Gwalia

BODFFORDD. Ctypfcfoliwyd oynpherdd llwyiidiasans wttyn yn Nghapel Cvuai nos AVkTei-, v 6ed cy»fedl, pryd y h gwasajjaediidl fel dadgtbnsvyr gan Mrs Maurice Price i æpJ.) a, Meistri Tod Lloyd (tenor) a WP1 Roberts -4sed drwy y rfoa^ko chwaethus ^ganlynol;'Denawd^ "Exc^sior." MeistriJi^oyd. Koberts; can, "Gwliad y Oanu," Mrs JPjice etc, "Iion Ieaaictyd," Mr Lloyd;, eto, S? Y Wlad a Fi," Mr Roberts enoowiwyd, a cbanoddi Yr Qrnee*^ can, "Y Oang:a.'r Goltou- rUdly," MnS Prioe tcor < donoidi; demaxi^d, "SW, Gentle XVeiva," Meistra; i Hoyd a jRafeert^ a cfeuraasant mor dda fel y bu r«tid,; t ei, ha-il-gam. cam, "Y Marchog, Mr 7 Roberts I-t'O, '.i ytCiuriadaa," Mrs Pti; &to, n,oac J-Ir Lloyd: iel encor canodd) • "Tbet V/e^ewaa-'a Song r" can., "Y Sfiagaaia," Mif i Roberts; de1wd, Y "liaiethferch a'rffiugaij, Mrs if?Price a Mr Raitiprts; can; "Arafa, MrTXJoyxi i ,Pto, "Yr.Hen GardeoT, Mrs Prioeu Arweinrwydl ^yn bert; dftHii^l, ac ad^yagiadol gan Mr J. 'R. Wil- liams, Peinlaai. OyfeiHw^td' yn f«dstrolgar gaa Miss -Nana* Qtirrnp. Diolchwyti yn Ryn«5 "i "barwib-a fu • fjaffiddo ran i uraeud y eywgherdd 3*1 un «>rrad(d mor acbei, ac bafyd -i Mrs Owieti am fentfeyg1-gr ''piano. '.Diweddwyd ej&nrfod a Mr gofir dtwy 'ganu ^'Se^ -<Wkui fy'N%aaap-G<)bArydd.

^RYN^FCAN. -X^skaiifa Qoffialaiwriaie^ihiol ff«r. Parry. — l*wTd* yr uchod yrt Hebron rats Fawrth, TWihwi^dd ;Jydd, o dan lywyddiaefch Mr W. Owen, Pen, i mynl& arwcin,*d, Paarch H. R. Mias Beeaa, Wley, Mass^Will Ki ms, ewr Hoeae^Iwalch mai. Wddi jtoWAan a g^-cdJ:o.^n y Panrdh1 D. J. HyweS, Llam-, y twiMuu oanlynol;—Aibeir-i' Llangrtstaoltw; Porttenadog, IteaxviUie, Oor »CWr- m»^. fCMwyd nnawdau o waith y diwtedd^Sjen-' wif^d gan Miss 'Parry, BorieAern, a Mri .Jdhn' H^i«s ac R. Pieroe, Vallley 'J>efyd, canasawt yi ^TW WW ? hwTr* 0 yr un amiwr^i Wuw, bydd drugwt^. Talwyd y diolohMau' arf«ol, ar gynygi-ad' Mr Pieroe, U>>ybhyTdy Brm-i cael « «Ho gtan Mr T. Jones, Yalacil1 l»wraa uwafchmai. •IWwvd cyrmanfia lewyrctetnj a cluwiu da-yr arwein^fcijd ai'r caritorion yn gilydifl ir dim. Gwnaed ca^lttd •fljriam'aicbd ar <v royn^ad' i'r crfarfod «r budd y d*steb goffadwr- wethefi i r d-Kwedd«ar beno^rdld;. (Vfwyd casgliad dlL yi^lld -wrik j fath gymtiJiad, a pihawfe T^rho^d1 -eu gwaaaraeth yn rhad ae iIIID. ddim. -LYn Oedd YtDQ.

