Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
I-IANLEY.
I-IANLEY. Gyfarfod Diwygiadol.—Bu y Parch. Thomas Lloyd, Ffestiniog, yn pregethu yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, St. John Street, I-Ian- ley, bob nos o Ion. 12 hyd Ion. 16. Yr oedd vr eglwysi Cymreig eraill wedi. rhoddi i fyny ca moddion ar hyd yr wythnos, ac wedi cymell en haelodau a'u gwrandawyr i wnyed a allent v-n mhlaid y cyfarfodydd neillduol hyn. Myn- ychid yr odfacn bob. nos gan nifer dda o aelcdau eglvvvsi Cymreig y dref; ond ychydig c Edd. nifer y gwrandawyr' yn y cynulleidfa- uedd; ac )ii" welwyd yr un o'r nifer luosog o Gvmry y dref a'r amgylchoecid, a, ymgadwant vii barhaus- allan o gylch dylanwad moddion crefyddol, yn y cyfarfodydd o gwbl. Ca-fwyd pregethau- cyfadcléls bob nos. Dangosai y pregethwr allu uwchraddol yn nghyflead mater- icn ei bregethau, a ruesur helaeth iawn o ddif- rifwch yn eu traddodiad. Gelwid y seiat yn cl bob nos, a mynegai gweinidog, v lie, y Parch. Thomas Ash ton, ar derfyn y cyfarfodydd deim- lad o siomedigaeth am nad oedd neb o'r ne- wydd wedi ei enill i gylch a.elodaeth eglwysig. losi Wener, Ion. 17, cynaliwyd cyfarfod. gwe- cidio undebol, o dan arweiniad gweinidog y Wesleyaid, y I'arch, O. Hughes. Y Band of Hope.-Y mae Band of Hope capsi y Wesleyaid Cymreig, High Street, yn cyfarfod eleni ar nos Fawrth, yn lie nos Iau fel y llynedd, am fod cyfarfod arall yn nglyn a'r achos yn ciael ei gynal nawn a nos lau. Ceir cyfarfodydd lluosog a dycldorol bob wyth- nos.—Yr Alb.
CYLCHDAITH M ACHYN LLE T H.
CYLCHDAITH M ACHYN LLE T H. Cynaliwyd cyfarfod pregethwyr yn Machyn- lleth, pryd y cymerwyd y gadair gan yr Arol- ygwr. Ymdriniwyd gydag amrai faterion pwy- sig. Rhcddwyd sylw i gymeriad moesol pob brawd, a gwasgwyd am i'r holl frodyr fod yn ffyddlawn i'w rhwymedigaeth fel aeloda.u eg- IwFig a phrieg.ethwyr. Galwyd sylw arbenig at waith rhai yn esgeuluso cadw eu planiau, a. phenderfynwyd, oddieithr iddynt ddiwygio yn fuan, na. byddai eu henwau mwyach ar y Plan. Teimlad y cyfarfod oadd fod niwaid mawr jm cael ei wneyd pan na bydd pregethwr a ddys- gwyiir yn ffyddlawn i'w Blan. Ystyriwyd ach- es dau frawd ieuanc sydd yn ddiweddar wedi dechreu gwasanaethu. fel cyngorwyr. Barnwyd mai doe.th fvdd eu gadael yn yr un safle am. y psd.war mis dyfodol. Trefnwyd ar gyfer y cyfarfcd nesaf, a gynelir yn Mai, Gofynir i Mr. Edward Rees' ddarllen papur ar hanes a aodvveddion pregethwyr cynorthwyol hen a diweddar y gylchdaith. Pasiwyd fod i'r ysgri- fenydd anfon llythyr o gydymdeimlad a'r hen dad, Mr. Lewis Williams, yn ei gystudd. Y mae efe yn awr mewn gwaeledd er's amrai fjsoedd. Wedi cael cyfarfod hapus y dysgwyl- ir lies trwyddo, terfynwyd trwy weddi gan yr Arolygwr.—Ysg.
