Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
PRYDNAWN YN LLANGYNIDR.
PRYDNAWN YN LLANGYNIDR. Tuedd teithio sydd yn mhob peth yn nghreadigaeth Duw. Teithia'r nant tna'¡' afon, yr afen tua'r mor, y pysgodyn trwy'r dyfnder, yr aderyn trwy'r awyr, y llew trwy'r goedwig, y byd o gylch yr haul, a dyn hyd y ddaear felly, nid wyf finnaa wedi bod yn eithriad i'r rheol ogoneddus hon. Gan fod am- gylchiadau wedi fy nhywys y Sulgwyn i Langors, penderfynais fwynhau'r Llun canlynol yn nghwmni y gobeithiol a'r talentog Ednyfed, Llangynidr. Erbyn cyrhaedd yr ardal, ei fy llaw- enydd, yr oedd yno dea party yn cael ei roddi yn rhad i blant yr Vsgol Sabbothol. Yr oedd yr olygfa yn ysplenydd; dwseni ac ugeiniau o blant bychain yn eu pinafores gwynion a glan yn eistedd lawr, ac yn mwynhau y te a'r deisen frith; llu o ladies respectable yn gweinyddu ar yr achlysur Ednyfed fel brenin urddasol yn eu plith, yn edrych mor Ion yn ymyl ei feistres fwyn a phe hyddai yn llywodraethu y byd a'r Bettws, a miunau yn yfed ffrwyth v ddeilen ddaeth o China, gystal ag un o forwynion Mr. Jones, Tygwyn, Nid oedd y gweithrediadau yna er hyny ond rhagymadrodd i ddarlith odidog oedd i gael ei thraddodi gan Ednyfed ei hunan am 7 o'r gloch. Wedi pryderus ddysgwyl am yr awr, daeth i ben cychwynwyd tua'r capel, yr hwn oedd yn orlawn. Wedi Cinn hen don fywiog, etholwyd Mr. Tewdwr Thomas, Crick- howell (E.), i'r gadair. Wedi agor y cyfarfod mewn araeth fer, galwodd ar y brawd Evans at ei waitb. Cyfododd y dar- lithydd, a dywedodd mai testun ei ddarlith ydoedd Knibb a'i Amserau," a llefarodd am ddwy awr o amser, gyda nertfrf deheurwydd, a hyawdledd neillduol. f Wedi darfod y ddarlith, cynnygiwyd diolchgarwch i'r Dar- lithydd gan Mr. Cadeirydd, ac eiliwyd ef gan J. C. Williams; a chynnygiwyd diolchgarwch i'r Cadeirydd gan Ednyfed, ac eiliwyd ef gan y Parch. D. M. Thomas (A.) ac yn y ffordd yma terfynwyd un o'r darlithau goreu a draddodwyd erioed yn Llangynidr. Ednyfed serchoglawn 1 A gefaist dy ddonio A fflamllyd hyawdledd, a thalent wech Ion, Athrylith y nefoedd o'th flaen a breswylia, A chariad y Duwdod a Ian wa dy fron Darluniaist yn gampus dy wron a'i amser, Eglnraist yn drvlwys ei berson a'i waith •- A tura byddo haul wen yn Lacliar o'.eao, Bydd Knibb a'i amserau" yn goron i'n iaith. Nantyglo. J. C. WILLIAMS.
