Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
I-.'Y MESUR GORFODI..
I Y MESUR GORFOD I Y^SAFLE FILWROL. Y ma-e y safle filwrol yn newid cymaint o ddydd i ddydd fel y niae yn anodd trafod agweddau gwleid- yddol y cwestiwn, ond y teimlad eyffredinol yw y bydd yn iliaid ad-drefnu y Llywodimmh, a dywedic fod yr Aelodau Toriaidd ohoni yn awyddus am hyny. Yr anhawsder ydyw gwybod pwy iw- gad yn Bui Weinidog. NI fyn rhai o'r Toriaid Arglwydd Lans- downe, ac y mae yn amlwg nad yw Mr. Asquith yn awyddus am y swydd. Sonir am Mr. Bonar Law, ond anodd meddwl y buasai Mr. Balfour a Mr. Lloyd George yn foddlon cymeryd swydd o diano. Eto, y gobaith eyffredinol yw y gellid ffurfio Gweinyddiaeth yn uno yr hõ!Jl bleidiau fel ac i sicthau cydweith- rediad yr rioll genedl. Ni bu erioed mwy o'i angen. Y MESUR GORFOD. Diau y bydd y Mesur Gorfod newydd wedi ei basio cyn y darllendr y llinellau hyn ac, dalla.i, gyf- newidiadau pwysig wedi eu gwneud ynddo. Bydd yn anodd i'r Llywodraeth. a-nwybyddu yr areithiau ?i ei erbyn, a thai o'r ymraniadau gymerodd Ie. Yn, wir, mae pa.rhd y Wemyddiaeth i'w briodoa i'r ffaith na chymerodd Mr. Asquith gyfle i'w throi allan ar y cwestiwii Gwyddelig. Y gwir yw nad oes neb ar 'hyn o bryd yn awyddus i gymeryd y cyfrifol- deb o gario y Llywodraeth vmlaen, llawer llai i ddwyn y cyfnewidiad od>.iamgy Ich yn nghanol amser mor bryderus. Deuniaw mis yn 61 fe gofir i'r Ar- lywydd Wilson awgrymu y priodoldeb o agor trafod. a,eth ar delerau heddwch, ondyn anffodus traddod- odd Mr. L-loyd George yr araetii honno ymmha un y gwrthwynebai ymyriad ar ran unrhyw wlad arall, pa mor dda bynag yr hyn a'i cymhellai. Wrih. ed- rych yn ol heddyw, nid oes amheuaeth nad camgym- erioed oedd hynny cliffyg ba.rn fwy anffodus nar hyn gymerodd le pan yr oedwyd cymodi yn rhyfel y Crimea, ac yr ymladdwyd am ddeuddeg mis yn ddiunghemvud. YR ARLYVYDD.. Ychwanegir at yranhawsderau fodd bynag, oher- wydd y safle a gymer yr Arlvwydd Wilson. I fyny >15 mis yn ol diystyrid ei farni, ond erbyn hyn hawlir ei fod o'r bran yn be.,ffaith-fel mater o ffaith, nid oes ganddo ond gwyb<)daetliaLl-law am Ewrop a'i gwladweiniaeth gymysglyd. Eto IIiw'!r pob peliderfytiiad-on heiddo ganed farn, ae ym- ddengys nid yn anhebygol y gollir cario y rhyfel yn mtaen am dymor feir yll,UAlg am nad all yr Ar- "iywydd! Wilson sylw,eddoli yr atogjylchiadau yn Ewrop. Y niae yr Ynihprndr:eth Germanaidd yn bod, a buasid yn tybied mai yr elfcn gyntaf mewn gwladweiniaeth r4Jymol fuasai cydnfl-bod ei bodol- aeth fel Gallu Mawr yng nghanolbarth Ewrop, a gweitihredu ar y syniad. Pa, un bymg a ddyrys- wn hynny ai ptidio, bydd yn rhaid i'r Galluoedd ereill gyd-fyw a hi. Yn hytrach iia gwnr-ud hynny, yr ydym ni yma ac mae Mr. Wilson yii yr America yn gweithredu fel pe b'ai yn ein gallu nid yn unig i'w gorchfygu yn filwrol, ond i bencT,i-finu ei thyng- ed a cihylch ei diatblygiad yn y dyfodol. Ceir Mr. Balfour, fel engraifft. yn condemnio y ffaith fod yr A'maen wedi rneiddianu rhanau 6 Rwsia ga.n wadix iddynt huTiaJirlyWodraeth. Nid wn a fuaoont ar hyn o bryd yn mpdTU llywodraethu eu R)un-pn, ac nid wyf yn cofio i Mr. Balfour yn y gorphenol gon- demnio Llywodraeth Prwssia hyd yn oed yn Poland. Ond anoo,d gweled pa fodd y ga-11 Mr. Balfour o bawb gnlldemnio yr hyn a wnaed gan Germani pan gofir i'w WeinvddiaetJhd ddinysfp'o a nnibyiriaetli y Transvaal a'r .Orange Free State, ac iddo ef yn ber- sonol wrthwynebu cynllun Cimpbell-Banitcriiia-ii adfer dddynt hunan-lywodi<aeith. G.
