Y Brython

DIM TALU YMLAEN LLAW. ARIAN YN FENTHYG (yn ddistaw bach), mewfa symiau bach neu fawr (heb fod Ilai na flo) AR ADDAWEB Y BENTHYCIWR BI HUN. SBFYDLWTD t. ERS it MLYNEDD. ac yn awr yn rhoi C80,000 YN FENTHYG BOB BLWTDDYNi Am daflen a thelerau ymofyner a GEORGE PAYNE A'i FEIB. 3 CRESCENT ROAD. RHYL, 16 SCHOOL LANE, LIVERPOOL Ar gael bob prydnawn dydd Iau ya 15 KIN c ST"BT, OAER. L L

12 Downing Street, S. W, AT FY NGHYDWLADWYR. Dyma swn rhyfel a sain utgorn wedi dod i wlad Heddwch. Yr ydym ni yn cashau rhyfel a chas cyflawn, ond mae'r Llywodraeth wedi dihys byddu holl adnoddau cymod wrth geisio cadw Heddwch. Gyrrwyd hi yn erbyn ei hewyllys i ryfel, dros anrhydedd a chymeriad ein teyrnas; yn erbyn torri cytundeb a sarnu iawn- derau Cenedl fechan; o blaid eg- wyddorion y rhaid eu cadw er mwyn achub bywyd Gwareiddiad. Mae ein bodolaeth yn y giorian: Ond mae pob gradd a phob plaid yn gyt- un; y deyrnas yn unfryd; y Trefedig- aethau yn unfryd. Gelwir ar holl ddewrder ein meibion: Gofynnir am holl diriondeb ein merched. Ymdrech ac aberth fedr ddarostwng balchder a ffrwyno hunanoldeb. Deffro mae holl egnion cenedl i ddarpar rhag adfyd a chyfyngder a thlod i. Yr ydym un ac oil yn y ffwrn in puro. Byddwn lawn hyder a gobaith. Ofnwn Dduw gan ofni neb arall. Chwi feibion dewrion Cymru-i'r Gad! WILLIAM JONES. V Trysorlys.

OES, y mae llawer iawn o bobl yn sal ar y Rhyfel yr ydym yn awr yn ei hangerdd. Y mae'n waeth na salwch y mor," yn treiddio'n ddyfnach i'r galon, ac yn parhau yn hwy. Ond nid yr un ansawdd a fedd i bawb,ac mae ynddo elfennau cymhleth iawn i lawer. Gadewch inni gymeryd cipdremau ar rai o'r "bobl seilion." -0-

Trem II-Y rhai sal o I Bryder. MAE'R rhai hyn hefyd yn "sâl ar ryfel," ond nid am yr un rheswm a'r rhai seilion cyntaf. Maent yn pryderu, yn anad dim, erbyn hyn, am dynged y Cynghreiriaid yn y frwydr fawr yn Ffrainc. Fel y crybwyll- asom o'r blaen yn y golofn hon, bu rhai'n sgrifennu braidd yn rhy bendant ac ysgafn am allu goresgynol Germani. Un o'r cyfryw oedd y galluog H. G. Wells. Erbyn heddyw (Sadwrn) y mae ei ysgrifell yntau'n crynu gan bryder, ac yn tynnu'r swyddogion a ofalant am ymrestrwyr newydd i'r Fyddin trwy dan ei feirniadaeth,a'r un modd ymddygiad y Press Bureau at y cyhoedd. t Cyhuddir y Bur.eau o gadw newyddion y dylasai y cyhoedd eu gwybod. Condemnia'r swyddogion a weinyddant ynglyn a galw ac etthol ymrestrwyr,—am eu bod yn rhy fanwl gyda golwg ar oedran a chryfder. Dadleua y dylid derbyn pob dyn a allo wneuthur rhywbeth, a bod angen am bob creadur o ddyn, ieuanc neu hen, a fedro lawio arf. Yn ddiau, mae ton H. G. Wells gryn lawer yn fwy brawychus nag ydoedd ar y cyntaf. Ymddengys fel pe'n teimlo hynny; ac fel esgusawd dros ei dawedogrwydd