Yr Herald Cymraeg

1611 Bwrdd Undeb Ffestiniog. DYDD MAWtRTH.—Mr Owen Jones yn y gadadr < YR Y^GOLION.—Yn rhagarweiniol cyfarfu pwyllgor presennoldeb ysgolion gwledig y dos- parth. L/lywydidiai Mr W. Jones. Yr oedd pwyEgor lle»l Trawsfynydd wedi anion i Fwrdd A'didysg i Llundain yn cwyoo yn berwydd ddflyg preeennoldeb y pliant, a chopi o'r Uythyr hwnw wedi ei I3.nfon i'r pwyllgar. Cwynid ynddo nad oedd y pwyHgor yn gwneyd ei waith nac yn hya yo bendmt. Yr oeddis yn cyfarfod, a phenderfynol oedd y pwyllgor ai* fynu gwellia.at yn Nhra.wsfynydd. Y TY.—Yn ei lanfroddiad iiysbysai'r njaist* y bu Cor Oan Ffetsini-cng yn y ty ddydd lion y Sulgwyn, a mwynllw.wy eu canu yn f6.wr: a diolohwyd yn gynes iddynt. Yr oedd Mr Rrottnlwiiich, Porthmadiog HgjyiA}, a'liyw^n hysbys o ECarlwh at Phorthma-dog anfon rhoddion i'r Ty.—lElusenaa dalwvd, 242. gOif- vnwvd at y d-vfodol, 244p; yn y yn ffa £ r v cvhor..503p. P(JiHLOGAE'l'H PLWTFI'R UNDEB.—Yn adroddiad rhaglen y gwaith yr oedd y ffugyrau I a gamlyn o'r cytfrif diweddaf o'r gwahia.ni»l blwyfi :—(Ffestiniog, 11,455; Ynyscynbaiiarn, 4829; Beddigeleit, 1250; Dolbenmaen, 2028 I Treflys, 540; Llanbedr, 341; Iiandanwg, 951; Hjlamiecwyii. 295; LLanfair, 385; Penrhynideii- d-, 2142; Talsarmu, 628; Llanfrothen, I 924; Maeintwrog, 775; Trawsfvnydd, 1617. OAIS AT Y MEDDYGON.—Yn gysyiitiol a thrafod ceisiadau elnsenol o Ffestiniog paaiwyd, wedi peth siarad i a of on at yr oil o'r medidygon 'I i wneyd eu harchebion meddVgol i'r swycJdogion eltweriol yn ifwy eglur. Yn ddilynol pasiwyd I Diad oedd y swyddogion edusenol i gefnogi yr arfer o da.1u ar wahaax ac ainfon i rai a dder.byroa. gymhorth ma byddai gwrr amgea am hyny. "CYFRIFON YR ADEHLADf. —'Aed "i ianyl- ion y cytfrifon. Yr oeddia wedi copi o'r cyfrifon yn unoi a phendterfynafd basiwvd yn y bwrdd blaenorol i bob aelod.—Sylwai Mr G. Roberta y buaisai yn hoffi oael Ilawn fanylkm yn cjjnnwy3 y treuiion ar y dodrefn, &c. a befch a olygki' a ddylid! ei ddisgwyl fai cyfanswm y treimon.—:Bywedodd y Oadeirydd fod gan y clerc lawn fanylion o'r cyfryw, afod yn bollol deg i Mr C. Œtoberls ofvn am danvmb; omd y cwagtiwn ar y pryd oedd ystyried yr hyn oedd (Myledua f r crmerwyr.—Yn ddiweddaracb caed fod y cyfamswm oedd yn isieu yn 9059p 19s 641, ond sylwid fod yn 01 aanodian y cytuodeb, sym- ian a enwiot i'w tynu o'r cyfanswln.—Yn tmol awgrym a oweistiynitwi o eiddo Mr W. Davies, aed yn ddilynol i'r sgrmiau oeddas yn rhwym o'u dal o'r cyfernswm, as pesid i wneyd hyny, two y golygig fod bawl c wneyd.—Sylwai Mr iEkbviee fod y pensaer wedi dyweyd pa symiau a allseidi &<1 001 £ wr gyfrif itywydbd drwg. a meddyliai ef y dyiid diilyn awgrymiadau Mr Thomas ar hyn.— Yn ateb i Mr G. Roberta dywedid naa gaJHedki Il-edhau y teliadani pe Imasai y crmerwyr wedi gotrphea eu gwtaiih erbyn adeg y gydta gdlwg ar dywycbd darwg, na'r lOp wyfli- ikwoI am oediad; ond gofynai Mr Roberts, wedi dial 200p ar gyfrif hyn, yn unol a dyfarniswl y pensaer, pa un ai y gwaroheidwa-id oedd yn ddtyiedraa oymerwyr ai bwy i'r gwareheid- I waid.—'Atebodd y IGaideirydd fod yr hiawl yn y cyiameymiau, ond fod ganddynt hvry hawl i ys- tyried bath i'w Wneyd aV m oedd mown diaicS, self y 465p.—■Cynnygiai Mr W. Jones, yr ts- padeirydd, dderbyn y cyfrif gaed, ysfyiied y 465p yn tddilynol.—Yn ateb i Dr Griffin, ttf- I wediai y Cadiedryd'd eu bod mewn sefyllfa 5 ystyr- ied a oeddis yn rbwymedig ai nid oed<lfg i dahi y swm. Ceid ei bend/errfynu eto.—^Uefnogonid Mr W. Davies y cywnyg oedid gerbron.— Oaed pieadh laia umol ar y cynnyg, a mabwysiadwyd yr Md- roddioid.—"Sviwodd y Cadeirydd a Mr W. Dalies ar y gwaiitJi da Wna/ed In yr adediadwyr a'r «dfyBfa yr oeddyntfc wecli myned idtdi. Yr oedd- ynife wedi arnefchu gwneyd a'r cwestiwn droai yn nieddwi Mr 3>ayi«s oedd sut i weithretdu yn deg 'at y trethdalwyr 00 a'r crmerwyr Myd, 6,'r rhai yr oeddynt hwr yn rhwymedig iddynt. ) Oynnygiai Mr C, Roberta ohirio y mater am I bytbefnos.—iSylwodid y Oadedryd3 ar y cymhortb ro<fdwVd gan y cymerwyr a'r rhai cysylltiol a hwy.—iAethanti yn mlaen a gorphenaaa-nt y gwaith. 00 felly arbedwrd id'dynt hwy yr hyn a fusLsai yn waeth na'r sufyllfa yr oeddynt* ynddi. •—Traiddodea Mrs iCasson araeth hyawdil ar sef- yllfa y crmerwyr o edrrch ar y cwestiwn, ac ar ddyleidswvdd y gwaroheidwaid yn ngwyneb a. ddigwyddod'd.—DyWedodd yr is-ga(fek,yd'd ei fod ef yn ffafrio syniadtebu Mrs Oa.sson dros bekiio dail y dirwyon. IHyny a fyd'dai anrhydedkius.— Rh/ainwyd. Oaed tri o blaki cynnygiiad Mrs I Gasson 1 a mwyalfrif mawT tro? ohirio yn ol cyn- nyg y Mri [Roberts ia Davi-es.—4Rheolwyd ,Me! oedd cynnyg Mr R. Roberts tros faddeiu cyfran o'r dimryon yr g" gwnaed y cynnyg mewn trefn.-W1e rai o'r ffugymu ddiidknnvyd:: Caed o fenthyg, 8000p; yr oedd vn eisieu, 1059p 19a 6c; cyfanswm, 9059p 198 Yr oeddTn tldylednts i'r cymarwyr. tfel y sylwrd, 465p 15s. Dyledus i'r pensiaer, 229p 12s. AMRYWTGN.—-Anfonid gan Missi Owen, vs- grifertyddes Grmd'eithas y Mammaethod yo" y Pentrhyn, adroddiad am wyddogion a. manrlion y gymdleithas.—Dywedwdd y Oadeirydd mai 00 fyddlai i'r Penrhyn, 'Harlech 8JFfetini dilyn crnllun Porthmadog trwy Todd copi i bob aelod. -Caed ladroddiad peiriannydd ar sefyllfa y ber- wedydd yn y ty. Cymhellid cat-1 "safety ralves" a pbasiwyd hyn.—Atelbaii Cwmni y Cambrian yr ohebiaetb ar gael gwell cyfleustra i bwyso glo yn ngorsaf y Penrhvn.—'Dywedydd Mr G. Parry Jones fod dleiseb yno yn oael ei ohasghi ar hyco gynnygiadi Mr D. Tegid Jones pa^iwyd i'r mater fyn'd i'r pwyllgor.—•Pa^iwyd' adiael y °9!tS iam irefnogaeth o Undeb Gonwr yn erbm Dedidif y Trethi Amaethyddol, 18 ar V Wrdd, I er y diadleuai Mr R. WiBiiams. ot Blaenau, am I gael ych-waneg 0 eglurh<#d a miL Y mdicliriedwyd j i'r mdeirydd a'r clerc orphen gyda'r yswirio.— i Anfmi.ai Mi&s Jones, Ynysfor, ."dr()(1diPwyH- gor Ma.gu r iPknt, yr hwn a ddaxll^nwyd ao a g'a.dairnlia wyd.—Yn unoi a rllybudd, cyninygiatt Mr C. Roberto fod yr IwoH waith o gynnorthwyo I y sfwydd'ogioH elusenol i'w ymddiried HeM- was D. R..Daries, Penrhyn, am 4p y flwyddy*. nadoodd tltim i'w wneyd TO Mhorthnnadog fel yji y gprphenol.—Gefnojai Mr G. P. Jowes.—• Uynnygiai Mr D. Tegid Jones 5p.—^efnogai Dr I 'Griinth. Rhanwyd. Gaed 13 o Maid hyn, a 7 yn erbyn.

