Yr Herald Cymraeg

Y SENEDD. ADDYSG Y WERDDON. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Arglwyddi, pryd y cyfarfu'r Ty am y tro cyntaf ar ol Sulgwyn, cyllwynodd Iaril Meath fesur ddar- llenwyd y waith gyntaf, yn awdurdodi sefydlu vsgohon diwydiannol dyddiol yn y Werddon. MASNACH LWGR. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Arglwyddi, cyn- nygiodd yr Arglwydd-Ganghellydd ail ddariien Mesur Arferion Llygredig mewn Busnes, amcan yr hwn oedd ei wneyd yn drosedd dierbyn, gwneyd ymgais i gael, neu gynnyg rhoddion o natur lwgr mewn busnes. Ail ddarllenwyd v mesur. Y LLOSGI FFERMYDD. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Cyffredin, dy- wedidd Mr Brodrick, mewn ateb i Mr J. E. Ellis, na losgid ffermydd yn Neheudir Affrica oddi- eithr mewn achosion o frad, neu droseddau neill- duol.yn y cylch milwrol. Rhoddwyd gorchy- mynion i'r perwyl hwnw ar y 7fed o Ragfyr; ac yr oedd ganddo ef bob rheswm dros gredu eu bod wedi eu cadw. HELYNT TIENTSIN. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Cyffredin, dywed- odd Arglwydd G. Hamilton., mewn ateb i Mr J. Herbert Roberts, i'r Cadfridog Gaselee ei hysbysu ef i'r terfysg diweddar yn Tientsin gael eu cychwyn gan tilwyr o Ffrainc, a wrthwyn- ebent waith heddgeidwaid milwrol Prydeinig yn cau ty anmhriodol. Dangosai adrodduid yr ym- chwiliad i'r heddgeidwaid weithredu gyda chryn lawer o oddefgarwch. Ymunodd nifer luosog o hlwyr a'r Francod ond cafodd y Prydeiniaid gynnorthwy gan heddlu yr Almaen a gwylwyr Japan. MESUR Y CYLLID. Y DOLL AR SIWGR. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Cyffredin, yn y Pwyllgor CyllidoJL cynnygiodd Syr M. Hicks- Beach benderfymad oedd yn cario allan gyf- newidiadau neillduol ar y tollau a godid ar fathau arbenig o siwgr. Yr oedd y cyfnewidiadau hyny i ddyfod i rym dydd Mawrth diweddaf. Ar ol dadl fer. yn yr hon y cymerodd Syr H. Campbell-Bannerman, Mr Lough, a8 ereill, ran, cytunwyd ar y penderfyniad. ARIAN I'R BRENHIN. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Cyffredin, cymor- wyd y mesur hwn o dan ystyriaeth mewn pwyll- gor. Gwrthodwyd cynnygiad o eiddo Mr Labouchere, i ostwng cyfanswm yr arian i'r Brenhin a'i hil o 470.000p i 415,000p. Gwrthodwyd amryw o welliantau ereill; a'r diwedd fn pasio'r mesur heb welliant drwy'r pwyllgor. TROSGLWYDDO'R GORON. DDYDD LLUN, yn Nhy'r Cyffredin, cyn- nygiwyd darllen Mesur Trosglwyddiad y Goron y drydedd waith. Galwodd Mr Dillon am ym- raniad, pan y pleidleisiodd 199 dros y trydydd darlleniad, a 109 yn erbyn, mwyafrif o 90. MESURAU CYMREIG. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Argiwyddi. darllenwyd Mesur Dwfr Cynghor Dinesig Llan- drindod yr ail waith; a Mesur Nwy Dosparth Dinesig Colwyn Bay a Cholwyn y diydedd waith. DINYSTRIO EIDDO YN AFFRICA. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, gofynodd Mr Lloyd-George i Ysgrifenydd Rhyfel pa bryd yr oedd efe yn bwriadu gosod ar y bwrdd adroddiadau Arglwydd Roberts am losgi pentrefi Bothaville>r Ventersburg, Nyl- stroom, a Wilport. Dywedodd Mr Brodrick fod yr hysbysrwydd hwnw yn gynnwysedig yn yr adroddiad am ad- eiladau a losgwyd yn Neheudir Affrica, a gyf- lwynwyd yn i'r Senedd. Nid oedd ganddo unrhyw hysbysrwydd ychwanegol.. Mewn atebiad i gwestiynau pellach gan Mr Llovd-George, dywedodd Mr Brodrick fod yr holl hysbysrwydd a dderbyniodd y Swyddfa Rhyfel yn yr adroddiad cvhoeddedig. Cyhoeddid yr ohebiaeth rhwng Arglwydd Roberts a'r Cadfridog Botha o berthynas i losgi ffermydd yn fuan. Y LLYWODRAETH WLADOL YN NEHEU- DIR AFFRICA. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, dywedodd Mr Chamberlain, wrth ateb Mr Black. fod y Ty eisoes mewn meddlant o amlinalliad cyffredinol o gyfansoddiad Cynghorau Deddfwrol Trefedigaethau y Transvaal a'r Afon Orange. Y tebygolrwyda ydoedd y byddai i Arglwydd Milner ddychwel i Ddeheudir Affrica yn Awst. Nis gallai vn bresennol nodi y dydd y rhoddid y Uythyrau brenhinol alJan. GWAITH Y TY. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, dy- wedodd Mr Balfour, wrth gynnyg penderfyniad! yn rhoddi y flaenoriaeth i fusnes y Llywodraeth ar ddyddiau Mawrth a Marcher lag eithrio dydd Mercher. y 12fed a'r 1ge9). fod yn rhaid i'r mes- urau canlynol gael eu pasio y tymhor presennol: Y Gyllideb, Mesur Benthyciad, Mesur Trethiad, Mesur Addysg, a Mesur y Llaw-weithfeydd, a mesur oedd lW ddwyn yn mlaen gan Syr J. Gorst ar y pwnc o droi athra.won o ysgolion elfenol. Gadewid dau dydd Mercher i fesurau aelodau preifat. Dydd Mercher, Mehefin 26ain, I bwriadai roddi y flaenoriaeth i ddau benderfyn- iad, er anfon Mesur Gwerthu Diodydd Meddwol i Blant, a Mesur y Cwrw, i Bwyllgorau Mawrion. 