GAMPAWBL DaetJa. y -r-IvAli-longaw "Spartaaa" a (IRen- £ ard" i'r tporthlad-d ddecltren yr os ddi v-weddaf. Yn aldèb dadben Michael am ysbaid ^nerid -je "Ulster" gan Mr J. T. awydd<>g- o ibeaiwaig! ymaJ yr w^thnon vlan Doetli un. cwAh a tha^ Y m .t r a^^cyweiriadau i'r morfur. daai air- •itr 6i ^-r IGbtton, m-vyddog y BwR'dd ■Masit^h, ar g^J eu ^blhau. AIr oead. llaww o fidyddoivleb yn oaelel d Yn y ''steepl^ iacks" yn -rtC- «imdde ger y rhei yr hwn jjrdd 120 troedfedd o uchder. Tra-Tys croesi tik dydd yr wythaos ddiweddaf Pyythiodd dyn fu yn gweathio yn y cvnhaonf I r/r. JlQng "Irene." Oo'llyngwyd awch ar on I wiaasfih, o-ndl ni welwyd y tftanmwr. j Bu i dfiaewgi Mr Duncan, King's Head! HotcJ (s€ff 'MOIll Mam Oymru"). en\I1 y wobr gynfcaff yni aenldamgosfa. gwn mfast yr wythnews o'r IA-aen Y mae digonedd o henwaig uredi bod yn yr harb-wr yr ydbydig1 ddyefdian diweddaf. Dy^- wyd 16„000 o honynfc i'r Lasa gam 'bysgptwyr lleol ddydd Sadwrn, a gwertMd hwy yn ol 62 jam svyllt, Tsgol Sal St. Elbod.— Mae yn mwriad yr Aelodau gael gw.&sanaeth cerddorol yn Yseol XSenedlaethol y Babanod ar yr 17eg o Daefo w«dd. "Ohristîe'-s old organ" yVr tesfcyn, it ¥d yr hmd-lussm ar waith. C^Thaeddodd Dr. Cfleevetrs, sydd mor aona- byddns gydar "wireless telegraphy," i Ga&r- gybi ddeohreu yr wythnos ddiweddaf,ac y mae yn gwneud arbrawficm rhwng yma a gwl%d y Gwyddfcl. Dydd Llun, yr wytlinos ddcweddaf, rhodd wyd y Parch James JOIfles, cyn-gur.d Clw- gybi, yn ei fywoliaeth newydd yn Llandinar.. pan y iWeh Edmund O. Jones, Llanidloe*. Ovmerir\ei le yma pan y Parch Hugh "Wil» Hams, Blaenau Ffestiniog, ened' poI a 111]1.. gefni. T Gymdeithas. GYclweithredoL-Yn ol y mynegiad afen y cshwarter yn diweddu Modi 29ain, cyrhaeddai y gjweffthiadau 11589p 10s 6c. Yr elw wrth law aar ol taju pob tteuliadau oedd 140p 1M I ,yr hwn a ddosbarthwyd fel y cam. lyn: Llogt-rain i aelodam air brjnniadau, 140p 3s 2o; aelodau anrhydeddus, 5s. CJyfftlilii yr aelodallo am y ohvarter oedd! 377. Bia yn niwl tew yn Nghaergybi yn ystod yr wytlmos ddiweddaf, eithr ni ddigwyddodd yr un, ddamwain ar dir na mor. Mr Davcd Williams, Oaergybi, oedd ar ben y rhestr, allan o 33 o ymgeiswyr, yn arholiad (Qymanfaol y Methodistiaid CJalfinaidd a gyn- h'aliwyd yn Ninbych y mis diweddaf. Nos Sabboth cynhaliwyd cyfacrfod canu i barotoi ar gyfer gwyl goffadwriaethol Dr. Joseph Parry, yn nghapel Armenia (M.O.), tan arweiniad Mr W. S. Owen (Gwilym Cybi), 81 phrofodcl yn un tra llwyddianus. Y "North Wales Chronicle" a'r "Clorian- ydd" ydynt yr unig) bapyrau Ileol roddant ad- I roddiad o farchnad Oaergybi, rhestr y gwasan* aethau yii yr eglwysi a'r capeli, yn nghydag enwau'r llongau sin dyfod. i mewn i'r porth- ladd 30yn myned allan o hono. Cvfarfod Dosbarth Oaergybi. Oynhaliwyd sedat y dosbarth uclrod yn Valley nos ForobeT, y 4yddl o'r mis presenol. Y mater ydtoedd "Cwramdlaw." Aiganvyd y mater yn dra efferthaol gan Mr Forcer Evajns, Y.H. Oafwyd syl'wadaoi gwverthfarcrr wiedi hyny gan y Parobn. R. Barnes Williams, William Roberts, a.'r Meistri Isaac Williams a. William KdwtaTds ClyTrwieithas lip-nydidol Bet-hpha-M, Llaingoch. OynhfiHwyd yr uchod nos Lun, ToohWleJdkl 2il, o dan lywyddioe-fch y Parch R. Emtes Williams.^ Da.dIt "Ai rrna £ i.tni^ vnte anfantiais fyddari Thoddi toll aff yuJ:)orth. .^orwyd yn nacaoi gan Mr W. ltilgbom, lb-ybryn oatAirnhaoI, gan Mr O. Rees Owen, yn eib-nokbeb Mr O. ITratmas, Oaesery. Cymd rhaai yn y dkfedll gan Meistri Thomas G. Owen (yr 1S-I, Harokl A. Jones, A. Qtardber, John Samruel Parry. Pendarfynwyd ar y diwedd bron yn uaifrydol diroo yir ochr nacaol. Y Ohuroh Guild.— Cynhaliwyd1 oyfarfod yn hen ystafell y Festri nos Fawrti y PTC'h Basil Jones yn llywyddu. Dewiswyd Vir1 J. Jothnaon a J. H. Singleton yn is-lywydd»or>. Dadl fu y noson h'on, a.'r testyn oe l-, Wfo), beth ond "Polisi Oyllidol Mr Obh!mk»r!ai.T I Mr Evan Hamilton Roberta oedd v dhambi-r- lainiad a Mr J. Carter oedd y Oobdeniad. Siaradwyd hefyd gan Mri J. Ball, A B Brad. shaw, a'r Parch m Harrison. Gohujwyi am wythnoa. Pwyllgor y Llyfrgell. Oynhiliwy.l cyfar fod, misol y pwyllgor hwn ddydd Mercher jn y Llyfrgell. Pregmol: Mir O. R'>b«is <yti llywyddu), Mrs Lewis, Miss Annie. Robprts, Mri Hiassal, W. D. Jones, T. G. Hughes, P. M. Obttcm, T. Slater, Parah Gomer EV¡1Tl'l » Missi Memry (llyfrgellydd cynorthwyolV •"y- wedodd y Oadeirydd fod yr ysgoiion yn b wr. iadu rhoddi cyngherdd yn Ionawr, pan yr elai rhan o'r elw at y llyfrgell. LlongyfarchwyJ Mr Slated ar ei wellhad o'i waeleddl trwm. Yn "Ireland" am y mis presenol y mae dair- lun rhagorol o Oadben Thomas, Westbury Mount; hefyd Uun yr agerlcngau aanlynol a lywyddid gan Cadben Thomas: "Leinster," 1860; "Ireland," 1897; "Ulster," 1893; a'r I'ConnaugJit," 1897. Y mae rhestr tanysgrif- iadau wedd ei hagor yn Dublin, cyfyngedig i gini yr un, mewn trefn i wneud anrheg Tr Oadben Thomas am ei wasanaleth gwei-thfawt. Blaenorir y rhestr. gan Arglwydd Ashbourne (Arglwydd Raglaw yr Iwerddon) ac eraill, ac y mae eisoes wedi cyrhaedd swm mawr. Cymdecthasau Hyfrydle ao Armenia. Yn y gyntaf, nos Fercher, caoed cyfarfol amrywxil dan lywyddiaeth y Parph J. Williams. Cfin- erwyd rhan gain Miss E. A. W;i';<ims. Mri John Lewis, Idwal Williams, Edwin Joaes, R G. Jones, Peters, ad eraill.—Adloni-.doi oedd cyfarfod Armenia nos Fawrth, y Pareli T. Evans yn., gadair. Oanwyd can Mr n Mrs Charles Hughes, Miss Sadly Joi-s. "Li71"! A Roberts, Maggie Roberts, a Master Ritchie Roberts. Am ganu ton barnwyd Mr W. Row- lands a'i gyfeillion yn oreu, dan fo:rr;;i h..h Mri R. Roberts ac O. Pritchard. Chwareuodd y "string band" dan arweiniad Oybi Felyn. Oanodd Mrs W. Rowlands "H, n W1?,J fy Nhadau" i ddiweddu. Llythyrau yr America. Dywedir fod peth anghyd-ddealltwriaeth o berthynaa i'r ger- bydres sydd yn cyraedd yma nos Sadwrn am ddeng munud wedi deg (un airbenig i gario llythyrauJ yr America). Arferidl ei rhedeg, bob Sadwrn,ond yn awrni wneir hyn ond pan f yd l gwir angen am dani. Gydalr gerbydres hon yr oedd yn bogibl postio Hythyrau yn Llun- dain aim bedwar o'r gloch y prydnawn fel ag i ddal yr a@erlong"(fydd yn cychwyn o Lerpwl aim did o'r gloch) yn Queenstown. uyfarfyddir y llong arbenig yn Dublin gan gerbydres ar- benig, yr hon a red yn gyflym i Queenstown. Dywedir fod Mm swyddogion y rheilffordd gyn- hadledd bwysig ar hyn yn Dublin dydd Mawrfch. Cyngllercfd.- Bu gaji Obeithlu Bethel (B.) gyngherdd yn yr j-sgoldy nos Fawrth dan ."lywyddiaeth y Parch J. W. Williams. Miss 'Hughes a Miss M-' E. Rowlands oedd yn eyfeilio. Swyddogion y Gobeithlu ydynt: ywyddion, Miii Simeon Hughes a H. R. Mor- riEl; ysgrifenydd. Mr W. H. Owen. Arwein- iwyd y cajnu gaaa M-r,"T. R Griffith, Vulcan- -9t. Canodd Gbr:y Plant, Mr John Ivon hughes, Miss Saraii M. Jones, Mass-Emma Owen, Mr R. W. Williams, a Mr 0. Williams. ,Adm,ddwycl, gan Miss Jennie Jones, Mr Fred Jonet, Owen Thomas, a Miss M. A. Owen. Bu dadUi*hwng Miss Aons, Miss Roberts, a Mr W. HI Owen. Caed gwasanaeth phonograjph Mr H. Ivor Edwards 4'r seindorf linynol. d Ysgol.—Oytirh^iliwyd cyfarfod arbenig o^r Bw^dd ddydd G^ner, ao yr oedd) yni bres- enol: Meistri J. U". Thomas (caldeirydd), W ?*vJ°^/iis"gfldeiTyda^W* S- a'r Parch John, Williams, yn nsjhyda -plirif athrawon yr iWsgpi 'IVytanar-dd (feynt), .yn awT Ysgol Thomasc&treet, y rhai »roa(Jasaiit hysbysrwydd. iWsgpi ;;f,'ryta.nar.ddl (feynt), .yn awT Ysgol Thomasc&treet, y rhai »roa(Jasaiit hysbysrwydd. o, berthjq^as i'r athira/vston. Caifodd cyflogau yr ;:at.1wawon eu penodi, gydag yfcjiydig eithriad- A\J: yn ol- y "scale" faJbwysiadid gan y Bwrdd fàl.y,'C.anllTIt :-Mr W. G. Owen, prif feistr, a 'MIris Mitabkel, prif-feistres, dim coyfnewidiad M M. J. Lewis, codiadK» 90p; i 98p; Mr W. T. Jones, oC 73p i 79p; Wr 'E, H. Jones, 52p— (fcjn. cyifn^rtidiad; Miss Smmal Cartwright a Mi«s Grace 1tlu|^hes, o 35pii;37p >l)0s bob un; lM.Lewi9,.p i 68p; M. e. Williams, o 40p i 45p • M. J. Walmsley, o 20p i- 30p; Ada. Ter- ?ran4, Magioe Roberts, ]Mien Oven, -ac Annie M. j«nea,, or,16p i 16p 9& Emily Rees ac iVnriie Evs, fO 13p 10s i 13p 17s 4c; M. J. Willisana (gwaeanaoth 20 mljroedd), o 30p i 37p 10&; Jane Lewis, 25p—dim cyfnewidcad J? £ izabe^ J. Davies ac M. o 20p i 27p 10s. Petiiderfynwyd hyelbystAra. am dair o a £ kg;w?«&w. yn rthJigOT.—Adrwddwyd fod>yr ad- gymeiriadfaoi angenrheidiol ym YsgOl Thomas- streclwelii cael eu deohreu. CaSodd y <ton- trart am stationery am y ohwe' mas nesa.1 ei roddi i Mjas Wilfe^ms, Boston Y bivrdd,,Ysgol. Cynhaliwyd cyfarfod ac- feroll ]rBwrdd,nos'Fawrth. PresenOfl Mit J^ N. llwtRitas ^adei-iydd), W. D. Jones, 'W. S. Owen, Pax<*h J. Williams, Mri R E. Pritch- ard (clesie), a '45. Ti^yn Jones (swyddog pre- seinoldeJ>)u~— Yisgrifenodd cyfreithiwr wydd Stamley, air raa 6i arglwyddiaeth, nad oedd | ganddo ubi fjwrt&wynelfiad i roddi d-wy iynedd nsu fwy at godji ytr ysgol newydd. () berth- iynas i faint y tir angenrheidiol^ byddai efe yn 'ltarod i wertfeu -am briis' tSiesyinol yr hyn farn- ail y Bwrdd Addyt^g yn aogenrheidiol. Nid oeddj efe yn gweiled pia fodd byddai iddo gyfar- fod d'irprwyaeth, gati y gefllid trefnu pobpeth gy&a'i gyfreithiwr a'i oruehwyliwr (Mr T. G. Owen). Ar gynygiad Mr W. D. Jmes, y Pardlh. J. Williams yn eilio, pasiwyd i anfon y plwiiiau i'r Bwrdd Addysg cyn symud yn mheliacli yn y mate-r.-YsoYffenodcl y Bwrdd Addysg yn cydsynio a throsglwyddiad yr Ysgol frytaniaidd i'r Bwrdd Y«gol.— Bu tra- fodaietli faith o berthynan i -sttfle arianol y Bwrdd, a'i gyfrifoldeb. Gadawyd y mater ar hyn o bryd. Oyfarwycldwy4 y clerc i hysbysu Mr W. Griffith, hen drysorydd yr Ysgol Fry- tanaidd, i'w gyfrifoldeb ef ddod i bc-n ddiwedd wiis Hydret- Penderfyrrwyd esel; cyfarfod ar- benig i ystytced cwestiwn cyflogau athrawon yr ysgol hon, ac mewn perthynaa i'r aodty-weir- iaHau aeth. y BWTdd yno i'w gweled. Oordh- ymynwyd gwneud archeb am 3c yn y bunt o dreth am y chwe1 mis d'yfodol. Dewiswyd Miss Atvnie Roberts a'r Parch J. Williams yn gynrychiolwyr ar Gorph Llywodraethol yt Ysgol Ganobradd. Amseir Byr yn y Marine Yard.-Ye wythnos ddiweddaf gosodwyd rhybuddion i fyny yn swyddfeydd y Marine Department (perthynol i Gwmni y Rheilffordd) i'r perwyl y byddai'r gweithwyr yn y Maffine Yatra yn cael eu gosod atr amser byr, ar ol dydd Sadwm nesaf, oher- wydd iwider mtwmaoh. Effaith hyn fydd, y gAveithia'r dynion bwn" diwrnod -yn lie c'hwech. Nos Iau cynhaliodd dynfion y Marine Yard gyf- arfod yn y South Stack Welcome, lie yr unwyd hwy yn fuan gan dd'ynion y doc. Gosodwyd Mr John Jones, boiler-maiker, ynj y gadair, ac wrthj anerch y dynion (oddeutu 250) efe a ddj-- wedodd fod yn rhaid iddynt lynu wrth eu gilydd. Awgrymai efe fod i'r dynion lawnodi deiseb yn gofyn am gael caniatad i ddechreu gweithio am saith y boreu bob dydd am bum' I diwrnod a noswylio ani. bump, fel y gallent fod yn rhydd ddydd Sadwrn. Os nai ellid cario y cynllun yna allan, fe awgryment fod i bob "gang" gael ei rhanu, modd y caffo un rhan ddiwrnoa i ffwrdd um wythnos, a'r rhan arall ddiwmod arall. Paiham na ohaent hwy yr un rhagorfreintiau a dynion gweithfevdd Orc-we V —Cariwyd awgrym y Cadeirydd yn unfrydol. —Ddydd Gwener gosodwyd deiseb y dynion o flaetn Cadben Hardman Binney (ucharolygydd y Marine dros y Owmni). Gwedi ymgynghor- iad rhwng 3rri amrywiol benaethiaiid, anfonwyd gair i'r dynion y oaniateid eu cais i gael pob dydd Sadwrn i ffwrdd, ac y oaffent ddechreu gweithio am saith y boreu Sadwrn carilynol, a noswylio am 12.0 yn lie 12.40, yr hyn fyddai ddeugain munud yn "fyr o ddiwmod cyfa, and I fe delid cyflog yr holl ddiwrnod.—Datganodd y d'yncon eu boddlonrwydd am y modd y der- byniwyd eu deiseb. CYMAiNFA GERDDOROfo. Y M.C. [At y Golygydd.] Syr ,-AmI y clywais mai gwaith peryglus oedd oodi "o 1 yt can/u." Mae fy llythyr di- weddaf i'ch colofnau wedc ed ddwyn-allan yn ei nerth. "Heddychol" roddodd! y cychwyn, a dengys ei lythyr drwyddo ditaw nad oedd mor anhysbys o aiahos yr anghyd-ddealltwriaeth ag y gellid tybio ei fod oddiwrth, ei frawddeg gyn- taf. Profa llythyr "Heddythol" hefyd ei fod yn ddyeithr i'r teitl a hawlia; acres yw efe yn engraifft o'r rhai gtymerasant ran yn y gymanfa ddiweddaf, nid yw mewrt-un modd yn rhyfedd, fel y cydnebydd unrhyw ddyn diduedd, nad oedd y gymainfa. î fyny a'r safori- gyffredcn o ran ansawdd y canu. Y mae llythyr "Bachgen o'r drei," mi gredaf, yn nesd fod yn gywir^na'r un ,o'r Tleill, ac efe yw y mwyaf gwesrthfawr o'r tri. O berthynas i'r llythyr diweddaf, wedi ei airwyddo gan Mr John N. Thomas, Trefignath (gadaiwer i ni yohwanegu "Y.'Hl, Oadeirydd (Cyngjior Gwledig <y Valley, Cadeirydd Bwrdd Ysgol Oaergybi, 'C. S., etc;), ei brif nodwedd yw ei fecthder a'r aiwydd poeniss ddangosir ynddo i osod J.N.T. gprbron y cyhoedd. Dywed i'r p'wyllgor wahodd TEFyfrydIo i'ym'ua'io yn y Rym. anfa." ao i brofi. ei honiad dywed; fod hyny ar lyfr cofnodion y pwyllgor. Posibl; ond nid aeth erioed yn mhellacih Ili!i.'T'llýfr tofnodion. Y mae Mr Thomals yn honi hefyd y gallai y pwyllgor hawlio1 capel Hyfrydle i gynal y gym- anfa, neu "nad oedd eisieoi gofyri" am dan*! Betli ond natur drahiaus allai awgrymu fod yn. iawn iddynt gymeryd meddiant gorfodol o'r caipel ? Y mae datganiad Mr Thomas nad oes neb yn y dosbarth wedi enill hawI, neu, mewn geiriau eraill, yn gynihwys i arwain cymanf ganu, yn un synfawr, aa nid yw yn debyg y derbynir ef fel ffaith. Mae genym amryw fu- asent yn arwain eymaMfa er 6lod iddynt eu Kunaan. Gallai hyd ;yn nod Mr'Thomas, "ar binch," wnend hyny: onid ywèfe "wedi atT- wain 'penny Teadengf 'Uhenezer am y deuddeg mis âiwedâaif gyd a llwyddiant mrawfr, Mar ei fynegjafl fod Hyfrydle yn llawn yn un dydd- oroill i'r rhai a wyddant am y modd y eeisiwyd ei lonwi. Oxii pJrwyswyd ar y man-gape Iau, ie, oni orfodwyd hwy yn mron, i fyned i'r cyf. arfod er mwyn dangios i Hyfrydlel beth fedrent wneud? Do; ac mewn canlyniad yr oedd v capel bran yn llawn. Ond nid oes er.sieu cerdd- or i wahianiaiethu rhwng swm ac ansawdd. Nid oes anrheuaeth nad1 oedd y swn yno—gwnaeth y man-gapdlau eu goreu i'w gynyrchu—ond nid oedd y canu i fyny a'r hyn a glywsom yn y henol. Erys y ffaith hon, beth bynag aw- gryma. hunajioldeb MT Thomais, o berthynas i'r hyn a ddywed am i mi ac eraill roddi ein henw- au llawn & phriodol wrth ein llythyrau, rhaid eofio mai ymwneud a "ffeithiau yr ydym ac nid a phersonsti. Aia yn mhellaich (gall na fydd Mr Thomas yn aiM i sylweddoli hyn) y mae ppbl yn y byd, yma,o nodwedd neillduedig a thawel sydd yn ymgadw r cyhoeddusrwydd ac yn awyddus i beddio gwthio eu personoliaeth ar y cyhoedd. Gwn yn eithaf da na edy Mr Thomas i'w! oleuni fod dan lestr; ond tuedd fy natur i yw cadw o'r gdlwg, a dyna'r rheswm dros arfer y flugemw. Tach. 9fecr, 1903. UN 0 HYFRYDLE. (At y Golygydd.] Byr,-Goidue iawn yw gweled fod chwilfryd- edd "Heddyohol" wedi peri r.'r camddeailltwr- iaeth rhwng Hyfrydle a chapelau eradll y M.Cl yn y dosbarth, achlysuro i gynifer o lythyrau ymddangos yn eich papyr, ond o'r holl lythyr- au gyhoeddwyd, ni fu i'r ua fy synu yn fwy na'r un a ysgpfenwyd' gan Gadeirydd Pwyll- gor y Gymanfa ddiweddaf. Buaswn yn tybied mai chwaeth well ar ran Mr I'nomas fuasai peidio dweyd dim. Hefyd, mae lie i ddisgwyl y bu- aSai efe yn rhoddd i ni y ddwy ochr, ond ni chawsom gamdde.ond ochr y "ma.n-ga.gela.u. Ao os y dywed Mir Thomate mai "ysbryd Crist- ionogol" barodd iddynt fyned i Hyfrydle i gynal y gymanfa, a oeddynt am apeiio i'r Oyfarfod Misol pe gwrthodjasai Hyfrydle roddi y capel iddynt Dymunaf hefyd ddweyd fod nifer dda o Hyfrydle yn cami yn y gymanfa. 0 berthr ynas i'r llwyddiaait aiianol, hawdd esbonio hyny; y rhai roddent bres yn y cymanfaoedd o'r .bloon a roddaeant ariam yn hon.—Ydwyf, etc., OYBI.

