Baner ac Amserau Cymru

I Derbrniwyd y newydd yn y Wjddgrug, dvdd Llun. fod y Rhingyll Freeman, Royal Mnrine iight Infantry, wedi ei ladd yn ys- tod y gweithrediadau yn y Dardanelles ax iVfnVrth. 4vdd. Yr oedd yu dra fldfl»))y<kbis yn y Wyd'tgrug,

I SWYDDFA SYLOW. I Atoch chwi, Penfryn, yr vsg.iifeiiaf yr wvthnos lion. Er na welais c hwi eruied, ac nas gwn betli ydyw eich prii alwedigaeth, fe wn cich bod yn adolygwr a. dirwestwr, a pharchaf chwi fel y cyfryw, err fod cryn wa- haniaeth rhvngom ar un pwyn.t o Veiat. Synwch ataf am fy mod yn. dy- weyd gair o blaid y ddiod yn F (Ivddiaii gol- ou;di, liy*il." Disgwyhech y ,buasai syn- ,ory,r cyffredin yn fy attal cyhoeddi fy mod yn credu mown yfed, 10 ar dir cym- mødroldeb yn unig. Pa ham v rhaid i chwi syini. A ydvw ?ouestrwydd barn yn rhy?-b?h ag y dyhd svnu vn ei gylch? Gyda gokvg; arvSaith na ddarfu synwyr cy?din iy attal rhag cvhoeddi fy marn, rhaid addef mai Bed brin dyw v nwvdd hwnw yma en»ed. Ni fnas- wn yn sylwi ar hyn oni bae y* gejh_d ?ifuas- gor mewn adolygiad. Y BRIF FFYNNOrsELi,. Nis gallaf fforddio y,r amser, ac ni chanm- teir gofod i sylwi ar bob dyu-edisid, ail ddv- wediad a ewrth-ddvwediad sydd yn eich atl- olveiad nac ycliwaith am yr 44 os o ammheii- aeth," a'r os o gadarnliaei." "Ofnwch." mewn un frawddeg mai o'r dafarn v llifa yr boll afonydd ?y?-edig. Yn y frawdde nes- :? sicrh?wch hy?y. Nis ?al! dadi fod nad vdvw ei darddiad oddi yno sydd ?eKid?iad ch ra lyfredigaeth, ac nis gaJl dàdl fo(l, chwaith. nad oes lawer iawn o drupni nad ydyw o'r dafarn, Ond pn. ham v rliaid sicrhau mai vn v dafam v tarcWa y irueni a lifa trwv an ilOfXld o gai-ti-ei f P< wyddom hawdded (tadsylfaenu y si(Twydd?" CAT* Y DAFARN. Dywedwcli "Pcanid y dafarn buasai hvnv yn foddion i wneyd llawer aelwyd s" vdd vn drueni vn baradwys ?" Anvmunol i'r eitliaf ydyw y trueni a (lai-d(I 0 vfed i orniodedd. Ond, y map trueni nad vdvw ei darddiad (xltli yno svdd ffieiddiacb hvd vn oed na trueni y goryfed. a phe cauid nnb tafarn vn y wlad ni fuasai hyny yn atn1 llif T fReidd-dr" hwn. Amlwg iawn ydyw i chwi gamddeall yr hyn a ysgriienais am C'hwefror 27ain, onid e, ni fuasecb yn ceisio ensynio fy mod yn selog troa vfed ne wedi svlwi vn fanylach ar a ysjmfenais bnasecb wedi deaU yr ergyd yn well. Cofiwch nnd ydwyf selog dro« v trueni dardd o'r dnfarn nac o unman a rail ysgrifenais gcisjo claifr- os pa mor anghysson a hwv eu hvnain ydyw 1 lawer o'n dixa-vgwyi- cymdeithnsol. CAETHIWO DYN- I Y raao clynion a -r--danf, mai trwv traeth- iwo dyn y diwygir ef. Dymo y bobl nas gallaf ddvgymmod [I, bwy, ao o herwydd livn ceisir profi fy mod yn selog dros ddiota. Nid teg hyn, mwy na chaethiwo y dyn. Nid teg. chwaith, dvwevd fy mod vn ymor- -eb,pstn yn y ffaitli y gallaf vfed gla-siad. Anhaw(IA, gwvbca sut y deallwch am fy fC vm or chest." Yr 1.mig orchest a berthyp i hvn vdvw y ffaith i mi ddv-weyd vn onest a chyhoeddus yr vfaf ambell lasiad, ac nid ceisio cuddio y ffaith fel arc v mae arfer t'hai pobl dda fynant. gaethiwo eraill a bod yn eu Lunain. Fel ag y mae gwaethaf dywedvd, y bobl barotaf i anii v dafarn ydyw v bobl nad ydyw eu seleri hwy eu liunnin bvth yn weigion, ac mae llawer o bob! ddy- wcdtnt yn liaUt yn erbyn vfed, Tlfld int i'w welvan eu hunain