Gwalia

NODION O'R DEHEUDIR. Nos Sabboth cynhaliwyd gwasanaeth coffa- dwria&thol i Mrs. Booth Tucker, yn mhencad- lys Byddin yr lachawdwriaeth yn y Pentre. Rhagfynegodd' swyddog yn mhiorthladl Abertawe y byddai i ni gael tywydd braf yn Tachwedd. dosodwyd ceryg sylfaen capel Wesleyajdl newydd yn Ynysybwl, dydd lau. Bydd iddo gostio 900pj. Etholwyd yCyngnorwr T. M. Smith yn gad- eirydd llywiawdwyr ysgol Aberafon, a'r Mil- wriad David yn is-gadeirydd. Y mae Oynghrair Gwrthwynebiad Goddefol Brynmawr wedi penderfynu gwrthwynebu. talu y dreth addysg yn sir Frycheiniog. Boreu ddydd Meroher caed Mrs Annie Da- vies, 74ain mlwydd oed, yr hon oedd yn. trigcanu -gyda'i mab yn Hirwain, wedi marw yn ei giwely. Nos Lun cynhaliwyd eisteddfod yn Ponty- cymmer, o dan nawdd Eiglwys yr Holl Seinx- iau, ao yr oedd y gweithrediadau yn hynod c lwyddiamus. Y mae Mr Goscombe John yn brysur yn awr gyda cherflun y diweddar Brifathraw Yiriamu Jones. Baif, pan wedi ei gwblhau, yn neuadd coleg newydd Oaerdydd. Mewn cyfarfod o Gynghor Sirol Mynwy, dydd Mercher, derbyniwyd cwynion o gynydd enfawr mewn "betiio" yn y sir; a gwnaed am- ryw awgrymiadau er cryfhau y cyfreithiau lleol. "Oaerdydd, yrI yr amier a aeth heibdo :-1-0 yn bresenol," ydoedd' testyn dairlith gyda'r hud- lusern gan Mr Robert Lloyd, nos Fawrth, n y Neuadd Drefedigaethol. Llywyddid gan y Oynghorwr Good. CSafodd eisteddfod ei chynal yn Neuadd. Tudor, Ferndale, nos Sadwrn, o dan nawdd COT' Meibion Blaenllechani. Yr oedd y cyn. ulliad yn lliosog, a'r cystadleuaethau yn fyw- dog. Bu farw plentyn, o'r enw Victor Robb, o 7, Lime-street, Oasnewydd, yn Ysbvtty Casne- wydd, y Sabboth, mewn canlyniad i niweidiau a dderbyniodd trwy syrthio o gerbyd ar y 30ain a Bydref. Erbyn hyn y mae tysteb penedlaethol Mabon wedi cyrhaedd ryw ychydug dros lOOOp. Y mae ymdrech yn cael ei wneud i gau y drysor fa ddiwedd y flwyddyn. Etholwyd Mr J. Morgan yn gadeirydd llyw- iawdwyr ysigolion Maiesteg, a Mr T. Morgan yn isi-gadeirydd. Etholwyd chwech yn bwyllgor presenoldeb. Mewn cyfarfod o drethdalwyr Burry Port., nos lau, penderfynwyd eu bod yn gwneud cais aifcf wrdd y Llywodraeth Leol. am awdurdod i benodi "overseers" a threthgas-glwyr dros blwyf Burry Port, o dan adran 33 o Gyfraith y Llywodraeth Leol 1894. Boreu Sabboth torodd tan mawr allan yn Oastle-streot Oaerdydd, yn siop Mr Boulds, gwerthwr bisyclau, aCt ymledodd i siop chweg- nwyddwr, yr hon oedd yn cael ei dal gam Mr Boulds. Dywedir y bydd y golled yn 1500p; ond yr oedd y lie wedi ei yswirio. "Gwleidyddiaeth y dydd" oedd testyn are aeth a draddododd Mr T. W. Hughes, ysgrif- enydd Oynghor Bhyddfrydig Oenedlaethol Cymru, yn y Clwb R.hyddfrydig yn Aiberdar, nos Sadwrn. Hon oedd y gyntaf o gyfres o areithiiau a, fedir eu cael yn ystod y mis- oedd nesal. Prydnawn dydd Sadwrn collwyd Tom Hicks, malb Mr Alfred Hicks, Bright-street, Gross Keys, Risca. Gwnaed ymchwiliad ar hyd y mynyddoedd ac ochr yr aion am y bachgen; ac am saith1 o'r gloch boreu ddydd Sadwrn daethpwyd o hyd i gorph y plentyn, yn agos i Bont Glofa Risca. Yr oedd Mr Owen Phillips, Castell Amroth, sir Benfro, yr ymgeisydd Rhyddfrydig drus fwrdeisdrefi Penfro, yn bresenol yn y seremoni ym Mhalaisi Buckingham, yr wythnos ddiwedd- af a chyflwynwyd ef gan Iarll Selbome c'w Fawrhydi, yr hwn a ysgydwodd law yn gynes ag ef. Hysbysodd yr Henadur J. T. Hughes, yn llys yr ynadon yn Mhenybont-ar-Ogwy, dydd Sadwrn, ar ran Cymdeithas. Tafarnwyr Canol- barth Morganwg, fod ei "glients" yn metliu dyfod o hyd i gynllun pendant er rhoddi i fyny drwyddedau; ac fellv. nad oedd gan. ddynt ddim i'w wneud ond gadael y mater yn Haw yr ynadon yn eu llysoedd t-rwyddedol. Cynhaliwyd nodachfa yn Blaenafon am dri diwrnod yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd yr elw yn myned at gapel Methodistiaid Cyn ted g Blaenafon. Etholwyd Cadben Chambers Langdale Ottley, yr ymgeisydd Ceidwadol dros fwrdeis- drefi Penfro, fel olynydd i'r Cadfridog, Laurie, A. S., yr hwn. fydd yn ymneillduo ar derfyn y senedd-dymhor bresenol. Dydd Mawrth darganfyddwyd corph plen- tyn ar lan y mor yn Aberystwyth. Yr oedd yn amlwg iddo gael ei luchio gan y tonau i'r lan. Yn y trengholiad dychwelwyd rheithfarn agored. "Y Beirdd Cymreig" oedd testyn darlith a draddododd y Parch J. Mvfenydd Morgan, ficer Llandudoch, yn Aberteifi, nos Fawrth. Llywyddid gain y Maer (y Oynghorwr T. H. Wdlliams). • Ffurfiwyd Cynghrair Gwrthwynebwvr Goddefol yn Ltlandrindod, gyda Mr Jeffrey Jones yn llywydd; Mr E. Jenkins, Gwalia., yn drysorydd a'r Parch D. Garron Jones ji. ystgrifenydd. Traddodwyd Nazareno Milioni, 18eg mlwydd oed, yn llys yr ynadon yn Nghaerdydd, dydd Mawrth, i sefyll ei brawf am saethu, gyda'r bwriad o lofruddio geneth, o'r enw Mane Fragnola. Cyflwynwyd anrheg o anerchiad a. phwrs o a, i'r Parch lean Thomar, gweinidog capol Siloam (B.), Gelli, nos lau. diweddaf, fel cyd- nabyddiaeth o'i wasajiaeth tuag at amryw achosion daionus yn y gymydogaeth. Cafodd penderfyniad ei basic- yn nghyfarfod Oynghor Sirol sir Benfro, a gynhaliwyd yn Hwlffordd, dydd Mawrth, yn gwrthod rhoddi cynorthwy o'r trethi i ysgolion gwiifoddol os nad oedd hyny yn oael ei gysylltu a rheolaeth gyhoeddus hollal. Nos Fawrth cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Cynghor. Eiglwysd Rhyddion Dowlais, yn | nghapel Libanus. Llywyddid gan Mr D. Jones. Pasiwyd penderfyniad yn argymhell nad oedd un aelocl o glwb diota, ar y Sabboth yn cael ei ystyried yn aelod eghvysig. Fe] yr oedd Mr Fred Buckley, "iron- monger," Penybont-ar-Ogwy, yn gyru dydd Mawrth, rhededd ei geffyl, a thaflwyd ef o'r cerbyd. Dygwyd ef gartref mewn cyflwr o anymwybodolrwydd, ac yn dioddef o dan ysgytiad yr ymenydd. Y mae yn gwellai yn dda. Yn llys y man-ddyledion yn Penybont-ar- Ogwy, dydd Miawrrth, gwrandawyd gwys a ddyg,ai T. Cunningham Jones, cigydd, Aber cynffig, yn erbyn William Lewis Butler, cig- ydd, o'r un lie, am dawn am erlyniad maleisus, a dyfairnwyd 36p iddo, yn nghyd a'r costau. Cyfarfyddodd HSenry Bullet, dyn canol oed, o Ystrad-road, Pen try, a niweidiau angeuol prydnawn dydd lau, trwy i nenfwd syrthio arno yn nglofa Ty'nybedw. Yr oedd mab y trangjoedig yn gweithio gydag ef, ac yr oedd yn dyst "o farwolaeth ei dad. Ataliwyd y ,gwaith yn ddioed. Yn llys yr ynadon yn Aberystwyth, dydd Mercher, cyhuddwyd1 Mary Anne Davies, 29, Mill-street, o esgeuluso dau o'i hwyrion. Dy- wedai ei gwr nad oedd wiw iddo roddii ei gyÍ- log iddi, am y byddai iddi wario eu haner mewn diod. Anfonwyd hi i garchair am dri mis, gyda llafur caled. Daethpwyd i'r penderfyniad, mewn cyfar- fod o weithwyr dirwestol yn Neuadd Oory, Caerdydd, nos Fercher, i godi trysorfa. 4000p i glcrio y ddyled oedd yn arog ar N eu- add Cory, ac i, dynu y ddyled o llOOp ar Gym- deithas Ddirwestol Oaerdydd ac Lndeb Blodeu yr Oes, aic i helaethu eu terfynau. Yn Llys Maingo y Brenin, Llundain, dydd Mercher, hawliai Mr G. W. P. Johnson, peirianwr, iawn gan Gwmni Ffordd HaiJtrn y Great Western am niweidiau personol a dder- byniodd mewn damwain ar y ffordd hlllarn yn agos i Gaerdydd yn Taohwedd, y flwyddyn ddiweddaf. Dyfarnwyd 3000p iddo. Syniad hapus ia.wn yw un Mr John Bal- linger, llyfrgellydd Oaerdydd, i gael arddang- osfa yn Nghaerdydd yn nglyn a chanmlwydd- iant Cymdeithas y Beibl. Ei fwriad ydyw cael copi o bob atrgraphiad o'r Beibl Cym- raeg yn y Llyfrgell y flwyddyn nesaf, ac y mae wedi ei gychwyn mor gynar fel y mae gobaith am gael y casgLiad yn gyflawn erbyn mis Mawrth. Cyhuddwyd Thomas Lewis, hen filwT, yn llys yr, ynadon yn Abercynon, dydd Mercher, o ymosod ar yr Heddgeidwad Weekes a'r Hedd- geidwad Richards, yn Ynysbwl, dydd Sadwrn, Hydref 24a.in. Amddiffynid gan Mr Haroid Lloyd, Oaerdydd. Yr amddiffyniad ydoe-id mai y rhingyll oedd yr ymosodwr. Ddrwywyi y diffynydd i OOp, a'r oostau, ar y cyhuddia.1 cyntaf; ac i 5p, a'r costau, yn yr aiil achos: ao yn niffyg hyny yr oedd yn rhaid iddo fynod i garchar am ddau fis. Prydnawn dydd lau gosodwyd ceryg coffad- wriaeth ol Neualdd ISymudlad Ymosodol y Presbyteriaid Saesnig yn Ctellnedd, gan Mr J Fear Davies, Mr T. Grice Lloyd, Mrs R. A. Williams (nt, o Abergele), Mr W. M Jones, y Parch Frank Jo-shua (Castell- nedd) a'r Parch Dr. Pugh (Caerdydd). Cym- erwyd rhan yni y cyfarfod, hefyd, g'an Ro- bert A. Williaims, Castellnedd (gynt o Ddlll- bych). Bydd yn un o'r neuadd au mwyaf yn Neheudir Cymru.

