Y Rhedegydd

BLAENAU FFESTINIOG. I le "??'OLS.—Os bydd rhywbeth allan o !?eShS? Spectols, geUlrei gwneyd yn ?aaaol gan Mr. Hugh Jones, Medical Ra? Baenau Ffestiniog, yr nnig Optician Ylti,rFeiriOnydd, sydd wedi pasio Arhol "?ynycyfeirladhyn. You've tried the rest 1£ Now try the BEST. If vn ?ant a piece of the best Smoked or Plain t) °°n Gorgonzola, Cheddar, or Amer- 'can?r?se. and all kinds of Provisions, try p?.RRY's New Shop. ?r ??P?'?''??" yn hynod brysur y mae t ?Villiarn Jones, y Goruchwiliwr Lleol, gyda Sy??np?? ?efniadau ar ran y "uaws sydd yn °',r c^cl1 hwn am America a manau eraill • Yr wythnos ddiweddaf bu droscdd yn Lern ? ??oodiad un o'r Cwmni a gynrych- 'otir gando yn gweled un o'r llongau godidog. Y rlae ei brofiad eang, ei ofal a'i fanylder gyda gmo}? ??r gysur i rhai a ymfudant yn rhoddi raa,t Is a, r iddo at wnevd y gwaith fel na iQdgwydd? unrhyw anhwylusdod a thrafferth idd 0,° r cychwvn hvd derfyn eu taith, JVJJTLlun, yr oedd Mri. Griffith Jones a Rt, ]0_ s, ? frawd. Caersalem Terrace, a Cadwal- adr?n?°' Bethsaida, Tanygrisiau, yn gadael AM A er'Ca; a dydd Gwener (yfory), bydd Mr John nen Jones, Belle Vue, Tanygrisiau, a'r ferr 9Y a Mr Richard Rowland Jones, o'r Un. ?• yn cychwyn am yr un wlad. Dymunwn Y4 dda i'r chwech, a Hawcr o hawddfyd iddyllt. SPP-C"L OFFER.—Large Tins Apricot, 6?d. ea,b. Pine Apple Chunks 4d. each, Green- pe s 2d. per lb,, at PARRY'S, New Shop. ej5^TGANWYR.—Da genym weled am Iwydd ein ^at?a°wyr yn America. Gwelwn i Mr. R. 0 ?T-?''es (Bethania gynt) enill y wobr flaenaf ?"?'' ddwy brif unawd, ar wobr flaenaf gyda'r bd eilawd yn Nghvfarfod LlenyddolAnibynwyr ii tl-c'a- Yn Nghyfarfod Cystadlenol Presbyt- 6ria^ 1 yr un dref enillodd y tlws arian ar yr jj Uo?wd, a'r wobr gyntaf ar v Ddeuawd ?MrJ. s, Jones. Gwelwn befyd iddo ef ,I frawd Mr J. 0. Davies, gael hwyl arbenig r'Qewll cyngherdd yn yr un dref, ac nid oes ball ar an 01 sydd ar eu canu. Hyfryd meddwl f 11 rai i'r nsill na'r llall ddodi eu telynau ar y? helyg wedi croesi i wlad y GcrUewin. y r" Lloyd Davies, Utica (Dolwyddelen g 3^) oedd y beirniad cerddorol yn un o'r ?odydd. ^KDDANG0SFA Y LLUNGWYN.—Da genym hysbys? fod Schedules yr ucbod al!an o'r y?489, ac fod y Pwyllgor wedi bod yn ddoeth c-.n Yn eu dewisiad o Destynau. Gellir eu js Yn rhad gan yr Ysgrifenydd, Mr Lewis g?es. Shop Y Gloch," ac aelodau y Pwyll- HF NILL GYDA'I GI -Yr ydym yn cael yr rydwch 0 longyfarch Mr. Isaac Jones. Alar',011 House, Maenofferen, eto yn enill gyda'i bd ?!'gi Cymreig y wobr gyntaf ynghyd a G obr arbenig yn Afddangosfa Llangefni dydd "?aer diweddaf. Mae un dos o EASINE yn fwy c rfelthiol na clI-M arall at Gur yn y Pen, Niwra?gis, a'r j?odd. Fw gael gan Hugh Jones, '?alcal HaU. Blacnau Ffestiniog. .?AMwAiN.—Nos Lun, cyfarfyddodd David, PlelItYn bach pedair a baner mlwydd oed i Mr. jjv Rowlands (Ap Llechwedd) a damwain ? .st tr?y snthio i lawr o'r ardd ffrynt V ty yn PenYgelli Terrace, Tabernacl.i'r ffordd fawr  yn arwain i !awr i'r Geni, gyda'r c?niyniad ?b ° ? ?cri ei g!yn. Gweinyddwyd arno gan Dr  ]One, Is?Ht. Cydymdeimlir yn gyffredinol r ychan anffodus a chyda'i rieni.