Y Genedl Gymreig

I "Y GENEDL GYMREIG." I Odl Y Gemdl a naf -ac am rym Y Gymreig diolchaf: Yn oil hon, cyson y caf Eiriau gwyliwr a goeliaf. I Robyn DDU ERYRI.

SEREN Y GOGLEDD. Seren wir deg, llusern ar d*r—y nen, Siriola nos gwyliwr; Mynegfys ar ddyrys ddw'r o law angel i longwr. Morwyllt,

ANGAU'R GROES. Mel anwyl im' yw moliannu-ingol Ddrud angau fy lesu; Amgenach pwnc im' ganu Ni fydd gan y nefoedd gu. Taliesyn LLYFNWY. I

BYWYD ANNUWIOLION. Mown niwl mae annuwiolion-trwy eu hoes, Tra hallt eu gofldion; Ow! oesawl druenusion Yn byw byth heb wyneb Ion. X AXORYDD.

OCHENAID AR FEDD CYNDDELW YN MYNWENT GLYNCEIRIOG. Och! wele fwlch! wylo fyn-yr Awen 0 farw'i hoff blentyii; Achlcs Cjnddelw ddichlyn Yw tew glai mynwent y Glyn. Cynddelw, cawn eiddilod-wiw achos I wlychu dy feddrod; o ein bardd, mae'n resyn bod Dy hun dawel dan dywod! Mervinian.

CAF GWRDD A F'ANWYLYD. Un noswaith pan wenai y lloer uwch fy mhen, A'r ser megis blodau yn ngardd y nef wen; Y wybren oedd loewach na'r grisial ei hun,- Yr oil yn rhoi croesaw i mi a fy mûn. Tra'r oeddym yn rhodio yn llawen ein bryd, Heb feddwl am donau helbulus y byd, Yr awcl a siiai rhwng cangau y coed Y miwsig pereiddiaf a glywais erioed. Ond draw yn y pellder canfyddwn pryd hyn Yn cyflym ddynesu rhyw gwmwl bach gwyn; O'r diwedd mae'n aros, gan wneuthur ei sedd Ar fronau dihalog y lloer gain ei gwedd. A theifl ei ddu orchudd dros wyneb y nen, A'r lloer o dan gwmwl a guddiodd ei hnen; Ond er cael ei chuddio dros enyd tan Pen, Mae'r lloer eto'n gwenu yn entrych y nen, A d'wed wrthyf finau caf eto mewn hedd Gyd-gwrdd a f'anwylyd tu arall i'r bedd. Porthdinorwig. H. LEWIS.

ANNIE'R FRON. 'Roedd geneth ysgafn droed yn byw Ar fin y Fenai lan, Oedd fil anwylach genyf fi Na neb yn Ngwlad y Gân;" Rhyw wledd i'm henaid fyddai gwel'd Ei phrydfe,rth wyneb lion, Yn d'od i'm cwrdd yn mrig yr hwyr At lidiart bach y Fron. 'Rwyf fel pe'n clywed swn ei throed Yn ccrdded tua'r fail, Tra d'wed yr awel bruddaidd fod Fy Annie'n mhridd y Ilan; Ond angel gwyn ddaw yn y man Uwchben ei distaw fedd, I alw ami fyned fry At lor i wlad yr hedd. Porthdinorwig. MENAIFAB.

YMSON Y FAM UWCH CRYD EI BABAN. Si, CWRg, fy machgen bach, Dy fam sy'n siglo'th gryd, 0 'rwyt ti'n dlws, mae'th olwg iach Yn hollol ddwyn fy mryd; Difyrus iawn yw gan dy fam Gael siglo'r cryd fel hyn i ti: Si, cwsg, fy maban, ni chei gam, Si, hwian hwi, si, hwian si. Si, cwsg, fy machgen lion, Anwylyd bach ei fam; Mwy gwerthfawr wyt nft r ddaear gron, Fy angel bach dinam; Cartrefle diniweidrwydd pur Sydd yn dy lygaid disglaer di; Fy Nuw a'th gadwo rhag pob cur, Si, hwian hwi, 8i, hwian si. Si, cwsg, mae'r dydd yn ffoi, A chenyf finau waith Mae'r oriau oll yn ddiymdroi Yn rhedeg ar eu taith; Ar afon amser llithro wnawn, Fel egwan sail ar frig y Hi'; 0! beth, fy mhlentyn, fydd dy nawn P— Si, hwiari hwi, si, hwian si. Si, ewsg, 0 beth sydd draw I'th ddisgwyl P Duw a Ayr. Wrth feddwl hyn, mae ofn a braw Yn fy meddiannu'n llwyr; Yr wyt ti'n dlws, ond Ow! a fydd I bechod wywo'th dlysni di? 0 Dduw na wawried byth y dydd,— Si, hwiau hwi, si, hwian si. Si, cwsg-angclion glan Fo'n gwylio 'th gamrau i gyd, A llanwer di o nefol dan I ddywedyd wrth y byd Am chwý,) yr ardd, a'r goron ddrain, A'r lawn a gaed ar Galfari: Dy fywyd fo i foli rhai'n, Si, hwian hwi, si, hwian si. Bala. TEGFELYN.

