Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

Y RHYFEL. )

Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu

Y RHYFEL. MANYLION AM Y BRWYDRAU MAWEION. CADFRIDOGION FFRENGIG YN CAEL EU NEWID. BRWYDR GER LLAW. 30,000 o "navvies" yn gweithio ar Amddiffynfeydd Paris. BYDDIN BRWSSIAIDD AR Y BAAit. METZ. Awst died 6 40, boreU. I Y mae y gelyn yn canolbwyntio ar y Saar. Y mae pencadlys Brenin Prwssia wedi ei sefydlu yn Kaiserlantern. CORPHLU FROSSARD YN ENCILIO TUA I METZ.  f,, 8 55, bore?t. Ym?vrhMfwyaf 0', fyddin Ffrengig 0 aa.en   yn .nc.ho me.n trefn dda, Y r oed- y nOS yn daweI, "t £ tnyZ,'S%M y 11" y -i? yr Yherawdwr ar Maeshwydd Bazaine. Y mae yr Ymherawdwr àr dalu vmweliad gwersyll y MaesIywydd. Y FYDDIN FFRENGIG. PARIS, Awst Sfeii, prydnawn. V mae w* «an y Maeslywydd Bazaine fyddin 0 iJV o?m?ae ?o dan ei lywyddiaeth, yn cynnwys 50 'nM.i ?f ei hun, yr hwn etto m bu yn ymladd, ??O?pMiy?hidog L.dmu-.ult, 25,000 o gOTphlu Tm?Md a'r Gw?chodtu Y.her.drol, yn ?ys 25,000 o ?. Y mae gan y M?lywydd S?hou gorphlu o 50,000 yn Savern? ?'r Maes- lywydd Canrobert 50,000 yn ?ncy. Y cyfan yn ?vMyd byddin 0 230,000 o w?r ?ywedy re?fod prif lywyddiaeth y fyddin i'w throsglwyddo i'r Maeslywydd BaMine, a bod y Cadfridog Trochu i gymmeryd lie y Maeslywydd Lehœuf fel ueh-gadfridog, Bydd y Cadfridog Trochu yn gadael Paris am Metz 11 heddyw.  y? oedd 'd?go?ph?cyntaf y fyddin yn cymmer- yd rhan yn inrwydrau dyddiau Ian, Gwener, a Sadwrn. Rhoddwyd iddynt ychydig o adgyfaerth. iad gan y corphluoedd ereill. p Am, A wst:Sfed, 6 50, boreu. Y mae yr hysbysiadau diweddaraf o Metz wedi en dyddio ddydd Llun, 10 15 yn yi, hwyi-, yn dy- weyd fod corphlu y Cadfridog De Failly wedi eu had-gynnull ynghyd. Cyflawnodd y Maeslywydd Mac'Mahon y symmudiadau a orchymynwyd iddo. CYHOEDDIAD Y GWErNIDOGlON FFRENGIG. PARIS, Awst S/ed, 5 30, prydnawn. Y mae y cyhoeddiad eanlynol, wedi ei arwyddo gan yr holl Weinidogion, wedi ei ledaenu drwy holl Paris Ffrangcod,-Yr ydym wedi dyweyd yr holl wir wrthych. Eieh gorchwyl chwithau yn awr ydyw eyfiawni eieh dyledswydd. Bydded i un lef gyfodi o fynwes pawb, o un pen i Ffraingc i'r Hall. Bydded i'r holl bobt gyfodi i fyny yn benderfynol i vmladd y frwydr fawr. GorthrecUwyd rhai on catrodau gan alluoedd aruthrol o'r gelynion yn ym: osod arnynt; ond nid ydyw ein byddm wedi eL gorchfygu, Y mae yr un ysbryd penderfyno. yn ei meddiannu. Bydded i ninnau ei chefnogi. Fel V bu yn 1792, ac yn Sebastopol, bydded in profed- icaethau fod yn ysgol i'n dysgu pa fodd i fuddugol- iaethn. Byddai yn drosedd i ammheu am foment • ddiogelwch ein gwlad, ae yn un mwy fyth i beidio a gwneycl ein rhau tuag at ei diogelu. 