0 berthynas i'r blaenaf, creoai y gellid1 dwyn i mewn gyfnewidiadau a allai fyned yn mhell iawn tuagat ei wneyd yn fesur o nod- wedd annadleugar. Pe gwneid Mesur y Cwrw. foefyd, o nodwedd gyffelyb, gobeithiai efe y gallai redeg cwrs ffafriol, a dyfod yn gyfraith. Yn nghwrs y ddad'l amlygodd Syr H. Camp- bell-Bannerman ei obaith diffuant, trwy ym- ddygiad rhesymol ar ran pawb oedd yn teimlo iyddordeb yn mesur Gwerthu Diodydd Meddwol i Blant, y gellid cael o'r Pwyllgor Mawr y cyfryw fesur ag a dderbyniai gymeradawyaeth cyffredinol y Ty a'r wlad. Rhoddes v Llywodr- aeth ar eu gwyliadwriaeth y byddai gwrthwyn- ebiad penderfynol i Fesur Trethiad a Mesur A.ddysg. Pan ymranwyd cafodd v pendefryniad ei gario trwy 144 o bleidleisiau yn erbyn 111. CYFRAITH Y GWEITHDAI. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, cynnygiodd Mr Ritchie fod Mesur Diwygiadol Cyfreithiau y Gweithdai i'w ddarllen yr ail nraith; ac wrth wneuthur hyny eglurodd ei vrahanol ddarpariaethau. Gofynodd i'r mesur gael ei drosglwvddo i bwyllgor. Beirniadodd Syr C. Dilkw y duedd oedd yn I rhai o'r adranau i drosglwyddo y gallu oddiar arolygwyr y llaw-weithfeydd i arolygwr yr aw- durdodau lleol. Ar ol i ereill siarad gohiriwyd y ddadl. CYMRY YN MHATAGONIA. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, gofynodd Mr D. A. Thomas i Ysgrifenydd y Llynges a oedd adroddiad y Parch D. Richards, caplan v rhyfel-long "Flora," ar gyflwr y Cymry rn Mhatagonia, wedi ei dderbyn, ac os felly, a fedrai ef ddyweyd ei na.tur, ac a. ddodid o flaea y Senedd. Arglwydd Cranborne: Ibchon y gallaf ateb hyn. Mae'r adroddiad wedi ei dderbyn drwy Weinidog ei Fawrhydi yn Buenor Ayres, ac y mae o dan vstyriaefli. AROLYGU GWEITHYDD MWN YN NGHYMRU. DDYDD MAWRTH, yn Nhy'r Cyffredin, gofynodd Mr Moss i'r Ysgrifenydd Cartrefol os oedd rhywun, ac os oedd, pwy oedd yr hwn a apwyntiwvd1 yn a.rolygwr o dan adran 15 o Ddeddf y Oweithfeydd Mwn metalaidd, 1872, ac adran 2, i»-adran (2) o Ddeddf Chwarelau, 1894, dros Ogledd Cymru, hyd yn ddiweddar yn ngofal Dr Foster, ac oø byddai apwyntiad yn cael ei wneyd, a fyddai y boneddwr a apwyntir yn meddu gwybodaeth o'r iaith Gymraeg. Atebiad Mr Ritchie oedd, ei fod ef, ar ym- ddiswyddiad Dr Foster, am wneyd llawer o gyf- newidiadau, &c y byddai Gogledd Cymru i gyd dan ofal Mr Ball, un o'r arolygwyr hynaf a mwyaf profiadol, yr hwn a fu am flynyddau yn gofalu am lofeydd Gogledd Cymru. Gwneid y gwaith cyffredm o arolygu gan y Mlrl Williams a Jones (eynnorthwywyr Dr Foster), y rhai a aIilant siaSad Cymraeg. Rhyddheidi hwy o'r gwaath yn y siroedd de-ddwyreiniol modd y gallant roddi mwy o'u sylw a'u hamser i arolygu yn Ngogledd Cymru. ADDYSG SCOTLAND. DDYDD MERCHER, yn Nhy'r Cyffredvn, rhoddwyd ystyriaeth i'r Mesur Addysg Y sgot- aidd yn ei ffurf ddiwygiedig fel y daeth allan o dan law y pwyllgor sefydiog. Y prif bwynt a, ddaeth dan sylw ydoedd gwas- anaeth achlysurol plant ieuainc allan o oriau yr ysgol. Pasiwyd y mesur drwy y pwyllgor heb welliant. MESUR WYTH AWR. DDYDD MERCHER, yn Nhy'r Cyffredin, mewn pwyllgor ar Fesur Wyth Awr y Mwn- gloddiau, fe gyfyngwyd y ddadl yn hollol i'r adran gyntaf, yr hon a fynega deitl byr y deddf. Cynnygiodd Cyrnol Pilkington ohiTio yr ystyr- iaeth ar yr adran, gan sylwi y gellid pasio gwell- iantau, a newidient eymeriad y mesur. Gwrthod'odd Mr Yoxall dderbyn y gwelliant. Yn nghwrs y drafodaeth rhoolodd y Gadeirydd unwaith y sicrheid teitl yr Act, y byddai unrhyw welliant a gynnygiaa rhyw rif arall o oriau, heblaw wyth. yn annerbyniol. Hysbysodd Syr C. Dilke y Ty os cynnygid deng a.wr neu rhyw nifer arall, y tynid y mesur yn ol. Ymunodd Syr W. Harcourt a. Mr Ritchie yn y drafodaeth. Gwrthodwyd y gwelliant gan 201 o bleidleisiau yn erbyn 153; mwyafrif 61. Gohiriwyd ystyriaeth bellaoh ar y mesur hyd ddydd Mercher neeaf. EGLWYSIG. DDYDD MERCHER, yn Nhy'r Arglwyddi, pryd y cymerodd Arglwydd Milner y llw a'i Ie ar ei ddyrcliafiad i'r bendefigaeth, darllenwyd Mesur Cymanfa y Clerigwyr yr ail waith. Cadwodd Arglwydd Salisbury, ar ran y Llywodr- aeth, ei hawl i ddatgan ryw bryd eto opiniwn arno. Dewiswy<1 pwyllgor detholedig ar yr ardystiad yn erbyn traws-sylweddiad. LLENYDDLA.ETH ANGHYFREITHLON. DDYDD IAU, yn Nhy'r Cyffredin, fe ym- holodd Mir Bryn Roberts a. oedd gorchymyn wedi ei roi allan yn Neheudir Affrica o ba.rthed nifer o bapyrau newyddion Prydeinig yn eu cyhoeddi yn iinghyfreithlon, ac yn hysbysu os ceid copi ohonynt yn meddiant rhywnn y cospid ef o dan y Ddeddf Filwrol. Dywedodd Mr Brodriok mai mater i'r awdurdodau lleol ydoedd. Mr Roberts: Ond mae'r holl bapyrau yr ym- ddygir atynb fel hyn yn bapyrau a wrthwyn- ebant bolisi y Llywodraeth yn Neheudir Affrioa (clywch, gan yr Wrthblaid). MESURAU PfRiEIFAT. DYDD IAU, ya Nhy'r Cyffredin, cyfodwyd diaidl ar y dymnygiiad i ail-ysbyriied