[No title]
Ddydd Mercher, y 27ain cyn-fisol, trwy garedig- rwyddarferol Mrs. Hugh Jonf's (gweddw y diwedd- ar Huw Myfyr), mwynhaoid plant Gobeithlu Beth- csda, Llanrhafadr Mochnant, eu gn-ledd flvnvddol. Cynorthwywyd gyda Mrs. Jones gan Mrs. W. Ed- wards, Mrs. EHiwrarids, Arwelfa Mrs. D. Williams, a Miss Helen Roberts, Clynnog, chwiorydd fu yn dra ffyddlawn i gynortlhwyo gy,da'l' Goheithlu ar hyd y tymor. Yn yr hwyr cynhaliwyd cyfarfod cys- tadleuol, o dan lywyd^laeth y Parcn. H. G. Roberts, a Mr. D. Evans. Leeds House. Beimiad y gerdd- oriaeth ydoedd Mr. D. P. Lloyd. Maengwynedd. CyfeiKwyd gan Mrs. D. Erans. veda House. Beirn- iadwvd y gwaith llaw gan Misses L.Jones. Bank. a B. Edwards. Di^lohwyd gan Mii. W. Edwards, Brvnafon Isar, a T. J. Lloyd. Drwg gonvm ddieall frxiy Lifftenant J. T. Evans, unig faJb y Parch J. J. Evans. Niwbwroh, wedi ei gassio yn ddrwg yn Ffraino yn yr ymladd diwedd- ar. Dijrwyddodd yr un p-th befy, d i'r Tifftenaiit J. P. Boberts, Caergybi, a dygwyd y ddau drosodd i'r ysl>ytty mUwroI yn Stockport, yr wythnos.ddi- n-cddaf. Eiddumvn i'r ddau adiferJad llwyr a buaii —ai egwyI 4/ct. Q orSHvys yn y wlad hon.
ER COF.
ER COF. MRS. DAVIES, LLANERCHYMEDD. Gofidus genym ysgrifenu am farw y chwaer a'r fam ragorol hon yn Israel, yr hyn a. gymerodd le prydnawn Mawrfch Chwefror 26ain, yn 85 mlwydd oed, ond ni buasai neb yn tybied wrth ei gweled mor fywiog a heinyf ei bod mewn blynyddoedd wedi cyrhaedd yr oedran uchod. Aeth i'r oedfa, ac arhosodd yn y Cymundeb yng nghapel y Methodistiaid, yn Llanerchymedd, y Sab- both olaf yn Ionawr diweddaf, pryd y gwasanaethai y Parch. John Williams, XXeganwy, cyn iddi gael ei galw at ei Gwaredwr. Credai ynholIola syml yn yr y-sprydol a'r dwyfol, yn Nuw a Phoi-eon Crist, ynghyda phethau yspryd. oj J iddi hi, sylweddau oeddynt, a mynych y soniai am y nsfoedd fel cartref. Gymerai ddyddordeb dwfn yn y gwaith cenhadol a'r genhadaeth ar Gwastadedd. Byddai yn edrych ymlaen am yr hanes bob-mis yu y "Drysorfa," ac 05 aigwyd^ai honno fed heb gyrhaedd yn brydlon, gofalai am anion i ymholi am dani. Darllenai y "Gúleuitd" yn gyson, a llwyr, a gwyddai am boll sym v»i 1 m y Cyfundeb a'i hanes. Dymuniad mawr ei henald ydoedd Uwydaiant Teyrnas y Gwaredwr, yr ilwn a. garai mor fawr. Ei deisyfiad penaf fydda'i "deled Dy Deyrras," a chafodd yr hyfrydwch a'r pltser o gyfranu tuagat ddwyn y gwaith ymlaja. A chyn gadael y byd hwn, cafodd sicrwydd oi bod yn fryned i "wlad well," at Grist, fel y dywedodd yn ei dydd- iau olaf. Yr oedd yn un o gyfeillion puraf y Geihadaeth Dramor yn ein Cyfundeb. Bu un Iyiud fiydd lawn ar hyd y blynyddoedd, i 'estyn cynorfh' syl- weddol i'r gwaith ar y Gwastadedd. Gwyddai yn dda lie yr oedd yr angen penaf, ac Jstynai ei rhodd barod a sylweddol i'w gyfarfod, ic cidtilien llythyr