Cynghor Dosparth Deudraeth. D'Y DD mAWRTH.—Dan lywyddiaeth Mr LLYraYRAU.fonai Mr E. Davies, Glan Llafar, Trawfefynydd, i ofyn am gym- horth at y draul yr aeth iddi i garthffosi. Yr oedd r cymenad yn galad ac yi.tau yn golledus. Ffafnai Mr R. Pugh wrando y cais, ao ateg- wyd gan yr arolygydd, ond pasiwyd i aefyll at I y cytundeb.—Anfomd ar ran Arglwydd-Raglaw sir Feirionydd i wahodd cyfraniadan at gof- golofn y Frenhines Victoria, Pasiwrd i'r ead- 1 eirydd i fyn'd i gyfarfod i drafod y pwnc. Ym- ddiriedwyd i'r Clerc, mewn undeb a Mr R. J. Griffith, Dolgellau, wneyd' manylioa y cytun- deb a Mrs Lloyd am y garthffos yn Nhy Llwyd, Trawsfynydd.—Da-eth y cwestiwn gohir- iedig o roddi pont tros yr Afon Prysor, Traws- fynydd, gerbron.—Ffafriol oedd y caMeirydd i hyn.—Yn ateb i Mr E. Williams, dywedid1 mai ger Capel y Cwm y golygid iddi fod, ac yr oedd C;t1 a deiseb oddiyno wedi dod yn ffafr llyn. Yr oeddynt yno yn ymrwym cario y cwbl ato. Yr oedd yr arolygydd wedi tynu. cynllun ac amcangyfrif o'r draul.—Cynj^-giodd Mr D. Tegid Jones, a chefnogai Mr R. Pugh ei chael.—Ffafrai Mr Hugh Jones, a chefnogai Mr G. Parry Jones, gael y bont. ond gwahodd ten-- ders yn agored.—Ffafrai Mr J. Roberts i ym- ddiried y mater i'w gosod gan warcheidwaid Trawsfynydd, ond nad oedd i fyn'd tros swm a enwid, a hynv basiwyd. C'WYN.—Anfonai 'Mr J. Lloyd Hart gwyn yn erbyn y dull anfoddhaol y glanheid y Pen- rhyn. Dywedodd yr arolygydd ei fod yntau I wedi cael yr un gwyn, ac eglurodd sut yr oedtf pethau wedi digfwjdd.—Pasiwyd idderbyn cyn- nygiad Mr J. D. Brans, y Penrhyri, i lanhau y lie am 45p y fljryidyn. AMRYWIOL. — Gcihiriwyd eto gwestiwn carthffiosiaath Minffordd. Yr oedd pwyllgor unedig wecG ei nodi i ystjjfied cynllun Mr D. Prichard, peiriannydd, a golygid cael sylw ar y mater mewjn eisteddiati dyfodol.—Rhoddes y cadeirydd adroddiad o'i eiddo ef a'r Mri G. Parry Jes a John Roberts am y garthffos a hoaid oedd yn Mhenybwlch yn myn'd i dir, a fod hyny yn fudreddfion. Sylwai y cyntaf mai mantais i'r tir oedd arweiniad y dwfr i'r cae, a fod y oynnyTcb yn well ar gyfrif hyny. Gwa- haniaethai Mr G. Parry: Credai fad sail i'r gwyn.—Pasiwyd i fyn'd at y mater nesaf, sef glanhau plwyf Trawsfynydd. Yr oedd dau tender, un gan Mr I. E. Jones, am 26p, a'r llall am 15p 16s, sef Mr Ellis Morris, Fronoleu. Derbyniwyd yr isaf.