un noswaith heb eu tropyn cvnnes." NA CHAMDDEALLER. Nid ydwyf am foment yn tyblO, nac yn ceisio arwain neb arall i dybio eich bod chwi yn un o'r cyfryw. Ond, gwyddoch chwi, yn ogystal a minnan, fod personau fel hyn yn byw yn ein plith. Addefwch nad oes "dim sydd yn gasach na. gwrandaw ar en pregethu bvth a hefyd ar ffordd a llwyfan. Yn s icr nid oes y mac eu rhagrith yn annioddefol, ac yn fy main I. v mae v dyn a iff i dafarn, ac vfed. ac ymddwyn fel bod rhesymol. yTt llawer Ila-i pechadur na'i oi,hud(lwvi- sydd yn euoir o wneyd yn y dirgel yr livr) a wna pi yn gv-hoeddus. Gwell gClwf weled medd- wvn gonest na dirwestwr rhagrithiol. Y PECHOD 0 YFF.D. Rhaid i chwi gofio nad myfi sydfl vn vs- tyried fod yfed glasiad yn bechocf." Gol- vgiad y bobl v soniwn am danynt ydyw llyn. Pe ystyriwn liyn yn bechod fy hunan buas- wn yn ymffrostio yn fy mhechod, a gobeith- iaf nad vstyriwch mai un felly vdwyf. Yr ydych wedi atbronyddu y pechodan eraill vn hynod o fanwl. ac wedi myned vn mhell iawn yn ol i chwilio am v meddwl 44 Uyth- vrenol gywir." Rhaid addef fod yr athron- iaeth hon yn rhy uchel, neu ddyfn, i mi o gryn lawer mewn rhai manau. Addefweli, fodolaeth "pechodan era ill." Ammhossibl ydyw eu gwadu. Kid" am- gvlchu," fel nc, v dvwedais, ydyw y gair cv- wiraf o bossibl, ond (I glynu vn dyn wrth- vnt." Ie, glynu nes crebaclni eu cvdwy- bodau. "PECHODATT GWAETH NA DIOTA." J Addefwch fodolaeth y rhai hyn. Yna. onid ein dyledswvdd ydyw difodi y pechod gwaethafl-' Addefwch, hefyd, fod pechodau nas gellir dal diod yn gyfrifol am danynt, n.cgys twylJ, cribddeiliaeth, celwydd, anni- weirdeb, Yna, onid gwell fyddai ceisio lladd y rhai kyn yn gyntaf. Xi fydd y rhai hyn ronyn 1 lai wrth i ni holi ein hunain, a cheisio cy- snro ein gilydd fod twyll, cribddeiliaeth, cehvvdd, ac anniweirdeb mwy a diod gadairn yn dad iddynt. Gwaith givacl ydyw i iin- rh\?v ?n bregetlm yn erbyn twyll anniweir- deb, &e" pi gymmydog fynycha y dafarn. a'r un pechodau wedi cancro ei onaid a'i gorph yntan er iddo beidio byth ac edrych ar 44 sign y dafarn, ond troi ei ben draw mewn ystum o ffug-dduwioldeb. Glanhaer yn gyntaf y manau hynv y ceisir ein har- wain i gredu eu bod yn lan. non YX GYMMEDROLWR. I Dywedwcli 44 nas gall pawb fyned i daf- ai-na. bod yn gymmedrolwr. Nid oes dim yn ammhossibl yn hyn. l'i- livn i. illaf i, feidrolvn digon cyffredin, ei wneyd, y mae yn ngallu pawb ei wneyd nid ops dim yn eis- ieu ond ponderfvniad. Ddymunwn i er dim orfodi neb i fvned yno. ac ni ddymunwn, chwaith, orfodi neb i beidio myned. Ad- ira.enaf ddynion da a ant yno ar adegau. ac ni ddarfu i ddim trueni ddigwydd o her- wydd bvn 'r,, adwaènaf ddynion, hefyd, svrtili- iasant i'r hen bwll isa'n bod." Adwaenaf, hefyd, ddjmion drwg na fuont erioed mewn tafarn--dynion ag y mae en gweithredoedd yn ffieidd-dod yn ffroenau gwlad, y mae, hefyd. lawer o ddynion da na wyddant y fath lo sydd yno. Nid dirwg pawb aiff i dafarn, ao Did da, chwaitli, pawlrtt beidiant fyned. « YN BAROD I WNEYD EIOH GOREU." ) Wedi yr oil a ddywedwch ynghylch fy r.el u ymorcheet," Ac., droa y ddiod, yr hvn bethau y gallasech yn hawdd eu hebgor yn eich svlwadau, da genyf ddeall nad ydych chwi o gyffelyb anian a'r rhai a ysgnfenais am danynt. Yr ydyoh yn barod i wneyd