o gydnabyddiaeth o dderbyniad y cyfiyw oddiwrth Mr. William Venmore, y try* vy.ld, iddi, am ei rhodd, daeth gwen a sirioldeb ir ei gwyneb Ú ei chystudd a'i, gwendid. Credai iddi gad crefy 7d yn bur wuanc, tua, naw oed. Cafodd argyhoeddiad dwfn yn ei l' eddwi o ddrwg pechod y pryd hwnw. Gwelodd e;, nur; vn DcChaaur a chanfyddodd yr Iesu yn Wai'( dwr di- gonol i'w henaid. Ar peiiill canlynol o aith Ann Griffiths roddodd iddi waredigaeth, "Nid all moroedd mawrion, llydain, Guddio pechod o un rhyw, Ond gwaed yr Oen fu ar Galfa^u, Haeddiant Iesu a'i farwol f wy Ydyw'r mor lie caiff ei guddio, ï Byth ni welir mohono rnwy." Ymhyfrydai edrych yn (jJ., at hynny ac adeg y diwygiad diweddaf. Derbynkrtld yn helaeth o fendithion ysprydol i'w henaid yn ystod y cyfnod hwnnwj -a niawr oedd. ei hiraeth am weled drachefn adfywiad ar grefydd. Darllenodd a myfyriodd law- ej: ar y Bei,bl-drosodd a t-livosodd. jjydd.u yr cae plesef a hyfrydwch diderfyn i ddanlen E-a al) Jere- nnahEzedei a llyfrau eroill yr Hen Desiameht no wedi da-rllen a myfyrio yn y thai" n ani criau ni byddai yn foddloii heb gael dwy neu do;v pcmiod yn yr Efengylau o eiriau yr Iesu ei Hun, fei melus- win i'w henaid. Ni ddioddefodd gystudi ntith. Ei dymuniad gwastadol ydoed "cytald i,\r a bod yn barod." Dywedai mai ei gwai'h yn diwedd oedd "disgwyl yr alw-ad, a, dieisiotadusorpac, a'i fod am fyned yn fler yn fuan." Coleddai barch uchel i weinidogion yr Efengyl. a. daeth i gysylltiad agot> ag enwogion y pwlpud, a'r enwad yn Llanerchymedd,—Dr. John Hughesi, Dr. Hugh Jones, Lerpwl; Dr. William Roberts, Amer- ica o'r un lie, a'r. Hybarch a'r ffraeth, Ebenezer Davies oedd yn adnabyddus iddi a hoff iawn ganddi son am danynt. A hyfrydwch ei bywyd ydoedd codia. chyflwyno ei mab, sef y Parch. W. Wynn Davi s, y Bhos, yn weiniog i Grist a'r Efengyl, a chafodd fyw i fwynhau a gweled llwyddiart ar ei lafur fel bugail or yr eglwys fwya yng Ngogledi Cymru perthynol i'r Methodistiaid Calfinaidd, ac unig ferch iddi ydyw priod y Parch. J. Mills Jones, fu yn byw gyda'l,mam, ac yn gwa-sanaethu yn ffyddlawn a gofalus am d-ani i'r diwedd. Cydymdeimlir yn ddwys a'r teulu yn eu profed igaeth. Pry drawn Gwencr dilynol, Ddydd Gwyl Dewi, hebryngwyd yr hyn oedd farwol ohoni i fyn- went eglwys Ceidio. Gwasanac-thwyd wrth y iý gan y Parch. Owen Thomas, ei gweinidog, a'r Parch. R Morris (A.), yn yr eglwys a'r fynwent gau y ficer, Parch. J. Davies, ynghyda'r Parch. 0. Thomas, gafodd ganiatad oaredig gan y rheithor i anerch a chymeryd rhan o'r gwasanaeth yn yr eglwys a'r fynwent, yr hyn beth oedd yn eithriadol ac eft'. eithiol yn ei chiladdedigaeth. Tystiolaeth pawb ai hadwaenai ydoedd ei bod yn sant mewn gwirionedd, ac o ran cymeriad yn gyfuniad o Malir a Martha, ",a'r hyn a allodd hon hi a'i gwnaeth."—J.M.J.