Cynghor Dosparth Gwyrfai, DYDD SADWRN.—Mr G. T. Closa, U.H., yn llywyddu. TREFN.—Dywedodd y Cadeirydd ei fod wedi penderfynu y dylent wneyd eu gwaith yn llawer mwy hwylus, ac er gwneyd hyny, ceisiai gan bob aelod sylwi ar y rheolau a cheisio eu cadw, sef peidio siarad rhagor nag unwaith ar yr un pwnc. Yr oedd yr holl faterion a ddygid I gerbron wedi eu trin yn y pwyllgorau, ac ystyr- iaeth fanwl wedi ei roddi i bob un ohonynt, 0 ganlyniad byddai iddo ef gymeryd yn ganiataol, ar ol ei ddarllen, fod y cynghor yn eu derbyn oni chodai rhywun ar unwaith i gynnyg gwelliant (clywch, olywch). CYNNRYCHIOLWYR.-Derbyniwyd llythyr oddiwrth y Parch Lewis Williams, Waenfawr, yn derbyn ei benodiad fel cynnrychiolydd y cynghor ar Fwrdd Ysgol Sirol Caernarfon. Ail ddewiswyd Mri T. J. Lloyd a Griffith Thomas ar Fwrdd Ysgol Sirol Brynrefail, a Mri J. Morris Williams a T. W. Williams gyn- nrychioli y cynghor ar Fwrdd Ysgol Sirol Peny- groes. YR YSPYTTY.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Fwrdd y Llywodraeth Leol yn dymuno cael cynllun a manylion pellach yn nghylch yr yspytty, ac yn dyweyd y byddai rhaid cael ym- chwiliad gan un o arolygwyr y Bwrdd cyn y gallent benderfynu y cais am hawl i fenthyca 1500p tuagat ei adeiladn.—Penderfynwyd anfon y manylion iddynt.—Penderfynwyd hefyd apelio yn erbyn y trethiant wnaed gan y pwyllgor trethol ac overseers Waenfawr ar y clafdy. GWAITH DWFR LLANLLYFNI.—Dar- llenwyd llythyr oddiwrth Mri Carter, Vincent, a Douglas Jones, ar ran Mr Roberts, Btynygro, a Mr William Roberts, TycKynhen, yn cwyno nad oedd y swm o ddwfr a ddylai redeg iddynt o Lyn Cwmdulyn yn ol y gyfraith yn rhedeg i Hawr yn bresennol.— Penderfynwyd gofyn i'r achwynyddion gyfarfod yr aelodau lleol yn yn nghyda Mr Evans, y peiriannydd, gerllaw y llyn er cael ymddyddan, ac fod adroddiad i'w anfon i'r cynghor. DYFROEDD I LEOEDD EREILL.—-Yn nglyn a chynnygiad Cynghor Tref Caernarfon i gyflenwi dwfr i Gaeathraw, penderfynwyd gofyn am amcangyfrif o gost y pibellau, ac a oedd yn bosibl i'r cynghor tref osod tair pibell yno, ao yn mhellach a oedd yn bosibl cael cyflenwad o dy i dy, a'r cynghor trefol i gasgla y draul o gysylltu y pibellau a'r ardreth flynyddol oddiar berchen- ogion y tai.—Yn nnol a chais Bwrdd Ysgol Llanberis am gyflenwad o ddwfr i Ysgol Nant Peris, caniatawjd i'r bwrdd ysgol gysylltu yr ysgol a'r pibellau 0 dan arolygiaeth ac i foddlon- rwydd swyddog y cynghor.—Adroddwyd fod Mr Peterson wedi anfon manylion o'i gynllun i gael dwfr o Lyn Cwmdwythwch. Gwahoddwyd ef i gyfarfod nesaf y cynghor, ac yn y cyfamser ceisiwyd gan bwyllgorau lleol Llanrug, Llanfair- iagaer, Llanberis, a Llanddeiniolen wneyd ym- chwil trwyadl i'r manylion, a rhoi adroddiad terfynol i'r pwyllgor iechyd nesaf. PFACTRI GIG.— Ganiatawyd trwydded i Mri Lake a'i Gyf. i ladd anifeiliaid yn en ffactri I yn Mhoptrug ar y dealltwriaeth fod i'r ddau arolygydd sicrhan y cynghor y cedwid rheolau. PWYLLGOR LLEOL NEWYDD.—Caniata- wyd cais Cynghor Plwyf Llanddeiniolen i benodi pwyllgor lleol i adolygu materion iechyd y plwyf aryr ammod na fyddai iddynt wario mwy nag 20p heb ganiatad arbenig y cynghor. Gwneir y pwyllgor i fyny o wyth o aelodan o'r cynghor dosparth ac wyth aelod dros y cynghor plwyf. LLWYBB ROEWEN.—Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr Roberts, Trefarthen, yn dyweyd nas gallai 1\lrø Wynn Griffith gydsynio a'r cais am ganiatad i'r cyhoedd ddefnyddio llwybr y Roe wen, Felinheli, ar draws cae Tafarn Grisiau i lan y Fenai.—Penderfynwyd anfon y llythyr i'r cynghor plwyf gyda chais ar iddynt wneyd ymohwiliadau manwl am dystiolaethan i brofi fod y llwybr yn un cyhoeddns cyn 1835. ARIANOL. Pasiwycl bilian am 470p, a gwnaed archebion i gyfarfod treuliau neillduol fel y canlyn:—^Waenfawr, 12p; Bettws Gar. mon, 5p; Llandwrog, 56p; Llanwnda, 25p; Llanfairisgaer, 150p; Llanberis, 60p; Llanddein- iolen, 75p.—Gyda golwg ar drenliau neildmol Llanllyfni awgrymid galw treth am 700p, oa bwriedid cario y cynllun o ddreinio y Creigiaa Mawr allan. Disgwylid, fodd bynag, y byddai y derbyniadau oddiwnth y gwaith dwfr yn help i dalu ittan aylweddol ohonL—Cwynai Mr J. M. Williams fod trethi Llanllyfni mer nchel, a chyn- nygiodd fod mater dreinio Creigiau Mawr i'w ehirio. Yr oedd eu trethi arbenig yn 2s yn y bunt.—Eiliwyd gan Mr Griffith Williams, yr hwn a ddywedodd fod treth drymach ar blwyf Llanl^rfni na'r un artfll yn yr undeb, er mai efe oedd un o'r rhai tlottaf.—Gwrthwynebid hyn gan Mr Richard Jones, yr hWJt. a ddywedodd fod y mater yn barod wedi ei ohirio am ddwy flyn- edd, ac yr oedd pob rhan arall o'r plwyf wedi ei garthffosi. Ni fwriedid codi ond chwe' cheiniog o dreth yr hanner blwyddyn gyntaf a'r gweddill yr hanner blwyddyn olaf.—Gofynodd Mr J. M. Williams paham y gosodid treth 028 ar Lan- llyfni, tra na thalai plwyfi ereill ond ceiniog yn y bunt.—Dywedodd Dr Fraser fod ardal Llan- lljrfni yn llawer cliriach oddiwrth afiechydon a chlefydau heintus yn awr nag y bu oherwydd y gwelliantau a wnaed yno yn ystod y blynyddau diweddaf, ar yr nn pryd credai y dylid gwneyd y gwaith yn y fan hon cyn gynted ag y gallai y cynghor fforddio hyny.—Wedi rhanu y cyfarfod penderfynodd y mwyafrif ohirio y gwaith. DWFR NANTPERIS.—Penderfynwyd gosod pibeU newydd yn yr ardal yma, a gorchymyn- wyd i'r arolygydd ddyogelu y cyflenwad pan olehid y defaid yn y llyn. CLEFYDAU HEINTUS.—Adro3des yr Ar- olygydd Iechyd fod pum' achos o typhoid wedi tori allan yn ystod y mis, ac un achos o diph- theria.—Gofynodd Mr Wm. Owen beth oedd y rheswm fod typhoid yn tori allan mor ami yn I Rhostryfan, as atebodd yr arolygydd ei fod wedi ceisio cael allan yn mha Ie y tarddai, ond hyd yn hyn bu yn aflwyddiannus.