OKMAES. Yr A .-Crlywsoln fed A p Huwco wedi bod yn ddi- weddtoir yn Vlenwi un fcwlpudau'r Bedydd^vyr lie y bu un o gewri Cyirru ^n sefyll 1 fynv am ydxiloedd. ond) sydd erfcyn lK^dvw yn « daAvel fedd fel dadau, ne<b llai na'r Hybxrch Robert Jones, Llhuillyfni. Y mae Ap w^d'bod mo weithaau cydai'r mwadl paichus aeliod; ac efallaa mai Bcrii- yddiw ydyw "o galoa-" A dyna "Rhydfeb, y mae ynteu mcr gamjn a'r un or B^dydtiwyr yn ea fam am d-dtnli a. dali^u'x eawad. GMlwn ddod ag cumiryw o benillion o'i wtmth af fedydd i unrhyw 10 i"w gtweled gan eu bod yn ajgraphediig yn un o hrif fxsolion vr en.warl'.scl y "Grcal." Felly irtaje gan y Bedyddwyr ddau fardd rhagorol yn, byw yn Nghemaes, ond bod mi ytD. "aros" gydia'r Annifeyn- wyr a'r llail yn aros |gyaa"'r Weskyaid. Hefyd, clywsom fod ein cyfaAH, D. R. Owien, wedai bod giair- tref dros y Sol, o Go log Banjgor, a'i fod! yn preigethu y nos yn y capel newydd. t'CrodHroi na. wna. neb dd weyd dim am i ni ei alw yn newydd, gan ei fod felly ond y riau. Clywsoin ei r weda tori ar y di'sta.wrwydd ry<id yn bocuon set pr^e,rnu egwyddoriou g<wabania»ethol yr easwlajd!. Yr oedld yn trin y pwnc o fedydd yn foneddSgaddd ac yn ga^ajm. Yr oeddi oT Tlafur i'w ig^ywed trwy y bnegietn,.—Y m»e si fod ,cyfarlod agorindiol BethWbami "i'w gynhiad. yn quail Pnodas Rliydfab. Dydd Mfvwrfch unwydl mewn jrlajn bsriedatf yr awenibert Rhydfala •gyda Mrs Jsrae Jones, o'r Wyifa Hall. Cymerodd v seremoni liap is le -yn. Amlwch, pryd y gweinyddwyd gain y Parch T. tBvani (A.). Yr oedd yrr-a, ers gryni amser, ddis- gwy'iad am y briod as, a,. aml un yn gofyn "Pa, brydi y mae Rhydfal* yn mfndi? Y mate grnlm i goffnodi beddTW i rianod mwynicm Mob. ei fod wedi myned o'r diwedd. Evddunwn o gnflon liiv oes i'r ddau, a deued i'r fodrwy deg ei llonaid o gysiuron. Oadwed1 y wybren yn glir, at tJiywvned yr haul arnynt tra byddont byw. Ac wrth. ddyrwuno hyn nid ydym namyn rhoddi dat-ganiaid i dedmladmi unol yr boll fro a'r wlad gan mor aadwhycldas ydyw'r bardd. CJiwyfiai bantrau aanryliw yn -itieneu a ffetiest.ri y ted i ddathlu yr uniad, ac yn arwyddion chwyfiedig o ddymimiadau da omJonwa gwneso^. Deailwn iddynt fyned i Ijerpwl i dwaue -m mis mel. I wynfvd y brindas O'r diwedd aeth fy ffrynd, A dyma sydd ar wefus gwlad: "Mae RhydTab wedi myn'd Nidi syn yw gwerd ei wyneb A mwyniant arno'n wein, Am mai blodeuog Eden yw 15 fyd yn nghwmni Jane. .Meluswb yw ei brofiad Na. flrwin y ddhiar hon, Ac oJli wna ei delyn ber M-wy vn v cywair non Beth ydyw iaith ed brofiad? Wei hyn—ar fin yr Mn'r docthaf gam a. "roes erioed (Xodd cymryd Jane yn wroig. Boed persawT ia.ch y blodau Ar Iwylbrau Jane a'r bardd, A'u bywyd fo'n diisgleario fel Yr haf yn nhlysni'r ardd; I Yn nghlust pob prvdydd unig Sihryda-" Dilyn fi;" 0 dari ei fron argraphodd serch Un fil naw cant a thri. AP HUWOO.

L GAERWEN. Oanu.—Nos ul dlaeth caiitorion yr ardal yn nghyd i'r nernadd, a cbafwyd canu ardderchog ar donau Dr. Pony. Rhaid ei fod yn 1& iawn, canys yr oedd yr arweinydldl (Mr R. Pritchardl) wedi ei lwyr foddhau. Oyfeiliwyd gan Miss Kate Jones. Gwyl y Temlwyr Da.—<LVfarfu y pwyllgor yn grj-no nos Sadwrn. Pasiwyd i gymal y cyfarfod ddydkl Shdwrn, Cbwiefnor 6ed. Yr ysgrifenyddion ydyn.t Mri Jolm Thomas, Phosydd, a Iticbacrd) Liiwis, Berw Monumental Works. Hydierir y ceir y testvnan allan ar fyrder. Tiriogaeth v IVrc.—Gerbron y Gymdeithas Len- yddol nos Wener, Mr Thomas Owen yn y gadair, darHenodd Mr Hugh D. Jones. 'Refail (Y^g«3 Sirol Llangefni), bapyr ar "Pentir Balkan," gan nodi raBe d&ecayddol gwohanol wledydkl y rhan hono o'r bydl ar barthlen rhagorol o*i waith ei hun. Rhoddwyd llatwer o wybodlaeth i'r gwrandawyr aim lywodraeth y Sultan a maes ei erchvllderau igwaed- lyd. Siaradwyd hefyd gan Mr P. WiMams, Mr J. Lewis, ac eraill; a diolchwyd i"r cyfoili ieuanc am ei lafur.

