Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
SENEDD Y PENTREF.
SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITHDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. DYLANWAD YR EULWYD. Sian Ifans: AVst ti be, Mari, mae Ed- ward aew yn dec-lira moudro, ydi mi gymra i fy 11w, Mari: Taw, da ti, be su liaru o? Sian Ifans: Fedra i ddim duall be su wedi dwad dros i ben o, na fedra wir; ond mae o'n gwneud rhiw betha digri yn y He aew y dyddia dweutha ma. Mari: He ydi rheini, Sian? Sian Ifans: Teith o ddim i'w welu dros i grogi heb gael darllan a gweddio gyda'r teulu a'r gweision, weldi a tydi hynu ddim yn ddigon, inae'n rliaid iddo gael gneud yr un peth ben bora run fath. Twn i ddim be su haru o rwan mwu na rvw dro arall. Mari: Run defud a Ned Puw su arno fo reit siwr i ti. Sian Ifans: Be oedd hwnw, Mari ? Mari: Twn i ddim sut mae ei ddcud o. Ryw enw Germanaidd dw i'n nieddwl ydi o, relijios menia mae nhw yn i alw fo. Sian Ifans: Ydi o'n rhiwbath perig, dwad? Fyddan well i nii nol y doctor ato £0:- Mari: Paid a nol y doctor ato fo, twyr hwnw ddim byd am y clefud yma. Well i ti gael plsimon o lawar na hwnw. Wmffra: Rwan, rwan, Mari, paid ti.a chymnid y peth yn ysgafn. Xid rdijios menia su arno, Sian. Wedi cael diwyg- iad mae o. Mari: Hun peth yn union ydi'r ddau; aehofi cbei di ddim ond y capal a gweddio a chanu bums buth a bt'unudd hefo'I' di- wygiad, a'r un peth gei di hefo relijios menia. Sian Ifans: Felna JUae Edward acw ers dros wsnos, ae map o wedi mund ar fy nyrfs i'n ofnatsan. Wmffra: Paid ti a chyffroi, Sian bach, teith o ddim yn bell o'i le ar i linia. Pc tawn i'n meddwl mai religious menia fasa arno mi faswn yn gofidio drosto fo a titha, ond gan mod i'n gwubod mai diwigiad o'r eiort ora mae o wedi gael, mi rvdw i yn dy gomplimentio di ar i ran o. Sian Ifans: Toes arna i ddim isio com- pliments dros ddyn hanar gwallgo. Well gen i gael dyn yn ei sens us- heb ddiwigiad. Be ydïr iws cael dyn i foudro hefo gweddio a phetha'r capat o hud. Mac isio change a tipin o hwul diniwad rwan ac yn y man, neit mi fudd rhiwin fanv a'i ben yn ei blu heb weld na mwynhau dim ar yr hen fud ma, Wil Ffcwc: Run un fydd Sian am buth. Tydi hi ddim yn meddwl fod dim yn enjoyment os na fudd yna ddeunudd ehwerthin a digrifwch ynddo fo. Mae i syniad hi am fowud yn un llac a sumpyl dros ben. Hi su \wdi sbulio Edward, achos tydi o ddillI yr un dyn buth ar ol i phriodi hi. Wmffra: Dw ina'n meddwl. Hwy'n cofio Edward yn well peth nag ydi o. ydvv wir. Sian !fans: Tewchystragtarsdigydwub od. Mi rydw i wedi gueud gwell dyn ohono fo o lawar. Wil Ffcwc: Mi fum i yn gweithio ers- talwm hefo'i dad o, ae roedd hwnw yn sampyl o ddyn diwiol. Mi fydda yn cadw dyledswudd liefo ni bob bore a nos, ae Edward yn cymrud rlian yn rheolaidd ymhob dyledswydd. Harri: Pa ddylanwad gawsai hynu? Tydw i ddim yn credu mewn ffugio bod i vn ddia- lol