Cynghor Dosparth lIeyn. DYDD HERCHER. Mr Griffith Jones (cadeirydd), Mr T, E. O-riffith (is-gadeirydd). TREULION FFYRDD. Eifionydd, 46p; Lleyn, 51p. CAERNARFON AI PWLLHELI ? —Cyf- lwynodd Mr D. Williams fil am 6p 3s 9c am ddefnyddian can llwybr Bryn'r Aur, Nefyn. Prynasai y cyfryw yn Nghaernarfon.—Barnai Mr J. G. Roberts y dylid ymofyn am bethau gartref yn mlaenaf, gan rai oedd yn talu trethi trymion.—- Ffafriai Mr Hugh Williams hyn, ond pwysig oedd eu cael yn dda, a'u cael yn y lie rhataf.—Pasiwyd, ar gynnygiad Mr D. H. Parry, fod vaaholiad lleol i'w gwneyd cyn prynu yn unman yn y dyfodol. AMAETHYDDOL. — Galwodd Mr T. E. Griffith sylw at fanteisien y darlithiau yn gY8. ylltiol a Choleg Bangor ar gwestiynau amaeth- yddol. Enillai en dosparth arnynt ond galw am danynt. Sylwid fod yr hyn a ddywedai Mr Griffith yn dra theilwng.—Cefnogai Mr O. G. Williams ei gynnyg o gael adroddiadau i law gwahanol aelodau y cynghor.—Pasiwyd.—Mr H. Williams: Ceisiwch hwy yn Gymraeg.—Y Clerc: Gwnawn. BLYKYDDOL.—Rhoddodd y ddau arolyg. ydd eu hadroddiadau blynyddol a ystyriai y Cadeirydd yn dra dyddorol. Wele rai 0 ffng- yrau Mr J. T. Rees am ddosparth Lleyn: Agor- wyd 11,831 rhwd o ffosydd; llwythi o ro 0 lan y mor, 161; yr holl latheni a falwyd o geryg, 3883; traul llafnr, 822p; am gario, 251p; am angenrheidiau, 35p. Roedd y cynnydd yn y tal- iadau ar y llynedd yn 165p, ond yr oedd yn y flwyddyn hon un cyfrif yn shagor, sef 13 yn He 12 taliad. Pe heb hono ni buasai y gwahaniaeth ond 57p, ond da oedd ganddo hysbysu fod sefyllfa y ffyrdd yn llawer gwell nac oeddynt flwyddyn yn ol, ac y byddai y draul yn llai y flwyddyn nesaf. Cwestiwn oedd yn peri llawer o boen iddo ef oedd pwy oedd i dori drain y gwrychoedd ar ochreu y ffyrdd.—Yr oedd a gan lyn yn adroddiad Mr D. Williams am Eifion- ydd Agorwyd 9687 0 rydaa o ffosydd, cynnydd o 4215; cariwyd 149 o lwythi; torwyd 2561 o latheni o geryg, cynnyld 0 27; talwyd, am waith, 662p; cario, 225p; defnyddiau, 152p; cyfanswm, 1040p cynnydd o 78p. Yr eglur- had oedd fod 13 o daliadau yn y flwyddyn. Oni- bai am y gwaith ar Lon Pencaenewydd buasai y treulion yn Mawer Uai. Yr oedd y ffyrdd yn dda a rhagolwg am lai o dreution y flwyddyn I nesaf. Cwynai yntau fel Mr Rees am y drain a'r gwrychoedd. Cyfeiriodd yn mhellach at orpheniad llwybr Bryn'r Aur, Nefyn. Catodd lawer o gymorth gan Capten Roberts, Glan'r- afoct, a Mr John Jones, Edeyrn, gyda hyn.- Teimlid yn gyffredinol fod yr adroddiadau yn dra chysurus yn y ddau ddosparth, a ffafriol oeddis i'r syniad y dylai pawb yn ei le ei hun Q.o»i'r gwrychoedd. FFAFRIOL.—Dywedodd y Cadeirydd y der- byniodd gylchlythyr, yn gofyn cefnogaeth y cynghor i gael cof-golofn genedlaethol i'r Frenhines Victoria, oddiwrth yr Arglwydd-Rag- law.—Siaradwyd yn ffafriol gan y Mri J. T. Ro- berts a T. E. Griffith, ond ni phasiwyd dim. SUT I RODDI YR ADRODDIAD—Yn unol a rhybudd, cynnygiai Mr John Jones, Bryn- croes, cynnrychiolydd pob plwyf i fod o flaen pwyllgor y ffyrdd pan y rhoddid unrhyw gyn- nygiad o blwyf i sylw y cyfryw. Bu mesur o gamddeall yn ngeiriad y cynnygiad ar y rhag- len, ond yn y wedd uchod, cefnogodd Mr R. Davies y cynnygiad, a phasiwyd ef. FFORDD BRYN BWLCHTOLYN—Rhodd- odd yr Arolygydd ei adroddiad am yr uchod yn unol a phenderfyniad blaenorol. Yr oedd damwain wedi digwydd yn y lie,-a golygid y dy- lesid dyogelu.—Cynnygiai Mr C. Williams gau y lie, a chefnogwyd gan Mr John Hughes, Aber- daron, ac ategwyd gan Mr R. Griffith, Llan- engan.—Mr J. T. Jones a ddywedai nad oedd y cynghor yn gyfrifol o gwbl i gau y ffordd, a chynnygiai na wneid.—Mr Hugh Williams a gefnogodd. Caed wyth o blaid gwneyd a 13 yn erbyn. CYNGHOR PLWYF LLANIESTYN.-Gof- ynid o'r uchod am drwsio ffordd y Nyth.— Pasiwyd i'r cwestiwn gael ei ystyried gan bwyll- gor y ffyrdd, a dwyn adroddiad. FFYRDD BRYNCROES. Anfonid o'r cynghor plwyf uchod i alw sylw at sefyllfa y ffyrdd yno, a disgwylid am adroddiad.—Hys- bysid nad oedd pwyllgor y ffyrdd wedi cyfarfod i ystyried y cais oedd wedi'ei dderbyn o'r blaen. YR YSPYTTY HEINTUS.—I gynnrych- ioli'r cynghor yn y gynnadledd ar y cwestiwn uchod dewiswyd y Mri J. T. Jones, T. E. Griffith, Capten Hugh Roberts, a'r Cadeirydd. —Barnai Mr T. E. Griffith y dyled cael barn y cynghor i'r cynnrychiolwyr cyn iddynt fyned.— Condemniai Mr Hugh Williams y syniad. Ni wnai'r yspytty fawr ddaioni yn nosparth Caer- narfon er y gwario mawr.—Mr J. T. Jones Nid yw y pwyllgor wedi cyfarfod eto, a rhy fuan myned i'r cwestiwn yn awr. ADRODDIAD DR FRASER.-Dyweelocld y I Clerc fod y ddau adroddiad diweddaf yn hynod foddhaol, yn ymarferol, heb yr un achos heintus I yn y dosparth (clywch). OLYNYDD.—Dros y cynghor yn myag llywodraethwyr Ysgol Sirol Pwllheli ail-ddewis- wyd Mr 0. G. Jones vn unol. ADRODDIAD YR AROLYGYDD.-Rhoddes Mr H. Roberts (yr arolygydd) ei adroddiad. Yr oeddis yn myned yn mlaen yn Llithfaen a mannau ereill gyda charthffosi, ond yma ac mewn lleoedd ereill pasiwyd i roddi rhybuddion i amryw i wneyd gwelliantau. Yr oedd iechyd y dosparth ar hyn o bryd yn hynod dda, ond yr oedd yr arolygydd wedi ymweled a llawer o leoedd a rhoddi cyfarwyddiadau, a bu trafod maith ar ei adroddiad. CYNGHOR PLWYF LLANAELHAlARN. —Gofynai yr uchod am adgyweirio ffordd Bwlch Tanygraig.-Dewiswyd Mr W. E. Wil- liams, Llanystumdwy, a Robert Williams, Llan- armon, i fyned yno i weled y lie.

Cynghor Gwledig Gwrecsam. I DYDD IAU.—Oariwyd ^n itnfryd benderfyiv- yn cydyimdeimbo a thettlu y diweddar Mr William Ellis, ar gynnygiad y Gadedrydd (Mf Arthur E. Erans), a dhefnogiad y Oaptan Gtif- fith-Bosaawen.—Adroddai Mr J. Price Evans, y peaiiannwr, fod y gwaith yn ngSyn a charthr nos Rhosbyllen, yn myned yn mlaen yn fodldl- batol. Byddai oost estyn y oarthffosyddl yn Whan y From, Brymbo, tua 90Op.—Crfarwydd- wyd y otero i geisiio gan Ddirprwywyr Renthyg alh wqfitb cyhoedldus am y trydydid swm o lOOOp o'r 3555p fenthyciKvyd a/b y gwaith yn Rhostfywh.

Cynghor Gwiedig Llanrwst, DYDD MAWItTH.-Lly"dd, Mr John Ro- berts, U.H.Costau yr elkhobadldiweddaf ydoedd 19p 199. Pienderfynwyd/ una a Ghyngh^jfr Gwledig Oomvy i erlyn person neaHduol er siar- han ilawn am y niwed a wnaed ar y ffordd ger- Haiw y DaJarn. Newydd, trwy lusgo coed.

Llys Methdaliadol Ffestiniog. DYDD MERCHER.—Gerbron y Cofrestr- ydd, Mr Thomas Jones. ACHOS 0 DREFRIW.—Holwyd Richard Jones, Victoria House, Trefriw, a Richard Ev- ans, Wern, Trefriw, y rhai gariant yn mlaen fasnaoh adeiladwyr, fel Jones ac Evans. Dangosai y cyfrifon ddyledion o 330p 10s 99, ac amcangyfrifid yr eiddo yn weirth 271p 4s Achos y methiant a rodldid fel diffyg cyfalaf, a gofynwr yn gwasgu am ei arian. Fel atebiad i'r Dirprwy-Dderbynyddl Swyddogol, dywed- odd Richard Jonens fod y barineriaeth. wedi bod am ddwy flynedidl, a chariwyd yn mlaen yn bemaf eu masnach yn Nhrefriw, er iddynt gymeryd amryw bethau i'w gwneyd' mewn manau ereill. Dechreuasant fasnach heb gyfalaf. Pan wnaed yr archeb dderbyniadol yr oeddynt ar ganol gwneyd pont yn Llanfairfechan, a golygent allu gwneyd can' punt o elw o'r gwaith hwnw. Onibai am waith un o'r gofynwyr yn pwyso arnynt yr oedd ef (Richard Jones) yn credlu y buasent yn abl i dldod trwodd yn llw yddiannus. Holwyd Richard Evans yn mhellach, a gohiriwyd er mwyn oael cyfrifon arianol y bart,neriaeth. Ymdldangosai Mr E. I Davies Jones, Llanrwrst, dras y methdalwyr.

I I Pretty as a Picture I is the snowy-white linen on the table, the laces and frills on the damsel, or the spotless collar and cuffs on the man. And there's more in the iron- ing than in the washing— more in the starch than in the iron. If Colman's Starch is used, the starching part of the business is all right. CuLm I STARCH I Sold in Cardboard Boxes. See that Colman's name and the Bull's Head are on the box. RES.

Llys Sirol Rhuthyn. DYDD IAU.—Gerbron y Barnwr Syr Horatio Lloyd. EIRCHION ANMHENDANT. Gwysiwyd 1. Millard, ffrwythwr, Connah's Quay, gan E. T. Hughes, masnachwr cyffredinol, Rhuthyn, am y swm o 6p lis, sef pris ugain o wyddau, yn ol 10 y pwys. Gwrth-hawlid lp 58 am golli proffit ac anhwylusdod.—Yr oedd y gwyddau wedi eu gyru gyda'r tren, ond buont ar y ffordd o ddydd Iau hyd ddydd Sadwrn, a gwrthododd y diffyn- ydd eu derbyn.—Rhoes y barnwr ddyfarniad yn ffafr yr achwynydd am y swm a hawlid, gan sylwi fod y diffynydd wedi erchi'r gwyddau mewn dull mor anmhendant fel yr oedd yn rhaid iddo ddygymmod a'r hyn a ddigwyddodd.

