Y Cymro

Cwreiohion. IT Nis gellir dweyd am lawer o'r clubers sydd yn dyfod o'r trefydd mawr i'r mynyddoedd i saethu grows, eu bod yn 'saethwyr da'u gair,' ebe John Jones, oherwydd ddydd Llun diweddaf, daeth bagad ohonynt i Hiraethog, a phan oeddi ci yn eu rhagflaenu i godi,' fe aeth ei droed i drap osododd rhyw browliwr i geisio dal pry, ond gan feddwl fflai wedi myn'd yn rhy hy' oedd y ci, a bod growsen wedi ei frathu, fe waeddodd y mulsyn saethwr dros y mynydd, "Keep back, will you, and don't run into danger." Call, onide? Ond be' wnewch chwi, newydd ddyfod yn syth o'r Ffactri yr oedd y dyn. IT "Pwy ydi y pregethwr mwya' yn ol dy farn di, Tomos ?" ebai cyfaill wrth yr hen sant duwiol- frydig Tomos Ty'nllwyn, y dydd o'r blaen. "Daniel fci," ebe yntau, yr oedd o yn deyd nos Sul 'mai y Cristion tlawd bodlon ydi y gwr boneddig mwya' ar y ddaear yma,' a chan na ches i ddim cymaint cysur gan yr un pregethwr erioed o'r blaen, oddi- gerth pregethwyr y Beibl, y fo, yn ol fy marn i, ydi y pregethwr mwya' V Wel, ie," ebe y cyfaill, ond pregethwr cynorthwyol ydi Daniel, a thydi o ddim yn h6ni bod yn bregethwr mawr." "Dim ods am hyny," ychwanegai yr hen wr, y mae y wenynen yn can- tool y pren y mae yn cael mwya' o ddefnydd mel arao-|iPregethwr cynorthwyol oedd Paul, a phre- gethwyr cynorthivyol ddyle nhw fod i gyd, ne tyden 7abw ddim ffit i fod yn bregethwyr. H Weles i 'rioed 'siwn beth," ebe gwas y Glas- bWll, wedi bod yn gwrando person diarth yn pre- gethu yn yr Eglwys fore Sul, "tae person yn pre- gcthu fel angel o'r ne' chaiff o mo'r gair ola', mae'n ilhaid i'r hen g,ochydd gwirion ene roid ei spoke i toewn hefo'i hen amen—rydw i wedi llwyr syrffedu arno." Pwy ddigwyddodd fod yn clywed und y clochydd, ac ebe fe, Y pregethwr goreu yn ola, Wyddost ti, Dei ond buasai cystal iddo dewi, canys fe daflodd Dei y bêl yn ol yn bur swta, "Taw yr hen bonca wirion—deryn to o bregethwr wyt ti, does dim ond dau nodyn yn dy diwn di—jit, jit, a dene hi trosodd." IT Y syniad od sydd gan rai pobl am dduwiol- deb. Y mae John Williams, y oigydd, wedi ei ^neud yn flaenor, ond y mae gan Evan Evans Wrthwynebiad annghymodlawn i'r dewisiad. "Beth r genych yn erbyn, Evan?" ebe y pen blaenor. Y dyn," ebe Evan, os oes rhywbeth yn eglur .yn y Ddeddf, y mae y gorchymyn mawr Na ladd,' dyna chi'n gwneud John yn swyddog eglwysig Yn unig am fod gyno fo boced go dda, serch ei fod yn oyw ar ladd." f T le, ie, Evan Evans, ond Iladd pobl felidylir yn y gorchymyn," ebe y pen blaenor, yn telrnlo ei fod yn rhoi taw bythol ar wrthwynebiad Evan, ond synwyd ef yn ddirfawr pan drodd Evaa ar ei sawdl, gan ddywedyd yn sarug, Pwy ddyd- odd wrtho chi ?" IT Y mae yr Albanwyr yn cael y gair o fod yn thai "sharp," a barnu cddiwrth y plant rhaid eu **d felly hefyd. Gofyuodd Archwiliwr Ysgolion y ■Mywodraeth i'r plant, y dydd o'r blaen, wrth son eiQ /hieni cyntaf yn Ngardd Eden, Dyma