Y Celt

AMLEN DDU AR OL FY MAM, t: Ein gweled gyda'ii gilydd—raevro iaeh. Ni cheir yn mhen mynydd [hwy Byth eto 'n rhodio 'n rbydd < Ar ran o b-n (Jwanwyn, 1874.. OUTW-EBKJXI,. Wel GUTYN anwyl, na nhnwn Ddim cwrdd fel cynt mne'n eithaffsiom, Mae dwy o fawn y dystnw dir Medd oeheneidifju cnlon.droja i, » Dy ferch oedd lili deooa 'r fro, 0 m* Teinalasom pan y oollwvd ho IV MAM, rhoed liithau yn y gro f RF j| 0 dan gaeadlen daear gron. ) 'Rwy'n gwel'd y bryniau megys cynt, .A'r (.doyw lyii o flaen y ty n clywed eto swn y gwynt, A riltcw'r" fon fach mor gu A hitVi'nu ffynon yn y cae, Är i»r eisteddais i,— 11 -• fel mô" o wae- !7 "i pa le mae hi ? t _,f;) im' Yn "11 u: hwn or lawer pryd, Un -Oni.T^naeTH fy* 11wvbr&u chwipi WrtH dfiflhio trwy anialweh byd (Jolpudai fnont er yssrni Hen s'reitdau fTeirwbn r^'C'-od cas, A hwylis,i'm owch yn ddiyrndroi -• I hafan glud yn mor rha.d ras. Nid ffa'gio rhinwpdd'r ydwyf fhwaith, Wrth gryhwyll gair iini: flahi hi Nid g'Tganmoliaetb, ehwyddog iaith— Ond hyn yw Ufws fy n^halon i; Bhy^v ffaith a hery yn ei bias Pan fyddo 'r brynian 'n rhoddi 11am, A'r eang for yn rhuo bass Wrth wel'd ei donau 'n troi yn fflam. Fy^nisgwyl adref bu o'r "gwaith" Ar la^r noson dywyll, oer, >:«• Sfn A mi yn crwydro mynydd maith if Sf ft J) Pan puddiai 'r owmwl radd y lloer- { s Cawn groesaw calon ganddi hi— 1' » Serchogrwydd MAM ar aelwyd gali.#S .t Ond mwyachedrych raid i mi «,.i I lawr, i lawr i'r adaea,r ddu. Tyn gysylltiadau dryllir hwy Yn eifhaf rhwydd gan deyrn y bedd Amddifaid waedant dan eti elwy'— 0 goHi mam 'does fawr o hedd: », Fy NHAD, A llwydrew gauaf oes *.•«:' Yn araf ddisgyn ar ei ben" t Yn grwm ei wir yn dwyn ei g*oeS, 5,, A nos y bedd yn hulio'i nan, ,9 Ha,wdd gan adgofaon fritholm cerdd,-r-, i Yn 01 y meddwl ddyry lam, Ond naid i'm co'r dywarchen werdd 0: dan yr hon ycwsg fy MAM Mae tonau deufor yn vmdroi Ar draetheJIlom fy nghaloii i Llif boreu'mywyd^a'i g.ynhoj in ;0 fejpn i fdr wylofvts gti. Yr hypaf un o ddeuddeg wyf— Dati yn y bedd, a deg yn fyw 'i't-t Dau dros y m6r yn mbell o'u plwyf, Ac wyth rhwng bryniau CYMRU wiw: Mae dagrau dau yn llifo i lawr, Ond nid uwch llweh un hofl ddinam, A theimlant fod y stor'm yn fawr Ac wyth yn ngolwg bedd eu mam. Anfonais ati ambell waith •r i Ryw nodyn bach dros w^r y lli' I geisio sychu'r dagrau llaith Dywalitai MAM o'm hachos i Ond ffarwel mwy, 0'1' glanau hyn— Am anfon gair, na gwel'd ei gwedd, Mae hi yn rhwym dan bared glyn Yn dawel, dawel, yn y bedd. Y cwmwl teg, gorddysglaer, chwim, Ar nawf rhwng nef a daear Duw, i A elli di fynegi im' Pa le y mae fy MAM yn byw ? A fuost iddi 'n gerbyd gwyn ;igyn>p" I'w chludoi ryw fro ddinam'5^*2L* ■ Torpedoes angeu yn y glyn j> 31 YBg:irodd rhyngof a fy MAM I tr, Chwalurion geir o'i phabell frau Yn sypyn oer yn ngliell y bedd, Gorseddfainc y'nt i'r rhingyll gau, Mae 'n teimlo 'n falch o'i thrysor fedd I Ond y trigianydd—p'le mae ef ? Yr enaid mawr"-lIe 'r ydwyt ti ? Dystawrwydd dwfn un wanaidd lef Nietybifyholiad i. Warcheidiol angel! os vn awr Yn rhywle 'n agos ataf ft- Wel, dos ar daith i'r eilfyd mawr, A dyro 'm coflon ati hi I Ac os cyfreithlon, dere 