Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
Cwynion y Oyfundeb.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cwynion y Oyfundeb. Da genym gael ar ddeall fod cynllum y Gyman- fa Gyffredinol gyda golwg ar yr Ysgol Sabbothol wedi cael sylw bron yr oil o'r Cyfarfodydd Misol; ao y mae pob un wedi gwneyd rhyw ddarpariaethj er dwyn achos yr Ysgol o flaen pob eglwys ac Ys- gol. Yr ydym yn gweled fod rhai hefyd yn gwneyd cyffyrddiad a'r prif ddiffyg, sef diffyg dynion cym- wya mewn gwybodaeth Ysgrythyrol ac ysbryd gwaith. Rhaid cael y cyntaf er bod yn gymwys i gyfranu addysg yn yr Ysgol, a rhaid cael yr olaf er myned ymlaen mewn llafur meddwl ar gyfer yr Ysgol, a chael pawb i'r Ysgol sydd wedi arfer dyfod iddi, ynghyd ag ymdrechu yn barhaus i gael y dy- fodiaid i'r gwahanol ardaloedd i'w mynychu—myned ar ol yr hon a gollwyd. nes ei chael yn ol i'r gorlan, a chymell pawb i ddyfod i fewn fel y llanwer y ty. Nid ydym yn hollol glir gyda golwg ar y;. pa fodd i sicrhau aroiygAvyr ac athrawon cynnvys. Mae genym wahanol arholiadau, y rhai nad ydym yn credu y daw fawr o ddaioni o honynt byth, os na wneir hwynt yn fath o test ar lafur a gwybodaeth flaenorol y rhai a wneir yn athrawon. Mae eisiau i ni ddangos bellach ein bod yn credu yn yr arhol- iadau, nid yn unig fel cyfryngau i brofi wybodaeth plant, ond i brofi gwybodaeth rhai mewn oed hefyd. Mae yr arholiadau wedi bod am ddigon o amser bellach yn yr Ysgol Sabbothol i fod ynsafon i brofi pawb sydd dan 30 oed, am eu cyanwysder i ddysgu eraill, mor bell ag y mae gwybodaeth yn myned. Lie y dylech fod yn athrawon o ran amser ddy- wed yr ysgrifenydd at yr Hebreaid, ond nid oedd- ynt yn athrawon, ac nid oedd yntau yn meddwl eu gosod yn y swydd chwaith. Gosod rhai na buont eu hunain yn ddigon gostyngedig, yn ddigon ym- roddgar, ac yn ddigon dewr, i sefyll cystadleuaeth mewn llafur Beiblaidd, sydd yn awr mor gyffredin yn ein gwlad; ie, rhoddi y rhai hyny yn athrawon ac athrawesau yw rhoddi rhai i osod "qfJichiau ar eraill na allent hwy eui syfiyd ag un olú bysedd." Nid ydym yn ineddwl y daw llawer o lwyddiant os parheir i wneyd hyn. Mao cwyno mawr hefyd am y Genhadaeth Dram- or. Nid achwyn ar y Genhadaeth, ond cwyno yn nghylch y Genhadaeth. Mae gwaith mawr yn cael ei wneyd trwyddi, yr hwn ni ellir achwyn arno; bron na ellir dweyd am dani, "llawer merch a weithiodd yn rymus, ond ti a ragoraist arnynt oil." Ni ellir beio chwaith am nad oes ymgeiswyr am fyned allan i'r Maes Cenhadol. Gwelwyd peth felly am flynyddoedd ar ol sefydlu y Genhadaeth. Erbyn hyn mae cyfnewidiad er gwell wedi cymer- yd lie. Mae llawer o fechgyn a genethod yn awr er's blynyddoedd yn ein heglwysi yn dweyd, Wele ni anfonwoh ni." Mae yn wir fod y cynhauaf mor fawr" yn yr India, ac yn Llydaw, fel y gellir dweyd fod y "gweithwyr yn anaml" er cynifer sydd wedi myned allan. Oblegid helaethrwydd y gwaith, a'r drysau newyddion sydd yn parhaus agoryd,' clywir llais dras. y lli yn gwaeddi, Deuwch dros- odd a chynorfchwywch