—J.H. Y?'IAP,Ar,-L.-Y mae y Weinyddes Longhwist Ce 1 "adael. Hi ddaeth J i ¡awr vma fel ??'eiagadae!. Hi ddaeth i lawr yma fe! a?nyddes ar y rhai oeddynt o dan Glefydon, a??r yv?'r canmol sydd arni, a'r gofal mawr ? ?Sosodd tra yn ceisio Ileddfu dioddefiad- ^-Och3 bychain oeddynt o dan y Twymyn ^Dr?ANGOSFA—Y mae y pwyl1gcr yn Hawn Sel eieci gyda'r Show, ac ymddengys rhagD!- Y90r, tra addawol am Iwyddiant ami. Derbyn- ?y casgtyddion sirioldeb cyffredinol er y dir- a sl,Had sydd vn yr ardal, ac nid oes gair i'w R.,gan yr Ysgrifenydd, Mr. Lewis Davies, ? ° ?. 'f Show ddod i sylw. ^rwoueth.—M*i 6, yn 58 mlwydd oed, bil frw v brodor diddan Mr. Hugh Davies, ? ?"'Meddvg. 193, Manod Road Cafodd e.rlc, (lv 193, ,-i n o d Road Cafcdd g ? maith a bUn. Cymanad tawe! ydoedd, ?'J? t??etb. a hynod gymwynasgar, ac yr oedd deuh ?? SyfeiHgarwch yn cang. Hanai o hen y?6")? ?oedd cyctaf Conglywal, a nodweddid 3? u vni i bob mudiad daionus. Gad- av? ° ? d weddw, dwy ferch, a mab 1 alaru ar ol  Rofalus a thad tyner, a'r rbai y mae ein CydY dei lad dyfnaf. CJaddwyd ei weddillion e? orf luosog dydd LIun, yn mynwent Beth- Win: Pfyd V gwasanaethwyd gan y Parch J. ^ms-Davies, Hyfrydfa. GOLWG.- Mae yn fantais i bawb sydd ar^ &Hgen Gwydrau cywir i'r go?wg, daca ae yr unig Optician yn Sir Feir- to Ily sydd wedi pasio ArhoMa?au mewn Y GOLWG ydyw Mr. Hugh Jones, '?.C., jViedical Hall, Blaenau Festmiog. G^-°L GLAN-Y-PWLL. — Prydnawn ddydd (P??? ??? c?weddaf, cySwvawyd gwobrwyOn i'r Plar?t a ?esenoldeb. &c,, yaystody?wyddya ?Yti d'' weddu Gorphenaf 1908. Rhanwyd y G -?'yon ?an y Parcbn. T. Hughes a T. G t'fiths 'aNIrs Griffiths, Khcddwyd Medals resenoldeb ??' am y flwyddyn. a ?yfr ? i-rol oedd wedi dilyn y ysgoI heb ?Qn. Roll,"?"Y na deg o weithiau yn ystod y WYddyn 'Hefyd rhoddwyd Watches arian 8?6 ??'' am bresenoldeb Hawn am bedair b!y Canodd y plant amryw dODau yn ?vn ° 1 a chafwyd anerchiadau dyddorol a Pb\vr gan Mr. Hughes aMr.Grifnths. "eal'Il- Y ?asai y gwobrwyon wedi enrhodài ?hn Sryn lawer yn gynt onibae i'r ysgol fod cyhyd ynghauad oherwydd afiechyd. Cofied y rhieni fod y flwyddyn am ba un y rhoddir y gwobrwyon yn diweddu yn mis Gorphenaf. Wele enwau y plant a wobrwywyd Senior Department—Watches, Amelia V. Edwards, a Charlotte Hughes. Medals, Wm. Jones, Francis Hughes, Ceridwen Jones, Lizzie E. Davies, Rosina Davies, Eleanor Evans, M. Hughes, G. M. Humphreys, J. O. Thomas, E. M. Roberts, Salie Rowlands. Annie Thomas, J. Llewelyn Jones, T. Thomas, J. Arthur Davies, Herbert P. Evans, Levi Thomas, H. C. Morris, E. E. Edwards, Laura A. Jones. M. C. Jones, K. Myfanwy Owen, David Jones. Gwobrwywyd T. Fred Lloyd. G. Meirion Thomas, Jennie Williams, Kate Ellen Morris mewn llyfrau am bresenol- deb, ond drwg genym nad yw ein gofod yn caniatau i ni roddi yr enwau. Junior Depart- ment: Watches, Annie