fe-Ina. Wil Ffcwc: Nid cocio roedd yr hen 1 frawd. R ootid o'n genuine article, weldi. Harri: Mi fum i yn gweithio hefo dau fistar oedd yn gncud yr un peth; yr oedd uji olioiivtit vn fic-iiiioi,, a'r Hall yn dipin o gethwr. Wel, ar i glinia yn y ddyled- swydd roedda nhw ora o lawar. Ond dyn a'u cato nhw ar i traed. li J'ocdd yr hen gethwr wrth i fodd yn diolch am gar- iad ac a my n odd Duw ar i linia, ond toedd ganddo ronun o gariad nac amynaddd ar i draed. A phe clwa ti yr hen fleunor gyda'r ddyledswudd, mi fyddai son am gyfiawnder a barn. ac am grefucld yn ei eylwedd: a'r ereadur bach yn gwindlo 1 rhiwin bob cyfla gawsa fo ar i draud; a toedd rhegi yn ddim ond mcgis bwyd ganddo. Wei mi nath y ddau fwy o ddrwg i achos crefudd na phum mil o an- ffyddwyr. Yn toedd yr hogia yn cymrud crefudd yn (short glan gloew. Wmffra: Mi wn i am y ddau yn dda iawn, ac rwut yn deud y gwir bob gair. Yn tydi hoi i tywud dau-wynebog hwy ar i plant. i gyd. Mi fagodd y tipyn pre- gethwr ddau o-hogia oeddynt yn debycach i ddiefliaid uac i ddynion; a toes yna lun yn y byd ar blant y bleunor chwaith. Ond nid dyn felna oedd tad Edward. Wil Ffowc: Wel nage wir, mi wn i hynny. Roedd o'n hollol wahanol Dyn oedd tad Edward oedd yn byw ysbrtd ei I weddiau aT hyd y dydd, ae yr oedd ei gysondeb yn peri fod pawb yn ei barchu a'i ofni. Wut ti'n meddwl v beiddiai rliywun ncu rhywbeth allan o'i le yn '-) wydd? Choeli.s i fawr. Tydw i ddim yn gwubod y gwnaeth yr un gwas gam ag o, nac yntau gam a'r un gwas chwaith. Roedd o'n parchu pob gwas, yn llanc ac yn ferch run fath yn union a'i blant ei hun. Yr oeddym yn cael byw yn yr un fan a bwyta ar yr un bwrdd, a chysgu dan yr un amoda a hwvthau, nid yn Iloff y stabl, ond mewn llofft yn yr un adeilad, a gwely ph fel y plant. Fel hyn yr ym- ddygai at bawb, a'r gweision a'r morwyn- ion yn frodyr. ae yn cliwiorydd iddo ef. Bobol anwul, mi roedd gafacl ar i weddia, oedd v, it ionadd i. Mi gynyreh- odd bcth wmbrath o saint allan o'r ffarm, ac v mae lot o'j- hogia yn gethwrs a bleun- oriaid gora'r cylchoedd yma. Dyna be nath dyn oedd yn gweddio i fyw, a byw ei weddiau. Sian Ifans: Mi ddeehreuodd Edward neud rhiw betita felna; ond mi stopis i i brancia fo. Rocdd o n mund yn rhy spriws i mi, a fina heb arfar gyda'l' fath giamocs. Wmffra: Fe wnesl dro ffol iawn, Sian, do wir Mae yna fwy o fendith gyda, dyn sy'n arfar gweddio gartra yn siwr i ti. ) Mari: Tybad. Os oes pam na wnei di, Wmffra ? Sian Ifans: Tydi o ddim vn gneud, Mari ? Mari: Nag ydi ers blynyddodd. Wil Ffowc: Glowis i rotsiwn bcth, nnddo wir, ac ynta'n fiounor. Mari: Dyn a'ch helpio. fydda i buth yn i welad o rwan yn darllan i Feibil, dim ond am riw Lanar awr cin mund i'r Ysgol hefo sboniad Matthew Henry. Wmffra: Paid a deud gonnod, Mari. Mari: Gormod o be? Wil Ffcwc: Gormod o wir, debig cen i. Wmffra: Wei ia, dvna'r ffaith. Ond rhaid i mina hel ati hi