ctii, i, a fuasai yn bosibi i'r sarff gael mwy o 6°spedigaeth na gorfod ymlusgo ar ei thor a bwyfca Pridd y ddaear holl ddyddiau ei bywyd ?" pryd yr ^tebodd crwtyn, Buasai, syr, pe buasai yn gorfod idd ar ^aeD e' dyna fuasai yn ticMer i Y mae golygydd yr Oswestry Advertizer yn rWsio rhyw Mr Farthing, am ddweyd nad ydyw Y Church Defence Institution ddim yn b' litic- ldd," a dywed y golygydd mai enw priodol y Syitideithas ddylai fod Institution for the defence jf the State Establishment." Gwir, bydd y wir «,?Jwys ar y ddaear yn fyw ac yn iach wedi i -Eglwys y Llywodraeth farw, fel y dreth oedd ,,r ei henw er's talwm. Neno dyn," ebe Nathan, be' ydi y Farthing yna ? Y mae o yn cadw gyrilill o swn a phe buase fo'n gan'punt." Y mae amddiffyn yr Eglwys yn ddyledswydd *ristionogol, ond y mae amddiffyn y Sefydliad ag ^jniae yn ngallu y Llywodraeth wladoi i'w ddi- yn beth arall hollol, ebe y golygydd, "ac ydyw y cyfryw Sefydliad, a gamenwir yn SlWys, o'r nefoedd, ond o'r ddaear yn ddaearoJ, ac Y nyylaw, nid yr Anfeidrol, ond Ty'r Cyffrediu," y mae y sylw yna yn werth 'farthing,' a ld*IF "Rhaid i ni ddim byta chwaneg o 'facwn larth beth by nag," ebe John Jones yn orfoleddus fel-0' dydd o'r blaen, pan welodd fod hwch i ba'?ydd yn Nghroesoswall*- wedi dyfod a 18 o foch ac un ara^ dorllwyth o 13—yr oil yn gryfion Ia>chus. 11»Z)^>awb at y peth y bo' on^e • 353,11 S^ywodd o'r gymydogaeth am y digwyddiad ffortun- ii"'fo ddyiveaodd, yn wen o glust i glust, Diolch fod yr achos goreu'n llwyddo, yntê?" d I Y mae llawer o ddonioldeb mewn ambell i y Aeth un i mewn i siop stwffiwr adar, &c., cre„y?d o'r blaen, gan ofyn, Ydech chi'n stwffio bP+vlr^d yma, syr ?" Ydwyf ebe y siopwr, Sydd ara ,hyny?" "Wei, syr", ebe'r /r^y11? gyda difrifwch angeuol, "fe fuaswn i °s p-JCi° stwffio i & Uon'd fy mol o fwyd, SWelwch chi'n dda, yr ydw i just a llwgu." egluro ei feddwl am aristocrats acctristo- ^cV j ys?rifena golygwr y cj'hoeddiad newydd ji ^ddol The, Senate, mewn erthygl arweiniol: our Edition tell us that the noblest aristocrat (in Seen !!nse of the word) wh°m the world has ever 3.0rn in a manger." Faint o aelodau Ty'r wyddi sydd o'r un farn, ys gwn i ? am j^y^edir geiriau iachus iawn eraill, wrth son g", yn fyddo wedi gweithio ei ffordd i fynu, er is fron-T anhawsderau, i ben pinacl llwyddiant, It °r brg men as these, whatever be their birth CrUited Lords should be re- s°le C(/' ^nd not from that ignoble bourgoisie whose iDigj1^slderati°n to title and respect is the al- §0gWvrlriS £ e1'" Y mae ya gysur meddwl fod a y tarn gyffredin yn driffitio i'r un cyfeiriad. CYFARWYDD.

-0: ieu.a:cY trengholiad ar gyrph y ddwy foneddiges eu bywyd yQ yr afon Ceirw, ger ^ei-ehe/ u°rwe"' yr hwn a gynaliwyd ddydd j ,^in r- Caithness, trengholydd gor- dfrvd <Tt^ j ,7°!?' dychwelodd y rheithwyr y^ytndp,"mi t1 diad damweiniol," gan fynegu eu imlad dwys a r teulu galarss.