1 fyny, gau hvnv i fvny a bydded i chwithau, preswylwyr y canolbarth, y gogledd, a'r deheu, ar ba rai nad yoyw baich y rhyfel yn disgyn, brysuro gyda r brwdfryd- edd mwyaf unfrydol i gynnorthwyo eieh brodyr yn v dwvrain. Bydded iFfr?gcynu?t mewn Uwyddiant, tod yn fwy unol fyth o dan anlfodion; a ??n?tJiRd Duw fendithio ein harfau." COLLED Y FFRANGCOD A'R PRWSS1AID I YN MRWYDR WOERTH. TOCLTZ, Awst Sfed, 9 prydnawlt. I Yn ol cyfrif y Prwssiaid, yi oedd colled y Ffrangeod ya mrwydr Woerth, o leiaf yn 5,000 o wfr wedi eu hanalluogi, yn mysg pa rai yr oedd 111 aws o swyddogion. Hefyd, uyinmerwyd 6,000 yn garcharo,ion. ?r?°' Ifoi, gadawodd byddi. y Maeslywydd Mac'Mahon eu holl gad ddarpariadau ar ol, Hawer o fagnelau, a dau dren llawn o ymborth. Daliodd em cwvr meirch, wrth ymiid ar 01 y fyddin, liaws mawr o ffoaduriaid wedi tatlu eu harfau ymaith. Y mae y golled o'n tu ni rhwng 3,000 a 4,000 wedi eu han- allnoL'i. AGWEDD FYGYTHIOL PETHAU YN I PARIS. Y mae gohebydd y Pall Mall Gazette yn ysgrifenu feLy canlyn am ddydd Llun" Y mae gweinidog- i?. y Galluoedd Tramor, o dan yr amgylchiadau di. sJon presennol, yn natunol yn ymgyfarfod i ddadl- ?Mfy'l? pethMi, ac yr wyf yn credu mai y farn Xd?ydy?. fod teyrnasiad ihnach Napoleon ?deby?oddyfod i derfyn yu (ra disymmwth. Seorehfyg"'y ???'?? Ffrnglg etto, tybir y ?? ?1 ymddiswyddmd o Fontamebleau, ac y ??Aai v brif ddinas anffodus hon unwaith etto yn cS ei gosod dan lywodraeth pwyllgor diogelwch ?hoedd?. W?tl? gwrs, gall y Cadfridog Trochu ?yr hwn yr anfonwyd i ddyfod i Metz ar yr aw; ddiweddaf, adenuiU yn ol y cyfan a gollodd Napol- eon, er fod ar ei feistr braidd ofn « gymmeryd i w ?J?r-th Ond y mae gwan-ga)ondtd yn amhvg ??.n;y mae aelodau y Weinyd?ethwedi colli eu penau yu Ilwyr; ae mor ddiysbryd ydym ?nnau lawer o honom, fel rm! d?ouprm y gallwn ?n 5v ceir dieon o amser i wneuthur Pans yn ? ?n i'r Prwasiaid ddyfod ar ein gwarthaf Dyfnhaodd cynnhwrf prydnawn ddoe i wrthryfel, t'nerbvn yr hwyr, fel y bu raid galw y milwyr ?! amdcfilTyn preswylfod M Olivier yn y Pla?e Vendome. Cefai. innau ddiangfa gyfyng ynghyd â lliawa ere? o ddinaswyr beddyohol, rhag cael fy mathm o dan garnau meirch Gwarchodiu y Ddinas. S t foreu heddyw, 3,r o?dd Iluo?dd pryderus yn seyll o gwmpas pyrth Swyddfa y Wemyddaeth, y Sa wylid gan y Gwarchodiu Lenhedlaethjol Yr MddyKo'e??y? y ft^estn yn dangos fod 3r ?f?ddionynoyubarod i gopio unrhyw frys- 7 ?r?H?MiEYrhMdd yno oddi wrth y fvddii Y diweddaf a ddcrbyoiwyd a gyhoeddwyd 0 d .wutu U?'r g'ocb yn yr h?. Hysbysai farwolatth v Cadfridog Colson fod Metz yn ymbarotoi ar g fer amddiffymad egnVol, &c. Yn awr a phryd frail, darllenid y bryslythyr gan ryw ddyn leuangc, gwiBoi, a allai ddringo i fyny yn ddigon uchel at y fan IIP yr oedd wedi ei bostio. Y mae yn hawdd dychymmygu yr effaith a gaffai y bryslythyr hwn. Pan vr wyf yn ysgrifenu yn awr, y mae y