.t yn dadleu (wyaf dros ei diiael yn Uonydd i'w goJi ct,I iyny. Ni ryfeddem na fyddai y dreto ucliod yn effathiol uwn pe eidodid mewn ytnsrleriad, i g.el y gw?r yrtyfnig yn rhai p irod ac ufudd i wneyd pob peth a fyddai ya ogomant i achos y Gwaredwr V yr ydym wiiJi crybwyll eisoes, i ni dreulio ein Paso yn nghyfaifod blynyddol Talybont. Trefn y cy- t'tlrfodydri srdd fel y canlyn—S»obatb y Pasc. holwvd yr holl ysgoliou 3.*bbathul eydu yn (Aal cyssyiUiad Ur !Ie .n y PaTch. Rbys Gwe.yn Jones, Merthyr, vn y ben- nod gyntaf o lyfr y D"duddiad. Gao fud y '?bfr hwn w",1i cael IHwer iawn o sylw Mr. Jonss yr oedd yr hoii yn rhagorol fel y gsllesid disgwyl; a thystiai yntan, hr oi sefyll i fyny am saith awr i'w holi. ei fod wedi cad ei foddloni yn mhell tu hwnt i'w ddig^wyliadau. Can- ttio'ai hwynt yn fawr am en hymdreob, a dywedai ell bed wedi atteb yn deilwng o f'yfyrwyr unrhyw athrofa [ yn y dywysodaetb. Nos Fawrth a dydd Mercber car.- lynol y oedd y cyfarf'od pregethu, pryd y pregethwyd gan y Parahedigion E. Jones, Tp rbos b. Williams, Rhyd v hour; G. Jones, a D. Jouea, G.C., Merthyr; a W. Ev^.ns, Aberaeron. Pechreuwyd y gwaiianol oedfaon gin y brortyr canlyool—Hughes, Llaobryumair; Jones, lyraosi Thomas, Ml1chynllel;h; 8C Evans (B.), Tal y bont. Yr oedd y cynnuliiadsu, at eu gilydd, tu hwat i arfsrol, y preethau yn rymus, a'r gwiandawiad yn u- t'ldi A'n gweddi yw ar i efleithiau daionus ddilyn y cyfarfnd. To:) vnx yw dyweyd fod yeanu ynjbur dda a rheolsidd, yn hynli u gryf. Yn eiu barn nj, dylasii yr harmou- inaa giel ei chwareu gyda mwy o fywiogrwydd. Ydwyf. & I YMWELYDD,

I LLANSILIN. Dariith a chi/farfod cystadleuol.. j Dldd Gwenery Groglith, am ddau o'r gloch yn y prydxawo, yn ngbapel y Trefoyddioa Calvioaidd, yn y lie uehod, cafnyd darlfth pur ddyddorol a d,fyr gan y P.trcb. R Bills (Cynddelw), Caernarfon. Ei (lestYII osdd V Milflwyddiant. Decbreuwyd y cyfrirfad trwy i'r cor ganu Benditbion yr Hwn. Yna cymmolwyd y gid ? ir gan y P"rab. W. Janes, bugail y lie, yr hwn, yu o, ei dI1H atft?rol, a waaeth bwt o aIath &ur ;,?tti). Yna galwodd y darJithyd at ei ?.ith, yr hwn a fu o gw,.P. dwy awr yn myoed trwy ei orchwyl, a th.rfy?i- wyd trwy i'r cdr gnuu Amser gwell. Ylla aeth pawb i ymufyn ana i.e. Nid ocdi Ihwer 0 amser i'w golli gyda'r tê, am fod y cyfarfod cystadleuol i ddechreu am chwecli; ae yn mhell cyn yr amser anpwyhtiedig i ddechreu yr oedd y cape! yn orlawfl. Yr osddy evfirfod hwn yn dal cys- sy It ad yn fwyaf neillduol ag Ysgolion Sabbathoi y dos, tartb, et C.rocddau, Creiglwyn, Cefncanol, Rhiwlae, a yr oil dan esgobaeth y Parch. W. Joues. Da-tth cj.ween o'r glocb, a dechreuwyd y cyfarfod mor agon ag y gallwyd i'r aenser appwyntiedig. Llywydd y cyfarfod oedd Cynddelw, yr Own" agorodd y cyfarfod trwy an"rühia 1 byr. Anerchiadau gan y beirdd. Tôn gan y (ûr, Ardderchog feib yr awen. Bsirniadaeth y Parch. W. JoneH ar arholiad y plant ar Hanes Dafydd goren, Francis Jones, Ltansilitt. Canwyd Hen Wlad ty Nbadau^gun T. Williams, Priddbwll. Bsirniadaeth y lywyddary ddau englyn goreu i'r Lleidr; goreu, y P. rch. R. Davies, Llansilir, dyma nhw- "Give arfog ar ei yrfa-yn y gwyll Y n llawn gwango lladrata; Sitna'r theol ddwyfol dde, Was