Y Drych

TAMEIDIAU W. D. DAVIES," 10 Kansas i Colorado-Gwyllt Drefl y Myn- yddoedd Creigiog-Adnoddau y Wlad— Maes Llafur y Parch. M. A. Ellis- Cymry Anturiaethus-Rhyfeddodau. Aethym o Emporia, Kansas, i weled y Cymry sydd yn gweithio yn chwarei y Cym- ro llwyddianus a chenedlgarol Lewis W. Lewis, Ysw., yn agos i Strong City, lie y mae amryw o Gymry talentog mewn cel- fyddyd a Ilenyddiaeth, megys Thos. D. Riohards, arolygwr y oloddio; Evan D. Jones, arolygwr y naddwyr, &o. Ar ol mwynhau diwrnod o'u eymdeithas prysurais rhagwyf i Burrton, lie y mae tua phymtheg o deulu- oedd Oymreig yn yndcSangos mewn am- gylchiadau dymunol—y rhan fwyaf yn am- aethwyr yn byw mewn gwlad hardd a chyn- yrchiol. 0 Burrton oychwynais ar daith o tua 400 o filldiroedd yn mhellach i'r gorllewin, trwy wlad amrywiog, ar hyd glanau yr afon en- wog Arkansas, heibio i amryw o drefydd heirdd a blodeuog. Synwn weled amryw drefydd yn cael eu hadeiladu mewn gwa- hanol fanau yn y diffaethwoh tywodlyd ar y llinell derfyn rhwng Kansas a Colorado; a rhyfeddwn at eangder y cyfandir wrth gofio fy mod yn symud i'r gorllewin er's tua naw mis, ond eto heb gyraedd lawer pellach na haner y ffordd yn groes i'r cyfandir mawr, er fy mod weithiau yn myned yn Iled gyf- lym. Yn mhell cyn cyraedd Pueblo gwelwn fynyddoedd oribog Colorado yn y pellder gorllewinol, a'u oopaau yn orchuddiedig gan eira; a Pike's Peak megys brenin arnynt, gyda'i gap gwyn yn ymgodi i'r uchder o dros 14,000 o droedfeddi uwohlaw arwyneb- edd y mor. Ar ol cyraedd Pueblo aethym i weled yr hen Gymro twymgalon R. W. Owen, South Pueblo; yna ar ol mwynhau tipyn o olygfeydd y dref ieuano hon wrth droed y Mynyddoedd Creigiog, oymerais y gerbydres ar y Denver & Rio Grande R. R., ar hyd glanau yr Arkansas River, eto rhwng golygfeydd rhamantus ao amrywiog nes cyr- aedd Coal Creek, yr hwn le sydd tua 5,500 o droedfeddi uwohlaw arwynebedd y mor, ac yn oynwys o fil i ddwy o bobl yn ymddi- bynu am eu oynaliaeth oddiwrth y gweith- iau glo oylohynol. Y maent yn oael gweith- io yn lied dda, gan fod yno y glo goreu i'r gorllewin o'r Alleghanies; a dywedir fod llwyddiant mawr i aros y cylohoedd hyn rhwng y gweithiau glo a'r ffynonau olew. Y mae ein eydgenedl yn lied luosog yn Coal Creek, Bookvale a Williamsburg-tri lie o fewn rhyw ddwy filldir i'w gilydd, fel tair troed ystol; ond er fod poblogaeth y tri lIe yn nghyd o 3,000 i 4,000, nid oes ganddynt ond un oapel rhyngddynt, a'r eyfryw yn Coal Creek gan yr Annibynwyr; ao nid oedd gweinidog yr efengyl gan unrhyw enwad yn yr ardal nes i'r Parch. M. A. Ellis fyned yno yn ddiweddar mewn oanlyniad i alwad gan yr eglwys. Ymddengys i mi fod yno faes ardderchog i Mr. Ellis weithio. Mai 20fed, yn hollol annysgwyliadwy, syrthiodd i'm rhan i fod yn dyst o'r oyfamod gweinid- ogaethol rhwng yr eglwys dan sylw ag ef; a ohan fod yr eglwys wedi cael ei dewisiad, gobeithiwn y bydd i Mr. Ellis a'i dalentau dysglaer fod dan fendith yr Arglwydd er llwyddiant Cristionogaeth, ao er gwelia sef- yllfa foesol preswylwyr y rhanbarth gwyllt yma o odreu y Mynyddoedd Creigiog. Sab. both, Mai 22ain, oawsom ddwy bregeth wir dda ganddo-y boreu oddiwrth Mat. 7: 31, "Ao os ohwyohwi a ohwi yn ddrwg a fed- rwoh roi rhoddion da i'ch plant, pa faint mwy y rhydd eich Tad o'r nef bethau da i'r rhai a ofynant iddo;" ao yn yr hwyr pregeth Saesneg oddiwrth Mat. 22: 42, "Beth a deb- ygwch chwi am Grist?" Y mae Oymry yma yn llwyddo fel masnaohwyr; a theilwng o sylw yw mai Oymro sydd yn diwallu y dref a dwfr grisialaidd er ys tua saith mlynedd, gan ei ddwyn dan y ddaear am tua phum' milldir o ffordd. Gan fod Mr. J. L. Rob- erts, trwy ei lafur a'i ddiwydrwydd ei hun, wedi llwyddo i'r fath raddau, y mae yn lied aid fod ei Water Works yn ffynonell oyfoeth iddo ef a'i deulu am flynyddau i ddyfod. Trwy gymorth John B. Wiliiams, Coal Creek, a John M. Davies, Ynad Heddwoh Bookvale, a'r Paroh. M. A. Ellis, oefais yoh- wanegiad lied dda at restr tanysgrifwyr y DBYCH yn Coal Creek, Williamsburg a Bock- vale. Aethym rhagwyf am Oanon City, tref feohan, brydferth, yn ymyl y Grand Canon, lie, dan gysgod y oreigiau oesol, y mae pen- ydfa y Dalaeth, er diogelu a ohosbi trosedd- wyr; ac yehydig yn mlaen o'r adeiladau dan sylw y mae tair o ffynonau mwnawl o fewn 20 troedfedd i'w gilydd, a phob un o honynt yn amrywio yn eu bias a'u oyfansoddiad fferylJol. Ar ol gweled tipyn o brydferth- woh y dref swynol hon, aethym yn nghwm- ni Mr. Wm. Z. Lewis, Canon City Hotel, a'i briod, i weled a theimlo rhinwedd y "Medi- cinal Hot Springs Baths," y rhai sydd yn yiayl y fynedfa i'r Grand Canon, rhyw fill dir a tbri ohwarter o'r dref. Tymeredd y dwfr yw 102 o raddau ar ei ddyfodiad allan, &'i gyfansoddiad sydd fel y canlyn: Carbon- ate of Soda 73.20, of Magnesia 12 80, of Lime 33.50, Sulphate of Soda^79.30, Ohior. ida of Sodium 16 20, Carbonate of Lithia, yohydig, Y mae llawer o ddinasyddion y dref, o'r cyfryw ag sydd wedi dyfod yma am ieohyd, ao ymsefydlu ar ol oael prawf ar rinweddan y dwfr. Nid oes oud rhyw han- er dwsin o deuluoedd Cymreig yma hyd yn hyn, ond gan fod yr Atchison, Topeka & Santa Fe R. B. i ddyfod yma yn fuan, a bod y owmni yn agor gweithiau glo yn ymyl y dref, tebyg y bydd y Oymry yn amlhau