Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
CONGL Y BEIRDD.
CONGL Y BEIRDD. Anfoner y Farddoniaeth i ofal EDNANT, Cyn- wyd, Corwen. Llandderfel." Y mgais wych ar y cyfan, ond nid yw y bardd hwn wedi dysgu sillebu yn gywir yr hen iaith fendigedig sydd i fyw gyhyd a'r Wyddfa, meddai'r beirdd. Mae ganddo i yn He y, n yn lie i, &c. Ymdreched y bardd ddysgu sillebu a mydryddu yn gywir, ac nid oes genyf yr amheuaeth Ileiaf na ddaw yn fardd rhagorol. Edryched ar ei gan wedi ei chywiro. Y rhew."—Nid yw cyrch yr englyn hwn yn gywir, yw y rhew Ar lyri ac afonydd." Cywir parth cynghanedd fel hyn, yw y rhew Ar hyd dol a mynydd. Myned y bardd Yr Ysgol Farddol ar unwaith, a dysged y cynghaneddion yn drwyadl. Ni ddylai yr un bardd, o leiaf bardd Cymreig, pa le bynag y byddo, fod heb Yr Yagol Farddol a Gramadeg Tegai. Ymboled a Llyfrwerthwr. Y ganwyll frwyn." -Nid oes yr un linell gy- wir yn yr englyn hwn. Yr agosaf i gywirdeb ydyw y linell olaf, a cbynwysa hono broest lefarog, Mewn Haw un liylaw yw hi." Cymered y bardd hwn y cyngbor a roddais i'r cyfaill blaenorol.
LLANDDERFEL.
LLANDDERFEL. Nid wyt ond pentref bychan Mewn llawer ystyr wir, Er hyn yr wyt i'm calon Yn fwy na mor na thir Er Ilechu rhwng y bryniau, Er's oesoedd birion maith, Nid oes un dref nac ardal Heb glywed am dy waitb. Mae'r meibion ddarfu't fagu, Yn glod i'th enw mwyn, Yn feirdd ac yn llenorion Yn mhob rhyw bant a llwyn Mae'r meibion hyny heddyw Yn enwog drwy'r boll fyd, A dvwedant mai Llandderfel Yw anwyl gartre'u cryd. Mae'r dolydd sydd o amgylch Y pentref prydferth marl, I fy ngolygon beunydd Fel erddi bardda'r wlad Mae'r glaswellt ai- y meusydcl I'm gohvg yn ddiail, Mae fel pe b'ni vn lasacli Nag unman dan yr haul. Mae edrych ar y blodau Sy'n harddu oehrau'r ffyrdd, Yn gwneuthur imi feddwl Am bob llysieuyn gwyrdd, Eu bod yn fwy ihinweddol Ar y llechweddau llyn, Nag yn unman yn Nghymru Cartrefle purdeb gwyn. Mae'r Ddyfrdwy fawr yn rhedeg Yn Jlunydd yn ei bJaen, Gan fyned ac ymdorchi Rhwng tyweirch, pridd a maen; Yr haul sydd yn ei gwneuthur Fel llinyn arian tlos, Pan y bydd dan gysgodion Y coedydd ar fin nos. Mae edrych ar dy goedydd, A'th fryniau cribog ter, Sydd yn cusanu'r cwmwl, A siarad gyda'r ser; Yn gwneud fy mron i'th garu, Fy trnwyl bentref cu, A Uona fy holl enaid Wrth feddwl am a fu. A pban y byddaf farw, Fy tnhrif ddymuniad yw, Cael marw'n ngwydd y pentref A marw byth i fyw Cael huno dan yr ywen Beb wneud fy medd yn sarn, Yn n ynwect werdd Llandderfel, Nes delo borau'r farn." Llandderfel. R. W. THOMAS.
DAU ENGLYN
DAU ENGLYN Ar achlysm o Viiodas MR. THOMAS JONES, Cwm- onen, f Miss ELIZABETH ANNE ELLIS, Coedy- beuo, gel. Bala. Tb(;nj: I:iwen ar bob eDyd,—a gaiff Nfto. dd gu a hyfryd Gv t'i Liza dda ddiwyd, A o; ;iu i fywgwell ei fyd. TC-i • -ddol yn llawn titioni- yn lan Myno'n dd"wtni, i Yn nbroion byd o byd i i nit h y Gwir Oleum.
NODION TRAMP.