PRIODAS TUDWAL. [hysbysiad.] Esgyn bri enllyn Brynllaeth,-ai fustych Yn fost i'r gym'dogaeth Ei awen i'r nenbren aeth Yr awr'on ei garwriaeth Sydd a'i fri'n llenwi'r holl wlad A'i siroedd,—dyna'r siamd. Bod dyn ar dyddyn o dir-eî hunan,- Hyny ni clianmolir; Ac, i'm tyb ni, ni etyb ytir, Neu ryw frondew, i'r fraeandir, Na'r fwyn, hydwf, ddeildwf ddoldir, I'r un Cristion,—waeth trin crasdir, Neu, mewn gwlad oer, wastad rosdir, Neu gorsiog fawnog, heb f inir. Y mae Tudwal fal myft-yn ei farn,- Dyna fel mae'r 'stori Red ar hynt; a chredir hi 0 Frynllaeth i fSr Enlli. Rhag gwall, aeth yn gall i Gelli-dara A dewr genadwri; A'i ddawn perswadiodd Annie, Ac i Frynllaeth aeth a hi. Mwy asbri ddaw i'r awen-o ganfod Gwenferch fwyn y Cadben; A mwy ffawd ddaw am ei phen O'i hanwesu hi'n asen. Bellach, amgenach ganu,—ac hefyd, Cofiwch, gweU amaethu; Mwy di ball, er mai da bu, Gwellwell, mae'n fwy y gallu. Gwell arehwaeth at atnaetha-ga y llanc, A gwell hwyl i ganu; Tudwal gyda'r gydmar gn A'n brif-fardd heb arafu. Datoded Duw eu tadau—hap iddynt, Nes byddo'u holl ddyddiau 'N llestri Uawnion o ddoiifaii; A hedd fo'n ddiwedd i'r ddau. H YWJ!L TVDUlt.