EBENEZER, NEATH ABBEY. j
EBENEZER, NEATH ABBEY. Rhcddwyd perfformiad ardderch.og' gan gor v lie uchod. nos lau, Ion. 15, o'r gantawd gysegredig, Amos, yr Efryddi o Capernaum, o dan arweiniad galluog lvk. T. Lloyd Tucker. Cymerwyd yr unawdau gan Mrs. M. A. Dav- ies, Miss Jenny Evans, Master J. Gwyn, Mri.- Ben, Tucker, a.c E. Clarke. Gwnaeth. pob un ei waith i foddlonrwydd; ac y mae yn glod ) i'r arweinydd am y modd y gwnaeth y cor ei ran. Dangosai y datganiad fedrusrwydd a gofal mawr o du yr arweinydd. Gwneled eg- hvys Ebenezer yn fawr o hono. Y mae yn ?lod nid i'w eglwys yn unig, ond i'w enwad. Yr oedd y capel yn orlawn, 11 a phawb wrfh eu bodd. Carwn alw sylw pwyllgor ein cymanfa- osdd at Mr. Tucker fel arweinydd, cvmanfa- oedd canu. Gallwn sicrhau y rhoddai bob bcddlonrwydd.—Un oedd vno.
PONTYPRIDD.
PONTYPRIDD. Cynaliwyd cyfarfod chwarterol Undeb yr Ysgol Sul yn y He. uchod Ion. 11. Yn y boreu, ar ol dechreu gan Mr. Thomas Will- iams, hclwyd, yr ysgol oddiar Marc iv, gan Mr. John Manuel, Abercynon. Un o ffydd- Icniaid yr Ysgol Sul yw Mr. Manuel, ac y mae ynddo allu neillduol i gadw bywyd mewn cy- farfod. hcli. Diweddwyd, gan Mr. R. Ellis J ones, Abercynon. Am ddau o'r gloch, ar ol dechreu. gan Mr. Henry Lloyd (Ab II reddwyd Salm xxiii gan Miss. Ceddy vn rnag- orcl. Holwj'd _y Dos. I yn y Maes Llaful^ean Mr. Vv. Jones Davies, Pontypridd,v dosparth lleiaf gan Miss Manuel, Talvan. Y mae clod mawr yn ddyledus i Miss Manuel am ei gofal dros y dosiparth yma: rhai bychain bron heb, allu siarad yn a.teb mor. dda. Cawsom araeth ragcrol gan Ab Hevin, Aberdare. Holwj'd. dosparth o'r Hyffordclydd gan Mr. J. Evans, Pontypridd. Adrcdawyd y X Gorehymya. gan ddesparth -,ir. T. Jones, o ysgol Pontypridd. Yn y pwyllgor ar ol pasiwyd ar gynygiad Mr. E. Carno Morgan,'ac eiliad -Air. John Griffiths, fod yr ysgrifenydd yn anfon cyd.ymdeimlad y cyfarfod. i Mrs. Humphreys, Abercynon, yn ei thralled ar ol ei hanwyl briod, ilr. I). D. Humphrey si, lly wydd Undeb yr Ysgolion am y tair blynedd diweddaf. Goliiriwyd ethol swy- ddogion. Am chwech c'r gloch dechreuwyd gan Mr. John Griffiths, Pontypridd. Adrodd- wyd Salm gan Miss Lyd.ia Williams. Araeth gan Mr. L. R. Lewis, Cilfynydd; a chan Mr. R. Ellis Jones, Abercynon; Can gan Miss, Sim- mons, Cilfynydd araeth gan Miss Thomas, Senghenydd ar Y Sabboth a. Masnach: araeth ragorol. Can, Mr. Idris Davies, Abcrcvnon;» araeth, Mr. W. Jones Davies; can, Mr. Phil- lips, Pontypridd; araeth, Mr. Rees, Senghen- ydd. Chwareuwyd yr offeryn gan Misis Manuel, Talvan. Diwecldwyd gan Mr. Rees, Senghen- ydd. Llywj'dd y cj'farfod oedd yr ysgrifenydd, am fod lie Daiycld yn wag' Cafwyd cyfar- fo-d rhagorol. Dymunaf argymell undebau. ys- golion a'r Ysgol Sul yn gy-ffredinol i ddwyn i sylw yr ysgolion trwy Dde a (rogledd! C'ymru lyfr newydd y Parch. T. J. Pritchard, Porth: Flolwyddcrydd Duwinyddcd Dr. Pope wedi ei gyliejthu i'r Gymraeg. Bydd yn drysor an- mhrisiadwy i'r Ysgolion Sul. Anfcner enwau wrth y cannoedd iddo ar frvs.—E. Carno Mor- gan.