[No title]
PRIODASAU. Mai 11, yn y Capel Newydd, ger Llanidloes, gan y Parch. T. Evans, Mr. John Morgans, a Miss M. Evans, y ddau o Languig. Mai 29, yn yr un lie, gan yr un gweinidog, Mr. Edward Lewis, Rhoswen, a Miss Marv WooTley,lBrVnesglwyn. MARWOLAETHAU. Mai 24, yn 52 mlwydd oed, ar ol hir gystudd, Mr. John Morris (Moralis), Llanidloes. Yr oedd yn adnabyddus iawn i hen ddar- lIenwyr SEREN GOMER, oblegid fe ohebodd lawer iddi mewn rhyddiaith a barddoniaeth o dan yr enw uchod. Yn 49 oed, Mrs. Leah Pnillips, Argoed. Yr oedd wedi-bod am flynyddau yn aelod gyda'r Bedyddwyr. Daearwydei chorff yn y Twyngwyn, Mai lleg. Mai 7, yn flwydd a naw mis oed, Sarah, merch John Jones, Llanfrynach, ger Aberhonddu. Gan nad oedd wedi ei thaenellu, ni allasai yr offeiriad ei chladdu pe buasent am iddo. Darllenwyd a.gweddiwyd gan y Parch. J. Jarman, ac aethpwyd â hi i d9 ei hir artref. Mai 1, yn 11 mlwydd oed, er galar i'w mam, yn nghyd a'ibrawd siomedig, Margaret Evans, un o ddeiliaid ffyddlonaf yr ysgol Sul yn Stockton-rtreet, Middlesbro-ar-Tees.
ilituesioit (jfetwM.
ilituesioit (jfetwM. LLANOUD.VO.—Y mae y capel newydd, perthynol i'r Bed- yddwyr Seisnig, yn y dref hon, yn awr wedi ei orphen. Y mae y capel, o ran harddwch a chyfaddasrwydd, yn bob peth ag y gellid ddymuno, ac y mae parch mawr yn ddyledus i'r bonedd- igion a fuollt offerynol i'w ddwyn i ben. Dechreuwyd y gwas- anaeth cyhoeddus yn y capel y Sabboth diweddaf, a deallwn y bydd i'r pwlpid gael ei lanw yn ystod tyrnhor yr haf gan weinidogion gwir dalentog. TREFEGLWYS.—Eisteddfod.—Cynnaliwydyr eisteddfod hon yn y lie hwn, y 13eg o'r cynfis, mewn pabell ar y maes, dan nawdd y boneddigion, E. Woosnam, Ysw., Bodaioch Hall, a G. H. Humphreys, Ysw., Argoed. Y Llywydd oedd T. F. Roberts, Ysw., Broomcloff, Llanidloes. Y Trysorydd oedd Mr. M. H. Davies, a'r ysgrifenydd Mr. E. W. Savage, Bodai- och. Y Beiriaid ydoedd y canlynolion:—Y Traethodau, y Parch. J. Jones (Hometist), Wesleyaid, Trefeglwys; y Far- ddoniaeth, Mr. Davies (Mynyddog), Fron, Llanbrynmair. Cerddoriaeth, Mr. J. Ashton (loan Barfog), Trefeglwys, Mr. R. Mills, a Mr. J. Benbow, Llanidloes. Y buddugoliaethwyr ar y gwahanol destunau oedd y personau canlynol :—D. Evans, R. Hughes, Llawryglvn, W. Evans, Dylifau, Davies, (Tafolog), Llanbrynmair, D. Pughe, D. Jones (Dewi Bach), a Jane Evans, y ddau o'r Dylifau, a Daniel Jones, Penygroes, am ddarlun Elen Wynn, mewn dwfrliw. Y mae y lIanc ieuanc hwn o wehylith, ac o'r un lie a Wilson, yr enwog landscape Painter. Ymddengys i un J. Tibbott ennill gwobr ar lawys- ysgrif yn yr eisteddfod hon; ond trwy rhyw ddyfais, neu fodd annghyfreithlon o'i eiddo. Trueni na ellid rhoddi terfyn ar fastiau o'r fath byn. Yr oedd hon yn eisteddfod ardderchog oil trwyddi.