BANGOR Y anuua Mr C. B. Ro.berts, Llaaiallgo, Sir Fon wyr i'r diweddar Mr J. Bloom, o'r ddinas hon, wedii ei apwyntio yn bostfedstr yn Klipplant, Gaipe Cbliony. ilao y Cynghor Dinesig, ar gymeradtvvyaetli Pwyli- g'or y Lanfa, wedi pendlerfynu pcidio cario y syndiad o uiio gydag awduixlodau Heal yn Beaumaris i fod yn berchenoigio-n agerlong i redeg rhwng Bangor a Beaumaris. Dtii genym deleall fod Mr Arthur W. Easterling, cyfreithiwr, Bangor, wiedi eJ. apwyntdio yn didir- pnvywr i wednyddu llwon. Derbyniwyd Mr Easter- ling i'r Bar yn N'hachwedd, 1883.. Ookg y Biifysgoi.—Y iIl11aP. "Hebdomadal 'Counicii' a Prifysgol Rhydycliain wedi apwyntio ArglJwydd Esgob Llanehvy yn aelod o Gyngbor y Ooieg yn Me y di-fl ieddaj1 Dldleon Pryoe, Bangor. Y mas bhvyddwadur (Jo'eg y Brifysgol aon y tyn iior 1903-4 newydd e: gyhoeddi, ac, (el arfer, yn cynwys liysbysiaid gwerlhfawr berthynas i'r eokig iUJÏ waiith. L1011gyf.archwn y ffirm adnaibyddus, Mri Jarvis a Foster, Lome House, am eu detholiad chwaetlifuis o igara'iau ar gyfer y NadoJig a'r- Flwyddyn Newydd, yn' cynwy's cyfancliiadau Cymreig. Da geinym dditiall fod y cardiau hyn yn parhau i enill ffafr yn anyig y Cymry. Cj'ii:ideithas Lenyddol St. Paul's. — Cynhaliwyd cyfarfod; o'r gymdeithas hon nos Fawrth yn yr ySjgioldy newydd, dan lywyddiaieth Mr W. Llloyd Jones, C.E., PelÙaHt, pryd y rhoddwyd anerchiad gain, Mr W. R. Haxkwr, Abbey-road, ar y "Diwediclo.r iiarch John Bryan, un o weinidlogicHi Cymreig y Wesieyaid, ac un o bnegethwyr enwocaf Cymru." CUfwjTd noswaith ddifyr. Ar derfyn y cyfaxfod paisiiwydl penderfyTiiad yn lloiigyfarch Mr W. J. WiL- iiamiji, N.P. Ballkl ar ei ddiyrchaikd i'r N.P. Bank, Pci'tlimfdog, ac yn dymuno iddo bob hapuKrwydd yn ei le newydld. Cymdtedtlias Yiridreehol y Gwyr Ieiiainc. — Nos Lun bu i Mr Alfred Lowiy, o Lern.vT, darlitliydd areithyddiaetli (elocution) Yl. ghoíg Ravvdtn, Leeds, a Cihoieg St. Aidan, Birkenlieiui, eitc., r.)didi diaalith ar Gelfyddyd o ^reithyddiaeth (elocu- tion)." Yr oedd yr ystafell yn orlawn ac yn absenoldeib anocheladwy y Llywydd, (Maer Ban- gor) cymerwyd y gadadr gan Mr Lewis Hartley, Wylfa. Rirjddir y ddariith uesaf ar y 19og cyfisol gan Mr W. Glynn Williams, Friars School. Yspytty Mon ac Arfon. — Nifer v eleifion yn yr yspytty, dcuddeig. Ymwehvyr aim yr wythnos hon: Miss Pope, Miss Pritchard, Tan-y-Coed.—H. M. Roberts, meddyg y ty. Derbyniwyd yr an- rhegion canlynol yn ystod yr wythnos ddiwieddaf —Blodau Castell y Penrhyn. Helwriaetli: Ar- glwydd Penrhyn a. Mr Clegg: "Grapes" a blodau Mrs Young. Blodau: Mrs Wynn Griffith, Llan- fa-ir Hall; Miss Davies, Trobcrth j a Miss R'ieker- steth. Cymdeithas Lenyddol y Tabernacl. — Nos Lun cynlialdwyd cyfarfod o'r gymdeithas hon yn llyfrgell y Taibeniacl, pryd y darllenwyd p<i-pyr rhagorol gan Mr Tom Jones, Mona View, ar "Yr Ysgol ^abboth- ol." Llywydidwyd gan Mr William Jones, Gwyn ant. Cymerwyd rhan yn mhe lach gan y Mri John Rowlands, Williams, Ffoulk .10n-eoS, 0. T. Oiven, R. T. Jones, a John Williaams, Dean-street- Pwyllgor Lleol Addysg. — Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf o Bwyllgor Trefniadol Lleol o dan Bwyllgor Addysg newydd y sir, nos Fawrth, mewn ystaie yn Caellepa, Etholwyd Mr Henry Lewis i r gadair —Dewi&wyd y personau canlynol ar y Stan Selection Cbmmittee :—Mri Henry Le^, Hugh 0'. Hughes, W. O. Jones, Abe-r; Thomas Edwards, a r Parch wJ R. Jones, L'anfairfechaxi. D'cnviswyd y rhai can- lynol yn ] lywodr aeth wyr ar y g\ra.hanol ysgolion: —St. Mri Pentir William; W. Lloyd Jones, A. C. Downs, a J. R. Pritchard. GIanadda Mri John Williams, J. Evans Jones, cyfreithiwr, ai Mrs D. Owen, Deaiifiekl. Garth: Mri Henry uewis, Hugh O. Hughes, G. W. Roome, Cbleg Norrnal- aidd1, a Mrs Arnold.—Apwyntiwyd Mrs Price White a Mrs Glynno Jones i gydwedthredu ar y pwyllgor. Derbyniwyd "tender" Mri Owen Fhans a.'i Fab, Caernarfon, i gyflenwi yr oil o ysgolion y dos- barth gydla. glOo. Penderfynwyd gofyn i Gynghor Dinesig Bangor am ga.ndatadl i gynal eu cyfarfodydd dyfodol yn y Iunicipal Offices.