■ Td..'\ X i-'YI.T.T X. ■…
Td. X i-'YI.T.T X. I.LANFYIJ.IN. Eglwysi Rhyddicm.-Y ddwy wythnos ddi- weddaf cynaliwyd cyfarfaclydd undebcl yn y drefn a ganlyn. Yr wythnos gyntaf cafwyd. cy- farfodydd gweddio yn y gwahanol gape-li. A'r ail wythnos cafwyd cyfres, o bregethau. Y gweinidogion a fuont yn. gwasanaethu oeddynt y Parchn. E. J. Thomas, Cosdpoeth; Edward Jones, Llanfechain; E. Mitchell, Ponkey; a R. J. Owen, Llangynog. Nos Fawrth pregeth- wyd gan y Parch. Edward Jones yn nghapel y Bedvddwyr, a chafwyd y "fraint o weled dau. yn arcs ar cl yn y Seiat. Nosi Fercher pre- gethwyd gan y Parch. E. J. Thomas, yn ngha- pel y Wesleyaid, a gweiwyd un eto yn aros yn ol. Nos. Iau, yn nghapel yr Annibynwyr, pre- gethwyd .gan y Parch. R. T. Owen. Nos Wener, yn nghapel v Methodistiaid, pregeth- wyd gan, y Parch. E. Mitchell. Nos Sabboth diweddaf pregethwyd, gan y Parch. Edward Jones yn nghapel y Wesleyaid, a.c ar derfyn yr odfa gweiwyd dau arall yn d'od' at y Gwaredwr. -Armin.
MANCHESTER.
MANCHESTER. Cymdeithas Leiiyddol a Duwinyddol Dewi San,t a Gore Street.—Ion. 18, o dan lywydd- iaeth y Parch, J. W. Davies, pryd. y cafwyd dacll, A yd yw y Llyfr Ernynau Newydd yn welliant .ar yr Hen ? Agorwyd ar yr ochr na- caol gan Air. O. T. Owen, ac ar yr ochr gadarnhaol gan Air. Owen Jones. Ar ol i'r ddau ddadlu yn gryf dros y naill ochr a'r Hall, galwodd y Llywvdd ar y brodyr canlynol i dCLywcyd.gair:Iri. E. Evans, H. Jones, B. Roberts, a T. Thomas. Yna rhoddwyd y cwestiwn i bleidlais, a chafwyd fod- y mwyafrif dros fod y llyfr newydd yn welliant ar yr hen lyfr. Yn ystod y cyfarfod datganodd Aliss Edith Roberta yn swynol iawn.—A. L. Arter, ysg- Cymdeithas Genedlaethci Cymry Manceinfon. —Ion. 16, yn Exeter Restaurant, 35, Deansgate, cyfarfu yn agos i haner cant o, aelodau y Gymdeithas uchod i gael te gyda'u giiydd, trwy wahodaiad. care-dig pump o aelodau y Gym- deithasi, sef Alri, David Rees, Evan Roberts, John Jones (Pendleton), Phillip Hughes, a Ro- bert Kyffin. Wedi cael ein digoni, dechreuwyd cyfarfcd amrvwiaethol, o dan lywyddiaeth fed- rus Air. Robert Kyffin, ysgrifenydd y Gym- deithas. Un o'r pethau cyntaf a, wnaed oedd cynyg pleidlais o gydymdeimlad a theulu y diweddar Barchedig Deon Howell gan Dr. E'mrys Jones, yn datgan ei edmygedd o hono, fel dyn gwladgarol a Christion, a'r golled fawr i genedl y Cymry oherwydd: ei golli o'n mysg. Eiliwyd gan Mr. David Rees. Anerchwycl y cyfarfod gan amryw foneddigion sydd; yn ael- odau o'r Gymdeithas ar wahanol faterion, me- gys. Y Gymdeithas Genedla.ethol, Cymry fuont yn byw j'n, Alanceinion, yn cynwys gweinidog- ion, beirdd, llenorion, blaenoriaid, &c. Gvi-eithfeydd Cymry, ac aimryw faterion dydd- orol. Cymerwyd rhan gan Mri. D. Rees, Evan Roberts, E. D. Evans, E. M. Powell, Phillip Hughes, John Jones, (Pendleton), John Phillips, J. E. Lister, ac eraill. Chwareuwyd gan, Mr. LI. Lloyd. Cawsom ganeuon gan Miss Hughes a Alri. E. Thomas a J. M. Roberts; adrodd- iaclau gan Aliss Gwen Evans, a Missi Davies. Terfynwyd trwy ganu Hen Wlad fy Nhad'au.— J. E. Lister.