Boule- vards yn cael ei lenwi dymon yn ymgynnull at eu ilvdd yn fan dyrfaoedd i ddadleu y newyddion; ie, y mae y cwestiwn ynghylch pa ffurf o tywodraeth a fyddai ore., ei mabwysmclu yn eael ei ddadleu yn yr ystrydoedd. Gan fod Paris yn jawr mewn sef- yIlfa o warchae, y mae o dan lywodraeth y Maes- Iywydd d'Hilliers, ac y mae yntau eisoes wedi rhoddi gorehymyn nad ydyw y dinaswyr i ymffurlio yn fan dyrfaoedd ar hyd yr heolydd. Ymddengys mewn gwirionedd yn debyg, er fod y gelyn wrth y pyrth, fod ymdrechfa ar dori allan rhwng y pleidiau gwahanol a gelyniaethus oddi fewn. Ymddengys aelodau yr Ochr Aswy fel pe yn bwriadu cymineryd mantais ar sefyllfa gyfyng y Llywodraeth-yr hyn yr wyf yn sicr na wnewch chwi ei gymmeradwyo— a dywedir mewn un papur fod y Count de Cham- bord yn bwriadu gosod ei hun i fyny fel blaenor corphlu o wirfoddolwyr pleidiol i frenhiniaeth, ac mewn un arall fod gan dywysogion Orleans fwriad cyffelyb, yr hyn nid ymddengys i ni yn gredadwy iawn." Chwanega y Pall Mall Gi-.et te:- Yy ydym wedi derbyn 0 Paris hysbysiadau chwauegol at yr hyn a gynnwysir yn y llythyr uchod, fod yr ymherodraeth Ffrengig mewn perygl mawr i gael ei dymchw?lyd. "Ylfaenir yr ofn hwn ar y grediniaeth fod yr Ym- herawdwr, i bob dyben ymarferol, wedi ei orchfygu a'i guro yn barod, ae y bydd y Germaniaid yn bur fuan ar ylTordd i Paris. Tybir—yr ydym yn ail adrodd yr hyn ydym wedi ei glywed—pe llwyddid i gadw y Prwssiaid draw, a thrwy hyny oedi eu dyfodiad, nas gall yr ymherodraeth ddim byw. Y mae y Llywodraeth wedi gorfod arfogi holl cldinas. ydclion Paris fel gwareheidwaid cenhedlaethol. Yn awr, er fod cyfangorph mawr y boblogaeth yn ddiau yn teimlo gwladgarwcli cryf, etto casant yr ymher- odraeth, as y maent yn werinwyr yn eu caiouau yr hyn sydd yn rhagarwyddo dymehweliad yr Ymher- awdwr yn gystal a gorehfygiad ei elynion. Hysbys- ir ni fod rhai o wleidyddwyr penaf Ffraingc, o'r pleidiau Orleanaidd, a Gwerinol, wedi bod yn dadl- eu yn eu mysg eu hunain, y priodoldeb o gynnyg i'r senedd ar fod iddi sefydlu llywodraeth ddarbodol, am y rheswm fod yr ymherodraeth, drwy fod yn achos o'r rhyfel presennol, wedi bradychu y genedl yn y modd mwyaf gwaradwyddus. Ac hyd yn oed pe na wneid hyn, tybir y bydd i'r Cadfridogion Changarnier, Trochu, ac ereill, o'r blaid Orleanaidd gael ea happwyntio i gymmeryd rhan bwysig yn llywyddiaeth y fyddin; ac ni tlieimlid un gradd o syndod pe byddai i hyny arwain idrefnnewyddgael ei sefydlu. Y mae amryw o bersonau enwog a dy- lanwadol oeddynt yn dal cyssylltiad agos a'r Ym- herodraeth wedi ymadael, neu yn ymbarotoi i ym- adael o'r wlad, a dilynir eu hesampl gan ereill. Y !mae rhai o gyfeillion yr Y mherawdwr eisoes yn parotoi ar gyfer ffoedigaeth yr Ymherodres a'i mab. Casgla y Time* fod pethau yn