BETHESDA. Yspytty y Penrhyn.—Gan i ni fod, iivnyddau yn ol, mewn cysylitiad a,'r sefydliad gw^rthfawr hwn yr ydyra yn wast ad yn cyme ryd rhyw ddydooi- deib iv.il.thiol ynddo, a byckiwii yn talu ymwehadiau a'r Ue yn awr ac eilwaith. Gan fod hengyd- nabodl i ni yno yn dioddef ga.n waeledd poenus, sef yr Eglwyswr a'r Oeidwadwr egwyddorol, Mr Wil- liam Davies, Bryn Eglwys, gailwasom yno ddydd Mercher dliweddaf, a da oedd genj-m weled fod' yr hen frawd wedi derbyn llawer iawn o ac esmiwythdra yn barod', dan ofal a medr y meddyg enwog a galluog, Dr. Mills Roberts. Dywedai Mr Davies wrthym ei fod yn sicr gredu onibai am i'r meddyg caredig ei didwyn i mewn i'r yspytty, er iddo gael bob mantads i wyled symudiadaiu, ed afiechyd, y buasai cyn hyn yn ei fedd, ac nid oedd diwedd1 ar v ganmaliaeth a roddad i'r o'r gwas- ainaethyd.don,^Jii neillduol i'r weinydd-f s (nuToo), Miss Evans, frhon sydd foneddiges hynod am. ei F-irioklab, ac yn awyddus i wneud yr hyn ch a. aU er cysur a dediwyddweh y eleifion a'r anafusion. 'CawTom yiiigom ddifyru9 hi aim aanser, yn nieilldbol wedi i ni ddeall mai un dinasyddion chwii ydyw, a. merch i Mr a. Mrs Griffith Evansi, Garth, gan ein bod yn axlnabyddusi IJaWll a 1 rhieni er s d;ros ddeiugain mlynedd. Mae wedi gwasanatethu yma am flwyddyn o amser, ac y mae ar ymadaell i fyneodl i orphen ei chwrs fel nyrs i'r ooleg yn Llundlain, a dymunwn bob rhwyddineb iddi i fyned dJrwy ei chwrs yn Uwyddianus. Nid oedd yn -irhosol yn yr yspytty y diwrnod hwnond pedwar yn uni!g,ftri o ba rai oedd dan waeledld, a dim. ond un wedi ei anafu yn ei law. Mae- vr oil, clelbygearo, braidd yn barod i adael y He. Parhau i wneud gwelliantau er harddu y lie a:'r "grounds" y mae v meddyg, a gwaith rhagorol wedi ti wneud drwy sran y "grounds" yn ffrymt y ty a'i wneud yn hollol breifat, feI na, all neb at ffenestri y "wardts"' i aflonyddu ar y eleifion. Diau y bydd golwg hardd a chyfforddus ar yr holl le erbyn yr hal, pryd, mae'n debyg, y bydd yr ardd flodau wedi ei gorphen ac yn ei gogoniant. Marwolaieth a Chladdledigaeth Hen Gymeriadi Parchus ac Adinabyddus.—Mae genym yr wythnos hon i gofnodi marwolaeth y gwr tawel a tliangTief- edd,us' Mr Hugh Hughes, 42, High street, ar ol a.gos i dair blynedd o waeledd poenais, yn 64 mhJdd oed. Byddai ar adegau i'w yn ndivwio, fel y eaHesid gobeithio ei weled yn aib lanw y bvlchau mawrion oedd wedi eu hachosi mnni amryw gvlchoedd vn achos ei waeledd, ond "Nid eich"meddyliau cbvvi yw fy meddyliau i," a chymerwyd ef yiaaaitJi braidd yn sydyn prydnawn ddydd Gwener, y 6ed cyfisol. Achos uiiiongyTcbol farwolaeth oedd afiechyd y galon. Yr oeddi yn ddiacon Annibynwyr ers l'awer o flynyddau. Cafodd ei godi i'r safle bwysig hono yn nghapal Tr.flys,a plinn ooath amgylchiiad yn gialw arno i rymud ei driigfod teimlad yr eglwys yn nghapel Tre<lys y golUd YIl fa.wr, n. chvn iddo symud gwnaed anrheg hardd iddo o writing desk. Gwnaeth itrartref yn nehapel Bethesda. lie hefyd y ■ Hnwodd y fwydd o ddiacon hyd ei farwolaeth, a diamheu y teimlir y bwlch a'r 1100' vn fawr fm aimssr i ddyfod. Prydnawn dydd1 Mawrth diweddaf cymerodld ei aniglndd JIP, pryd y .gosodwyd .el Iweddillion morwol i orwedd yn mynwent Coetmor. Gweinyddwyd wrth y ty ac ar lan v bedid! gan y Perch J. W. Dftvies, Hyfrydile, Ffestiniog, yr !L.vn oeddi ^-faill mynwefol iddo. Anaml y gwelir cynhcbrwng mor Uuo.sog -a pharchus yn liethesda. Cychwynodd yr orynidiitli gyda. chor capel lietTiesda yn bkiietiiori, yna yr .elor-geribyd, gyda cherbydiau yn cyrtwys y teulu, ac yn dilyn, yn orymdaith fawr, ;nas.uachwyr, etc Gellir d'weyd fod holl drefniada-u y cynlitbiwTig yn dfeihrng i'w hefelychu. be wadd gadael priod a.c amryw blant, yn feibion a niorched, i deimlo colled a. cliwithdod ar ol priod a thsd gofalus a charedig. Hed'dAvch i'w lwch. Prio-dias.—Boreu ddydd Mercher, yr lleg cyfisol, unwyd mewn briodas y canwr caxolfeiu ad- naibyddus, Mr John Thomas, Ooctmor, a Mrs Grace W. Jones, Coedyparc (Llandegai gynt). Gweinydd- wyd y s.e,r>C11101ll yn Eglwys Glanogwell gan y Ficer (y Parch R. T. Jonps, B.A.). Y gwas priodas oe,dd Mr John Ellis (brawd y briodwTadg), a'r forwyn Mrs Ellis, Bangor. Oymerwydi cryn. ddyddor- d<to yn yr amgylchiad gan nifer mawr eyfedUion Mr Thomas. Wedi gorphen y ddefod ac i'r teulu nriodasol ddyfod i'r porth, a thra yr oeddynt yn '•yned i'r cerbyd, arllwyswyd rai pwysi o rois, etc., dlrostynt o gyfeiriad y Douglas Armp Hotel. Aeth y teulu i fwynluui eu hunain mewn cerbyd am y dydd yn nghanol ilongyfarcbiadaio a dymuniadau da eu cyfeillion. Can Holl Ysgolion Dtosbarth Bethesda,. — Ma« ;im,gylchiaidl tra d if rifol wedi eini cyfarfod yn Beth- esda yr wyt hnos ddiwpddhf, sef ymweliad'y clefyd hieiintus a. marwol, y "scarlet fever," ac y mae wedli ymkdacnu i wahanol ranau yn y gymydogaeth, :1, "rcrti-r ei fod o rywogaeth gwa.^thaf v clefyd (virukmit fever). Pan wybuwyd: gyntaf' am ei doriad-allan, ymgymerodd y "Cynghor Dinesig a'r miater yn dkdioeid, a ga.'wyd ;svhv y meeldyg iecliydol 1 Dr. Frazer) ato, yr hwn a. ymw-elodd a Bethesdia. Daethpwyd i'r pondfeffyniad' i goau holl ysgolion dyddiol y dosbartli am dlair wythnos i ddochreu. Gwnaiethum ymholiadau yn hwyr nos Sadwrn i'r s ifvl'ifa. pryd edn hysbyswydl mai tri-ar-hugain oedd nifer yr achosion cedd yn wybyddus hyd y pryd hwnw. Deal'lwn mai yn nghymydogafth y Carivddi mao y nifer mwyaf o'r rhai hyn. Alaie y Cynghor Dinesig yn haeddu eu cydnabod am eu pybyrwch gycla'r achos, a gobeithiwn y bydd i'w gv.-eithncdj«df»u 1 wyddo i fod yn fo did ion i atal ei kdaeniad pellach.

