Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
16 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
,11 N")m< ju ) ASTUDIWCH | EICH IECHYD. I Ni WNA I EICH ASTUDIO CHWI. 1 0« ydych am ddiogelu IECHYD chwi eael OWAED PUR. I Ufa Y mae hyn yn HANFODOL. Os nad vwH eich GWAED YN BUR y mae eich holl J8, gyfensoddiad allan o drefn, ac yn agored i glefydau i ddyfod i fewn a arweiniant i B<&_ ganlyniadau difrifol. Y mae o gaulyniad yn dibynu yn hollol arnoch chwi os ewyllysiwch gadw KB. IECHYD CRYF EGNIOL, I fynu jpyeled fod GWAED yn cael ei gadw yn Berffaith Rydd o bob amhuredd. Cof- iwch y dylai eich iechyd gael eich ystyr- iaeth flaeuaf, canys hebddo amddifeiira [ bywyd o haner ei fwynderau, ac nis gellwch ymladd brwydrau dyddiol bywyd gydag iechyd amharus. Meddyginiaeth AnmKrisiadwy I i'r Bobl. KW I f Glanha, y w Corff 0 bob. f Amh uredd GWELLHANT s- BOEN PEN, DIFFYG TRAUL. BILIOUS- NESS, GWYNT, AFD DRWG, CORFF- RWYMEDD, SCURVY, PENDDYNOD, CLEFYD Y BRENIN, ECZEMA, Y BLAST (ERYSIPELAS), NERYES EG WAN, FITS, GWYNEGON (RHEUMATISM), PILES, POEN CEFN (LUMBAGO), TARDDIANT AB, A CHLEFYDAU Y CROEN, ISELDER SPRYD, gan sicrhau gweithrediad lachnsol holl ranau mewnol y cyfansodd- lad, Brasau a Chyfoethogi y Gwaed a'r Elfenau a roddant FYWYD NEWYDD, IECHYD, A NERTH. PEIDIWCH A DIODDEF YN HWY. TREIWCH YN DBIOED. Hughes's Biood Pills. Mae y Trade Mark hwn mr I (bei lian y galon) ar bob blwch. Heb hwn twjll ydyw. I Y mae y Pills hyn yn gyfaddus ac anmhrixiadtcy i Wyr a Gwragedd, Meibion a Merched. Y MAENT YN IACHAU AR OL I BOB PETH ARALL rETuu, Heb oedi anfonwch am flweh o HUGHES'S BLOOD PILLS. Gwerthir hwy gan yr hoU Ffervllwyr a Gwerthwyr Patent Medicines am Is*. 1 2s. Sc., 4s. 6c., neu anfoner eu gwerth mewn Stnmv.i neu r.0.. i'r ■ Gwneuthuror — JACOB JHXJGHE8, Manufacturing 8 Chemist, Penarth, Cardiff. Ar werth yn America je gan R. D. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, Penn. ■ GOMER'S BALM! I ELI AT BOB CLWYF. I GOMER'S BALM a iacha Glwyfau ar y Traed, B Clnniau, Pen, Gwddf, Erysipelas, Manau llidiog a H Digroenedd, Cornwydon Crawnllyd, Coesau Drwg. H COMER'S BALM a iacha Fronau a Phen Bronau* Dolurua, Files, Traed Chwysedig, Toriadau allan, B Crach yn Mhenau a Gwynebau Plant, Llygriadau a Llo«giadau yn mhob rhan o'r Corff. GOMER' 8 BALM a iacha Ddwylaw Toriadol Llygaid i. e Amrantau Dolurus, Crafu, Scurvy, Cwynegr n, Cmalau Poenus, Chwyddiad, Tarwden, Mai; ethiu,&c. Y mae GOMER'S BALM yn hynod etteithiol at bob math o glefydau allanol y Corff. Rhodder prawf amo. Ar Jwerth-gan bet Chemist a gwer&wyr Patent Wwfvwy am is. Uc blwch, neu danfoner cu gverta mewn stamps at y Daryganfyddwr- JACOB HUGHES, MaiiufactmiEg demist, Penarth, Cardiff. RRODD -BEFCElFYDDY 1H A TUR DDYNOL Y gallu o weled trwy gynorthwy SPECTOLS. WATCHES! WATCHES I Y DEWISIAD MWYAF; Y WATCHES GOREU A RHATAF. Modrwyau Priodasol. Cedwir Stoc Hardd, a rhoddir Anrheg defnyddiol gyda phob Modrwy. Hefyd lie o'r neilldu 4"w "^ewis. WILLIAMS JO-NES, fKACTICAL WATOHMAKEK & OPTICIAN, 22, BANGOR STREET. CARNARVON. Clociau o Bob Math Gwneir pob math o Adgyweiriadau