dechreu trefnu eu hunain fel pe na byddai yr Ymherawdwr byth i yin- ddangos etto wrth lyw y llywodraeth, ae nad ydyw ddangoa etto wrth lyw yHywodraeth, ae nad ydyw ei "wrthodiad (abdication). Y TALEITHIAU FFRENGIG MEWN I SEFYLLFA 0 WARCHAE. I h RAKIS, Av:st 'Jtnl- Yn ol y gorchymyn Ymherodrol a gyhoeddwyd I ddoe, gosodir holl daleithiau y Cote d'OrySaone a'r Loire, Aine, a'r Rhine, mewn sefyllfa o warehae. I DtGALONOUTRYMHEKODHMS. Gohebydd y Morning Post yn Paris, wrth ysgrif- enu ddydd Sul, a ddywed :Yr wyf newydd glywed fod yr Ymherod res, fel y galleaid disgwylyn liaturiol, mewn cytiwr hynod o brofedigaetuus, ac yn fynych yn tywallt dagrau. Druan o'r Ymhcr, odres N is gail calon mam lai na theimlo dros ddi- ogelwch ei hunig blentyn; gofalon y Wladwriaeth yn pwyso arm, a hyny ynngbanolpoblogaethnwyd* wyllt Paris! Teyrnasiad disglaer yn cael ei fygwth mor fuan gan ryfel diaugenrhaid a phechadurus." I YR YMGYRCH I'P, BALTIC. I Dydd Llun, pasiodd llynges Ffrengig, o naw llestr haiarn-wisg, heibio i Dover am y Baltic, a chanddynt ar eu byrddau nifer o filwyr o Brest a Cherbourg. PARIS, Awst Sred, hwyr. Dywedir y bydd i'r milwyr a fwriadwyd i gym- meryd rhan yn yr ymgyrch i'r Baltic gyrhaedd i Paris heno, ao yr anfonir hwy yn uniongyrchol i faes y rhyfel. Y WASG GERMANAIDD AC AMMHLEID- GARWCH PRYDAIN. Y mae ?ohebydd y ??K?ft)-? yn dyweyd fod CYf'l newidiad trwyadl wedi cymmeryd He yn nMn newyddiaduron Germany gyda golwg ar Loegr, mewn canlyniad i'r trefniadau diwedda? mewn perthynas i drosglwyddiad glo. BERLIN, AwstSfed. Condemnia y New Prussian Cross Gazette rai o'r newyddiaduron Germanaidd am barhau i ymosod ar Loegr gyda golwg ar ei hamrahleidgarwch, a dilyna esampl y Provincial Correspondence, papur hanncro swyddol, mewn dadgan boddMd fod y Uywodraeth Brydeinig wedi cydnabod, mewn undeb ,r opiniwn cyhoeddus, yr angenrheidrwydd am gadw i fyny ammhleidgarwch ffyddlawn. I CYNGHRAIR RHWNG AWSTPJA AC ITALY. Mewn ail argraphiad ddydd Llnn, y mae yr ECt8tern Budget yn cyhoeddi y telegram canlynol:- "Cynghmir rbwng Awstria ac Italy-Florence, Awst 8fed. Nid ydyw yr adroddiadau o barth i negeswriaeth Count Vitzhun yn gywir, ond eyn bell. eel a bod Awstria ac Italy wedi cyttuno i weithredu mewn undeb &'u gilydd, yn wyneb amgylchiadau a allant ddigwydd.. I LLOEGR A PRWSSIA. Yr ydym yn deall (medd y atoúe) fod Llysgen- badwr Gogleddbarth Germany, mewn canlyniad i gyfarwyddiadau a dderbyniodd o Berlin, wedi gofyn i Lywodraeth ei Mawrhydi gymmeryd gweithred- iadau cyfreithiol yn erbyn y pilot Seisnig a lywiodd y llynges Ffrengig tua'r gogledd. Hysbysir ni, pa fodd bynag, fod awdurdodau y Trinity HOEse wedi gwrthod cydsynio 1\'1' cais hwn; ac ofnir y bydd i'r lmater beri dyryswch, os nad oerfelgarwch, rhwng I y ddwy