I eich goreu yn erbyn pob drwg. Y cwbl a erfyniaf arnoch ydyw hyn sef, ar fod i chwi ddechreu yn gyntaf ar y drwg gwaethat, ) glanhau Yr hwn a fyn i ni gredu ei fod yll, lan. Ysguber ymaith y pechodau nad ydyw j p.t tarddiad yn y dafarn, ac yna bydd llawer llai o waith ysgubo vn y dafarn. Cofier nad: ydwyf yn dal 44 brief" dros y dafarn; v mae tafarnau ag eisieu diwygiad mawr yn- ddynt hyd vn oed i fod yn dafarn; y niao tafarnau, hefyd, sydd yn batrymau o fonedd- igeiddrwydd ymddvgiadol; ni chamateir yr-- ddynt vmddygiadau a oddefir mewn ambell Ysgol Sul. DEDDFU I SOBRI R >V LAD. Y mae lie i ofni fod gormod o awydd am ddeddfwriaethi i siorhau sobrwydd yn bod- oli, a lawer rhy fach o vmdrech i nithio r gau-lendid a'r sobrvydd ffug sydd yn mysg v lbobl broffesant bethau gwell. Ysguber, ar bob cyfrif, gymmaint a ellir o'r drygioni, ond cofier am ddechreu yn y pen detha. Peidier ag ofni digio neh; peidier a chau Ilygaid rhag gweled d'rwg y mawr, a pheid- ier a boddloni ar y syniad v gall fod mwy o ddrwg vn perthvn i'r nychan niff i dafarn. Gwn "galeted v gorchwyl o argvhoeddi v gwr mawr; y mae eisieu dewixler i'w gyflawni, a gall v dewrder liwnw achosi colled fydol: a dianga y mawr yn ami yn nghysgod1 y ffaith !hon. Gwn. hefyd. gymmaint hawddach vd^w nregothu vn erbyn y byd. ac mai bon- eddiseiddach vdyw hysio deddf i gydio yn ngwar v byehan na dvweyd gaisr wrth y gwr da? a'r giard anr," Ni amc-anaif at godi (lafil, pe y dadlenem. nis o-allem ond ail gerdded y tir a geixldwyd yn ddigon dibwrpas eisoes, a'n bnrwain, fe a llai i ddvweyd pethau na fwriadem eu dy- wedvd ni fuaswn wedi svlwi ar eich adol- ygiad otli lwae i chwi ensynio fy mod yn selo, dros ddiod. an yn vmorcliestu mewn yfed, yr hyn nad ydvw wirionedd am danaf. Yr eiddoelil vn flcli-fl(liq. AP RHYDWEN. I

BERTH, GER TREGARON. Y CYFARFOD DIRWESTOL. I Y mae llwydd arbenig yn dilyn y cyfarfod- ytid yn y Berth, yn ystod yr wythnosan di- weddaf. Bu yna ddau gyfarfod yn ddiwedd- ar a tawdfrydedd arbenig yn eu nodweddu. Y mae'r plant vn llafurus a gweithgar—ni fynant am y byd golli'r cyfarfodydd, a mawr e i hymdrech gyda dysgn en darnau a'u caneuon. Da yw gweled y rhyw wrywaidd, hefyd, iaor ffyddlawn i'r gwaith. O'r blaen- oriaid i lawr cefnogant yr achos, Be nid peth bach yw eu hesiampl a'u cefnogaeth i'r to ienainge ac i'r gwragedd. Prawf ym- drecilD y plant, a phresennoldeb y tadau fod1 eglwys y Berth yn wir unol yn eu gweith- garweh a'u liyni o blaid y da. Llongyfarch- wn Y Berth ar hyn, a Uongyfarchwn Mrs. Jenkins, Tv'nswydd, v llvwyddes eleni. am y wedd neillduol o lewyrelrus welir yn bres- eniiol ar y gwaith yn y gangen. Os yw man- au eraill yn colli eu sel o blaid yr Undeb. mae cangen y Berth mor fyw ag erioed ac yn sicr, fe fedir ffrwyth wedi'r yfnod gweithgar hwn. Da gan v lywvddes a da gan swyddogion y Berth fydd medru cyfrif yn llawen ddydd sy'n dyfod am eu goruch- wyliaeth gvda'r gwaith. Yn v cyfarfod diweddaf llywyddwvd yn ddeheuig gan Mrs. Jenkins, ar- aed da,vy t T rhaglen ganlynol. Dechreuwyd drwy adrodd Salm ran Miss Jennie Evans, a Misses Marv a T,izzie Jont's, Llwyngwvnan, ac aed i weddi gan Mr. Evans, Llwvncolfa. Adroddiadau—Mr. Phil Rowlands, Bro- iinwel: Miss Ruth Jones, Llwvngwvnau; M is« Winnie