o Clawdd Offa a'r Cyffiniau. DIGON dyryslyd ydoedd pethau yn nglyn a'r glowyr ddechreu'r wythnos, plant glofa y Grate- wen a'r Plaspower yma yn methu cydweled parthed y gostyngiad yn eu cyflogau, ac oher- wydd byny yn gomedd gweitbio. Wrth fyned at fy ngwaith y dydd o'r blaen, clywais un o fy nghydfforddoliol1 yn dweyd fod cais yn cael ei wneud tuag at godi cor lleol perthynol i'r achos yn nghapel yr Adwy, Mr Peter Evans yn arweinydd ac 'rw y'n disgwyl y bydd iddynt roi'r flaenoriaeth i ganiadaeth y cysegr, a'r canu am wager yn ail neu yn drydedd o ran dim tuedd i ddaioni sydd yn nglyn ag ef. Ddechreu'r wytbnos, mewn maes perthynol i Mr J. R. Burton, yr oedd yr anwyl gariadus frodyr yn rhoddi deheulaw cymdeithas i chwar- euon a mabolgainpa i yr oes, neu, mewn geiriau eraill, "ybublynrhodio ar ol oferedd, ac yn dilyn y pethau ni wnant leshad," yr elw i fyned i rai o gronfeydd yr Eglwys Sefydledig 'Rwy'n deall fod rhaglen Cymdeithas Lenydd- ol yr Adwy, tymhor 1894-5, yn biysur gael ei threfnu, ac argoelion tymbor llwyddianus ac adeiladol. Gobeitbio nad anngbofiant brentis- iaid y byd llenyddol, ond y bydd i'r hen ddwy- law blygu ychydig er cynorthwyo y gwan a'r dibrofiad i dd'od i'r làn. NED PUW.

-:0:- Yr Ysgrifenydd Cartrefol a Phrif. gwnstabi Mon. CYFARFYDDODD Pwyllgor Heddgeidwadol Mon ddydd Iau, yn Llanllyfni. o dan lywyddiaeth Mr H. Buikeley Price, Y.H., i ystyried llythyr a dderbyniwyd oddiwrth yr Ysgrifenydd Cartrefol yn gwrthod cadarnhau dewisiad yr Arolygyd i Paothero yn brif gwnstabl os na byddai i'r pwyllgor ychwanegu at y cyflog o 250p trwy ganiatau swm at gostau teithio. Gwrthwynebai'r Ysgrifenydd Cortrefol hefyd gynygiad y pwyllgor i wneud i ffwrdd a'r swydd o arolygydd.—Daliai Mr Lewis Hughes, Amlvvch, fod cyfiog o 250p yn ddigonol i dalu treuliau teithio y prif gwnstabl, yr hwn oedd wedi cydsynio i dderbyn y swydd ar y cyfryw del- erau. Y Mil. Robert Williams a ddatganai fod yr Ysgrifenydd Cartrefol yn eithaf rhesymol yn ei ofynion.—Ar ol LêraiJI siarad, cynygiwyd gwell- iant fod 25p yn liael eu rhoddi at y costau teithio, yr hyn a basiodd trwy 9 pleidlais yn erbyn 3.

!o- Cofgolofn i Llewelyn ein Llyw Olaf. DDYDD Gwener, yn Llandrindod, cynaliwyd cyfar- fod dan lywyddiaeth y Parch John Evans (Eglwys- bach), amcan yr hwn oedd tynu allan gynllun a ffurfio pwyllgor er cael cofgolofnau i enwogion Cymreig. Yr oedd yn bresenol y Parchn Elved Lewis, Llanelli; Prifathnw Prys, Trefecca Mr Owen Hughes, Amlwch Parch Gwynoro Davies, Abermaw Mri Robert Rowlands, Porthmadog Arthur Price, Llundain Isgoed Jones, Llanrwst; R. W. Jones (Diogene8), Garston Edward Lloyd, Lerpwl; Prifathraw Price, Coleg Normalaidd, Bangor; Parch S. Howell, Southampton Mrs Lloyd, Lerpwi, a Miss Ellis, Cynias. Cynygiwyd gan Mr Arthur Price, ac eiliwyd gan Miss E lis, fod cofgolofn yn cael ei chodi; ac ar ol ymdrafod- aeth maith, penderfynwyd gwneud apel gyffredinol at y Cymry gyda'r amcan hwn. Gohiriwyd y cyf- arfod hyd ddydd Mawrth.