[No title]
Cydymdeimlir yn fawr a Mr. J. E. Powell. Wrec sum. a'r toul-i oil, yn eu profedigaet.h dhwerw. LLaddwyd y I^-ffifnant David Emrys Powell, ped- werydd fab Mr. Powell, yn Ffrainc, ar yr wvthfed ar hug^in o Pawrth. Nid1 o°dd ond 22 mlwydd oed. Cyn vmuno a'r fyddin yr op-cld yng ngwaith y Mri. Powell Bros., Wrecaam. Bu yn y ffrvnt am tua dwy flynedd, a chyrnèrodd ran yn rhai o'r brwydrau oaletaf. Ym mis Gorffenaf diweddaf clwyfwyd mab ieuengaf Mr. Powell, yr Ail Liftmen- aUÍi owilym PoyeH, i d gates fide,.
YMA AC ACW YN Y DE.
YMA AC ACW YN Y DE. YN CYSTUDDIOL. ,Blin gan luaws cydnabod y pregethwr ieuanc go heithiolMr. D. Charles Morgan, B.L. Yny&hir- matt y diwedda,r anwyl frawd, y Parch. John Mor- gan Ynyshir, fydd clywedci fod yn wanllyd eii iecih. yd c-r's rhai misoedd, ac ar hyn o adeg yn y sanator- ium yn Ely, gerllaw Caerdydd. Da genym glywed, er hynny, ei fod yn gwella, yn araf, a bod y medd- ygon yn dra gobeithiol am ei adferiad llwyr. Go- boithio y gwcTir ef wedi. ei lwyr adfer yn y dyfodol agos. COFFADWRIAETH Y CYFIAWN. Un o'r petihau hyfrytaf yn y Cyfarfod Misol gyn- laliwyd yn Nlirehopeyn, Pontypndd, ddydd Merch- er, wythnos i'r diweddaf, oedd clywed y Parchn. M. H. Jones, B.A., Ton Ystrad, a. John Morgan, Abet- dar, yn gwneud-tylwiadaiu eoffadwriaethol ar 01 dan o hregcthwyr y Cyfarfod Misol, sef y Parch. Philip Gelly, Ystrad, a Mr. T. C. Thomas, Bcdlinog, "a thamlad pawb yn ddiwaJbaniae h ocdd bod "coffad- Avriaeth y cyfifiwn yn fendigedig." Sylwodd Mi. Jones yn ei araeth ar ol Mr. Gelly, ymhiith pethau .fraill, fod y Pa^'din. William Thomas, Maesteg, a Ilewellyn Lloyd LlangatTo, ryw dro wedi bod yn cyiial -cyfarfodydd pregethu yn y Dyffryn, Ystrad. lie y bugcilia. Mr. Gelly, ac ar dcrfyn yr odfaon diokbai yn gync-s i'r dclau frawd am dd'od i le bach fel y Dytffrynr—-eglwys wan mewn nifer, He am edweyd mor am ddyfodol y saint a'r (glwys. "Yr vyf finnau yn meddwl bod yn un or cyjf.j/' 'cbai Gdly. "ac yr wyf yn dychmvgu gweled anil i bereiin sydd wodi glani) yno yn dweyd pan yr af i mewn, 'Wei,,v,el, dacw Gelly wedi dod.' Pan yr odroddodd Mr. Jones yr uchod am y gwr anwvi gyda tliynerwch mawr yr odd yria lu yn wylo yn hidl wrth gofio am dano. Yr oedd desgrifiad Mr. Morgan o Fryrt Seion am Mr. Thomas yn cael gwel tdigaeth o'r uefoedd, yn odiaeth. Gweled cyman- faoedd o blant vno yr .oodd, ac yn tori allan i vvaeddi 'naw'[{<Ç eiiwaith, yn yr aaigcu, "O cliolch, diolch; Amen, amen." Y mHe yn werth myned i Gyfarfod u diamaid fel yr uchod. SAMLET YN El FEDD. Tarawyd y Deheudir a syndod ddiwedd vr wyth* nos, pan y cyrhaeddodd y nt-wydd am farwolaetih y Parch. Wm. Samlet Williams, Briton Ferry. Yr oedd vn fmwd o gryn dalent mown gwahanot gyf- eiriadau, yn a cherddor gwych, ac yn bregeth- v/i tra cliymeradwy. T3ydd viia