I SImOd 11 gttrbboral. YN NGHYLCH BEIRDD A BARDDONIAETH. I (Parha o'n rhifyn diweddaf.) Arwaenir ni ymhellach eto gan yr ystyriaethau hyn, i ediych i mewn i ansoddau barddoniaeth; a'r gosodiad cyntaf a ymgynyg i'r meddwl, ydyw:- Nad mesur nad ban, odl na chynglianedd ydyw. Nid yw y rhai hyn amgen na gwisg i feddylrychau barddonol. Maent yn dwyn yr un berthynas a barddoniaeth ag ydynt a iaith. Defnyddir y naill a'r llall ohonynt fel y byddo angen y traeth- ydd, a natur y muddyliau a fyddont ganddo i'w gosodallan. Nid yw barddoniaeth a rhyddiaeth amgen nag agweddion ar feddyliaeth. Mae lluaws 0 ddamau barddonol aruchel heb na mesur, nae odl, na chynghanedd yn ymddangos ynddynt. Eto, pan y ceir odl a chynghanedd, dylent fod bob amser ynglyn a barddoniaeth. Mae awdwyr darnau o'r fath yn rhwym o fod yn feirdd, canys y mae ansoddau barddoniaeth ynglyn fig arddull eu meddyliaeth. Rhai o'r ansoddau hyn ydynt Cyffelybiaeth, cyfatebiaeth, cyferbyniaeth a gwrth gyferbyniaeth, awgrymiaeth, arwyddaeth, eyfadd- asiaeth ac anghyfaddasiaSth, priodolaeth a thraws- briodolacth, cyflead a thrawsgyflead, ynghyd a delwant. Nis gwn pa un a fyddent yn fwy dealladwy pe newidid y terfyniadau i ant ac iallt- profed y darllenydd hyny. Trwy rai o'r rhai hyn, neu yr oil ohonynt, y maecreadigaethau meddyllol yn cael eu fturno; ac yn yr arferiad ohonynt y mae y bardd yn meddwl mewn ffugurau, yn gystal ae yntraethu mewn ffugurau. Mae ei grebwyll a'i ddarfelydd yn eu harfer fel iaith. Dyna, ynte, ydyw barddoniaeth-meddwl mewn ftugurau, lluniau a delweddau o greadigaeth y meddwl ei hun, ar wahan i iaith gyffredin. Mae efe yn edrych ar ei destyn a llygaid ei feddwl trwy ymoddion hyn ac y mae yn amlwg y gall y meddwl a fyddo yn ymddifyru yn y dull hwn o weithredu, wisgo bron bob peth a gynygir iddo a delwedd farddonol. Gall gorpholi pethau anghorphorol, a sylweddoli pethau ansylweddol; ac am bethau ag ydynt yn gorphorol a sylweddol eisioes, gall eu gwisgo yn y llun, lliw, a'r dull y dewisa efe eu gwisgo yn nghafell ei feddwl ei hun. Os ydyw ein golygiad yn gywir, nid yw yn briodoldywedyd am destynau eu bod yn farddonol, neu yn anfarddonol ynddynt eu hunain. O'u cylch, neu yn eu perthynas, y mae defnyddiau bardd6niaeth, Be nid ynddynt. Ar yr amgylchiadau o'u cylch, neu a allent berthynn iddynt y mae meddwl y bardd yn gafaelu. Gwir yw fod rhai testynau yn gyfoethocach na'u gilydd mewn amgylchion, sydd yn bod, neu sydd yn bosibl iddynt, ac yn y pethau hyn y mae barnu eu teilyngdod. Fel hyn:—Nid yw rhaiadr y Niagara ynddo ei hun onid dwfr, a'r mn dwfr yn gymhwys ag sydd yn yr afon uwchbeii, yn rhedeg yn loew; ac y sydd drachefn yn yr afon isod heb un neilldu- olrwydd hynod yn perthyn iddo, mwy nag sydd i ddwfr rhyw afon fawr arall. Eithr fod y corph mawr hwn o ddwfr yn ewympo yn unionsyth dros graig i. ddyfnder o ganoedd o droedfeddi, sydd yn gwneyd yr olygfa yn aruthol, Be yn cyliyrchu syniadau y meddwl wrth edrych arno ag sydd yn ei arwain at yr uch-anianol-y dwyfol. Amgylch iad yn unig ydyw hyn. lilm rhyw amqylehiad yn ewmpasu pob testyn, neu ynte, yn bOSlblïddo; a gall meddwl y bardd ddarfelyddu llawer o berthynasau i bob testyn bydded ef beth bynag a fyddo. Pe rhodd;d peth mor gyffredin a thwrnel golchi yn destyn i fardd awerlyddol, efe a'i gwisgai a barddoniaeth; ïe, cymerodd Bums, bardd yr Alban, unwaith destyn mwy distadl na hwn, nid amgen na lleuen, wrth weled y creadur halogedig yn cerdded ar groccwll benyw ieuanc yn yr eglwys; a