LERPWL. Nodadhfa. Aim bedwar diwrnod yr wyth- nos ddiweddaf bu Bglwys Annibynol Grove- street yn nodachfeuo yn Neuadd St. Sior, &m- can pa un oedd clirio y ddyled adgyweiriol ddiweddar fu ar eu haddoldy. Gellir dirnad eangder llinellau y nodachfa pan y'i hagorwvd y gwahanol dd,ydcli-au fran. y boneddigesau— .Mrs Thos. E. Ellis, Mrs Thos. Gee, Lady Petrie, a Mrs Daivid Hughes. Trefnwyd y neuadd ar gynllun pentref Cymreig gwledig; a rhoddodd' hyn, yn nghydag atdyniadxu gwerthfawr yr ystolion a'r gwahianoi gyai- herddau gynhajiwyd, foddhad a ..V. lfoh cyffredinol i'r miloedd gwyddfodolcon. Chwareuodd seindorf Naoitlle amryw alawcn yn ystod y gweitihrediadau; tra y bu Telynor Seiriol, fel arfer, "yn tynu mel o'r tanau man," ao Ap-Ehedydd yn canu'r penillion. Llongyf arch wn y pwyllgor ar eu hanturiaeth lwyddia.nus yn trod 21500 o elw. Y Gair.- Parchn O. vValdo James, D.D., Llanwrtyd, ac A. J. Parry, D.D., Rhyl, oedd gweinyddwyr cyfarfod blynyddol Bedyddwyr Bonafield-street nos Sadwrn a'r Sul diweddaf. Da.u o "hen ddwylaw" yn ein mysg ydynt hwy, a thraetbasanfe eleni eto bregethau gwlithog ac arddeladwy i gynulleidfaoedd iluosoc Nos Fawrth, drachefn, traddododd y Parcll Wal-lo James ddarlith ar "Jonathan Edwards;" a yr oedd ymwybyddiexeth berso'not y ctarlithyid a gwlad yr Amerig yn gwneud ei deatyn yn hynod ddyddorus i'r cynulliad cryno ddv2th yn nghyd. Oadeiriwyd gan y Parch A. J. Parry. Llwyddiant. Yr eglwys Fethoclistall-i fwyaf llwyddianus yn Lerpwl heddyw vw Princes-road, a phrawf o hyny yw iddi bas»o yn unfrydol nos SuI i gael cynortihwywr i ^Ir Welliams. Nid oes angen cyflwyno gweinil' g poblogiaidd diweddair y BTyn i ddarllenw/r y "dorianydd," gax^ ei fod er's llawer dydd Tn air teuluaidd ar aelwydyddi orefyddol y wlad. CJrybwyllir ehw baohgen o Fon fel yn debyg, o'i alw, ac nid uA "llwyd" wnai ef ychwaiVh. Marwolaethi Canon Thos. Major JÆsteI --Tn sydyn am bump o'r gloch: nos Fawrth bu farw y gwr da uichod, yr hwn fu am flynyd lau lawert. yn fioer St.) Mary's, Kirkdale, ac efe yn 15 mlwydd oed. Gwnaeth ei ddyngarwch at blant tlodion, ei gairiad ait addyag, ei hu.ian- aberthiad fel gweinndog, a.'i gymeriad di'r'l win, ef yn un o'r dynion mwyaf cariadus ;1 bob dosbarth yn gyffredinol; a. phrawf o ir ry oedd y dorf enfawr—yn gynwysedig t bob plaid ai chred—ddaeth i da-lu y deyrnged "'af i wrthrycH eu seroh. Tarawiadot iawn oeld y canoedd plant tlodion flaenasant yr crym daith; a olygfa ddwys oedd, weled ami un o'r rhad bychain hyn yn gollwng deigryn 0 hcrateth ar fedd y gwr a'u carod'l ac a'u ;f,1j odd mar fawr yn eu hoafyd.-LleiW.

LLANDDAMEL. oeniiadko--th Blw ol.-Yn y cyfarfodydici cemhadol gynihaliwyd yn y pfwyf uchod traddodwyd pretgethou rhiagorol gan y Pairch Morris Roberts. Da-eth bbwwer yn hyd, er fod y tywydidl yn bur anfiiafriol. Gweinyddtwyd y Cym-uin Besndigaid boreu dydd Gwener i nifer fawr o gymunwyr. Yn y prydnawn yr oedd, gwasanaeth neiMduiol i ferched, ac yna yn dilyn anerchiad i'r plant. Yn yr hwyr, am faith, aied trwy y gwasanaeth aipwyntiodig gan y Pbjch J. Davies, a chafwyd pregeth efiPedthiol ma Mr Roberts. Goibeathio ybvdd ffrwyth i'w wemed ar ol yr ymdrech hon, ac y bydd parwb yn fwy egndol yn ngwaith yr Arglwydd. Yr ydym yn dleao fod rhai étisioes wedi ymuno a'r Eglwys yn y p1wyf. hwn.

LLANDDEUSANT. Yn nghyf res cyfarfodydd y gymdiedthas nos Wener nesaf disgwylir cyfarfod llewyrchus. Dadleuir gan didau o gewori, a swn hogi dleddlyfau geir yn y maes gan y ddwy ochr. Cyfntewidiad.—Dealliwn erbyn hyn fod y cyfaiu Mr J. R. Parry, "relieving offioer," wedi gwneud cyfnewidiad yn ei daith arferol. Bob dydd (jAvtnar bydd vn talu yn LlandBeusant yn y prydnawn o hvn allan, yr hyn a bar hwylusdiod ldido dddlyn ei gwydd. Y Pwlpud.—Pregethdr y Sul mesaf yn Eglwys y Plwyf :gian y Parch T. Davies, B.A., rheit)ioir; yn Hareb (B.), Miss Davies (yr eferngyfes o GoedlM); Bethainia (A.), Parch T. R. Owen, gweinidog; Elim (M-O.), Parch J. Venmore Williams, Llrol- rhyddlad. Yr Ysgol Ddyddiol Dydd Llun, yr 2il cyfisol, ymwetedld arofyeydd yr ysigolion a'r ysgol hon. DigWyddiodd fod yn hyriiod' anffafriol, gan mor wlyb oedd y tywydd!; a chan fod y rhan fwyaf o'r plant yn fod o balll ifordd, nid oedd yn bresenol and ychydig dir-os ran ran o dair o'r plant. Daallwn i Mr Mathews gael ei foddhau yn fawr ynddynt, ac befydl yn null yr athrawon yn cyfranu yr addysg pobpeth yn caed cd gario yn nilaein ar liiiaMau priodol. Mae'r "attendance" wedi ibod yn hynod dda er pan angorwyd yr ysgol ar ol gwyliau yr haf, odkJigerbh y pybhefnos diweddaf. Ar bob cyfrif fe ddylid aaifon y plant i'r ysgol. Mae yn hynod bwysig eu hanfoo yn gyson heb hyny bydd yn gol-led, i'r plant eu hunain, a chedwir v plant etoon ar ol. Effeftina ar yr ysgol drwyddi, ac ar waith yr athrawon, ac yn golledi dirfawr i'r treth- dalwyr