yn y modd goreu, ac am brisiau mor resymol ag sydd gyson a gwaith atebol. TOWLES PENNYROYAL AND STEEL PILLS I F BN TWOD. v Peleni gwerthfawr hyn yn cywiToJpob 7a d™. vn symud rhwystrau, ac yn £ ±tha; y pSnau y mae y benywod yn j adetran neallduol. Blychau f S 9c"A Fferyllydd Anfojir imrhyw 0 ar dderbyniad 15 nen34o rrtSmodan,ganE.T.Tora4Co. Ommth- i»wyr, Dryden street. Nottingham. ^Gocheler twyOodru* xiiMTTNA RICHARD EYANS, Meddyg Esgyrn (Bone Setter), PENYGROES, TTTSBYSTT ei fod yn CWMYSTRADLLYN XX TEMPERANCE, 20, Penlan street. Pwllheli, bob Dydd Mercber. CROW N HOTEL, bob Dydd Iau, o 10 hyd 2 M Bangor, RAILWAY VAULTS, hyd 4 yr un dydd. Bob Dydd Gwener yn SPORTSMAN HOTEL, Porthmadog- Bob Sadwrn yn Ngbaernarfon, yn y NEWBOh- ( OUGH ARMS, Palace street. j TXT ANTED.—A Girl, about 15 to 18, to VV ieam the A. B. C. Telegraph.-Ap- r fly, Post Of ';el Dwyran. Ang.Ieisy. < Watches Clociau, 1 A PIIOB MATH 0 Fo&rwyau, &c. Y LLE GOREU A RHATAF, I GAEL Y NVYDDATJ UCHOD YDYW HER SHOP 21M BECEIS, S'IRYD Y 11IK, CAIEKAEFON. ROBERTS & OWEN, mERCHiftNOGION. WEl l EI SEITDLU GANRIF YN OL. 1 -==- I REGISTERED a i TRADE MARK ACHUBWCH EICH PLANT drwy ddefnyddio ANTI-CONVULSION AND WORM DROPS y diweddar Doctor Jones, Llanllyfni. Paratoedig yn unig gan un o'i Drustees 6ef MR WM. HUMPHREYS (ELIHU), BLAENAU FFESTINIOG. -:0:- DYMA'R FEDDYGINIAETH oreu at bob math o anhwylderau ar blant, yn en- wedig Ffitiau o bob natur, Llyngyr, Bron- chitis, Y Frech Goch, Colig, neu Gnofa yn yr Ymysgaroedd; a chwalant bob math o Wynt o'r Cylla. Ni ddylai yr un teulu lie mae plant fod heb y DROPS digymhar hyn wrth law. RHYBUDD. 0 dan ewyllys y diweddar Doctor Jones ni fedd neb hawl i ddefnyddio ei enw ef yn nglyn a'r "Balm Iachusol" a'r "Anti-Con- vulsion and Worm Drops" (llawer llai gyda dynwarediad twyllodrus ohonynt) ond yn unig y Trustees—y Mri Stephen Jones, Borth, Porthmadog (gan yr hwn y gellir cael y Balm), a Wm. Humphreys (Elihu), Blaen- au Ffestiniog, gan yr hwn y gellir cael y Drops, a'r hwn yw yr unig un a dderbyuiodd y cyfarwyddyd at eu paratoi gan Doctor Jones ei hun ychydig ddyddiau cyn ei far- wolaeth. Gocbelwcb Ddynwarediad.—Os am y Feddyginiaeth wirioneddol (genuine) an- fonwdh at y Trustees, mu eu Goruchwyl- wyr am dani. AG.l'S YN EISIEU.—YmofjTier a Wia. Humpureys (Elihu), Blaenau Ffestiniog. J d cVL. YEAST i MAKES EVERYONE HIPPY. « Anyone can make nice sweet Brud, appetising Tea > J Cakes, fcc., by using it. | ALWAYS ASK FOR "D.O.L." » If tod do not fcnow hew to use ft. write to us for [ i Booklet of Instructions and Recipes. i < Sale Manufactvrert— i The DISTILLERS Co., Ltd., EDINBURGH. Makers of the well.fcawww "D.O.L." Malt Extract. > DANINEDD. YMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, BANGOR, A LLANGEFNI, yn 16, Lledwigan road, hob dydd Iau. > DANINEDD. YMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, BANGOR, A LLANGEFNI, yn 16, Lledwigan road, hob dydd Iau. In LLANERCHYMEDD, o 10 hyd 1, ac yn AMLWCH, o 2 hyd 5, yn nhy Mr Hughes, Stationer, 8, Market street, dyddiau Mawrth, lonawr 24, Chwefror ^i, Mawrth 21, Ebrill 18, Mai 16, Mehefin iJ. 5fn BETHESDA, y dydd Mawi"- cynlaf ar 01 cvfrif. Yn EKENEZER a LLANBERIS. > 5vad Mawrth cyntaf ar 01 Sadwrn tal. Yn MANGOR, bob dydd, ond dyddi"* Ma^^h a. Ian. LLANEILIAN A>T) LLANWENLLWYFO (U.D)) SCHOOL BOARD, WANTED, by the above Boafd. an Ex. 