ni." Mae y brodorion yn gofyn i'r cenlxadon draw am ychwaneg o athrawon a chenhadon, ac y mae y rhai hyny yn ceisio eu hateb trwy anfon yma am ychwaneg o weithwyr. Mae hon yn sefyllfa ddymunol iawn ar bethau, a rhaid dweyd, O'r Arglwydd y mae hyn, a rhyfedd yw yn ein golwg ni," wrth ein cymharu a'r hyn a fu. I Dyna ochr oleu y mater hwn, am yr hon nid oea achwyniad. Cwynir oblegid sefyllfa arianol y Gen, hadaeth. Yr ydym wedi cael medi y pethau ys- brydol" y llafuriasom am danynt, fel, erbyn hyn, y mae diffyg yn cael ei deimlo yn y pethau cnawdol." Gallem feddwl, wrth reol yr apostol yn y pethau hyn fod medi peth ysbrydol i fod yn gy- fartal i'r ymdrech gyda'r pethau' cnawdol. Os felly, mae y "llawenydd amser cynhauaf" ar y Cyfundeb i leihau, os bydd yn rhaid galw cenhad- on adref 0 ddiffyg arian i'w cynal ar y maes; ao os bydd yn rhaid atal rhai i fyned allan oblegid yr un rheswm. Ai fel hyn y mae yn rhaid i bethau fod ? A ydyw amgylchiadau y Methodistiaid mor gyfyng fel ag i'w cyfiawnhau am wneyd hyn? Mae yn wir max yn ol yr hyn sydd gan un y mae ei rodd yn
Haner Canrffo Gynydd a Llanw…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
mesuf ein cynydd wrtli safon cynydd y boblog- aeth yn Lloegr a Chymru. Wele y safon — Poblogaeth Oymru a Lloegr,— 1841 15,914,148 1900 32,091,907 Cynydd, 16,176,759; neu 102 y cant. Ni,s gellir cael ystadegau cyflawn am nifer y gwrandawyr a'r cymunwyr oedd gyda ni am bob blwyddyn yii yr haner cyntaf o'r ganrif hon, am nad oeddynt yn cael eu cyhoed'di; ond ni a rodd-i wn yma y cyfrifon cyntaf sydd ar gael yn yr hen Ddyddiaduron. Cyhoeddwyd y rhai hyn yn ddi- au am fod mwy o ofal yn cael ei gymeryd i'w cadw, ac nid ydynt yn eyfeirio ond at yr addoldai a deil- iaid yr Ysgolion Sabbothol. Capelau a Lleoedd Precethu.— 1846 860 1850 876 1858 927 1863 1,009 1871 1,146 1880 1,334 1890 1,439 1900 1,557 Cynydd, 697; neu 81 y cant. Deiliaid yr Ysgol Sabbothol,— 1844 121,042 1845 125,659 1866 123,530 1857 125,221 1858 131,631 1863 141,314 1864 139,690 1871 168,239 1880 185,635 1890 192,806 1899 197,272 Oynydd, 71,764; neu 59 y cant. Pe buasai cyfrifon yn cael eUlcadw yn fanwl o nifer yr eglwysi, y cymunwyr, a'r gwrandawyr, driugain mlynedd yn ol, buasem yn ddiau ar dir cryfach i dynu casgliad cywir oddiwrthynt am wir faint y cynydd ydym wedi ei wneyd; ond nid oes genym ond barnw oddiwrth y defnyddiau sydd yn ein meddiant, ac y maent yn 11awn ddigon i allu- ogi pob dyn diragfarn i ffurfio syniad Iled agos i'r gwinonedd. Mae ein cymunwyr yn lliosocach dair gwaith nag yr oeddynt haner canrif yn ol, ac y mae oyfanswm ein casgliadau yn fwy o ddwy waith a haner nag yr oeddynt naw mlynedd air hugainyn 01, a gwyn fyd na baem yn gallu dweyd yr un peth ein. haddoldai, ein gwrandawyr, a deiliaid ein ■tlysgolion Sabbothol! Yn y tri pheth hyn rhaid f ,G i nad yn enill tir yn agos i fyny at gy- lartaledd y boblogaeth. Y mae hyn yn ddiau yn fwy nag a ellid yn rhesymol ddisgwyl i ni ymhob man, oherwydd Cyfundeb