yn y gymydogaeth brydferth a rhamantus hon. Os dygwydd i rai ddyfod, gallant gael lie cysurus a rhad yn y Canon City Hotel, lie y bydd Mr. a Mrs. Lewis yn siriol weini ar- nynt. Ond dyma fi yn y gerbydres eto yn myn- ed ar hyd glan yr afon Arkansas i fewn i wddf y Grand Oanon; lie y mae y golyg- feydd yn ogoneddus o wyllt a barddonol- uwchlaw eu desgrifio. Y mae y oreigiau I tragwyddol ryw 1000 o droedfeddi uwoh ein penau o bob tu, heb na threfn na ohyson- deb yn yr olygfa, ao yn parhau felly yn des- tyn syndod am tua phedair milldir o ffordd, gan gipio ein meddwl yn ol am filiynau o flynyddau i'r cyfnodan oyn-oesol, pan oedd y oreigiau yna yn oael eu ffurfio, yn haen ar haen, ac yna yn oael eu hysgwyd o'u lleoodd cynenid a'u chwythu gan anadl yr Hollall- uog i fyny i'r entrych yn chaos toddedig i ail orphwys ar sylfeini newyddion, er cael eu treulio draohefn gan ddyfroedd y mor, ac wedi hyny gan y tywydd a'r llifogydd am gyfnodau anhysbys. Y mae y golyg- feydd yn parhau yr un o ran eu nodwedd am tua 120 o filldiroedd, nes cyraedd Lead- ville; ao nid wyf yn meddwl fod eymaint o olygfeydd rhamontus yn un gadwyn yn y byd a hon. Ond dyma fi wedi esgyn tua 10,200 o droedfeddi uwchlaw arwynebedd y mor, Be yu edrych ar Leadville a'i rhyfeddodau. Saif Leadville mewn pantle rh\«ng y myn- yddoedd, yn nghanol Talaeth Colorado, tua 151 o filldiroedd i'r De-orllewin o Denver, a 157 i'r Gogledd-orllewin o Pueblo, yn agos i darddiad yr afon enwog Arkansas. Tebyg fod Leadville yn un o'r lleoedd rhyfeddaf ar y ddaear. Ei huohder yw 10,213 o droed- feddi uwohlaw arwynebedd y mor; so am. gylohynir hi gan gyfres o fynyddau, fel muriau tragwyddol, y rhai sydd yn or- ohuddiedig gan eira oesol, ao yn rhai mil- oedd o droedfeddi yn uwch na'r ddinas. 0 dref Leadville gwelir copaau rhamantus a brithion y mynyddoedd yn uwch na'r cym. ylau; Be yn sier mae yr olygfa yn wir fardd- onol a gogoneddus. Troer i'r oyfeiriad a fyner, copaau gwynion y mynyddoedd fydd i'w gweled yn mhob man,yn amrywio mewn pellder o 10 i 20 o filldiroedd, gallem tedd- wl, heb yr un fynedfa yn ganfyddadwy i fyned i'r byd allanol. Ao nid yw oreawdwr pob peth wedi gwneyd ond un porth oyfyng a throellog i mewn ao allan, a'r unig un hwnw tua 120 o filldiroedd o hyd, sef y Grand Canon, i Leadville, ond y mae dau neu dri o passes uohel eraill i fewn so allan, a thrwy un o'r oyfryw y mae oangen o'r Union Pacifio R. R. yn myned i ddinas y oymyiau, sef y Denver & South Park Divi- sion; a dywedir fod y fynedfa hon yr uohaf yn y byd ag y mae cledrffordd yn myned trwyddi. Ar hyd yr holl gylob owmpasog y mae y timber line i'w weled yr un uohder, ond oddiyno i fyny ni welir dim ond oreig- iau ysgythrog ao eira gwyn. Am adnoddau oyfoeth a llwyddiant Leadville, y mae yn wybyddus i'r byd erbyn hyn, mai moteloedd gwerthfawr o gelloedd y oreigiau yw, megys aur, arian, plwm, zinc, haiarn, oopr, &o.; ao er fod y oyffroad oyntaf wedi darfod, y mae yn bur sior nad yw Leadville ond megys yn ei mabandod; ao yn wyneb y profioti o hyn, y mae dwy reilffordd newydd ar waith i'r lie, yn yohwanegol at y ddwy sydd yn rhed- eg yno eisoes. Y mae agwedd gymdeithas- ol, moesol a chrefyddol Leadville yn ym- ddangos yn well nag y dysgwyliem. Wrth gwrs, yr oedd yn rhesymol i ddysgwyl mai duw y byd hwn fuasai ar yr orsedd yma yn y dechreuad, ac mai prif swyddogion ei llywodraeth fuasai twyll oyfoeth, hapohwar- eu, pleserau onawdol a phenrhyddid moes- ol, &o.; ond erbyn heddyw, trwy drugaredd, y mae yr un oryfaoh na'r oryf arfog wedi dy- fod a ohwifio ei faner yn Leadville annuw- iol, fel ag y mae ei demlau a'i weinidogion yn amlhau, ao egwyddorion ei deyrnas yn dechreu dwyn y bobl i'w pwyM, so i barohu y Sabbothau, trwy beidio gweithio ar y dydd santaidd, a myned i leoedd o addoliad, yn lie i'r gwaith ao i'r gambling houses &'r diotai! Nos Sabboth, Mai 29ain, traddodwyd pregeth dda yn y capel harddaf yn y dref, mae'n debyg, sef capel yr M. E., gan ei gweinidog, ar wyl goffadwriaethol y Grand Army of the Republic, i gynulleidb hardd o taa 1000 o bobl, ao yr oedd yc'^egeth bwrpasol iawn i'r aohlysur; a dydd Llun, Mai 30ain, gwnaed arddangosfa ardderohog gan gymdeithas y G. A. R. a gwahanol gym- deithasau y dref. Oafwyd oyfarfod mor ddyddorol a Ohristionogol yn yr Evar Green Cemetery ag unrhyw arddangosfa gyffelyb a welais yn y Dwyrain ar aohlysuron o'r fath. Nis gallwn lai nag ymgolli mewn syn fyfyr- dod dros amser, wrth weled cynifer wedi oael eu claddu yn nghysgod oreigiau bro y oymylau, o rai a gefnasant ar froydd heirdd eu genedigaeth mown gwahanol wledydd y ddaear, gan adael hoff berthynasau a ohyf- eillion, a myned i blith creigiau ysgythrog ao anghysbell gwlad y gorllewia pell, er gwneyd eu ffortiwn o'r trysorau cuddiedig. Bwriadent yn ddiau ddyohwelyd ar amser penodedig i'w hen gartrefleoedd, i dreulio gweddilleu hoes mewn llawnder a ohyfoeth yn nghymdeithas y rhai a garent; ond, ha! yn lie hyny, wele hwynt wedi eu ouddio yn mro marwolaeth gwlad estronol, heb na brawd na ohwaer nao unrhyw berthynas i gysegru eu gorweddfa a deigryn hiraeth. Ond er hyny, gofelir am eu beddau gan ryw gymwynaswyr. Fel y safwn wrth fedd heb yr un gofadail uwoh ei ben, daeth dwy en- eth hardd i osod