CAERNARFON. Dywedir fod yn niryd yRaid Lafurawl ymg-cisio am y Slodd wag ar y Cyngiior Trefol. W Da genym ddealu fod Air 1. R. Roberts (A-,ipli) vnedti ei ctliol yn Gymrawd o'r Incorporated Phouo- gphic (Society. Pan yr ail-etholid y Maer foreu Llun cyn y diweddaf yr oed« holl blant ysgolion y Bwrdd! 3*11 bresenol. Deaillwn fod v Mri R Ree^s Jones ac R. E. Hughes, Llwyn On 11, Diiiorwic-strset, wedi eu dewis yn arweinyddion canu yn. nghapel Engedi. Y iCwiestiwn Tollawl.—Yn Nghymdeithas Lenydd- ol Ciapel Castle-squaie, nos Lun* caed dadl fywiog air gvvestiwn y toolau. Ni chawsom y manylion. 0 Ffadr.—Cynhaliwyd flair yma ddydd' Llun. Owyno yr oeddys ar y cyfan. Caed prisiaui dU am wartheg godro a heffrod. Y chydigo we-ison amaethwj-r a gj-fliogwydi Ychydig o gedfyLau oedd ax wierth. Am y swydd o grwner y sir y mae y rhai canlyn- ol yn ymgeifcio:—Dr. Parry, Caernarfon; Mri J. Pemtdr Williams, B:angor; Ellis W. Davies, a C. H. Rees, Caernarfon. Darfu i Mr R. H. Lloyd, pobydd, Pepper-Lane, or dref hon, gael ei llchel pmexa.Ow-lo am fara. igvvyn a anfonodd i ard)d&ngosfa Caerdydd. Yr oedd rhif y cystadkuwyr yn 150 W Y ma,21 Cwmni Dra;nayidol y Ddraig Goch wedi cael eu llogi yn arb nig i berflbrmio y ddrama "Llewelyn ein Llyw Olaf" (Bexiah Gwynfe Evans) yn Nebadd Drefoi nevrydcl Pcrthmadog, nos Calaii nesaf. Y ma-e y rhai canlynol yn ymgeisio am y swydd o ddirprwy-gkrc yr heddweh :—Mr J. T. Roberts, Giernarfon Mr J. Jones Morris, Porthmadog; Mr Trevor Roberts, TreiWthin, a, Mr C. H. ROfS, Caernarfon. Rhyddfreiniad y Dr.ef. Mewn Pwyllgor o Gynghor Trefol Cae/narfon fe basini-yd, i gynyg rhyddfrein.adi y dref i Mr J. H. Badvel Roberts, yr" hwn sydd newydd ymddiswyddo o fod yn glerc y dbe f. "Sefyllfa,Grefyddol a Chymdeithasol y Chineaid" ydloedd testyn papyr dyddorol a ddarlkiiwyd Miss Davies, Oefnfaes, o flaen ae'odau Cymdleithas Lenyddol' Catersalem.—Hefyd, darlkiiwyd papyr gan MrH. Wl ar "Darllen, a, foefth i'w ddai- Ilkn." -Caed adroddiad hefyd gan Mr T. Jones. Sibrydir am roddi ciniaw Dongyfarchiadol i Mr a Mrs* R,. 0. Wynne Roberts, o dan liawdid y Gorphoraeth Y mae Mr Wynne Roberts mewn swydd bwysig o dan Gorphoiaetli Cape Town, IMieiKi'ir Affrica, ac y mae efe a'i briod wedi bod yn hynod o garedig wrth y Cymry yn y lie. Mazzini" ydoedd lestyn papyr dyddor >l a Jcar- Fienwvd gan Mr Roger Evans, New-sireet, o flaen Cymdeithas Lenyddol Engedi 110s Wener d Caed sylwada.u pellach gan Mri Robert Bryan, R. Williams (Arrandy y Metropolitan), D. W. Davies, a'r Parch Eliis James Jones, M.A. Llywyddwyd gan Mr R. 0 Morris, Uxbridge-square. W Cymdeithas Lenyddol Moriali. Nos Lun li- weddlaf, yn y gymdeithas ucliod, cynhaliwyd etholiad "Ovnglior Trefol." Yr ymcreiswyr oeddynt:—Mr Ben. Jones (€.), Mr E. E' Jonathan (C. Mr W. 0. Thomas (R.), aMI" T. G. Owen (R.). Djrma fel yr oedd:^cainlyniad y pleid'eisio :—Mr W. *0 Thomas, 27; Mr T. G Owen, 18; Mr lien. Jones, 14; Mr E. E. Jonathan, 12. "A ddylid dysgu yr Iaith Gymraeg yn yr ysgol- ion dyddiol a "ohanolraddbl?" ydoedd t'estyn dadl frwd a gyrnero-dd le yn Nghymdeithas Lenyddol Eberuezer nos Fercher diweddaf. Agorwyd1 o iblaid vr ochr gadkrnhaol gan, Miss Davi»?s, Bnon Cybi, sic o blaid yr ochr naoaol gam Miss Williams, Ysgol y Bwrdd Siaradwyd yn mbellach gan aoniryw o'r aelod- au. Llywyd.dwyd gan y Parch Islimael Evans. Marwolactth Hen Drigianwyr.—Yn ystod: yr Avyth- nos lion y mate angou wedi symud ymaith ddau o rai o hen: drigianwyr hynaf y dref, apt Mr Methusedah Jones, Hafed>-terrace (tad y Piurch R. ,y o M. Jones, H., n, Bei"hesdla), yn yr 86ain mlwydd o'i oedran.—Hefyd# bu farw Mrs Jones, Maxgaret- streeifc (gweddw v diweddar Mr John Jones', a fu ar un adeg yn swyddog goriodol, o dan y <liwedd:ar Fwrdd Ysgol), yn 94 mlwydd oed, Perchid y ddiau yn fawr yn y dref, ac y maei cydymdedmlad1 dwfn a'u touluoedd, yn eu galar. Y mae Olerc y Cj-ngbor Trefol (Mr J. H. Bodvel Roberts) wedli anfon ei ymddiiswyddiad i F-ter y dref, vr hwn a ddiarllenwyd,' yn y Cynghor Tretol di- weddaf. CHnygiodd y Maer eu bod* yn cler&yn yr ymddiswyddiaidl gyd'ai gofid. Bu Mr Roberts } n cyflawni y swydd am 30 o flynyddioedd mtra diuu trwyadl, a hyny am gyflog digon bychan. Erliodd Dr. John Williams eu bod i dderbyn ei ymddiswydd- iad, a phasiwyd hyny. Yn awr ie hyvbysebir am olynydd' iddo. H,en Lyfrau.-Deillwn y rhoddid arwertJiiant ar amryw 0 Then lyfra.uCymreig yr wythnos ddi weddaf yn Nghaier, sef eiddo. y diweddar Farnwr Wynne Foulke.s'. Yn eu plith vr oedd cyfres gvfan or OwT.brian Register," a'r "Cambro. Briton, axgraphiad 1630 (hynod o brin erbyn hyn), a, Dr. DaviCt;f (Mallwyd) "Welsh Latin Dictionary. Sicrhawvdl y Jlyfmu uchod a enwyd gan Mr D. W. Davies,'llyfrwerthydd., o'r dref hon. "Fy ymweiliad diweddar a Rhydycliain ydoedtn testyn darlith ddvddorol a drraddcdwyd gan y Parch Owen Davies, D.D. (v g\v-einidog) o flaen aelodau Cymdeithas Lenyddol Caers-akm. Ar gynygiad Air Thotnas Jones, postfeistr, yn cael e-i ealio gan Mr CRdclmrd1 Roberts, pasiwyd pkidkus gynieis o ddiolchgarwch i'r gwr parchedig am e.i ddarhth oddog. Uywyddwyd gan Mr W. R Jones, Palace Chambers. Oynffherdd. —Nos Lun cynhaliwyd cyngherdd yn nghapel Ebenezer. L'ywyddwyd gan NJr Jo.in Price (yn absenoldeb Mr J. Lloyd Jones). Crmer- wvd rhaai, gan y rhai camlynol •— Mis> K:. Wi liajrs, Missi A. J. Williams, Mri W. W. Williams, W. D. Evans, David Evans, Si. A Jones. d w-v,d y cystaiileuaethau cerddorol lleol gan Air Wil- liams'rJones, a'r adroddiadau gan Mr John Hu.v Williams. Oyfeiliwyd gan Miss Gertrude Jones. Oymdeithas Ddirwestol y Alerched.—.LVnliahwyd cyfaxfod <?r gymdeiittevs uchod yn nghapel y Ma(e.s nios Ia.u, o 'dran lywyddiatrfth Mrs. Evan Jones. Cymerwvd rhan yn mhel'lach gan yr a,dodlau canlvn- 0,1: — Aliases Parry, Banigoir-street; Gwen Ellen Jones, Katie Harding, Aluriel Tasker, a. Gwennie Jones; Airs T. E. Davies, Mrs Norman Davies, a Mrs W. R. Jones.—Etholwyd y rhai canlynol yn swyddogion am y tymhor dyfodol :—Llywyddes, Mrs Dr. Fraser ysgrifenyddies, Mrs J. Owen, Pool- street trvsorvddes, All's Davies, Cc-fnfaes. i Yr Ynadhs P.wrdeisiol.—Cynha/dwyd y llys uchod foreu Llun, gerbron y (Ovnghorydd W. G. Thomas) ac ynadon eraill. — Cyhi;udwyd Williwii Parrv, Afountain-strect. a, Hugh H;«?hes, dori yr heddweh cyhoeddus trwy ymladd.—Gidarnnawyd v cvhuddiad gan yr Arolyrrydd Edwards. Galwodd Wnirh™ dilku dvst i geisio profi mad Parry a ddariu1 yinosod arno ef' i ddecll'rt:u. Taflwvd vr achos aJIan ar daliad v costau. Dirwywyd Robert Jones, Baptist-street, i 5s a'r costau am feddiwdod. Y M.C.A. Nbs Lun, yn ystafelloedd y "tll- di--itlin,- Lithoil, caed darlith ragorol gan y Parch T. Gasquoine, B.A., Bangor, ar y testyn "Y Puritan- iaid a'r Cliwareuon." Llywyddwyd gan Mr Beriain Gwynfe Evans. Ar gvnygiad Dr. Fraser, yn cool ei eilio gan Mr Robert Jeffreys, pasiwyd jleidlaas crynes o ddSolchgarwch i'r gwr parchedig a.m o ddariith. Hvsbysodd Dr. Fraser (fel cadedrydd y gymdeithar-i) food yr hawl am 22p a wnaed ar y gym- deithas pan ei hen denantiaid yn Turf-square (v Mri Bradkv) wedi ei dynu yn ot ganddiynt yn ffafr y gymdifithas. DiolclUvyd1 yn gynes i'r Mri Bradley am eu car'digrwydd.—Nos- Sabboth, yn yr un lif-, cynhali cyfarfod crefyddol, dan ly-" Miwth Mr J«re*mia,h Hughee. WY « Penblwydd y Brenin. Dydd Llnn cyhwfanid baneri o brif odeiladiiu y dref er dathlu dydd pen- blwydd y Brenin. Yn nghwrs y dydd anfonodd y Maer y pe'kbyr canlynol i'r Brenin:—"I'w Uofciei- dler y Brenin, iSundringham,—Caniatewch i mi lon- gyfarch a dymimo yn dda i'ch ATawrhydd Bren nol ar ddat.hliad' cich dydd penblwydd.—W. G. Thomas, maer iOaemarfon." Derbyniwyd yr atebiad canlyn- ol — "Sandiringha.m, Tachwedd^ 9fed, 1903. At Faer Oa.ernarfoti:,—Yr wyf yn cael fy ngorchymyn igan y Brenim i ddijo-lch i chwi am eich llongyfarch- ia;dq,u.-Kn,olly,s. Cymdeithas Lenyddol Saleim.- -Cynhaliwyd cyfar- fod o'r gymdeithas uchod nos Fercher, odaii lywydd- iaetli y Parch D. Stanley Jones (y gweinidog), prycll y caed dadl ar gwiestiwn y tollau. Dudleuai Mr E. M. D; vies, Palace strert-, y dylid newid y dun presenol, fro. y dadleuai Mr John Owen, Hafcd- terrace, na. ddylid ei newid1. Caed sylwadau pellach gan Mri W. H. Williams, Rose Hill Richard! Wil- liams, E. A. Jones, etc. Yn y pleidleisiad ar y dawedd cated inwyafrif ni;v\vr dros ddal at Fasnacii Rydd. Yr Ysgo'iori Cened'aethol.—Cynhaliwyd cyfaxfod cyntaf o Bw-vllror y Llywodraethwyr nOSi Wcner. Yr oedd yn bresenol y Parch J. W. Wynne Jones (ficer), a'r Parch Alban LIovd, (curad hynaf), Dr. Griffith, a. Air Robert Newton (dros yr ysgolion), Mr J. T Roberts (dros y Cynghor Sir), a, Mr W. G. Thomas (dros y Cynghor Trefol). Dewiswyd! y Floor yn llywydd y-pwyllgror, ac hefyd yn ohebydd drios'tynt i'r awdhirdodau addysgawl. Dewiswyd Air WTright, yr ysgolfeistr, yn ysgrifenydd y pwyll- gor. Penodwyd Pwyllgor Ymwe'iadol. pob aiclod i ym^veL.d a'r ysgolion yn fisol yn ei diro. Gohiriwyd! y pwyllgor i drin materion eraill.