fwlch mawr ar ei ol yng Ngorllswin Morgmwg, a,c yn Sasiwn y De- heudir, gan y byddai yii,ff yddlaii iawn i'w chyfar- fodydd. u CWAELEDD. I Pan yn ysgrifenu hyn p syhvadau, dyma'r newydd i law fodty Parch. Wni. Lewis, Pontypridd, yn ddi frifol w-ael. Y irac ganddo yn ei feddiant drysor s na fedr angou m'r bedd ni,o.'i gyffwrdd: "Hon yw'm hangor ar y cefnfor, Na chytnev'id lnoddwl Duw Fe#dd^v«)<dd.na. cfoawn farw, yn Oeit y cawn in fyw." CYFEIRIAD. Hyd yii hyn, gwella yn dra boddhaol y mae mab y Parch. Walter Daniel, Tnehafod, yr hwn sydd yn lifftenant yn 'ei gatrawd. Ei gyfeiriad yNv "Guy's Hospital," Llundain. DYFFRYN CONWY. I. 1: Ty'n y Groes: Ddydd Mawrtli claddwyd Mrs. Jane Evans, o'r pentref uchod, a phriod Mr. Wi"' -(,ni Evans, swyddog hynaf eglwys y Methods trail Cal finaidd yn y lie. Cafodd byw i'r oedran te o 88. Dilynodd ei Harglwydd yn ddifwlch a elog iavn. gan harddu ei hyiiiarweddiad a. gonestrwydd ac & doethineb. Cydymdeimlir yn fawr á'i oliriod er doriad undeb a barhaodd am dros 51 o flynyddoedd. Gwasanaethwyd yn ei hangladd gan y t'arcli. u. Gaianydd Williams, a/r Parch. Meirion Koberts, Eglwysbach. Hysbysodd1 y Parch. Thomas Parry, Uil i gy- f .111 r,) d faill roddi alrhog o g.-tii' punt i eglwys- Ileriiioi?, Colwyn Bay. Dymuna'r rlioddwr hael gad v ei enw yng ng udd—"n.a wyped dy law aswy pa betu a. wnelo dy law ddeheu."
iRHIWMATIC—ANHWYLDEB Y KIDNEYS.
iRHIWMATIC—ANHWYLDEB Y KIDNEYS. Y mae Rhiwmatic yn ganlyniad 'uric acid crystals' yn y Hyweth.au a'r cymalau—eifaith gormod o 'Lt'-Ie acid' yn y cyfansoddiad y methcdd yr elwlod (kid- neys) ed symud fel y bwriadodd natur; gyda hyn y cytulia. pob meddyg gradiedifi. A'r 'a,cid' hwn yw yr achos o boen yn y ecfn, 'lumbago,' sciaticki, 'gout,' anhwyldeb y dwfr, carreg, grafel a dropsy. Y mae llwyddiaut Tabledi Estora at drin rhiw- matic a ffurfiau ereill o anhwyldeb yr elwlod i'w bri- odoli i'r ffaith eu bod yn ad-f-or yr elwlod i weithredu yn naturiol, athrwy hynny yn symud aehos yr an- hwyldeb, yr hyn o angenrheddrwydd a symuda yr .1-.ffeith,.au drwg a ddeillia ohono, ac y mae wedi iach, au achosion dirifedi wedi mieddiant meddyginiaethau ereill, yr hyn sydd yn cy frit am danynt yn prysur gymeryd lie y meddyginiaethau hen ffasiwn a, werth. ir am brisiau sydd allan o gyrhaedd pawb ond y cyfoethog. Y mae Tabledi Estora yn Hawn deilyngu y des- grifiad ohonynt—meddyginiaeth onest, am bris gon. est-ls 3c. y bwlch o 40 o dabledi, neu chwecli blychiad am 6s 9c. Ar werth gan fferyllwyr ym mhob man, neu yn rhad trwy y post, am y prisiati hyn, oddiwrth Estora Co., 132, Charing Oroas Road, LoUqotlr, w. C
[No title]
hfcb wybod dim am yr iaith ac yn ddirmygus o'n Iiawliau cenedlaethol. Gofynodd ar i'r rhai a benodid fod yn Gymry o ran iailli ac me\y.n cydymdeimlad a syniadau Cymreig.