wlad. NEWYDDION DIWEDDAF ol METZ. PAROTOI AT FEWYDK. METZ, Awst HJed, hwyr. Y mae y tirfeddiannwyr y mae eu meddiannau 0 fewn yr amddiffynfeydd wedi derbyn rhybudd i dynu i lawr bob adeiladau, a thori yr holl goed, gwryehoedd, ae attalfeydd ereill o fewn tri diwrnod. METZ, Aiost 9fed, 9 25, hwyr. Nid oes un frwydr bwysig wedi ei hymladd heddyw gan fyddin y Maeslywydd Bazaine. Gyrodd ysgwadron o hussars Ffrengi_g mfer o lancers Prwsaiaidd oeddynt ar hynt archwiliadol i ffoi. PARIS, Awst 10fed. Dywed bryslythyr cyfrinachol o Metz y bydd i'r Cad. fridog Changarnier aros gyda'r slojl yn y pencadlys. Tybir yr ymleddir brwydr fawr yfory. SEFYLLFA BERYGLUS FFRAINGC. Golygfeydd AnghyHredin yn y Senedd Ffrengig. YR YMHERAWDWR YN CAEL EI FYGWTH. AREITHIAU CHWYLDROADOL. YMDDISWYDDIAD Y WEINYDDIAETH. Y Cyfringynghor Newydd. iTERFYSGOEDD YN PARIS. Y BOBL YN GOFYN AM ARFAU. PAEIS, Awst Ofed. Ymgynnulloddy senedd prydnawn heddyw. Gwnaeth III. Perriew, yn enw y llywodraeth, yr adroddiad can- lynol :— Addawodd yr ymherawdwr i gynmdl y senedd mor fuan ag y byddai i amgylchiadau wneyd hyny yn angen rheidioL Nid oedd yr ymherodres yn dewis aros hyd oni byddai amgylchiadau wedi myned yn fwy oyfyng. Yr ydym wedi cyfarfod ag antfodioD, end nid ydym wedi ein gorthrechu. Y mae y rhan fwyaf o'r fyddin heb ymladd etto, ae yn barod i ennill btiddugohneth i ni. Y mae ein hadnoddau heb eu cyffwrdd. Yr ydym yn gofyn am i chwi awdurdodi trethiad cyffredinol. V mae pob peth yn barod. Gosodir Paiis mewn sefyllfa amdditfynol, a gall ddal hir wirebae. Yr ydym yn gofyn i chwi awdurdodi gal wad ar bawb i yiiiffurfio yn Warehodlu Cenhedlaethol. Gobeithiay Prwssiaid allu elwa ar ein hymrafaelion, ond siomir hwy yn hyny. Os codir terfysgoedd, bydd i ni wneyd defnydd o'r aw durdod sydd yn ein dwylaw ar adeg o warehae, a bydd i ni alw am gymmhorth ereill yn lie y Gwarehodlu Cenhedlaethol. Trefn ydyw ein diogelwch (cymmer- adwyaeth) Cynnygiodd M. Damonlin fod llywyddiaeth y wein- yddiaeth yn cael ei rhoddi i'r Cadfridog Troehu. PARIs,Awst Hfed, hwyr. M. Jules Favre a alwai ar fod i'r Gwarehodlu Cen hedlaethol gael ei arfogi n'i drefnu yn uniongyrchol yn Paris, a'r taleithiau, yn gyffelyb i fel y gwnaed yn 1831. Priodolai anffodion y fyddin i aoallu hollol y Cadfridog Ilywyddol: a chan hyny, dylai yr ymberaw- dwr ar unwaith l'oddi y llywyddiaeth i fyny, Be i r Corph Deddfwrol gymmeryd amgylchiadau y wlall i'w dwylaw eu hun. Cynnyrchodd yr araeth hon gytfro annisgwyliadwy. Cymmeradwyai yr aelodau ar yr oebr nswy; ond pro- testiai y mwyafrif yn ei erbyn. Dywedai y Cadfridog Cassagnao fod y fath gynnygiad yn ddechreu chwyldroad. Yna cynnygiodd M. Picard rod i'r adranan sydd vn awr yn Paris gael eu hanfon faes y rhyfel; a dywt'lai, os gwrthodid rnoddi atfau