am ddiwigiad. Roedd hi wedi mund yn bur fain arna i erstalwm am beth i ddeud ar fy nglinia I yn y capai. ac yn y clas pnawn Sul. Wli Ffcwc: Wei oedd mi roedd hi, a dw i'n gweld y pam rwan. Rown i'n meddwl mai henaint oedd yn peri'r aflwvdd, ond mi welaf mai esgeulusdra sy'n cyfii am dano. Mac arna i ofn iia(1 oes yna ddim allor deuluaidd yn chwartar eulwydudd eiii gwlad, ie, hyd yn oed yn Irhai ein piygethwur na'n bleunoriaid; mae yna blant a morwunion iddunt na chlywsont hwy erioed yn gweddio ond yn y pwlpud neu y Set Fawr Sut yr yda ni yn disgwul magu cenedl ysbiydol os na bydd awyrgylcji yr aelwyd yn cael ci drwutho gyda gweddi a meddyliau ys- brydoledig ? Sian Ifans: Fydda waeth gn i gad dolia wax mwu na phlant rhu ddiwiol. Mae Ana berig mund yn rhu strict gida plant a'u gneud nhw'n waeth drwu hynu. Wmffra: Mi fasan well i bob plentyn fod yn ddol wax na thyfu i lyny heb fod yn arfar gweddio ac yn meddwl am gan- lyniada bywyd a byd arall. Basa wir. Wst ti be, peth ofnadwu ddeudodd un dyn y dydd o'r Waen, a tydw i ddim yn i ama fo. Mi ddeudodd fod yna ieuenctid glan ell moes, ac wedi derbyn addysg uwchraddol yn cael eu magu yn ein heg- lwysi ydunt yn credu nad oes isio gweddio. ae na clywodd neb hwy erioed yn gweddio, ac am a wyddai ef in. chlywodd 1 hyd yn ocd y DllW ei hunan mohonvnt yn gwneud. iydi o ddim i'w ryfeddu wcidi pan ydw i a fy itaslv.n yn peidio gneud. Arno ni dada a mama y mae'r bair. a rhaid i ni ddiwigio, neu fe ddemnir ein plant yn siwr i chi. Wei awn adra i ddiwigio. Nos dawch.
Advertising
rilYSTEB Y PARCH G. CEIDIOG A ROBERTS, LLANLLYFNI. Derbyniwyd. f; 8. d. E. W. Da vies, YSW., .A.S. 2 0 0 Haydn Jones, Ysw., A. 0 10 0 ¡' Sir Henry Lewis, Bangor 1 1 0 Sir -J. 1. Roberts, Carnarvon 1 1 0 G. J. Williams, Y Bangor 1 1 U Anonymous 1 0 U Mr H. J. Williams (Plenydd). 0 10 0 Dr Thomas, Bottwnog 0 10 0 Rev G. Parry Hughes, M. Nefyn 0 10 0 Mr a Mrs Williams, Gyfynys, Maentwrog 0 10 0 Mr Ivor Da vies (late Bangor). 0 5 0 Mr O. W. Roberts, D.C., LIan- dtidiio 0 o 0 Rev Gwynedd Edwards, Aber 0 5 0 Rev H. Jhrris Hughes, Bangor 0 5 0 W. Walter Hughes, Ysw., Bala, 0 5 0 MrH. H. Evans, Corwen 0 2 0 Ali- Jacob Jones, The Mills, m. Festiniog 0 2 G Mr a Mrs Pritchard, Ammanfod 0 2 Ú Rev 0. J. Griffith, B.A., Dol- wyddelen 0 2 6 Miss A. M. Chabot, Earl's Court London 2 2 0 Rev James D. Evans, M.A., Pontypridd X 1 0 Mr R. J. Williams, Cynfal, I Bangor i f 1" 0 Miss E. Jones, Penmount, Min- I Sordd. 0 10 0 Mr R. Parry, Gwynfryn, Pwll- heli .I 0 10 6 Di-enw o Lanwnda 0 5 0 Rev J. E. Hughes., B.A., Biyn Menai 0 2 0 Mr J. W. Thomas, D.C., Waen- fawt- 0 1 } Mr R. Williams, C.C., Llanllyfni 0 5 0 Mri T. a E. Pritchard, Amman- ford (all) 0 2 G Derbynir y tanysgrifiadau ychwanegol yn ddiolchgar gan yr Ysgrifenvddion, Mr O. W. JONES, Snowdon Street, Penygrocs. Mr J. B. DA VIES, C. School, Llanllyfni. -aim
IEIN BEIRDD.