—GOHEBYDD. YSTRADGYNLAIS.-—Ar yr Onllwyn, yn nghapel yr Inde- pPndiaid, cynnaliwyd Eisteddfod dydd Llun, y 25ain o Fai, pryd yr etholwyd y Parch. R. Lewis, Ty'nycoed, i'r gadair. Beirniaid y traethodau a'r farddoniaeth, y Parch. B. Thomas, Gymos y canu, Mr. M. Morgans, Pant, Ystalyfera. Rhan- wyd y wobr am y rhiangerdd oreu rhwng Mr. Hywel Davies, Nantyffin, a Mr. R. Rees, Glantawe. Y pennillion i'r Bradwr, rhwng yr un dau etto. Y pennillion i'r Diniwed yn dyoddef, Mr P a Waltpya- College-row. Y traethawd ar Addysg i ferched, Mr. Gwuym Gravies. yr araeth ar y Niwed o vveithio ar y Sabboth, i'r uu etto. Y ddwy don, Duw sydd noddfa," a Mordaith St. Paul;" rhanwyd y gwobrau rhwng cor Ty'n- ycoed a chor yr Onllwyn. Cystadleuwyd mewn adrodd darnau achanu solos a duetts, &c. Yr oedd yn eithaf gwerth swllt ar ? °yfan—cael awyr iach mynydd yr Onllwyn, digonedd o cawerthin, a chryn dipyn o gintach ar rai prydiau. B'le cawn eisteddfod etto, gael gosod banner coron clwt o ddirwy ar y Ctltacbwr cyntaf.—SHON. GWLEDD YN GLYNARTH, MON.-Y mae plasdy Glynarth yn sefyll ar lan cyfyngfor y Menai, ac a adeiladwyd gan y di. ^eddar Mr. Schwabe. Meddiennir y lie yn awr gan John ^ittaker, Ysw., Hurst, swydd Lancaster. Darfu i'r bonedd- wr hwn, wedi cyrhaedd 59 mlwydd oed, wahodd pob person, cyfoethog a thlawd, yn Beaumaris, Llandegfan, a Llandyssiluv ag oeddynt wedi cyrhaedd yr un oedran ag ef, i giniawayn Glynarth, dydd Mawrth, Mai 26ain. Darfu i tua dri chant o ^ersonau gymmeryd mantais o'r cynnyg, a pharatowyd dan- 'eithion ar eu cyfer mewn tent mawr a godwyd gyferbyn a'r achlysur. Treuliwyd y prydnawn yn llawen, ac wedi talu "'olchgarwch i'r boneddwr am ei haelioni, ymadawodd pawb ^edi cael eu Uwyr foddloni. Dranoeth, daeth o dair i bedair ^'l o bersonau—yn wyr, gwragedd, a phlant—o Hurst, mewn a huriwyd gan Mr. Whittaker, ar ymweliad a'r un a mwynhasant o garedigrwydd yr an boneddwr haelfrydig. pychwelasant yn yr hwyr. wedi mwynhau awyr iachus sir on. Mae y boneddwr hwn yn haeddu canmoliaeth fawr, a na fyddai rhagor o'r fath yn ein mysg.Gahebydd.
©jjfitcMijdil Cvefijdtloi
Cvefijdtloi O ^YNWYD.—Cynnaliwyd cyfarfod pregethu yn y lie uchod y j> ^°th, Mai 24ain, nos Lun, a'r dydd Mawrth canlynol. Y^gethwyd gan y brodyr O. James ac O. Davies, o Athrofa j angolIen E. W. James, Llanfair H. Jones, Llangollen J. °nes, Glyn a W. Thomas, Lerpwl. Llwyddiant a'i dilyno. pr^VNDYFROWT,—Bu yma g,yfarfod pregethu, Mai 26ain. JT pregethodd y brodyr J. Jones, Glyn 0. Davies, Athrofa R. Roberts, Plasynbonwm a W. Thomas, Lerpwl. Dtl V^enk'nsJ Maesycwmwr, yn dadleu hawliau trysorfa-y idiowy ^il hefyd, a da genym hysbysu iddo lwyddo i gael addew- clnj'r a> Dymunem o'n calon wenau Duw a dynion ar y mudiad Odfft xvr hwn.