LLANFACHRAETH. Oyfarfod Nos Werner cynhaliwyd cyfarfod cystadkuoi -.n Ysgoldy y Bwrdd, o dan nawdd dynion ieuainc y plwyf. HWll ydoedd y cyfarfod cyntaf o gyfres a fwriedir eu "cynal yn ystod tymlior y gauai, ac edrychid yn mla-en ato gj7dia djyddordrft nkimlaul. Llywydd y cyfarfod ydoedd y Parch D. Joo (Odwyn), rheithor, ac efe hitfyd a ymgyxnexodd a'r arweinyddiaeth. Dyg- wydi y cyforfod yn m.La. yn y drefn u ganlyn:- Wedi canu ton gyffredinol ac anerchiadl gan y Llywydd, cafwyd, can gan J- Hale, Bodtedern, yn wir dd*. Dac-th puarip vn mlaen i'r gystadleuaeth adrodd, "Bab amser ar oi. Yr oreu ydoedd Cissie Griffiths, Brjmion; a Oissie Williams, Mynydd, a ] J. GTinit-ha yn gyfarted am yr ail wobr. Am y darlun goreu o'r iuwch Goreu," Lizzie Roberts, Bryn. Oystadleuaeth ffurfio geiriau o'r llythyren Ch Goreu, D. R. Williatns, Hen Yrgoldy. Yn dilyn caed cystadlewaieth ddyddorol mewn dadganu "Iesu i mi:" Cyfartal 1rot: J. Owm, Tiygarn House, a Roberts Buarth. Bodedern. Adrodid- iiadl, "Ty ineb do," Bessie Williams, Llythyrdy. Can, Mr 0. Hughes. Cystadieuaeth darllen diarn heib ei at^lnodi Cyfartal orcu, J. Owien, Trygarn House, a W. Williams. Penymyaydd. Adroddiad, i bob oed, "Wesut tipyn:" Un ymgeisydd, sef Bessie Williams, a cliafoddy wobr. CVstod'euaeth yr araeifch ar "Gymeriad." a ohafwyd cystadleuaoth ragorol. Pe buasai galw. y oyfarfod yn nghyd1 i ddim ond gwrando ar y tri branvd huentog ddweithaint 0 Lumfwrog i yangedsio ar v testyn yr oedd yn lloiwn ddl¡p;'On o dal. Gwaitn anhawxM, fed y tystiai y boirniaid, dd en doriann, gan mor dda oeddynt. Y diwedd fu i'r fantôl droi ychydag yn ffefr Mr Hugh L. Williams, gof fgynt o'r Gwenithfryn, Uanfechell). Adroddiad. Mary Ross. Y goreu ar y "bplock-lett-ers,o "Lanfachraeth" ydoedd1 J. Griffiths, Mona-terrace, ac efe oedd y goreu ar y llawysgrif. Oystadleoaeth yr her- unawd: Cbriwyd v llawryf gjan Mr R. Jones, Bod- edern. CyfieitiMi foraiwddqgau Oymraeg a Saiesneg a. roddid ar y pryd Goreu, Miss E. Jones, Dolfor, Gan fed yr ymgeiswyr yn lluosog ar yr oil o'r testyn au, eaed fod yr ameer wedi dirwyn yn mhell, fel v bu rhaid gohirio y gystadleuaeth gwrawl 1ml v ryfaifa.1 ftesaf. Par odd hyn aioiradig. a,th nid byohan a phertfli anfoddfl<jnrwydd' hefyd1, ac add«.wa y pwyllgor drefwu eu) rhagien fel ag i fod yn fyrach gogyfer a'r cyfarfod nesaf. Caed ajwnrchiadau oorddonol gan Mr T. Morris Owen ac Alfwr FaAddl Beirniaid yr adroddSadaw, preithio, en, a chyfieithu ydoced-li y Pswchn. D..Tones (Odwyn) a J. E. Jones, Dolfor, a Mr J. WirHn-ms (AJaiW Fardd^ ar y Tlawysgrifaa, Mr J. R. Wil- 11&mø, postfefstr, a chlorianwyd y fserddorion gan Mr J. B. Joites, Mona Stores. Y cyfeilesau oeddynt Miss Jcnes, Rheithowd,v, a Miss. Oeri Jones, The Stores. Wek. amerchiad. Mr T. Morris Owen.: — Pob gras i gymdeitha&fa—fynwesol Fonweision sydd yma; Hon i glod a ddynoda, Brydyddion a dynion da. Cafwyd cyfa.rfcd hwy Hog, ar yr oedd yinddygia/i pawib yn weddus a dymunol; a theilynga yr Hieddwas H. Williams, Lkunfaethlu, glod am gadw tjefn a thawelwch. Tiodd y cyfarfod yn llwydd- iant, yr hyn sydd galonogol. Llawenydd Priodaiol.Arddiangoswyd llawenydd mawr gan grfeillion Mr a Mrs Bulkeley ar eu dychweliad adref o'u tcith briodasol ar ol bod yn tireoilio eu mis mel. Yr oedd amryw drigolion yn mhlwyf Lkunynghenedl wedd gofeuo eu fiFesnesitri o barch i'r par icuainc. Hefyd derbyniasairt an- rhegjoni gwerthfawr. Wele restr o honynt:—Bride- groom to bride, diamond ring and, clock; bride to bridegroom, gold waitch; mother of bride, cheque; mother of bridegroom, cheqwe; Mr Roberts, Ty Croes, Llanynghenedl, cheque Mir and Mrs Wil- liams, Liverpool, bracks fender and irons; Mir Roberts, Liverpool, silver teapot Mr Jones, Brwynog, Llimddeusant, dinner service; Miss Jones, Tonyf yn went, eid- down quilt; Mr and Mrs Powell, Raade House, dtowing-rom lamp; Mr and Mrs Williams, School House, Llanddeusant, silver hot water jug; Misses Owen, Trefadoig, copper jardinieres; Miss Jones, Rose House, mahogany cool box; Dr. Price, Bryn- gwran, silver jam dim; Mr R. J. Gardner, Valley, silver castors Mrs Williams, Careg Garth; Llanfsar P.G., china. flower pot; Mrs Jones, Laurel House, Carnarvon, silver jam dish; Mrs Jones, Bank, Lbunfair P.O., two silver jami spoons Mrs Edwards, U-rimth and Holland Arms Hotel, sugar bowQ and cream jug; Mrs Davies, Trecwynfa., Llanddaniel, half-a-dlozen table spoons; Mr Davies, do., half-a- dozen spoons; Miss Hughes, Griffith and Holland Arms Hotel, cheese stand; Mrs Williams, 7, UcheTdiref-terrace, Llanfadr P.G., ornaments; Mr and Mrs Price, Penyroreedd, Uanfachraeth, dbaesi serviettes; Miss Hughes, Shop y Graig, do., cushion; Miss J, Chapel House, do., china, fruit dish Mr and Mrs Hughes, Penrhos, Bodedern, calhe dish, fruit dish, and: vase; Mr W. Griffith, saddSer, Llanfachraeth, driving-whip; Miss Jones, 3, Mona-tenrace, do., table cloth; Miss Williams, Stag Cottage, Uanfair P.G., table cloth Mrs Ellis, Rose-place, Llanfachraeth, afternoon tea set; Miss Roberts, Bodfarddeni, Llanfigajel. cake dish; Miss Jenny M. Jones, do., pair of photo frames; Miss Rowlands, Aibeiralaw, Llanfaichraeth, carvers in case; Mr and Mrs Williams, Bryn y Bryn, do., trinket set; Mrs and Miss Roberts, Llanynghenedl, china castor and eardinc diih Miss Parry, do., butter cooler and cup and. saucer; Mr J. Parry, Ty Oroes, do., glass decanters; Mr W. Parry, Llan- ynghenedl, sardine dish, cheese stand, sugar bowl, and cream jug Mrs Parry, do., pair of ornaments; Mrs Hughes, 4, Penuebeldrel-terram., IJanfair P.G., teapot; Mrs Williams, Chapel House, Llan- fachraeth, pair of decanters Mrs Looms, Penuchel- dref-terrace, Llanfair P.G., bedroom towels; Miss Owen, Shop Neuadd, Lliafifigaeli, sideboard cloth; Miss Price. Penyrorsedd, LJainfachraeth, tajble centre; Mr Yanpolski, Bangor, silver jam spoon, dessert knivee, and spoons; Mrs Owen, Bryn Eira, Llanfair P.G., afternoon tea cloth Mr and Mrs Owen, Mona-terraoe, LLainfachraeth, serviettes; Mr T. M. Owen, do., shaving requisite; Mr Hughes, Glyn Afon, mahogany cupboard; Aldtermasi and Mrs Rowlands, Machraeth View, silk tea cosy and pillow cases; Mrs Lloyd-Jones, Machraeth View, tea set; Mrs Williams, PemMain, Llanfigael, table cloth; Mrs Williams, Packet House, Carnarvon, toilet set; Miss J. E. Williams, Shop Uchaf, table cloth Miss Edwardls, Mynydd y Gof, silk tea oosy Mrs Hughes, Shop Fa.wr, towel; Mr and: Mrs Roberts, Rliosyrhoelion, Llanfaethlu, three orna- ments; Miss Hughes, Holyhead, sugar bowl! and cream jug; Miss Williams, 2, Maesydon, Llamfair P.G., silk cousing; Miss Ellen Jones, Ty Croes, Llanynghenedl, flower vases; Mr John Jones, Pemyraagae, Uanfachraetih, silver toast rack; Mr and Mrs John Williams (Alaw Faadd), txmst. rack and egg stand; Mrs Owen, Strytwn, Llangwyllog, silver castors; Mr Charles Hughes, Penrbos, Bod- edern, table centre; Mrs and Miss Williaans, Taily- bont Grttaige, Llanfair P.G., bedroom towels; Mr and Mrs Roberts, Bryn, Llanfachraeth, silver tray; Mr and Mrs Owen, Smithy, Bodedern, toilet ae*m.

LLANFAIR M.E. Lot o Stud-ents.-Bij y Dr. David Jones yn tra- ddodi anerchiad gerbron y Gymdleithas Ddadleaol nos Wener ar "Anianeg y corph," o dan lywyddiaeth y Parch J. Tywi Jones. Aeth y Dr. yn fanwl drwy gwrs o efrydiaeth yn i.;glyn a chylchreddod y gwaed, 31 dangosodd- mewn "dtaw- ing" y Ifurf a gymea-ir. Nid oedd yn disgwyl i'r efrydwyr gofio yr oil o'r cyfrinion, rhag o bosibl dyfod o honynt oil yn ddoctoiiaid. Ond yr oodd y gwrandlawdad astud yn dangos yn eglur fod yr hyn a lefarai yn eu mawr fwynliau; ac yr oedd pawb yn teimlo yn ddiolchgar iddo am ei anerchiad Pe y bydd. yn arholiad, fel y crybwyHai "y senior scholar" H. W. (bachgen addawol, ynte?)j cawsai y Dr. weled mai nid Masnach Rydd a Liffyndoll- laeth yn unig gyheai eu gwybodaeth, ond "sub- jects" eraill hefyd. Y Parch J. Roberts a gynyg- iodd ddiolchgorwch i'r darlithydd, ac %tegudd Mr Ben. Huglies yn mhrofiad y ^'almydd, "Rhyfedd ac ofnadwy v'm gwaaed," gan chwalu i'r pedwar gwynt y syniad fo dadblygiad erioed wedi camn o'r anifail dutsrwm i'r bod eneidiol "dyn." Dymunwn argyaniieM i sylw y gohébyddion a ysgrifenant bob wythnos mewn colofn arall o ch papyr ar bwnc y dadiblyigiadi fyned i ymholi am gyfarwyddyd ar y pen Win at yr aelod an rhydeddus dros Draeth Bychan. Nos Wener nesaf cedr darlrth ar "Oliver Cfeomwell" gan Mr E. W. Roberts, B.A., o Ysgol girol, Llangefni.