'I P. T. (Male). Duties W. Commence earl J7 in September next. Teaching, Sing- ing, Drawing advantageous. — Application, stating age, salary required, qqalification, with two or three testimonials, and reports to be forwarded not later than August 10th, to O. GRIFFITH, Clerk of the Board. Pertsarn, Amlwch. 1 CEFFYLAU AR WERTLI.-C.ffyl 5 oed, I 15 3 o uchrier; trwui, a chryf iawn, ponest yn ruhob gwaith fFarin, o liw du. Pi is 50p. Neu peflfyl gwinen 3 oed, 16 o nchder kdi osod(i); un o'r rhai cryfaf a barddaf yn y wlad; llonydd yn nibob gwaitfc ffarm. 48p. Hpfyd Caseg Harris, 15 a ucbder, 6 oed, hwylus dan gyfrwy neu harnis, asgwrn cryf, yn flast iawn. Pris 26p. Caniateir archwiliad Vet. arnyint.-Cyfeirier -Riflon ^Swyddta'i Genedl." p OWMAN Wanted, must thoroughly un- derstand his duty in every particular, and be able to take charge of the Yard, Gar- den, &c. Permanent situation. Salary, 20s per week.—Apply, B. J. Allsop, Corsy- gedol Hotel, Barmouth. 667 r< WMNI 1SWIRIOL Y PRUDENTIAL Cyf., Holborn Bars, London, E.C. Rhanbarth Arolygydd: J. W. Jones, 36, CasHe square, Caernarfon. 336 YN EI.SlEU,-Tri o fechgyn cryfion, wedi -*• pasio Standard VI., ac yn hyddysg o argraffu yn mhob cangen ohoni. Rhoddir cyflog "o'r cychwyn,—Ymofyner yn ddioed a T. Jones, Swyddfa'r "Genedl." Y DIFFfG TRBULfVD y Dl W un or afiechydon mwyaf eyffredin syud yn poeni y cyfansoddiad dyz;(ii, ac y mae yn cymeryd cymaint o wahanoi ig- weddau fel ag i fod hron T'J1 anmhoijibl Fw ddesgrifio. YSTUMOG ydyw canoibwynt cydymdeimlad yr holl gyfundrefn, ac mae* oil o'r organau yn teimlo jnwy neu lai oddi- 1 wrth unrhyw afiechyd fydd yriddi. Dyma I rai o arwyddion y Diffyg Treuliad: — J Poen yn y stumog a'r frest, yn enwedig ar ol bwyta; cyfogi, coll archwaeth, gwynt yn y stumog, rhwymedd, dwfr pceth net. surni, bile, iselder ysbryd, curiad y galon anmhurdeb yn y gwaed, anhwylderau y) iau, gwendid gieuol, Piles, &c. Y Meddyglyn goreu at yr anhwylderau uchod ydvw DR WOOD'S REMEDY. Mae'r feddyginiaeth hon wedi bod o flaen y cyhoedd ers amser, ac y mae'n amlwg oddiwrth y galwad sydd am dano nad oes ei gyffelvb at wella y DHFYG TREULIAD A'l GAN- LYNIADAU. Ni ddylai neb ddioddef oddiwrth yr anhwylderau uchod tra mae meddvginiaeth mor effeithiol a DR. WOOD'S REMEDY i'w gaol. Gwerthir mewn potelau Is a 2s 6c yr un. Trwy y oPst 3 ceiniog yn ychwanegol. Oddiwrth y Perchenog, HUGH JONES, FFERYLLYDD, MEDICAL HALL, BLAENAU FFESTINIOG. I — j "AIIWEINYDD I IECHYD" DR. COFFIN. LLYFR ADNABYDDUS AR LYSIEUEG. Pris, 3s 6c. Eefyd Holwyddoregau Byrion pris lc yr UL-Ar I Hanes Iesu Grist, Dafydd, Daniel, Abraham, &c., &c. Cvhoeddir yn Swyddfa'r "Genedl," Caernarfon.
AT EIN GOHEBWYR1
AT EIN GOHEBWYR 1 YmddeDEgvs llith "Jeremiah Jenkins" ar gymanfaoedd canu sir Gaernarfon a LLan-, dudno yn y "Genedl" yr wythnos nesaf.