mesur, yr ihtwn oedd wedi bodl o dlam ystyriaeth o dum Ddledidtf y iMesumaJu OPinealfajt (Ysgoitliarii) gian bwyilgor y dJdJau Dy a eastedldai yn Edimburgih. Rhtoddlwyd .gwrtih'wyiiie'biaJdi cryf j'r cynfnygM, ar y Dir os fbydldJaJi fudldb 'gjaett ea fabwysiaKiu y gwnieid) Dedklf y Trefftaiadaai ytn Itytlhyreo a rtbyïmVlyd y cytrmygiladl yn oil. AMGYLCiHlADAU DEBJEUDTR AFFRIOA. DYIDD IAU, yn Nhry'r CyfBredlin, gafyuo'dd Mr 'H. a rodidiid gwybod- oothffialwn a bman o'r eimgyiliahiiaidtau yn Neheudiip Affrioa. Dywefdodd Mr Bafllftaur riiad o>etdk3 ef yja gwyOOd ifiofcE gan y Ilywoidlr'aertjh uimihiyw wybodaetlh maid oiedij y willad ytn ihysbys oiuodi eisoies. Rbaikl i aiil-gv fiamsoldldliiidl politiccwltd De^heudir Affrica area cw^eistliwn maB/wnalidid go-el eli bendeirfymi cyn y gialfflan fymed yin miMm. Nid oedd y ithyfefl. mwyach yn ymidiredh redbåld rfjfwiug cyrph iml- wr!aidd. Yr oedd y Bkwiaad wedii eu chwaiu ar hyd ia Had Tre€'ad%aeth Afon Orange, y Trans- vaal, a rhawaiu to D'refed&gaeth y Peisrhyn yn San finbaiiodid. 'Cyfriifid eu bod yn rhJifo ym ngihyfeh 17,000. NBd oddId saiiH i'r vhwedil fod tirafodaebh am heididwdh yn cael e cfhario mlaem. Atebodtd Mr Brodiriek nifer o gwestiyniaxt o barthed dygiad y rhyfel yn mMan, a dywedioidld ei fed) ef wedli tefegpaipMo ati Arglwydd Kitoheoer am wybodiaeth yn Mgihyloh y marwola-ebbau yn mhrif wersyll y Boeriaid yn Jdhiaiimasiburg. GIBRALTAR. CWESTTYNAU "ANGHYFLEUS. DYDD IAU, yn Nhy'r Qyffrecfiro, cynnygiodd !Mr Botwftes ar i'r Ty giael ei ohirio mewn trein i .<Jf]1w aib ymkildygiaid y Liywodiraeth yn gwTtjhcd abail djygiadi yn miaen weitihiau idlffywol larbetndg air oohr o^llfewtiintoil Oriaitg GibnaJftiaiT, yn ihdn, medidM, oedldi yn ftgored i beaygjl mawr. ApwynitiodkJ y LlywWlraetihr bwyllgor, o'r hwm yr oeidid of yn a^fliod, li edlryxfu i mewm i'r pwnio, aa 'yr oedd y pwyllgior yn unfryd yn cymiall i'r gwaictibf gae] ei stopia Yr oedid atehkxn y pwyll- gor yn ddligamisyiifiol ia ar y pum' tcwetsti-wn a roed ilddb. Ar ei ddy<^liwdii)ad 'i Lu'raidin feti syniwyd dtrwy gynnygiad i afiit- ysgmifoour ei aJdroddi3rl, ao i dlyau 'yn iOIl rai j gymhteUian ao ydkwameigu ereiill, laiC yn giamlyiw*! trhoes ei swyidid i fymiy. Owyaaii Mr foxi Mr Bowies wedii igwtihlio y didiaxffl an- y Ty aidlag ainghyfleus, a. dtywed'odtdl ofioldJ y cweetiiwaj yn oynnwys ystyr- daieifcha.ii diplbrntaitaicld o'r pwys mwyaif. Gwrbh- od'ai Todldi adtdtewid y prytdnawn hwnw y ^boddM y gwhiau li fyny, ar y tirr maid oedd y Llyw- ddmaeth eto wadii .gwinteyd ei injedld'^l i fyny ar y cwesbiiwn. Desgirifiddd yr adlroidldiatdl y cyfirOOi; Mr Bowles aibo fel aJdirddälÎlaidl r'h.a.giair weiraioJ, a dywedii tdd fod pwyntilaAi arbenig yndidio Maid aillllai y pwylgor eu ihaltleb ar y feai, ac niaid oedldynt yn daJ: cysylltiiad pwysiig rhfali oeidid! wedi eu hateb. Gvnaidlai fod gaaa y Llywodlnaertih y dy- muMiaid llMiaf i gellu dlim o'r oo. Ax yr ymraaMad, gwrthoidwyid y oynnygmgtaO 216 tor blekiLeiisSjaiUi yn erbvm 157. AjROLYOU MWNGLOOOTMAU GOGLEDD OYMRIU. DYDD 'GWENEIR, yn CyfiEreidin, goo- ymodld Mr gwestblwa i'r Ysgrifenydldi OM"- tretfoJ yn ogihytoh pennodiiiaid Mir HaiH, laaxJiygyddi imiwilgSaddiau, ym olynydd i Dr Foster, diweddar amoHygydd mwngttadidliaiu Giogledld tCymru. Dywedodd Mr Riibchlie ,wd yn wir raa buaaast Mr Hal hyd yn hyn yn arolygydld dmos Ogredd Cymru Ddedldtf v Mwn^locMiiani, omld bu'n aratygy^dd dam Ddletddif y PtyQUau Glo, 00 yn unol lai diarpanraetihaiu; y dkletdctf flaepml yr oedld efe (Mr Riibohiie) yn ei gyferwydtdo a wedtihredtu fel lafloSyigydldl mwngjlloidicb'u ym NgogSetdid 'Cymru. O dbffi Ddledcfif y Cbwtaireilau, 1894, byJctai Mr Hall Quefyd yn a/roO)ygyldld dhwlalreilaiu yn y dioispartih fownw. NiM oedd efe feilily yn gw-raeyd pemnwd- iiaidl iiewyxDdl—yr! Shyin Ihsifyd y oyferiniaiL'r ad! ftdinan o Ddieidtdlf y Ohtwarolai.u,—<juc hyd yn nod pe bulaaad hyrty ya bod, mJd oedld yr oKtaaai yn goifyni ond fod blatonlOTtoiaieth i'w Tthoi li Jm: geiJsydldi fedtrtaa, Gymraeg, iOS hydidai yn igyfarbai i ynngei^wyr øroi1 yn irthiofloipeth airafll. Y too vma, ruJd oetdd yr un ymgeisiydd aig y gelid aym- toairu eS gymlhwysdera/u d eSdldio 'Mr iHisuBl, aan aJlu a metdtr yr hwm yr oodId yn dldiiiaingfhein'rihiaiid son. Dan y tnetfinBad newydd, bydidlaj. i'r Mni Wiliiams a Jones yn y dyffodlol roi eu holl syiiw i Gymru, 00 fally byddai rhagonw?h larolygiiad grun airolyg- rvryr Oymreíg. hftaen yr oeldd Ynys Maniaw a p-hedair sir Sahsnig hetfycf yn mo^parth y MrJ Wiiliiaims a Jomes. Y RHYFEL, DYDD GWENIER, yn NhyV Oyflredlin, ynodd Mr Mbyd-Graorge i Ysgrifemydld Rhyfet1 a dldygild gwartheg, defia'id, yd a dhe/lifi odafaur y bnoldorion wrth wneydi yr thjyn a ellwdJ yn ''glirio'r