I EIN BEIRDD. Y tHYFEL. (Alaw: "Mochyn Du"). Dyma'r waith gyntar i Now Jones, Groeslon, roi cynnyg ar faiddoni, a ùy. munwn roi chwareu teg iddo. Mae hi'n anodd gwneud penillion I foddloni hen gyfeillion, Ond rwyf fi yn awr yn mentro Canu cerdd i'r boys sy'n cwffio. CyJgau I Rwsia, Ftrainc, Itali ^wsia. F frainc, Itali Hefvd Prydain sydd yn poeni Kaiser, brenin Germani > Roedd rlien Kaiser wedi nieddwl Cyrraedd Lloegr heb 'run trwbwl, Ond yn awr mae wedi'i siomi. A'r boll wledydd yn ei boeni. Fe gychwynodd gyda'i filwvr I wlad Belgium fel hen helwyr, Gan fwmbardio trefydd honno. Ond mae'r gwlcdydd wedi deffro. Ymhen pedwar liiwrnod wedyn Roedd hen Brydain wedi eye hwy n I withsefyll yr hen German Sydd yn awr heb unrhvw gorlan. Y Crown Prince a ddaeth ar garlam Gyda'i Prwsian Guaids o adlam I ryfela. gyda'r Ffi-ancod, Ond ca'dd weld fod hwy yn barod. Roedj ar frys i fynd i Pilris, Gvda I*i lygaid ervr barns Ac yn gaddo'n felldigcdig Bod yn Llunden ddydd Nadolig. Fe wnaeth lot o ddarpariadau, Gweithiai'n ddiwvd ers blynyddau I Bildio Zepps a phob rhyw ei-fvii, Ond waeth hebddvnt hwy run gronyn. 1311dio llong o'r enw Goben, Llong tanforol oedd y globen; Ond raao honno mewn cadwynau, Ni chaiff mwyach sincio llongau. Do, fe ehwifiwyd v banera, I Pan v sinciwyd Lusitania Mae rhyw si tod Will yn feddw Pan dda-eth "news" y diwrnod hwnw. Fe ddarparodd ynau maw rion I wyncbu ei elynion, N id oedd rlieini ond rhoi sbardyn l'i- hen wron Johnny Johnsyn. I Do, fe j-oddodd gas mown bombshells, Pan yn brwydro'n Dardanelles. Gan eu hanfon trwy wlad Twrci, I feddianiiu Gallipoli. 'Hoedd 'rhen Willie wedi meddwi Pan 'roedd brwydr fawr Hill 6,0; Ond yn Mons roedd wedi dychryn, A Neuve Chapelle a 'j sobrodd wedyn. A\el, yn awr, rliaid i'm derfypu Gan roi Willie yn ei wely, Hwyrar-h caiff ef wedll hunlle Heb ffrcs ''news" i roi yn unlle. Cydgan, &v., DERBYN CRIST. [ Beth dal gobeithio'r gwell o hyd With geiio byw yn hyn o fyd, A dilyn yr arferiad ffol 0 wrthod Orist a bod yn ol. Mae derbyn Crist yn iiliwn gwell j Na holl drysorau'r gwledydd pell: j O'i dderbvn Ef mae inni'r fraint j 0 gael bod gyda'i annwvl s-aint. Gosen, Groeslon. It. THOMAS.