"YMRANU YN EI HERBYN E. HJX."…
"YMRANU YN EI HERBYN E. HJX." Dywed y Testament Newydd na saif ty wedi ymranu yn ei erbyn ei hun. Dyma gyflwr yr Eglwys Sefydledig yn bresenol. Arferai fod yn dra chyflawn o ymraniadau perthynai iddi dair plaid fawr; ond, yn awr, y mae yna gagendor fawr wedi myned rhwng y p!eidiau. Daeth hyn i'r amlwg yr wythnos ddiweddaf yn y Confocasiwn. Eistetldai y ddau Dy ar wahan; oblegyd perthyn i'r Confocasiwn hefyd Dy uchaf a Thy isaf, ac nid oedd- y naill mewn un modv yn gallu cydweled a'r llall. Y mater dan sylw oedd, Pa fodd i ymdrin a'r Defod- wyr. Ceisia yr esgobion gael yr holl awdurdod i'w dwylaw ac weai ei chael, ni wnant ddim ond gadael i. bethu gymeryd eu cwrs. Ai gwir yw, fod amryw o'r es- gobion mewn cydymdeimlad dwfn a'r Defodwyr, ac, i raddau mawr, yn Ddefod- wyr eu hunain? Ni fyiuii y Ty isaf, yn yr hwn yr eisteddai cryn nifer o leygwyr, roddi i'r esgobion yr awdurdod a geisient. Mewn canlyniad, aeth y ddau Dy at eu gil- ydd; ond yn yr ymwybyddiaeth y byddai yno iaith gref yn cael ei harfer, a golygiad- au hollol wahanol yn cael eu traethu, os nad yn wir y byddai yno ffraeo yn gyffro- wyllt, arferid y rhagocheliad o eistedd gyda. drysau cauedig. Felly, beth ddigwyddodd I nis gwyr neb; ond nid yw yn debyg iddi fod yn dywydd teg i gyd. Ac nid yw yr helynt sydd rhwng dau Dy y Confocasiwn ond arlun o'r hyn sydd yn cymeryd He drwy y deyrnas. Y mae mwy- afrif mawr y perboniaid wedi llwyr feddwi ar ddefodau, ac yn tueddu yn gryf at Bab- yddiaeth. Anfonodd esgobion Cymru at yr Ysgrifenydd Cartrefol i hysbysu nad oedd yr un gyffesgell o fewn unrhyw eg- Iwys o fewn eu hesgobaethau hwy. Ai tybed fod hyn yna yn wir ? Os ydyw, yna y mae rhai persouiaid a adwaenom yn dda yn cael cam. Nid ydym am gymaint ag aw- igryrau fod yr esgobion yn llunio anwiredd; ond yr ydym yn tybio y posiblrwydd iddynt gael eu camarwain a u camhysbysu. Y mae si ar led fod cyffesgelloedd mewn eg- iwysydd heb fod yn mhell o Gaerdydd. Pa fodd bynag am hyny, ceir llu o bersoniaid yn vr Eglwys ydynt yn "feddw chwil," fel y dywedir, ar Ddefodaeth. Y mae y lle- ygwyr, o'r ocht arall, yn gryf yn orbyn. A rhwiig y ddwy blaid bydd rhyfel enbyd yn y dyfodol: ac ar y pwnc hwn, nis gwyr neb beth a fydd yfory. Gyda Haw, gallvrn gyfeirio at bwnc arall a fu dan sylw yu y Confocasiwn, sef y Mes- tr er rhyddhau y personiaid oddiwrth dreth. Y mae hyn yn dwyn rhodd i'r Eglwys cvf- artal i ddwy filiwn a haner o bunau. Yr oedd un blaid am hawlio rhagor. Nid oeddynt yn gweled yr hyn a gynygir ond fel agoriad i flaen y cynn. Gyda golwg ar hawl, wrth gwrs yr oedd pawb yr un feddwl yn union, sef y dylai y personiaid gael rhagor; ond nid oeddynt yr un farn ar y pricdolaeb o ddweyd hyny, a'i gorffori mewn Ipenderfyniad. Gwelai rhai y perygl, ac ofnent i'r wlad godi yn eu herbyn. Dy- I wedent fod y Llywodraeth bron a methu cario ei phleidwyr gyda hi yn y mater hwn. Pan aeth y bleidlais i hyn, fe gariodd trwy fwyafrif bychan. Gwelir, felly, fod yn y clerigwyr gryii lawer o'r arff, ond nid yw y golomen lawn mor amlwg. Y mae cyflwr yr Eglwys, drwy ei hym- raniadau, yn resynus ddigon. Y farn gyff- I red in yw, ei bod ar ymddryllio yn wahanol ddarnau. Y hi ei hunan a ddwg Ddad- gysylltiad oddiamgylch. Ac, yn y diwedd, I mantais i wirionedd fydd cael ei thraed o'r I cyffion.
[No title]
Sonir yn awr y bydd y peth a elwir yn "liquid -air" yn dcJefnyckHol "iawn i ioeri tai yn yr haf. Byddai yn fendithiol pe y gellid ei eymwysp i gymedroli y gwres angerddol yn y m'elinau haiarn, dur, ac al- can, lIe y mae y gweithwyr yn toddi fel ymenyn. j J
" Sycladdlad yn Rfnbych.