Belial, pawb ysbeilia. Llechwrsidd i gell eich arion-yr iL A'i rwyd am y cyfan Llyui, hyf yw—llvmha y fan- Yrnedy fel y rnudan." Uaawd, Cymru fy ngwlad, gan 0. Williams. Beirn- iadaeih y Parcb. E. Roberts, Cemmaes, ar yr attebion goreu h csestiynau ar y Deg Gorchymyri goreu, E. Jones, Creiglwyii; a 1, W. Evans, Hafodig. Too Baes- Dig gan Miss J. Williams, Let me kiss him for hi. Mother." Beirniadaeth y llywydd ar y gan Cartref y MeOd",yn; g >Teu, S. Davies (&iuioll Ddu), Tregeiriog. Ganu, 01 n-i chawn farw yn yr haf, gan R. Williams ac A Jones. Beirniadaeth y Parch. E. Roberta ar ytraeth- awd ar Deulu Betfcaoia; gorau. Barbara, yr hon nid attebodd i'w henw. C&nwyd Toriad y dydd gan R. Williams. Darllen difyfyr; gorea, Rliywun, o gym- mydo(;aeth Pan y bont. Ton, Gal&r gwraig y naeddwyti, gan Miss M. Williams (Bos Qwaiia). Beirniadaeth y llywydd ar y ddau englyn j'r Tafod; goreu, Einion Dda -wde hwy :— B, wat anwair beirisnt hynod-yr enaid A'i ranau yw 'r tafod; Tania, dryliia, tyn drallod, Ar fvd ya wir fe edy 'i nôd. Drwyddo yu ymadroddioo-hylithra Belaettirwydd y galon; Dilena'r delw union- Ei hyfryd hedd, neu fraed hon. Ton, IIn spectol fy usia. gan J. Williams. Beim- indaetn y Parch. E. Grifflihs ar y traethodau ar Pedr f 1 dyn, fel Cristion, ac fel ap^stol; goreu, D. Jones, Cefn canol; ail, D. Davies, Cyrneddau. Töu gan y cor. Areithio difyfyr; goteu, D. Jones, Cefn canol. Bsirniadaeth y llywydd ar y bryddett ar Amser; goreu, Einion Ddn. Tor gan g6: enwog Llansilin. Pe buasii mwy o le diammtuu genym y buasid yn catl llawermwy o bleser yno. Oad ar y cyfan, ciwsom gyfaifod pur dda.

BLAENAU, SIR FYNWY. Ctjfarfod ehuiarterol yr Amtibynwyr. Cynnaliodd Annibynwyr y sir uchod eu cyfarfod cbwarterol yn Bitea, B',ae090U. Dechreuwyd y cyfarfodyddcyhoeddus am saitb nos dydd Linn, Ebrill 2il, a tOtwy y dydd can- lyn, 1. Preiretbwyd at yr achlyaur gan y gweinidogion car.lynolill i. Moui., Llanelli Griffiths, Blaenaton Daniels, Cefucribi Davies, New Inn; Jones, Machen Hughes, Tredegar; Davies, Rises; Wiiliams, Aber- carn a Hughes, Pjnmain. Ciwaotn gyfarfodydd da a phregethao grymus o'r dechreu i'r diwedd-mor dda fel y d'sgwyliwn giywed fod yr eglwyø hon yn ilawea faaa plant etto. Ymfadiaeth etto.— Y mae trigolion y Blaenau alr cylchoedd hm yn parhau mewn ysbryd ymfudo; dyma ydyw y prif destyn y siaredir yn ei gylch y dyddiao byo. Vmad iwcd! Jirnryw deuluoedd cyfain oddi yma ddydd Saiiwrn a dydd Llun, y 7fed a'r 9fdd o'r rois hwn, ac y mae yma ugeiniau yn bwriadu gwneyd yr un peth etto, a'r rhai hyny,yu mhlith y gweithwyr goreu a fedd y gymmydoguaih acyrydymya dta sier nad oes dim yn ddigonol i'w hattal i fyned ond codiad yn y cyfloau, a cliredwn fod sefyllfa y farchnad baiara agIo yn can- iatau hyny hdjd. Ac 08 ydyw y meistiiaid am gael eiu gwasanaeth lawtr yn hwy, bydded iddynt reddi codiad i oi ar tyr cyn ein bod yn ynaadael i'r America draw. Yr ydym yn fod'ilawn bob ameer i'r farchnad fod yn safon i redeiddio uin cj-flogau, ac ,yn ystyried jhelyd mai y meistriaid a bia "u gwaith, ac fod ganddynt bawl iw rhoddi i'r neb a e .vyll;siant, ac mai ninnau bia ein llafur, acyryilym yupMdprfynu myned ag ef i'r fa chnai uchai.—Morgrugyu Gwent.