blaenorol gyda golwg ar y materion crybwylledig, dywed ei fod yn awyddus i'r awdurdodau swyddogol gael cyfle i ddangos beth allent ei wneuthur. Beth fydd canlyniad y frwydr fawr yr ymbarotoir ar ei chyfer tua Pharis, ni wyddom ni. Ond, yn sicr, wrth edrych ar yr hyn a fu hyd yma, anodd i neb ohonom beidio a theimlo mai nid yn ddiachos y pryderir. Fel y crybwyllasom yr wythnos ddiweddaf,gwnaeth y Belgiaid a'rPrydeinwyr orchestion mawrion, a'r Ffrancod hefyd o ran hynny. Eto, yn eu blaen y mae corff mawr y Fyddin Germanaidd yn dod, ac yn awr yn ymyl Paris. Yr hyn sy ryfedd yw, pan adroddir gwroldeb dihafal y Cynghreir- iaid, fe ddywedir, braidd yn ddieithriad, eu bod yn y lleiafrif o un i dri-a mwy na hynny weithiau—o'r gelyn. Tuedda hyn yn natur- iol i beri braw a phryder, yn enwedig pan gofiwn fod y byddinoedd wyneb yn wyneb ar eu prif ligellau, mewn ymosod ac amddiffyn. A yw y Germaniaid, wedi'r cyfan, gymaint a hyn yn lliosocach na'r Cynghreiriaid ? Pe buasai atgyfnerthion tucefn, a adewsid i bigion ein milwyr gael eu teneuo mor fawr ? Cytuna'r adroddiad- au'n gyffredinol fod gan y Germaniaid nid yn unig y fantais o nifer, eithr hefyd y fantais o gyflegrau. Mewn brwydr ar ol brwydr, dywedir mai cyflegrau nerthol y gelyn a enillai'r dydd. Ac mae cwymp am- ddiffynfeydd Namur, mor rwydd, wedi peri i lawer deimlo'n Uai hyderus gyda golwg ar ddiogelwch Paris. Tybid fod cadarnfeydd Namur yn anorchfygol, o leiaf am amser maith, Beth bynnag, gostegodd y German- iaid hwynt ar fyrder, ac aethant ymlaen i oresgyn tref ar ol tref. Tybid eu bod, o'r diwedd, yn trefnu ymosodiad ar Antwerp, ond iddynt ymddangos wedyn fel pe'n ei hosgoi; a'r un modd, gychwyn ymgyrch ar Paris, ond ymddangos fel pe'n ei hosgoi hithau hefyd. Hyn oil wedi bod ysbiwyr mewn awyr-longau uwehbcn y ddwy dref ac wedi bwrw Ilosgbelenni iddynt. Fod ganddynt eu plan sydd sicr, ac mae eu penderfyniad i ddwyn ymlaen eu plan yr un mor sicr a hynny. Er iddynt gael eu siomi'n ddifrifol mewn rhai pwyntiau, yn enwedig rhwyddineb eu ffordd. mae eu Uwydd goresgynol hyd yma'n rhyfeddol. Ac yn awr, dyma Lywodraeth Ffrainc wedi symud i Bordeaux, a'r gelyn yn ymgrynhoi ger Paris. Ceisir ein cysuro trwy awgrymu fod gan y Cynghreiriaid rwyd i'r gelyn, a nerth byddinol fu hyd yn hyn yng nghudd. Gall fod gwir yn hyn, a gobeithiwn yn hyderus fod. Ond ofer fyddai gor-hyder ar awgrymiadau a datganiadau answyddogol. Ar y cyfan, gyda golwg ar y frwydr ofnadwy a ddisgwylir bellach bob awr, mae y cyhoedd mawr yn sal o bryder. —0—