i bobl Paris, y bydiiai iddynt eu cael rhyw ffordd neu gilydd. Hnwliai efe newidiad y weioyddiaeth. Cym merai M. Ferry wedd fygythiol at y weinyddiaeth, a gwaeddai fod Pis yn eael tanio ami," Hawliai Count Keratry "ymwrthodiad" o'r ymher awdwr; a galwyd ef igyfrif. Gokiriwyd yr eisteddiad Yr oedd tyrfaoedd yu aingylchynu y Ddeddfwrfa, ac yr oedd yr awdurdodau yn gorfod cliiio y mynedfeydd. i YMDDISWYDDIAD Y WEINYDDIAETH I FFRENGIG. t PARI: Awst !Jjid, lw!!r. Yn y Corph Dedllfwrol heddyw, cynnygiodd M. Duvernois, Fod yr ystafell yn benderfynol i gefn- ogi Gweinyddiaeth alluog i amddillyn y wlad," Dywedai M. Ollivier nas gallai y Llywodraeth dderbyn y cynnygiad; ond er hyny, mabwysiadwyd ef gan aelodau y ddeddfwrfa. Mewn canlyniad i hyny, hysbysodd M. Ollivier f Id y Cadfridog Montanban, y Due o Palikas, wedi derbyn gorchymyn i ffarfio Cyfringynghor newydd. Y NEWYDDION DIWEDDARAF 0 pRIS.81 PARIS, Awst yfed, kwyr. Disgwylir y bydd i Count Palikas dderbyn y swydd o Weinidog Rhyfel, a'r Cadfridog Trochu lywyddiaeth byddin Paris. Aeth dirprwyaeth o weithwyr Paris i'r Corph Deddfwrol prydnawn heddyw i ofyn ar i'r Llywodraeth arfogi y bobl yn uniongyrchol. Hysbyswyd hwy gan M. Jules Favre y byddai i'r cais gael ystyriaeth yn ddioed. P ArtIS, Awst lQfed, 7 40, boreu. Gofidia y Soir yn fawr yn herwydd y golygfeydd cyffrous oedd,yn myned yn mlaen yn y Corph Deddf. wrol ddoe; a dywed na fyddai i'w heisteddiad bar- hau i gadw ei enw da yn hwy gartref nac oddi car- tref. ° Y mae y < newyddiaduron yn unfrydol yn haivlio arfogiad cvffredinol y boblogaeth. Yr oedd arddangosfa fawr o filwyr i'w chanfod yn Paris ddoe. Cyrhaeddodd 10,000 o wyr o Cherbourg a phortlv laddoedd ereill yma ddoe. Derbyniwyd hwy gyda banllefau cymmeradwyol gan y bobl, a llefent 1'1' terfyn!" Y mae yr L' Arcnir National am ddydd Mawrth diweddaf yn eynnwys y manylion canlvnol Ymgyfarfyddodd y Corph Deddfwrol am 12 o'r gloch, ae am 3 o'r Iloch, hawliodd M.Keratry ar fod i'r un mesurau gael eu cymmerya yn emyn iNapoieoD III. ag a gyonnerwyd yn erbyn Napoleon 1. yn 1815, pryd i galwyd ef i drefn. Gofynai y mwyafrif am i'r ddadl gael ei therfynu. Tra yr oedd hyn yn cymineryd lie yn y Corph Deddfwrol, yr oedd digwyddia iau o'r pwysigrwj dd mwyaf yn oymmeryd lie oddi allan. Yr oedd tyrfa anferth wedi ymgasglu oddi allan. Gorchym- ynwyd hwy gan swyddogion y milwyr i ymwasgaru, a gorchymynwyd i'r gwJr meirch ymosod aroynt. Atteb- wyd hwy ahloeddiadau uchel gan y dorf, Ymarfogwn, Ymarfogwn!' Cyoomerwyd Hawer i fyny, a pharbiiai y gwyr meirch i ymosod arnynt. O'r diwedd, Uwydawya i glirio yr ysgwiir o llaen yr adcilad lie yr oodd y seneddwyr ynddo, a'r heolydd. Y maopalas y Tuileries wedi ei gau i fyny. Y mae nifer fawr o filwyr yn aros yn barhaus yn y cyntedd