MORIAH, LLYSFAEN.
MORIAH, LLYSFAEN. Y Gymdeithas.—Y mae amrai o bethau o bwys wedi cymeryd lie yn hanesi y Gymdeithasi uchod, set Rhag. 1, papur gan Mr. J. R. Ro- berts ar John Bryan. Yr oedd yn dangos ei fed yn gwybod hanes y dyn da hwn yn dda iawn. Cafwyd papur ag yr oedd' yn gofyn 11a- fur i'w ysgrifenu; a chafodd pawb h.wyl dda i siarad ar ei ol. Rhag. 15, dadl, Pa un ai mantais ai anfan- tais fyddai rhauu y Dalaeth ? Cymerwyd yr ochr fanteisiol gan Mr. H. Roberts.; anfantais, Mr. T. Jones. Siaradwyd yn gryf ar eu hol: pawb ar ei ochr; ond ni chafwyd pleidlais, gan dybio y ceid noson arall i orphe-n y cldadl, ond ni ddaeth eto. I011. 19, anerchiad; gan. Mr. O. Jones, ar Ys- prydoliaeth y Beibl. Teimlem y huasai yn dda genym pe buasai llawer iawn chwaneg yn bre- senol y noson yma, gan 'y- credein y buasai hyny yn fenclith iddynt. Cawsom, bap-ur da ganddo, a siaradodd pawb ar gynwys y papur, a theimhvyd yn. ddiolchgar iddo- am. ei lafur. Cawsom ainser difyr iawn y nosweithiau eraill i gyd. Y Maes Llafur sydd yn cael ein sylw, a byddwn yn cael anissr dedwydd gyda'n gil- ydd. iJregethwr Dyeithr.—Bu Air. Wm. Roberts, Al.aeatwrog, yma, yn ein gwasanaethu am. Sab- -both, a chawsonT vvledd o'r fath o.reu. Pre- 'licdd I get. \It. Rob,-rcs; do,*r o breg.thau iawÜ., Cawsom ninau ddechreu y flwydclyn trwy fod ar ein gbnbumcwl1 gweddi am wythnos. Cawsom gyfarfodydd da iawn. Cawsom wedi hyny wythnos. o bregeihu. Yr oedd ein clys- gwyliadau yn uchel, a. cha.wsom. bregethau gry- rnus iawn. Nos IJun a nos Iau pregethwyd gan y Parch. T. Gwilyrn Roberts,, gyda grym neillduol. Gwria .Air. Roberts- ei "breu er llwy-: ddiant teyrnas yr lesu yn ei'. gylchdaith. Nos Fawrth a. Mercher pregethwyd gan. y Parch. Ph. Price a nos.- Wener gan y Parch. T. Jones- Humphreys, Conwy. Yr oedd y pregethwyr yn liaw Duw, a'r gynulleidfa mewn dagrau.' Cawsom wythnos fendigedig.—Mab y Bryn.
CRICIETH.