I DBEFNEWYDD. I Y mae yn dda genyf fod ysbryd llenyddiaetb yn ail- fywio yn Sill luysg. Vr oedd yn bur amlwg yma ddydd Gwener y Groglith diweddaf, mewn eisteddfod, nen yn hytrach gyf.ufod Uenyddol o', radd uwchaf, a gynnal- i?yd y. e,,?dd y d,,?f, e? .?t iy.as ."r Annibyn- wyr Cymreig. Trwy diriondab Mr. Elias, y Cambrian Railway Manager," cafwyd treua rhad i redeg ojJAberystwyth, a Llanidloes, a Chroesoswallt j'r dref hou ac erbyn111 o'r gloch, yr oecld yma gannoedd lawer o bobl wedi dyfod o bbbcyfeiriad, Wu gwynebau yn arddangos rhyw ddis- .gwyliad inawr am yr hyn oedd i gymmeryd lleynghorph y dydd. Dechreuwyd y cyfarfod am 2 o'r gloch, a chymmerwyd y gadair gan y Parch D. 1\[, Jenkins, Aberhosan. Cymnierwyd rhan yn y cyfarfod gan y personau can- lynol W, Jones, Llanbrjnmau; (Tafolog), Cas- wailon, 30hll Lewis Jones (Cynddylawg), Aberystwyth; {Ja'oos Maldwyn) Mr. T. Kowlands, Draper, &c.; Mr. Wilson, Camo; Hugh Jarinan, a W. fraccis, (11 dref hon. Ar 01 araetli bwrpasol, galwodd y cadeirydd am don gan y cÚr, Myn'd y'mlaell mae'r afon-Hugh Jerman yn chwareu y berdondg. Wedi hyny, cafwyd anerchiadau gan y beirdd, sef Jabes Maldwyn, a James Roberts, Cw-mderwen. Ymgystadlu me.,vu can., The land cf fay Fathers, yn Saellleg-.goreu, ffamer, Davis, Taylor, a Roberts, olr dref hon. Beirniadaeth Mynyddog ar yr Englynion i Gapel Neydd Amihyuoly.dref hon Wyth o ynigeiswyr..Vnnheilwng o'rwobr. Ton gan Mr, John Davies, Dim Haesneg. Beirniadaeth Tafolog ar ,y traethodau ar Daniel fel esampl i ddyuion ieuai. nge- goreu, John Jones, o'r dref hou. Toil gan y Cik, Y Ffynnon ger fy mwth. Araeth gan Cynddelw, Aberyst- wyth. Beirniadaeth Mynyddog ar y Cywyddau i'r Fynwcnt-goreu, Robert Roberts, Cwmdurwen, Maner- fyl. Ton gan y cflr, O! Dowch i'r Mynyddoedd. Beirniadaeth y traethadau ar Amser, ai werth (cyfyng- edig i ferehed)-goreu, Anne Jones, Tý mawr, Tafolog. Ton (N eddy Jones) gan Mr. Ellii Jones, Llwyn celyn, Llanbrynmair. Yingystadleuaeth mewn cantt canig, Come love with me, yn Saesneg. Ni ddaeth ond un cwmni yn mlaen, sef Elias, Hamer, &c„ 0'1' dref hon, a chawsant banner y wobr, Ymgystadleuaeth naawn dar- llen 5aesneg, To bg, or not to be, 0 Hamlet, gan, Shakes- pere—goreu, James Mcllquham, Aberystwyth, a chaf- odd ganmoliaeth uchel. Wedi canu God bless the Prince of Wales, teifynwyd y cyfarfod 2 o'r gloeh. Ymgynnullodd torf liosog a in 6 dracbefn, it dechreu- wyd y cyfarfod trwy don'gan y" cor,r; Pob rhyw. seren. Anerchiadau gan y beirdd, sef Tafolog, (Jaswallon, Ieuan Meirig, a Jabes Maldwyn. 