gwisgodd ei destyn dirmygus â. drych- feddyliau barddonol diledryw. Yr oedd yn gamp gwneuthur hyn map'n wir, heb droseddu canonau chwaeth, Be nis gallasai hyd yn od Burns ei chyflawni ond yn y dull duchanol yn unig. Ond ba waeth er hyny, yr oedd ei satire ef yn farddon- iaeth wech. Awen y gelwir y rbin hwn mewn bardd, a'i galluoga i'amgylchu ei destyn a'r hyn a'i gwna yn farddonol. Er fod ffeithiau eyffredin bywyd, a phethau ymarferol a chynefin i ddynion, yn ami yn destynau i'r hen feirdd clasurol, nid oedd hyny in un rhwystr iddynt i arfer holl ffuguron iaith, M ehediadau uchaf dychymyg, i addurno eu caniadau; Be ofer fyddai rhwymo yr awen Gymreig i ddim cyfyngach na phrofiad yr oesau. Yr oedd yr hen Roegiaid yn eydnabod y golygiad naturiol hwn, pan yn persenoli cyn- neddfau awen yn nam o fenywod ardderchog. Gyda hwy yr oedd naw o fannan awen wedj myned yn naw duwies, sef:—Clio, duwies hanesiaeth; Euterpe, i noddi chwardcl-draeth; Thalia, i delyn- draeth; Melpomiene, i bmdd-draeth; Terpsichore, i ddawns-draeth; Erato, i farddoniaeth ddynwar. edol a duchanol; Polymnia, yn dduwies emynydd- iaeth; Urania, i noddi seryddiooth-a pheth barddonol oedd eu seryddiaeth hwy, nid amgen na ser-ddewiniaeth; a Caliope i noddi barddoniaeth arwrrol. Ar y cyntaf, mae yn debygol, eu bod yn cynrychioli gwybodaeth yn y canghenati hyn, ond nid hir > bmvyd cyn en cysvlltu oil a clian; canys yr oedd y beirdd yn eidduno eu nhawdd ai'u hysbrydoliaeth i ganu ar bob adeg. Yn y dryeh- feddyliau cynteflg hyn, yr oedd yr uch-anianol a'r dausoddol yn cael ei grvnhoi ganddynt i'r ysbryd- oliaeth a allai y duwiesau hyn gynysggeddu eu heiddunwyr 3g ef. A'r un modd y cysylltent grebwyll a darfelvddynghyd a'r gallu i ddefnyddio holl addurniadau iaith, a'r gras oedd yn meddiant y naw duwies hyn. Yn unig er mwvn dilyn arddull yr hen feirdd paganaidd, yr oedd beirdd Seisnig clasurol y ganrif ddiweddaf yn dechmi eu caniadau gyda gweddi at y Muses a'r Sisters Nine. Pa destyn bynag a gymerai j* hen feirdd, y rhai v mae en gweithiau arhosol yn profi eu bod wedi dringo Parnassus ae vfed o Helicon—bryn a ffynon lie y tybid fod cartrefle y duwiesau—cawn eu bod yn ei addurno, o dan ysbrvdoliaeth y duwiesau, a'r delweddau hyny ar feddyliaeth, ag ydynt fwyaf tarawiadol i'r amgyffredion dynol:— yn dlws, yn bert, yn wrtbnn, yn erch, yn aruthrol, yn fawreddog, yn isel, yn uchel, yn ddirmygus, yn ogoneddus, yn rhyfeddol, yn ofnadwy neu yn ddymunol, neu yn unrhvw deithi eraill ag v gellir ynddynt bortreadu meddylrychau i amgyffredion dyn. Cawn ddigon o esamplau o hyn yn cael ei wneuthur yn effeithiol yn mhob rhai o ddosbarth- iadau barddoniaeth :—yr hanesyddol, y desgrif- iadol, y darluniadol, y myfyriol, a'r addysgiadol yn gystal ag yn y tvbiol neu y dychmvgol; ac i gyflawni hyn ychydig gvmhorth oedd iddynt oddiwrth odl na chynghanedd. I gyflawni hyn eto y mae gan y bardd athrylithgar Cymreig yr un manteision, a gall ychwanegu ntynt amrywiaeth mesurau ac odlau a chynghanedd os myn. Gall drethu ei grebwyll, ei ddarfelydd, a'i ddychymyg, a gwisgo ei holl imagery a holl 1ft guron ymadrodd a blodau iaith. Ymafael yn ei destvn a chymer olwg anio o bob cvfeirlad-hen, diweddar, dyfodol, eyferbyniol, ansnddol, &c., &c., ac edrychaa all efe crvnhoi ei feddyliau arno, mewn arddull ac ieithwedd a gyffry feddvliau y dyn a'i gwrandawo, neu a'i darlleno, yn rhai o'r agweddion a awgrym- wyd. Os gall, mae ei destyn yn gvmhwys 8C yntau yn Fardd. Y Thesbiai).