-BRAWD. FL., ^MANPA Y METHODISTIAID. — Cynnaliwyd cymmanfa Sean y Methodistiaid Calfinaidd vn Liverpool, Birkenhead, a Cy„ta0fm!:)e' Mai 22ain, 23ain, 24ain, a'r 25ain. Y ddau ddiwrnod Cenh 'cy°nalivvyd cyfarfod Blaenoriaid a Gweinidogion, a'r B wrdd ? • Pryd yr ymdriniwyd ag amry w faterion perthynol i'r dy^j (?y Cynnaliwyd oedfaon yn y gwahanol gapeli ar hyd y -j>av ? ^th, pryd y pregethwyd gan y gweinidogion canlynol: J. l P" J* .H. Symonds, Wrexham; R. Lumley, Caerdydd Birmingham W. Hughes, Llanengan; O. Jones, Joog^S; J. Thomas, Carno; W. Williams, Abertawe H. Aber leu,'T Llanerch vmedd E. Morgans, Dyffryn E. Evans, ll. 'tojif?' L.Edwards, D.D., Bala; H. Roberts, Llangeithio; h°<id,l,, r,8' Nefyn; T. Phillips, Henffordd J. Evans, Aber- C1Qs Davies, Aberystwyth; J. H. Jones, D.D., Ph., R* Hoghe., Gaerwen D. Symonds, Abergwaen ^yddo^ri8> ^ontnevvydd j. Davies, Durham R. Edwards, ya%«g; ac E. Roberts, Conway. DIABEBION Y BOBL,"—Traddodwyd darlith ar y testun uchod ar y 27ain o Fai, yn Libanus, Waunclyndaf, gan y Parch. D. Oliver Edwards. Cymmerwyd y gadair gan y Parch. J. Wil- liams, Llanymddyfri. Dangosodd y darlithydd wybodaeth helaeth o ddiarebion y gwahanol oesan, hen a diweddar. Daeth i sylw a gwahanol ddiarebion gwahanol genedloedd, megys y Tyrciaid, y Daniaid, yr Arabiaid, y Ffrancod, y Germaniaid, y Saeson, y Groegiaid, ac hefyd yr hen Gymry. Mae'r ddarlith hon gyda'r un fwyaf ddifyr ac addysgiadol a glywsom erioed yr oedd tiiedd moesoli a diwyllio y meddwl yn mhob brawddeg a ddywedai. Cynnygiwyd ac eiliwyd diolehgarwch i'r darlithydd gan y Parch. T. Edwards, (Iorwerth), a D. Davies, Ysw., Velinfre. Yr oedd y mynediad i mewn trwy docynau, chwe ceiniog yr elw yn myned i gynnorthwyo W. Davies i gael addysg, yr hwn sydd fachgen gobeithiol iawn, ac yn debyg o ddodyn addurn i'r weinidogaeth.- TAWEDOG. TRELETERT.-Cynnaliodd ysgol Sabbothol y lie uchod ei gwyl de ar Llun y Sulgwyn, pryd yr ymgynnullodd yr ysgol i'r capel y prydnawn. Yna ffurtiwyd gorymdaith, ac aethwyd trwy y pentref, a'r plant yn canu eu tonau dewisiol. Wedi dychwelyd i'r capel, cawsom ein hanrhegn a gwledd o de a theisen ac eis- teddodd tua 300 i gyfranogi o honi. Y mae y boneddigesau yn haeddu canmoliaeth uehel am eu parodrwydd alu medrusrwydd i wasanaethu. Wedi i bawb gael eu gwala a'u gweddill, ymwasAar- wyd. Am 6, yn yr hwyr, yragynnullasom i'r capel, er mwyn bod yn bresenol yn y cyfarfod llenyddol. Ar ol dechreu y cyfarfod trwy ganu a gwed iio, etholwyd y brawtl J. Harries, o Athrofa Hwllfordd, yn gadeirydd a llanwodd hi yn anrhydeddus. Yna aeth yr adroddiadau yn mlaen, pan yr adroddwyd amryw ddarnau rhyddieithol, barddoriol, a dadleuol, gan ddeiliaid yr ysgol Sab- bothol; a chanwyd amry w o alawon ac anthemau gan y cor. Wedi gorphen yr adroddiadau, galwodd y cadeirydd ar y brodyr B. Owen a W. Francis i anerch y gynnulleidfa, yr hyn a wnaethant mewn modd rhagorol. Cawsom gyfarfod neillduol o dda, teilwng o'r ffyddloniaid sydd yn llafurio yn ein plith. Wedi talu diolchgar- wch i'r swyddwyr, ymadawodd pawb wedi eu llwyr foddloni. HENGOED.