blodau ar y bedd. Gofyn- ais i'm oydymaith a wyddai ef pwy oedd yn gorwedd yn y bedd yna. "0, gwn," medd- ai; "fan yna y gorphwys gweddillion y Oym- ro, y llenor, a'r bardd a'r Cristion John Preese Jones o Middle Granville, N. Y., yr hwn a adawodd ei anwyl deulu ar ol yno tua saith mlynedd yn ol, er dyfod i goisio ffawd rhwng oreigiau Colorado; ond ar ol ychydig ddyddiau o gystudd oafodd y bardd a'r Cristion hwn ei roddi "ynmeddydyn tvlawd," yn mhell oddiwrth y rhai a garent fwydo ei fedd a'u dagrau! Ac yn agos i'r un llaDeroh gwelwn gofadail hardd i'r deg llano gladdwyd yn fyw gan yr eira yn "Home State Mine," Chwefror 1880; a dywedid i mi fod dau o honynt yn Gymry, sef H. W. a Josiah Matthews. Ond dyna, rhaid gadael dinaa y meirw ar hyn yna. Nid oes fawr o Gymry yn adnabyddus fel y cyfryw yn Leadville -dim ond rhyw ddeg o deuluoedd Cymreig a ellais ddyfod o hyd iddynt, and wrth gwrs gwelais amryw o rai sengi yn yohwaDegol. Nid wyf wedi gweled ond un masnaohwr Oymreig yn y dref yn masnachu ar ei gyfriroldeb ei hun, sef Mr. T. G. Roberts, 426 E. 6 St. Gallwn feddwl ei fod ef yn gwneyd yn dda wrth werthu bwydydd, &o. Y mae ef yn fab i'r Paroh. Griffith Roberts, Cambria Township, Blue Earth Co., Minn. Bum hefyd, dan arweiniad Mr. Marry, gynt o Middle Granville, yn gweled Oro City, yn agen y oreigiau euraidd, rhyw bed- air milldir o Leadville, set un o'r dinasoedd rhyfeddaf ag wyf wedi weled yn fy mywyd. Teimlaf nad wyf yn medru ar ddigon o'r athrylith farddonol i ddechreu darlunio y ddinas hon; felly terfynaf ar hyn yn awr, gan fy mod ar gyohwyn i weled golygfeydd newyddion rhwng Leadville a Denver. —Sonir am droi tai yn yr un bloc a phal- as y diweddar A. T. Stewart, ar 5th Avenue, New York, yn ystordai, oyn hir iawn. Diau fod tynged felly yn aros y rhan isaf o'r heol hono.

CREFYDDOL AC EGLWYSIG. CYMANFA GYNULLEIDFAOL DWYREIN- BARTH OHIO. Clod i Gymry Etnaville—Kkldo Eglwysig y Cyfandeb—Y Genadaeth—Amrywiol. Oynaliwyd y Gymanfa hon yn Etaaville, Mai 27, 28, 29, 30. Daeth y brodyr yn nghyd yn gryno iawn; ond nid oedd oyn- ryohiolaeth gref o'r eglwysi; a doethineb oedd hyny yn wyneb pallder a thraul fwy nag arferol. Cafwyd cynulliadau da, a thywydd dymunol, a chroesaw mawr, a boddlonrwydd Duw. Dioloh iddo. Am 7 o'r gloch hwyr dydd Gwener daeth y frawdoliaeth yn nghyd yn nghapel tlws a dymunol y Cymry yn Etnaville, yr hwn sydd yn siarad yn uohel, nid yn unig am eu haelfrydedd, ond eu chwaeth hefyd. Agor- wyd y oyfarfod gan y brawd John Lloyd, Palmyra, a pbregetbodd y brawd Evans, Cleveland, oddiwrth Gen. 13:12, yn nghyloh Lot yn "pitoho'i dent" tua Sodom. Pregeth gref iawn yn erbyn "peohod parod" do^barth o bobl; ond yn anffodus, nid oedd yn agos ddigon o'r dosbarth hwnw yn dygwydd bod yn gwrando. Dydd Sadwrn, agorwyd y gynadledd am 10 o'r gloch, a onafwyd fod yn bresenol fel y oanlyD: Gweinidogion-Davies (Dewi Em- lyn, Paiisville; Jones (Tavalaw), Mineral Ridge; Dimes, Hubbard; Thomas, Alliance; Evans, Cleveland; Lloyd, Palmyra; Lake, Youngstown; a Lswis, Etnaviile, gweinidog y He. Pregethwyr-Daniel W. Hughes, Palmyra; cynrychiol wyr- Thos. Llewelyn, Cleveland; John E. Davies, a W. J. Probert, Etnaville; Thos. Gethin, Hametown; Daniel D. Jones, Newburg. Etholwyd yn swyddog- ion am y flffyddyn: Davies, Parisville, cad- eirydd; Jones, Ridge, ysgrifenydd; John E. Davies, Etnaviile, yn drysorydd, yn absen- oldeb D. I. Jones, Newburg, ao i wasanaethu ar ei gais ei hun, hyd y oyfarfod Chwe Misol yn unig. Etholwyd yn bwyllgor fel y oan- lyn: Pwyllgor Trefniadol-D. W. Hughes o Palmyra, D. D. Jones o Newburg, J. P. Da- | vies o tmbbard, J. M. Evans o Cleveland, J. Lloyd o Palmyra; Pwyllgor Arianol-John E. Davies o Etnaviile, Thos. Llewelyn o Cleveland, Thos. Gethin o Hametown. Penderfynwyd: (1) Ein bod yn oroesawu yn gynes y brawd C. O. Hays (Pres.),Bridge- port, i gydeistedd a ni yn ystod y gweith- rediadau. (2) Ar gais eglwys ieuano a gob eithiol Sherrodsville, trwy law J. P. Davies, Hubbard, ein bod yn derbyn yr eglwys hono i undeb y Gymanfa. (3) Fod oais oddiwrth eglwys Youngstown am gynal un oyfarfod yn lie dau yn y fl yyddyn yn oael ei gyf- lwyno i sylw yr eglwysi, ac i'w benderfynu gan bleidlais y mwyafrif o honynt yn y cyf. arfod nesaf; a thrwy hyn, dymuna'r gyn- adledd wasgu ar yr eglwysi yr angenrheid- rwydd o anfon eu barn—dau gyfarfod neu un yn y flwyddyn, mewn atebiad i lythyr yr ysgrifenydd, yr hwn a anfonir atynt yn brydlon. (4) Fod pwyllgor o dri yn oael eu nodi i edrych i mewn i ans wdd eiddo eg Iwysig y oyfryw eglwysi ag sydd yn ym- ddangos i fod yn rhedeg i lawr, me *n tref a, os gellir, i ddiogelu y oyfryw eiddo -oyu- yrch haelfrydedd Cynulleidfawyr i'r enwad; a bod y llywydd yn dewis y oyfryw dri. Penodwyd Lake, Youngstown, Thomas, Alliance, a Jones, Ridge. (5) Fod yr ya grifenydd i gael y tal arferol am ei lafar. (6) Ein bod yn dwys gydymdeimlo a'n han- wyl frawd Davies, Hubbard, yn ei brofedig- aeth ddiweddar o golli ei anwyl briod, ao yn dymuno ar fod yr oruohwyliaeth lem yn foddion i ddiddyfnu ei feddwl oddiwrth yr hyn sydd dymorol, ao i'w sefydlu yn fwy ar yr hyn sydd ysbrydol. Duw fyddo yn nawdd iddo ef a'i denlu Iluosog yn eu ham- ddifadrwydd o briod a mam. Yn wyneb