Trem III-Sal o Gydym= I deimlad. A THRWY dy enaid di dy hun yr a cleddyf," ebai Simeon wrth Mair ac esboniad cyffredin ar yr ymadrodd yw ing cydymdeimlad. Er fod Paul yn athronydd, nid Stoic mohono. Trydanwyd ei philosophi & chalon o gariad ac am hynny y gofynnai, Pwy sydd wan nad wyf finnau wan?" A cheir yn yr I ? Epistol at yr Hebraid ddisgrifiad o gyd ymdeimlad y gellir herio neb i roi ei hafal Cofiwch y rhai sydd yn rhwym fel petech yn rhwym gyda hwynt; y rhai sydd gys- tuddiol, megis yn bod eich hunain yn y corff." A tharawiadol yw eyfieithiad Dr. Weymouth Cofiwch y carcharorion, fel petech yng ngha-rchar gyd a hwynt a chofiwch y rhai sy'n dioddef cam-driniaeth, oherwydd yr ydych chwi eich hunain hefyd eto yn y corff." Pa fodd y gellid dwyn yr iach a'r rhydd yn nes at yr afiach a'r caeth ? fel petech yn rhwym gyd a hwynt, ? A pha fodd y gellid dwyn y trallodus yn nes at yr iach a'r rhydd-"O herwydd yr ydych chwi eich hunain hefyd eto yn y corff ? Athronydd Germanaidd mawr y son am dano yn y dyddiau hyn yw Nietzsche. Beiddiasom gyfeirio ato, er lleied a wyddem am dano, droion yn y golofn hon. Ac er pan dorrodd y rhyfel bresennol allan, mae gwyr hyddysg ag ef yn priodoli rhuthr di- drugaredd Germani ar deyrnasoedd Ewrop, i raddau helaeth, i ddylanwad yr athronydd hwnnw ar y dosbarth milwrol ynddi. Felly'r ysgrifennai'r Athro Miall Edwards yn y Brython, felly yr ysgrifenna gwyr galluog i liaws o'r newyddiaduron Saesneg, ac felly'r awgrymai'r Prif Weinidog, yn ei araith gref yn y Guild Hall, Llundain. Mae philosoffi- wel, rhaid inni droi i lyfr cyn y gallwn fod yn sicr o lythrennau ei enw !—y Nietzsche wedi bwystfileiddio Germani, cyn belled ag y deellir hi trwy eijHemprwr a'i Byddin- a'i Llynges hefyd. Galwed y Kaiser faint a fynno ar enw Duw, ysbryd Nietzsche greulon sy'n ei lywodraethu, ac ni fu i Herod erioed well brawd. Ebai cyfaill wrthym, fore Saboth diweddaf, Mae'r rhyfel hon i benderfynu pa un ai Nietzsche ai Crist sydd i lywodra thu Ewrop." A chred- wn mai dyna brif bwynt y rhyfel erchyll. Cytunai Mr. Asquith a Mr. Bonar Law fod y rhyfel, o'n tu ni beth bynnag, yn un foesol ac ysbrydol." Beiddiwn ddweyd ei bod yn rhyfel Gwareiddiaeth yn erbyn Barbareidd-dra. Dygwyd ni i fyny i garu rhyddid, ac i garu gweriniaeth, a da gennym am hynny ond yr ydym heddyw, yn fwy nag erioed, yn caru Brenin Lloegr. Gallwn weddio o'n calon, Duw gadwo'r Brenin I ddychwelyd at y pwnc o gydymdeimlad, gofynnwn, Pa un ai Nietzsche ai Crist ? Os mai Nietzsche a gynhyrchodd y rhyfel, pwy sy'n mynd i gyfarfod y canlyniadau ? Yn sicr, nid y creulawn, sy'n gloddesta ar or- thrymu a lladd, a ofala am y dioddefwyr. Nid yw, ac nid all, fod yn dyner wrth ei bobl ei hun, a pha faint Ilai wrth ereill ? Buasai 'n ddrwg iawn ar glwyfedigion rhyfel onibai fod rhwyrai a gredant mewn tosturi at y gwan. Trwy ganol rhu'r magnelau, a rhuthr cadau, mor ber yr Ysgrythyr fwyn, —" Cofiwch y carcharorion, fel