'n gu A chyfrin air o'r ardal bell,- 0 uchder y gogoniant fry, I lawr i'r MEUDWY yn ei gell. ¡ A gawn nl gwrdd vr ochr draw, 0 gyrhaedd awn yr afon ddu ? A gawn ni rywbryd ysgwydillaw ? A gal fi wel'd ei gwyneb cu ? A mi yn mhair afiechyd blin, Ei thyner law ro'j dan fy mhen,— Bhoes lawer cusan ar fy min,— A gaf ei gweled hwnt i'r ilan ? Ddychymyg erwydrol, aros di, 00 Caf lwyr esboniad cyda hyn: 't Agorir dd6r y bedd i mi— K Mynediad gaf drwy borth y glyn;1 Fe 'm gyrir gan hyrddwyotoedd our,- I ddyeithr fyd y rhoddaf lam, Mewn gobaith bod yn ysbryd pur, 1 _A gweled IESU, a ly MAM. f^Patagonia; 5 s-• MBDDWY. fiM Gorph. 80,1878. la 80 ml a'i

4. Fod yr eglwysi i dalu mwy o sylw i'r pwnc Airwestolj" a'u bod i ddanfon am ryw frawd neu frodyr i areithio, os barnant hyny yn oreu. 5. Pod-y Parch. W. Davies, Llandilo, i gael ei tthol i Bwyllgor Athrofa y Bala. Dechreuwyd y gynhadledd drwy weddi gan y Parefa. W. B. Davips, Bethlehem, a therfynwyd hi gan Mr. Jones. Llangenech. Am 6, dechreuwyd gän y Parch D. Richards, llyddrai, a phregethwyd gan y Parch. T. Will- iams, Llwyuteg, ar y pwnc, sef "Brenhiniaeth Crist," a'r Parch. W. Thomas, Gwynfe, Dydd Mercher, am 10. dechreuwyd gan Mr. Danes, Bethlehem, a phregethodd y Parch. W, B. Evans, Capel Seion, ar y pwnc, sef Gweith- garwch Crefyddol;" y Parch. B. H. Davies, Bethania; a'r Parch. W. Davies, Llandilo. Am 2, dechreuodd y Parch. D. Richards, Crug- ybar, a phregethodd y Parch. L. P. Humphreys,, gynt o Myddfai, a'r Parch. D. Evans, Nazareth. Am 6, dechreuodd Mr. W. Jones, Pentre, a phregethodd y Parch. J. H. Davies, Bethel, Llan- ymddyfri, a'r Parch. J. Thomas, Pontardulais. Cafwyd un o'r Cyfarfodydd Chwarteroi goreu a welwyd yn Llanelli er's llawer blwyddyn. Cyf- lawnwyd yn Uythyrenol addewid Mr. Davies y gweinidog, yn, ei wahoddiad—"llety cvsurus, airipldeb mawr, a chynulleidfaoedd mawrion." Heblaw hyny, cafwyd Duw hefyd yn goron ar y WWbl.—ABGwALLTER., ABERDAR. Yr oedd dau o'r trueiniaid a gyfarfyddodd atu tiwedd yn y ddamwain ar linell y Taff, yn ymyl Pontypridd, yn perthyn i Aberdar, sef gwraig o'r enw Pbebe Jones, a dyn o'r enw David Davies. Claddwyd Davies prydnawn dydd Mercher yn tayijwent Calfaria, Capel y Bedyddwyr, Yr oedd Dayia Davies yn frawd i'x Parch. J. Davies, Anmythig. Damwain ofidus.—Gjmerodd dam wain ofidus Is 711 y Llwydcoed, bore dydd Llun, yr 21ain o'r naip hwn. Cyfarfyddodd bachgenyn 13 oed, o'r enw. William Jones. a'i ddiwedd, yn Level y Drift, trwy i ddarn o lo syrthio ar ei hen, a'i ladd yn-y fan. Dychwelwyd rheithfarn o farwolaeth id^aweiaiol arno. Ffaith hynod.-Yr oedd y Parch. W. S. Davies yn rboddi deheulaw cymdeithas i hen wrandawr yny Llwydcoed, Sabbath, yr 20fed o'r mis hwn, yn-ymyl ei gant oed. Ei enw ydyw David Jones, bydd yn 98 adeg y Nadolig nesaf. Mbenezer.—Yr oedd y Parch. R. Morgan- fRhydderch ab Morgan), Bethel, Aberdar, yn traddodi darlith yn y lie nchod, nos Lun, yr 21>in, o'r mis hwn. Llywyddwyd y eyfarfod gan D. Davies, Ysw., Maesyffynon. Testyn y ddar- lith ydoedd, Pedwar tymhor ein hoes,—-Baban- dod a maboed, ieuenctyd, canol-oed, a henaiiit," Map Mr. Morgan yn Ilawn cystal fel darlithiwr ac ydyw fel pregethwr. Hyderwn y bydd llawer o gynulleidfaoedd mor ffodus a chael gwrando y dtforlith hon.