Thomas, Craigydon. Medals, Elizabeth Hughes, Hannah L. Jones, Dorothy Davies, Annie Jones, Kate J. Wil- liams, Lizzie M. Williams, Annie Hughes, Kate Jones, Robert Williams, W. Ll. Roberts, D. Thomas, G. H. Williams, David Jones, Ruth Williams, E. LI. Jones, David J. Jones. Am ymddygiad da: Annie Jones, G. J. Wil- liams, a Grace Buddug Roberts, hefyd, gwobrwywyd 21 mewn llyfrau am bresenoldeb. Yr un prydnawn gwobrwywyd plant Ysgol y Babanod Glan-y-pwll gan Mr. William Evans, Swyddog Addysg y dosbarth. Cydnabyddodd yr Ysgolfeistres y cynorthwy gafodd gan yr athrawon cynorthwyol, a chyfiwynodd restr o enillwyr y gwobrwyon. Cafodd y rhai can- lynol bob un- fathodyn arian am fod yn bresenol yn ddigoll trwy y flwyddyn :—Llew- elyn Hughes, Victor Williams, Stuart Wil- liams, Thomas Richard Jones, Robert Jones Rees, Lewis Edward Jones, John Joseph Williams, Robert Humphreys Williams, Lizzie Mary Davies, Jane Ellen Evans, Nora Thomas. Rhoddwyd gwobrwyon mewn llyfrau am brssenoldeb cyson i'r rhai canlynol Hugh Llewelyn Davies, Hughie Thomas, Robert Llewelyn Humphreys, Thomas Hughes, Jesse John Williams, Robert Griffith Robert, Thomas Meirion Griffith, Hugh Gwilym Jones, Thomas Pritchard Thomas, Robert Lewis Jones, Blodwen Edwards, Jennie Roberts, Annie Roberts, Hannah Williams, Maggie Annie Roberts, Elizabeth Roberts, Annie Morton Brooks, Edith May Owen- Davies, Annie May Rowlands, GwladysMaude Lloyd, Hilda Jane Davies, Nell Williams, Maggie Jones. Rhoddwyd gwobrwyon o lyfrau am ymddygiad da a phrydlondeb i:— Ellen Jones, Jane Lizzie Thomas, a Robert Williams. Gwobrwyon ychwanegol gan yr Ysgolfeistres am gynydd i:— Robert Owen Roberts, Robert Edwards. Aubrey Lloyd Jones, Daniel Hughes, Francis Lloyd, Hughie Jones, Richard Thomas Jones, Eluned Williams, Dilys Jones, Maggie Edwards, Ellen Morris, Alice Brooks, Mary Eleanor Williams. Yr oedd nifer dda o blant yn bresenol, a rhoddodd yr Athrawon cardiau a theganau heirdd i bob un o honynt. Datganwyd nifer o Donau Cymreig gan y plant, a threuliwyd cyfarfod hynod o ddymunol. FFAITH.-Nid oes unrhyw Optician yn y Deyrnas yn meddu ar Dystysgrifau uwch ar ol pasio Axhulladau mewn Profi y Golwg, Sc., na Mr. Hugh Jones, Med- ical Hall, Blaenau Festiniog. FROFEDIGAETH TEULU.—Sicr genyf bydd y cydymdeimlad cyfeillion ag adnabyddion y cyfaill caredig Elias Roberts, gynt o Talyweu- nydd, a'i briod, yn rhedeg tuag atynt yn eu profedigaeth chwerw ac anisgwyliadwy o golli eu geneth brydweddol yn mlodeu ei dyddiau yn 13 oed, ahynymewn gwlad ddieithr a phell, sst Carnew Swydd Wicklow, Iwerddon, yr hyn a gymerodd le yu blygeiniol fore ddydd Mawrtb, Mai 4ydd. Edrydd y teulu ar nod- iodau Seisnig o newyddiadur y lie, iddynt dderbyn Ilawer iawn o garedigrwydd oddiar law y trigolion, ac iddynt arddangos parch anghyffredin tuagat yr ymadawedig, yn neill duol ddydd ei chladdedigaeth. IFel y dywed y papur cafodd un o'r angladdau mwyaf wel- wyd eriod yn v !!?, Dyddorol gan lawer fydd cael trefn yr