TnamsvajaJ tal Tiailaetib Aiaa Oramge," oa do, a noed wa-wia am y golfed, aI pMoobh wneid i sartaal newyn. ( Dywed/odd Mr Boodirick y igvneiidt pob JUn- dbeah i atat oodleldta'r ibriodloiiioin. Teliid rddyirt aim eu gweurfheg. Yr oedd Arglwydd Kitchener yn hyebya o bwysligrwydd y sefyllfa. HELYNT Y PENtRHYN. GOFYN AM FILWYR. DYDD GWENEIR, yn Nhy'r Cyffredim, gof- ynOOId Mr D. A. Thornaa i Yetgrffemydd RhyM a vnaeid caia aan filwyr,rhJaig ofu y bydidiai tex- fysigoeidd yn CWta«rel y Poorlhyrn; ots gwniaed, a bysbyøai yrua/dion ta'r masnaiohwyr yn y h, drwy gyldMythyT neu ryw ffiordld atfaill, ttaid oedld SwydkMa Ryfel nil Ohynghiar Sar Gaer- raarfioin yQ rbJwym wrth unrhyw gytuandeb d ddar- ar gyfffi1 y mrifwyr y ^jaJUiaivr yrbadkxn llieod ei wneyd; t3K) a oedid Swydidfa Rhyfel yn bwriadtu lbaIlu rhiagor i'r maaniaxshiwyr yn Abendar a fu'n I dairpaitu air gyfer y mtilwyr a didygwyd drrerf hormo yn 1898 ar otvahymyn dfiwedicfer YnaJd Crflog Merthyr, aim dh3 y cytumwyd armo mhyngdido ef a hwyfchaiu, a OClhyn rbo/i dyfcumiad yr UoMil Lys mai tauufl Ymhewodrol !8IC nid traull iaofll oedd y dnaul. Arglwydd Stariley: Deailiiaf y gwaaed cade am gymlaointih mtlTlwiroIl, ond gorphwys y mater hwn yn holioft gydia'r jyem swy&dfog ilywyddiol yn y djosiparth. Nid) wytt yn bwriiajdu cyhaeddii un- rhyw gylehlythyr o'r lath a awgrymar. 0 berth- yms i'r trydydd ynaholilaid, y mae pob tial a ysfbyrir yn ø o dtryeonfa'r FydJdin wedi eu tallu, ac na fwtriedfir telu rhiagor. ■Mr Ltoydi-George: Gaf fi ofyn pwy wmaeth y cuAfi am filwyr i Fetihesda? Argtwydd iSHiadlley: Nils gallaf ateb y cwee- tivni yna. COLLIANT .y ")PRIMRosE mùL." DDYDD 'GWENER, yn Nhy'r Oyffrerfiin, gof- ymoldid Mr W. Redmond i'r Ysgrifemydid Cartrefol I ipaim nia ohaffai twme diroa berrtiynassau'r pren- tiaaid fodid'wyd yn nhiydhineh y "I^rimroae Hill" ynudxliaaagDe yn yr ymchwil parthed y b, I ac omid oeddi .gan berthyniasau aigosaf rhjai ioddid mewn cyffeiyb dkychinebau hiawl i anfon cyf- reifehwyr d/rostyn)t ti ymchmliaidiu cyffellyh. Dywediodd Mr Ritchie ei fold yn deadi y oamiia'- djawyd i gyfreithiwr prantiisiiadid groeshoili tystjioin, and fod' y Bairnwr wedi gwrtihwl e.u ig^vmeyd yn un o'r pleid4au ym yr ymcihwil, ac felly 00 chafodd y cytfreithiwr Bineresh y iJ.[18 oar y dBwedd. Yn ol y rheoiaiu, yr oedd igiam xinrhiyw um a allai ddangos fod iiddo ifutdkJ yn y mater haiwl wneyd yn un o'r plekfijau yn yr ymahwiil, ond y barnwr oeidd i bemdlerfymii a aifflai rhywun ibrofifod idldo fudd yn y mater. Dywedodd Air Hedanomid y gaJHwm sylw at y tpeth eto, gam fod Mr Ritohie yn dyweyd ms .giaiHlali newfid y h. Y LILYNGtES. DDYDD GWENIEIR, yn NaifT Cyffirieidata, aed yrn tywyHgtor or gyflen/wad IaIt laitncianiion y Llynges. Dygodld Mr IE. Robertisan gyntoygliaid geoibron yn nghyilich yr ariæn a gynnygid eu rhodldi art. godli Hkmgau, eso jin ngihiws y ddld, bu troJfod ar y øwm a road ait: wneyd pjeserliong newydd i'r Btrmin. DaAiati Uftawer o^ Silamatdrwyr fod y øwm. yn afnesymioi to fawr, wd trechwvd y cywnygiad drwy fwyaifrif o 182 yn erbyn 110. iBuwyd ya tenfold symiau e^reiH, a$olhM.odd y Ty iraia han- ner lIDS. TTELYNTION YN Y WEIRD DON. (DDYDfD GWENER, yn Nhy'r CyfEredrio, bu Mr J. Retdlmonkl a Mr P. OTfewea yn hoii Mr IWynidhaan yn tnglhiyilah yr Ibeiymtaan gwrt)h-Bab- atiad yn BeLfiaab yn yaboid yr wythoos. Oyimygiiodtd Mr 'Rehtouanfd oihirilo'r Ty er mwyn oaied cyffe i adiw igyHw alt y pehh., ffaath fed yr awvJurdlGidafu wedli ffaieilu gwineyd a ooylk-Junt or anoididifflyn bywyd ac eiddlo gweitihiwya' Pabajdd b. Wrtlh ateb, dywedodd -Mr Wyndlhaim y gwnaed pob peth oedid yn ddi-chioniadlwy i geisiio ym- wroyd a. r heilynt. Yr oedd y Llywodraeth, eb efe, yn benldlejtfynol 10 atail y terfysig-oedld, aa aiddawodd yr ertlynriJdUln o'r dynioin yr ^tiosododd Mr Redtaaod arnO fel aalwteinyddL Cymerwyd ithiain yn y ddaidS .g1an ereill, '110 gorohfygwyd y cyMnygitad dirwy 182 yin'erbyn 105. J- VJ

AT Y GOLYGYDD. CYNGHOR DOSPARTH GWLEDIG LLEYtf. Syr,—'Yn adroddiad' blynyddol arolygwyr y ffyrdd, rhoddir cyfrif o'r gwaith a wnaed yi: nghorph y flwyddyn ddiweddaf a swm yr ariar a wariwyd ganddyn*. Dosparth LIeyn, 1108p; cynnydd, 165p. Dosparth Eifionydd, 1040p; cynnydd, 78p. Y rheswm roddir dros y cynnydd ydyw fod 13 taliad y flwyddyn ddiweddaf, yn lie 12 y blynyddau cynt. Yr hyn svil yn peri dryswch i a.mryw ydyw, pa fodd nad oedd ond 12 taliad y flwyddyn cyn y ddiweddaf? Mae y cynghor ya cael ei gynnal bob pedair wythnos, ac felly mae 13 0 fisoedd yn mhob blwyddyn. Mae y flwyddyn yn dechreu ddechreu mis Bbrill ac yn diweddu diwedd mis Mawrth. Yr oedd y oynghor dosparth yn cael ei gynnal Ebrill 4ydd, 1900, ac yr oeddynt hwythau yn myned a'u eyfrif misol olaf y flwyddyn