petech yng ngharchar gyda hwynt; a chofiwch y rhai sy'n dioddef cam-driniaeth, oherwydd yr ydych chwi eich hunain hefyd eto yn y corff." Dylasai Nietzsche ei hun gofio ei fod yn y corff" —a hwnnw'n ddigon eiddil ac afiach. Diwedd y dyn hwnnw fu gwaHgof- rwydd, a hynny, fel yr ymddengys, oher- wydd iddo gymryd gormod o stimulants i geisio chwipio i gorff bregus o'i wendid. Beth pe buasai y Kaiser yn cofio ei fod yntau hefyd yn y corff Hawdd iddo ef yw gyrru ei ddeiliaid "fel defaid i'r lladdfa," a brolio 'i barodrwydd a'i allu i aberthu miliwn o'i filwyr ar faes y gwaed. Felly y gwnai Napoleon gynt; ond pan alltudiwyd. ef "I eitha Helena lwyd," cafodd yntau ei fod yn y corff," ac yn an- ghysurus dros ben. Pe gwneid cymwynas gyffelyb a'r Kaiser, buan y deuai yntau i sylweddoli'r un peth. Bendith i'r hollfyd fyddai i'r adyn hwn gael ei ddiosg o'i fawr- hydi ymherodrol, o'i arfogaeth filwrol, a'i osod mewn carchar alltud, modd y cai ryw syniad am y dioddefiadau a achosodd i filoedd ar filoedd o'i gyd-ddynion. Fel y mae, ni ddengys. ef na'i filwyr fawr o gyd- ymdeimlad a neb—mathru, cigyddio, rhwygo, a heb drugaredd, a wnant. Cyflawn- ant y gair a dywedodd eu proffwyd, sef y dylai'r gwan fynd i'r wal, ac y dylid ei helpu yno. Ond mae eto arwyddion o ysbryd Cristionogol a dyngar yn y tir ac mae'r ysbryd hwnnw wedi ymgorffori mewn I meibion a marched hunanymwadol a ant allan i ymgeleddu clwyfedigion rhyfel, ac mewn ereill a wnant ymdrech hyd at aberth ar gyfer y rhai a anfonir i ysbytai ein gwlad. A da gennym feddwl fod calonnau Cymry Lerpwl wedi eu cyffwrdd yn y trychineb hwn, a'u dwylo'n brysur mewn gwaith o gymhorth. Mae'n syn gymaint o'r Ys- grythyr sydd yn areithiau arweinwyr politicaidd ein gwlad,ac yn y papurau dyddiol. Maent yn pregethu'r Efengyl agos i gyd. Paham, ynte, y rhaid i ninnau wneuthur un. rhyw ymddiheurad am geisio ar yr un gwaith? Oes, mae miloedd ar filoedd ohonoch, Gymry, heddyw'n cofio'r carcharorion, fel petaech yng ngarchar gyda hwynt; a chofiwch y rhai sy'n dioddef camdriniaeth oherwydd, yr ydych chwi eich hunain hefyd eto yn y corff." Maent yn sal o gydymdeimlad, ac wedi dal y salwch mawr a ddioddefodd Gwaredwr y byd —0—

I Trem IV-Sal 0 ddygasedd. Sonia Nietzsche lawer am yr angen am lidiowgrwydd mewn dyn, a beia Gristion- ogaeth am beidio a'i feithrin. Gofynna, Pa werth yw fy rhinwedd imi ? Nid yw eto wedi fy chwipio i gynddaredd." Ond y mae y fath beth a digofaint Cristionogol. Bu mellt digofaint sanctaidd yn llygad yr Hwn a wyddai fwy na neb am wylo dagrau. Un o'r pethau mwyaf nodedig a ddywedir am yr Iesu yw hyn, "Ac wedi edrych arnynt o amgylch yn ddigllawn, gan dristau am galedrwydd eu calon hwynt." Teimlai ddygasedd moesol yn erbyn rhagrith