TOP COTIAU TOP COTIAU!! i'w cael yn Siopau y Dilladwvr Cenedlaethol, sef y Leeds House, Stryd Rod Lion alr Dinorwic House, Strvd y Porth Mawr, Caernarfon. n572 Y mar A'I oathat).—Meddai y carwr:—"Wei, fyallwylyd, 11 allaf fl dybio y gallaf mewn rhyw om^er dyfodol gael y pleser o'ch gwneyd yn wraig i mi P" Atebai y brydferth "Gellwch, yr wyf yn gobeithio hyny yn siwr; canys yr wyf wedi blino erlyn llanciau am dori amod priodasol!" Abou Hemifati.—Un o brif ddoctoriaid y Ma- hometaniaid oedd y gwr hwn, nodedig am ei hynawsedd llariaidd. Tarawodd rhyw ddvn ffyr- nigwyllt ef ar ei wyneb yn ddiachos. Llefarodd yntau wrtho fel hyn: "Mi allwn roddi i ti ddvr- nod, ac vmddial amat; ond ni wnaf-pelf fyddo hynv oddiwrthyf. Mi allwn dy gyhuddo wrth y Califf; ond nid wyf yn- dewis bod yn achwynwr. Mi a allwn yn fy ngweddiau gwyno yn dy erbyn am y traha a wnaethoBt a mi; ond mi a ymgadwaf rhag gwneuthur hyny. Mi a allwn erfyn ar i Dduw ddial fy ngham arnat ddvdd y fam; ond -act ato Duw i feddwl am y fath beth yn y gwrth- wyneb, pe deuai'r dydd ofnadwy hwnw y funud hon, ni ddymunwn gael myned i mewn i Baradwys ond yn dy gwmni di."