CRICIETH. Ncs Lun, Ion. 19, cawsom 3-n ein C'ymdeith- as bapur rhagorol gan Air. Isaac Williams, Nefyn (ein 'lay agent'), ar Tom cj," Jack's: Lad. Cawsom noson. cldifyr ac adeiladol iawn. Dylyncdd ?dr. Williams hanes ei arwr, a dang- osodd y gwasanaeth a wnaeth i Wesleyaeth y He yr oedd yn byw pan yn ei babandod. Dangosodd hefyd fod crefydd yn cymwyso dyn i'r byd ac yn ei baroto.i erbyn byd arall. Cynygiwyd ac eiliwyd diolchgarwch i Mr. Will- iams gan Mr. John Davies, a IJIr. R. M.. Will- iam-s, a chydnabyddodd y di.olch, mewn j-chydig ciriau doeth. Nos Fercher, Ion. 21, o dan na.wdd ein Cym- deithas Lenyddol, cafwyd a grand entertain- ment.' Dae-th Air. ITy. Roberts, IJangoed, yma gyda'i Magic Lantern a'i 'Phonograph. Dangoswyd llawer o ddarluniau ar y canfas.: rhai o ddyddorcleb lleol. Gweithiwyd y Ian- tern gan Air. P. J. Bewen, a Mr. W. II. Williams. Cafwvcl llawer- iawn o ddetholicn ar y Phonograph,' megys ca,neuon gan brif gantorion, anerchiadau, bands, &c. Treuliwyd1 noson hynod o^ -dd.ifj.-r, ac yr oedd y '.Phono- graph i rai o'r plant ieuengaf yn beth hollol newydd. Cyaygiwyd diolchgarwch i Mr. Ro- berts gan Mr. Hugh Jones, ac eiliwyd gan Mr. Rees Williams; a chydnabyddodd Air. Ro- berts- y diolchgarwch mewn ychydig eiriau doeth. Yr ydlym yn wir ddiolchgar i Afr. Ro- berts am ddyfod. Nirl dyma y tro cyntaf idclo tin cynorthwyo i godi y drysorfa. tuag at ddi- ddyledu ein capel newydd. A oes. neb arall o ddarllenwyr y (^VYLIEDYIJD a fuasai yn bared j'n cynorthwyo ? Da genym ddyweyd nad ydyw plant Cricieth yn ein hannghofio. Caw- som rodd o gini ga,n Master David ICifion Evans, Llundain, set mab Mr. J. Owain Evans, gynt 8, Marine Terrace, Cricieth. Yr ydym wrthi yn egniol iav/n, a buasai rhocld oddiallan yn symbyliacl i weithgarwch. Da oedd genym, weled, gyda Air. Hy. Roberts, Mr. D. D. Bo- wen. Un o honom ni ydyw ef. Y mae croes- aw calon iddo yntau bcb amser i Gricieth.— Goh.
BIRMINGHAM.
BIRMINGHAM. Undeb v Brythoniaid.—Traadododd ATr. D. Jenkins, Ûus'. Bac., Cantab., ddarlith i'r (iymi- d.eithas Ulchoc1 ar Ein Lien Alawon Cymreig. Darlith d'dyddorol ac addysgiadol, er mai yn Seisona,eg y bu raid iddo ei thraddedi. Y mae y (rymdeithas hon yn rhcttdi y 'gag' ar bob peth Cymreig, heb "law ei henw. Canodd Mr. Jenkins wvth o'r hen alawon, sef Bendithiaist Coed y Meusydd, Dagrau yr lesu, Deio Bach, Ymgyrcli Cadben Morgan, Y March a'r Gwdd- io' Brith, Castiau Gwraig, Yn Iach i ti Arfon, tv!:c. Yr oeddynt wedi sicrhau gwasanaeth y Cor Aleibicn, o dan arweiniad Air. E. C. Pritch- ard a chanasant rai o weithiau. Mr. Jenkins, sef Y. Go-f,. (a) Y Nc-s, (b) Y AVawr, (c) Y Dydd, a'r Martyrs. of Arena. Cadeirydd,.Dr. D. C. Lkyd-Owen, Chwareuwyd ar y berdoneg gan -diss Jennie Pritchard. Diolchwyd i'r darlith- ydd a'r cor gan Air. T. Jones, a'r Cyngorwr William Jones, ac i ddHw-eddu canodd y cor Hen Wlad fy Nhadau. Cymdeithas Cymry Fydd.—Ion. 13, cynal- iwyd cyfarfod amrywiaethol, o dan lywydd- iaeth Air. John Leek. Cymerwyd rhan mewn canu gan Mrs*. R. O. Morgan, a Miss Lizzie Roberts; adrodd, Airs. Davies, Aliss; Lloyd, A-liss Edith 1'ritchard# a Air. E, S. Jones; araeth gan y I'arch. H. Edwards. Dioichv^yd i bawb gan Alri. E. Lloyd a W. O. Roberts. Cor AJerched y Penrhyn.