Seren Cymru

DYCHYMMYG. Wrth fyfyrio,'rwyf yn cofio, p ? i Pan yn rhodio min y mor, J;1'' Manwl edrych ar bob gwrthddrych, Wnawd yn fawrwyeh gan yr Iôr; Mi ganfyddais, dymali hanes, Wrthddrych—synais beth wrth hwn, Er nad oedd ond gwrthddrych bychan, 'Roedd grym anian ynddo'n grWD., Fe'i defiiyddir gan hwamonwyr, A chan filwyr mor a thir Bu yn foddion gan y dewrion £ I gadw draw ein gormes wyr, Yn foreu arno y bu taro, Pan orch'mynodd Sior ein lly w; Y pryd hyny y bo'n noddi fthag llewygu, Israel Duw. '«<> I-VT Nid yw etto, er heneiddio, -or.vi-i Yn newidio gronyn, gwn Gymro mwynber, mab hen Gomer, D'wed ar fyrder beth yw hwn. Llanelli. W. JONES.

BARDDONIAETHv CYWYDD ARDDINYSTR SODOM A GOMORA. Testun Eisteddfod Undeb Bedyddwyr Aberdar, JVadolig, 1861. (Y BUDDPGOL). Sylwa, Awen, am enyd, Mor lwyr barn, mawr Lywiwr byd Mae'r Uwybr tel y wybrfawr Wen, Y n ngoleu eang Heulwen Y Owirionedd ;—diwedd dyn Yn ystpd Barn yw'n testun! Sylwi ar awr drystfawr drom, Nos Sadwrn Dinas Sodom, .1 A Gomoraln gymhares,' O'ugwraidd.ddifodwydmewhgwret! Eu tra hynod drueni, Yn oleu'n awr welwn ni; Dwylaw glan ysbrydoliaeth, Roddodd in' y graddau ddaetb,' 0 hanes y ddwy hynod, ( Ala diras, anaddas nod! I < gv» Hollallu r un elly Ihg '■ .■■-i nY A'u tynodd—denodd meyn dig, 7 1 adaw Duw, a'i dy doeth— Ac hefyd »awdio i gyfoeth! Yr enaid roent ar anwir, w Gadawent, gwawdiont y gwir 1 ?" Y dynion blinion fuln bli I gymmeriad Goiliora! A Sodom a droes wedy'n I ado—gwawdioDuwgwyn! A gweinent yn eu gwyniau I ddilyn y$elyn gau Taenwyd lien, niwl-len yn awr, O dy wyllwch du, hyll- wawr,— Lien oedd hon, a llanwodd hi Y Ilenyreh-cuddiailr Llwyni,* Gorsafoedd titlnnod. Ni ddo'i gwres gwawl Dwyfawl Daw I doddi'r enaid di-oduw I Rhy w ddirgel ddychrynllyd ejyn^ V Eilun o dwyll yw calqn dyn,—- Gelyn yra i'r golwg iv i v n Ei ffrwythau yn dreisiau drwg! Hwy dynent mewn nwyd an-nuw I wawdio dyn, a gadaw Duw,~ Chwerwedd, a llygredd hyll llawn-^ i !h A fu yn denu'r dyniawn! i-j II Gwarthus anfadwaith gwrthun Wnai'r gwyr yn bybyr bob un 1 II I wieddoedd yn g'oedd 'r air gwyr, Yn wastad yn Joddestwyrl Ac yn ddiras adgas haid— j, Tyitent ar ol puteiniaid 1 Trahausder, blinder Sy'n bla Anmharus, trwy Goraora! A Sodom, ddinas hudol, Hi draidd am ffiaidd waith ffo!! Mae'r ddwy dref a'u lief a'u llais, A'u hergyd am ffpl fawrgais Maeddant dan ddofn-ffrwd meddwdod, A barn Duw arnynt brou dod! Yr oedd twrf cynh wrf eu can Yn tori'r wybr mai taran I Dychryn eu nadàuechrysA: \m'h A dreiddiai, llanwai pob llys)I• Cwn annwn yn cynhenu L Mewn chwerwder a digter da, u 1, it, Oeddynt,a'u.,}¡èJynt blia hwy,n tro^v I fyd sydd yn gofadwy I Cableut, herfeiddient o ftr Y Duw wnaeth Neta,daearl Roent, 0 fryd 1 gyd yn gaetb VII dilyn trawshndoliaeth 1 Ac ar lien niwl-len y nos Hyll arnynt, a'i gwyll hirnos, Y gweddus Dduw tragwyddawl A'a gwelai, ymguddiai m«wn gwawl Ni allai oddeln mbellach ''<' Yr unrhyw waith, na'r unrhyw ach. Eu inawr bechod hynod hwy, G wael ydoedd,—ond g welaidwy 1 Anaddasi Dduw noddi ijt ;,¡:!l. Y llu'ji awr, deallwn nil i,f, n„ "¡'ùft Lot yn genad gwawl atynt,' Yr oedd Ion mewn hyrwydd hynt j *• 0 fodd hael gwnaeth ufyddhau I dirion wneyd ei orau. Dywedodd, gyrodd y Gwir, A'i radau trwy y frodir. Dywedodd mewn modd didwyll, Lion i bawbr-yn llawn o bwyll, to Diodid y roae Duw wedi Mesur eich oes, a'ch amser chwi; A'r Ion sydd ddirfawr ynad- Ond graslon dirion hoff dad, llaw^d, bawdd,.er ei ddyhuddaw, E drydd ei farnau'n mhell draw Chwi, wyr oU, trowch ar hyn O wirfodd ato i erfyn Ei drugaredd, ryfedd ras— Hedd anwyl ga'r ddwy Ddinas: A diau, chwithau yn wir, bydtw bam, arbedif; ) Ond os gwnewch hau treisiau trwch, Oofidiau a gwae fedwch I" Ond brathodd, rhwygodd y dreigiau Galon y gwr mal getyn gau A'u colyn ydoedd celwydd I'w flino, gan Indoio'i lwydd. A hollallu eUyllig Cynddaredd eu dannedd dig, •,[, u Ud Hwy glwyfent, friwient ei A gwaelu wnaeth ei galon Ufel eu nwyf oedd fal nant— r A hyll lerwai 'u llifeiriant! O! gynddeiriogiawn ddreigiau— Bob dydd, trwy'u gilydd yn gwau A cheisient yn dra chysson, Haid ddiris ladd hoew-was Ion I !• r" Troseddiadau'r llwythau llawn v. Anniferi oedd fawriawn., h Am eu bar y ddaear dda„frt V» A hynodol och'neidia I! ,r Arfer Cyfiawnder a fyn Y Nefoedd,-inite'n ei qfyn-