CTEFNAA1WLCH (Lkyn). I Cafodd Air Charlies Tlio:na,s, yr hwn oedd yn ngwasanaeth y Alilwriad Wynne Finch, ei gymeryd yn glaf nos Wener, Tachwedd 7fed. a, bu farw yn nhy Air Jones, Cefnamwlch, yr hwn a ddangesocld garedigr .vydd: dibaid tuag at. was ffyddilon Ei oed oedd 59 mlwydd. Cymerodd1 ei angladd. lie yn TydweiMog ddyddl Alawrtli, y lOfed cyfisol. Yr oedct y Milwrutd Wynne Finch yn bresenol, yr hyn sydd brawf cryf o gymeriad da y ¡mv,s, yrnadawedig yn g>rst:i.l) ag o deymgarwch y meistr. GwtinyddX wyo. gan y Parch J. Owen Joncs, gweinidog M.O. Brynmawr, a'r Parch D. T. Davies, M.A., Tyd- weiliog.

DOLGELLAU. Y Llifogydd Cyfarfod Cyhoeddus-—Cynhaliwyd cyfarfodl cyhoeddius prydnawn didvdicl, Alawrth yn y Nemaidid1 Slrol, dan lywyddi;icth Dr. John Jones, Y.H., er rlianu Y1" aHain a, gasglwyd er cynorthwyo y personau a. golkdwyd trwy y llifogydd ar yr 8fed y o Fedi. Darllenwyd adroddiad: y Pwyllgor Oynorthwyol gan Airs R. B'anut tt, yn dangos'fod y swm a gasglwyd yu 196p 3s 5c. Gofynwyd am i "claims" gael eu hanfon i mewn. Yna darlknodd Mr Barnett restr o'r hyn a orwgrymad y pwyl Igor ei rodidii i bob un, yn g^vneud cyfans .vm o 163p 10s. Pasiwyd yr adroddiad. Pasiwyd: i roddi i Air Richard Evans, paentiwr, fedaJ a lp am achub pkntyii rhag boddi yn yr afon. Pasiwyd i roddi lp yr un am eu gwasanaeth i'r personian a ganly,i Richaad Jones, Griffith Jones, Howell Jones, Edwaad Jones', W. E. C. Owen, D. Williams, E. C. Owen, W. Jones, Ernest Davies, Lewis Richards, ac E. E Jones. Awgrymod'd' y Cadi-iryd-di gyd- naibod yr hedd'geidwaid, ond dywedlodd y Prif- gwnstabl fed yr heddgeidwaid wedi eu cydnabod eisoes. Pasiwyd i ddliolch iddynt am eu gwasaai- aetli.