Sycladdlad yn Rfnbych. v Yn Mrawdlys sir Ddinbych, a gj-nhaliwyd yn Ninbych ddydd Llun, gerbron y Barnwr Kennedly, cyhuddwyd WilKam Riley, llaf- urwr, Dinbych, o ddynladdiad Robert Jones, Dinbych, ar y laf o Ebrill. Ymddangosodd 31 ri Colt Williams a Trevor Lloyd ar ran yr erlyniad, a Mr Ellis Griffith, A.S., ar ran y carcharor, yr hwn a ddfywedodd nad oedd yn euog o'r cyhuddiad. Mr Colt Williams a ddywedodd fod yr achas yn un o natur ddifrtfol. Yr oedd y trancedig Robert Jones yn hen filwr, ac ar y laf o Ebrill diweddaf derbyniai ei bension misol neu chwarterol, pa un, a gredai, ceda yn swm sylweddol. Ymddengvs iddo ymwel- e l a nifer o dafarnau, oherwydd pan y gwel- wyd ef yn Henllan street yr .oedd yn sicr o dan ddylanwad diod. Oddeutu y pryd hwn gwelwyd y carcharor, yr hwn oedd yn ber- ffaitli sobr, yn dyfod i fyny yr heol o gyfeir- iad adref yn nghwmni y trancedig. Pan y cyrhaeddasant at le neillduol gadawodd y c,iircharor y trance&g ar y ffordd, ond cyn ei adael gofynodd am fatsen. Ar hyn dy- wedodd y trancadig, "Yr ydych yn gofyn gwell dyn na chwi eich hunan am fatsen." Yna aeth y caroharor i dy ei chwaer, a chlyw- j wyd ef yn dyweyd wrth ei frawd-yn-nghyf- raith ei fod wedi cael ei sarhau gan Robert j Jones, ac y .u.asai yn gwneyd iddo ddioddef • oherwydd. Clywyd ef yn dyweyd y buasent yn gweled beth a wnai i'r trancedig. Beth bynag a ddywedOdd nid oedd axnheuaeth ddarfod iddo ruthro allan o dy ei chwaer i'r ffordd lie yr oedd y tranoedig yn sefyll gyda'i ddwylaw yn ei logellau. Aeth Riley ato a tharawodd ef a'i ddwrn, yr hyn a achosodd i'r trancedig syrthio ar wastad ei gefn. Yna ciciodd ef, ac ymddengys i Jones farw yn mhen ychydig eiliadau. Gwnaed archwil- iad ar y corph, a chafvryd fod calon v tranc- edig mewn cyflwr dï-wg. Ar ol y digwydd- iad mae'n ymddiangos i'r caxcliaror fyned ymaith o Ddinbych, a chafwyd ef mewn 'cuddfan y dydd dilynol. Nid oedd vr awgrymiad Ifeiaf fod y trancedig wedi gwneyd dim. a fuasai yn cyfiawnhau Riley i daraw y trancedig feI y gwnaeth. Yr hyn oedd gan v rheithwyr i ddyweyd oedd a ddarfu i Riley neu ni ddarfu achosi marwol- aeth Robert Jones, ac os y caent ddarfod iddo, yna eu dyledswydd fyddai cael y oar- charor yn euog o ddynladdiad. Dros yr amddiffyniad dadleuid mai cyffro meddyliol a achosodd farwolaeth. Ni alwyd tystion o blaid y diffynydd- W i i'r Barnwr symio i fyny yr achoo, dychwelwyd rheithfarn o euog, a delfryd- ivyd y carcharor i dair blynedd o benyd was- anaeth. 1 —
Cleddyf Rewyfld yr Orsedd.…
Cleddyf Rewyfld yr Orsedd. I Fel y gwyddys, addawodd y Proffeswr Herkomer, R.A., ryw flwyddyn neu ddwy yn ol, anrhegu cleddyf newydd o'i gynllun a'i wneuthuriad ei hun i hen Orsedd Beirdd Ynys Prydain. Y mae bellach yn barod, ac y mae "Hwfa Mon" wed derbyn gair i'r per- wyl y bydd yn cael ei gyflwyno yn yr Or- sedd gyntaf a gynhlelir yn Nghaerdydd, sef boreu y dydd cyntaf. Mesura y cleddyf dros chwe' troedfedd, ac y mae ei garn wedi ei weithio allan o aur pur. Ar y earn y mae ctraig yn dal i fyny faen gwerthfr.wr, ac ar hwnw y msjo Nod Cyfrin wedi ei gerfio. Y mae'r wain o bren drudfawr a gemau wedi eu suddo ynddo ac ar y cylchau pres sydd n ei amgylchu y mae'r hen arwyddeiriau Eisteddfodol wedi eu oerfio—"Y Gwir yn Erbyn y Byd," "Duw a phob Daioni," "Calon wrth Galon," "A laddo a leddir," "Iesu, na'd gamwaith." Y ma:e'r holl waith, hyd yn nod gweithio'r dur i'r ffurf briodol, wedi ei cario allan yn ngweithdy y Proffeswr Her- komer yn Bushey, a dywedir na ddaeth oddiyno erioed ddim byd mwy celfyddydgar a chywram. Awgryma Mr Herkomer y dylid tynu y cleddyf o'r wain a'i ddal i fyny yn syth yn y seremoni o gadeirio a choroni, am y bydd hyny yn fwy effeithiol na'r dull preel101, a bod i'r frawdoliaeth farddol fyddo o Pmgylch yr Archdderwydd ei gyn- orthwyo i'w godi i fyny uwchlaw ei ben, a I thra'r cleddyf noeth i fyny felly ei fod i I waeddi deirgwaith: "A oes heddweh ?" Bydd y rhodd hon yn ychwanegiad pwysig at urddas yr Orsedd, ac ni ddylai neb golli y < c'ofi;e o weled y seremoni ddydr' ro: a hen- afol hon. j v-"
Advertising
3 d 'ODCi 0O^Q I ■■ > "| @ <) <m f OF/, AV AW '4k ff $ 7,ft \1M' m m m W C) <D, 4 l:.r.tç" ( I | GLAs' I 1 —————— WE I AETH AM "PLAYERS." g 2 9 a < 0$! es@@oeeJ,e>@g000CW 3 >*•« .t' .¡. < BLUE CROSS TEAS HAVE ALWAYS BEEN, AND ARE FULL WEIGHT The British and Benington's Tea Trading Association, Ltd. (the Proprietors of Blue Cross Teas), guarantee that they have always given the full weight of Tea indicated upon the labels without any deduction whatever. Buy BLUE CROSS TEAS. FULL -wtT.EJ:J:GHT.