angenion presenol y oymdeithasau ce-iadol perthynol i'n hen wad, hawliau orefydd (Jrist arnom, a'r cyflensderau godidog a gynygir yn bresenol i weithio dros Grist, penderfynwyd (7), Ein bod yn oymell yr eg- lwysi unwaith eto i wneyd yr hyn a allont dros y gwahanol gymdeithasau canadol a haelionus perthynol i'n henwad, gyda thaer ddymuno ar iddynt wneyd eu rhan tuag at- ynt yn flynyddol. (8) Fod gwahoddiad yn oael ei eatyn i Tavalaw i ddadleu hawliau y oymdeithasau oenadol o flaen y Gymanfa. Oyfarfod 2 o'r gloch: Cynaliwyd hwn yn gyfeillaoh agored fel y oanlyn: Y gwasan- aeth agoriadol gan Evans, Cleveland; yr ar- aetli arweiniol gan Dewi Emlyn; dwyseiddio y syniadau o gyfrifoldeb personol, awydd am iachawdwriaeth eraill, a gogoniant dyr- ohafedig y Duw mawr, gan Tavalaw; prof- iad mewn amgylohiadau, gan Davies, Hub. bard; oysur yn Nuw i'r trallodus, gan Lake, Youngstown; beth sydd eisiau i wneyd Oymanfa Iwyddianus, gan Evans, Cleveland; eisiau ysbryd Duw, gan Thomas, Allianoe; siarad yn blaen a dynion am fater enaid, gan Thos. Llewelyn, Cleveland; mwynhad gyda chrefydd, gan Thos. Gethin, Hame- town; gweddi bersonol yn effeithiol, gan Daniel D. Jones, Newburg; a dymuniadau am lwyddiant y Gymanfa, gan Henry J. Williams. Oyfarfod 7 p. m.: Agorwyd y oyfarfod gan Davies, Parisville, a phregethwyd gan Lloyd, Palmyra, oddiwrth Jer. 29:7-Ein oysur yn ddibynol ar gyaur ein cyd-ddyn- ion; ergyd marwol i hunangarwoh yn mhob ffurf oedd y bregeth odidog hon. Pregeth- wyd hefyd gan Lake, Youngstown, oddiwrth loan 2: 17-"Zjl dy dy di," &a. Dadl gref dros frwdfrydedd am deyrnasiad Daw yn mhlith dynion. Boreu Sabboth, cafwyd owrdd gweddi dy- munol iawn, yn yr hwn y cymerwyd rhan gan Dl. D. Jones, Thos. Gethin, Thomas Llewelyn, Noah Howells, ao eraill. Am 10 deohreuwyd gan Daniel W. Hughes, Pal- myra, a phregethwyd gan Tavalaw ar Diar, 3: 9, a Maro 12: 41-44. Haelioni crefyddol —Duw yn gorohyiayn, a Christ yn gwylio pa fodd y oyfrauwn. Pregetawyd hefyd gan Dewi Emlyn ar Zaph. 2: 1, 2 -pedwar rheswm dros ymddarostwngiDduw-pregeth ddifrifol iawn, a haeddianol o sylw. Am 2 deohreuwyd yr oedfa gan y Parch. O. C. Hays (Pres.), Bridgeport, a obanlynwyd ef gyda phregeth Ssisnig gan Ttwaiaw, ar y Mab Afradion-sut y mae bechgyn da yn myn'd yn fdohgyndrwg, a But y mae iddynt yrcadferyd—pregeth i wrthgilwyr. Wedi hyn oafwyd pregeth bert, bolitioaidd, ond gwir grefyddol o ran hyuy, gan Tuomas, Alliance, oddiar Salm 11: 3 -"ûanys y aeil- iau a ddinystriwyd; pa beth a wna y oyf- iawn." Dadl gref ac amserol iawn dros am- ddiffyn "seiliau" oymdeithas ddR. -tf.fdd yn Nuw, oysegredd yr etholfraint, pardeb y teulu, santeiddrwydd y Sabboth, &0. Ar ddiwedd yr oedfa hon hysbysodd y brawd ei fwriad,yn unol a dymuniad eglwys Ne A burg, yn nghwrdd Chwe' Mtsol Parisville, o gy- hoeddi yn fuan yn y Cenhadwr goffadwriaeth i'r, diwedditr frawd Edwards; ac auogai bawb i sicrhau y ooff adwriaeth trwy danysgrifio am y Cenhadwr. Am 6, deohreuwyd gan Evans, Cleveland, a phregethodd Davies, Hubbard, oddiwrth Dat. 3:17, 18, 20, ar yr eglwys ddiras; a Laka, Youngstown, oddi- wrth Salm 102:1 -4, ar yr elfen aughyfnew- idiol yn Nuw a dyn. Nos Lun, yn nghyfarfod olaf y Gymanfa, agorwyd gan Tavalaw, a phregethwyd gan Davies, Hubbard, oddiar Salm 139: 17— Gwerthfawredd meddyliau Duw; a Lake, Youngstown, oddiar Heb. 11: 16—Gwlad well. Felly terfynwyd y gwaith. Y mae oydnabyddiaeth ddiolchgar yn ddyledus i'r eglwys a'r ardal am garedigrwydd mawr tuag atom, yn eu gwaith yn agoryd eu tai i'n derbyo, a'u dûrpariadan (mwy na digon) ar gyfer ein oysur, a'u sirioldeb yn mhob modd. Duw a'u bendithio. U wohlaw hyn oil, yn gymaint a bod y draul yn llawer mwy nag arferol i aelodau y Gymanfa gyraedd y lie, am ei fod dipyn yn anghysbell yn ei ber- thynas a'r cylch, yr oedd casgliadau yr eg- lwysi yn fyr o fod yn ddigonoi o tua$10; ond bu haelfrydedd yohwanegol yr eglwys a'r gynulleidfa yn ddigon i gyflenwi yr ang- en, ao felly i gadw'r drysorfa yn ddiddyled, a gadael ychydig mewn llaw ar gyfer y oyf- arfod ne&af. Ba rhai o honom yn meddwl yn ddifrifol am osod ein trysorydd dan bonds; y mae yn ei la •. y swm anrhydeddus o b d- air seat—anrhydeddus, meddaf, am ei fod ar yr oohr iawn i'r oyfrif. Bydded y Gymanfa yn adgyfneithiad i'r chwaar eglwys yn Etnaviile, gyda'i bugail ffyddlon, yn eu hymdrech galed yn erbyn pechod yr oes.-Tavalaw. CYFEIFON Y GYMANFA.—Derbyniadau: 0 law David 1. Jones gan y Parch. J. M. Thom- as, Alliance,$14 19; Newburg, $5; Alliance, $8.50; Youngstown, $10; Palmyra, $5; Paris- ville, $5; Mineral Ridge, $5; BrooknaH, $3. 35; Tallmadge, $2; Thomastown, $3.40; Cleveland,$2, Hametown, $5; Crab Creek, $2; Sherrodsville,$2; Hubbard,$2;Coalburg, $2; Etnaviile,$8.70 -cyfanswm 0 $85.14. Taliadau: Parch. J. P. Davies, Hubbard, $7; J. M. Evans, Cleveland, $8; D. Davies, Cyclone,$6 50; Lot Lake, Youngstown, $7. 20; J. M. Thomas, Alliance, $4.70; T. G. Jones, Mineral Ridge,$7 10; J. Lloyd, Pal- myra, $6 50; Thos. Llewelyn, Cleveland,$8; Thos. Gethin, Hametown, $6; D. W. Hughes, Palmyra, $6.50; Dl. Jones, Newburg, $7.60; Tavalaw, yr ysgrifenydd, $10. Cyfanswm, $85.10-gweddill yn llaw y trysorydd, 4 cents! Derbyniwyd at hyn o Wheatland ar ol y Gymanfa, $2.