XTEILWNG 0 SYLW PAWB. t # OWYNION~Y CLAF. J\ PA Beth yw ASTHMA AnadJiad byr, brysiog a llafurus. A oes rhagor nag un math o Asthma? Oes, dau—un yn barhaol, a'r ilall dyfod yn mlaen ar adegau. Gelwir y cyataf ya continual, a'r olaf yn periodical. Pa beth sydd yn achosi Asthma? Culhad, crebychiad a (iirwasgiad y pibau taeinion sydd yn arwain o'r corn gwynt i'I ys»yfa-int. Pa. feddyginiaeth sydd wedi rhoddi esmwythad buan i anijirif o bersonau a ddyoddefent oddiwrth Asthma, Bron- chi-tis, fesweh, Anwyd, Diffyg Anadl, a'r Crygni? BALSAM OF HONEY TUDOR WILLIAMS. GAN mai oerfel ac anv.'yd ydyw dechreuol aohos pob clefyd yn mron. a diddadl fod miloedd yn myned i'r bedd yn ariamserol o eisiau cael meddyginiaeth bwrpasol a phrydlawn. Ymaflodd yr arlw) (I ynwyf mor ddieymwth a lleidr yn y nos, nes yn mron ymdori gan beswch yn ddibaid, heb ond ychydig orhpwysdra, nes yr oaddwa iazdi úedu fy mod wedi fy nal gan y darfochdigaeth; ac yn nghanol y boen dirdynol oedd trwy fy nghyfansoddiad anfo, ais am botelaid o BALSAI'II OF HONEY' TUDOR WILLIAMS* a chymerais tua lIon aid llwy gawl ar unwaith, sef chwaneg na'r cyfarwyddyd oedd ar y botel; a chyn tri munyd yr eedd y peswah wedi peidio i raddau annghyflfredin. Cymerais yr oil o gynwysiad y botel, ac erbyn heddyw, yr wyf yn gallu diolch i'r Drefn Fawr, yn nghyda'r wybodaeth am y feddyginiaeth ddaionus hon, am fy mod heddyw yn ddyn iach. Ydwyf, yr eiddoch, yn hollol iach, ISAAC THOMAS. Badganiad dymunol arall. Hum yn ddyoddefydd mawr am un mlynedd ar ddeg odd wrth gaethdra, peswch, poeri gwaed, a thyndra y frest; bum hefyd am bam' mlynedd yn cael anhawsder dirfawr i symud o amgylcll, ni allaswn gysgn na gorwedd i lawr y nos na'r dydd. Bum o dan driniaeth feddygol am un mlynedd J d Jeg hefyd, btim o dan driniaeth yn Yspyttai Hereford, Buxton, a SouthlSort, ond y cyfan yn ofer. Dywedodd y meddygon wrthyf na allaswo ddisgwyl gwellhad, gan fy mod y.! Ciain mlwycU oed. Ar ol clywed cymaint o siarad am BALSAM OF HQ¡>TEY' TWDOR WILLIAMS rhoddais brawf arno, ac er fy syndod datfti i'r dogn cyntaf roddi rhyddhad ebrwydd i mi anadlu. Yr oedd poeri vgwaed o'r ysgyfaint yn lleihau. DiJlanodd y caethdra, fel swyn- gyfaredd. i bedwar gwynt y nefoedd, ac yn mhen ychydig wythnosiu, li-wy ddefnyddiad parhaus 'Balsam of Honey' T"dor Williams, adferwyd fi i fy iechyd da arfe. l. Ystyriwyl hi yn d iyledswydd arnaf i anfon i chwi y dystiolaeth hon.- Yr eiddoch yn ddiffuant, Mrs EMBREY, 19 Coningsby Street, Hereford, Mai 25aigi, 1890." Mae Miloedd o Blant wedi eu hachub o Farwolaeth O r Croup, Bronchitis, a'r Pas, wedi pobpeth arall fethu Y ffordd i brofi y peth ydyw profi drosoch eich hunain. Os gwu."ir"ih- *Vyua eydd yn fendigedig ni chewch eich siojBi. —Gwerthir 'BALSAM OF HONEY' TUDOR VIT"TAMS gan bob Fferyllydd drwy yr holl fyd. Mewn costrelau, Is lie, 2s 9c, neu trwy y llythyrdy yn rhad am Is 3c a 3s. Perchenog- D. TUDOR WILLIAMS, R.D.S.L., Medical Hall, Aberdare.