Cosp Drom.
Cosp Drom. Rn mrawdlys Shropshire, dydd Llun, cyhuddwyd Mary Elizabeth Allman, 15 mlwyda oed, morwynig, o lofruddio plen- tyn pum' mlwydd oed. Dedfrydwyd hi i bymtheng mlynedd o benyd wasanaeth.
Ilafur Cymru.
Ilafur Cymru. Yn Sloane Square, Llundain, y n_"3 ys- tcrfa yn cynwys pethau wedi eu gwneyd yn Nghymru. Nid oes yno ddim arall yn yr ystordy ond ffrwythau llaxur y Cymry. Y mae yno Festri pridd o bob roath-llwyau, etc., o good, gwlaneni o bob patrwm,a breth- ynau o bob math. Y mae y prisoedd yn isel a'r pethau yn rhad. Boddlonir hefyd i geisio caws, ymenyn, dofednogion (iowls), mel, etc., o Gymru, i'r hwn fydd yn dewis. Y mae gwraig Tywysog Cymru, Ducesau Wellington, Westminster, a Beaufort; boneddigesau Penrhyn, Wimbome, etc., yn noddi yr ystorfa. A ydyw Cymry Llundain yn talu sylw i'r pethau hyn?
"Deri."
"Deri." Mewn dyfyniad o eglurhad yr hen ieith- egw-r enwog Caerfallwch o'r frawdaeg Hob y Deri Dando, c'eir deri, rhyw fenvwaidd o derw. Yn awr, gyda phob dyledus barch i goffadwriaeth, ein hen gydwladwr galluog, rhaid i minaui anghyfcuno ag ef. Lluosog u dar yw deri. Yma ceir yr unigol yn gyntaf, a'r Iluosog yn cael eiffurflo yn ol y rheol. Gyda derw, derwen, oeir y lluosog yn gyn- taf, a'r unigol yn ca'et ei ffurfio trwy ych- wanegu en, megis ag y gwneir yn' ami gydag enwau Cymreig—cawn, cawnen; mawn, mawnen, &c. Mae yn rhyfedd fod yr hen enw unigol dar we-di myned allan o arieriad, tra yr ydys wedi cadw y lluosog deri. Ceir ef yn un o'r englynion. a briodolir i Robert o Normandy,— "Dar a dyfwys ar y clawdd," ac yn enw Athen y Deheubarth (!)—Aber- dar. Os oes gwryw a benyw yn y cvsylltiad, hawddach genyf fi gredu mai dar-—deri yw y gwrywaiddi, ac mai derw—derwen yw y benywaidd. Mae: yr en derfvnol yn awgrymu hyny.
Yr "Angel Luniwr Englynion."
Yr "Angel Luniwr Englynion." M Un o anwyliaid y ddaear oedd Dewi Arfon. Bu yn feistr yr Y sgol Frytanaidd yn Llan- rwst, ac wed'yn yn at-hraw Ysgol Meib y Prophwydi MethooIstiaid yn Nghlynnog. Tra yn dal y swydd olaf, goddiweddwyd ef gan y darfodedigaeth, a syrthiodd i'r bedd yn awr anterth ei gyneddfau disglaer. Dyn difrifddwys yd'oedd; ond fel y digwydd yn fynych, rhyfeddol o ysmala. Ni chwrddais erioed un allai fwynhau, cystal a dweyd, hanesyn neu sylw digrif, a'r fynyd nesaf allai eich sobreiddio ac enyn eich edmyeedd gyda drychfeddwl tarawiadol a mawreddog. Dyma engraifft ohono yn ddifrifol. Yn ei awdl ar y "Pentecost," yr hon a safai yn ail ar y gadair yn Eist ddfod Dinbych, 1860, ceir y syniad hwn: — Ofn penaf y diafol—am ei ddeiliad Yw ofn dyferiad un dafn edifeiriol. Yn ddiweddar yn Ffestiniog, bu un o'i hen gyfeillion yn adrodd yr hanesyn canlynol am dano, sydd yn dangcs fel y gallai fwyn- hau y digrifol. Yr oedd rhyw froliwr di- gydwybod a adwaenai yn rfer son llawer wrtho am y crwledydd y bu vn teithio yl1- ddvnt-Awstralia, New Zealand, India, California, &c. a phr.n ar ganol ei druth un tro, gofynodd Dewi yn sydyn iddo, "Deu- wch, Moses Thomas (neu beth bynag oedd ei onw), fuo chi rioed trwy Eticlid, "Naddo wir," ebai'r galed, "fum i rioed ddim pellach na Llanystumdwy ffordd hono."