I QL1)Iøtu 111 dtutr. I YMDAITH BYWYD. Cychwynai Obidah, mab Abensina, o'r teithdy clud yn foreu un diwrnod o haf, gan bwyijo et gamrau trwy" anialdiroedd Indostan. Ylroedd yn llawn vni a kywiogrwydd; yn llawen gan obaith; yn gyffrous gan ddymuniad; cerddai yn gyflym dros y dyffrynoedd, a chanfyddai y mynydd- oedd yn graddol ymddyrchafu o'i flaen. Fel ag yr elai heibio, difyrid ei glustiau gan foreu-g aa aderyn paradwys, gwyntyllid ef gan ymchwyf terfynolyr awel ostegol, a thaenellid ef a gwlith gan lwyni o ber-lysiau; tremiai weithiau ar uchder ban y dderwen, brenMnes y goedwig; ac aradegaa ereill daliai arogl ysgafn y briallu, merch henaf y gwanwyn: difyrid ei holl synwyrau, ac ymlidiwyd gofalon o'i fryd. Mal hyn yr elai yn mlaen, hyd nes cyrhaedd o'r huan anterth ei wres, ae i'r poethder cynyddol barlysu nerth yr ymdeithydd; ar hyn, taflodd ei olygon o gwmpas icdrych am lwybr cyfaddasach. Ar yr ochr dae, canfyddai lwyn a ymddaugosal mal yn yradohi ei gysgodionfel arwydd o wahodd- iad iddo ef; aeth yno, a ckafodd fod yr ocnii a'r gwyrddlesni yn pdi mwynhad dihafal. Nis anghofiodd, modd bynag, i ba le yr yindeithiai, eithr canfyddai lwybr cul Ii blodau amrvliw yn addumo ei ymylon, yr hwn lwybr a ymddangosai fel pe yn arwain i'r un cyfeiriad a'r brif-ffordd; a theimlai yn ddedwydd am ddarfod iddo, trwy yr anturiaeth hapus yna, gael moddion i gyfuna pleser gyda gorchwyl, ac cnill gwobrau (liwyd- rwydd heb ddioddef ei galedi. Parliaodd, gan hyny, i gerdded am ysbaid, heb ymollwng mewn gwresogrwydd, ond ei fod ar adegau yn cael ei dueddu i sefyll gan beroriaeth yr adar, y rhai gan y gwres a gasglwyd i'r cysgod ac ymddifyrai ar adegau ereill, trwy dori ymaith y blodau a or- chuddient yr esgyndir o'i ddeutu, neu y ffrwythan a hongient arJfrigau Jfyrdd. O'r diwedd, dechreuai y llwybr gwyrdd-wastad ogwyddo o'i agwedd blaenorol, gan yniddolenu rhwng brynian a thew- lwjTii, yn oHaidU gan ffyuonau pistyllog, ac yn murmur gan jaiadrau gwyllt. Safai Obidah am ysbaid yn y fan hyn, gan ymsynio ai doeth crwy- dro yn rhagor oddiwrth y ffordd adnabyddus ac arferadwy; ond gan gofio fod y gwres yn awr yn anterth ei rym, ae fod yr anialdir yn llychlyd 80 an was tad, penderfynodd ddilyn y llwybr newydd, yn yr hwny. tybiai nad oedd ond ychydig rhagor o ddolenau, yn uiiol fig amrywiaeth y tir, gan y terfynai o'r diwedd yn y ffordd gyffredin. Gwedi llonyddu ei bryder yn y modd hwn, ad- newyddodd ei gamrau, er y arwgdybiai nad oedd yn enill nemawr o dir. Parodd yr anesmwythder meddyliol hwn iddo ymaflyd yn mhob gwrth- ddrych dyeithr, ac i roi ffordd i bob ymdeimloo. allftsai roddi iddo esmwythyd a boddhad. Gwran. dawai ar bob adsain, dringai bob bryn i gael rhag- olwg 'chwanegol, ymneillduai at bob rhaiadr, gjjn ymddifyru wrth sylluarafon esmwyth a ymrowliid rhwng y coedydd deiliog, ac a ddyfrhiii diriog- aethau eang yn ei hamdreigliadau aneirif. Yn y mwynhad o'r hyn bethau, aethyr oriau heibio yn ddiarwybod, dyryswyd ei gof gan ei f;?y; grwydriadau, ac nis gwyddai i ba gyfeiriad i fyned. Safai yn bendrist a dyryslyd, gaD ofni myned yn ei flaen rhag colli ohono ei ffordd, 80 eto yn yxcwybadol fod yr ttmser i sefyllian ar ben. Tra yr arteithid ef fel hyn gan ansierwydd, llanwyd y ncn gan mylau, diflanodd y dydd ger ei fron, ac ymgaf3glgd tymestl ddisymwth o gylch ei ben. Dadebrwyd ef gan ei berygl yu awr i adgof llym a phoenus o'i ynfydrwydd; gwelai yn ..Ydd y collir dedwyddwch pan yr ymgyn- horir ag efmwythyd; galarai oherwydd yr an- mhwylledd annynol a'i cymhellodd i geisio cysgod yn y llwyn, a dlrmygai y chwilfrydedd dibwys a'i harweiniOOd 0 wegi i wegi. Tra yr ymsyniai yn y harweiniodd o we 1 we gi l wd hon, cluady o?7 awyrgylch fwyfwy, a ch1ap wedd houa?, ?ffrodd 0 i fyfyrdod dwfn, Penderfynodd weithiau wneyd yr hyn oedd yn ei allu, i ol-droedio y tir a sangodd, ac i ymdrechu dyfod o-hyd i ryw lwybr a'i dygai trwy y coed i'r anialdir agored. Penliniodd ar lawr, a chyf- lwynodd ei bun i Arglwydd natur. Cyfododd @:da hyder a thangnefedd, ac ymdeithiai yn