BEDYDDWYR PENNSYLVANIA. Cymanfa Bedyddwyr JVeillduol Dwyrein- barth Pennsylvania a Maryland. Oynaliodd y Gymanfa uohod ei chylch- wyl flynyddol ddiweddaf gyda'r eglwys yn Provideuoe, Pa., ar y Sadwrn, Sal a LInn, Mai 21, 22 a 23. Cyn deohreu ar waith y gynadledd oafwyd oyfarfod gweddi dan ar- weiniad H. P. Davies, Hyde Park. Cymer- wyd rhan ynddo gan y brodyr, y Paroh. Theophilus Jones, John R. Jones, Shen- andoah, a James A. Evans, Kingston. Am 10.30, cymerwyd y gadair gan y llyw- ydd. Darllenwyd llythyr oroesawol eglwys Providence, yr hwn a gynwysai wahoddiad oynes i'r gweinidogion a'r oenadon i fynwes yr eglwys a'r ardal yn gyffredinol. Dywed- ai y gweinidog, y Patch. J. E. Davies, fod yno gyflawnder wedi ei ddarparu ar gyfer pawb, a chroesaw oalon i bawb gyfranogi o hono. Darllenwyd oofnodion y Gymanfa ddiweddaf a'r ddau Gyfarfod Ohwarterol, a derbyniwyd yr oil. Wedi darllen llythyr- on yr eglwysi oafwyd fod y oenadon oan- lynol wedi en neillduo ganddynt: Ashland, Thos. M. Davies; Audenried, E. Bevan a Lewis Francis; Gowen, Evan Watkins; Hyde Parkj Evan J. Davies, D. D. Lewis, J. P. Lewis, Wm. D. Morris, B. Hughes, Wm. Hntohings, J. J. Morgan, Thomas Howells; Jermyn, Thomas Hill; Kingston, E. W. Thomas, D. R. Jones, Philip Wil- liams; Mahanoy City, Llewellyn Beddoe; Minersville, J. S. Hopkins; Nantiooka, John Evans, Wm. P. Rees, Cynfelyn Hughes; Olyphant, Wm. T. Jones, J. D. Powell; Parsons, J. B. Davies, Evan R. Thomas, J. W. Lloyd; Pittston, Samuel Edwards, S. Williams; Plymouth, W. B. Rees, Thomas P. Jones; Pottsville, D. T. Davies; Provid- enoe, D. B. Griffith. L. N. Roberts, David Miohael; Shenandoah, John R. Jones, John O. Davies, John E. Davies; St. Clair, T. D. Griffiths; Taylorville, B. Thomas, W. P. Griffiths, Richard Williams; Upper Lehigh; E. J. Thomas; Warrior Run, R3es Thomas, Wilkesbarre, Thomas S. Jones, Evan Row- lands, D. R. Jones; Sammit Hill, G. Rioh- ards. Rhoddwyd gwahoddiad i'r Parohn. W. Thomas, Nova Sootia, ao Owen James, Hyde Park, fel dyeithriaid i'n plith. Hefyd i Mr. Smout, Llanidloes, Oymru. Mae Mr. Smout wedi dod drosodd i America yn gyn- ryohiolydd dros Demlwyr Da Cymru i Gyn- adledd yr Urdd yn Saratoga Springs, N. Y. Derbyniwyd y Parch. T. Prossar Morgan yn aelod o'r Gymanfa ar sail llythyr o Gym- anfa Fedyddiedig Bridgewater, Pa. Hefyd, y Paroh. Ebenezar Edwards ar sail llythyr o Gymanfa Fedyddiedig Wyoming, Pa. Pen- odwyd T. D. Griffith yn drysorydd pro. tem. Hefyd penodwyd L N. Roberts a David Miohael i gynorthwyo y trysorydd i ddwyn yn mlaen y oasgliadau yn ystod y oyfarfod- ydd, a thalu y treuliau. Penododd y llyw- ydd yn bwyllgor trefniadol y moddion oy- hoeddus, y brodyr L. N. Roberts a D. B. Griffith i gynryohioli eglwys Providence; John D. Powell, Olyphant; a B. Thomas, Taylorville. Gollyngwyd trwy weddi gan Mr. John Smout. Y c/farfod dau o'r gloch.—Y llywydd, H. P. Davies, yn y gadair. Agorwyd trwy ddar- Hen a gweddi gan y Paroh. Charles Jones, M. A., Taylorville. Darllenwyd a derbyn- iwyd ymddiswyddiad y trysorydd, y brawd Vaughan Riohards. Etholwyd y awyddog- ion canlynol: Llywydd, yr hybaroh Theo- philus Jones; is-lywydd, L N. Roberts; trysorydd am ddwy flynedd, T. D. Griffiths, ysgrifenydd am dair biynedd, W. F. Davies. Y Gymdeithas Genadol Gymreig.—Neill- duwyd yn bwyllgor y Gymdeithas uohod y Parohn. J. E. Davies, Charles Jones, M. A., J. F. Riohards, W. D. Thomas, a'r brodyr B, Hughes, Hyde Park, E. Watkins, Gowen a Samuel Edwards, Pittston. Oyfarfyddodd y pwyllgor newydd a neillduodd yn swydd- ogion y Gymdeithas am y flwyddyn ddy- fodol: Llywydd, Oharles Jones; trysorydd, B. Hughes; ysgrifenydd, J. F. Riohards. Penderfynwyd fod y Gymanfa nesaf i'w chynal yn Plymouth. Y Oyfarfod Chwar- terol nesaf yn Parsons. Ciipel Five Points.—Oaf wyd adroddiad gan T. D. Griffiths, St. Olair, fod y oapel uohod yn awr yn feddiant yr enwad, a'r gweith- redoodd cyfreithiol cysylltiedig a hyny wedi eu siorhau. Costiodd i gael hyn $15. Pen- derfynwyd fod hyn yn oael ei daiu, ao yn mheilaoh, fod y brawd Griffiths i barhiau yn bwyllgor, er rhentu y lie nou ei werthu, os oes rhywun am dano. Y Rheolau Oymaufaol.— Penodwyd J. W. Williams, D. D., y Paroh. Samson Jones, T. D. Griffiths, Evan J. Thomas, a L)wis FEln- cis yn bwyllgor ar y rheolau Cymanfaol a gwelliantau yr eglwysi ar y cyfryw, ao i ddwyn eu hadroddiad i'r Oyfar od Chwart- erol nesaf; yna gohiriwyd hyd 9 o'r glooh dydd Llun. Gollyngwyd trwy wsddi gan y brawd Samuel E twards, Pitt.ston. Y Gynadiedd Dydd Llun.