NODION TRAMP. Diolch am dywydd sych, pytae o ddim yn para wythnos. Mae dogn bychan o hono yn amheuthyn erbyn hyn, a diolch am drugar- eddau bychain. Yr wyf yn gobeithio y pery y c'lwm" hwn dro ta beth. Mae cael daear galed dan draed ac awyr glir uwch- ben yn ystwytho pob gewyn a chymal, ac yn codi'r galon wan o ganol y "pridd tew a'r clai tomlyd lie y bu yn nythu yr wythnosau diw- eddaf i eistedd ar ei gorsedd ei hun. 0 rew anwylaf, teyrnasa am dipyn eto Hawyr bach, yr oeddwn i yn dechreu mallu ar fy nhraed Yr oedd y gwlybaniaeth didor wedi effeithio cymaint arnaf, fel nad oedd yni wedi ei adael ynof mwyach i ysgri- fenu sens na nonsens. Yr oedd f'ysbryd wedi myn'd fel cadach Ilesteri, mor llipa a marwnad a chyn oered a phibonwy. Dim calon i ddim Ergyd farwol bob bore mewn atebiad i'r cwestiwn-" Shwd fore yw hi heddy'?" Gwlyb fel arfer." Ie, a gwlypach nag arfer oblegyd yr oedd pob bore yn rhagori mewn gwlybyrwch ar y bore a'i blaenorai. Ac oni buasai i dda y llwybr llaethog" fyn'd yn hesp, wn i ddim sut y buasai bellach, os na fuasem wedi ein boddi bob un, yn wrryw a benyw, ac yn blentyn sugno. Ni fu'r fath ddiluw y ffordd hyn er cyn co' neb byw. Gyda llaw, glyw'soch ch'i benill un o'r urdd gocosaidd i'r Diluw ? —gwr sy'n fardd bron er y diluw yn ol brain a defaid brith Ynys Prydain. Mae'r penill mor anfarwol a'i awdwr. Daliwch eich anadl! "Bohol anwyl, 'roedd hi'n bwrw Oedd yn wir y diwrnod hwnw 0 diar, oedd, oedd tawn i'n marw 'Roedd y gwlaw yn dod i lawr fel ta fo'n dod o 'stwc! Ond 'roedd Noah yn yr arch wrtb lwc Fe'm temtir i ymhelaethu, ond rhag i chwi gael eich temtio fwy na'ch gallu ymatal- iaf. Ond dyna i chwi ddesgrifiad cywir o drefn y dydd oddiar Hydref hyd yn awr 'beitu wythnos yn ol. Ac eithrio y dyddiau diweddaf hyn, mae hi wedi bod yn rholics drwy'r gauaf. Bu agos i drigolion Athen gyf- arfod a dyfrllyd fedd, ac nid llawer gwell ydoedd ar drigolion y llanau cylchynol. Clyw- som ddarfod i'r boneddwr o'r Brynmelyn fyned yn ei gerbyd, gyda march porthianus, er estyn cynorthwy i hiliogaeth Derfe! Gad- am, ac nid bodau deudroed yn unig fuont yn wrthrychau ei dosturi, eithr cafodd lluaws o dda corniog hefyd, a gornelwyd gan Dafydd Jones, eu gwaredu ganddo rhag cael eu hys- gubo ymaith gyda'r llifeiriant. Doniol oedd gwel'd y V. R. yn ei ddillad lifrai, yn herio y gwynt a'r gwlaw, er cludo y llythyrau o'r orsaf ar y Sadwrn hir-gofiadwy, ac nid gwr ydyw efe i gymeryd ei ddychrynu gan dymhestl na chroeswyntoedd, ond gwna ei ffordd drwy- ddynt, er gwaethaf pob rhwystr. Yn ngwyneb y fath wlybaniaeth a hyn, pa ryfedd fod y rhew mor swil i ddyfod i ffrynt y llwyfan ? Nid efe yw'r pregethwr cyntaf i bwdu am fod yr un bregethodd o'i flaen wedi myn'd a'i amser. Filen o beth yw hyny hefyd. Yn ystod y tymor gwlyb diweddaf, yr oeddwn yn cerdded i lawr piif stryd y Bala, ac yn dal fy umbarelo yn dra herfeiddiol yn erbyn yr elfenau, tra yr oedd y gwlaw' yn ymarllwys yr un fath yn union a phe na buasai wedi bod wrthi erioed o'r blaen— pan, yn sydyn, yr aeth blaen fy ymbarelo yn syth i gorn gwddw rhyw druan oedd yn cael ei wthio i'm cyfarfod gan y gwynt. Bernais fy mod wedi ei dagu yn siwr, ond cyn i mi gael amser i lyncu fy mboeryn-" Mae hi'n bwrw cyllyll a ffyrc," medde fo, a ffwrdd ag ef heibio fel mellten. Dyn clen oedd y dyn. Beth pe buaswn yn ei le, a blaen ei ymbar- elo ef yn bygwth fy nghorn gwddw i! Mae arnaf ofn y buasai cawod arall waeth na chyllyll a ffyrc yn disgyn arno. Ie, dyn clen oedd y dyn, 