Gair at Gynghor Dosbarth BothesdaisI
Gair at Gynghor Dosbarth Bothesdais I Syr,—Hyderaf y gwnewch ganintiiu trwy J gyfrwng y '"Werin" i mi alw sylw y Cynghor uchod at y priodoldeb o weithio y ffordd riewydffd sydd wedi ei gwneyd o Bethesda i CaeUwyngrydd, i fyny heibio Ty'nffridd a thrwy domen ciiivarel Tj-'nyffridd, ac allan yn Cefn Caechwarel. Yr wyf yn meddwl fod yna amryw o resymau dros hyny. Yn laf mae y lhvybr sydd genym i fyned a dyfod oddi wrth ein gwaith yn rhy gul o lawer. Pe bae rhywun gyda truck neu ferfa yn dod i'n cyfarfcd byddai raid i ni fyned yn ol am bellder neu fethu myned yn mlaen, ac mae yn bur anh'awdd pan yn dod o'r chwarel weithio ein ffordcl yn mlaen pan fydd plant wedi ymdyru i chwareu. Yr 2il reswm ydyw, paham y dylid talu am fyned a phob llwyth i'r Rachub, a gorfod tynu i fyny y fath allt serth fel sydd o'r Twaclod i'r top? Yn sicr ddigon, mae .-lic,.swm dyn ac anifail yn dweyd y dylid gwneyd rhywbeth yn ddiymdroi. Rheswm irall sydd yn galw am dani ydyw, mae rh'enti tai sydd yn y gwaeiod yn uwch na'r :ai sydd yn y top, a phan y bydd ty ar verth yn y gwaelod mae yn gwerthu yn iwch o lawer, a'r rheswm am hyny i gyd od gwell trafnidiaeth, a thrwy hyny gwell ^yfleusterau. Rhag fod neb yn gwneyd lim ond siarad y peth y naill gyda'r llall, a leb yn gwneyd dim end siarad er ei hyr- vyddo, beth pe bae Mr Richard Jones, Cae- hwarel, a Mr Hugh' Parry, Caechwarel; Mr 3wen Jones, Brynhedydd; a Mr Owen ?arry, Bryn, yn myned o gwmpas a gwneyd leiseb gref i'w rhoddi o flaeny Cynghor, yr vyf yn sicr y gwnai y Cyngor roddi sylw ac 7J reeh i'w ^hael—Yr eiddoch, JJli O'R LLE. 6
Y QENSNEM EISTEDDFODOL : "…
Y QENSNEM EISTEDDFODOL Awst 1899. Bydd y "Geninen Eistetldfodol" yn cyn- wys cynyrehion arobryn o eiddo Cadvan, Tafolog, Ben Davies, Ceulanydd, Alavon, Gwilym Eryri, Meigant, Rhuddwawr, El- fyn, Eifion Wyn, J. T. Job, Ap lonawr, Tryfanwy, Artro, Morwyllt, loan Mou, Gwilym Pennant, loan Anwyl, Dennis, Tudwal, Dewi Glan Taifi, Meiriadog,Bereu, Penllyn, Abon, Bryfdir, Carnelian, Nathan Wyii, Y Garneddwen, Gwilym Ardudwy, Brynfab, Gerallt, Glan Tecwyn, Barlwyd- on,Geufronydd,Gwilym Ceiriog, Maohraeth Mon, Gwilym Dyfi, Gwilym Wyn, Huwoo Ponmaen, Gwilym Elian, Hywel Cefni, Menaifab, R. Mon Williams, Gwespyr, Richard Jones, Madog, E. D. Lloyd, Gwil- ym Mathafarn, Treflyn, Gwilym ap Lleis- lon, Ap Cledwyn, Tom Owen, Myfyrian, Myfyr Wyn, Rhydfab, Llewelyn, Gwilym Deudraeth, Maldwynoc, Glynor, Caros, Llwyfo Mon, Michael Thomas, Glynfardd, Gwydderig, Cyffdy, Daronwy, Bardd Glas, Gwilym Cynwyd, Glanedog, Llysfoed, Dewi Orwig, R. Deiniol Owen, Cenin, Corswg, Bangorian, Croesfryn, Gwylfa, Dewi Bar- cer, Y Velog, Cadifor, Myfyr Dyfed, Trebor Aled, Rhidian, Ap Cyffin, Dewi Heulwen, Dewi Gwalltew, Cyffiniog, Talfardd, E. Wnion Evans, Anant, Glyn Myfyr, Alaw Sylen,Mafonwy, E. 0. Jones, Gwili,B«thel, Ieuan lonawr, Hefin, Atha, Ap Tegla, Ap Noah, Berwron, Carw Cynon, Cyndeyrn, Corllwyn, Owen T. Davies, D. ap Tewfrig,. Eryr Gwynedd, Eilydd Elwy, Ftrwydynog, Glan Wnion, Glan Cymerig, Gwyneddawg, Gwilym Curwen, Grugog, Gwaenfab, John Griffith, Gwynonwy, Morlryn, Huw D-af- ydd, loan Brynmair, Ieuan y Foelas, R. Ingram, Isalun, Ieuan Bwyfacb, Iestyn., loan Brotben, Ap Meredydd, James Jones,, J. Cusi Jones,Neifion, Dewi Machno,Tudur Arfon, Tiberqg, Bwlohydd -NAon, Llwvd- iarth Mon, LIenor o'r