—Cafwyd oyfar- fod gweddi cyn deohrea y gwaith, yn yr hwn yr oedd gwenau Dnw yn dra amlwg. Oymerwyd y gadair gm y llywydd. Ethol- wyd J. W. Williams, D. D., yn gynryohiol- ydd dros y Gymanfa hon ar Fwrid Ymddir- iedoiwyr y K9ystone Academy, am y tair blynedd nesaf. Penderfynwyd fod yr wyth. nos gyntaf yn Ionawr, 1888, yn wythnos weddi. Yr Olrheinwyr.—Derbyniwyd yr adrodd- iad canlynol gan yr olrheinwyr am 1885-6. Yn llaw y trysorydd, Yiughan Richards, Rhagfyr 1885, $116,60. Casglwyd o hyny hyd Taohwedd, 1886,$225 10 Talwyd allan o dreulion yr un oyfnod $131,20. Cyflwyn- wyd i'r Gymdeithas Geaadol Gymreig $100.10, yn gadael yn llaw y trysoydd Taohwedd yr 20fed, 1886, $110 50. L. N. Roberts, Evan J. Thomas, olrheinwyr. Oapel Bioomsburg.—Oafwyd adroddiad gan y Paroh. E. Jenkins am y oapel uohod, a'r posiblrwydd o'i gael yn feddiant i'r en wad. Penderfynwyd fod yr hen bwyllgor yn parhau, a bod W. F. Davies yn cael ei benodi arno i lanw y bwlch oedd wedi ei wneyd yn y pwyllgor trwy farwolaeth y brawd J. T. Williams. Pen., F^d$50 yn cael eu tynu o drysorfa y Gymanfa a'u tros- glwyddo i drysorfa y Gymdeithas Genadol Gymreig. Charter i'r Gymanfa.—Pen., Ein bod yn oael charter i'r Gymanfa, a bod swyddogion y Gymanfa i fod yn bwyllgor, aa <i waith- redu fel y gwelont yn oreu nes dwyn y gwaith i derfyniad. Penodwyd yn ymddir- iedolwyr y Gymanfa y personau oanlynol: Am dair biynedd: B. Hughes, Hyde Park; Joseph Riohards, Summit Hill; Evan J. Thomas, Drifton. Am ddwy flynedd: T. Jones, Wilkasbarra; Thos. P. Jones, Ply- mouth; Saoason Jones, Wilkasbarre. Am flwyddyn: L. N. Roberts, Providence; John R. Jones, Shenandoah; T. D. Griffiths, St. Clair. Yna bydd tri i'w hethol bob bl yn i fod yn y swydd am dair biynedd. r. Pen., Ein bod yn tynu archeb ar Y aliwyd ydd o $22, i daIY4 am yr Hall, lie oyna Sad" • y oyfarfodydd cyhoeddus y Sul a r gi wm. Penderfynwyd fod y pwyUe. r0f# gysylltiad y myfyrwyr Cymreig Buckaell, Pa., i barhau. Hysbysoda ydd y Gymanfa fod y oaD. rhoddi llythyron gollyngdod i'r brody JJ, lynol yn ystod y flwyddyn: y Parpa'rc&' James, St. Olair, i fyned i Gymru; q0x- J. M. Lloyd, Shenandoah, i "fyned i'-getb" k llewin; a'r brawd Thomas Morris, Piling' wr oynorthayol ac aelod o eglwys ton, i gael ei ordeinio yn weinidog lwys Gymreig yn Utioa, N. Y. lwjsi "Y Wawr."—Dymunwn alw sylw y Gymanfa at y Wawr, fel yr unig f??* i a feddwn fel enwad i gyhoeddi ein a t rediadau ao i amddiffyn yr egwyddo^^ gredwn. Oredwn fod y Wawr yn i'w ohystadlu ag unrhyw gyhoeddiao ,$$ reig yn Amerioa, neu yn Nghymru, 0 j pi natur. Byddai yn golled fel enwad pe byddai i'r golygydd \'t fethu yn ei amoan. Hyderwn y byd^y eglwysi barhau yn ffyddlon i'r ei derbyn a thalu am dani yn brydlon. Ap ellwn weinidogion a swyddogion 6t^ j'tf heglwysi i gymeryd mwy o ddyddorde" flj, dwyn i sylw yr aelodau yn gyffre Samson Jones a Oharles Jones, pwyU8 Y Marw-Goffa.—Oafwyd a ganly^g, bwyllgor y marw goffa, J. W. D, D., a T. D. Griffiths, a ef: Yn ystod y flwyddyn Gymanfaol yn terfyau gyda'r oyfarfodydd hyO« amryw o'n brodyr a'n ohwiorydd yn ? 'Ljjh hanol eglwysi wedi ein blaenu i'r wl y rhai, yn ol amrywiol fantaision o %<< blygiad mewn crefydd, a adawsant aeth dda ar eu hoi o waith y ffydd 0et ogol, mewn bywyd ao yn angeu. ^jjif ond yohydig o flaenoriaid y gad wedi Sf gjjj er ein Cymanfa ddiweddaf. Oollodo j brodyr yn Nantiooke y brawd y T. Williams; yr eglwys yn PiymO^ brawd da John Phillips; yr eglwys yn",j1. Olair y diacon duwiolfrydig, Wm. y liams, a'n brodyr yn Mahanoy 01 D'OO chwaer grefyddol Sophia Riohards, fu yn gydmar ffyddlon a gofalus, ao orthwy diflino i'n brawd, y Paroh. Richards, am un mlynedd ar ddeg- dp lwynwn bawb eydd wedi teimlo yn ? d yt gyrchol oddiwrth effeithiau hyn oil, i ofal y Duw da, sydd bob aI? phob oyfoeth ganddo i'r tlawd a ur i'r galarus, gan edrych yn mlaen at a~je]J. ail uniad yr holl saint yn y -wlad a» Mabwysiadwyd a ganlyn mewn oysy*P phwno y marw-goffa yn y dyfodol: o hyn allan yn gwneyd sylw o swyddogion ein heglwysi a'r GymaoP'jd' nghyda phob person amlwg am ei dde^i jf ioldeb orefyddol, a fu farw yn y8f~Lgi flwyddyn Gymanfaol, a bod pob e$fi > ddanfon enwau a neillduolion y ei ddymunant i'r Gymanfa wneyd syl^ ? nodion marw goffaol am eu hymadavria- Trysorfa yr Hybaroh Theophilus J Oafwyd adroddiad rhanol gan bwyHo .yp: drysorfa uohod, yr hwn oedd fel y uyjJJ' Derbyniwyd