'Ion gan John Davies, Cwymp Llywelyn. Beirniadaeth y caneuon ar Suddiad y Liiiidou. "i ddaeth ond un i law yn brydlawn, a chafodd y wobr, sef Robert Roborls, Cwmderwen. Ym. ddengys fod y gân oreu mewn Haw yn dry ddiweddar, sef yr eiddo Hugh Davies, 0'1' dref hon. "ani-o gan y cor, Dychweliad y M orwr. Beirniadaeth ar y traethod- au ar Y Pwys o weithredu yn ol cyrlwybod. Un cyfan- soddiad, a chafodd y wobr, sef Mr. Humphreys, o Corns, yn cael ei gynnryehioli gan Ieuan Meirig. Yn nesaf, ton gan I). Davies, Un goeg oedd y gneuen, Yn nesaf, ymgystadlu mewn cauu, Y Fenyw Fach a'r Beibl Mawr—goreu, W. H. Hamer, o'r dref hon. Y mgystad- III mewn dadlen, 0 W-ith J. IL-go-eu, Bugli a Benja. min Davies. Ion gan y cor, Os cynnyg Iorwertli D'wysog. Yn nesaf, darlln Cerddoriaeth Byrfyfyr. Ni ddaeth ond un i'r maes, a chafodd y wobr, sef E. Powell, o'r dref hon. 'ion gan Alr. John Wilson, Garno, O 1 tyr'd yn ol fy ngeneth wen. Beirniadaeth yr englynion i Afon Hafren—goreu, Robert Roberts, Cwmderwen. Araeth gan W, Jones, .Llanbrynmair. Ymgystadleuaeth tnewn canu, Deigryn y Milwr—goreu, cos Tafolog. Ton gan David Hughes. Beirniadaeth y pryddestau ar Yr Iesu ar for Galilea-go-ou, James Roberts, Cwmder- wen. Ymgystadleuaeth mewn canu, Anhawdd rhoddi hen delynau-i-haiiwyd ylwobr rhwng H. Davies, W, Hamer, ac R. Peat a John Williams. Ymgystadleuaeth mewn daillen barddoniaeth-gorea, Bunjamin Davies (Tafolog). Wedi rhoddi diolchgarwch y cyfarfod i'1' cadeirydd, y beirdd, y cantorion, ac yn enwedig y boneddigesau fu'n gwisgo y buddugwyr mewn rubannau gleision sef, Miss Griffiths, Meirion House; Miss Morris, Llanbrynmair a Miss Thomas, Carno, ymadawodd y dorf trwy ganu I wisgo allr goron, ag arwyddion amlwg fod pawb wedi cael eu ilwyr foddloni,—Rhywun.

I RHES Y CAE. Dydd LInn y Pasg, cynnaliwyd cyfarfod llenyddol yn y lie uchod, o dan lywyddiaeth y Inarch. J. T. Lewis. Dechreuwyd am ddau o'r gloeh. Anerchiad can y llyw- ydd. Ton, Hois holo," gan y oor, o dan arweiniad rhagorol Mr. E. Vaughan (Maelgwyn Gwynedd). Anereh- gan Mr. J. Res, Atlirofar Bala. Ton Kan y c6r, llu disglaer y nef." Beirniadaeth y Parch. J- Davies, New- market, ar y traethodau Y Band of Hope (Bladau yr Ida,,ol, Robut Pierce, Lily, Khes y cae. CAn Y Bardd o'r Bala," gan J. Rees, yn;dda iawn. Anerch- iad gan Ap Callestr. Da..nenDt«¡.. i. 20-:¿:J. Edward Jones a Peter W.tkyr. yn gydf.ddug.l. Beirniad, J. 11. B I T6 br, Ein Ilong ar hynt. :¡:ia::h Mr. '¡iiliainsôB'i'i:t:oï Ls:t; y cyfieithiadaa, Y meddyg yn elyn i grefydd." Bodd- ugol, Mr. Shem Jones, Waen, Rhes y em; ail oreu, Miss Alice Goodman, Rhes y cae. Tôn," Pale mae y Behan," gan Miss Elin Vaughan, Miss C. Vaughan, Ap Callestr, Daniel Jones, Caleb Goodman, ac Edwin Roberts (encoriwyd). Adroddiad "tY Plentyn Amddi- fad," H. Goodman, ac S. Ð, Gardner yn gydfuddugol. Ton, Dychweliad y Morwr," ac encoriwyd Beirniad- .?tl? Md. John Goodman (Cainwyson), John Uoyd. Hersedd, ar y Brydde.t i'rdiweddar Thom" Williams, fal