Jones, MaesglaR: Mr. David I n. Evans. Rhosfawr; Miss Enidwen Jones, Bryncipyll; Mr. Vaushan Jones, Llwvn- "wynau: Miss Let. Edwards, Esger; Mr. David .Tones. Penbontbren; Miss Arqggi4, Jones, Maesglns; Miss Jenno Davies, Trocd- Joil(,s, 'N'ti-s Marv Jones, Llwvngwynau a Miss Nel Jones, Llwvnjrwynan. Areifchiau gan Miss Jane Richards, Con- stant; a Mrs. Jenkins, Tv'nswydd. T'nawdau—Mr. T). Maldwvn Jenkins, Tv'nswydd; I\riss Hannah Richards, (n- staut; Miss Mary Jones. Bryncipyll; Miss Titian Jonos, ptio: Miss Lizzie Jones, Llwvngwynau; a Mrs. -Tones, Brvncipvll. Dwawdaii—Misses Doris a Maggie Ten- )?'ns, Ty'?swydd. a Misses Ehzabeth & Mary ,t ,LNiisses Elizibeth a Dadl g?n Miss Edwards. Pen'-h?ol Co? tarros. a Miss Marv F. Jenkin?, Ty'nswvdd. Pedwarawd—Mii. D. Maldwvn JfnMns, W. Jones. D. R. Evans, a Phil Rowlands. Anevchiad.au—Mr. Evans, Mr. Jenkins, Mr. Griffiths, Mrs. Jones, Tv'nberth Cot- tar". a Mrs. Hopkins, Esgermaen. Cor nlant, dan arweiniad Miss Ridhards, Constant. Tvrfvmvvd y rvfarfod ardderchog hwn gan Mrs. Hopkins, Esgermaen. CVFARFOD CYSTADLEUOL. I Cynnaiiwyd cyfarfod cystadlcuol yn y lie uchod nos Fercher, C'hwefror y 24ain. Cadcirydd y cyfarfod oedd y boneddwr haclfrydig Moses D. Williams, Ty'n-y-berth Farm. Mae Mr. Williams, bob amser a'i galon yn wresog dros bob achos da, ac y mae yn wertiifiiwr i'r gyinmydogaeth. Cafwyd ganddo ancrchiad lluun o addysgiadau, a gwnaeth appel dacr at y bobl icuaingc i ymuno a'r lyddin, ei- amddiffyn ein gwlad a'n Brenin yn yr argvfwng prescnnol. Y beirniaid ooddynt-Cclrddoriaeth, Mr, M. T. Jones, C.M., Llanilar; amrywiaeth, Parch, T. R. Morgan, Swydaflynnon; cel- fydldycl, Mr. W. Davies, Pcncraig Hall, Blaenpenal. Arweiniwyd yn fcdrus iawn gan y ffraethebydd gii-yeli, Mr. W. J. Jones, Penrheol. Cafwyd cystadleuaethau lliosog ar bol) adran, ac yr oedd hyn yn brawf fod gwaith y pwyllgcr yn darparu cyfarfod fel hyn yn cael ei werthfawrogi gan ieuengctyd y cylch. A ganlyn vJ-vw rhestr y buddugwyr;— TJnawd i vai da1; wyth oed, Yn curo, curo, 0 pwv yw '—Bessie Pugh, Ffullbrook Mill. Berth: Adroddiad i rai dan wytHn oed, Y dasg gj'ntaf'—rlianwvd vhwng Bessie Pugh, a D. R. Evans, Rhosfawr, Berth. Unawd i rai dan 12, 4 Pwyso ar ei fraich --riianii-rd rhwng Besisie Pugh, a Nellie Jones, Llwvngwynau, Berth, Adroddiad i rai dan 1,2 oed, 4 Lliwio y cadach yu goc-h'—Nellie Jones, Llwvn- gwynau. Unawd i rai dan 16 oed, Mi bwysaf ar yr I lesu '—Miss Benjamin, Caebalcog, Swydd- ifynnoo. Adroddiad i rai dan 16 oed, J. Talu'r ddy- led 'Marv Jones, Llwyngwynau. Ton i rai droa 50ain oed, Aberystwyth' rhanwYd rhwng Them". Evans, Llwyn- bwch, Biaenpenal, a. John Jones, Llwyn- gwynau. Y sgrifouu Cymraeg ar v pryd—Miss Da- vies, Caetydur, Tregaron. Unawd tenor, 4 Bwthyn bach melyn fy nhad '—rhanwyd rhwng Dan Phillips, Bryn- eirian, Berth, ac Evan Evans, Trewern, Idwynpiod. Unawd soprano, Cartref '—Miss Davies, Caetydur. Dadl pum munyd, 4 Pa un ai am dvmmar ynteu am ces yw swydd blaenor i fod,- Miss Ellis a Miss Jones, o Bronant. Unawd baritone, Fechgyn Cymru'— Evan Thomas, Tregaron. Adroddiad gan bedwar, 4 Cyflafan Morfa RIniddlan '—Miss M. J. Lewis, Penrheol Cottage, a'i pharti. Denawd T. a B., 'Y ddeilen ar v lli,'—D. Jones. Tanbwlcli, Llwynpiod, a Dan