iddo, wedi cael blwyddyn llawn, oblegid Ebrill 5ed yr oedd y cynghor yn oael ei gynnal y flwyddyn cynt, set 1899° Peth arall yn yr adroddiad sydd yn destyn llawer a ymholi, ydyw y bil am ddefnyddiau cau llwybr Bryn'raur, Morfa Nefyn. Mae amryw gynghor- au plwyfol wedi anfon ceisiadau at y cynghor dosparth am adnewyddu eu llwybrau, ond troi yn glust fyddar atynt oil wnaeth y cynghor dosparth. Paham y darfu cynghor dosparth wario cymaint o arian ar hwn, ao esgeuluso llwybrau mwy anhebgorol angen- rheidiol? Ai am fod gwrthwynebiad wedi cael ei roddi iddo? Os mai felly yr oedd, dyna v ffordd i gynghorau plwyfol i gael cau, ac adnewyddu eu llwybrau, ydyw cael gan berchenog neu ber- chenogion y tir y maent yn myned trwvddynt roddi attalfa arnvnt. Yna, fe gymer y cynghor dosparth afael ynddynt, ac a'u cauant ac a'u had- gyweiriant. GWLADWR. Y BEIBL A'R BiÜBL. Syy~Y mae honiadau y rllaJi a alwant en hunain yn uwchfedmiaid yn cyfeirio sylw arjbenicr y. dydldiiau hyn at y mater uchod. Y mae vT ddor Bahaidd o roddii heibio farn bersonol mewn materion yn ymddangos o'r nøw mewn ffurf wrthun yn yst^rifeniadau am- ryw o'r gwyr a. nodwyd, gyda'r gwahamiaeth y miyn y Pabyddioai nad oes sran y bob! bawl a'r uwchfeiirniaid nadf oes gandfcltynt alln i farnu dros- tynt eu hunain. Yr un —dyw yr sgwyddor yn y mull achos a'r llall ac egwydodr bwdr, sailtw, ddiigon ydyw hefyd. Beth wvddoch chwi, bobl syml ac anwybodus sydd mewn dn dywtyllwch aan wir darddiiatd a. chvmeriadl y Beibl? Cymer- I woh eioh arwa.in genym gwyr v goleuni mawr, sydd yn astudio'r pyniciau fr-n a pheidiwch pen- droni gyda syniadau henafol eich neiniau—dvma genadwri ymarferol dosuarth >0 uwchfeirniaid at y bobl In Nghymru y dyddiau hyn. Ond a. ydyw y bobl i ym'ostwnsr i'r driniaeth Ynte a ydynt i farnu drostynt eu hunaiin? Wrth sylwi ar ysigrifeniadaju y gwyr sydd yn 'gweled yn ddia. oleuo'r Cymry yn nghyleh y Beibl osafie uiwchfeirniadaeth nid oes dlim yn amilyca^oh na bod pwyll ac ystyriaeth yn angen- rheddfiol. Y mae bwhwman yn beth digon, hawdd, ala fel rheol, y moo yn tynu tipyn o rhyw iath o sylw. Y mae gwneyd honiadau yn beth dligon hawdd hefyd; ond pan fvddo'r honiadau yn ami a bostfawr, a'r nrofion yn brinion, nid oea dim i'w wneyd ond gwrthod eu cydnabodS.. Mewn inaterion o ddadl, dylid ymddwyn at y darllenydkl cyffradlin yn union fel yr ymddygir at reithwyr yn llysoedd y wlad. Ni olygir idldlvnt hwy fod yn deall holl fanylion y tvstiiolaethau— tystiolaethau meddygol, er esiampl—»nd hwy sydd i ffurfio barn, a'u barn hwv sydd i sefyll yn y llys. Dyma. y safle y diylai pob darllenydd ei hawldo a.'i fynu. Na. foed i ddeiliaid Ysgolion Sul CymTU gymeryd eu nerswadio a'u dulio gan I neb, pwy bynag, boed hwy weiriidogion crefydd, artihirawon colegau, neu arall, i werthu eu gened- igaiofch frooIrt. ac ymwrthofl egwyddor iach eu Protestaniaeth, er mwyn oymeryd eu harwain I gerfiydd eu trwynau i dderbyn pob cymysgfa. feddiyliol, ac i fod vn ddicon ehud i goelio pob II gair y gwelir vn dda ymostwne i'w traethu wrth- ynt oddliar oruchaf awdurdod hunan-osodedtig yr ymhonwyr hyn. Gwir fod rhai petha, ui'w pen- derfynu gan "specialists," ond mae y cyfryvr ) y fath a-g y gellir eu gwneyd amlwjg, i'r dar- llenydd cyffredin, ac felly, i'w brofi igerbron maanc synwyr cyffredin. Owyn ddifrifol yn erbyn yr uwchfeirniaid ydyw yn nghylch eu duEiau.' Ni ddeil' eu dull o feirriiaidu oleuni beirniadaeth derr. Hollol ynfyd eo ofer, ao arwydd o fychander a chrebachdod pechadurus, ydyw i ddyn nsn yn ysgnfenu erthygl neu lyfr, ddvchymygu ei fod yn aros yn ddlyogel yn y "Coward's Castle." neu yn dysgu twr o Mant mewn yssrol ddvddiol. neu yn eistedd mewn -ca.dair yn y "classroom. Yn y lleir>edd ihyn, ystyrfir yn nesiai peth i'r pechotd i farwolaeth i amheu anff aeledi" rwiydd y I pen ceiliog. Ac eto, dvma'r safle a gymerir yn ddfgon digvffro gan rai o wroniaiid: uwchfeim- iadaeth; a dyma duedd yr oil. Os imrn y Cymro uniarth esiampl, darllened lyfryn chwecheiniog Dr Witton Davies. yn yr hyn a elwir "Oyfres y Ganrif." Dymiai'r llyfryn mwyaf sarhaus i syn- wyr cyffredin y Oymro a ysgrifenwyd wioed. Ymldldiyah, at gasgliad'au (uwcMeirmiadiaefth fel gwireba.u. ac ni chymerir trafferth i Toddi rheswm nac eglurhad i'r Cymro syml ar amseriiad llvfr Daniel, yr honid mai can serch, "a dlim arall," ydyw caniadau Solomon, a llu o'r c-ffelvb bethau, rhv luosog a rhv ddiflas i'w henwi. nid hyn yw y cwbl. Cyhuddir yr uwch- ) fe'irniaiid' o fod rn ystrywgar. Ac nid "blin benod blaen barn," ys dywed un o'r hen brydlydd- ion, ydyw v oyhuddiad difrifol hwn. Cydnfib- vddir fod y Proffeswr Sayce vn rheng flaenaf ylhei dwyreiniol y byd. Wrth ysgrif- ( enu yn ddiweddar ar ddarganfyddoad Mr A. J. Evans yn Greta-—darganfyddiad o hen balasau < Knoesos, y rhai oedd wedi en "huchel-ffirniadu" i diriogaeth (myth) er's llawer dydd—-dywed y Proffeswr dysgedigfel hyn "The discovery of the written tablets of Knossos has made it clear that here again the 'higher criticism' has been at its old trick of arguing from 1.S ow ignorance, etc., dymla'r "hen dric" svdd^ 1 ei' arfer gyd& haerllugTwvdd diderfyn "yda c i grythyrau. Gellir nodi digon o esiainplau •, on)1 rhaid ymattal. Yr eiddoch, &^nCHW1,L [Diau y bydd yn dda tran law^roedd gael ych- waneg o fyfyrion Brochwel.