bardd, pregethwr, a Christian. Buddugol, Ap ;JId, :Lí:rai'; befrn?;l1:Uhel d:i1;gù y bryddest Diweddwyd y cyfarfod trwy ganu Duw, cadw ein Brenhines." Am chwcch o'r gloch, cochren. wyd trwy ganu Boston. Anerchiad gan y Parch. J. Jones, Jerusalem. T6n, Hais, holo," gan y c6r. Dar- Iten difyfyr (dan 25 oed ) Buddugol, Shem Jones, y \e:fít1r:s d::e5 Binia:ao;: ,i:nŸglr Frytanaidd, Licswm, ar y Uawysgrif i blant dan 15 oed, J1fat. xi. 28 -30. BuddugoJ, Rhosyn Callestr, sef Miss S. Goodman, a Thomas Hughes, Helygen, yn ail oreu. Ton gau y cor, "Henffych i ti Gymru dirion." Can, Cwymp Llywelyn, gan Ap Callesbr. Beirniadaeth Mri. J. Goodman a J. LIQyd ar y Pennillion i'r capel newydd sydd yn y lie. Buddugol, S. Nuttal. Ton gan y cor, Boddlondeb, ae encoriwyd. Beirniadaeth J. Davies, ar y traethodau ar Annibyniaeth Rhes y cae." Buddug- ol, John Pierce, Rhewl. Can gan Miss Ellen Vaughan, Tyred yn ol," a'r c6r yn uno yn y cydgan. Beirniad- aeth Mr. S. Davies, ar y bookmarks. Buddugol, Lily, sef Miss Alice Goodman; Miss Margaret Price, Foel, Rhose3mor, yn ail oreu, olo," Ltiis Liberty," gan J. Rees, lie encoriwyd ef, Beirniaeth J. Jones ar y gram- madegu. Buddugol, Edward Jones, Llwyn Erddyn. Ton, Heddwch, gan y cor. Anerchiad. Cftn, Croesawiact y Milwr," gan Miss femtna Jones, 811' oftr yn uno yn y cydgan Beirniadaeth Idri. J. Goodman a J. Lloyd, ar yr englynion Beddargrapli y Patch. O. Owens, Rhes y cae." Cydfuddugol, Ap Callestr, a Trebor Alun. Ton gan y cor, "Pan fo'r heulwen wedi ftoi, Ton gan Ap Callestr, a Miss Ellen Vaughan,Civyn yr Amddifad." 'I On gan E. Vaughan, M. Gwynedd, Ap Callestr, Elin Vaughan, ac Emma Jones, "Edifeirwch y ileddwyn." Can, "Tyred yn ol," gan Elin Vaughan. Anei«hwyd y oyfarfodydd gan Ap Callestr, Cainwyson, a J. Lloyd, mewn bardduniaeth yn y ddau gyfarfod. Ymwahanoid pawb wedi eu Uwyr foddloni.—Engylmyson.

NAZARETII, AKERDAR.—Cyenaliwyd oyfarfod Hen yddol yo y tie acbod dydd Llun y Pase. 11ywydd, If. .).neg Bl.ieogwawr. Beirniad y traethodau a'r adrodd- iadan, y Paich. E. Pcgb beirniad y canu, Mr. David G'iffitna. A. thpwyd trwy waith v eyfarfod fel y can- Iyn :-Tih g.t! gfir gymdeithaa Blodeu yr Oes Saron. Adrodd, Dywed im' lie caret fyw; goreu, Miss Trahnrm. Darllen ton a roddid ar y pryd oreu, Thomas Seel. Boiruiadaeth y traethodau ar Weddeidd-dra ynnhy Uduw-rhanwyd y wobr rhvsng T. Jeffreys a John Samuel. Beirniadaeth y traethodau ar Pa aiucanion y dvlai dyn leuangc y meaty a atynt—ihanwyd y wobr rhwng 1. Jfifreye a W. Reef. Biiruiadaeth y dou gyn- uulleidfaol; goreu, Thomaa Watkio. Cystadleuaeth i gorau cymdeithasau Blodaa yr Oes—ni ddaoth ond un ya mlaen, set Saron, a chafodd y wobr. Fedy, terfvn- wyd un o'r cyfaifydydd gortu a gawsom eriod.- Uti ¡ oedd fjUQt