—Llun y Sulgwyn, treuliwyd prydnawn y dydd hwn i anrhegu plant yr ysgol Sabbothol yn y lie uchod â gwledd o de a theisen, a chafodd Plant ysgol Sabbothol Pengam eu hanrhegu a'r un danteithioB, gan frodyr Hengoed. Diolch yn fawr iddynt am eu cared igrwydd. Yr oedd pawb ag oedd yn bresenol yn tystio na chawsant erioed eu boddloni yn well. Mor fuan ag y dibenwyd porthi y corff, cawsom wledd fwy sylweddol, sef gwledd i'r meddwl. Wedi i Mr. Williams ddweyd ychydig ar natur y cyf- arfod, galwodd ar S. Gibbon i adrodd y bennod olaf yn Llyfr y Diarebion. Wedi anerch gorsedd gras gan E. Edwards, canwyd ton. Yna cawsom glywed deiliaid y ddwyysgol yn adrodd ffrwyth eu llafur. 1. Adroddwyd Lusi Grey, gan D. Perrot. 2. Y Ffrwd gan T. Williams. 3. Gofid Mam, gan A. Thomas. 4. Dyoddefiadau Crist, gan E. Thomas. 5. Yr Athraw Ffyddlawn, gan E. Price. 6. Swper Mawr, gan M. Walters. 7. Chwedl y Oath a'r Lygoden, gan M. Harries. 8. Gwna'n Ilawen Wr Ieuanc, gan T. Lewis. 9. Y Farn a fydd, gan J. Edwards. 10. Pennill i'r Lili, gan L. Walters. 11. Pen Calfaria,gan J. Edwa"ds. 12. Ymddyddan rhwng Morgan a'i Wraig, gan E. Lewis, a H. Edwards. >13. Cwymp Babilon, gan W. Jones. 14. Pennillion i'r Athraw Ffyddlawn, gan H. Lewis. 15. Beth yw'r Ysgol, gan J. Davies. 16. Ymddyddan rhwng Miriam ac Eliza, gan A. ac H. Williams. 17. Y Credadyn a'r annghredadyn, gan Leah Thomas, a M. Harbert. 18. Golwg ar ddigon, gan T. Thomas. 19. Cydwybod, gan D. Davies. 20.»Yr Ysgol Sabbothol gan C. M'Carthy. 21. Hiraeth am Sobrwydd, gan W. Thomas. 22. Duett, gan L. Thomas, a M. Harbert. 23. Diwedd y byd, gan T. Edwards. 24. Cyfammod o Hedd, gan E. Edwards. Yna, wedi canu yr Hen Ganfed, ymadawodd pawb, wedi eu llwyr foddloni. AMLWCH.—Nid oes dim a lona y dyn sydd yn caru llwydd- iant egwyddorion y Testament Newydd yn fwy na chlywed am lvvyddiant yr Ysgol Sabbothol. Os na fydd llewyrch ar hon, lied debyg na fydd fawr o hvyddiant ar yr achos. Yn ystod yr amser ag y buwyd yn ailadeiladu y capel yn y lie uchod, cymmerodd lleihad le yn yr ysgol, oblegid annghyfleusdra y lie yn yr hwn yr addolid ond erbyn hyn y mae yma adtywiad mawr, a chynnydd o rai ugeiniau mewn rhif. Dydd Llun y Sulgwyn, cawsom wledd ragorol i'r corff a'r meddwl. Daeth tua dan cant a hanner yn nghyd i'r capal erbyn 1 o'r gloch. Aethom oddiyno trwy