angladd fel yr edrydd ei hewythr mewn llythyr: Cychwynwyd am lleg foreu ddydd Iau, yr arch yn cael ei chario o'r ty i'r ffordd gan Gymry o Ffestiniog erys yn y lie, sef Stephen Roberts, Griffith Evans, Evan Williams, a'i hewythr Hugh Jones. Yna cymerwyd yr arch i'w chludo at y fynwent gan blant yr ysgol ddyddiol, a mawr cedd yr awydd gaii y dyrfa am gael rhan yn y gwaith o dalu y gymwynas olaf i'r eneth siriol. Yna eymerodd y Cymry yr arch eto i'w chario o'r porth i'r Eglwys, a phan yr oeddynt yn myned i mewn i'r Eglwys chwareuwyd y Dead March gan Organyddes yr Eglwys, a chym- erodd y Cor (yr hwn llaenorai yr angladd, ac o'r hwn yr oedd yr ymadawedig yn aelod cymeradwy) eu Iteoedd i ganu nifer o emynau cyfaddas i'r amgylchiad, vna aeth yr Offeiriad drwy y rhanau defosiynol, a siaradodd yn dcddedig a dwys am y golled oedd ei cholli o'r cor, a phan ddaeth i siarad am rsgoroldeb ei ilais, &c., fe dorodd i lawr gan ei deimladau, ac nid oedd ganddo ond ledio emyn i'r cor, ac yn hytrach mai ganu, cywirach fyddai dweyd idd- ynt ei wylo. Yr oedd teimladau y cor yn ddrylliedig oil, a'r edrychwyr yn wylo wrth glywed y cor yn wylo. Yr oedd yn "favourite" mawr yn y cor, ac yn tfsindiau i bawb o'i chwmpas, ac yn cymeryd llawer o ddyddordeb yn ngwahanol gyfarfodydd yr Eglwys, fel y dangosodd y deunaw wreath hardd orch- uddient ei harch, fod iddi le cynes yn nghalon llu o garedigion. Yr oedd y cyfarfod darllen wedi anfon wreath gostus i ddangos eu gwerth- fawrogiad a'u parch iddi. Sicr genym fod yno le dwys a thoddedig. ac fod yr ardal hon i gyd yn barod i wylo gyda'r teulu trallodedig yn eu galar mawr, ac yn dymuno iddynt ddyddanwch y Gwr sy'n gynefin a dolur," ac a wyr am brofedigaeth gref, can's teimlodd Ef y cyfryw, ac mae yn barod i roddi y nerth yn ol y dydd i'r neb a ddisgwyliant wrtho. Cymer- wch gysur deulu hoff, os mai chwith i chwi yr amgylchiad, mae yn dda yn ngolwg Maggie Ann, ac yn ngeiriadur y net. Os marw wnaeth yn mhell o dre, Yn eneth ieuanc Ion, Ca'dd gyrhaedd pur drigfanau'r nef Heb bryder yn ei bron. Caiff ganu mwyach yn y cor, Sydd uwch pob loes a chlwy' A'i llais yn tonni fel y mor, I dragwyddoldeb mwy. Er tlysed oedd y dagrau gaed Ar lawr ei beddrod prudd, Mil tlysach ydyw ol ei thraed O'r byd i wlad y dydd. Gorphwysa'n dawel, Maggie fach, Yn ngwely Ilwyd y Llan, Cawn gwrddyd eto'n berffaith iach Rhyw foreu yn y man. PERORFRYN. HEDDLYS ARBENIG.-Boreu dydd Merch- er o flaen Dr. W. Vaughan Roberts a Mr. J. Vaughan Williams, cyhuddwyd Robert Stuart, Eilliwr, o Edinburgh. a Fredrick Firth, Cysod- ydd o Lundain, o fod yn feddw yn Cwmbow- bowydd Road haner awr wedi deg o'r gloch. Cymerwyd hwy i'r ddalfa gan yr Heddgeid- wad J. Morgan.—Gollyngwyd y ddau yn rhydd gyda gwers lem, a gorchymyn iddynt adael y dref ar unwaith. DRAMA.