Phil- lips, Berth. Englyn i'r 'Bra,dwrl Dan Phillips, Berth. Ysgrif, Cadw.raeth dydd yr Arglwvdd' —Mr. Davies, Pentrebrain, Llanddewi Brefi. Ti-iawd, S.. T., a B., Duw bvdd drugar- og wrfhym ni '—Miss Jones, Ty'n'reithyn, Berth, a'i pharti. Pedwar pennill, 'Annaq,,iet.h i bobl ieu- aingc, i ymuno a'r fvddin '—Evan Jones, Brvneipill, Berth. Pedwarawd, 4 Pan giliar iiiwl '—Evan Evans, Tirewen, Llwynpiod, a'i barti. Adroddiad agored, 4 Gwron v Conemaugli' -N iss Mary Davies, Bryngwynau, Berth. Wythawd, 1 Cwmrhondda rhanwyd rhwnp: parti c'r Berth, dan arweiniad J. S. Evans, a'i barti, a Trcgaron, dan arweiniad Lewis J. Evans. Lledwad-Tom Jones, Bryncipill. Ffon gollen-Evaii Evans, Penrhos, Llan- geitho. Dwy lwy bren—Thomas Griffiths, Pen- uwch, Gwialen-ffon onen—Evan Evans, Penrhos. Pastwn collen-David Williams, Ty'n- cel>Ti, Blaenpennal. Bonyn chwip celynen-Jolin Davies, Ffvnnongeitho. Daeth tjTfa liosog vnghyd o bell ac agos, a gwnaed elw svlweddol. yr 'hwn sydd yn cael ei gyflwyno i Gronfa'r Belgiaid. Darfu i bawb ymddwyn yn weddus. fel y dvlasent wneyd. Y trysorydd oedd Mr. David Di, vies, Cefngwddil. Ysgrifenyddion, v Mri. D. Howell Jones, Maesglas, a John Jones, Pyllau duon. Ymadawodd pawb yn y gobaith o gael cyf- arfod o'r un iiatur etto vn fuaii.-GolieTbN-ad.

ADWY'R CLAWDD. I Datlilwyd Gwyl Dewi gyda rhwysg yn i y,Igoldy'r Methodistiakl, nos Lun. Yn ab- tisennoldeb Mr. A. Roberts, y llywydd pen- nodedig, o herwvdd afiechyd, rhoed Mr. R. Roberts, Bryn Dedwydd, yn y gadair, a cbyf- lawnodd ei ddyledawvddau yn ddehenig a didwrw. Canwyd y delyn gan Miss Ceinwen Roberts, Cae'j-lleon chwareuwyd y crwth gan MIss Lily Owen, Glan'rafon. Cymmer- wvd i fyny yr unawdau gau Miss Eurddolen Williams, Ael-y-Bryn Miss Sephora Parry, Miss Lilv May Edwards, Mi«s Lizzie Hughes, Gwrecsam; Miss S. J. Powell, Mis- Dorothv AVilliams, Miss Mildred Williams, El-sio Williams, Mri. J. W. Blacksliaw, J. F. Jones. Gwrecsam; a Mr. J. Ambrose Lloyd, Bwlchgwvn. Y deuawdau gan Miss Sephora Parry, a'r Mri. Beniamin Griffiths, la J. W. Blackshaw, Cyfeiliwyd gan Mis Hilda EdwardK, a Mr. J. Beckitt-Evans. Adroddwnl ac actiwyd Cliwaer Die Shon Dafydd.' gan Mis.s Annie Williams, a Miss Olwen Roberts. Y ddau foneddwr wahoddwyd i anerch úe-ddynt v Parch. Robert Lewis, Penygelli, a Mr. W. Caellog Jones, Coednoeth, ac nn- hawdd fuasai taraw ar eu gwell. Rhaid dy- woyd fod y trefniadau, &c., yn dda odiaeth, ac yn nodweddiadol iawn o'r amcan mewn golwg. Fel y cyfeiriwyd, yr oedd yr anerchiadau yn gryno ac i'r pwrpai. Yr oedd y delyn- ores ieuangc yn dangos medrusrwvdd anghy- ffredin gyda'r tannau. Am Mis.s Lily Owen, 'does dim angen dywevd dim, am fod ei medrusrwydd diail gyda'r crwth yn hysbys i amryw siroedd bellaeh. Ni ihefais y fraint. o wrandaw Miss Enr- ddolen William-, (dy;-igybles Mr. Wilfrid J,ones), yn canu, er's cryn amser, ond cefnis dal dwbl heno. Yr oedd ei datganiad o Unwaith etto yn Nghymni anwyl,' a Cym- ru Fu,' vn fendigedig. Hefyd, canwvd 4 O, fv hen Gymraeg.' vn rhagorol, gan Miss S. Parry, ac yr oedd clvwed un o Leeds yn canu mor ardderchog i'r hen Aeg yn daraw- iadol iawn. Yr oedd datganiad fis"" Lily M. Edwards o 4 Serch Hudol,' gyda'i llais melodaidd. yn felus a derbvniol iawn. Yn wir, yr