Cynadledd Cymru Fydd. CYNALIWYD cynadledd yn Nghastellnedd, ddydd Mercher, i ystyried y priodoldeb o sefydlu Cyng- hrair Cymru Fydd, Llywyddwyd gan Mr J. Wynford Phillips; ac yr oedd lluaws o wyr mwyaf dylanwadol y De yn bresenol.-Y Cadeirydd ar ol mynegu amcan y gynadledd, a ddywedodd fod mawr angen am gynghrair fel a gynygid. Yr oedd yn symudiad a gymerai i mewn yr oil o Gymru, gan gyfuno cenedlaetholwyr y De a'r Gogledd yn un cyfangorph. Gyda golwg ar dderbyn Eglwys- wyr a Cheidwadwyr i mewn i'r cynghrair, yr oedd yn sicr y croesawid hwy os gwnaent ymuno i gynor- thwyo a chario allan ddymuniadau y genedl. Yna cynygiodd y penderfyniad a ganlyn, yr hwn a eil- iwyd gan y Parch Towyn Jones, Aberamman, ao a gariwyd yn unfrydolFod y gynadledd hon yn calonog gefnogi y cynygiad i sefydlu Cynghrair Cenedlaethol Cymru Fydd, yr hon a gynwysa yr oil o Gymru, amcan yr hon fydd hyrwyddiant buddianau gwleidyddol, cymdeithasol, ac addysgol y Dywysogaeth." Mr Alfred Thomas, A.S., a gydsyniai fod angen am sefydliad cenedlaethol cyffelyb i'r cynllun a gynygid. Gwnaed gwaith mawr gan ddynion ieu- ainc. Yr oedd rhai dynion yn dal yn barhaus yn ieuanc, a da oedd ganddo weled rhai o'r cyfryw ger ei fron. Yr oedd eraill yn meddu brwdfrydedd leuenctyd, ac amcan y cynghrair oedd cynull y brwdfrydedd hwnw er hyrwyddo buddianau cenedl- aethol. Ystyriai y cyfarfod yn gychwyniad campus. Arferai Daniel O'Connell gyfarch ei wrandawyr gyda'r geiriau, "Fechgyn, dyma ddiwr- nod ardderchog i'r hen Werddon." Edrychai yntau yn mlaen am ddyddiau gogoneddus i Gymru —nid i'r Gogledd na'r Dehau-ond i Gymru. Wrth derfynu, yr oedd am ddweyd, os oedd unrhyw wlad fechan yn werth gweithio drosti, ie, os byddai angen, yn werth yrnladd drosti, y wlad hono yd- oedd Cymru. Siaradwyd yn mhellach gan Mr W. Llewelyn Williams, Mr R. Morris, Treorci; Mr Moses Walters, Miss Ka.te Jenkins, Llangadoc (ar ran y adledd^' & PryceJenkins' atherfynodd ygyn- -r.