a diffyg cydymdeimlad y Phariseaid—"yn ddigllawn;" ac yr oedd ei galon fawr yn sM o'u herwydd—" gan dristau." Ceir' llidiowgrwydd annhrugar y bwystfil ym Mwli Europ ond mae miliynnau o galonnau hefyd yn llosgi o ddigllondeb yn erbyn ei weithredoedd annynol. Ceir profion di- amheuol heddyw y gall Cristionogaeth ddigio, a Duwioldeb fynd allan i'r gad, cledd yn ei Haw, a gwir ar ei hysgwydd. Pan fo dyn yn actio bwystfil, rhaid cymeryd moddion gorthrech i'w atal. Yr oedd yr hen Biwritaniaid yn gyson a'u proffes, o leiaf, drwy gymryd gwn gyda hwy i'r addoldai. Ac os oedd yn Gristionogol y p ryd hwnnw, mae'n sicr o fod felly heddyw. Mae'r creulonderau a wneir ar wragedd a phlant, diniwed a diamddiffyn, yn peri i ddyn deimlo'i bod yn amser i'r neb a allai ruthro ar y llofrudd. Mae'r hen Jingo ynfyd gynt wedi marw. Yn awr, mae dynion ieuanc parchus, wrth y miloedd, yn ymrestru i'r Fyddin, gydag argyhoeddiad dwfn o ddyledswydd, a phenderfyniad sefydlog yn eu calon, i fynd allan dros eu cartrefi a'u cenedl. Gwyddant trwy brofiad beth yw digofaint sanctaidd yn erbyn yr annyngarweh a'r brad a fynnai ymosod ar genhedloedd yn ddiachos a dirybudd, ceisio diddymu annibyniaeth cenhedloedd bych- ain, halogi cysegredigrwydd pob cytundeb, rhuddo cyfandir a, gwaed dynol, a choroni pob ysgelerder trwy ddiolch i Dduw'r Nef- oedd am ei lwyddo'n ei waith Teimlem ni, fel miloedd ereill, mai Jingo a alwai ein pobl i Ryfel y Transvaal; ond teimlwn fod Brenin y brenhinoedd yn galw Brydain i hon. Mae hi'n eithriadol yn hanes rhyfel- oedd byd a hanes. Fel yr ydym yn ysgrifennu, daw'r hanes am y Germaniaid yn suddo pymtheg o gychod pysgota ym M6r y Gogledd, a'r llong ryfel Pathfinder yn y fargen. Ond mae eu gwaith yn dinistrio'r cychod hyn yn gyson a'u holl grefftwaith mileinig yn yr holl ryfel. Pa ryfedd fod pobl yn sAl gan ddygasedd? Ymysg y rhai sy'm ymrestru yn Lerpwl, mae lliaws o ddynion ieuanc o'n gwahanol eglwysi. Oeir tua dwsin o honynt eisoes o'r Tabernacl, Belmont Road; a deallwn fod yno gwrdd anghyffredin nos Saboth diweddaf. Nid anghofir y dylanwad a gafodd datganiad Miss Evans o'r geiriau God be with you till we meet again. Ceir peth o'r un natur mewn eglwysi ereill, a dynion ieuainc rhinweddol yn troi allan ohonynt i wasanaeth eu brenin a'u gwlad, a'u hwynebau'n wyn o ddygasedd cyfiawn yn erbyn gelyn anghyfiawn. Ae, yn sicr, fe ellir dywedyd am y math yma o salwch yn ein heglwysi,—" Nid yw y clefyd hwn i farwolaeth." Mae'n brawf ddarfod i ffyn- honnau dyfnach na difyrrwch a hunanfwyn- had gael eu tapio yn eu natur. o