—GOHEBIDD. Jan. • ,we. BETHESDA, ARFON. A ddysg -Y mae y lie hwn erbyn hyn wedi dyfod yn un o'r lleoedd pwysicaf yn ein gwlad mewn oysylltiad ag addysg i'r to ieuano. Y mae yrfia ysgolion dyddiol yn cael en cy.ml, a'r rliai eyddweditroiallanhyd yn hyn yn llwyddiant perffeithiaf. Y mae yma ganoedd o blunt wedi gadael yr ysgol ddyddiol—rhai yn chwarelwyr, ereigwyr, cryddion, &c. Y peth ag y dymunwn wasgu at eu hystyriaeth ydyw hyn, beth ydych yn feddwl ei wneud ytt "oriau'r hwyr y dydd- iau nesaf yma? Ai gwag rodiana ar hyd yr beöJ- ydd? ynte a ydych am godi ati fel un gwri gychwyn math o Gymdeitbas Leuyddol neu Da-i- lenol ? Oni feddyliech chwi gyfeillior, y deilliai rhyw ddaioni i chwi trwy ymarfer ID\YY ar eich do,niau trwy ddadleu a'ch gilydd Ilr hyncbu budd- iol, neu ymarferyd mwy gydagysgnfellll traethodau, neu gyfansoddi barddoniaelh a cerddoriaeth ? Yn wir nis gwn i am nemawr ile yn eynwys mwy o ddynion ieuaihe, pa rai, ond idifynt arferyd eu doniau, na ddeuant yn fuan iawn yn gysuriddynt eu hunain, ac vm g^od i'r gymydogaeth a'r wlad a'u magodd. Onid ydyw y#fcyd i ni ymysgwyd o'r llweh, a meddwl yn r y ddffrifol am Ddarllenfa Gyboeddns yma ? Y mae Mr, R. Davies, Bodlondeb, brawd i Mr. Davies, A-A., wedi gweled yn ddoeth roddi mi] o bunuu niwyn sefydlu Darllenfa Gyhoeddus yn Mhorthaethwy. Y mae gwir an gen amDdnrllen- l« jfi e~n plith ninau, ac yr ydym yn sicr o gael an ond i ni feddwl o ddifri a chwilio ein linuain tC.erain. Mae Bacon yn un o'i draethodau yn dywedyd yn brydferth iawn, mai "y meddwf a^gwybodaeth y meddwl ydyw ydynf" nc onid y<^w gwr ieuanc heb ganddo wybodaeih yn edryeh yn smala iawn y dyddiau goleuedig hyn ? Mae o fel dilledyn allan o'r ffasiwnr, a phawb yn estyn bys ato. Chwithau arweinyddion ein cyn- ullejdfaoedd rhowch help Haw i godi safon inedd- wl y to sydd yngodii uwch lefel. Y mae eich cyfrifoldeb yn fawr, fe ddylai cylch eich dylanw; d gyrhaedd yn mhellaeh na'r sedd o dan y pulpud. Yr Annibynwyr a'r Methodii-diaid ydyw'r Iluos- ocaf yma, a nhw sydd yn edrych ar y to ieuana yn oreu. Ganddynt hwy y mae'r Demlyddiatth Dda yr areithwyr, y beirdd a'r cantorion o ddi- gon, Nid tea a bara brith fydd yn gwneud yr ieuenctydyn ddigonoh—PLATO. (Tw barh.au), f St" ■, i T GADLYS, ABERDAR. Dydd LInn, Hydref 21, cynaliodd Ysgol Sul y He uchod ei gwyl de flynycldol, pryd y daeth canbedd i gy'ranogi o'r danteithion darparedig. Yn yr hwyr cynaliwyd cyfarfod cystadleuol,—llywydd, Parch. B.Evans, gweinidog y lie. Beirniad y penillion, adrodd, sillebu, &c., Mr. W. Thomas CMorfab), Aberaman; beirniad y canu, Mr. R Johes, Cwmdar. Yn ystod y cyfarfod, cyflwyn- wyd tysteb i'r Parch. W. T. Williams, ar ei ym- adawiad o'r Gadlys, i gymeryd gofal eglwys y ,y l'udyddwyr yn y Maerdy, yr hyn a wnaed yn 1 ynod bwrpasol gan Mr. Edward Probert, diacon ffyddlon yn!y lie. Atebodd yntau mewn araeth doddedig a theimJadwy iawn. J W. MOOKE (Darfab). LO herwydd prinder, gofod, gÓrfu arrioIll dalfyrfi Ilawer ar eich ysgrif.-GOL.] fci.— ——