NANT PERm. Marwo'aeth a Chladdedigaeth Mr Robert Thomas Philips, Faehwen, Dinorwig.— "Ar ol gofidiau dyrus daith,; A gorthrymderau filoedd," ,bor,eu dydd' Mawrth diweddaf daieth tadth ein cyfaill hwn i ben, ac ehedoddl i'r wlad He nad. ces na maxwolaeth na. phoen o'i mewn. Ar foreu dydd ei angladd—boreu du, gwlawog, a thymestiog—cyn ei hcbrwng i dy ei hir gartref yn Alacpelah, Clwtybont, ceisiwn ysgrifenu ychydig nodihdau biysiog am dano ef. Y mae weithian 58 o flynyddoedd wedi pasio er pan y ganwyd ef yn Nant Peris. Fcl ei dadi o'i flaen, y diweddar Mr Thomas Philips, ar- weiinydd y gan yn Rehoboth, yr oedd efe yn meddu talent .gerddorol gref. Er, efalai, nad oedd efe yn meddu ond yr nn daknt lioii ni chuddiodd efe hi yn y ddaear, ond yn ngwyneib poib anfanteisaon, a gorfod gweithio ei waith yn y chwarel, er yn dra, ienanc, defnyddiodd ei daknt, nidi yn unig er gwa,s- anaeth idodio ef ei hun ao eraill, ond er gwasanaeth i'w Arglwydd—Rhoddwr pob rhodd ddaionus. Efe a ddringO'dd yr ytiigol gorddoroi; o ris i ris hyd ntps y daeth. yn arwtinydd y cor byd-enwog Cor M ibi:>n Eryri, neu yr Arvonic Alale Voices, fel y gelwid ef weithiau. Nid arweinydd mewn enw ydoedd efe, fel llawer arweinydd a ryfyga arwain cor g}"da'i kwffc-11 (baiton) htb wybod cdid' y nesaf peth i ddim am eifenau cerdooriaeth, ond yr oedd ei wybodaeith ef o gerddoriaeth yn gyfryw ag y llwyiddhi i addysgu ei gor yn berffaith. Yr cedd.,ef yn meddu "llygaid" i weled "blodau" mewn dtirn cerddiorol, a, "cha.lon" i dteimlo argraffiada.u a. wnelai y dadganiad ar ei glyw ef. Yr oedd efe hiifyd yn meddu gallu arbenig i droeglwydldo ei v.-eikdiga.dtlia.u cerddorol i aelodau y cor, ac jn fanwl iawn yn ngweithiad wllan y dladgania.dL Bu ei gor yn fuddugol lawer gwaith mewn llawer Eisteddfod Dalaethoi a ghenedlaethol—ni fydd i ni ond yn unig enwi y prif eisteddfodau a,'r Ueoedd y cawsanit eu cyna.1, he-b fod yn awr yn sicr o'r flwyddyn y cyn- he.lidi pob un o honynt. Eisteddfoda.u Dinbych, Llynlkifiad, Llundain, Porthaethwy, etc. Nid' oes ond vehvdig wythnosau er pan y cynhaliwyd budd- gjmgiiercldiddo ef. Yr oedd dw y cyngherdd hwnw yn 64p, ond we'e ef yn ei farwolav-th megis wedi "cyflwyno yr elw hwnw i'w weddw druan, yr hon hed.dyw, g}'da'i mab a'i thair merch, sydd mewn galar mawr M ei ol ef. Ol Robert anwyl, cyfadlll cywir, unplvg, ffyddlawr, a, gonest ydoedd, mor onesit ag v'galk-sid edrych trwyddo ef fel trwy wvdr. "Ti, Arglwydd, a wnaietiiiost hy-n. Alarwolaicth Tad Airs Owe 11 Rehoboth House. Heddvw y mae Airs Ùwen., gyobi phriod, y Parch Pierce Owen,, yn talu y gymwy-nas ol JI i weddillion ei thad iiJiwyl', a'u doili i orwedd hyd foreu mawr y codi m nlur DySryn C'wyd. Yr wdd angeu wcdi dyfodl vn aiTOs iawn at Airs Owen o'r blaen, a chipio fl Jane fechan wen i iedd du yn Nyffryn Peris. Yn awr, wek. frenin y dy bryniadau wedi dwyn ei thad1—urn lagos ianvin i'w chalon hi eto. Er fod einioes gwr wedi ei baangylchu a phethau ansicr mewn llawer ystyr, eto sicr yw "angeu" i bawlx Yr Oicddheruuint a cliaetliiwed blin yn daugos ers tro fod dydd ei farwolaeth yn meshau. Os ydyw ei thad daearol wedi marw, y mae ei Thad, yr Hwn svdd yn y nefoedd, yn fyw. Niraidi.mi,-i.dywedyd, wrthi am droi ei j-nd) tnag ato Ef yn ci phrofedig- ajoth lem. "Yn holl drallodau bywyd, Er dued fyddo'r nen, Diogel ydyw'r angor Sydd fry tu fewn i'r lien Alewn ednioes ac yn angeu Fe ddeil, can's sicr yw Ni cholli'r byth mor afael Nes mynod, yno i fyw. C.'eiiion v Nant.—Nid oes fawr o gyfnewidiad, er gwe.1l na gwaeth, yn ngliyflvvr y rhai hyn, hydJ ag yr ydym yn gwybod pan yn ysgrifenu. Wrth adysigrifio y rheetr o honynt y tro o'r blaen gadawsom allan vn hollol aimryfus, enwau Mrs Jones, Ty'r Ysgol, a, Airs Elizabeth Griffith, o Resfa. Tid Glan yr Afon. Y mae yn y resfa hon un ,1Tall wedi brifo ei diroed ers blynvddoedd, a. hwnw ydyw y Uane Wil-iani, wyr i'r hen bobl. Jodah ac Anne Williamsr—di sdaa y ddau lifn bexerin diddon hyn vrrthyf pe y rhoddwn "Mr" a "Mrs" i flatenori eu henwau." C'j'waf lod troed drwg y Banc druan yn llawer gwell G,o af y bydd i'r vkifion oil ilderbyn, nid yn unig adnewyddiad nerth iw cyrir, ond hefyd adnewyddiad nerth ysbrydol. "Y rbai a obeithiant yn..<;}'T Arglwydd a adnovyddtmt eu nerth." G.vel'iant Gwallam.—Yn v IHnellau yn.adawol i Air G. T. Cross, yn y seithfed bpnill, ceir gwallau nad "dwvf fi yn gyfrifol am danynt,. Darlkner y panill hw-nw yn gyflawn fel hyn :— Pan fyddo eira yn cuddio'r cwm, Hcb ddeilien ax en hehv, Ar ddefaid man, Ow bydd yn drwrn, Am fugail mwyn Llwyn Bedw. —Goheibydd.

PENMORFA. Ffair Pentymhor.—Cynhaliwyd y ffair hon, fel arferol, ddydd lau. Yr oeddi yn fath dywydd gwlawog a drycinog, fel yr effeithiodld yn fa.vr aj v ffair. Er hyny yT oeddr yno gynuUiad rhyfeddol. Ych-vdig o anifeiiiaid oedld yno, gan faint y tywydd1. Yr oedd cynulliad dla o ieuenctyd. Ychydig a gyflog- wyd, a chyflog y gweision a'r morwynion yn, is a mwy di-ofyn nag y bu, a.c eto yn rhy uchel at sefyllfa y wlad.

PWLLHELI. Y Cynghor Trefol.—Cynhaliwyd y cyfarfod P, blwyddvn ddvdd L'un diweddaf.—Ar gynygiad Dr. O. Wynne Griffith, vn cael ei eilio ga.n Air S. Lloyd, dr>wiswvd Mr R. Ifor Parry vn faei- am y fhrn1.dnl ddvfodol. Bu efe yn Ilanw y gadhir faerol o r biaen 21 mlynedd vn ol. Wrth gydnabod, dywedodd; v Niaer fed v Siarter wedi ei roddi i'r fwrdeisdref gan forwe-rthi v Tvwv^og Du ynl342. Yr enw y pryd hwnw oedd Port'Heli. ar yr oetdld efe o bla':d ea. d vr h-n enw yn oJ. Dadkua.i hefvrl dros gael Llys Ynadol Trefol.—A r eypycriad v Alaer, a chefnogiad Mr Anthony, diok^w-rd i'r cyn-Faer ei was- ar.aetli. Dywedodd Mr Anthony nad! oedd of yr un fam a'r Maer parthed enw'r dref. Yr oedd Pwu- I heli bellacb yu h-n mvr r,c v„ n Mri RitchK..1. L!o\d ij,«r«e. Dio!iiro-?a VrH^mdur 5'" "MM! 1904' ai_io^ynta.u wedi aitcb mai 8750p.

