Y Dydd

ddweyd tipyn o hanes bywyd cyhoeddus, rhagoriaethau, a'r anfanteision yr aeth arwr y cyfarfod drwyddynt er y 41 mlynedd yr oedd ef yn ei adnabod. Wedi hyny, Pedr Mostyn. Dywedodd ef mai Price, Rees, a Pugh oedd y dynion cyhoeddus cyntaf iddo ef adnabod, a'i fod wedi cael y fraint, 11 mlynedd yn ol, o fodyn bresenol yn nghyfarfod ymadawol y brodyr S. R a Price. Ac yr ydwyf yn credu mai priodot ydyw i mi yma ddweyd, ei fod ef, y cadeirydd, ac un neu ddau arall, wedi cyfeirio at enw ein parchus Olygydd mewn modd boneddigaidd, parchus, a chariadus. Ac i ddweyd y Heiaf, yr oedd yn dda genyf glywed hyny. Darllenwyd llythyrau oddiwrth Roberts, Caernarfon; Hwfa Mon; Griffiths, Caergybi; Thomas, Bangor; a Francis, Rhyl, yn datgan eu dymuniadau a'u gofid o herwydd eu habsenoldeb. Canwyd iddo gan Pedr Mostyn, Ab Fychan, a Hiraethog. Rhoddodd Mr. Price fras-hanes o'i flynyddoedd boreuaf. Cafwyd ychydig eiriau gan Morgans, Samah; D. Harries, o'r America; Stephens, Brychgoed; Roberts a Thomas o'r dref hon; Thomas, Birken- head; a brawd dyeithr arall o Cincinnati. Ar y canol, cafodd pawb oedd yn bresenol gyfleusdra i ddangos eu parch iddo mewn modd sylweddol, drwy gyfranu yn y casgliad a wnaed. Ar y diwedd, gweddïwyd gan y Parch. H. Pugh ar ran Price a Harries, gweinidog gyda'r Methodistiaid yn America, yr hwn oedd yn cydfyned ag ef yn ol. Hebrvnvodd amryw oucyfeillion hwy heddyw i'r llong. Duw yn rhwydd iddynt, meddaf o'm calon. J Marwolaeth sydyn W. R. Jeffrey, Ysw.-Bu y boneddwr uchod farw yn dra sydyn oddeutu 3 o'r gloch boreu Mercher cyn y diweddaf. Yn ol pob argoelion, yr oedd yn holiol iach pan yr oedd y noson cynt yn myned l roddi hun t'w amrantau. Deffrodd ei ocheneidiau trymion Mrs. Jeffrey, a gofynoddiddo a oedd yn iach—dywedodd yntau ei fod, ond ei fod wedi breuddwydio. Ar hyny, cododd o'i wely; ond cyn iddo roddi ond ycbydig gamrau, ymollyngodd ar ei liniau; ac wedi rhoddi ochenaid ddofn, syrthiodd ar y llawr yn farw! Mor ansier ydyw ein bywyd-yn nghanol bywyd yr ydyrn yn angeu! Dydd Sadwrn, hebryngwyd ei weddillion marwol gan un o'r angladdau mwyaf parchus a welwyd yma. erioed, i Anfield Cemetery. Yr oedd yr ymadawedig yn gydberchenog ac yn frawd i J. R Jeffrey, Ysw., Coinptou House-y masnaehdy mwyaf, md yn unig yn y dref hon, ond yn y byd, meddir. Nid ydwyf fl yn gwybod er sicrwydd ei hyd, ei led, na'i uchder; ac fe fu bron i mi a dweyd, fel y dywedodd Paal ar fater arall, ei fod yn annhraethol' fawr. Gellir cael drychfeddwl gwan o'i faintioli, a'r 'business' sydd yn cael ei gario yn mlaen yno, pan ddywedaf fod yno oddeutu 300 yn gwasanaethu. Ac mae yn dda genyf allu dweyd, fod yn mhlith y nifer hwnw, rai, ac yn ?ITn lawei> °n cydgenedl; ac yr ydwyf yn credu ei bod yn anrhyd- edd iddynt eu bod wedi llwyddo i gael myned i mewn yno, o herwydd yr ydwyf yn deall fod y perchenogion yn talu sylw neillduol i arferion a chymeriadau moesol a chrefyddol eu gwasanaethyddion, ac yn gwneud bob amser yr hyu a allont er ycbwanegu eu cysur a'u dedwyddwch. Cauwyd yr I establishment' yn gynnar prydnawn dydd y claddedigaeth. ac yraunoild bron yr oil o honynt a'r claddedigaeth. Yr oedd