—Ion. 20, rhoddodd y boneddigesau ucbod" gyngerdd er helpu. y gwragedd a'r plant bach sydd 3m dyoddef yn Methcsd-a. Cafwyd cyngerdd pur dda. F,r wedi talu wrth fyned i mewn, ar gais y Ca- deirydd gwnaed casgliad a gyraeddodd 3p. 10s. Dysgwylir elw o 20p. Deallwn eu bod yn myned oddiyma i Gaerwrag.on. Colmore Row.—Sul, Ion. 11, yn absenoldeb y rnyfyrwyr, am 10.30 pregethwyd yn Seisonaeg gan Mr. D. C: Griffiths, Cymro ieuanc, mab 1 hen weinid'og gyda'r Methodistiaid Calfinaidd. Y mae y brawd ieuanc yn bregethwr cynorth- wyol ar gylchdaith Wesleyaidd: Birmingham; a deallwn ei fed a'i fryd ar fyned i'r weinidog. aeth Wesileyaidd. Y mae efe yn bregethwr da, ac yn llawn o dan Cymreig. Yn yr hwyr caf. wyd gwasanaeth cerddorol a gweddio. Adrodd- wyd pennod gan Aliss Maggie. Williams. Caneuon cys.agredig gan Aliss; Myfanwy Lloyd, Mri. W. Jones, R. Lloyd, H. H. Hughes, ac E. Jenkins: pump o ernynau. Cymerwyd 1 rhan trwy weddi. gan Alri. J. Bowen, Ph. Tho- mas, a Peter Williams.. Sul, Ion. 18, pregethwyd gan, Mr. R. J. Parry, a chan. Air. E, J. Parry. Bu yr Ysgol Sul yma yn fwy o atdynfa y flwyddyn ddiweddaf nag erioed o'r blaen. ac y mae yn argoeli yn dda eto eleni. Da genym weled ein pobl ieuainc mor ymroddol gyda'r ysgol. Y mae y rheola.eth yn gwbl eleni yn eu lla.w. Lly wydd, Mr. John Bowen; ysgri- fenydd, Air. John Williams1; trysoryddi Mr. Robert LJcyd; ysgrifenydd y te, M'iss Maggie: Williams. Y mae yma dri dosparth yn llafur- io yn Efengyl Marc a nifer luosog o'r aelodau weeii pwr^asu esboniad y Parch. D. O. Jones. Y mae yn fcpdd-ion gras bod yn bresenol.—Goh.
/.;PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Cymdeithas Lenyddol a Duwinyddol Eben- ezer.—Nos Lun, Ionawr 19, oehm lywyddiaeth y Parch. J. R. Ellis, cafwyd papurau llawn. a gwir ddyddorol: (1) Edmund Evans, gan Miss Kate Williams,; (2) Humphrey Jones, gan Miss M. W. Williams. Gwnaed hefyd sylwadau dyddorol aT y cymeriad hynod, Isaac Jones, gan y Parch. J. R. Ellis, Mri. Hugh Jones, a John P. Robert's;, am fod y cyfarfod yn edrych yn mlaen a.m bapur arno, ond oherwydd gwaeledd Aliss Mary Lloyd bu raid boddloni- 'rreuliwyd noswaitn adeiiadol, a theimlid p3- fwyaf a gydnabyddir a. chofiantau dynion da y bydd i ieuenctyd ddyfod i feddiant a gwroldeb- ,=-
PENYGARNEDD.""""'
PENYGARNEDD. Y Gymdeithas Ddiwyiliadol,—Cynaliwyd yr uchod yn Soar, o dan lywyddiaeth Mr. F. Ro- berts, pryd y caed dadl ar Pa unvai Serch ai y Rhesvvm yw y goraf i ddewis cydmar bywyd ? Darllenwyd papurau; da iawn o blaid serch gan Miss* Roberts, Ty Ceryg* a Mr. R. J- Roberts, Rhos Fawr; -a siaradwyd, o blaid rheswm gan Mri. Richard Roberts, Ty Ceryg; a F. Rcberts, Penygarnedd. Pan roddwyd y mater i bleidlais-cafwyd fod pawb am gymeryd eu harwain gan serch. Nos Lun, Ion. 19, yn Mhenygarnedd, yn ab- senoldeb Aliss Howells, Cenlloer a Air. Dd- Jones, Bronynant, y rhai oeddynt i ddarllen papurau, cynaliwyd cyfarfod' gweddio effeith- ioi. Cymerwyd rhan gan. Mri. Fred. Roberts, Stephen Davies, a Mathew Jones:.—Tegfryn.
CARNO.