mlaen S'i grymgldYJl ei law, canYd yr ocdù bwystfilod i gry =?Ntch mewn ysgogiad, ac ar bob llaw clywid udiadau cymlethedig cynddaredd ae ofn, Ily.7d a thrancedigaeth; amgylchid ef gan holl ddyehiynfeydd y tywyllwch ac unigedd: rhiiai y gwynt yn y coed, a chan fwrlymu, bwrlymai y cenllif o'r bryniau. Yn helbplus np ujiig fel hyn, crwydrodd trwy y dyrysleoedd, neb yn wybod i ba le yr elai, na pha un a ydoedd yn nesu at ddiogelwch ai dinystr. Bellach nid ofn eithr llafur a'i goddiwes; byrhaodd ei anadl, crynai ei liniau, ac yr oedd ar fedr gor- wedd ar lawr gan ymollwng i'w dynged, pan y canfyddodl oleuni egwan canwyll frwYIl draw trwy y mieri. Neshaodd at y golenni, a chan ganfod mai o fwthyn meudwy y deuai, yn ostyng- edig enrodd y drws, a chafodd fynediad i mewn. Gosododd yr hen wt o'i flaen y cyfryw ddarpar- iaethau ag a gasglasai iddo ef ei hun, ar ba rai yr ymborthodd gydag awch a diolchgarwch. Ar ol gorphen gwlcdda, gofysai y melidwy, "Dywcd wrthyf, gyda pha ryw ffawd y dygwyd ti ymaP Yr wyf yn awr yn trigo yn yr anialwch er ys ugain mlynedil, ae yn yr ysbaid hwnw nis gwelais yma ddya erioed." Ar hyn, aeth Obidah dros ddigwyddiadau ei daith, heb na chelu na chuddio. Fab," ebai y meudwy, bydded i ffaeleddau a ffolineb, peryglon a gwaredigaeth y dydd heddyw suddo yn ddwfn i dy galon. Cofla, fy mab, nad yw y bywyd dynol amgen na tliaith diwrnod. Cyfodir yn moreu ieuenctyd, yn llawn bywyd a disgwyliadan eir yn mlaen gydag yni a gobaith, gyda rhwysg a diwydrwydd, a theithir am dymhor ar hyd ffordd uniawn duwioldeb tua thrigfanau yr orphwysfa nefol. Mewn ychydig, oerir mewn zel, ac ymdrechir ysgafuhau dyledswydd, ac i gael moddion esmwythach i gyrhaedd yr un amcon. Yna llaceir mewn egni, a phenderfynir mwyach i beidio cymeryd dychryn gan droseddau yn y pell- der draw, eithr ymddibynir ar ddianwadalwch personol, ac anturir agoshau at yr hyn a bender- fynir nas cyffyrddir ag ef byth. Yn y modd hwn, eir i mewn i gysgodfanau esmwythyd, ac eir i orphwys i gilfan diogelwch. Yna meddalheir y galon, a phalla gwyliadwriaeth; ymfoddlonir i ymofyn, Onis gellir rhywfodd myned yn mhellach ac onis geHir, o leiaf, troi llygaid ar erddi pleser. Agosheir atynt gan amheu a phetruso; eir i mewn iddynt, ond gwneir hyny yn ofnus ac yn grynedig, a phob amser gobeitliir myned trwyddynt heb grwydro oddiar ffordd rhinwedd, yr hon am dymhor a gedwir mewn golwg, ae i'r hon yr arfaethir dychwelyd. Ond hudoliaeth a esgor ar hudoliaeth, ac un cydymffiurflad a barotoa gogyfer ag un arall; mewn amser collir ded- wyddweh diniweidrwydd, a llonyddir yr anes- mwythdra gyda mwyniannau cnawdol. Y n raddol collir o gof y bwriad cyntefig, ac aberthir yr unig wrthddrych digonol all gyfarfod a dymuniad rbesymol. Ymddyrysir yn nghanol gorcliwylion, ymdrochir mewn gloddestau, ae ymdreiglir trwy dd) rysni anwadalwch, hyd nes y goddiweddir gan dywyllwch henaint, ac i afiechyd a phryder afrwyddo y ffordd. Yna edrychir yn ol ar y bywyd gyda braw, a galar, ac edifeirweh; a dymunir, ond yn rhy fynych ofer ddymunir, na chrwydrasid erioed oddiar lwybrau rhinwedd. Dedwydd fydd y rhai, ty mab, a ddysgant oddiwrth dy esiampl i beidio digaloni, eithr i gofio, er myned heibio o'r diwrnod, ae i'r nerth ballu, fod yna eto un ymgais i'w gwneyd; nad yw diwygiad byth heb obaith, nac ymdrechion didwyll byth heb gymliorth; y gall y crwydryn eto ddychwelyd ar ol ei holl ffael- eddau, ac y bydd i'r hwn a eidduna nerth a dewrder oddiuchod, weled peryglon ac anhawRdorau yn diflanu ô'i flaen. Dos, yn awr, fy nuib, i'th orphwysfan, cyflwyna dy hun i ofal yr Allieidrol, a phan y geilw y boreu arnat i ail-ymatlyd yn dy orchwyl, dcchreua o'r newydd dy daith a'th fywyd." I Caernarfon. Pedroo.

Y DEGWM.—Meddai un clochydd pan yn cylymu y wenwisg o ddcutu ffurf gnawdol ei fcistr, "Syr, ni bydd genym un gynulleidfa heddyw, eanvs gwelais yr holl bobl yn myned dros y mynydd i'r capel." "Wel, nahidiaam hyny," cbtli yr hen berson, yn ddigon digynhwrf, yr wvf yn siwr na welaist ddim o'r dcgwm yn myned dros y mynydd!"