oddiwrth genadon yn Qlfc 4 anfaSlatington$27 00; o eglwya TaYlO 00) $10; Gowen, $6; Johnstown, $5; pars «5i $12.85; Kingston,$10.63; B. Minersville,$15; Kingston,$5. Tre^1 i $2.85. Dymuna y pwyllgor yn yd bob eglwys nag sydd hyd yma wedi dim at yr aohos teilwng uohod, yH sylw o'r ape.iad mor fuan ag y byd° ddichonadwy. Y Gymdeithas Genadol Gymreig wyd adroddiad blynyddol y Gycad^i uohod gan yr ysgrifenydd, y Paroh. O. JV Jjd' James, a derbyniwyd ef. Hefyd, ad* iad y trysorydd, B. Hughes. Wrth r< hau y p wyllgor, penderfynwyd ein oynadledd yn dioloh yn wresog i'r p^ 1 am eu llafur a'u ffyddlondeb yn flwyddyn. Pen., Fod pwyllgor o dri oael ei neillduo, un 0 Providence, „ Hyde Park, ag un 0 Taylorville, i dder^ tyst lythyr .u (credentials) pawb preget»!^ tyst lythyr .u (credentials) pawb preget»!^ dyeithr a ddiohon ddod i'r cyloh Oyøan IJ! 'ro I hwn, ao na fydd hawl gan un eglwYS "foa Gymanfa hon i dderbyn neb be"-Aio- awdurdod y pwyllgor hwn y tu oefo 1 jj. Aelodau y pwyllgor ydynt: ProvideD*5 N. Roberts; Hyde Park, B. Hughes; lorville, John W. Powell. 0 Oapel Warrior Run. — Mabwysiad^y g 0 ganlyn gan bwyllgor o'r pedair gyferfydd yn Warrior Run, i gymery<* -p. tyriaeth bwno yr adeiladu yno, a iwyd yr adroddiad gan y gynadledd, a 0$ arnhawyd ef: (1) Ein bod yn aD°^) I lwys Warrior Run i adeiladu oapel. ^d' arnhawyd ef: (1) Ein bod yn anOrt2) J lwys Warrior Run i adeiladu oapel.. (ida, adeiladu ar y lot sydd wedi ei rhoddi ynt gan gwmni y D. L. & W. R. R. f ( gymaint ag fod angenrheidrwydd i'r 8,$ anaeth yn y lie fod yn Gymraeg a anaeth yn y lie fod yn Gymraeg a eu bod yn galw yr eglwys yn Eglwys G1 af Bedyddwyr Warrior Run. 1 yP Pen., Fod pwno y llythyr Oyman^jjj# oael ei adael ar y bwrdd am flwyddyn- r4¡¡j, gohiriwyd i gyfarfod yn Plymouth. J^jj. 1888. Gollyngwyd trwy weddi gan y J. 0 ffen James. 4000 Y MODDION CYHOEDDUS.—Pregethwy^0j^ Wener yn y oapel gan y Parchn. B. Nic oty a H. Thomas. Nos Sadwrn, yn yr Q. Hall, agorwyd y oyfarfod gan y Par0" Waldo James, a phregethwyd gan y P#r J(j0. Charles Jones, M. A., ao Ebenezar Ed*0' Y Sabboth, am 10, deohreuwyd y g* e$' aeth gan y Parch. B. Nicholas, a phr0^ odd y Parohn. D. S. Thomas, M. A., a f yd son Jones. Am 2, darllenwyd a gweddi p gan y Parohn. T. Prosser Morgan, B. Jg, Saesneg, ao O. Waldo James, yn Gy*0*^ Am 6, agorwyd y gwasanaeth gan y E. Jenkins, a phregethwyd yn Saesnef? \d y Paroh. R. E Williams, ao yn gaa y Parohn. W. F.Davies a J. W. Wil D. D. Dydd Llun, am 2. yn y oapal reuwyd yr oedfa gan y Parch. J. p< (M. O.), a phregethodd" y Parohn. 0 Evans a H. Thomas. Am 7, darllantfX^ t gweddiwyd gan y Parch. J. F. Rioh&r jej)' phregethwyd gan y Parohn. Edward kins a Tiieophiius Jones. ddOs Arweinid yr holl wasanaeth eyhO94 It gaa y gweinidog, y Paroh. J. E. DavieS- oedd y Gymanfa drwyddi yn rhagoroi 10 —gwrandawiad yn astad a bywiog. wn fod lies i eneidiaa a gogoniant i VxiO& wedi ei sicrhau yn yr oil. Yn y °y nos Lun, oyli .vynodd yr hybaroh The"? 0• us Jon s ddarlun ardlerchog o'r H. Spurgeon, ar ran pwyllgor y Gy^dflV;d' as Genadol Gymreig, i eneta fach o Pr ^jj'. ence, yn oynryohioli Miss Mary jatle liams, Shenandoah, yr hon oedd aJ1' oasgiu fwyaf o bawb yn nghyloh y ad, fa ar ei oharden at y Gymdeithas, y J 10 yn ddiweddaf. Cafwyd gan yr egl'Wyjj 9$ Providenoe a'r lie yn gyffredinol, yr oedd eisiau i wneyd pawb yn y tel <3$ goreu i fwynhan yr wyl.—W. F. DA VLES, somm-

Manchester, Iowa.. y Yohydig o'r Cymry wyddant ddilu owr yma o'r wlad, trwy mai yohydig 0 luoedd Oymreig sydd wedi safydlo J* 1 Daeth wyth o Gymry o'r Gogleld Jrf gwanwyn eleni, ao wed'yn saith 0 braidd yr oil yn bobl ieuaioo iaohus a J yrohus yr olwg. Pa buasent wedi yn mhellaoh i'r gorllewin i wneyd sofy 00, Oymreig newydd, buasai yn hawddaoh J1 øe yf roddi gair o ganmoliaeth iddynt, J fl gweithio yma am bymtheg dolar y merohed am ddwy ddolar yr wythnos f af yn ol i Oregon yn yr hydref, -,0- morohed ieuaino oil i ddyfod gyda yp' Dyna y lie mwyaf manteisiol welais no 1^1 ferched gael gwyr neu waith. Mae YI 13t er o hen lanoiau fel fy hunan a hoffeP jrf cydymaith bywyd, a help i redeg en. ni ydd. Os na fydd hyny yn eu boddloo1' yw ond peth hawdd yno i ferohed pi y dydd, neu ugain y mis. Yr wyf yQ e\e^: bydd raid i lawer fyned o Manchester yP gyda'r merohed i rywle; mae wedi ofnadwy o syoh yma.—John, 8. Jones L o Oregon]. o Oregon]. I