CARNO. Y Gymdeithas Lenyddol Undebol.—Cynal- iwyd cyfarfod cys'tadleuol o dan nawad y Gymdeithas uchod, nos Fawrth, Ion. -13, yn. yr hen ysgoldy. Y lly wydd oedd Air. Morris Jones, Hendre, yr hwn a wnaeth ychydig .0 sylwadau. Adrodd. Boss a Nellie'n pwyso: I I goreu, Gertie Gittins. Unawd, There's a light, Miss Katie Williams. U-nawd i blant, Knock- ing, Knocking, Gertie Gittins, a, Blodwen Will- iams. Adrodd Helbul bachgen bach, Miss Annie Wilson. Unawd, Cwymp Llewelyn, Air- A. Jones, Cambrian House, a Mr. J. Willia-ms, Hendre. Unawd ar y golwg cyntaf, Aliss Edith Gittins. Am y ddau benill goreu i'r Bicycle, Alri. J. a W. Williams. Am yr englyn goreni i'r Diogy'n, Air. J. Williams. Cyfieithu o'r Seisonaeg i'r Gymraeg, Mr. A. Jones. Ateb chwech o gwestiynau o. Lyfr Malachi, Miss A. Wilson, a Air. W. H. Davies1. Pedwarawd, Y don Abergele goreu, parti o dan arweiniad Mr. T. Breeze, Glanhanog. Y beirniad cerdd- oa-ol oedd Air. S. Jone.s, Cdstell; ar farddoii- iaeth, Mr. J. Thomas, Bronhaul. Terfynwyd trwy. i Mr. Tom Mathews ganu Hen Wlad fy Nhadau, y gynulleidfa yn uribi yn y cydgan. Ymadawsom wedi cael cyfarfod rhagorol. genym longyfarch y Gymdeithas hon ar ei chynycld mewn llenyddiaeth a chan. Cymdeithas y Bobl Ieuanc.—Cynaliwyd yr uchod nos Wener, Ion. 15, o dan lywyddiaeth v Parch. E. Tegryd Davies, Vwnc y noson oedd dadl, Pa un ai bywyd trefol ai gwledig" yw y goraf? Darllenwyd papur gan Mrs. J- R. Jones, ar ran ei chwaer, Aliss Jennie Mor- gan, yr hen oedd yn methu bod: yn bresenol oherwydd afiechyd, i agor y ddadl, ar yr ochr drefol; ac. atebwyd dros y wlad gan Aliss M- Ashton. Rhoddwyd .rhesymau'. cryfion! o bob tu, a chafwyd barn gwahanol frodyr a. chwioi'; ycld ar y pwnc. :Yna rhodclwyc1 y mater bleidlais, a chafwyd fed mwyafrif rnawr o'r farn mai y bywyd trefcl ydyw y goraf. Yn;l ca.fwyd can gan Miss AI. E. Evans, Let me die like a Christian. Teimlwn fod y cyfarfodycldi hyn yn tynu allan y blodau cudd o ieuenctyd ein heglwys, a da genym weled v chwiorydd ieuainc yn cymeryd: cymaint o ddvddordeb yn y Gymdeithas y tymor cyntaf fel .1 hyn. Ar ol y cyfarfod yr oedd gwledd o de a bara, brith wedi. ei pharotoi gan Misses A. Evans, ac H- E. Jones., a mwynhaodd pawb eu hunain yn fawr iawn. Y wledd nesaf a ddysgwyliwn fydd gan yr hen lanciau.—Aelod.
ABERFFRAW.