PAPAYANNI STEAMSHIP COMPANY. LARGE AND POWERFUL BRITISH STEAMER Sail regularly to he LEVANT, BLACK SEA EGYPT CYPRUS, ALGERIA, MALTA, and other Mediterranean Ports, taking the following two routes alternately • onPfi«iLTn'irYE A.SMYRNA, CONSTANTINOPLE, ancl ODESSA Calling ofte on tne retai* journey at sever»l Ports on the Asiatic Coast of the Blackfea, Greece, and Spaia. (2) ALGIERS, MALTA, ALEXANDRIA CYPRfTS SEYROUT, and ALEXANDRIA. Calling ocStoSSS on the homeward voyage at Spanish Ports. No over-crowding. Superior accommodation. Lofty well. Tonvtiaied Saloons and State-rooms. Stewardess carried. Safety. Home comforts. Good and libers! table. Moderate fares for single and return tickets, and no extra chares living on board during ships'stay at Ports Tourists and pleasure-seekers t aking & trip by this Line w find it most enjoyable and interesting. For further parties ars, apply to PAPAYANNI & CO., Fenwick Chambers, Liverpool LLINri-L' Y„ STAiv. ROYAL MAIL STEAMERS. LERPWL I NEW YORK via QOEENSTOWF BOB DYDD MERCHER:— GERMANIC Awst 29 •TEUTONIC :Medi5 Yn y Steerage i New York, Boston, Philadelphia a Baltimore, 92. Dilladiad gogyfer a'r Steerage yn had. Ni chludir cotwm ar yr un agerddlong ag ymdeithwyr A arwydda y cludir yn yr Ai] Gaban ar y fordaith Pris y cludiad ydyw £7 ac 48. Y mae y Llongau rhagorol hyn i gyd o'r dosbarth uchaf, yn unifurf o ran cynllun a threfniadau, ac yn ddigyftelyb mewn mordeithiau. Ni cheir yth well cyfieusdra i fordeithwyr. Am fanylion, ymofyner a R. Owen, Shiu & In urance Broker, a W. J. Williams, Heol y Farchnad, Caernarfon; neu a. R. Roberts, Bethesda; Owen E. Parry, rnasnachydd llechi, c y.'yddelen; David Rowlands, Penygraig; W. D. Jones, Old Bank, Caergybi; W. M. Jones, Church Street, Llangefni R. G. Roberts, Rock Cottage, Creigiau Mawr,"Tal- ysarn; Hugh Hughes, 7, Market Row, Amlwch, W. O. Williams, Shoe Warehouse, Llanrwst, Matthew Goldie, 217, High Street, Bangor R. 0. Evans, 1, Minafon, Dolgelly; neu ag ISMAY IMRlE & Co., 34, Leadenhall Street, Llundain, RC., a Water Street, Lerpwl. BEAVER LINE. LIVERPOOL TO CANADA AND UNITED STATES EVERY SATURDAY. FREE LAND TO SETTLERS OF 160 ACRES. The Canadian Government grant 160 Acres of Land free of cost in Manitoba, North West Provinces, or British Columbia. Saloon to Quebec or Montreal £ in n« 2nd Cabin „ £ 7 Steerage to Quebec. £ 5 58 Passengers booked to all parts of Canada and United States at Low Rates. R W. ROBERTS, Manager, 21, Water Street, Liverpool, EXTRA SATURDAY AFTERNOON S^ILINC-i REDUCED PRICE SEASON TICKETS. T IVERPOOL AND NORTH WALES S.S. CO., LTD. DAILY SAILINGS (Sundays excepted), By the Favourite Steamer ic ST TUDNO." Leaves Liverpool. 10 45 a.m. S) Llandudno 1. 0 p.m. Beaumaris.. 2, Op.rn. Arrives Bangor and I Menai Bridge 2 30 p.m. Leaves Bangor and Menai Bridge 4. 0 p.m. Beaumaris 4 30 p.m. Llandudno 5.30 p.'m! Arrives I,iverpool.. 7 <15 n m' EXTRA SAILINGS. BONNIE PRINCESS Sails on Saturdays from Liverpool at 2 p.m., and early from Wales on Mondays-due Liverpool 10.15 T.0-r.c, 1st Class. 2nd Class T.. ,F 1^1^ Smg. Ret. Sing. Ret. Liverpool and Llandudno 4s 6d 6s Od 2s Gd 4s Od Liverpool. Beaumaris, Bangor, and Menai Bridge 5s 6d Ss Od 3s Od 5s Od FIRST SALOON SEASON TICKETS £2 Gs Od Monthly Tickets, from any dtte lOr; Od Weekly (Mondays to Saturdays) £ 0 158 Od REDUCED FARES FOR PARTIES OF 20 AND OVER. Messrs T. Cook & Son, Swan and Leach. Limited or T. E. BARLOW, Secretary, 20 Water Street, Liverpool. EXTRA SATURDAY AFTERNOON SAILINGS CON NECTING AT LLANDUDNO WITH THE ST. TUDNO