y dref i Bull Bay, tua milltir a hannero ffordd; yma, mae lie hardd i ymdrochi yn cael ei wneyd gan.Mr. R. Williams, un oathrawon yr ysgol. Arweinid yr ysgol gan ein gweinidogion, y Peirch H. Wil- liams a J. Thomas; J. Palmer Ysw., arolygydd parcliusyr ysgol a J. Lewis, Ysw., Caergybi. Yr oedd yr olwg ami yn brydierth a gweddaidd a'r plant bach yn rhwygo yr awyr, a swyno yr ed- rychwyr a'u Ueisiau. soniarus, o dan lywyddiaeth Mr. Palmer. Wedi dychwelyd, cyfranogwyd o'r bara brith a'r te blasus oedd wedi eu parotoi gan y boneddigesau. Yna, cawsom yr hyfrydwch o wrando ar y plant yn adrodd a chanu darnau gwir ddyddorol. Cafwyd anerchiadau hefyd gan Mr. R. Williams, y Parch. R. Owen, yr hwn oedd yn ei hwyliau goreu gyda y plant; J. Thomas, Mri. Palmer a Lewis. Yr ydym dan rwymau neillduol i'r bon- eddigion hyn am eu gweithgarwch gyda yr ysgol Sul, nid yn unig gartref yn Nghaergybi ac Amlwch, ond trwy Mon yn gyffredinol. Hyderwn y cawn wledd gyffelyb yn fuan etto, ac y profa hyn o fendith i'r achos yn y He.—GOHKBYOD. TROEDYRHIW.—Symudiad Gweinidog.-Mae y Parch. Wm. Jenkins o'r lie uchod wedi derbyn galwad unfrydol eglwys Li- banu", Treherbert. Bwriada bregethu ei bregeth ymadawol yma nos Sul, Gorphenaf 5sd; wedi hyny dechreua yn ei gylch gweinid- ogaethol newydd. Bu Mr. Jenkins yn dra defnyddiol yma yn ystod ei arosiad yn ein plith ac hyderwn y bydd i'r Duw a'i llwyddodd yn Nhroedyrhiw ei ganlyn i Dreherbert, a gwneyd gwaith mawr drwyddo etto yn y dyfodol.-Ap DANIEL. CEFNMAWa.—Hun y Sulgwyn, cynnaliwyd g^yl i yfed tê ac i enjoyo y deisen frith yn y lie hwn ar yr amser a enwwyd. Nid ydwvf, Mr. Gol., yn cymmeryd y cytrifoldeb o ddweyd hel- yntion yr yfed te, gan nad oeddwn yno a phe buaswn yno, digon tebyg fod fy nawn ya rhy fyr i osod allan v darpariadau, &c os oedd y cyfarfod hwn fel y rhai yr ysgrifenireu hanes yn gyffredin. Am saith o'r gloch yr un dydd, traddodwyd darlith yn y Tabernacl gan y Parch. A. J. Parry ar y lie a el wir Japan. Nid ydym am ganinol y ddarlith hon am ei bod y n ffasiwn rhy gyffredin i gan- mol pob math o ddarlithiau, ond eI bod yn wir deilwng. Nid ydym yu meddwl i ni glywed mwy o ffraethineb, medrusrwydd, a gallu mawr erioed. Dyma ddarlitU a uamchiwr yn esboniad ar y gair genius. Yr el w deilliedig at symud y ddyled sydd ar d9 Ddu w yn y lIe.- WALDO. CERYG-Y-PRYFXID.