J LLANGEFNI. I Eisteddfod y Pasg.—Y Bedyddwyr sydd i drefnu ar Igyrer yr eisteddfod nesaf, ond hyd yn hyn nid; oes cychwyn wedi ei roddii yn y trefniadau. Mat&n bryd. Darlith.—Nos Wener, yn Nghapel Penuel, tra- ddodwyd darlith ar "Merched Cymru" gan Mrs Brynferch Rhys, Pontyrhyl, Pontypridd. Y Sul yr oedd hi yii pregethu yn Pisgah, Rhostrehwfa. Gwaeledd Dr. J. R. Prytberch.-Drwg iatwn fydd! g&n bawb ddeaJl am waeledd v meddyg uchod'. Y Sul air Llun yr oedd yn ddifrifol woel, and 00 genym allu dweyd ei fod ynwen erbyn hyn. Y Ffair. Ffair 1100 ddikwyrch ga.fwyd ddyddJ Iau, ac er i cryn lawer o wartlieg ieuainc newid dwylaw, yr oedid y prisiau braidd yn is na'r ffair bythefnos yn ol. Dygwyd cryn nifer o geffylau i'r feir, ebolion ac ebolesau lawer o honynt, ond araf oedd y busnes, a hyny yn efleithio ar y prisiau. Cyfarfod Dirwestoi.—Yn y cyfarfod; ncs Sul, yn Ysgoldy Moriah, liywycfldisl gan Mr David Jones (arweinydd y canu y chwartec diweddaf). Dechreu- wyd gan Mr R 0. Roberts, Pm'raLtt, a siaradwyd gan y Parch W. Washington Jones (A.), Bagillt, a Mr R. E. Jones (Oyngar), Llanlberis. Ysgioldy Lon y FeJ.in. Nos Lun traddodwyd pregeth yn yr ysgoldy bardd sydd wedi ei atkiladu yn Mill-street gan y Parch Hugh Roberts, Ltrpwl. Gellir edrych ar y brejgeth hon fel yn ogoriad i'r I capel. Yr oedd y He vn llawn, a canu, fel y breiejeth, yn afaelgar iawn. Eglwys yr Annibynwyr, Smyrna.—Fel y mae yn hysibys in darllenwyr, y Mae yr (..gh-\y, ucbod wedi aiitiurio i gael capel newydd ac ysgoldy hardd, pit rai sydd. bellach wedi eu cwblhau a chyiihaliwyd cyfarfod pregethu ar yr achlysur o'u hagoriad nos laju a dydd Gwener, pryd v gwasanaethwyd gan y igweinidogion oanlymcl: Y Parobn. W. J. Nicholson, Porthmadog; T. E. Thomas, Coedpoeth; Proffeswr Da-vies, Bangor, ac A. Pem-y Evans, Llandudno. Diameu v daw tyrf-,to--idd vn nghyd i wrandtiw ar yr enwogion hyn yn traelhu yr hen genadtwri, ac hyderwn y dcrbyim y cyfeill'on yn Smyrna y cydymdedmkd a'r caredigrwydal a deilyngant. Y maent yn llafurio yn dldiwyd a. dyfal mewn gwalianol ffyrdd er ceisio ysgafnhau y baich y maient wedi ym gymeryd ag ef. Bu v chwiorydd WTthi yn ddiwyd' yn ystod1 y gruiaf di- wedftaf yn parotoi ar gyfer "bazaar" a fwriedir gynal yn ystod yr haf nesaf, a chvnbaliwyd amryw o gyfarfodydd te ("social teas," fel y'u ge'wir), a chawsant gefnogaeth sylrweddbl iawn, ac y mhent wedi dcchrcu ar yr un gwaith eto y ga.uaf hwn. C.ynhaliwyd' y "social' I cyntaf paydnawn ddlydd Gwener diweddaf yn yr ysgoldy rt-ewydd. ac yr opedd y te yn cael i roddi gan Miss Edwards, Bulkeley-square, a Miss L. Trevor Williams, Ty Hen. Gwasonaethwvd wrth y bvrddau g^n y chwiorydd1 a enwyd, yn nghyda Mrs O. Trevor Williams, Mona View, a Mrs Hugheis, Gorphwysfa, a chyncrthwywyd yn effeithioi gan Mrs HughfS, ffigh stre-W; Mrs Pairy, L.k!i»p Tre.<?arnedd; Mrs Evans, Chapel-street; Mrs Hughoo, Btilkeley- square; Miss Nellie Voyd. Jones. Miss C. J. Jones, Bridge-street; Miss E. J. Hughes, Smyrna View: Miss Thomas. Mam-opinion, Llnnercihymiedd1, etc. Deallwn i elw da dldteilliaw odldiwrth y cyfar- fod cyntaf hwn. Y CYNGHOR DOSBARTH DINESIG. Qynhaliwyd cyfarfod y OVngbo? nos lrn. Presenol Mri R. JoneF. Y.H. (cidiridd), 0. -lonm (is-iradedryddh O. Trevor Williams, W. 'Barnefct,. T. H. Hughes, Thomas Jones. W. O. Griffith, W. Hmgheis Jon-^s. O. Griffith, O. {fhwmbers, E. 11. Tonem, J. E. -Jones, G. O. Wil- liams (clerc). » J Owen (arolvcrydd). Ar imiTfijad Mr 0 T. Williams, vn 00.(>;1 ei eilio pain Mr Ow-en. Jones, pasiwvd adrrddi >d v Pwyl1- gor Iecliydol, yn yr hwn yr nr,!ymh;m1. fod f>ylw Mr Laurie (goruchwyliwr Syr R. W. Bulkeley, Bar.) yn cael ei alw at gyflwr y troed-lwybr yn Church- street, a ibodi cars yn caed ed wneud at denant Gwaien- fangor i don y dram gydag ochr y ffordid. Nodid hefyd rai tai lie nad oeddi pibellau dwfr wedi eu ygosod.—Ymholodd Mr W. Hughes-Jones yn nghylch awdiurdtod y Cynghor i orfodi y perchenogion i osod pibehlau pryd na byddai cwyn, a dywied-odd y Otero fod gcni y Qynghor awdurdod i weithredu ar oaroddiad eu harolygydd o beth oedd yn. angen- rhedddol. Pasiwyd adroddiad y Pwyllgor Arianol, an igynygiad Mr W. Barnett, yn cael ei eilio gan Mr W. 0. Griffith. Oododd dadl frwd, o berthynas j argymhelOiad o eiddo y Pwyllgor Iechydol ar fod iddfynt, gyfarfod' am chwech o'r gloch nos Fercher, a bod y Pwyllgor Arianod- i gyfarfod am hianar-awr wedi saith, yr un noson. Y rheswm dros yr ar gym hell iad oedd y cawsai y Pwyllgor Iechydol! felly ed'rych dros lyfr- au yr arolygydd cyn i gyfrif cyflogau y dynion dd?od geibron y Pwyllgor Arianol. giar,%aodd aimTyw o aelpdau y pwyllgor diweddaf yn erbyn hyn; ond, ar gynygdad Mr Chamibers, Mr O. T. Williams yn eilio, pasiwyd argymhedliad v PwyKlgor Iechydol, ond heb nodi amser cyfarfyddiad y pwyllgor arall.—Yna dygwyd yn mlaen amser cyfar- fod y Pwyllgor Arianol; ac, ar gynyviad Mr O. T. Williams, yn cael ei eilio gan Mr Owen Griffith, pasiw-yd iddo gyfarfod nos Wener. Darltenwyd llythyr oddiwrth y Southern District Electricity Corporation yn dd: nad oeddynt yn bwriada mvned yn mlaen gyda'u bwriad o igjeisio hawliau i gyfletnwi y dref a goleuni trydanol ar hyn o bryd. Ail-ddewiswyd Mr 0. Trevor Williams yngyn- rychdolydd y Oynghor ar Lys Llywodraethol g Bangor. Derbymwyd llythyr oddiwrth Gyrwghor giroll Mon, yn amgaai llythyr oddiwrth y Bwrdd Amaiethyddol, yn yr hwn y gofynent i'r Cynghor Sir arfer ei ddyianwad i gael gan Gor Dosbarth Llangefni symud yn mlaen i gael lie wedi ei balm on tu i gynal ffeiria.u anifeiKaid a marebnadoedd moch a defaid. Dywedid hefyd fod y Cvnghor Sirol wedi penodi Mri C F. Priestley, T. NichoDs Jones, ac O. H. Foulikes i draifod y mater gyda Clhynghor y Dref.— Mr W. Hugbee-Jones a ofnai fod y Bwrdd Amaethyddol wedi cael ei gamr hysbysu ni ddygid moch i'r farchnad ond mewn troiiau, felly ni adewid budreddt ar ol o gwbl; ac nid oedd yno farchnad ddWaid.-Mr 0. Trevor Williams a ddadleuai y dylai pob marebnad lie y dygid moch gael ei phalmantu, fel y geIJid ei golchi a'i glianhau. ByddM yn fater difnfol pe ceid achos o glwj-f y moch yn y farchnad a dim modd i lanhau y He a,'i ddiheintio. Cynygiai efe fod cyfarfod aroenig yn cael ei alw i dderbyn dirprwyaetb y Oynghor gil ol. —Cyfedriodd Mr W. Bainett at yr ajihawsdler curdanol i wneud yr hyn ofvnid. a rhan nis gallent ei wneud pa didryben &edd! ei drafod. Gwyddewt. fod rhai aelodau o'r Cynghor Sir yn gwneui a allent i gael gan y dref wnetxt byn.-Eiliodd Mr O. Griffith, a. chefaogodd Mr E. H. Jones, eu bod yn derbyn y ddirprwyaeth i drafod y mater —Gofynai Mr J. E. Jones ai ni fyddejvt wrth WTtend hyny yn lhoddi ar ddeall eu bodl yn eefnogi y cais?—Pasiwyd y cynyg- iad trwy fwyafrif. Anfonodd Pwyllgor (lleol) Cymanfa Goffa Dr. Parry i ofyn am wasanaeth v noaidd yn rhad, a chefnogid y cais gan Mr T. H. Hughes.—Pasiwyd fw rhoddi ar y 1clerau gostynsrol arfeicl. Mr T J. Pritchard, Mona Drug Hall, a. vsgrifenodd i ofyn am gael "awte-room" y neuadd fel "gymnasium" i ddynion ieuainc y d, Dewiswyd Mri R. Janes, O. T. Williams, W. Barnetit, T. H. Hughes, a W. Hughes Jones i dlrafod y cais gyda.'r pwyllgor. Ar gynygiad Mr W. Hughies-Jones, yn cael. ed eilio gan Mr W. 0. Griffith, pasiwyd i anfon at y Oynghor Sirol i alw eu sylw at y rhigol dwfr sy'n rhedeg beibio capel yr Annibymryr., er oeisio cael pibellau ynddi. Pasiwyd hefyd i symud y wal rbwng y capel a'r Uys Sirol yn ol. Bu y Oynghor yn hir yn trafed amryw faterion yn nglyn a goleuo a gofalu am gJoc y dref, ac ar- gymheQwyd amryw welliantau.

MOELFRE. Owrdd Pregefchu yr Annibynwyr. Cynhaliodd1 Aniiibynwyr y lie hwn en cyfarfodydd blynyddol Llun a Mawrth, Tachwedd 2il a'r 3ydd, pryd y gwasanaietbwyd gan y Parchn. W. Keinion Thomas, Porthdinorwig; T. E. Thomas, Cbedpoetih, ao H. R. OadwaJadr, Bryngwran. Nos Lun cafwyd darlith ododog gan y Parch Keinion Thomas air "Palesitina Y Bobl a'u Bywyd. Gwisgwyd amtryw bersonau gan Mr Thomas yn niwyg y Dwyrain. Yn sicr driigon fe* ddylai athrawon ac ysgolarion, a phawb ydynt yn cymeryd dyddordeib yn y BedH yn mhoib ardal, wneud ymdi-ech i giywed y ddarlith hon. Llanwyd y gadair nos Lun yn d^heuig gan y Parch T. E. Thomas, Coedpoeth. Dydd' Mawrth cafwyd pregethau grymus, cynulliadau lluosog, gwrandaw- iiadl astud, ac eneiniad dwyfol ar yr oil. Da genym ddeall fod elw sylweddol wedli ei wneud oddiwrth y ddiarlith. tuag at ddileu dyled yr ysgoldy newydd. Mae yr achos yn y lie o dan weinidogoeth y forawd ieuanc gwedthgar, y Parch T. G. Owen, yn llewyrchus:, yr eglwys a'r gynulleidfta, wedi Huosogi, y capeJ wedi ei adne^vyddu, or newydd, ysgoldy newydd hefoeth a chyfleus wk-4 ei iadedladu, ac i goroni yr oU, heddlwoh a tham<gnc-fedld yn teyrnesu yn eu plith. Bydded i'r un llwyddiant fod eto yn y dyfodol ag a fu yn y gorphenol yw dymundad — Cymydog.

NEBO. DydJdI Sdt diwedldaf cynhaliwyd Cyfarfod Ysgol M.C. y Dosbartb yn y lie uchod. Llywvdd:, Mr R. Williams, Amlwch; arholwr, Parch J. Owen, Pare. Bu cyfarfod o'r cynrvchiolwyr am naw o'r gloch i drafod y oenadwriaethau o'r gwahanol ysgol ion Am daeg liolwvd yr ysgol yn v ddegfed benod o'r Rliufeiniaid. Cafwyd atebion fled adar- yr arholwr a'r vagol yn ceall en gilydd yn tda. Am un o'r glooh cydgy^arfyddwyd, pryd y dewiswyd materion i Marad arnynt yn v cyfarfodydd am y flwyddyn ddyfodol. Am ddau holwyd y plant ar dlaith gyntaf Paul. Adlroddwyd rhaaau o'r Ysgrythyr yn y noill gyfarfod a'r llall gan bob! ieuainc. Agorwyd y maiter penodedig yn v pryd- nawn gan Mr Samuel Hughes, Bod<wnyfed "Pa fodd i wneud yr bolwyddcri yn fwy effeithiol." OaJwyd gair pellach gan y Mri Williams, Rhosybol, a Parry, UenercliyiLicad. Dechreuwyd cyfarfod y boreu gan Mi Roberts, Gosen, a dsua gan Mr Parry, Llanerchymeiod. Bydd v Cyfarfod y nesaf yn Ty Mawr. Yn ngl^farfod' unarddeg cafwyd banes yr ysgiol yn y lie. Ychydig oedd y iy#gu allan ynddtt o'r Ysgrythyr. Anogwyd yn daer am ddiWYgKtd yn y dyfodol.