heiddo oedd gadael pob peth er mwyn cydwybod. Hwy aethant allan o'r Eglwys heb ofioi llid y brenin, na thrais, gormes, na chreulonderau Seneddwyr ac esgobion, o barch i hawliau cydwybod. 0, na welid llawer yn 1862 yn efelychu y ddwy fil yn 1662-yn dangos eu bod yn cadw cydwybod dda tuag at Dduw a clynion. Credwn mai un o brif ddifFygion crefydd- wyr ein hoes ydyw, peidio bod yn gydwybodol gyda phethau santaidd crefydd. Dyma gyfleusdra ardderch- og y flwyddyn hon, ar draul y ddwy fil, i ddwyn y pwnc i sylw. Dylem M Bedyddwyr wneuthur ap- peliad neillduol at y dosparth hwnw ag sydd yn taenellu babanod yn groes i'w barn, ac yn groes i'w cydwybod; y mae dosparth felly i'w gael. Dylem wneuthur appeliad neillduol at y dosparth hwnw ag sydd wedi rhoddi ei assent a'i gonsent i'r Common Prayer yn erbyn barn ac yn erbyn cydwybod. Y mae dosparth felly i'w gael, ac y mae yn ddosparth lluosog hefyd. Dylem argraffu ar feddwl ein aelodau ein hunain y pwysigrwydd iddynt fod yn gydwybodol yn eu hymdrechion crefyddol, yn eu cyfraniadau, yn eu haberthau, ac yn eu gweddiau. Cydwybodolrwydd gyda chrefydd. Dyma bwnc werth i. ni bregethu, darlithio, ac ysgrifenu arno yn ystod yr haf dyfodol. Mai ati, ynte, frodyr yn y pulpit, ar y platform, a thrwy y. wasg, i geisio ennill y bobl yn gydwybodol gyda chrefydd Iesu Grist; ac os llwyddwn ni, cawn weled yr eglwys a'r wladwriaeth yn fuan wedi eu dadgyssylltu, yr oil o weddillion pabyddiaeth wedi eu gyru o'r wlad, dyledion ein capeli wedi eu talu, gweinidogion efengyl yn cael eu parch* a'u cynnal yn gysurus, a chrefydd yn ngwisgoedd ei gogoniant. Ruthin. EVAN JONES.