—Nos lau, yn y Neuadd Gynull. perfformiwyd y Ddrama odidog o waith y di- weddar Barch. J. P. Harris (Ieuan Ddu). Joseph a'i Frodyr," gan Gwmni o Gapel Maenofferen. Yr oedd y neuadd yn orlawn, ac er cyfleusdra i'r rhai fethasant gael He i ddod i mewn, bu i'r cyfeilliori yn ddoeth iawn drefnu i gael ail-berfformiad nos Sadwrn. Cawsant gefnogaeth dda y noson hono hefyd, fel rhwng y ddwy noson, gwnaed elw da at drysorfa y capel. Gwnaed yr holl wlsgoedd a'r addurniadau yn rhad gan Miss Brymer, ac yr oeddynt yn wir dda. Paentiwyd y Golyg- feydd gon Mr. Rowland Hugbes yn chwaethus a tharawiado!. Gwnaed y llwyfan i fyny gan Mr. Robert Thomas Morgan, 4, Maenofleren, ac nid Hafur bychan ydoedd gwneyd pobpeth i weithio mor nodedig o hwylus at wahanol ranau y Ddrama. Addysgwyd y Cwmni gan Mr. Morgan E. Phillips, B Sc., Prif athraw yrysgol Uwchta,,Ieo'. Cymerodd boen fawr i gael y Ddfama i gychwyn gan nad yw yn awr i'w chael ond mewn ychydig gopiau gan gyfeiliion mvnwesol ac edmygwyr yr awdwr talentog. Wedi ei chael, nid gorchwyl hawdd ydoedd rhoddi syniad Hebreig y darn i nifer o Gymry, a'u cael i fyned trwy eu rhan fel Hebreaid. Llwyddodd Mr. Phillips yn hyn yn rhyfedd o hapus, ac y mae dyled cyfeillion Maenofleren. a'r ardal yn fawr iddo am ei lafur a'i ymroddiad gyda'rICwmni, Ni phetruswn ddywedyd nad hwn oedd un o'r perfformiadau rhagoraf welsom erioad, -ac a chymeryd y cyfansoddiad a'r perfformiad gyda'u gilydd, y rhagoraf o'r oil. Yr oedd yn wir odidog, a deuai yr hanes Beiblaidd yn fyw o flaen ein llygaid nes tynu ami ddeigryn o honynt, gyda llawenydd ar y Haw ara!l oblegid fod rheol- aeth holl amgylchiadau tywyll y byd yn Haw yr Un a folid gan y Cwmni yn eu periforroiad. Cynrychiolid y cymeriadau fel y canlyn Jacob, Mr David Jones (Dewi o'r Bryn), Maenofferen; Joseph (ya fachgen), Mr Robert Powell. Dwyryd House Joseph (yn yr Aipht), Mr W. O. Jones, Wynn Road Simeon, Mr. Robert T. Morgan, Maenofferen; Reuben, Mr Richard Davies. Wynn Road; Naphali, Mr David Hughes, Geufron Terrace Gad, Mr". J. Lloyd Owen. Leeds Street; Judah, Mr. J. W. Williams, Wynn Road; Aser, Mr. Morris Davies, Glynllifon Street; Zabulon, Mr O. R. Owen, Newboro Street; Issachar, Mr Richard Roberts, Boron Road; Lefi, Mr. Richard Thomas, Church Street; Benjamin (yn Fach- gen), Mr Edgar Ll. Hughes, New Square; Aiphtiwr, Mr David Davies, Wynn Road Gwnaeth pob un o honynt eu rhan uwchlaw cymeradwyaeth, yn arbenig felly Dinah, Jacob Judah, a'r ddau Joseph. Mawr hyderwn y ceidw y Cwmni gyda'u gilydd, ac y caiff pob tref a phentref yn y wlad y fraint o'u clywed yn myned trwy eu gorcheswaith gresyn fyddai i'w llafur derfynu ary ddau berfformiad gafwyd. Fel y gwyr rhai on darllenwyr, mai mab oedd leuan Ddu i'r diweddar Barch. James Harris (B), a dechreuodd bregetbu yn bur ieuangc. Aeth drosodd i'r America ac ordeiniwyd ef yn weinidog yn Utica yn 1845. Yr oedd yn Fardd o'r radd flaenaf. Cyfansoddodd dair drama "Joseph a'i Frodyr," Ruth a Naomi," a'r "Doethion o'r Dwyrain." Cynyrchodd eu perfformiad yn America foddhad mawr, ac yr oeddynt yn dra phoblogaidd trwy y Talaethau. Pwy a gymer i fyny berfformiad y ddwy Ddrama arall yn y wlad hon ?