TALWRN. Gwledd.—Dydd Mawrth rhodfl-add Annibynwyr y lie uchod wiedd 0 do a berzi, brith i holl ddeiliaid eu Hysgol Sabbothcl, yn nghyda Iluaws eraill a dder- ibyniodid wahoddiad" i gyfranogjt o'r chnt-eith-,on. Gain nad oes gan yr eawad unrhyw adedlad yn nglyn a'u haddoldy i gynal cyfarTodydd o'r fath, bu Mr a Mrs Owen, Frondeg, y rhai sydd bob amser yn ffyddlawn a gweithgar cyda'r ysgol. mor garedig a rhoddi benthyg ystafell ardiaerchog i gynal y wledd yndldi. Erbyn yr amseir penodedig daeth y plant yn llu at y caipel, ac wedi i'r cyfedllion eu gosod mewn trefn cy e hwy nasant yn orymdaith reoJaidd i Frondeg, lie y cawsant yr ystafell wedi ei hadduriro yn ysbLenydd a'r byrddau wedi en gosod yn Ibarod i baswlb gymeryd eu lIe wrthynt. Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan y boneddigesau uanlynol:—Mrs Owen, Frondeg; Mrs Williamus, Hendre' Hywel; Mrs Jones, Ty'nlon; Mrs Jones, Ty'nyflEordd; Mrs Eames, Llythyrdy; Mrs Jones, Siloam-street; Misses Hugfbes ac M. Hughes, Bryn- brychan; Roberts, Hendre', Llanffinan; E. a K. Williams, Hendre5 Hywel; Roberts, Bodfair; M. Eames, Llythyrdy, a Jones, Shop-y-Rhyd, yn cael eu cynorthwyo gan Mri Owens, Frondeg; Roberts, Bodfoir Robert Williams, Hendre' Hywel; Owens, Oeint; Roberts, Llythyrdy: 0. J. Roberts, Bod- fair Richard' Williams, Hendre' Hvwel; H. L. Roberts, Siloam-street; J ac R Eames, Llythyrdy, yn nghydia Marian Mon, yr hwn oedd. fel bob amser, yn ei hwyiiau goreu gydtv'r plant. Eiste>ldodd oddeutu cant wrth y byrddau i gyframogi o'r danteithion, a chafodd pawb eu gwala t'li gwe<ldill. W<di iddjvnt gael eu digoni, cododd y plant, ac aiethant allan i faies cyfagos i chwareu eu maibolcampau, ac yno ymgymerodd Maiian Mon ag anrhegu y plant a gwahanol dedsenau a melusion, ac ymddongsisai yr oil o honynt wrth eu bodd tra yn eu derbyn o'i law. Mae clod yn (idyledis i'r chwioiydd a gymer- odd y drafferth i drefnu mor ardderchog ar gyfer y wledd, ac yn neillduol Mr a Mrs Owen, Frondee. am roddi eu ty art wasanaeth yr yl, yr hyn oedd yn gaffneliad mawr, ag ystyried yr amgvlchiadfewi y mae y frawdoliaeth yn Siloarn ynddynt ar hyn o bryd. Hrdcrwn, cyn y bydd yma wledd o'r fath cito,' y bydd gan yr eglwys ysrtafell bwrpesod yn nglyn a'r addoldy. Mae y brodyr eisoes wedi dechfeu symud yn y mater. Oflarfod Amrywiaethol.—Yn yr hwyr yr un dydd cynhaliwyd cyfarfod amrywiaothol yn y oafpel g-vdalr plant. Llywyddi, Mr T. Owen, ilint; arweinydd, Marian Mon. Os- cafwyd gwledd i'r corph yn y prydnawn, yn awr cafwyd gwledd dda i'r ddwl wrth wrando ar y pliant yn canu, adrodd, vn cystadlm ar ateb cwestiynau. Rhaglen y rfod oedd fel hvn.Amrywiaeth mewn ieithydddaeth I gan M Mirbis TTitebos; ten gynulleidfacl; awrch'ad gan v Llywydd; adroddaad, "Taid a Na.in," Thomas Jones Thomas; can, "Hen brocer bach trloyw fy nain." Charles Pierce WilTiaims; a,iT(Wi "Olfe yn Bodffordd," Lizzie Wi111inmfir adroddiad, "Til tell you a story that nobody knows." Marv Hughes can, Nellie Jones adrodd- iad, "Mae John yn mVll'd i r," Robert .Ton-: adiroddfed. "Gwvbedvn ar gom trwrw." Sarah A. Owen adroddfiad, "Yr Ywrociwx, Lizzie I Williams; can, "Bwrthyn yr Amddifad," MissE. William's, Hendre' Hywel;" adroddiad', "Bachgen Da, a Bachgen Drwg, Jane L. Thomas can, "Maa Cyfodil i Blant Bychain," gan Gor y Plant, daÐ arweiniad R. Hugh Williams; eystadteuaeth ateb cwestiyiKui ar Hones Tesu Grist: gwobrwywyd yr oil gan Marian Mon; adroddiad1, "Addfwyn Iesu'r Oeddwad Mwyn," Kitty Jones; can., Y mae bywyj trwy cdrych," Mary Hughes■; adroddiad, "Ikiwn gianu o hyd yn y nefoedd," Anm.i{ Griffith; ad- roddiad, "Agorwch y drws i blant bychain," Tyi Griffith; can, "0 na. bawii fol yr Iesu," Gvpennfe Evans; adroddiad,, Oyii-gliorion i leuenctvd," Jennie Eames; adroddiad, "Twr Babel, M. Morlais Hughes; can, "Gi-ddr Iesu," Miss M. Jonos, TV nlon toil, *'Yr Oe<n Di-fai," gaii Oor y Plant; can, "Negcs y Blodeuyn," Miss K. WS-. hams, EG--ndW Hywefl; wylhawd, "Cbr Caersalemi," J. Eames a'i barti; anerchiadau yn nglyn a chyf. lwyndad Be-iibl hardd a gwierthfa.wr i Mr 0, Mrs Williams, Hendlre' Hywel, y rliad sydd yn symud i fyw i Bcdlcw, Llanddandel. Mae y'^euhn hwn wedi gwasanaethu yr achos goreu yn ffyddlawn a di-dor er yr adieg y diaethant i'r Taiwrn i'gtartrefu. a gofid i gallon par-vb o'r fnawdoliaeth ydyw meddwl ElPi colli o'n mysg. Buont yn ffyddlawn gyda phob rhan or gwi-ith; yn neillduol' gydlar Ysgol SaJb- botbol a cberddoriaeth y cysegr. Ers blynyddfeui bellach dewiswydi Mr Willia-Tr. yn un o dkiftaccmiadd yr eglwys, a chyflaiWnodd ei ^wydd 1 fodd'lonrwvddf pawib. Hawdd oedd d-eali hyn wrth don yr anerch- iadau a draddbdwyd gan Lywydd y cj'farfod a chan Mri R Owen, Frondeg; Jones, Ty'nlon Talwrn Jones, Parch Smyrna Jones, Llangefni, air Parch J. G. Jones, Oana., gweinidog yr eglwys y bwriada y teulu hwn ymaeloui ynddi rhatf-llaw. Terfvn- wyd y cyfarfod drwy i gor y lie, dkn arweiniad !Mr R. Jones, Ty'nlon, ddadganu yr anthem "O'r dyfndter y Ifefais arnat." Yoo. ymwahanodd y diorf luoeog ag oedd wedi dyfod yn nghyd gydag arwydd- ion o fodtdihad ar wynebaui pawb.—Un Oedd Yno.

VALLEY. Llys yr Ynadon.—Oynhaliwvd y 11 y- hwn ddydd Llun, o flaen Dr. E. P. fcdwards (cadeirydd), Major W. n. Edwards, a Mr John Jamesi. — Aivu Williams, OiurcJirStreet, Bode^e-rn, a gyhuddodd HUI, Hughes, o'r un pentref, o vmosod ami ar v 10fed, o Hydref. Yr achwynyddlcs a ddywdodfe ei bod yn dyfed allan O"T siop ar y diwrnod- dlac sylw, ac iddi gyfarfod Hugh Williams a Elizabeth Jones yn eydymddiddan ar y troed-lwybr yn is i lawr. Safai y diffvnydd gyda bwced a phiser yn ei ddwylaw ac, heib ddim schos o gwbJ., efe gedsdodd daro rr ach wynyddc*? g\da'r pis?r. Nid oedd yr achwynyddes wedi gwinoutliur dim c gwbl YM. iddo ef yn bersonol, ond yr oedd wedi cwyno wrtlr yr hedrigeidwud yn nghylch y rnwystraeth a achosai efe yn y stryt gyda'i gt^ydti.u.—Galwyd Elizabeth Jones yn mlaen i dy^-iio, yr hon ddywododd n» welsai y diffvnydd ond yn owii y piser, eithr nti allai ddweyd! i beth.—Y DitfvnTdd, wedi cymeryci y llw, a. dooH yn bendant iddo yinood ir yr acliwyryddps; ae, heib aihv tysticn o gwbl dros yr amddiffyniad. fe daflwyd yr achos alilan.