0 Chwarel a Chlogwyn, Sef o Ddyffryn Nantlle. GAN YSBRYD GLASYNYS. Chwyddo'r Bhengau.—Heno (nos Iau) yn NeuaddYmarferTiriogaethwyr Pen y groes, apelir at ein" pobl ieuanc i ateb yr alwad i'r gâd. Nid yw pawb yn unfarn ar y cwestiwn. Yn angerdd sel eu cariad, clywir ami i fam a thad yn dweyd pethau chwyrn, ac eithaf naturiol yw iddynt gwyno. Beth sydd yn fwy cysegredig na'r cwlwm hwn ? Enwir y rhain i siarad yno y Parch. T. Charles Williams, M.A., Col. Lloyd Evans, Broom Hall, ynghyda dau o'n gweinidogion lleol: y Parch. W. Williams, < Talysarn, a D. Cynddelw Williams, B.A., Pen y groes. Gwywo'n gynnar.-Wedi nychu fisoedd maith, bu farw Miss Nel Williams, merch hynaf Mr. a Mrs. Rowland Williams, Pen- llwyn house, Talysarn. Merch ieuanc yr oedd pawb yn ei hoffi oedd Nel. Cymerodd ran amlwg ym mywyd cyhoeddus capel Tal- ysarn, ac un o'i nodweddion amlycaf oedd ei sirioldeb. Canodd lawer yn ei dydd tu mewn a thu allan i'r Cysegr, ac y mae galar dwfn amdani drwy'n bro. Cydymdeimlir yn fawr a'i theulu trallodus. Credwn ei bod tua 30 mlwydd oed. Dros Amser.-Am fod un o athrawon ysgol Nantlle yn gwasanaethu ei wlad, penodwyd Mr. Idwal Roberts, B.Sc., Llan- llyfni i weithredu yn ei le yno. Gwr ieuanc caredig yw, ac yn fab y Parch. G. Ceidiog Roberts. Oyngerdd yr Egin.-Sef cor plant enwog Llanllyfni fu'n diwyd ymarfer o dan fatwn W. D. Roberts ar gyfer Eisteddfod Bangor; ac er gohirio honno, rhaid oedd -i'r cor glirio ei ddyled, a thyna fu amcan y cyngerdd nos Lun yn Festri Salem, Mr. W. Williams, Dpi Wenith, yn y gadair. Nid oedd yno fodd bynnag, a -chymerwyd ei le gan Mr. D. G. Davies, a Mr. H. Hughes yn arwain. Yn ychwanegol at ganu y cdr a'r unawdwyr fohono, gwasanaethwyd gan Mri W. D. Hughes; J. Griffiths; William Roberts y Brodyr Francis; Seth Roberts, Tilysarn a Mr. E. Walter Williams, etc. Cyfeiliwyd gan Miss Myfi Pritchard ac Owen Hughes, A.L,C.M. Dau ganwr gwych ar offerynau, ac yn addo llawer. -0--

YSWIRIANT A RHYFEL I MAE'r Dirprwywyr Yswiriant Cymreig wedi cyhoeddi pamffled amserol, ynglyn a Budd Genedigaeth, yn egluro'n llawn safle gwragedd morwyr, llyngeswyr, a milwyr (gan gynnwys Tiriogaethwyr (Territorials) a milwyr y Fyddin Gadw) sydd mewn cad-wasanaeth. Hefyd, maent wedi cyhoeddi coflen fer a semi, yn cynnwys cyfarwyddiadau i'r rhai sydd mewn cysylltiad a, gwragedd y gwyr a aeth allan, ac yn dangos y cwrs y dylent ei fabwysiadu ar unwaith er rhoddi'r wraig ar ben ei ffordd i gael y Budd yn ddioed. Anfonir coplau o'r rhai hyn i holl gang- hennau a chynrychiolwyr Cymdeithasau Cymeradwy, i Bwyllgorau Yswiriant, Cym- deithasau Gweinyddesau, Meddygon y Panel, Prif Gwnstabliaid, a Chymdeithasau Dyngar drwy'r Dywysogaeth, ac hefyd i'r Pwyllgor Ymgynghori Cymreig. Deallwn yr enfyn y Dirprwywyr goplau i'r neb a ofynno am danynt, a bydd yn dda ganddynt gynorthwyo mewn unrhyw achos o amheuaeth neu an. hawster. N euadd y Ddinas, Caerdydd.