o flaen y palas, yn baroa I weithiedu ar foment o rybudd. Y GWAROHODLU YMHKliODKOL YN GWRTHOD GWEITHKBiDU. Cyhoedda yr V Opinion Rationale am nos Fawrth yr hyn a ganlyn "Gorchymynir i'r dorf ymwahanu. Y mae amryw o'r gwarchodlu cenedlaethol, y foment y derbyniant orehTmyn i fyned allan fw gorfodi, yn taflu eu dryllian I o'u dwylaw, ac yn gadael y llucatty. y aros yn y lluestty, ond yn nacau ufuddliaa 6tci" In I Y TYWYSOG YMHERODROL WFm U1 Dyv 1 LUNDAIN. rOD Y mae y Pall ?UaK G'u:<?e yn dyweyd fn? .?tte yn dy weyd fod Y gair yn cael ei daenu fod Mr. Smith, gonjchwvl' ^a'r gelaidd yr Ymherawdwr, wedi cyrhaedd i 1. a chauddo dan ei ofal y Tywysoc b drol, gemau yr Ymherodres a'r Due o Br??.). I SYMMUDIAD Y PRWSSIAID Y}{ MLAEN. 8TCTTOAKT,(?(H?? I Tacnir y gait yma be d"T"" ?,a, o,u? I fyddin, o dan Iywydd¡aeth y Tywywg Fm f■ CK, Cbarles, wedi tori drwy gan.4 y fyddinffre))?"? ol pob tebyg, rhwng ?let;?NYauc:y I COLLEDION Y FFRANGCOD YN WOERTH. I Adroddiad Swyddol y Prwssiaid Yn ei hymdaith fuddagoti?ethus yn mhen yr oedd byddin Ty wysog y Goron yn cael yr bait i;? trefydd ar eu fford? yn Ilawn o glwyferli„i brwydrWoMth. Y mae colle(I y Ffrange?)d maint ddwywaith a'r nifer a gynnwysid ya y lvthtr diwedd?f, ac yn cyrhaedd cyfanswm n 10,000, rhwng lladd a chlwy?o, a hyny heb ?yfrify clwyfedigion a ddygir i mewn yn barhaus. BRYSLYTHYR FFRENGIG SWYDDOL, METZ, borm tlydd Iau. Nid oes un frwydr wedi cymmeryd lie etto. y, oedd yn gwlawio yn drwm neithiwr. A" roae ysbryd y milwyr yn rhagorol. PARIS, dydd Mmhr. Dywed y Steele fod nerth y fyddill sydd 0 amcylch Metz yn 130,000 f) wvr, a chredir fod bydiliaoedj Brenin Prwssia a'r Tywysog Frederick Charles wedi llwyddo i ymuno, a bod yn awr 0 leiaf 230,01)1) 0 Ger. mauiaid yn ymgasglu i Lorraine. Y mae yr ystyr. iaeth hon yn endi y cwestiwn 0 beiodoldet) anturio brwydr ar y maes agorerl, a cliynghora y newyddiadur uchod i'r fyddin Ffrengig dynu yn ol hyd at linell y Mense, neu, os bydd yu angenrheidiol, i'r Mame, er mwyn rhoddi amser i wladgarwch y genedl ymddad- blygu ae ymffurtio. PAEIS, prgdnaici 1 Merciicr. Csttuna y gohebwyr o Metz mewn dyweyd t.>d byddin y Rhine yn ffurfio dau gorphlu: un wedi canolbwyntio ger llaw Metz, ac un arall llai dan Mac. Mahon. Y mae yr holl weithrediadau dan arolygiaeth y M eslywydd Bazaine, er yr ymddengys fod yr ymher. awdwr yn parhau i gadw y prif lyivyddiaeth. Yn ol yr awdurdod oreti eyfrifir fod colledion y fyddin Ffrengig i fyny hyd yr amser presennol yn 18,000 0 w<-r. (SWYDDOL). METZ, dydd Mercher, 4 5U, ,yd, Nid ydys wedi derbyn adroddiadau swyddol hyd yn hyn am y frwydr yn Freischweiler, ger Uaw Woerth, Lladdwyd un march dan y Maeslywydd Mac'Mahon. o dd^utu d wedd y dydd cyrhaeddodd mintai 0 foirch- filwyr, ae adran o gorphlu y