crefyddol Cymreig ydym, ao nid oes genym liaws mawr o eglwysi yn was- garedig trwy holl Loegr fel Cyfundiebau,, eraill. Y mae y cynydd aruthrol yn mhoblogaeth CymTu wedi cymerydi lie mewn rhan trwy fed ugeiniau o nioedd o Saeson, Gwyddelod, Ysgotiaid, a Thramor- laid, wedi ymsefydlui yn Nghymru a Mynwy, ac y mae y mwyafrif o'r rhai hyn, y mae lie i ofni, yn esgeuluswyr hollol o bob moddion cyhoeddus o ras, a- r lleiafrif yn proffe,su ymlyniad wrth rhyw gang- henau eraill o Eglwys Crist. Ondi nid hon yw yr Unig ffaith sydd yn taflu goleuni air y cyflwr yr ydym ynddo. Yr ydym wedi bod er's llawer o flyn- yadoedd yn arddangos llawer mwy o sel a brwd- • yn y gwaith o berswadio ein gwrandawyr 1 od yn aelodau eglwysig nag ydym wedi ei ar-> uaangos i enill esgeuluswyr i ddod i wrando yr ■urengyl. Casglwyd cynulleidfaoedd ynghyd gan ueimdogaeth rymus ein Tadau, ac yr ydym ninau hwtnf- ela1h <<Wedi i'w llafur oedd llwyddo 1 Sael gan y cynulleidfar grefvrl/ ym^mery^ a phroffes gyhoeddus o lwvJ i/1* Canlyniad yw fod 228,149 yn yr eg- Zn JSan-,° 316'182 ° «Y Jethfu heb ™ntTur."n 8Wneuthur' M M y Hoi" Vchwa n!? ^rl !^nym pe na buasai dim' yn ionedd V I. 011(3 m 'W'vle,n E"1" 7 ydd nwv«; ZT !aWer ° barthau poblog a thref- aorff m ghymru heddyw ag: y buasai cyfan- SfaTr' 'y* -bag^uaid, onibaf fod »vedi bod ° ff 6raiil a'r Eglwys Ssfydledig Td™, „ U?WeI mwy effr» «• g^eithgar „ag y, fr, thJf Boddlonasoui mow/llawerM ohyaymfc L y ar y tdg0li011 yn gyJ" niol o otn ZT' a° m Wnaethom un ymdrech eg- nml o gwbl ddarpara ar gyfcr en banghenion ,1 brydol, ie, gwrthodasom godi ysgoldai a changes ysgolion, a gwasgasom ar bawb i ddod i'r un add- oldy, hyd nes y gwelsom fod rhai o'r cyfryw add- oldai yn my nod bron, yn haner gweigion o wraiida- wyr. Mown rhai lleoedd, rhwygwyd yr eglwysi gan gwerylon, a chollasom rai o aelodau trwy idd- ynt ymuno ag enwadau eraill, neu ymollwng i es- geultasdra. Ond un o brif achosion ein diffyg cynydd yn ddiau ydyw diffyg gweinidogaeth syl- weddol ac argyhoeddiadol, a diffyg arolygiaeth fu- geiliol ofalus a.c effeithiol. Y rhai hyn yw y prif achosion o'r wedd lwydaidd ac eiddil sydd a,r Feth- odistiaeth mewn amryw o'r trefydd a'r ardaloedd- mwyaf poblog yn Nghymru!. Ymdaenodd pen- vvynni ar hyd-ddo, ac nis gwybu efe." Diau fod ein cymunwyr a'n casgliadau eglwysig wedi cyn- yddu yn ddirfawr, ac am hyn dylem deimlo yn dra diolchgar i'r Arglwydd, ond y mae un gangen o'r gwaith yn tyfu gyda'r fath gyflytmder nes bygwth tafiu yr holl ganghenaui eraill i'r cysgod. Nid oes dim ag yr ydym: ni yn carlamu ymlaen gydag ef gyda'r fath yni a'r gwaith o ychwanegu at rifedi y gweinidogion ordeiniedig. Y prif achos (ond nid yr unig achos) o hyn yw yr argyhoeddiad sydd yn dod yn fwy cyffrednol y dylai ein holl eglwysi fod o dan arolygiaeth fugeiliol. Y mae genym erbyn hyn 626 o fugeiliaid, a chynwysa yr eglwysi sydd dan eu gofal 113,813, neu ddwy ran o dair o'n haelodau; ond nid ydyw y ffaith hon ynddi ei hun- an yn ddigon i roddi