PORTH AIADOG. • ''Pommage Sale. "—Dyua'r enw xoddSr ar werth Sos^ ^ddir unrhyw* d'u h 'I or fath yn y Drill Ha 1 } t wy 1,linos ddiweddhf er budd cronfa IM,™ St. torn, » cfc,f„T J lip ZmZShL C\.nde!t..as Lcn^odbi fet. loan. — Llywyddai v Ficer^ dros y cyfarfod nos Lun, pan cafwyd- trafoaaeta ar y dymunoldeb o gael cvfne'widiad vn t^fmadau cyihdol. Siarad^vydi gan AIri *F Andrews, N. P,rcdv t. J. Tobias, a> Parch T Srrwid.C€dd y fn Qynghor Dosbarth Dinesig.Qynhaiiwv-d y cyfar- •'dd-^d Mawrth. -gyda Dr. Jones-Morris yn > gaiv.r.—Dewiswyd Air T. E. Morris, bargvf- reithiwr, yn gynrychio'ydd y Oynghor ar Lvs LJyvvodraethcil Cokg y liogJetdd.—Hvsbvswvd fotl y cyfnewiaiaclau 1T Neuadd Drefo! b'ron wedi cael em cwblhau, ae y byddhi y Swyddfe.vd Bwrdeisiol yn ba 1 od erbyn y cyfarfod nesaf. Yr "oodd v .<rvradth a^d I yT y" .r.ti0 P87P-P^^vd 'i ymuno 1 tl'^s-b at awdurdodaai Rheilffordai y Cumbrian i g,:feio gpaddvmt redeg mwy o g-erb-vdr.z- 1 Pwydgor Addj-sg L^eol.—Yn y cyfarfod cyntaf a gynhaliwyd dewiswj-d' Air R. 0. Davies yrt J tywydd', a r rhai canlynol yn rheo.wyr yr v-eolkn'i —R-«dg?krt: An H. G. IWiU, J. P riCl' -d. -,t Jenfan- N aii'i g-wynant: Air J. WiLliams, Hafody- t y Rirch G. Owen, a Alias Bannerman, Nant- mor; Mri R. Griffith (Caxnoddog), 0. Jones, Shop, a 1. W. Evans, Diuas Ddu. CHccieth AIri J T Jones, G. P. Williams, a Dr. Da^des; y Parch Canon L.oyd Jones M. A., Mrs Watkin, Aluriau, ar .Parch J. iOwen, M.A. Cwmstraltyn Y Parch R. W. Jones, hi J. Jones, Tyddfyn, a. Richard Owen" Yn^spMdy. Peiv-rorfa A[rj P> w J0.n,lS, Gesiil y Parcii J. Jones, gweinidog, a Airs Greaves v Wern. Penmnt: Y Pa^ch, Mr Davi: s, rheitber Mr Owen, Alorns, Aloelfi%, a Aliss Williams, Ty'nllan Pmi,teg Y Parch H. Jones, Mai G. Jon-r^ F,e O. Lewis. Borth Y Parchn. W. Rcss Hughes a G. 11 Parry, a. Air* J. R. Priclinrd. Morfa Bycian Airs .oiiathaii Davies a. Mr Hugh Jones, Tynewydd, a. Mr J. Jon. Ceinei^ydd. Bentrefevin E. W. Rob2rts, Miss Jomcs, a, Mr Simon Jon^s Llwynmafon. Chapel-streelt, Porthmadog: Miss. Bi-eese, Saethon Dr. Aiorris, a Mr D. R. Jones, oiiowcon-stieeit, Mr W. Alcrris Air R. Huglic- a Mr J. Tobias. Y^gol y Baiba.nod eto Robert Row la.ndis, Eirianedd." Gart,b Mr J Jones, AlrsXa, Miss Griffith, Bodlionrkb. Tremadog • Mr E. H. Hughes, Miss Greaves, 'fan*ra,li t a Mr F. Buckingham. Pwyllgor Yr Athrawon Mri Richard Hughes, Porthmadog G. P. Williams, Criccieith J. Prichard, Beddgdert R, W. Jones, Gesail, a W. Morris Jones, Portlmiadc,g. Aelodenu cyd- ddewdsed'ig: Aliss Pugh Jonas, Ynysgain, Ci-iccieth, ft Aliss Bessie 'Griffith, Porthmadog.—DerbvmwydL '■ynyg y AIri O^ven Evans a'i Fab, Caernarfon, i gyflenwiY 3-sgoiion a glo.

TREGARTH. Oynghv-rocl — Wer.ier cynhaliwyd cynglierddL mawreddog yn Yfgol Ptnygroes, o dan arweiniadl y Parch J. r. Danes, curad, a'r Paxeh Ganon Jones, Llandlegai, yn. gadeirydd. Yr cedd y rhagkn fel y cantyn :—Rhan I. Unawd aj y bErdoneg, Airs Tegid Davies, Tiegarth aiuerchisid gan y •U*icir- ydd:; "action song," plant yr ysgol, yn caiel em. harwa-in- gaai Aliss Pierce; pudivvorawd1, "On tiio Banks of Allan Water," Baaigor Quartet. Party; can, "The. Japanese, Love iicng," Mrs Edmunds, Gie rwern "banjo, macdoline, and, piano;" can, "Out on the, D:p, Air C'Tilins deuawd, Mr; O\h111 a, Morris "action fong, plant yr ysgol unawd ar y "banjo," Mr W. Jones. Rhan II. Podwarawd, "Cigarettes," Bangor Quartet Party; dtuawd, "I know a .bank," Airs Edmunds a Miss Pierce; can, "Blow, bow, thou winter wind," Mr Cooke "banjo, nuiiiekiiline, and' piano;" pedwarawd, "Annie Laurie. Bangor- Quartet Party can, Y Farn a'r Beixm," Ail s Pierce unawxl- ar y banjo," Air W. Jones; can, "Hen Wind y Oymanfaocdd," Mr Cooke peelvrarawd, "Poor old Joe," Bangor Quartet Party; "Diuw gadwo'r Brenin." Yn y?;-> T yr "interval" daeth Mr Younig yn mlaen i anierch y cyfarfod Clafodd, dderbyniad brwdfryddg. Gwnaeth amryw sylwadau priodiol a phwxpasol, ac yr ydym yn JaH ei fod wedi rhoddi rhodd sylwedldol i'r pwyllgor tua.g at gronfa y ddiarlk-nfa, at yr hwn amcan yr oedd y cyngherdd yn cael ei gynai. Da- 'h nifer luosog yn nghyd, a chafwyd cyngherdd rhagorol. Go-beithiwn wc,],il y bywyd hwn yn par- liau ac yn lkdaenu.—Sylwedydd."

TREAIADOG. CH\yno mawr sydd yn y diref a'r ardal l.on, otan faint y "nu:sance,'ka'r dirygau, a'r man ladradaw wneir gnii fechgvn direidus a s^gur yn y i csweith- Ctisglwyd diliadau glan oddiar y perthi mevv3» nuaoi o'r ardaL Hefyd, achosir aiaghysur i fasnach- wyr y dref, gan ymgasglu yn y drysau i ata-Z pobl ddod i mewn, etc.

"Angeu Mewn Esgid." DYNCKTHIAJ) RHYFE\^ FFUG- WNEiUTHURWTuR. Dangoscr un peth vn y Ffair Es,gidiau a Lledr, a gynhelir yn yr Agricultural Hail, Llundain, oddiwrth ba un na. dderbynia ffug- wneuthuxwyr es-ddiau unrhyw hjdforddiant na adeiladaeth. Ei amoan ydyw dangos i'r cy- hoedd y modd y macnt yn cael eu twyllo yn ami iawn wrth brynu esgidiau, nad ydyiit ddim amgen na "cardboard boxes" yn hytrach nsugj esgidiau hardd yr clwe. Ax un o'r "stalls" yn y lie uchod y mae deth- oliad mawr o es-gicLiay, y rhai wedi eu strip;o o'r hyn sydd allanol iddynt, nad ydynt odditan hyny yn ddim end csrdyn ai phethaiu o'r fath. Maei y wadn wedi ei gwneud yn llwyr o card- board, leather-board, straw.board, "shavings' wedi eu cymysgu. ag olew, rhimynau o wlan, a phapyr llwyd. Yr oedd un gwneuthurwr o gyfrwysder tuhwnt i'r cyffre-din wedi arfer caa- adau hen focsesi esgidiau. Y rhai hyn, yn ddi- ajnh«u, ydyw y math waethaf a.t wisgo. "Y mae amryw blant wedi marw wrth wisgo esgidiau cardooard: y rhai a sugnant ddwlr gwlaw i fyny fel ysbwng," ebai y swyddog iJo ofalai dros y lie. "y mae y fa.snach -neu yn hytrach y rhan onestaf o honi—yn gwneud p b ymgais er cael 'standard hall-mark:' drwy hyny byddai i rai ai ddefnyddient y cyfryw ar esgidia.u a ffug-wneuthuriai foi yn agored i gospedigaeth. Yn v Ffair ardd an;?/sir cyfran o'r fasna'vh yn mha un y mae gwneuthurwyr Seisnig yn rhoddi esiampl nad ydyw eto wedi ei dclyn gan eu cyfeillion Americr.aaidd. Dyna: ydyw, adgyw- eirio esgidiau gyda pheiriant. Dangosir yn y v Ffair) un r> 'iriant, vr, hwn a weithir gan fach- en, yn alluog i roddi gwTadn a sawdl ar esgki mewn pum' munud. Dywedir nad ydyw mas- nachwyr esgidiau Americefnaicid yn anog' i'w cwsmeriaid sdgyweirio eu hts-gidiau mewn un modd. Y maent hwy yn dweyd mai pryna rhai. newydcl yw y goreu.