—Llun y Sulgwyn, cynnaliwyd cyng- herdd yma odan arweiniad Dewi Glanmadoc. Wedi canu amryw dotiau dymunol o lyfrau Ieuan Gwyllt a J. D. J. Ruthin, cyfranog- odd oddeutu 40 o blant yr Ysgol Sul o ffrwyth y te a'r bara brith. Wedi clirio y byrddau, gosodwyd y plant yn eu llefydd, a holwyd hwynt ar Hanesyddiaeth Paul, o waith H. Jones, Llangollen. Atebasant yn rhagorol. Yna anerch wyd y cyfarfod gan yr hen dad parchus E. Evans, a chan W. W. ac E. Williams. Yna cyflwyn- wyd diolchgarwch i'r gwragedd am eu caredigrwydd gan Dewi Glanmadoc. Cynnaliwyd y gwasanaeth uchod yn y capel newydd ag sydd wedi cael ei adeiladu gan y Bedyddwyr ydynt yr. addoli yn Ceryg-y-pryfaid. Yr oedd aroynt Iwyr angen am gapel newydd, fel y gwyr llawer yn y De a'r Gogledd mewn pa le yr oeddynt yn addoli. Mae yn dda genyf allu dywedyd trwy y SEREN ein bod wedi derhyn caredigrwydd mawr eisoes. Y mae y Parch. T. E. James, Glyn-nedd, wedi addaw £5 ato. Y mae ef yn gwybod am yr achos, ac wedi teimlo drosto. Llawer a'i dilyno. Y mae arnom eisieu cynnolth wy i fyned yn mlaen, gan fod y cyflogau yn cael eu talu bob pythefnos. 0 frodyr, agorwcheich cdlonauer ein cynnorthwyo.-D. EVANS. CYFARFOD TRIMISOL Y BEDYDDWYR YN SIR FAESYPBD; -Cynnaliwyd y cyfarfod uchod yn y Bontnewydd-ar-Wye, yr 20fed a'r 21ain o fis Mai, pan y pregethodd y brodyr canlynol i -T. Phillips, Adulam G. Phillips, Evenjobb G. Llewelya, Erwood J. Jon^s, Maesyrhelem D. Mathias, Pantyc'dyn; S. Thomas, Bethany; D. Davies, Dolau T. Havard, Frankbridge a D. V. Phillips, Llanfairmnallt. Yr oedd y capel yn ystod pob cyfarfod yn orlawn o bobl, y gwrandawiad yn astud, y pregethatl yn felus a'gwlithog, a gobeithio y bydd i fendith eu canlyn, erdwyn eneidiau at y Gwaredwr.—D. D. CAERSALEM NEWYDD.—Cynnaliodd Ysgol Sabbothol y capel uchod ei chyfarfod chwarterol y tro hwn y Sulgwyn diweddaf, pryd y cariwyd y cyfarfodydd 2 a 6 yn mlaen yn y drefn arferol, drwy adroddiadau, canu, ac areithio. Heb fyned i fanylu yn unigol ar weithrediadau y dydd, dywedwn yn ngeiriau Pat, ,I All good, all better, and at least," eb efe, all best." Mewn gair yr oedd y cyfarfodydd hyn y rbai goreu a gawsom erioed ac ya mhob cyfarfod, y naill ar ol y llall, y mae'r ieuenctyd yn ennill tir, eu cof yn fwy craffus, eu gwybodaeth yn amlhau, eu deall yn ym- eangu, a'u penderfyniad yn ddiysgog i lynu wrth egwyddorion y gwirionedd a'r fraint a gaffom ni fel ieuenctyd i harddu ein proffes, i ymestyn fwy at santeiddrwydd, heb yr hwn ni chaiff neb weled yr Arglwydd. Ond etto i gyd, er yr holl ragoriaethau sydd yn perthyn i'r ieuenctyd fel adrodd wyr ac areith wyr, y mae un diffyg yn yr holl gyfarfodydd ag sydd eisieu ei wneyd i fyny, hyny yw, y canucorawl; ac y mae hwn yn ddiffvg ag y'gellid yn hawdd ei lanw, gan fod y dosparth certldorol mor lluosog yma, rhai ag sydd wedi enwogi eu hunain mor ami mewn cyssylltiad a'r eisteddfodau a'r cyfarfodydd llenyddol a chystadleuol. Ond'gobeithio erbyn y cyfarfod nesåf, y bydd yma agwedd arall ar bethau. Deffrowch o'ch cysgadrwydd, gantorion. Diffyg yn y canu sydd er ys amser yn cymylu gogoniant y cyfarfodydd