Advertising
J. ELIAS AND SONS. HAIRDRESSERS, I HAVANA HOUSE, PWLLHELI, Has the Largest and Best Selection of Ladies' Real Hair Tails in Stock. Inspection Invited. Also Agents for Metropol Razors.  I 'ELECTRIC FLASH HHPS. ALL BRITISH MADE I STOO ENFAWR AG AMRYWIOL UN FEL Y DARLUN GYDA S. BULB AM 2/- I Is 6c 28 6c Is 9c 2s 9c  2s Oc 4 3s Oc  tvtf? ? t??M??MM?????? < E*Wt?. '\? 2s 3c FYNY 15/ 4c YN HHAGOR GYDA'R POST. BRITISH EVER-READY BATTERY NEWYDD I'W AIL LENWI AM 8c. Postage, 3c. Dewis Ardderchog o vGampau a Santernau, a phoi) math o ironmongery 9 I. A PHOBPETH AT WASANAETH AMAETHWYR. GYNAU 0 BOB MATH. Breech-Loaders, Single and Double Barrels, Rifles, a Cartridges 1 GWN SINGLE BARIL YN 32in. 0 HYJ), YN LLADDWR ( DIGURO, AM 30s i Gan fod Tymor y BICYCLES yn dirwyn i ben I y mae genym amryw i'w ciirio allan YN RHAD E. JONES & Son, IRONMONGERS AND CYCLE AGENTS. I Y Maes a 26. Bangor Street, Carnarvon, j O -o
AWEN YN Y RHYFEL. I
AWEN YN Y RHYFEL. I "■ UN 0 FECHGYN RHOSTRYFAN YN CANU'N SAESNEG. Nid yw Teddy Edward. mab ieuengaf Mr a Mis R. H Edwards, Hhwllg y Ddwviyd.. Rlio.stiyfan, end ugain mlwydd oed; ond yn Ffraine y mae erstalwm yn y rheng gyda byddin ei wlad. Nid yn anil y eeir baehgen o Gynno wedi treulio ei flvnyddau ymysg amaefehwyr a l'hward- wyr Gogledd Cymru yn meddwl yn Saes- neg, heb son am faiddoni yn yr iaith honno. Ond caivii Teddy yn eitbriad, ac ysgrifenodd y liinellau tlws canlvnol i'w ehwaer:— I 1 love yon, my dear sister, N%'Itii all Tetidei- lieai't. And know you don't forget me Although so far apart. The ocean blue divide us, But not, I liopo, for long 1 wish and trust we'll meet again And sing the same old song. I love to hear, from you, And may we meet again, For you were ever dear to me And dear shall remain. So kindly send a letter As often as you can, To cheer the heart of one who is I A soldier and a man. I To-day I live where heroes die As heroes always do; I So far the Lord hath kept me sate, I try to praise Him too. 1 hope to see again some day The friends of home so true. Ih:t lilO.t of all my loving thoughts Are day and night with you. Teimia'r teulu v buasent yn hoiii ctel cytieithiad C'ymraog ohonj yu Y "Ville: ydd," er niwyn i'w gyfeilliun Cymrcig ei ehael yn ei gwis gartrefol a ehawsom un i gynnyg ei gwisgo fel hyn Jo\h earaf fy anwylaf ehwaer A eh a Ion tyner brawd Gvvn nad wy'n anghof gennyeh cliwi J\r polled wyf drwy flaii-d. Y weilgi las sy rhyngom ni, Gobeithio na bydd h:r. Hyderaf a dymunaf gwrdd I ganu yn 'rhen dir. caru gair oddiwi tiiyeh dnri, A boed i'n oto gwrdd Erioed ai.,iiii-N l iawn i mi, Anvvyldeb nad a'i ffwrdd. 0" byddweh iwyn-ed gyrwch lith I\lor anil a bo'r hwy I, Er ealonnogi brawd v sydd Yn dayn a milwr gwyl. Rwy'n byw lie cwymp anHOll 111, Fel gwiia annon byd Hyd hyn fe gadwodd Duw ii'n iacli, Efe ga'm clod i gyù. Hyderaf eto weld rhyw ddydd Gyfeillion eartrer Ifii Ond mwy na'r oil meddyliau'ni stdeli Y'nt ddydd a nos i chwi. Ceisiwyd Jilyn y gwreiddiol hyd y gatl- wyd, ae os n rthwyd bydd croeso i l hywim arall anfon rhai gwell. Dyniunwn bob lhvydd i/eddy j ddod adref a'i gun yn beraidd. a'i a wen wedi miniogi. AP ill: \r TV DDYN MA DYN.
Advertising
Edmondson's Ideal Toffee. Its not sticky, but you can't get away from it. Get the bit between your teeth Don't v;;iver—show your grit Keep-on or off your native heath Between your teeth the bit. ¡ Bit of Edmondson's Ideal Toffee of course. Refuse substitutes. To stop smoking eat Edmondson's Ideal Toffee, To stop "Ideal DIE!