Temlwyr Da Arfon a Dyffryn Conwy. Cynnaliwyd y Ddosparth Demi yn Nghapel y Wesleyaid, Penisa'rwaen, yr wythnos ddi- weddaf, dan lywyddiaeth y Dosparth Demlydd, y Parch D. E. Davies. Cafwyd adroddiadau o'r gwahanol Demlau gan y cynnrychiolwyr. Dangosent sefyllfa gywir y cyfrinfaoedd trwy y dosparth. Gwnaeth y Parchn R. P. Ellis, Glas- goed, E. G. Turner, ac 0. JN. Jones, U. Ysg., Pwllheli, sylwadau i'r un cyfeir- iad. Dangosai adroddiad y Dosparth Demlydd o rif a sefyllfa y Temlau am y chwarter nad oedd yr haf wedi effeithio yn ormodol ar y Temlau, ac fod rhai yn bur egniol. Cafwyd adroddiad y pwyllgor ar les yr urdd gan y Parch E. G. Turner, ac adroddiad y pwyllgor gwleid- yddol gan y Chwaer Maggie Jones, Llanrug. A ganlyn oedd penderfyniadau y pwyllgor gwleid- ydddl:—1. Fod i bob Teml ethol brawd neu chwaer yn swyddog etholiadol fyddo'n teimlo eu rhwymedigaeth i weithio yn wleidyddol gydag achos dirwest. 2. Fod Temlwyr Da i ofalu yn mbob etholiad gefnogi dynion fyddo yn cydymdeimlo a dirwest ac yn barod i'w chefnogi dan bob amgylchiadau. 3. Ein bod yn ystyried fod Temlwyr Da yn cefnogi dynion neu bleidiau sydd heb fod yn cefnogi dirwest yn I gwneyd peth sydd yn groes i ddysgeidiaeth ac I ymrwymiad yr urdd. 4. Mai doeth fyddai cael papyrau neu anerchiadau yn ami ar y wedd hon o waith yr urdd. 5. Y dylid cael pwyllgor gwylio mewn cysylltiad a phob Teml, er gweled fod deddfau gwlad yn cael eu cario allan, ac hefyd fod nifer y tai trwyddedol yn cael eu llei- hau lie mae hyny yn bosibl. 6. Fod i lenydd- iaeth ar wedd wleidyddol dirwest gael eu lled- aenu yn y cyfrinfaoedd. Wedi rhoddi gradd y Dosparth Demi i ymgeiswyr cymhwys, pasiwyd i wahodd yr Uwch Demi Gymreig i Arfon y flwyddyn nesaf. Y mater ydoedd, "Temlydd- iaeth Dda fel cyfundrefn ddirwestol, a ffyddlon- deb iddi yn sylfaen i lwyddiant." Agorwyd gan y Brawd Owen Llew. Owen, Talysarn. A ganlyn yw y swyddogion am y flwyddyn ddy- fodol: — D.G.B.D., Brawd W. Parry Owen, Rhostryfan; D.B.D., Brawd Parch D. E. Davies, Caernarfon (ail-etholwyd); D.Gyng., Brawd R. D. Radcliffe, Rhostryfan (ail-ethol- wyd); D.Is-D., Chwaer E. Owen, Penisa'rwaen; D.A. Eth., Brawd R. H. Williams, Llanrug; D. Ysg., Brawd O. Llew. Owen, Talysarn; D. Drys., Chwaer Mary Owen, Rhostryfan; D.Y.A., Chwaer — Evans (cenades drefol), Caernarfon; D. Gap., Brawd Parch E. G. Turner, Penisa'r- waen D. Ring., Chwaer M. Roberts, Groeslon D. Wyl., Chwaer Baugh Williams, Caernarfon D. Borth., Brawd J. Rees Owen, Penisa'rwaen; D.Y.C., Brawd J. Lloyd, Llanrug; D. Is-Ring., Chwaer Ann Jones, Penisa'rwaen; D. Neg., Chwaer Sarah Hughes, Groeslon (ail-etholwyd). Gorseddwyd y swyddogion gan yr Uwch Ysg., y Parch O. N. Jones, Pwllheli. Bu cyfarfod cy- hoeddus yn yr hwyr.

Ynadlys Llanerchymedd. DYDD LLUN.—Gerbron H. Roberts, Ysw. (cadeirydd), Dr Evans, A. McKillop, Yaw.. a. W. Lloyd, Ysw.—Am feddwi, dirwywyd John Roberts, Tailawr, Mynydd Paiys, i 2s 6c a'r co&tau; W. Williams, Fferam Uchaf, Llan- babo, 5s a'r costau; a W. Williams, Peny- graig, i 2s 6c a'r oostau.—•Cyhuddai Jane Owen, Mynydd-y-Gof, Bodedern, John Williams, Ceidio, Llanerchymedd, o fod yn dad i'w; phlentyn anghyfreithlon.—Cyfrunwyd allan. o'r llys.—Eto, Jane Williams, Tycroes, Rhosy- bol, yn erbyn Henry Jarrett, Geirn, Llanerchy- medd. Archwyd iddo dalu 2s yr wythnos at I gynnaliaeflh y plentyn.-Eto, Mary Roberts, Tyhen Bach, Coedana, yn erbyn John Ed- wards, Yr Efail, Llanfikangeltre'rbeirdd, a gosodwydi 2s yr wythnos arno yntau. Ym- J ddangosai Mr S. R. Dew dres yr erlyniad.

Ynadlys Llangollen. DYDD MAWRTH. ■—• Dirwywyd! Nathan Taylor, David Roberts, ao Enoch Edwards, i 10s a'r oostau, am dlrespasu i chwilio am helwr- iaeth ar ystad Mr Myddleton, y Waen, Mai 5ed.—Cyhuddwyd John Evans o symud deg o wyn o farchnad Llangollen i ran. arall o sir Ddinbych, heb ei fod wedi sicrhau y dystysgrif angenrheidiol. Gorcbymynwyd i'r diffynydd, oedd wedi gweithredu mewn anwybodaeth ok gyfraith, dalu Ip 7s 6c.—Cafodd Daniel Owen, John Morris, a William Bayliff, eu dirwyo i 138 8c a, chynnwys y costau, am fod mewn ty trwyddedig yn Llangollen yn ystod oriau gwa- harddedig.

Ynadlys Llanrwst. DYDD MAWRTH. — Gerbron, y Milwriad Johnstone ao ynaidion ereill.—Taflwyd y cyhudid- iad a ddiylgid gan yr Arolygydd Toyne, yn erbyn John Hughes, Gapel Garmon, o ymddwyn yn greulaiwn 0 tuagat anifeiliaid, allan.—'Dirwywyd I Samiuot Evans, ffermwr, Llansannan; Williams, la.brwr, Talycafn; a John Roberts, labrwr, Mela, LlanMrfcalbaiarn, mu feddwdod.-Gorfu. i Thomas Hughes, Glan Oonwv, dalu Is a'oost- au aim gadw ci heb drwydded.

Ynadlys Treffynnon. I DDYDD MERCHER.—Gerbron Mr Joseph Jones. LLADRATA PHESANOD. — Cyhuddwyd dan ddyn ieuanc, Robert Jones, Garth, Mostyn, a George Jones, Caeau, Ffynnongroyw, o ladrata chwe' pheasant, gwerth *8p 5s, eiddo Arglwydd Mostyn.—Rhoddwyd tystiola.eth gan William Durnford, ctydwad helwriaeth Arglwydd Mos- I tyn, a'r Rhingyll Eley, a gohiriwyd yr 3.Chc; hyd ddydd Gwener, pryd y gyrwyd Robert Jones i garchar am ddau fis gyda llafur caled, a George Jones i garchar am fis gyda llafur oaled.