—GC'J./J COSP ANNWN. Syr,—Cosp annwn yw'r pwnc onide? Ond efallai yr esgeulusir fi am wyro oddiwrtho am ychydig. Y mae "moo" wedi rhoddi cneuen l mi, ac hyd yma nid wyf wedi bod yn alluog i'w thori. Nid wyf fy hunan yn caru haeriadau disail, ond ofnaf fy mod am nnwaith wedi syrthio i'r amryfusedd hwnw. Anghofiais reol y Sais "verify your references"—a thrwy hyny, yr wyf wedi peri trafferth, nid bycham, i ma fy hunan. Yr oeddwn wedi clywed lawer fod Jonathan Edwards yn dywedyd "fod llawr uffern wedi ei balmantu ag eneidiau plant bach," ac antnriais awrymu hyny, ar "hearsay evidence" yn unig, "evidence" na dderbynir heddyw mewn un llys cyfraith; ac wele "Amos," yn ei ffordd garedig, yn fy ngalw i gyfrif; ac, yn iawn felly, yn gofyn am y bennod a'r adnod, a minnau wedi hir chwilio yn methu cael gafael ynddvnt. Yr wyf yn mhell o gytuno a syniadau Jonathan Edwards, er cymaint yr edmygaf ei draethawd ar "Ewyllys Rydd"; eto, ni fynwn er y byd! wneuthur cam ag ef. Felly, dyma fi yn tynu fy ngeiriau yn ol—er nad oeddynt yn bendant iawn —ac yn gwneuthur ymddiheurad i'r hen dduwin- ydd, a cbvda. moesgyfarchiad. diolch i "Amos" am ei wers, dywedd-Pecscavi. Yr oedd' gwybod syniadau Jonathan Edwards yn peri fy mod yn rhy barod, dichon, i dderbyn yr eithafoliad crybwylledig ohonynt. O'r braidd y credaf, er hyny, v bydd "Amos" ei hunan yn barod i dyngu wrth addysg J. E. Cvmerer y tit-bits canlynol fel engreiphtiau — "Bydd trueni y damnedigion yn uffern yn anamgyffredadwy fawr. Pan yn dioddef llid yr HollalluOg, yr hwn a arllwysir arnynt yn ddi- vmysg ac yn ddidosturi, heb gyfynoru na. Iliniar- dim arno; bydd yn achos sicr o ing ac arswyd a braw iddynt. yn mhell tuhwnt i'r holl ddi- oddefiadau a phenydiau yr aeth xinrhyw ddyn trwyddynt erioed yn y byd hwn; ie, tuhwnt i 1Inrhyw fesur ar air na meddwl o eiddo dyn" (Works, iv. 289, Worcester Ed.). Eto; "Fe wel y saint mewn gogoniant hyn, a. byddant yn fwy teimladwv ohono nag y bosibl iddynt fod yn awr. Byddant yn fwy teim- ladwv mor ddychrvnllyd peth yw digofaint Duw a deallant yn Well mor ddychrynllyd1 yw dioddef- iadau v damnedi?ion ac eto ni fydd hyn yn achos blinder iddynt. Ni fydd yn ddrwg gan- ddynt am y damnedigion; ni phair iddynt fod yn anesmwyth nac yn anfoddlon; ond i'r gwrth- wyneb, pan welant yr olygfa, fe'u cynhyrfa i foiiant a llawenydd. Bydd y damnedig- ion a'u trueni, eu dioddefaint a llid Duw yn cael ei arllwys arnynt, yn achlysur llawenydd iddynt" (p. 290). "Sut y gallwch oddef gweled eich rhieni, y rhai yn y bywyd hwn a'ch anwylent gymaint, yn awr heb gariad tuagatoch, yn cymeradwyo ded- fryd condemniad, pan fydd Crist megis mewn digllonedd, yn erchi i chwi, felldigedigion, fyned i'r tan tragwyddol ? Sut y goddefwch eu gweled a'u clywed yn canmol y Barnwr am ei gyfiawnder yn cyhoeddi'r ddedfryd1 hon, ac yn ei glywed gyda llawenydd sanctaidd yn eu gwvnebpryd, ac yn bloeddio eu mawl a'u haleliwia i Dduw ao i Grist ar gyfrif hyny. Pan y gwelant chwi wedi eich troi i ffwrdd ac yn myned i fewn i'r ffurnes fawr; pan y gwelant chwi yn tynu yn ol, ac y'ch clywant yn llefain ac yn ysgrech- ian; ni phair hyny un gofid- iddynt; ond cewch glywed o'r newydd ganddynt eiriau o fawl a haleliwia am gywir ac iawn farnau Duw yn ei ymwnayd a chwi" (p. 296). "Am y damnedigion yn uffern, ni fydd y saint mewn gogoniant yn gofalu dim am en hawdd- fyd, ac ni fydd ganddynt na chariad nll. thosturi tuagatynt; ao 08 trengu a wnfewch yn ol Ilaw, bydd hyny yn achlysur llawenydd i'r holl dduwiolion" (p. 297). "Bydd yr olwg ar boenau uffern yn dyrchafu dedwyddwch y saint am byth. Nid yn unig fe'u gwna. yn fwy teimladwy o fawredd a haelder graa Duw yn eu dedwyddwch; ond fe wna. eu dedwyd'dwch yn wirioneddol fwy, gan y bydd yn en gwneuthur yn fwy teimladuwy o'u ded- wyddwch rhydd iddynt archwaeth mwy ohono, a phar iddynt ei brisio yn fwy. Pan welant ereill, y rhai oeddynt o'r un natur a hwy eu hunain, ac wedi eu geni dan yr un amgylchiadau, yn awr wedi eu suddo i'r fath drueni, a hwythau mor uradasol; 0, fe'u gwan'n deimladwy mor hapus ydynt. Y mae'r teimlad o'r trueni gwrthwynebol, bob amser, yn cynnyddu yn fawr yr archwaeth am unrhyw lawenydd neu