Cadfridog Failly, a gar. chuddiataut em iliad y milwyr Firengig, (iwanaidd ydoedd erlyniad y gelyn. ae nid oedd hefyd mor fyw- og ag yn y dechreu. Treuliodd y Maeslywydd Mac' Mahoo y Sabbath yn Saverne, yr hon a Mdiannwyd gan y Prwssiaid yn y prydnawn. I fynv hyd un o'r gloch heddyw, nid oedd unrhyw cm sodiad wedi cael ei wneyd ar ein hystlys aswy. Y mae ein hadgyfnerthion yn cyrhaedd yma, a thros- glwyddir hwy yn drefnus gan gwmni y FiorJd Haiarn Ddwyreiniol. ENCILlAD Y FYDDIN FFRENGIG. BEI:LI-X, fll,dd Y mae yr adroddiadau milwrol swyddol, wtdi e1J dyddio Saarbruck, dydd Mercher, ac a dderbyniwyd ,m un o'r gloch y boreu heddyw, fel y canlyn: 11 llarhi y fyddin Ffrengig i encilio tuÙ Moselle yn mhob cyferriad a'r holl feirchlilwyr Prwnsiaidd ya en hymlid. Syrthiodd ystm-feydd helaeth n ymborth, a 11 aws o gad.ddarpariadau, i'w dwylaw. Gwagliawyd amdditfynfa fechan La Petite Pierre, Y1l y YÚ8ges, gan y gelyn, gan adael eu magnelau a'u darpariaJau milwrol ar ol. BERLIN, dydd Iu«. Nifer y carcharorion a ddygwyd i Berlin boreu heddyw ydyw, 2,122 0 wJr, a 141 0 swyddogion (htb eu clwvfo). I CYNNYGIAD Y GWERINWYR YN FFRAINGC. Y mae y Temps yn cyhoeddi y cynuygion canlynol fel eiddo cynnrychiolwyr y Gwerinwyr yn y sen- edd:- "Yn ystyriedmaianallu penaethy wIadwriaeth sytid wedi ein dwyn i'r sefyllfa beryglus bresennol, acachos. t'n milwyr, er eu holl ddewrder, i golli dwy frwydr fawr- 1. Yr ydys yn appwyntio pwyllgor, yn cynnwys u o aelodau, i amdditfyn y genedl. 2. Bydd i'r pwyllgor hwn gymmeryd lie yr awaor- dodau presennol, hyd oni fydd trefn newydd ar be aU wedi ei sefydlu. 3. Yn uniongyrchol geilw y pwyllgor yr holl dam yddion clan tirfau. 4. Y styrir pob gweitbred a ameenir neu a ede • er attal gweitbrediadau y pwyllgor fel teyrnfradwriaej yn erbyn y genedl. I Y TYWYSOG YMHERODROL. O'r" Pall Mall (lazcltc, .J.m Y mae anghyssondeb dirfawr yn yr adr ?Ue y mae y Tywysog Ymherodrol Y" --I- Ddoe, cyhoeddid ei fod wedi dy?h.,?lyd i P-?il- ?', heddyw, dywed telegram 0 Metz ei fod gv? y? awdwr yn y dref h.?. Adroddiad avail P''?? ddoe a ddywedai y'? bendant ei fod ?' ),b.,?dd ddoe i Lundain, aÏ tod wedi myned V" yth i dy Y Hysgeubadwr Ffrengig, Y mae y rhagoche'. • gymmerir yn naturiol i guddio symmudiadau y tywp: og yn eu gwneyd, wrth gwM, yn hynod o anhawdd I gael allan y g?irionedd; ond y mae S?"? ;aw uchel iawn dros gredu fod y Tywysog ain, wedi cyrhaedd i'r wlad hon "yda liawer iawn 0 tmaU I?hethau gwertbfawr ereit?erthyuoii'rymheMwd'" vmht?rocire?t- GWllTHDAHAWIAD TREX AIILIVZOL, PAIII d' Cymmerodd damwain ofnadwy le bnruu I I Y" YJ. agos i Tours Daeth dau diva i Wrt hdar.ad "u g ydd yn agos i'r junction. Yr oedd un o yn llawn 0 filwyr yn myned i ymuno a byddin y Newidiwyd ugain yn drwm iawn. Y ma of wedi marw.