oedch'i.t oil yn ganmoladwy iawn, yn arbenig felly y Caneuon Gwerin gan J. W. Blackshaw. Am yr adrodd. nid oes gen i ond dyfynu hrawddeg o'r ln-sbyslen, sef, 'goreuon y fro. Nis gwyddwn fod y Parch. R. Lewis yn fardd hyd nes y clywais ef yn y cyfarfod vn nyddu pennillion i'r dathliad, ac yn eng- lynil i'r delynores. Well done' (Bardd v Plas). Yn fiaenoiol i'r ivfarlcxl caed gwledd < r fath oreu, a'r rhai a ganlyn yn uarpar ac yn gweini ;—Mrs. R. Lewis. Penvgelli Mi.ss M. A. Hughes, Penvgelli; Mi^s Lizzie Rers, Ffordd Newydd Miss Edith Parry. Miss S. Roberts, Ty;neoed; t is..<; S. Parry, Miss Wil- liams, Westminster House; Miss Olwen HG- berts, Miss Gertrude Williams, Brougliion Newydd Miss Delicia M. Jones, Offa Place Miss Mildred Williams, yr Hafod, ck-O., &e. Ar gynnvgiad Mr. W. Williams, a chefn- ogiad Mr. T. E. Lloyd, Heol Llywelvn. di- olchwyd yn g.vnnes i Miss Owen, v delvn:)r- es, a Mr. Caenog Jones, v ddau o Wrec- sam, ac eraill o ddyeithriaid fu'n cymmervd rlian. Tydi ;obl yr Adwy ddim yn credu mewn diolch i'w gilydd. Dvma'r ynvrais gyntaf, er's llawer blwvdd- vn bellaeh, i dreulio noson arbenig i ddath- lu Gwvl Dewi yn yr ardal. ag eithrio yr un gvnnelid ar hyd y blynyddau yn ngweflttv'r arda l. P'run bvnag am hyny. yr oedd chwaeth arwisgol y darpariadau, a threfn- iadau yr hvrwyddwvr. yn gylrvw a phe buas- ent wodi hAn arfer a'r gweitli. Wedi gad a el y lie rlvwed wyd i ni f-ran "?1 o'r hogiau ma i y dosbarth Beiblaidd llwycld- i;lnnus sydd mewn rv*sylltiad ag eglwys yr Adwv oedd yn gyfrifol am v svmmudiad o'i ddechreu i'r diwedd gyda Mr. Roberts, Gwalia. yn llvwvdd Mr. Caradog Williarr>s, Rroughton Newvdd. yn drysorydd, a Mr. Beniamin Griffiths, Talwrn, vn ysgrifenydd. Diolch chwi, i^uengctyd rm-Lidgar yr- Adwy, am gofio yr hen Sant mewn dull fiHfr chwaethus a theilwng.-Un oedd yno. <

PENTRE TY GWYN, LLANYMDDYFRI. EISTEDDFOD. Chwefror 21ain cynnaliwyd eisteddfod addysgiadol yn y lie henafol uchod, dan ar- weiniad y Parch. J. Volander Jones, a than lvwvddiaeth Mr. T. Roberts, C.H., Llanym- ddyfri. Heiriaid :-Mr. R. Williams, Nant y mor. Amrywiaeth, y Parch. J. Harry, Salem. Trysorydd, Mr. D. O. Davies, Glyntwarch. Ysgrifenydd, Mr. James James, Glynpen- tan. Yr elw at y Belgiaid. Wele y rhag- len:- Adrodd i blant dan ddeg oed, 4 Y Ladron- es fach '-laf, Unice Morgan, Penwaen. Can i rai dan 16eg oed, 'Awr weddi '-l&f Sarah James Price, Waenfawr, Llandeilo- fane. Englyn. I Y Ddaeargryn'—laf, Mr. John Jones, Tirbach. Moliaut,' i blant dan ddeg oed-1at. Unice Morgan, Penwaen. Deuawd, 4 (iwfs i'r gâd '-laf, r. C. Jonea a Tom Jones, Pentretygwyn. Y prif adroddiad, 'The Charge of the Light Brigade'—laf, Mr. D. T. Williama. Llwynberllan, Cefnarthen, ond yn bresen* nol o Gwmgors. Unawd tenor, 'Yr Ornest'—laf, Mr. Tom Jones, Pentretygwyn. Araeth ar y pryd—laf, Mr. J. Jones, Tir- bach. Unawd soprano, 41 Bias Gogerddan Y-laf., Annie Davies, Ty'ncoed. Pedwarawd, 'Soldier's Farewell' eyd. fuddugol, j. P. Davies, Bwlchgwyn, a T. 0. Davies, Glantywarch. Pedwar pennill i 'Arglwydd Robert#'— Mr. J, Jones, Tirbach. Cystadleuaeth gorawl ar 'St. Gertrude'— rhanwyd rhwng Cdr Llandilorfane, dan ar- weiniad Mr. J. P. Davies, a Ch6r Pentrety- gwyn, dan arweiniad Mr. D. O. Davico. D. AI" Tywi.