ABERFFRAW. Alarwolaeth Air. John Williams, TyddyM Hwrdd.— Gyda gofid dwys a hiraeth, calon f cymerwn ein hysgrifell i gofnodi yr uchod- Boreu Sabboth, y ISfed. cyf., pan o fewn lInt na thair wythnos i'w 82 mlwvdd oed, meWJ1 tangnefedd, gadawodd yr anial yn lan. Tra yr oeddyin ni yn dechreu ar ein Sabboth byf; aeth ef i fewn i'r orphwvsia dragwyddol. mae, yr eglwys "Wesleyaidd yn Aberffraw, J mae cylchdaitb Cae.rgybi, ie, achos lesu Grist ar y dda,ear wedi cael colled fawr yn symudiad y brawd anwyl hwn. Ar ei ffyddlondeb, ei sel, ei weithgarwch, a'i ymroddiad gyda pheth- au, y cysegr nid oedd ball. Ein pryder niavvi" ar rai adegau pan yn ceisio ysgrifenu cofnof"" ion fel hyn ydyw rhag ein cael yn defnyddl0 gormodiaeth, end ein teimlad presenol ydY:1J' nas gallwn fynegi 'yr haner.' Gellir yn ddi- betrus ei restru yn mblith ein lleygwyr def- nyddiolaf, a mwyaf .gweithgar. Bu, yn golof11 gadarn o dan -r achos yn y lie am flynyddl," maith. Llanwodd bob swydd yn yr eglwysar gylchdaith. Bu yn athraw d.efnyddiol, ac y11 lly wydd llwyddianus, ar yr Ysgol Sabbothol- Ymgymerodd a'r cyfrifoldeb o ofalu am y of Hope, a Seiat y Plant, am flynyddau. IW- yn oruchwyliwr yr eglwys, ac yn un o'r blaeI1" oriaid mwyaf ymroddol. Llanwodd y swydd. oruchwyliwr y gylchdaith a pha swydd by"^ yr ymaflai ynddi, fe'i llanwai gydag anrhvd^ edd, trwy ei ymroddiad: a'i ffyddlondeb. yV merai ddyddordeb annghyffredin yn nghaniad' aeth y cysegr. Arweiniodd y canu am ddeg^ o flynyddau; ac i'w lafur difli.no ef a'i deul^ y dylid priodoli y ffaith fod canu capel Wes' leyaidd Aberffraw yn ddiarebol am ei felusde ■* ei fywiogrwydd, a'i wres. Dysgodd os nad cannoedd, o ieuenctyd i ganu a.c y dyw'edodd wrthvf ychydig ddyddiau cyn eI gadael, "Rwyf.w-e-di canu llawer, ac wedi dy^ gu llawer i. ganu, ond pan elwy'r nef mi fwy.' Ar ei garedigrwydd' nid oedd de.rf}'" Ymhyfrydai mewn cael crcesawu pregethwy t
LLYSFAEN.
LLYSFAEN. Y Gymdleithaa Lenyddol.—Cynaliodd y Gym- deithas gvfarfod o dan lywyddiaeth y Parch. T. G. Roberts. N oson gyda brodyr ymadawed- i, yr achos Wesleyaidd oedd hon. Caed dau bspur: gan Mri. John Roberts, Plas Ucha; a Richard M. Hughes; a dwy anerchiad, gan Mri. Sam. Hughes a H. Evans. Gwnaeth yr oil eu rhan yn of-feithilol, iawn. Caed sylwadau jraii y Llywydd, a Mr. Edward Edwards'. Rhwng yr oil caed tin o'r cyfarfodydd mwyaf bendithiol a am amser. Earychwn yn mlaen yn awclms eto am noson gyffeivb gycia^r chwioryddi ymadawedig, gan. gwbl gredu y ceir cvnulliad teilwng. Gwr Dyeithr.—Sabboth olaf o'r flwyddyn pre- gethwyd dair gwaith i gynulleidfa-oedd rhag- orcl gan ein diweddar ail weinidog hoffus:, y Parch. T. Li. Jones, Richmond. Cawsom Sab- both hapus ryfeddol. Y mae Mr. Jones yn ddwfn. yn serch. yr eglwys a'r ardal. Yn y seiat cawsom ein cymell i ymgyraedd i dir u\vch a chliriach mewn profiad crefyddol. Arweiniwyd y seiat ragoxol hon gan y Parch. T. G. i-, ) d o'r Pla°.
DAWN.
DAWN. Cyfarfcd Diwygiad-ol.—Bu i'r eglwys fach hon" neiiiduo wythnos o gyfarfodydd gweddio o fiaen cyfres o bregethau, a chaecl amlygiadau neillduol o foddlonrwydd Duw ar y cyfarfod- vdel gweddio. Y Sabboth pregethwyd yn y prydnawn. a'r hwyr gan ein Parch-usi Arolygwr, Mr. Price, gyda nerth a dylanwad mawr; a'r pedair. noson ddylynol pregethwyd gan y Parch. T. G. Roberts ac yr oedd yn amlwg fod y eenad ieuanc ymroddol hwn yn llaw ei Feistr. Yr oedd y capel bron yn llawn bob nos., ac ar dcrfyn yr ymdrech gwelwydl tair o chwiorydd yn en dagrau yn penderfynu ffoi i'r dyogelwch "yckl yn Nghrist.—Llwyd o'r Plas. [Ysgrifenwch ag inc, os gwelwch yn dda.—GOL.]