ar gynllnn eiddo y Taiaethau Uoedig. Ba y cynygiad hwn yn oael ei ystyried a'i ddacll, eu yn y gwahanol Dalaethau cyn i gyd- ddesHtwriaeth ifynu rhyngddynt, a'r wlad addfedu digon i wneyd y cyfnewidiad. O'r diwedd, yn y flyyddyn 1867, gwnaed Pro- clamasiwn Breninol yn cyhoeddi fod Can- ada, Nova Scotia, a New Brunswick wedi eu huno yn un Wiadwriaeth, i gael ei galw rhagllaw yn Wiadwriaeth Canada. Yn mhen tair biynedd ymunodd Tiriogaeth yr Hudson Bay; yn 1871 ymunodd Columbia Brydeinig ar lan y Mor Tawelog, a Thirlogaeth eang a sefydlwyd tua'r gorllewin, ao a alwyd Manitoba; yn 1873 ymunodd Prince Ed- ward's Island. Y mae Newfoundland eto heb ymuno. Ar y oyntaf yr c3dd y Talaeth- au eraill yn hwyrfrydig i ymuno a Chanada, gan eu bod yn drwgdybio y buasai Canada o herwydd ei ohyfoeth a'i rhif yn eu gorbwyso yn y Senedd Gyffredinol; ond buan y daeth- ant i ganfod fed y manteiaion yn gorbwyso yr anfanteision. Y mae eyfansoddiad yr Undeb hwn wedi ei ffarfio ar gynllun cyfan- soddiad Prydaiu Fawr. Y Frenines yw y Penaeth, a chynrychiolir hi yn Canada gan Brif Lywydd yn derbyn £10,000 yn y flwyddyn o gyflog. Cynorthwyir ef gan Gyfrin Gyngor (Privy Council) o'i benodiad ef ei hun. Yn oyfateb i Dy yr Arglwyddi y mae y Senedd, cyfansoddedig o nifer benod- ol o foneddigion o bob Talaeth yn yr Un- deb, a'r boneddigion hyny wedi eu dewis am eu hoes gan y Prif-Lywydd. Dyma y nifer a gynrychiolent y Gwahanol Dalaethan ar eu hvmuniad; Qaebeo (Canada Isaf), 24; Ontario (Canada Uchaf), 24; New Bruns- wick, 12; Nova Sootia, 12; British Columbia, 3; Manitoba, 2; Prince Edward's Island, 4. Y mae iddynt hefyd Dy y Oyffredin, dewis- edig gan y bobl eu hunain, megys yn Mhrydain. Y nifer a anfonid i Dyy Cyff- redin, ar y cyntaf, oedd fel y oanlyn: On- tario, 82; Quebec, 65; Nova Scotia, 19; New Brunswick, 15; British Columbia, 6; Mani- toba, 4; Prince Edward's Island, 6. Dyna gyfansoddiad Llywodraeth Gyffredinol y Wladwriaeth. Yn Ottawa y mae oartreUe y Llywodraeth, ao yno y oyferfydd y ddau Dy o Senedd. Y mae i bob Talaeth eto ei Llywydd, pen- odedig gan y Prif-Lywydd, a'i dau Dy o Senedd, megys oyn yr Undeb. Yn nos- barthiad y gwaith rhwng y Llywodraeth Gyffredinol a'r gwahanol Lywodraethau Talaethol, oymerai y Seneddau Talaethol i'w gofal, yn benaf, faterion talaethol, tra y rhoddwyd materion oyffredinol a pherthyn- 01 i wladwriaethau tramor, i ofal y Senedd- au Oyffredinol. Yn mhlith y rhai diweddaf hyn y mae y ddyled wladol, trethoedd ym- erodrol, y llythyrfa, yr amddiffynfeydd mil- wrol a morawl, mordwyaeth, arian, pwys a mesur, priodas, &o. Y Seneddau Talaethol eto a ofalant am drethi at amcanion talaeth- ol, benthyoa arian at yr un pwrpas, oynal sefydliadau oyhoeddus, a darpar addysg gy- hoeddus, &o. Ychydig o wahaniaeth barn sydd wedi bod rhwng y Brif-Lywodraeth a'r Taiaethau yn nghyloh terfynau eu hymyriad a'u haw- durdod, ao y mae y dosbarthiad uohod wedi gweithio ar y oyfan yn rhagorol. Ofer a fyddai i ni ddangos yn mhellaoh pa fodd y mae y oyfansoddiad newydd hwn wedi sicr- hau undeb, a thangnefedd, a Syniant, a nerth gwladol, a theyrngarwoh yn mhlith deiliaid ei Mawrhydi yn Ngogledd America. Y mae y prawfion o'u perffaith lwyddiant yn yr ystyriaethau hyn mor eglur ao mor wybydcfos. Ein hamoan oedd dangos fel y mae oaniatau Llywodraeth Gartrefol i'r Oanadiaid wedi uno elfenau gwrthwynebus dwy genedl ddrwgdybus a gelyniaethus, Fabyddion a Phrotestaniaid—a'u gwneyd yn un bobl; dangos fel y mae wedi bod yn gwlwm i uno y Trefedigaethau a'r famwlad mewn oadwynau o serch a chariad; dangos fel y mae wedi bod yn foddion i ddyrohafu y wlad mewn oyfoeth, poblogrwydd, a dyl- anwad, a gwneyd y bobl yn genedl gref a phwysig yn mhlith cenedloedd y Byd New- ydd. Y oweatiwn yn awr yw, Oni fuasai Llyw- odraeth Gartrefol gyffelyb yn rhoddi terfyn ar drallodion y Gwyddelod, ao yn eu cys- ylltu hwythau a'r famwlad mewn undeb llawer agosach a rhagoraoh na'r un y oeisir ei sicrhau trwy rym cyfraith a gallu milwr- ol ? Ac onid oes yn Llywodraeth Gartrefol Canada hefyd gynllun o fesur a roddai fwy o gyfiawnder a chwareu tag i Gymru yn gystal a'r Iwerddon ? Mesur felly a fyddai un a ddarparai fod Seneddau Talaethol yn cael eu sefydlu, un yn yr Iwerddon, un yn Scotland, un yn Nghymru, ao un yn Lloegr; a bod un Senedd Ymerodrol i dra- fod materion cyffredinol yr Ymerodraeth yn ben ar y cyfan. A phaham hefyd na chynrychiolid yn y Senedd Ymerodrol hono Soneddau ein holl Dalaethau y tu hwnt i'r moroedd? Dyma bethau i feddwl am danynt yn mhellach.