Ynadlys Penrhyndeudraeth. DYDD IAU.—Gerbron G. H. Ellis, Ysw., ao ynadon ereill. HEB DRWYDDED.—'Roedd yr Heddwas D. R. Davies yn gwysio'r tri a ganlyn am werthu brooches heb drwyddedau hawkio: — John Roberts, Osmond-terrace; Griffith Trevor Jones, Caroline House, a Robert Ellis, High- street, oil o'r Penrhyn. Honid y gwneid hyn dros gwmni o Glasgow, ac os gwerthid nifer neillduol y ceid oriawr werthfawr am hyny.—Tystiai y Swyddog Davies y cymbellodd J. Roberts an iddo ef am Is 6c. Gofynodd yntau a oedd gan- ddo drwydded. Atebodd nad oedd. FeUJ hefyd G. Trevor Jones. Yr oedd Robert Ellis wedi myned 0 dy i dy yn Caatle street gyda bocs.—Gwadai y diffynyddion, a thystiai mam J. Roberts nad aeth y bocsiad gaed o'r brooches o'u ty hwy o gwbl.—Er nad amddiffynai Mr J. Humphreys, cyfreithiwr, teimlai y dylid dat- guddio a galw sylw at yr hysbysiadau cam- arweiniol oedd yn hudo bechgyn i wneyd yr hyn nad oedd gyfreithlawn, ac estynodd hysbysiad o newyddiadur i'r cadeirydd.— Dywedodd y Cadeirydd y gollyngid y bechgyn yn rhydd y tro hwn, ond gyda rhybudd na ddeuent ger eu bron eto am yr un peth. PYSGOTA ANGHYFREITHLON.—'Roedd R. W. Jones, gwyliedydd afon Dwyryd, yn Maentwrog, yn gwysio John Roberts, Closy- graig, Blaenau, am bysgota y 4ydd o Fai yn anghyfreithlon ar Ie perthynol i Mr Oakeley.— Mr John Humphreys, Porthmadog, a erlynai.— Gwysiai yr un swyddog John Jones, 10, Maen- offeren-terrace, Blaenau, am yr un trosedd yr un dydd, yn yr un afon.—Gwrandawyd y ddau achos gyda'n gilydd. Dywedodd Mr Hum- phreys nad oedd hawl o gwbl i bysgota heb drwydded yn y lie yr oeddynt hwy heb drwy- dded oddiwrth Mr Oakeley. LJe anghyhoedd ydoedd.—Yr amddiffyniad ydoedd y tybid fod y tocyn oedd ganddvnt yn ddigonol, ao yr aethant ymaith ar unwaith wedi eu rhybuddio.—Cyd- nabyddid hyn gan y ceidwad.—Dirwywyd J. Roberts i 5s a'r costau, a J. Jones i 2860 a'r costau. HELA A THRESPASU.—'Roedd R. W. Jones, ceidwad helwriaeth Mr Oakeley, yn cyhuddo Bees Lloyd, Cambrian-terrace, Tany- grisiau, Ffestiniog, o drespasu ar dir perthynol i Mr Oakeley, ac ymosod ar yr achwynydd tra yn ymchwil am helwriaeth; a Robert Rowlands, Dolrhedyn-terrace, Tanygrisiau, o'r un trosedd, yr un dyid, ac hefyd o gam roddi ei enw i'r ceidwad.—Mr Humphreys a erlynai yn y ddau achos.—Bn'r trespas a'r ymchwil ar dir y Ddu- allt.—Tyatiodd R. W. Jones fod gan y diffyn- yddion ddau gi. Gofynodd am eu henwau. Yn Ue rhoddi yr enw priodol, galwodd Rowlands ei hun yn R. Jones, Dorvil-street. Am Rees LIGyd, yr oedd ef mewn tymher ddrwg iaWn a bygythiol. Bu ar ol hyny, yn mhen ychydig ddyddiau, yn gofyn pardwn, a bod yn ddrwg iawn ganddo. Yr oedd ganddo yr un adeg hefyd lythyr oddiwrth ei dad yn gofyn yr un peth. Addefodd hefyd fod ganddo god, ffuret, a rhwydi. Nid oedd y tyst wedi gweled y rhai Jbyn.—Dirwywyd y ddau ddyn i 2s 6c yr un am y ddau drosedd, gyda 9s yr un o gostau, neu gyf ana wm o 24s.

Ynadlys Porthmadog. DYDD GWENER.—Gerbron R. Thomae, Ysw. (cadeirydd), a. W. Watin, Ysw. CREULONDEB AT GEFFYL—'Roedd yr Arolygydd Kennedy, ar ran Cymdeithas er Attal Creuiondeb at Anifeiliaid, yn erbyn Mr Rees Morris, Turnpike y Traeth, Aberglaslyn, am weithio ei geffyl tra yn dioddef oddiwrth friwiau ar y oefn.—Tystiodd yr Heddwas Roberts, Beddgelert, y gwelodd y ceffyl dan drol heb Iwyth yno o flaen gwesty. Galwodd: sylw y dIflynydd a. dadfachwyd yr anifail. Yr oedd darnau o bapyrau a chlustog ar ddau friw o dan y strodur. Mesurai un tua wyth modfedd wrth ohwech, a'r Hall bum' modfedd o amgylchedd. Rhedai mater ohonynt. Yn ateb i'r uwch-arol- ygydd Jones: Yr oedd y briwiau yn bod er's mis Medi, ao yr oeddis wedi rhybuddio.—Rhodd- odd yr Arolygydd Kennedy dystiolaeth gadarn- haol. Gwelodd ef y gaseg las ar adeg a enwai. —Y Diffynydd: Geffyl ydyw (chwerthin).—Yr Arolygydd (yn ail-edryoh ei lyfr) 0, ie.— Addefai y diffynydd fod briwiau er's tair wyth- nos.—Dirwy, 2s 6c a'r costau. HELYNT Y DEUROD.—Cyhuddai'r plismyn 0. A. Jones, Llan, Ffestiniog, o gymeryd deurod, eiddo A. Whitehead, Snowdon-street, Porth- madog.—Amddiffynid gan Mr John Humphreys, ar ran Mr J. Jones Morris (oedd yn analluog i fod yn y llys). Dywedodd Mr Humphreys y deallai nad oedd Whitehead am erlyn o gwbl, ac nad oedd yn cyhuddo y diffynydd. Yr oedd y diffynydd wedi peidio ateb y wys i ddod i'r llys diweddaf, mid oherwydd' diffyg parch i'r Fainc, ond am y meddyliai fod y mater wedi ei setlo.— Yn ateb i Mr Casson (y clerc), dywedodd yr Uwch-arolygydd Jones na roddodd Whitehead gyhuddiad o la.drad o gwbl; ac nid ediychai arno felly.—Tystiodd A. Whitehead mai gwneuthurwr ac adgyweirydd deurodau ydoedd ef. Huriai rai ar log, a rhoddodd un i'r diffynydd nos Sadwrn, y 27ain, yn ol naw ceiniog yr awr, a deallai mai am awr yr oedd arno ei eisieu. Ni ddvchwel- wyd ef ac aeth yn anesmwyth ddydd LIun, a rhoddes hysbysrwydd i'r plismyn; nid adnab- yddai y diffynydd1. Y dydd Mercher dilynol, aetb gyda'r Rhingyll Jones i Lan Ffestiniog, a gwel- odd y diffynydd, yr hwn a sylwai ar unwaith eu bod yn "dod i chwilio am y deurod," pan yr atebasant eu bod. Aeth i gefn y ty a daeth a'i ddeurod ef yno, yr hwn oedd yn werth tua. 4p.— Yn ateb i'r Cadeirydd. Yr oedd hwn yn un o'r deurodau a arferai eu hurio.—Y tyst Whitehead yn myn'd yn mlaen. Cyfieitbiai'r Rhingyll Jones iddo yr hyn ddywedai y diffynydd, sef y golygai ddod: ag ef i lawr ddydd Sadwrn. Wrtn ei gweled yn braf aeth yn mlaen i Abermaw, pan y llogodd ef.—Yn ateb i Mr Humphreys: Methid weithiau a dod a'r de-urodau yn ol at yr adeg, a, thelid yohwaneg. Aeth ef yn anes- mwytli wrth weled meithder yr amser, ac nad fadnabyddai y diffynydd.—Rhoes y Rhitngyll Jones dystiolaeth gadarnhaol. Gwnaeth ef ym- holiada.u ac aeth i Ffestiniog gyda Whitehead. Gwelai fod y diffynydd yn ddyn parchus, a dy- wedai ei fod am dalu'r vchwaneg, a thalodd 25s y dydd Iau dilynol.—Y Cadeirydd Paham na ddaethai i'r llys ddydd Gwener, yn ateb i'r wys, ac y codwyd gwarant ?—Mr Humphreys Tybiai fod pob peth wedi ei benderfynu y dydd blaen- orol, ao nad oedd angen, ao nid anmharch ar y Faino o gwbl.—Yr adeg hon bu ymgynghoriad rhwng y Fainc a'r elerc.—Dywedodd y Cadeir- ydd fod y diffynydd) yn cael ei xyddhau o'r cy- huddiad, ond yr ystyrient ei fod wedi ymddwyn yn annoeth yn y mater.—Diolchodd ynta.u i'r Faino. MEDDWI.—Dirwywyd Patrick Bufcer i 26 60 a'r oostau am feddwi, neu 14 o ddyddiau o garchar. CYNNAL Y WRAIG A'R PLANT. —Gofynai Mr W. George, ar ran Sarah W. Jones, Glan- morfa, Pwll. Penmorfa, am archeb ar y gwr, Robert W. Jones, oedd yn awr yn y De, aft gyn- I naliaeth y teulu.—Tystiai y wraig, oedd a baban bach diddig ar ei glin, yr aeth y gwr i'r De y 7fed o Fehefin, y llynedd, heb ddyweyd wrthi hi lie yr ai. Cafodd allan lie yr oedd, ond nidi ganddo ef. &c anfonodd ako bedair gwaith, ondl ni chai ariani nao ateb. Yr oeddynt wedi prlodi er 1895, yn Llanfihangel y Pennant, a buont yn oyd-fyw hyd Fehefin diweddaf. Yr oedd gan- ddynt dda* o blant. Bu raid iddi gael cymhorth y plwyf. Cafodd hefyd help gan 'Mrs Greares ac areftl. Aeth i'r De ei hun y 7fed o Ionawr diweddaf, a. gwelodd ei gwr yn y Butcher's Arms. Merthyr. Bu yno am ddau ddiwrnod, ond nid yn cyd-fyw ag ef, ac ni thaToad iddi ddimai o arian nac am ei bwyd na'i Ilety. Tosturiodd pobl y ty wrthi. Addawodd eto yn sicr yr anfonai o 2p i 5p y pythrfnos iddi, ond ni chModd na llythyr nac arian, er's yn agos i flwyddyn.—1 Archwyd iddo dalu 15a yr wythnos at gynnal- iaeth v teulu. TRETH.—Gofynai Mr Morris Williams, ar mtÍ-õverseers Criccieth, am T swm o 36EI 8c, treth tlodion, dyledus ar William Owen, o'r uni dref.—Gorchrmynwyd iddo dalu rn nerhwrs mis. PEIDIO MYN'D I'R YSGOL—'Roedd Mr W. Morris Jones, clerc, ar ran Bwrdd Ysgol Porthmadog, yn erlyn y rhai a nodir isod am beidio anfon eu plant i'r ysgol, a sylwai fod rhai I a gylmddW wedi en rhybuddio lawer gwaith ac wedi bod o flaen r bwrdd, a rhoddai Mr W. I Roberts, swyddog presennoldeb, fanylion y cyhuddiadau.—Dirwrwrd Marr Williams, Dora- street, i 5s; a. Jane Griffi6H, Cefn'rodyn. i 5s.— Ar gais Mr Jones, gohiriwyd yr achos yn erbyn Robert Thomas, Snowdon-street, gan fod gwell- iant yn hanes y bach gen.