cyfrif am gyflyrader ein cyn- ydd yn y cyfeiriad hwn. Dengys y ffeitjjiau can- lynol pa mor araf yr oedd y Tadaui gyda'r gangen hon o'r gwaith, a chyda'r fath brysurdeb yr ydym ni yn ymgyflytmu ymlaen yr oeddynt hwy mor ofal- us yn ei gylch. Os oeddynt hwy yn rhy ochelgar ao yn rhy araf, ai nid yw yn bosibl ein bod ninau mewn perygl 0 fyned i'r eithafion gwrthgyferbyn- iol? Pa beth bynag am hyn, y mae y pwnc hwn yn un ag y mae yn ddyledswydd arnom roddi ys- tyriaeth ddifrifol iddo, neu ni lithrwn ymhen ychydig flynyddoedd i amgylchiadau fydd yn gor- drethu adnoddau yr eglwysi, neu yn arwain llawer o'n brodyr ieuaino i amgylchiadaui tra gwasgedig Gweinidogion ordeiniedig,- 1838 110 1840 124 1850 187 1860 292 1870 449 1880 .i 600 1890 ..1 672 1900 827 Cynydd, 717; neu 650 y cant. Ni a ddylem yn ddiau gael mwy o weinidogion ao o bregethwyr na nifer ein teithiau Sabbothol, oher- wydd fod henaint, llesgedd, ac afiechyd, yn an- alluogi rhyw nifer i gyflawni eu dyledswyddau, a,c y mae y rhai hyn oil yn y rhestr uchod; ond y mae genym rai canoedd -0 frodyr craill yn y weinidog- aeth, a llawer o honynt yn ieuainc, ac y mae yn ddyledswydd arnom ddarparu ar gyfer eu dyfodol. Fel hyn y saif y cyfrifon, a chau allan y brodyr ieuainc sydd wedi dechreu pregethu, ond heb eu derbyn yn aelodau o'r Cyfarfodydd Misol: — Teithiau Sabbothol yn cynwys uwch- law 100 o gyflawn aelodau 633 Teithiau Sabbothol yn cynwys, o 101 i 7 o gyflawn aelodau ymhob taith 359 Yr holl deithiau Sabbothol 992 Gweinidogion Ordeiniedig 827 Pregethwyr ,409 Yr oU 1,236 Mwy o frodyr yn y weinidogaeth nag sydd genym o deithiau Sabbothol 244 Y mao genym, fel yr awgrymwyd, nifer dda o wyr ieuainc ar brawf, ac y mae ystafelloedd cen- hadol a phregethu ynddynt, ace ambell i daith, yn gofyn ain wasanaeth daUl bregethwr ar y Sabbath; ond nid oes genym, ddefnyddiau a'n galluoga i roddi cyfrif o'r rhai hyn. Y mae y ffeithiau ydym wedi eu nodi yn ddigon i alluogi y darllenydd i ffuTfio barn am y cyfeiriad i ba un yr ydym yn teithio. Diau mai diffyg ysbryd a phrofiad cre- fyddol, ac amddifadrwydd o awydd angerddol i eangu terfynau teyrnas nefoedd, a dwyn pechadur- iaid edifeiriol at y Gwaredwr, yw angen mwyaf ein hoes. Mae ffyddlondeb brenin y deyrnas a'i allu yn parhau, a'i holl addewidion mor werthfawr yn a,wr a phan ddiferasant dros ei wefusau, "Mi a'i hanfonaf ef atoch. A phan ddel, efe a argy- hoedda y byd o bechod, -0 gyfiawnder, ac o farn." Ond y mae yn ddyledswydd arnom i gymeryd trefn- iadau allanol crefydd i ystyriaeth, a gofalu na byddo y rhai hyn yn llyffetheiriaui i rwystro gweith- garwch a sel, na,c cychwaith yn foddion i gynyrchu segtxrdod, trachwant, ac uchelgais. Y m'ae genym ugeiniau o reolaut, ac yr ydym yn barhaus yn myfyrio uwch eu, penau, ac yn coisio, ychwanegu atynt, olid y mae'r ffaith yn aros, mai personau byw yn llawn o ysbryd ymgysegredig, brwdfryd- edd, a sel, sydd wedi bod ymhob oes, yn brif offer- ynau yn llaw yr Arglwydd i ddyrehafu ei achos yn y byd.