LLANBEDR DYFFRYN CLWYD. Y DHVEDDAR MR. EDWARD JONES. U.H., LLANBEDR FARM. liu farw y gwr cadarn hwn dydd Gwener, ChwefroT ii6am, yn 78ain mlwydd oed. Claddwyd ef yn mynwent plwyf Llanbt-dr. Dyffryn Clwyd, dydd Mercher, Mawrth 3ydd, o dan v drefn newydd. Gwasanoethwyd wrth y ty gan y Parclin. Owen Hughes, Cor- wen, a T. 0. Jones, Dinbych. Yna ffurl. iwyd yn orymdaith yn y drefn gantynot" i gapel Hirwain, lie y cynnaliwyd gwasan- aeth o dan arweiniad y Parch. W. G. Wil- liams, Rhuthyn. Yn blaenori yr oeddy gweinidog a. meddyg y teulu, Dr. Medwyn Hughes. Yna v gweinidogion, pregethwyr. blapnoriaid, cynnrychiolwyr y byrddau cy- hoetldtis ag yr oedd y diweddar Mr. Jones yn aelod o honynt; y cyhoedd, yr elor-ger- byd, a'r perthynasau. Yn y cal)el darllenwyd rhanau *'r Yegry- thyr gan y Parch. CharW Jones, Gwroo- sam, a gweddiwrd gan y Parch. D. M. Gri- ffiths, Llanasa. Ar ot canu un o'i hoff em- ynau, cyfeiriodd v Parch. W. G. Williams at nifer fawr o lythyrau o dderbyniwyd oddi wrth weinidogion a lleygwyr yn gofidio o herwydd eu hanallu i fod yn brt>sennol yn-y gladdedigaeth. Yn eu mysg y Parch. 11 Lloyd Jones, cadeirydd y Dalaoth; Parch. John Felix, ysgrifenydd y Dalaeth; Parch. Hugh Jones, D.D., Bangor; Parchn. Robert Lewis, Pontypridd Moses Roberts, Colwvn Bay; a T. Glyn Caer Mri. E. R. Parry. U.H., Llangotle., a JOlIn Williams, Dee View, Corwen; Jotsprph Davies, Wern- ddu; a Dr. Edwards, Corwen; a lliaws mawr o weinidogion a lleygwyr eraill, na wna gofod ganiatau i'w henwi oil. Anerchwyd v gynnulleidfa gan y Parchm. E. Berwyn Roberts. Bangor, ac R. J. Parry, Penygroes. Cafodd y Parch. Berwyn Ro- berts gyfle i adnabod Mr. Jones pan yn ddyn prysur gyda ei fa.snach, dros ugain mlynedd yn ol, a dygodd dystiolaeth uchel i'w ym- gyssegriad i waith vr Arglwydd. Cafodd v Parch. R. J. Parry lawer o gwm- ni Mr. Edward Jones yn yatod y deuddeg mlynedd diweddaf. Yr un d ei syniad ef am dano ag ydoedd syniad pawb a. ddaeth i gyssvlltiad ag ef. ei fod vn ddyn cryf dros iawnder, yn Gristion goleun]ig, a ,r hwn wnaeth ei oreu o blaid y da a'r dyrchafedig. WTedi canu emyn Saesneg^ gweddiwyd yn f-'aesueg gan v Parch. J. Parry Brookes, Caerwys. Gwa-sanaethwyd yn y fvnwent gan y gweinidog, a'r Parchn. J. Pugh Jones, Ceryg-y-druidion, a J. W. Luke, Llanarmoii. Yn arwolaeth Mr. Edward Jones collodd yr eghvys Wesleyaidd un o'i noddwyr goren. Cymmerodd ddyddordeb mawr yn achos Iesu Grist yn ei agweddau uchaf a phwysicaf. Yr oedd yn Wesleyad egwyddorol, a. gwnaeth lawer i'w eglwys. Bu y Siop, Ceryg-y-druid- ion. ac wedi hyny Llanbedr Farm, yn gar- tref croesawlIs i bregethwyr a dyeithriaid bob amser. Nid oes neb wvr faint wnaeth i achos Wesleyaidd Ceryg-y-druidion. mewu amser ac allan