Y GORMES GYNT AR GARMEL. Owas oedd Elias lawen—rwydd wefriai Ddyfroedrl i'w gwir ddybein Trwy'i alwad am wdaw trylen, Ymwyiltio wnai mellt y nen A'r gwlaw mawr, chwim direiglai mwy Yn wobrwy yn y wyboon. MEIRIADOG.

Yr ydym, er budd y dosbarth benywaiddi o'n limsog ddaillenwyT, yn rhoddi iddynt y cynghor gou ygwyddom am dano sut i wneuthur 60 Pwdin Nadokig, ac y mae fal y canlyn :—Oymerwch tlri-chwarter pwys o flawd, dhU owns o Borwicks baking powder, dwy owns o friv-,ion bara, a haner- pwys o siwet, dau DWYS o resins, p'ys o gurrantB, deg owns 9 siwgr, d'wy owns o almonds, pwye o candied peel cvmvsggdig; yna rhodder halen, etc., i ateb chwaeth. Cymysgweh yT uchod yn ddfc gyda:u gilydd yna, yehwonegweh atynt chweoh o wyau, wedi eu "euro yn drwyadl, a thri-chwarter peint o lefrith rlienwch yn ddau, a gadlewch 1 bo» un fearwi am wyth awr. All lands of Up-to-date Printing done at t&et Nocrth Wlates Cliromicle Oommercial Prnrtnvg Works. Bangor. Orde<rs far Letterpress. Litho- prraroiiic, Cbpperpjate, and Embossed Printing, or for Bookbinding and Stationery, executed reasonable cbarges. E^tima^es free. BrMwhes 9k Llandadno and Uangefni. Teloe-pbone, No. t%

"Tori AmM Priodas" a'r Can- lyniarlau. CfYHUDDIAD 0 ÐYNGU ANUDON. Yn Llys Ynadol Cabrdydd, ddydd Gwener, cyhuddwyd gwraig weddw oedranus. o r enw Hannah Evans, Pontardulaisi, o drosedd dif rifol mewn mater carwriaethol. Gyda hi yn y doc safaii ei mab & gwraig brtod, Jaaie Da- vies, a'r cyhuddiad1 yn eu herbyn oedd tyngu. anudon yn Mrawdlys Oaerdydd. Ymddengys i Mrs Evans, yr hon fcydd o haner cant i driugadn oed, erlyn un Edward Thomas, gwr gweddw, deunaw a deugadn oed, am fil 01 bunaitf 0. iawn am dori amod priodas a wnaethai efe, fel y dywedai hi. Yn ystod y prawf darllenwyd amryw lythyrau caru digrif- ysmaila, a haerai Mrs Evans iddi eu derbyn oil oddiwrth Edward1 Thomas. Yr amddiffyniad y pryd hyny oedd mw llythyrau wedi eu ffugio oeddynt (forgeries), mai Mrs Davies ddarfu eu hysgrifenu tan gyf- arwyddyd Mrs Evans; a dywedodd Mr Gurnn, yr expert ar lawysgrifau, nad oedd ganddo ef uni aimheuaeth mai felly yr oedd. Yn y Brawdlys, dychwelwyd rheithfarn" yn ffafr Edward Thomas, a ^orchymynodd y Barn- wr gymeryd meddiant o'r holl bapyrau (y llythyrau, etc.). Oanlyniad hyn oil oedd y cy- huddiad! o. anudoniaeth ddydd Gwener. Edward Thomas (y d-iffynydd yn nghynghaiws y tori aanod priodas) yn awr a dyngodd na ddarfu iddo erioed ysgrifenu at Mrs Evans, nc mai nid ei eiddo ef oedd y llythyrau ddarn;- osid. Mt Gurrin a ail-ddywedodd nad oedd ganddo yr amheuaeth lleiaf mai Jane Davies a ysgrif- enodd y llythyrau y dywedid oedd wedi eu hanfon gan Edward Thomas. Traddodwyd y tri i sefyll eu prawf.

NID YW nuw YN BERiSION." Ex yn Dduw Rhinwedd eon,—yn hoenus Hen tDddhenydld Graslpn, Ni ddylai neb yn ddwl nwyd, 4 Heb arswyd, ei dVoi'ii "Berson." Llysenw hyll ei sv-rtwyr—ar Wirdduw Yw'r arddull ddiystyr: H.a,fal wna. i fnT o neb Ystrydeb i"w ystrodyr, MEIRIADOG.

LLYS YR YNADON. Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mawrth, gerbron v Mri Thomas Lewis (cadteirydd1), W. Pughe, Roberts, Henry Lewis, John Hughes, Ro&evt. Hughes, 8J Hugh Owen. Metklwidocl', etc.—Am feddwdiod dirwywyd James Hotgiaji, Glanadda, Bangor, i 2s 6c a'r costau.—peg siwilfc a'r costau vdoeddi y ddirwy icddwyd ax Thomas Pritchardi, n.ethesda am fod yn Mddw me .vn ty truyddedig. King's Arms, Betheisda. Es,geuluso eu Pkm'c.: Y Rhieni yn Cael eu Han foil i Garchar. Gwysiwyd Peter Williams', ilafurwr, Garidten-square, Bangor2 afj wraig, Annie- Williams, gan yr Arolygydd O. G. OWtn, o'r Gymdeitlias er Atal Ckeulondleb tuag a.t Blant) am esgealuso. eUl pum' plentyn. Erlynid gtarll Mr S. R. Dew.—Yn ddiweddar giwelodd. swyddog y gymdeithas dklau o r plant. yn vistedd yn y gwuybandaetb M- rai o r grisiaaui yn High-street; ac wedi iddo fyned gydo. hwy i'r ty, gwelodd blentyn arall yno. Yr oedd ynta.u, hefyd, yn bur wlyb. Yn mlien. draw yr heol safad pedwerydd plentyn, yn yr un eyflwr, yn wlyb, hub fawr o ddillad am daito, a'r rhai hyny yn fudron. Aeth yr arolygydd iehwilio aim y tod ond iddo fethu dyfod o hyd iddo, dychwelodldi i'r ty, lie v gweloddi v tad a'r plant mewn un gwely, a:c nid! oedd digon o ddillad ar hwnw a.r gyfer un. Yrnwelwvd! a'r ty air y 30aan o Hydref gan Dr. Richard Jones, yr hwtn a. gafodd y palt beb fawr o ddillad, yn fudmri, yn llawn o bryletach, ac argymlnellodd"iddynt gael eu symud or fath k aJIan. Oeisiai y ddau ddiffynydd! ym^usodi. CVhudkiai v gvvr'y wraig o f«dd)wdod) ac ^igeulus- dra, (tm yr oedd y wraig yn ewyno oberwy^dd meddwdod a chrenlondeib ei ^r. — Sylwodd y OadedrycM fod yr achos yn. datgudtlio set j Ilia druenus ar bethau, ond fod y Faino yn ygtyried mad y wraig oedd y wa&tliaf o r ddau <lditfj nydd. Dedfrydwyd y ddiiffynyddes i bed war VIis o garchar- iad, a'r gwr i dri mis o garchariad. Food and Drugs Act.—Oyhuddwycl Mr William) Williams, High-street, Bangor, gan Mr Da.vid Griffith, arolygydd y Cynghor Sirol dian y Ddeddf uchod, mewn perthjnnas i sampl o fenyn. yr hwn, fe hon;,d, oedd yn cynwys gormod o ddwfr. Er- lynwvd gan Mr S. R. Dew, a.c aniddifiynwyd gan Mr W. Thornton Jones.—Taflwyd yr achos aillan.