Oddiar Fwrdd y Stemar Bach. [Gan "TEITHIWR."] Dyma fi yn ysgrifenu y llith hon ai- ddiwrnod) ffair yn y dlvf. Rhyledd cymaint o wvjianiaetb Ila sydd cydThwng Ifciriau v dyddiau hyn ragpr y tfciriau gynhelid yn yr hen amser. Nid oes amheu- aeth, er hyny, nad yw ffeariau y dyddiau hyn yn tra rhagori yn mhob ystyr a.r yr hen ffeiriaa. Nid wyf fi yn ddigon ben i gofio yr un o'r hen ffeiriaiu, ond yr wyf wedi darlleu llawer am y modd vr oeddynt yn cael eu cynhal. Onid yw Ceiiiog, yr- ei benillion donioi i "Evan Eenw-ui," yn rnioddi desgrifiad digiiro o'r modd y cynhelid ffair yn yr hien wnaw? Gallwn feddwl eu bod yn cael 00t cynal yn anaanlach yr adfeg hono na yn awr. Er emgraifft, y mae giatyni ni aaruryw ffeiriau yn y dref bou ar hyd y flwyddyn Ond yn rhai c bin- trefi Oymru, yn yr hen a-mser, gellid meddwl mai un.wa.ith vn y fiwydtlyn y cvuhelid ffair, a maiwr fyddai v jxirotci ar ei ohyfer, yn anwedijg gan weatv ion a morwynion ffermdai y wtad'. Oodid yn foreu neillduol dfcrnod y if air, a imwr fyddai yr hwyt a gedd, a'r rhyftddodiau a welsdd, 301 ol dyfod adref yn yr hwyr. Ond os nad oes cymoinit o hwyl yn awr, yn nglyn a'r ffeirian iig a fn, eto i gyd credwn y gailwn ddweyd yn dditioesgni fod safon gymdeithasoM y ffedriau yn uwch yn ein dyddinu ni iiag oeddynt yn yr hen amser. Yn yr hem amser y Gwyknabsar.tau oedd prif ddifyrion y bobl. Nid oes amheuaeth nad otiofn PaibydJdiaeth yn Nghymru o^xidi y Gwylniabsun'iaii. Y mae i bob plwyf yn ghymru ei nawdd-sant. Fed rheol fe gysvlltir eivw eglwys y plwyf ag enw y nawdd-sant. Er engraifft, gelwir eglwyis y plwyf yn Nghafrnarfon yma, yn Llantxubiig, oddiwrtb Peblig, yr hwn, meddir, a sylfaenodid yr c I -yis how, un o'r rhai hynaf yn holl Gymru. Yr un modd Eglwys Llanfaglan, ger Ciiiernarfon, oddiwrth y Sant Baglan, un o dciasgyblion v Sant Bcfunc, CSynnog-Fawr-yn-Arfon. (Jier nodi rhagor o lengreiftelu. Yr oedd dydd gwyl Sant Peblig yn cael ei gymal yn Ngjiaernarfon M' y 3 o phenaf Dyna oodJdl y dydd Gwylmabsant yn y pLwyf. Nid wyf yn myned i ddweyd yn y fan hon fod ajnican y gwyl iau hyn yn ddrwg; ond gjallwn ddweyd hyn yn ddi- batrus fed y bobl wedi cymeryd nvijutais ar y gwyi- iau hyny i loodi eu hauiain i fyny i bob miath o amvuwiol'aeb a, rliys«ld, megis ynilpjdd oo-iliogcxx, chwareu'r ibel ar fnriam eglwys, meddwi, llygPcdi(g- aeth, nes y daetli Duw i roddi terfyn arnynt. Yn un o'r Owylnlaihsantcwi hyn yn Neheudiai 0 os mu y cofir-vi-v cafcdd Ann Griffiths dia,,digai,.tli. Foe wyd'dis mai iin I' dueddiadtiu braidd yn wtunal oedd yr emynyddes enwog cyn iddi gael troedigaeth. ac y dy.vedai ainl y Metliodistinid, wrth eu pixled, yn myned mar selog i bob gwasanaeth yn y capeiau: "Daew'r pererinion yn niyned tua Mecca!" Yboreui hwnw, y cynhelid yr Wylmabsant yn Llanfyllin, a gwelid yr eneth, iouanc Ann Griffiths yn mairchogaoth ar ei cheffyl i'r wyl, yn llawn asbri a nwyfiant. Rhyfedd mor wahanol y dychwelodd Ar ol rhodidi ei cheffyl mewn ystabl neillduol yn y dref am y diwrnod aeth allan i igyroeiryd rhan yn mwyniant pechadurus y dydld. Ond. M y mynai Rhaglun- iaetb i bethau fod, tarawodd Ann Griffiths ar hen ffrynd iddd. yrr hon a'i cyniliiii lo,,i-cl i ddyfod i wrando pregeth a draddbddd yn nghapel yr Annibynwyr yn: y dref gan bregeth.vr oi- Gogled*}—Benjamin Joneei, Pwllbeli, wyf yn meddwl oedd ei em/w. Aetli hitliau yno vn ddigon didaro, Ond gwyddoxn am y saetb i'w lon o dan y bregeth, a gwddom am y can lyniadaKi gogoneddus a ddilyna &int hyny Bu Anm Griffiths yn hir yn rglyn argylioeddiad, ond tywynodd gok-u ar ei lienajd1, ac y mae ffrwyth y goleuni hwnw wedi dyfod i lawr i ni trwy ei llythyrau, ec yn neillduol drwy ei bamynau tkit.- digedig Bu farw yn 29 <> d. ]kth pe bunsai hi wedi cael byw i fyned yn 70 neu 80 mlwydd oedit A fu hi wedi cyfansoddi mwy o enivnau iiag a wnaetli? Fodd bynag, "llaw Duw oedd yn llywio," a chafodd tynediad1 helae>th i mewn i "drigfanau Tri yn Un," fel ag y can odd hi ei cba-nt Da yw sylwi ar yr ymdrecliion a wneir ar ei ohaa- mlwyddiant fel hyn i gadw ei henw yn fyw, trwy godi capel coffadwriaetliol iddi, c. c|yhoeddd llyfrau yn ymwneud a'i hanes, ei ilvthn-ruu a'i heanyimu. Y niae yn haxddu gwneuthur o honom hyu Chwi wyddcdi mai un o'r pethau yn cymeryd VH awr ydyw arifoi cardiau p:)st dar- lnnic'dig o^diwrt^ y naill i'r 1W1. Un o'r rhai pryd- ferthaf a whis Tdkk,drl d;.rlun o Fynw&nt t,167 tysilio, ar km oclir Mon i Afon 1\1. nai, it I!e y mW3 yr Hybarch Heniy Rees wedi ei glaldu. Mao llawer yn casrglu y cardiau hyn mewn llyfr, ac y maenlt yn atdyniadol ID.WI1 i h drosfynt — yi 11awen, y prudd, golygfej^Jd y dvdd a'r nos. natur yn ed dfetawrwydd a'r trefi mawrion yn eu bywiog- rwydd. Hed'iyr buwyd yn ethol Maer v dref. D i'r hen Faer (CSn,ginorydd W. G. Thomas) gael ei ethol yn unfrydol fr swydd nnwaitli eto. Anlwr* dt? fuasai crcl (fÍ wdl. Y n'.a. yn wr o ftiri ac o r, ac eto yn fvristiori twym-galon. A Ot,, ei'ieiu rhagor na hyny i w.nailliur maer da "t IHryt'd- 'I ianus? Dydd 1.11 diweddaf caTH m hwyl' anghyffrrdtia yn y drof hon yn nglyn a'r aehVysur wairh ¡¡'¡'J!' ch- wyr c.pd cnnhalol Siloh Bach yn dat-hlri priod^s y Parch J. E. Hughes, M.A., y gweinidxwf, M.iss L. C. IteviT« Mawr, Aberystwyth, fitm am glnddu bwyd Both gwn 2sech cbwJ b'unt ion yr arda'edd hyny vn !> vvia. Oedu yr wyf r buasimt yn bwyta drwv r dydr1 po caw^ nt Ribyfofdd foel y mae plant sydd wá1i ac :>J1 '1 tywydd ganv fel livn vn lfc'.wear wrhr.ch na nil' ::(> y cyfootho?ion. Onid dynn'r fftitli" Ciaed hwyl anghyffredir. yn nghy'rfcd hviyr. Died ymfflanivi:hiod»>i ofnadwy gan y b- ird«], Yr o:xM yr hen lanciar. sydd yn nglyn a'r y lloeyn dyfod i fewn am rsn fawr o don b ;• nan er nad o-rbri un o honynt y. o i'w derbyn Yr o ddf yr anrheg yn im dynuiinol iawn—LWri o zrkox pur. Atebodd v gwr parchedig droMo ef a'i br-iocl hawddcar mewn modd teimladwy iawn. Yr AWKI genyf bethau eraill cisieu en traethu, ond gwieSiaf fod fy ngofod ar ben, felly rhaid terfynn.

BOR ICKYS BORWIGK'S The best ■ n n — UKING PflMffl i? £ | WWDtR rll Pf f I: §" 1% ill the World. ■ ?.f 5»-A* US* IIak88 the SweetCSt £; ""J ';x;

ABERFFRAW. T ;-■ Gymdeithas Lenyddol M.C. Aberffraw.—Oymhal- iwyd yr uchod am y tro cyntaf eleaii nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mr J. Peters, Drwydfa. cai-I wyd d'ai'lith ddyddorol ate adidysgiado] gan y Parch R. R. Hughes,"B.A., Kingsland, ar ei "Daith i'r America." Yr oedd y gwr r arelbedig mewn hwyl dida. DaEth yma gynuiliad llua-sog i'w wrarudto. Ar -dddwedd y cyfarfod rlwxHwyd cyfleoiadra i rai ym- aelodi, ac fe wnaeth amryw hyny. Mae yna olwig ddisiglaer i'r gymdeithais am; y tynihor yma. Cymar.fa Goffiadwriaethol Dr. J. Parry. — Cyni- haJiwy-i y gymanfa uchod yn nghapel M.C. Aber- ffraw nos Wener. Yr oedd y gwananol gaptati ac egl wysi yn cael eu cynrychioli yno, sef Biyndu, PeaicarnitAog, Dottian, Soar, Bethel, Elim, Sfcudis, r Her mon, Llangadwaladr, ac Aberffraw. Yr arwein- ydd ydoedd Mr Thomas, N.S., Llangadwaladr, yr hwn wnneitb ei waith yn ihagorol. Oafwydi una/wd yn ystod y cyfarfod! gan Miss Hughes (Llinos ■ Ffraw) yn swynol iawn. Qaed tywydd braf, canu da, cynulliad- lluosog, ac elw sylweddol. Lly- wydd y pymanfa) ydoedd y Parch n. Rees, Capel Cyfeiliwyd gfm MrJI. E. Hughes, Bod Alaw, yn fedTus. a bu'n dra selog y tro hwn ac yn yr oil o'T cyfarfodyddi paxotoadol. TaJwyd y diolteh- iadau orferol can Mri H. P. Thomas, chemist, ac f E. Parry, BodatJiro. Teimla yr ysgrifenydd yn wir ddiiolchgiar i'r oil o'r eglwysr am eu cynortWy i wneud y gymanfa yn llwyddiamt.

AMLWCH. Y Rhyddfrydwyr.—Ymdcten^gys fod Oymdeitbas I Riyrldfrydol Mon mewn tipyn o beniblietb. Yn t-yutafeu y clwb, nos Werner, cynhaJiwyd cyfarfod erystyrid y sefyllfa, trwy fod, cyllid y gymdleitihaG yn hynod o isel. Hefydi, brydier yn Btghylch y bvgythisdl o ddan ymgjeisydkf yn erbyn yro aeJod presewol, sef un Ceidwadwr ac un dros y "Tlirwestwyr. Yn yr ymdrafodacth deuwyd i dcteai r fod Amlwcto yn iael iawn yn ei chyf ramiacku • MGtv i geisdo baLp! S Thomas, 'Shop, a Mr William, wiffitih, saddLer; a, chlywsom era bod fel dyniotn o ^<>n™Se" -7f wedi unfoit -Af,- Richard! Jones Cbdiben WiillKiin Pritchard trwy y-Borth. Enwyd cyroychiclwyr ar bwyUgor y air.