ganddynt bawb barch calon, ac yn hoff iawn o Mr. William, fel y byddent yn ei alw. Gadawodd weddw i alaru ar ei ol, < nd dim plant. Cyfarfodydd Politicaidd lluosog-A gynnaliwyd yma yr wythnos ddi- Tf. „.ae y nalll a'r llall o'r pleidiau wedi ymroi ati yr wythnos ddiweddaf l weithio, gorff a meddwl. Mae holl ymgeiswyr Liverpool, a Khyddfrydwyr De-orllewin Lancashire, wedi bod yn cadw cyfarfodydd mewn gwahanol fanau yn y dref hon yr wythnos ddiweddaf. Nos Lun cynnaliwyd cyfarfodydd gan yr ymgeiswyr Rhyddfrydig, Rathbone a Massey, yn Brunswick Hall, Brunswick Road; a'u gwrthwynebwyr. Graves a Sandon, yn yr Athenaeum, Everton; nos Fawrth, v ddwy blaid yn Kirkdale; nos Fercher, Gladstone a Grenfell yn yr Amphitheatre; a Graves a Sandon yn ysgoldy St. Matthew, Scorland Road; nos lau, Graves a Sandon yn Toxteth Park; dydd Gwener, yr un rhai yn ymw l- ed ac yn cerdded yn ol ac yn mlaen ar hyd gwahanol avenues'St. John's a r 1 ish Markets, er mwyn, efallai, ennill eu votes. Dywedir i un o'r gwragedl oedd yn gwerthu pysgod fod mor ddigywilydd a rhoddi cusan l Arglwydd Sandon yno Yr oedd hyny, feddyliwn i, yn too much o hyfdra. Yn yr hwyr (nos Wener), Gladstone a Grenfell yn Old Swan, a Rathbone a Massey yn Ebenezer, hen gapel y Methodistiaid, yn Toxteth Park. Lot go dda, onide? Yr ydwyf yn deall fod y cyfarfodydd oll wedi pasio neb gymaint ag un row, a'r rnanuu lie y cynnelid hwy yn or- lawn o wrandawyr. Wrth reswm, cedwid gan y ddwy blaid yrochr ddu yn y tywyllwch, a cheisid gwneud yr ochr wen i ymd langos yn wynach, yn fwy ffafriol, acyn fwy esmwyth nag efallai ydoedd mewn gwiriouedd. Sylwaf ychydig ar Y cyfarfodydd yn yr Amphitheatre.-Nos Fercher, yr oedd y lie, er na fa gair o gwbl am y cyfarfod, hyd y gwelais i, mewn cymaint ag un newyddiadur; ni ranwyd ac ni phastiwyd chwaith un placard, mawr na bach, o un lliw na llun, yn ei gylch;-er hyny, yr Oedd y lie wedi ei or- lenwi gyda o ddwy i dair mil o bobl, yn mhell cyn yr amser penodedig i adechreu; ac mae yn ddiau genyf,"pe buasai yr adeilad ddwy waith. ie, dair gwaith cymaint ag ydoedd, y buasai y noson hono yn cael ei llenwi, •1 a 1 h/styrient ,li» fy hunan, yn fraint ac yn anrliydedd cael eistedd l wrando ar un o athrylith—un yn meddu ar dalentau mor ddys- glaer, ac yn meddu ar y galluoedd meddyliol cryfaf, ie, hyd yn nod un yr oedd dysgedigion Rhydychain eu hunain, ychydig flynyddau yn ol, yn talu gwarogaeth i,l,' ac yn ei hystyried yn anrhydedd iddynt gael yr hwn a anrhydeddodd blatfform yr Amphitheatre nos Fercher diweddaf a'i bresenoldeb, i'w cynnrychioli yn y Senedd. Mr. Grenfell, yn ol dymun- lad Mr. Gladstone, siaradodd gyntaf. Araeth fer a chynnwysfawr oedd -mae yn Rhyddfrydwr trwyadl. Derbyniwyd Mr. Gladstone, fd y gellid meddwl, gyda'r brwdfrydedd mwyaf. Siaradodd am awr a tbri chwarter. Y tri pheth y siaradodd arnynt oedd-y Mesur Diwygiadol, teniaeth, a'r] Eglwys Sefydledig yn yr Iwerddon. Adroddodd "naw o'r deg rheswm a basiwyd gan y Rhyddfrydwyr mewn cyfarfod neillduol, ac a amddiffynwyd ganddo ef yn Nllt y Cyffredin, yn erbyn y Mesur iwygudol a gynnygiwyd ar y cyntaf gan y Ceidwadwyr. A chyda caniatad y Golygydd, fe'u