'does dim dowt, ac mi gar'swn wybod ei enw. Ond dyna ystyr yr ymdroi hyn i gyd-o b'le daeth yr hen ym- adrodd ddefnyddiodd y dyn yn nghylch ei bod yn bwrw.cyllyll a ffyrc ? Clywais ef cyn hyny, a chlywais ef unwaith neu ddwy wedi hyny, ond dyna'r pryd y glynodd y fraw- ddeg yn fy meddwl. Ai tybed i'r dyn gredu fod un o'r cyllyll, neu un o'r ffyrc, neu un o bob un, wedi disgyn wrth gorn ei wddf, a'i bod yn llawn bryd iddo gymeryd y goes? Gan nad beth am hyny Beth yw hanes y dywediad ? Pwy wedd ? Mae'r Sais yn ei ddefnyddio, ond 'falle taw nid Sais yw. Mae gen' i hen weddel yn ei gylch sydd yn dal taw rhyw lwyth yn y wlad yma gynt oedd dipyn o flaen ei oes, yn rhy falch i ymgymys- gu a llwythau ereill, ac wedi dyfeisio'r ffordd i goginio bwyd yn deilwng o gogyddion Paris, y dyddiau hyn. Ond yr oedd un peth yn ei flino-methai gael offer digon hylaw i fwytaw ei ymborth yn lan a chryno. Nid oedd bys. a bawd yn ei foddio o gwbl, a chodai ei drwyn ar ddarn o bren O'r diwedd, digiodd y duwiau wrth y llwyth am ei falchder, a phen- derfynasant ci ddifodi, drwy ei ladd ag offer tebyg i'r thai y trachwantai am danynt. A phan ddaeth llwyth arall ar ei hynt heibio i'r lie y'mhen cetyn, 'doedd yno ddim ond y cruglwyth rhyfeddaf o gyllyll a ffyrc, a'r llwyth wedi diflanu Disgynodd yr hen draddodiad o ach i ach—rhai rhyfedd yw traddodiadau am dreiglo-nes y mae wedi dod erbyn hyn yn enw desgrifiadol ar wlaw mwy mileinig na'u gilydd. Ond hwyrach fod gan rywun arall well tarddiad. (I'w barhau.)
Advertising
pr- Siop Newydd Esgidiau 1Q Dymuna J. DAVIES-HUGHES Hysbysu ei fod wedi agor Shop Esgidiau yn BRISTOL HOUSE, CORWEN, Gyferbyu a'r Market Hall, lie y gellir cael pob math o Esgidiau Dynion, Merched, a Phlant, o'r gwneuthuriad goreu yn y farchnad, am y prisiau rhataf yn bosibl, am arian parod. Hefyd, telir Isylw neillduol ac uuiongyrchol i'r adrau adgy- weirio (repairing). Dymuua hefyd hysbysu ei fod wedi cael dros, 21 mlynedd o brofiad yn y grefft, a thrwy hyny wedi cael niantais i ddysgu y grefft yn drwyadl. Teimla J. D. H. yu ddiolchgar am gefnogaeth y cyhoedd, a gall eu sicrhau y telir y sylw manylaf i bob archebion. Corwen House, Corwen. S. WOODFULL & CO. Y Shop rataf yn Nghymru am Esgidiau. o bob math. Esgidiau goreu Dynion o 5s.6d. Eto gwaith eto o5s.11d. Eto Merched o 3s. Esgidiau bechgyn, genethod, a plant, o bob pris.. Stoc Newydd o Esgidiau, Jewellery a Fancy Goods ar gyfer y tymor hwn. Hefyd am Glociau, Watches, Jewellery a Fancy Goods, Wedding and Birthday Presents, Weather Glasses. Gwerthir oriaduron aur ac arian am brisiau is nag a nodir yn y ffenestr. White Metal Watch, a Chadwen, 8s 6d. (cadw- ant amser da), Ladies and Gents' Alberts—bob prisiau. Ystoc fawr, mewn aur ac arian, a Brooches, Earrings, Bracelets, Fancy and Engagement Rings, Guinea Gold Wedding Rings, bob prisiau (rhoddir haner dwsin o silver spoons, neu anrheg gyfartal o ran gwerth gyda phob modtwy), Gent's gold and silver Scarf Pins, Rings, &c. Timepieces o 2s3d. Spectolau ar gyfer pob golwg, o 4d. y par. Concertinas, Accordions. Taclau pysgota o bob math. CARROG. NOS WENER, Chwefror 24, 1899, cynelir CYN- GHERDD yn y lie uchod. pryd y gwasanaeth- ir gan Miss May Rees, Miss A. Jones, Mri. Hugh Jones, E. M. Jones, D. Jones (Ceinydd), J. R. Jones, a Mr. Williams. CyfeiJydd-Mr. R. Jones, Cvmer- ir y gadair am 7 o'r gloch gan EDWARD JOKFS, Ysw., Park Shop. Mynediad i mewn trwy dot-yuan 1/- a 6e. Yr elw tuag at gynorthwyo Cor Plant Cyfarfod Mawsth.