Llwyni, D. Owen, Odynfab, R. Roberts, Ap Meurig, TegaB- wy, Derwyn, W. Morgan Powys, Rhydd- erch flifion, Diphwyson, Olwydfryu, Ap Deulwyn, Tel, Gader Gawr, Rhydyddion, Ieuan Nefydd, Carodyn, Dewi Gwendraeth, Owain Mon, Bwlchfab, Glan Dawen, Dewi Mai, Alarch Glan Dyfi, G. Davies, Dewi Mafcvddwv, Glan Duad. Glan Ffvddion. Ieuan Mai, Ehedydd Emlyn, J. W Myfyr Jones, H. Neander Richards, J. Beuno Jones, Owen Hughes, Dewi Glan Peris Arthinian, Dewi Nefydd, Llanorfab, Mellte, Meurig Cybi, Afaon Poris, Rhys J. Huws, Eryr Hiraethog, Cefnydd, Cyfeiliog, J. Maethlon James, J. J. Ty'nybraich,. Llwydfryn Hwfa, Goomerydd, Morfryn, Briwlyn, loan Trithyd, Genfronydd, Dyfn- allt, Dyfrdwy, T. Jones, R. Jones, Dewi Hefin, Brynach, Cyngar, E. Thomas, Cad- fael, E. Ffoulkes, Glan Cerdin, loan Ior- i werth, Pelican Mon, R. Roberts, Lleurwg, I J. Owen, W. Jones, Cybi, y Parch T. Rees, 0. Parry, W. Morgan, Nathan Dyfed, Morfryn, liar, Ap Ceredigion, Symlog, Athron, Glan Tegid, Hafal, J. Riobards, Gwitym ap Gwilym Lleyn, Hywel Cernyw, Madryn, Meilir Mon, D. Meurig Davies, Morleisfab, Gwydderig, loan Glan Menai, Llafar, Llwydfor, Onfel, Gwyrosydd, Llef- enni, Bethel, Pedr Hir, R. Abbey Wil- liams, Eryddon, Isgaer, Hywel Tudur, Tremlyn, Ieuan y Foelas, Eilir Mai, loan Brothen, Gwerfvl, Ap Rhydderch, Maelog Mon, E. Nicholson Jones, Prys B. Thomas, E.MawddachJones,Dewi abIago,DewiTudur, J. R. Owen, Ben Bowen, Tawedog, W. D. .Jones, W. Crwys Williams, Emyr, Melin- ddwr, Gwilym ap Lleision, Berwron, Clyd- wenfab, T. Edwards, Cenin, Ap Myrnach, Croesfryn, E. Watkins, Job Thomas, Cyn- laisfab, Blodion, Hilyw, Gwilym Cowlyd, Tanadog, Abram Vardd, W. M. Archer, Gwilym Llafar, R. M. Lewis, O. E. Owen, Meurig Cybi, D. Jones, W. Williams, Cyn- fal, Solomon Davies, Hyfreithon, Dwyfog, Alawydd o Lywel, Gwynfryn, I. G. Crewi, Teganwy, Yr Alltwen, Dewi Machno, Eilir Aled, J. M. Vaugh'an, Pedr Jones, Gwilym Myrddin, Nantlais, Alaw Tydfil, Cledan- ydd, Talfardd, Brynwyn, Dewi Aur, Mur- mur Aman, Tawelog, Myfyrfab, loan Crib- wr, Dewi Grenig, F. Jones, Owain Mon, Gwilym Eli, &c.-Pris swllt.
Heb dsimlad tad
Heb dsimlad tad Yn llys yr ynadon yn Mhontypndd, ddydd Mercher, darfu i Thomas Dee, Ystrad, De- heudir Cymru, gyhuddo ei ferch Emily Dee, geneth olygus, 17 mhvydd oed o lad- rata punt.—Dr Hunter Pe buasai fy merclt i wedi dwyn deg punt oddiarnaf, nid wyf yn meddwl y deuwn a hi i'r ljys.—Y"r Henadur W. H. ilatbias Nid wyf yn meddwl fod genych fawr o deimladau tad, neu ni bu- asech vn ei dwyn hi yma.—Rhwymwyd y gyhuddedig i ddod yn mlaen. pan elwid arni.
j A. MOST DELICIOUS LE310X/.DE.
A. MOST DELICIOUS LE310X/.DE. Eiffel Tower Lemonad? is made from the gfirest lemons, and the great advantage is that it is partly red in Italy in the midst of the- jenvon orchards. The lefons are taken direct from the trees to the factory to commence, their transformation into Eiffel Tower Lemonade. A 4td bottle of Eiffel Tower Lemonade makes 2 gallons of delicious Lemonade. If you cannot get :t from your Grocer, send 4.Vd to G. Foster Clark and Co., 3466, Eiffel Tower Factory, Ia: stone, for a bottlo-
[No title]
Bu Cymdeithas Tei^hwyr Masnachol Caer a Gogledd Cymru eto eleni yn llwydd- ianus i gael dau o'i hymgeiswyr i fewn i'r ysgolion. Y ddau ysgolhaig ydynt Marilt handheld, merch Mr James Sandfield, Caipr. ac Idwal Roberts, mab y diweddar Mr Rf'"oeits, Ecrthmadog.