bleeer" (p. 276). Yr wyf wedi dyfynu fel hyn fel math o glogyn o esgusawd dros fy amryfusedd blaenorol. Ond, 0 0, och T onid yw hyn oil yn gabledd ar enw da y Tad Goreu ? Onid addysg fel hyn sydd yn rhoddi bodolaeth i dd'ynion fel Bradlaugh ac Ingersoll? Yr wyf yn coffo am eiriau Arglwydd Bacon "mai gwell"ond dyna ni ddyfynaf, gan nad yw y bennod a'r adnod wrth law genyf. >nd yn wyneb addysg Jonathan Edwards, ai posibl mai Duw cariad yw! Ai posibl fod Duw Duw da—yn cael ei ogomant yn namnedig- aeth miliynau ei greaduriaid? A pha beth fit ddywedwn am saint Jonathan Edwards? Onid ydynt o ran eu caritor a'u tejmladau, fel y des- grifir hwynt, yn debycach i'r cythreuliaid yn uffern? Beth ddywedem am dad neu fam ar y ddaear yn ymlawenhau yn nhrueni eu plentyn. Na, na, nidi yw hvn oil ond cabledd ar y Tad Goreu. Ei blant Ef ydym oil, ac nid oes ohonom cynddrwg a'r saint sydd yn nefoedd Jonathan Edwards. Oosparmwn Onid yw y credoan yn dysgu damnedJgaeth babanod? Onid' yw yr offeiriad yn gwrthod claddu bat>anod difedydd? Ac hyd yn nod o nifer y babanod bedyddiedig nid oes obaith i neb ond eiddo yr etholedigion. "Nis gallwn amheu yn wyneb Duw sydd yn caru ac yn cashau plant heb eu geni, fod yna etholed- igaeth a gwrtnodedigaeth babanod yn ogystal a phobl mewn oed" (Acta Synod. Dort. Judic 40). Dvwed "Amos" nad' wyf mor rydd ac agored i ddyweyd fy nghredo ag yw efe. Yr wyf wedi dywedyd eisoes' nad oes geriyf gredo; ac nid wyf yn teimlo nemawr dvddordeb yn y credoau, na dim, ond megin. dyddordeb y daearcgwt yn ngModdynau y graig—i geisio darllen hanes a threigl meddwl yn y gorphenol. I mi, dechreu a I chanol a diwedd pob crefydd yw Duw cariad vw. Dyna'r maen prawf at yr hwn y dygaf fi bob syniad arall. Nis gallaf yn fy myw gysoni'r syniad 0 gosp tragwyddol a Thadoldeb Duw. Nis gall y syniad o gosp tragwyddol gydsefyll vn fy meddwl i a'r syniad fod Duw yn gariad. Y mae i bob cosp ei dyben vn llywodraeth y Tad Goreu, a hwnw, dybiaf fi, yn ddyben der. dim llai na diwygiad, neu adferiad, peehadur. Rhaid i bob cerydd o law Duw doeth a da fod vn gerydd er lleshad. Nis gall fod yn ddim arall. Nis gallaf ddychymygu pa leshad a ddaw o gosp fydd yn parhau yn dra.gw-ydd-ol-dim dim o leiaf i'r ceryddedig. Goeithio cael dychwelyd eto at y wedd olaf yma ar y pwnc. S. N. S.

C= AM GYMRY AR WA8GAR TROS Y WERYDD. (O'r "DTyoh.") Bora dydd Memaber, Maii 22, bu farw y Parch Moses WWaanis, OtaMamd:, Cam-wa" yn 79 mlwytdd oed. Oaf odd y Parch R. H. Evans dderbynaadl ,g an (hien gyfeBlitom or ei ymsefydtlakl yn Oaimlbriiav Wis. CyrhiateddKxDd WSffiaun Griffith a'i briod o gyfcihdladith Tneigairth, Bainigor, i Wilk-gba-le yn dchwedidio. ac ymaeJloicmmnb yn egilwys y T. G. Yr oedd Mir Griffith yn 'brogeth'wT cymeradwy gydla'r Wesllieyaid yn Nghytmiru. I CShActaigo, Mai 19.-Møe Hiertry John Griffith yn ei fedld er y Sul KUwedOiaf. Bu larw aw oil drwy wythiujos o gyrtudd oafLetd. Gie.iw<dligio5 oedki o Abeirbawie. Gademodd wtr&ig Qpth air ei d Bajnigor, "Pa., -Mad 27.—Yn mHEtb graddtedfig- ion yjsgolfton cyhoeddhiis Banpw, Pa., ar v 24ain, yr oeidid Miss Annie PJobwfA6 merch John L. Roberts, a/ Blalm Pritchia.rd, ma.b Griff. W. Priltcikatrd. Frainkfiort, Kjaaisals, Mali 21.—Y diiwedldaf o'r Oymry yma. aiettlh i'r cvviwm prildcfuooW ydlyw Hugh R. Jones, niab iieuemgaf WKOiiaim !R. Jomes, o'r ardal hon, a Miss Lizzie Huighee, ddiaeth ymiai yr hlarf dSwedldiaif o -gefr iBodleid'ern, Mon. CVmerodid y briod)as le ar y 14eg cyfisol yn Mary- viille, Kaaiqas, y iPardh J. P. Farranfc yJD. gwedn- yd du. Uootion, Miaaw., Mali 23.—iPtaifodkJ y newyddl am farWolaieth M1"JJ Elizabeth Pvdberts, 24, Goddard- stireet, Quiinicy, Mma.dleim%Wd o ailar cyffredinol yn mysg Cymry y cylcfhloedd hyn. Memch yd- oedd yr yirfaidfawiedlig 5 Richard aio Elizabeth J 0IIl. Martiha.n Gaawl, PwUBhieli. Yr oedld yn gyfiti-ther jWT Piarch Johm Hughes, Eidttymi, LLeyna, a niitihl i'r diiweddteur BaroheJd'gion Griftih Hughes a WiMaim 'Hiugjues, Edleym. Yn Me- hefin, 1886, yroibrMdlcdid ai John Roberta, Bryn- deuibr, Dinaa (Lleyn), gan ymftudio yn union- gymchiol i'r wlaid bon, a aelfydlu yn Quincy. Ganwyd iddlytnt bump o bliaint. TTati.T Haven, Vt., Mad 5a1im"(hif.oid'd William Jones Ap Ifor) aingQiadld lam^hydleddiufl ddydd Mercher, y Parohn E. P. Thomas, D. L. Wil- Hauls, John WtiUirams, ac E. D. Humphreys yn gwfeinyddu'. OymerodJcI y GyiMmfa Iforwidd hefyct fan yn y gwlasanaieth' wrtih y beddl. ic j1 a, 23.—'Dydld Mercher, y 15fetf, bu farw John iR. WHttams {P«n Lan), Cambriaj, Wis., ar ol dIiOOldoei er's amser miadittti oaidiiwrtih erigyddoia o'r ptaiilys. Gemedigio'l ydr oeidk) o sir Ddiiibych. Daetb; gydwi irieni i'r wflao hon yn y flwyddyn 1856, a sefydiLasant yn y cyfuhbedd hyn. Priodiodld yn y flwyddyn 1879, IaJO yn y pen&ref hiwja y itmeuBiodld y rhain fwyaf oli oes. < m'SHattiingtofn, Pa., Miaii 20fed.