dodaf hwy i lawr, a hyny mor fyr a chryno ag n cyntaf—Cynnygiad y llywodraeth oedd, fod i'r pleidleiswyr i ac ucliod fod yn byw yn yr un t^ ond am un flwyddyn, a'r pleid- eiswyr dan £ 10 i fyw yn yr un tj> am ddwy flynedd, cyny gallai hawlio pleidlais. Gwyddent fod y gweithwyr, o herwydd amgylchindau, yn JJ «mu £ eu tngleoedd yn fynych—felly eu hamdditadu o bleidlais. Cafoad Mr. Gladstone & Co. yr un chwareu teg i bawb yn hyny. Yr ail -Cynnygiai y llywodraeth am bleidleisiau deuol, sef rhoddi votes i un yn ol yr eiddo yr oedd yn feddiannol arno. Diddymwyd y canolfur hwnw. Y trydydd ganddynt oedd-rhoddi pleidia,is i'r rhai hyny oedd wedi cael mewn Prifysgolion D.D M.A., B.A., Ll.D &e., ar ol eu henwau, a'r rhai oedd yn talu assessed taxes, sef treth cwn, ceffylau, a charriages, &c.. a'r income tax. Cafodd hwnw hefyd fyned at ei frodyr. Y pedwer- ydd- Yo hwnw nid oedd gair o son am bleidlais i'r llettywr. Cafodd, a gofalodd Mr. Gladstone & Co., am gael un iddo. Y pummed oedd-Y gallai unrhyw bleidleisiwr bleidleisio drwy form ysgrifenedig ar bapyr, a bono i gael ei gwneud o flaen ynad heddwch. Dros y bwrdd y cafodd hwnw hefyd ei chychwyn hi. Y cliweehed-Y cynnyg oedd mai X15 o ardreth a hawliai un i county vote. Llwyddasant i gael hwnw i £12; a dy wedodd nad oedd hyny mor isel ag yr ewyllysient Y seithfed oedd— Y cynnygiad cul ac anfoddhaol i ail ddosbarthu yr eisteddleoedd. Llwyddasant i gael hwnw hefyd gryn lawer yn well; ond nid fel yr oeddynt yn dymuno. Yr wythfed-Nad oedd yn cynnyg gostwng am y leasehold franchise. Llwyddodd ef a'i gyf. i gael hwnw o £ 10 i £ 5. Nid oedd ar y pryd (nos Fercher), yn cofio y nawfed. Ond y diweddaf oedd, yn nghylch taliadau persotiol y trethoedd. Methasant, er gwneud ym- drech galed, wneud dim at wella y nuisance hwnw yn uniongyrekol. Cyfeiriodd hefv(L at y pum' egwyddor v dywedodd y Prifweinidog yn Edinburgh y ilyftedd oedd yn y Mesur Diwygiadol; a dangosodd, er boddlonrwydd, fod y rhai hyny ond un, wedi cael eu troi a'u hwynebau yn isaf. Wedi hyny, at yr anfoddlonrwydd sydd yn ffynu yn gyffredinol yn mynwesau llawer o ddeiliaid ei Mawrhydi yn yr Iwerddon; a chyn terfynu, daeth ar draws pwnc mawr y dydd; a buaswn gyda phleser, pe bUltsai gofod yn caniatau, yn anfon llawer o bethau yn ychwaneg a dra- ddododd; ond mae ymgeiswyr eraill ag sydd, ebllai, yn fwy angenrheid- iol i'r cyhoedd gael eu credoau Mae pawb yn gwybod am dano ef, ond nid felly am eraill, ac am y rise>wm hwnw ymgadwaf. Gwelir wrth ddarllen yr uchod, mai i'r Rhyddfrydwyr, ac nid i'r Tor'iaid, yr ydym i ddiolch am y Reform Bill. Cynnygiwyd, eiliwyd, a dywedwyd gair o blaid cynnygiad a ddarllenwyd yn y cyfarfod, sef fod Gladstone a Gren- fell yn bersonau cymhwys a phriodol i gynnrychioli De-orllewin Lan- cashire yn y Senedd, &c. Wedi hyny, siaradodd yr ymgeiswyr Rhydd- frydig canlynol- Captain Osborn, dros Birkenhead; Massey a Rathbone, dros Liverpool; Mr. Yates Thompson dros De-ddwyrain Lancashire; a George Kelly, A.S dros Stoke on Trent. Wedi i Mr. Gladstone gynnyg diolchgarwch y cyfarfod i'r cadeirydd, H. D. Hornby, Ysw., ac i hyny gael ei ddangos gall y gynnulleidfa, ymwasgarwyd.