Ysgolion M.C, Dosparth Pwllheli. Cynnaliwyd y gymanfa ysgolion ddydd Ian. Perthyn i'r Undeb 16 0 ysgolion, ac yr oedd Capel Penmount wedi ei orlanw y prydnawn a'r nos. Llywyddion, y Mri R. Parry, arwerthydd, Penbryn-neuadd, a D. H. Davies, 'Rorsedd.Pen- caenewydd. Arholwr, y Parch R. R. Jones, Abergynolwyn, gynt o Fourorosses. Arweinydd cerddorol, Mr D. Jenkins, Mus. Bao Cyfeil- yddion, Miss Maggie Griffith, y Ship, a Mr R. S. Williams, Llangybi. Ysgrifenydd, MrW. Walter Jones, Fourcrosses. Arholwyr cerddorol, y Mri D. Jenkins, J. P. Williams, Pwllheli; John Wil- liams, Llangybi; a John Williams, Trefor. Am 10 o'r gloch, caed cynnadledd o gynnrychiolwyr ac athrawon. Llywyddai Mr T. LI. Ellis, Pwll- heli. Mater y drafodaeth oedd Ein dyled i'n tadau a'n rhwymedigaeth i'r oes sydd yn codi." Cymerwyd rhan yn y cyfarfod gan y Parch W. Jones, M.A. (yn lie Plenydd), S. Roberts, Aber- erch; Samuel Williams, Central Stores; S. Lloyd, Bee Hive W. Eifl Jones, E. Parry, ac R. 0. Jones, Pwllheli O. Roberts, Rhosfawr W. Jones, Penrhyn, Afonwen; ac R. Williams, Henllan. Yr oedd holi a'r ateb yn y cyfarfod prydnawn yn rhagorol. Yn yr adran gerddorol ceid nifer 0 donau ac anthemau. Yr oedd dad- ganiad rhai ohonynt yn rymus iawn, ac yn bodd- hau yr arweinydd yn fawr. Rhoddodd Mr Jenkins ddadgantad effeithiol 0 un darn ei hun. A ganlyn yw yr enillwyr yn y gwahanol adran- au, a chyflwynwyd nifer dda o wobrwyon a thyatysgrifauArholiad Sirol: Yn ail dan 21 oed, Jane R. Owen, Pencaenewydd; yn ail dan 12 oed, Maggie May Parry, Gosen; yn bedwer- ydd, T. Daniel, Fourcrosses. Am ddysgu yr oil o'r Hyfforddwr," Eliza Jones, Pencaenewydd. Hanner yr "Hyfforddwr," R. Thomas Williams, Llanaelhaiarn; Jane Rathbone Owen, Pencae- newydd Lizzie Tudor, Fourcrosses. Tyst- ysgrifan cerddorol-Junior: Blodwen Ellen Jones, Pencaenewydd Richard Parry, Pencae- newydd. Elementary: Bonner Roberts, Isfryn, Pwllheli; Mary Owen Jones, Hall-place, Pwll- heli Eiflon Davies, Pencaenwydd; Blodwen Jones, eto; Mary Hughes Jones, eto; Robert Evans Griffith, eto; Riohard Parry, eto; John Williams, Pentreuchaf. Intermediate: Jane Roberts, Isfryn, Pwllheli. Intermediate Theory!: Sydney Ann Davies, Pencaenewydd. Second Grade: William Williams, Tylla, Fourcrosses; Morris Griffith, Glasfryn Fawr; Ellen Griffith, eto; Jane Cathrine Griffith, Pencaenewydd. Am ddysgn y Maes Llafur: John T. Evans, Pentreuchaf; Richard W. Hughes, eto; M. A. Williams, Sardis Kate O. Roberis, Pencaenew- ydd; Mary Williams, Gosen; Thomas Owen, Babell; Mary Roberts, Rhosfawr; Jane Ro- berts, eto; Mary Owen, Fourcrosses; Eliza Ann Roberts, eto; Thomas Rowlands, eto; Laura Jones, eto/; Mary Edwards, Fourcrosses; Mary Pritchard, eto; Catherine Evans, eto; Ellen Griffith, eto; Jane Humphreys, eto; Mary Roberts, eto; Jane Pritchard, eto; Maggie Wil- liams, eto; Thomas Jones, Llwyndyrus.