—Bu farw Thiomas T. Williams o'r ffiltei Ihrwn y 9fed cyfisol. Ga-nwyd cf yn Betheatdra, G.C. Ymfudiodld' i'r wIllaidJ hion pam yn didyn ieuainio 22 ml^wydd oed yn 1873, yr oedd yin 50 mlwydld oed, ac yn Slatifnigton 11 bu yn oartrefu yn yr hoUl gyfniod :a aodwyd. Yn nrnhein ydhyfdiiig flyriydldJoedld air oil dioci ymia. ymibruoldlod/d a Tnterch i Mr a Mrs Robert Parry, yr (hon sydkJ wedi ei giadlael f elftru ei choillied tair lei Qil, gyda dhwwch1 o bdlant byebia,in. Mae bnatwd dddio, Robert T. Wffiiams," yn byw yma, J a brawd OME, WdlMjlaim! T. Wllams, yn Wilkes- bairre, 00 un ohrwialefr yn Granville, N.Y., sed Eldaa, pribd y ceudldor admbyddus 'Orych Ellen 'Hughes.—Bore Mtaiwrtih, Ebrfflll 30aiin, yn IhiytnIod ddiisymwtihl, o arihwVldleb v ffaOiom, bu ifanw Mirs fEllien Hmghies, fr Hugh Hughes, Jutdlson, Mann. Gantwya hi yn Pwllheli, G.C. yn y flwykSdlytn 1842. Ymuiuodid mewn priodlas a Mr [Hughes yn y flwyddvin 1863. Oamwyd iddhnrrt ddlaai o bliamit, self Evam Evans, yr hwn sydld yn (aairtirefu yn Ngfh'ymru, a Mrs Maggie Lewis, o'r perotiraf hwtn. Daietihia/nt i'r wliad hon amryw flynydidlau ym d, øalr sefydflu i dldiechreu yn Pa.. yna Oambniiat, W4s;; wedli hyny ,am lydhydiig iammsler yn lanis iSpriings, Iowta; iaio yn didiw^dd/af oN yn ardiaiJ Judlson.

RA ttuohes, • XI (Alaroh Gwyrfai), BILLPOSTER & TOWN CRIER, Aa, LLANBERIS. p.B.-AR orders punctually attended to, an& Aap^ at the most reasonable ob&rges. a NANTLLE VALE. W. G. D AVIES, Jfember of the United Billpostere' Association* BILLPOSTER & TOWN CRIER, PENYGROES R.S.O. Billposting tn the relghbourhood done tA most reasonable terms, and all orders punctually uxd car ef oil- ^vacated. w 41 7- jifI Un Iwo I T BRED AND. BORN. I British Made Watches have never been beaten for quality. Of course an English Lever Watch costs twice as mucfTas a cheap foreign. one, but then it's ten times better. Send only sø.- to'start with l|jL J. G. GRAVESY "EXPRESS" (Registered) 1||| English Lever, dM fOs. Od. is then forwarded, and; if satisried with it. you jfpi can complete the purchase in nine more •! onthlv pay ments of -is.; or, yoti can send the balance in -Sj, one sum of 45s„ and J. (i. Graves will forward IHi i' Hall Marked Silver AJbert as discount. Ifyou ^5 are not satisfied, return the watch, and your [ia deposit will be instantly refunded. j# The Largest Watch-sales Firm lj§ j in the World. 1 Illustrated Catalogue of Watches, Jewel- rags lery. Cutlery and Plate, &K„ &c. Sent Free Bart on application Hjtg Wanted.—A few responsible men to t-Ake up spare time agencies. Good remuneration, ami Write for terms. J.C.CHAVE8, 167 GWEEGTS PATENT GRIFFITH OWEN, (ZM HOLLOL WAHANOL I BOB GWBEOT8 ARALL. GWREGYS PATENT GRIFFITH OWEN, YR UNIG, WREGYS jl £ S PERFFAITH fYR UNIQ WREGYS jl £ S PERFFAITH PWRPAS ANGENREID- M IOL. ANGENREID- M IOL. HOSANAU ELASTIC GRIFFITH OWEN, Y MWYAF ESMWYTH A PHABHAOL. GWREGYSAU PATENT GRIFFITH OWEN. GRIFFITH OWEN, FFERYLLYDD I'R TEULU BRENHINOL, 26 a 27, BIGH STREET, CAERNARFON. Bydded i bawb sydd mewn angen aIR WREGYS neu HOSANAU ELASTIO lpt,w nan anfon at yr uchod, yr hwn sydd ye gwneyd y ganghen hon o faanach ya adran aaindaoiU flWDEB OYVEHUAD.

MARWOLAETHAU. Jones.—EbriU 29alin, bu iamw Mrs iEliaior ijiomes, pribd Mr WiUftiaan J. Jones, Butternut V-alltey Mian. Gtarawyd (Mils Jtmes mewn le o'r enw 'Baiclkai, TJamdegfain, .Moo, G.C., Hydiref 29aiin, 1830. 'Meiroih ydoedd i'r dtiwe.ddlar Mr a Mrs John (Hughes, Bryn Menaa. Jones.—Mag 20fed, 1901, ya ed chartre<f, 519, •North BromlUey Aye., Wes.fi 'Sammboo, Pa., Mrs Eviam fR. Jones, yni 43 oed1. Getdy. briod a kJwy fereih. Pri-Mai 16, 1001, yn ei gairtretf, Main- wtoiaelt, Duaieia), Pa., Osrnr J., mab Mr a tMM C. A. Price. Jones.—Mali 16eg, 1901, yn 'Stocbton., M., Jama Jones, priod Jdhin F. Jomes, yn 47 mlwydd 100<1. ïBrddIorr o Maftngofedl, sir TWi, oedld Mirs Jones. Ymfadlasrnt i'r Wladl hon yn 1886. JBLia.—M»a_ 17etg, 1901, yn Rao'ine. Wis., Mrs Eftiza'beitlh EBiiig, yn 63 mftwydd oed. Bu yn briod dldwywaith—y trio cywteif gyda David pugb, 'I C.iiffiths.-Ma.i 16egr 1901, yn ei1 g-arfcref, 37, HMisade-streeit, Wilfcasbarre, Pa., John R. Griffiths. Maib oedd i'r dawledldlair John T. GriffitbiR, ant yn dysoffydci y fAr. Gamwyd Jiohin R. Griffiths yn BeHevuie, sir Lackawaima. Maii 16eg, 1859. JIQOJieJB. Sfetdl, 1901, yn sefydUiiad Roøea- d&, Wcrø., Mrs Jonies, grwtedidw Wffliaan Jones, yn 83 mffwydld oedl Yr oedid hi yn tin o hea «etfydHwyr yr attdjal, gan addi dldyfod ymia yn 1849, gydla ei phriod, Wilaami Jones, o Bod- ffardid, gar Foo. Bu ef fam bymtheg mlynedd yn ol.