o amser. I'w ymdrechion eg. niol ef, yn henaf, y mae'r wedd lewyrchus- sydd yno heddyw i'w briodoli. Derbyniodd y tlawd garedigrwvdd mawr oddi ar ei law o dro i dro. Gwnaeth. lawer i'r achos yn Hirwain, a chylchdaith Rhuthyn, ond yn naturiol mai yn v Ceryg y teimlai ddyddor- deb mwyaf-v lie y treuliodd y rhan hel- aethaf o'i oes. Gwelodd yr eglwys yno jn wan, yn addoli mewn capel bach, di-nod; ond trwy ei ymdrechion per-sonol ef eodwvd un o'r capelau harddaf o'i faint, a chafodd fyw i weled yr achos yn gwisgo gwedd lewyrch- u,s, a'r meibion wedi dyfod i gvmmeryd 11e v tadau. Nid cyfyng fu cylch ei fyw,vtL Llanwodcl swvddau cyhceddus. Pan yn e tedd ar v faiiivf ynndal, byddai bob mmw ar ochr rhinwedd a, lies uchaf dynoliaeth, Yr oedd yn aelod gwerthfawr o Fwrdd Llvw- iawdwyr Ysgol Sirol Rhuthvn, ac yn aekQ o Bwyllgor Blwydd-dal vr Hen dros y rhan- barth. Y mae sir Ddinbvch wedi colli un oedd yn c-vmmeryd dyddordeb a rhan helaeth yn mywyd cyhoeddus v sir. Bu yn llwvddianmis iawn fel ma«nachwr. ond gofalodcl na fyddai i'w fasnach ed rwystro i wasanaethu clynoliaoth mewn gwa- hanol gylchcxnld. Deallwn ei fod wedi Bier- hau .swm neillduol i -ichc)g y C"yp. fel B" sicrhau T<ul y rhodd ag vr cvxkl ef a'r ddi- T>-fddnr Mrs. Jnnes yn arfer ei rhoddi i achc* Cevvor. nt gadw gweinidog yno er ddeg ei sefydliad, yn i)arl,R.ii i dclvf,r] i'r yn flynyddol. Ychydig vn ol rhoddodd 150p. l achos Hirwain a*- gorli tv capel vn V lie. Sabbath diweddaf. yn Capel Hirvrain t"addodwvd prege+h anglj»ddoI gan y Parch. W n, Williar^.s. i qvnniiil-idfa- h:1r"hu. -v --(Id yr brawf o ^dmvgedd n vr dalwyr i goffadwriaeth yr ymadawedig. Fe gvdvmdeimlir a'r teulu yn eu tra-Hod dwfnr—Gohebydd.

thebyg tod rhagor m saith 9 danforfadau Germanaidd wedi eu auddo yn yr un cyf* mod. Ac yn dilyn hyn, meddai'i* ertbvgl, derbyniwvd cenadwri oddiwrth ohebydd y Daily News yn Copenhag. en dydd Sadwrn diweddaf fod y tanfor- jtadau yn cael eu galw'n ol i gyd. Yu ddiamheuol cyfanswm yr argraff a adew. ir gan y ffeithiau hyn parthed cynllun Von Tirpitz i ddinistrio marsiandiaeth Brydeinig yw llawenydd a boddlonrwydd annisgwyl, ond os felly y mae pethau— 03 nad oes longau wedi eu suddo, fel enh1'aifft-bethsy'n achosi cymaint o ddistawrwydd ar ran y Morlys, y sawl a addawodd ymgymeryd a'r gwaith o gy- hoeddi rhestr wvtbnosol o lestri coll? Diau fod rhesymau dros guddio digwydd- iadau o hvydd yn erbyn tanforfadau'r gelyn. Hawdd meddwl am amgylch- iudau yn y. sawl y gellid dadleu v buasai cyhoeddi'r rbestr yn erbyn polisi'r cy- hoedd; ond a cliymryd yn ganiataol fod I 1 y collection, lei ag y mae poo sail arm; gredu, yn rhai cyffredin a dibwys, yn aicr y mae pob dadl yn annog hyspys- nvvdd swyddogol o'r ffaith.