MITCHELL BROS. Marsh Lane, Biotle. English Manufactured MAPLE. B,OCt.: FLOORING, AU 8iseskept In stock. Larges1 Stock In the Kingdom Phone 639 Bootla Tel. Ad. I aremptory" Llntpoo I I

| TELEI0S0N Y LLYFR, DYMA rai o deleidion Cristionogaeth a Chym- J deithas. sef y gyfrol, gwaith y Parch. J. BE. Howard, Birkenhead, sy newydd ddod allan o wasg Y BltYTHON Ail eni a chwyldro. Dywedir ein bod mewn cyfnod newydd ar grefydd. Oes y Dyn Newydd oedd yr oes o'r blaen, ond oes y Byd newydd ydyw „ hon ailenedigaeth a bwysleisid gynt, ond chwyldroad sydd eisieu'n awr; nid sanct- eiddhad ond 8anitation sydd bwysig; nid cyflog pechod, ond cyflog byw, dynn sylw y mae'r Dyn newydd wedi ymgolli yn y Byd newydd." Ond maentumiwn fod y naill yn amhosibl heb y Hall. Ni welir Byd newydd ar wahan i'r Dyn newydd, ac amher- ffaith fydd y Dyn newydd heb y Byd newydd." T T T t Cofgolofn i Grist: wfft Y mae ysbrydiaeth cymeriad da ym ddylanwad arhosol; y da yn unig sy'n anfarwol. The evil that men do, lives after them, The good is oft interred wtih their bones. Nid gwir dywediad Shakespeare, o drugaredd- canys cynghanedd yn unig sydd yn cario syrth pob anghydsain ar y ffordd. Daioni sy'n anfarwol, ac nid pechod. Hyd y dryd. 4 edd neu'r bedwaredd genhedlaeth yr a drwg, a gorffenna'i yrfa mown colledigaeth dra. gwyddol, ond erys daioni o dragwyddoldeb hyd dragwyddoldeb cyfranoga o anfarwol- deb Duw ei Hun. Bydd y diferyn o ddwfr, yn oer ynghanol fflamau'r Farn, ac erys y ddwy hatling pan fydd y ffurfafen yn oddaith ni raid i ddaioni wrth gofgolofn. Codwn farmor gwyn i Nelson, Pitt, Bright, a Dr. Edwards, y mae llif ebargofiant milwrol, gwleidyddol, ac addysgol, mor chwyrn, ond cabledd fyddai codi cofgolofn i Grist! Y mae y Groes yn werdd tros byth. -T- -r -r Er gwaetha'r cwbl. Y mae tynged cenedl yn ddiogel yng ngofal dyn Duw beth bynnag fo'i enwad, ei faner, neu ei wleidyddiaeth. Crist a alluoga'r areithiwr i ddeffro cydwybod cenedl; crefydd a rydd iawndQr i fasnach, a'r un gallu a wna wleidydd yn ddyngarwr. Dyn Duw yw angen y byd. Gwyddom am y tlodi a'r llygredd, y dioddef a'r pechu, yr anobaith a'r anwariaeth sydd yn ein dinasoedd cofiwn ddigalondid a gormes, anwybodaeth a marw- eidd-dra, gwaseiddiwch ac ofn bywyd gwlad clywsom gri'r gorthrymedig, a gwrandawsom ddolef y gwan edrychasom ar grud newyn ac arch gobaith yn hir; cynefin ydym a mynwent delfryd ac a beddau brad; gwelsom ddagrau'r fam ddibriod, a phoen plentyn blys,. a dychryn y crwydryn o bell; y mae hunan- laddiad yn ami yn ein tref, ac ymwelwn yn fynych