hyn. Cymmerwch y telynau etto, a chwareuwch ar danau y tonau a'r anthemau o fawl i Dduw a'i ras ef, nes y byddo ein calonau yn cynhesu at y gwaith, a'n serchiadau yn cael eu nefoleiddio gan swn alawon lion a lleddf tonstu yr efengyl, a'n cymhwyso gaffom ni i ganu yr anthem dra- gwyddol mewn gwynfyd. Iddo Ef yr hwn a'n carodd, Ac a'n golchodd yn ei wa'd, Iddo Ef am dragwyddoldeb, Cofiwn am ei gariad rhad. Tirdeunaw. RHOSYNOG. GROESGOCH.—CynnaHwyd ein cyfarfodydd blynyddol ar y Sul a'r Llun Sulwyn, pryd y pregethwyd gan y brodyr Davies, Bwlchgwynt; Roberts, Llwynhendy; ac Owens, Felinganol. Cawsom dywydd da, cynnulleidfaoedd Iluosog, pregethau doniol, gwrandawiad astud, casgliadau rhagorol, ac yn fwy nglr cwbl, arwyddion amlwg o bresenoldeb a bendith Daw ar y gwaith. Gobeithiwn gael byw i weled llawer cwrdd blynyddol tebyg iddo, Ar y nos Iau ganlynol, cynnaliwyd cyfarfod er neillduoun ar ddeg o frodyr teilwng i wasanaethu yr eglwys yn y swydd ddiaconaidd. Ar yr achlysur, darfa i'r brawd D. Phillips, gweinidog y lie, mewa modd manwl, egluro natur y swydd ddiaconaidd, yn nghyd a'r cymhwysderau gofynol i weinyddu ynddi; a'r brawd W. Reynolds a osododd o'u blaen y gwaith oedd ganddynt i'w gyflawou, ya nghyd ag annogaethau er eu cymhell i fod yn ffyddlon yn ea swydd newydd. Felly, treuliasom wythnos hyfryd a dyddorol yn yr ardal hon.-A. B. PONTBUENLLWYD.—Mai 31ain, talodd yr ysgol hon ym- weliad ag ysgol Bethel, Glyn Nedd. Rhyfedd y fath ddysgwyl oedd yn yr ysgol am y dydd, gweddiau yn esgyn i fyny am dywydd teg rhai yn myned allan y nos flaenorol, gan edrych tua'r ffurf- afen, yr hon oedd yn edrych yn bruddaidd a thrist, fel pe yn cyd- ymdeimlo a ni wrth feddwl y byddai yn wlyb; gwrandawent yn astud ar lais pob awel oedd yn chwythu, gan mor awyddus yr oeddent i wybod pa newydd addygent o barthed i'r hin. Manaa ereill, clywid y plant bychain.yn adrodd eu darnau yn eu cwsg. Y boreu ddaeth, ac anian megys mewn anmhenderfyniad; pa un a wnai wlawio Ri peidio. Beth bynag, trodd o blaid tywydd teg, a chychwynasom tuag 8 o'r gloch, fel y cyrhaeddasom Glyn Nedd yn brydion. Yr oedd y cantorion yn canu yn swyftol dro3 ben ar ranau o'r ffordd. Mae y canu ar gynnydd rhyfeddol yn y lie hwn. Wedi i ni fyned drwy ein gwaith yn gampus (o leiaf, fel hyny y dywedai gwyr Bethel, ac nid ydym ninnau yn meddwl eu bod yn mhell o'u He), ca.vsom bob caredigrwydd ganddynt. Dymunvwi fel ysgol gyflwyno ein diolchgarwch iddynt, ac y cawn ninnau, ddangos yr un teimlad atynt hwy pan ddeuant i ymweled a ni. Yr wyf yn teimlo hiraeth Am weled cyn bo hir, Bob nn yn bleidiwr gwresog I'r ysgol drwy ein tir Pob aelod yn yr eglwys A ddylai iddi ddod, A sylw'r gweinidogion O! bydded ami fod. IOAN AB MORGAN,