Bu farw gwraig canol oed yn Rumley, mewn eanlmiad i effed-thiau llyncu dau o ddannftdd gosod. Darfu i reithwrr trenghofytdki Lerpwi (a in yn eiistefdd ddydd lam i edrydh i fewn i amjg-yich- Slacfeuu marwtodaeth William Henry Francos, dtwy flwydid oed, ai liaiddtwyd ddydd Llun. gan getrbyd! trydan yn Commercial-rood, Iddwyn rheatbifiaim "Parvrolaeth ddwweiQioir"' ia Jg A D B'B pI DDS, EADE B pIMS, All who jmffer fromGod *r Rheumatism shool4 TRADE'S Ð. *m»<pdiately hare re- I. r eomxtf to Pats, PmLB. Hundreds of testimoat rj Jt. als have torn reoeiredl I CADE'S PILLS. from all sorts and ooa- J7 dhions of men testifying EADE'S PILLS. to the yonderful poww JL these Puis have In givinf relief In the very worst oases. These Pills ar* purely vegetable and perfectly safe In thetraoMoa. INSTANTLY RELIEVE AND OURE THE WORST FORM OF GOUT, RHEUMATISM, RHEUMATIC GOUT. PAINS IN THE HEAD, FACE A LIMBS and have the largest reoommendation ever 8fvee any Patent Medicine of its olass. GOXJT. 16, Burton Orescent, Dewsbury Road, Leed* RHEUMATISM. May 2nd, 1894. II Dear Sir,—It is with GOUT. bounded pleasure I send you a few lines in praise 01 RHEUMATISM, your most excellent Pills. It is six years since I fint ("1 OUT. had Rheumatic, Gout, and "jj" I had three 'n bed RHEUMATISM- with it. Of course I had the doctor, and h. BWeadel GOU1 me down almost to a skete ton. The next sp ring I hai llIIEUMATISM. another attack, and wai n persuaded by a friend t GOUT. try your Pills. I did so, and am quite sure they pre- RHEUMATISM, vented my being laid nr again. Ever since, when 1 have had the least pain, 1 \Jr have taken two or three RHEXJMATISM. Pills, and have been all right again direotly. J Gi OUT. would not be without tlunt if they cost One Pound M > HEUMATISM. a Bottle. You are quite at liberty to make what twC n OUT. you like of this, and I shall yf be pleased to answer any R- BEUMATISM. poor sufferer who earea H, write me (enclosing stamp. GOUT. ed address). Wishing yam every success, Yours truly, ri HEUMATISM. ALBERT MOUNTAIN. K Mr George Eade." ■ADE'I GOUT AND RHEUMATIC PILL8 are sold by all Chemists, m Bottle, Is lid aai 8s Id, or seat post free for Postal Order by Prepnetor, GEORGE EADE, 232, Gorwell Bd. 1.0. A.8t for and be sue yon obtain MADVI fiOUT AND RHEUMATIC PILLS. JgADE'S pILLS ALliTDDfWOH Y GELYN. Gwnewoh eioh Oozpb 13sJ yn Amddiffynfa znag /Iff T Afleohyd* ILUI HUeHBS'l BLOOD PILLS yn Brashau a Phuro y Gwaea. ffji Vy/ml yn Cryfhau a Rheoleiddfo y y/lVI Cylla, yn gosod yr Afu meww f| fjim cywair a ohyflwr weithio, /1 iU\ Yn cynhyrfu iaohoso lweith- ■w&J j fi^r rediad yr Arenan, yn cadarn- jPz f j! II hau y Nerves, yn cymheH J fl llifiad iachnsol o'r Bile, ya I clirio y Croen c bob nam, yn \Ssf\s w I Rheoleiddio y Coluddion, a W\ K I yn rhoddi blodau iechyd i* TiuuJi^ Gruddiau. Y mae Hughes's BLOOD PILLS yu Attal a Iacbau y Scurvy, Croen-doriadau, Jornwydon, Eczema, Scrofula, Erysipelas (y Blast), Pen-Boen, Afu Drwg, Rhwymedd, Gwel- wedd, Gwendid Nerves, Blinder Ymenyddol, Iselder ¥epryd, y Piles, Cwsg-fethiant, Anhwyl- deb yr Arenau, Gwjaaegan, Diffyg Tranl (Indi- gestion), lAlionsness, Cefn-Boen, &0. Y maent yn gyfaddas i Wyr a Gwragedd, I Feibion a Merched, ao yn Iachan ar 01 i boh peth arall fethu. Heb oedi, danfoner am Flwoh o HUGHES'B BLOOD PILLS. ,Gwerthir hwynt gan bob Chemist a Gwerthwyr Patent Medicines am It lc, 2s 9o, a 4s 6c. Neu danfoner en gwerttv mewn stamps neu P.O. i'r Gwneuthurwr, JACOB HUGHES, MANUFACTCEISQ Ompna»r PBNADTH, O ABDIFF. Mynwch weled fod y Trade Mark Heb hyn Twyt hwn ar bob ydyw. Blwoh. GrOMEB'S BALM. Y mae yr Eli hwn yn hynod effeithiol ar bOb math o Glefydau y Croen, Tcriadau allan, nan I Scabs yn mhenau, gwyneb, gwddf, (to., Llygr. ladau, a Llosgiadau, Amrantau, a Llygaid dot- urns, Dwylaw Toriadol, Olwyfau ar Draed, Gluniau, Ac., Scurvy, Eczema, Ringworm, Cymalau Poenus, Gwynegon, Ao. Rhodttec prawf arno. Fe'ch gwellheir yn fuan. Ar werth gan bob Chemist am Is 1¡o. nor* danfoner eu gwerth i'r Gwneuthurwr, JACOB HUGHES, MANUFACTURING CHEMIST, Penarth, CARDIFF. yffi BEEoflAM'S PILLS — For Bilious and Nervous DiaoraeMt. 1 BEECHAM'S PILLS J-3 For Indigestion in all its forms.. EECHAM'S PILLS For Wind and Fains in the Stomach. EECHAM'S PlflLS For Sick Headache. BEECHAM'S PILLS Have saved the Lives of Thousands. BEECHAM'S PItLS For Giddiness. EECHAM'S PILLS -D For Fulness and Swelling after Meals. EECHAM'S PILLS Are^Adapted for Old and Young. EECHAM'S PILLS JD For Dizziness and Drousiness. EECHAM'S PILLS JL3 For Cold Chills, Flushings oIHeat. EECHAMTS-PILLS Will Restore the Rosebud of Health tct Every One who Uses Them. BEECHAM'S PILLS For Blotches on the Skin. BEECHAM'S PILLS JD For Disturbed Sleep and Frightful Dreamsv BEECHAlWS PILLS JL) For Costiveness and Scurvey. BEECHAM'S PILLS JD Are the Bes4 Medicine for Female CoM., plaints. EECHAM'S PILLS Are a wonderful Medicine for Females <c £ all Ages. BEECHAM'S PILLS JL3 The first D*se Gives Relief in 20 Minuter. EECHAM'S PILLS Jj Are Recommended by Medical Men. BEECHAM'S PILLS J.F Have the Largest Sale of any Patent. Medicine in the World. BEECHAM'S TOOTH PASTE JD Will Recommend Itself. EECHAM'S TOOTH PASTE Is efficacious and economical. B~EECH AM' STOOTHPASTE J[J Cleanses the Teeth and Perfumes the Breath. BEECHAM'S TOOTH PASTE JD In Collapsible tubes, Is each. EECHAM'S PILLSv and B" EECHAM'S TOOTH PASTE Sold everywhere. JD Sold everywhere. Prepared only by the Proprietor, THOMAS BEECHAM, St. Helens, Lancashire. Sold by all Druggists and Patent Kedioixve Dealers every- 6' ).?' A

Bwrdd Undeb Bangor. DYDD GWENER.—Dan lywrddiaeth Mr H. Thomas.— Darllenodd y Clerc lythyr oddiwrth Fwrdd Undeb Conwy yn cynnwys pen- derfvniad a baiwyd ganddynt yn erbyn Deddf v Trethi Amaethyddol. ac yn gofyn i warcheid- waid Bangor ei atbegu.—-Rhoddwyd y pender- fyniad ar y bwrdd, ac yna dywedodd Mr Thomas Roberts, Aber, is gadeirydd y bwrdd, y byddai yn ffolineb cynnyg penderfvniadi ar gynawys Y llythyr o Gronwy. Yr oedd hwn yn engTaipht o benderfynia.dau a d<ferbynid yn bur ami yn ddi- weddar oddiwrth wahanol awdnrdodau. ystyrid y owestiwn o'r safle mai pobl oedd a'u harian wedi eu suddo mewn llongau neu mewn consols gan mwyaf oedd yn attegu y fath ben- dferfjjniadau a phobl nad oeddynt yn cyfranu dim at gynnaliaeth y tlodion, y rhai a gynnelid gan y sawl a dalent drethi^ ^welid ar unwaith, anghy- sondeb y gofyniad 6 Gonwy. Honai ef ei fod yn ammegwchi tuagat yr amaethwyr oeddynt wedi bod am genedlaetnau yn cyfranu at gyn- naliad personau na thalent yr un ddimai o drethi eu hunain-