a bedd y byw yng Nghaer ;—Ond ond! ond! Er gwaethaf ysbyty a thloty, gwallgofdy a thafarn, gormes a gwaed, llygredd a phechod, carchar a chythraul,-tra bo Beibl yn bod, a chapel yn agored emyn yn yr awyr, a gweddi yn y galon Crist ar Ei orsedd, a'i Ysbryd wrth Ei waith y mae gobaith am y Byd Newydd trwy'r Dyn Newydd," a hyn yw diweddglo datguddiad y Duw." +- -I- -J- Cyfundeb yn cadw sioo. Amheuwn degweh, cyfiawnder a chref. yddolder Book Room enwadol. Onid oes digon o werthwyr llyfrau eisoes ? Clywn fod rhai enwadau yn estyn eu cortynnau ac yn dwyn gwaith y Jeweller erbyn hyn Dywed rhai fod Yswiriaeth hefyd yn rhan bwysig o waith enwad, a gwelir brodyr sydd yn hawlio Datgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys Wladol, yn deisyf cymorth, cydnabyddiaeth a nawddogaeth y Llywodraeth i'w Cymdeithas- au Yswiriol hwy! Pe cawsem enwad i agor siop ddillad eto, byddem ar y ffordd i ber- ffeithrwydd-neu ddiddymdra. Baldordd cyfnewidwyr arian yn y deml yw ysbryd masnachu enwadol. -L J_ L r- T Geriach i gyd. Yn nhloty Birkenhead, rhaid i'r Gwarch. eidwaid gyflogi archwilwyr i brofi pob peth bron a brynnir gogyfer a'r tlodion. Gwen- wynir cannoedd bob blwyddyn gan doreth o fwyd afiach. Gwerthir cig ceffylau o dan enw arall. Clywsom am gathod yn dwyn lie cwningod ar giniaw; elyrch oedrannus yn ymrithio fel gwyddau Nadolig, a chwn Ell. mynig yn ffurfio rhan o foreubryd Prydeiniwr -The New German, Invasion I T T T Sbleddach y deuddeng mil. Wele ychydig enghreifftiau allan o lyfr a ysgrifennwyd gan ddyn cyfoethog-F. T. Martin-yn 1911: Cafwyd gwledd mewn neuadd fawr yn New York. Yr oedd pob un o r gwahoddedigion yn bwyta oddiar fwrdd ar gefn march; costiodd y sbleddach £ 12,000. CynhaIiwyd swper i ddathlu penblwydd ci bach un yswam. Daeth tyrfa 0 ddynion glow a gwragedd hanner-noeth i'r t^ ac ar ganol y cyfarfod, rhoddodd y meistr wddfdlws 0 emau, gwerth £ 3,500, am wddf y creadur mud. Nodau can' doler a ddefnyddiwyd i gynneu pibelli ysmygu'r gwahoddedigion mewn un ymgomwest. Gwaria un gwr bon- heddig £ 2,500 o flwyddyn ar esgidiau yn unig. Eilun un wraig wastraffus yw mwnci bychan y mae gan y creadur hwnnw geffyl, dillad, bwrdd cinio, gwely ifori wedi ei addurno ag aur, a deg dyn i weini amo. Bydd merched a gwragedd Llundain yn gwastraffu mwy o arian ar gwn nag a gyfrennir drwy'r Deyrnas hon i gynnal ein cenadaethau tramor; a phan gofiom afradlonedd rhedegfeydd, chwaraedai, hap-chwarae, a'r ddiod feddwol, swnia geiriau Agur fel iaith cynrychiolydd byd a hil arall ar ymweliad a'n daear ni."