Y Goleuad

Y RHAN DDEFOSIYNOL 0 WASAN- AETH Y CYSEGR. Papyr a ddarllenwyd yn Kghyfarfod Mitol Arfon gan y Pat-cli. E. Roberts, Engtdi. Anwyl Frodyr,—Y mater a ymddiriedwyd i mi i geisio 81 agor ger eioh bron ydyw, "Y rhan ddefosiynol 0 wasanaeth y cysegr "—yn gyferbyniol, mae yn debyg i'r pwne sydd wedi bod dan sylw, sef "Pregethu a gwrando yr efengyl," ar yr hwn y gwnaed sylwadau helaeth a buddiol. Cyn galw eich sylw yn uniongyrchol at y rhan ddefos- iynol, goddefwch i mi wneyd sylw neu ddau ar yr cifen ddefosiynol a ddylai nodweddu pob rhan o'r gwasanaeth. Er fod yn perthyn i'r gwasanaeth ran arbenig o ddefos- lwn, eto dylai yr elfen ddefosiynol dreiddio trwy yr oil o'n cyflawniadau crefyddol; ae. nid fel y dywedir y byddent yn yr amser gynt, yn tynu eu hetiau pan yn gw ddio, ae yn eu gwisgo pan elid i bregethu. Wrth ddefosiwn yr wyf yn deall teimlad o barch addoliad at y Duw Anfeidrol fel ffynhonell ein bod a'n dedwyddwch, yn oodi oddiar syniadau teilwng am dano, fel y mae wedi ei datguddio, yn yr byn ydyw yn hanfodol ynddo ei hun, a'r hyn a wnaeth mewn creadigaeth, Rhagluniaeth, a gras. Y mae dyn yn alluog o weithrediad mor uchel a dyrehafedig ag addoli yr unig wir a'r byw Ddnw. Y mae adloli yn elfen yn oj natur foesol, ae y mae derbyn addoliad yn rhagorfraint berthynol i'r "unig wir Dduw." Efe yn unig sydd a hawl ganddo i dderbyn addoliad- Yr Arglwydd dy Dduw a addoli, ac Ef yn unig a was- anaethi." Nid yw yr angel uchaf ond "eydwas" a chydstad a ni ger ei fron Ef. Felly dylam gael ein meddianu ger ei fron gan rhyw deimladau na ddylem eu teimlo gerbron neb arall, ond y byddai yn ddiraddiad arnom, ac yn eilunaddoliaeth ynom, eu cyflwyno i neb ond Efe. Dyma y weitbred uchaf ag y mae enaid dyn yn alluog o boni, yw addoli. Dyma wayit. h y nefoedd, a dyma y giyaith mwyaf nefol yn y nefoedd ei b tin. Cafodd '1 Prophwyd Esaiah gipolwg ar y bodau nefol yn cyf- lawni y gwaith ardderchog hwn, ae 0! gyda y fath ddefosiwn sanctaidd a gwresogrwydd bywiog y maent yn ei gyflawni. Yr oedd gan y cernbiaid chwech aden A dwy y cuddient eu hwyneb, â dwy eu traed, ac â dwy yr ehedent, yr hyn sydd yn awgrymu fod cymaint ddwy- waith o ddefosiwn yn an gwaith ag oadd o amgyffred, ::t ? ::s:e8h,rYe ebofí:tt; ffi:mod ¡"w;the¡ Air Ef. Ac yr oeddynt yn Hefain y naill wrth y Hall mawn cynghanedd nefol, Sanct, Sanct, Sanct yw Ar- flwydd y Uuoedd," &e, naill ai mewn cyfeiriad at y E.?indod sanctaidd, neu ynto gyda golwg ar, sancteidd- rwydd arbenig y Duw Mawr. Yn awr, yr ydym ni ar y ddaear yn cael y fraint o ymuno a'r llu nefoi hwn pan yn dyfod i'r eysegr i addoli. Mae fod yr olygfa hon wedi cymeryd lie yn y deml yn cadarnhau awgrym yr Apodol gaul fod y saint yn cyd-addoli angeli on. Ac hyny ynddo ei hun yn dangos y dylem fod yn wedins yn y gwasanaeth. Os ydynt hwy yn nesau at Dduw gyda y fath wylder a pharchedig ofn, pa faint mwy ni bechad- uriaid Ilygredig. Fel or?duriald, dylem naeh gyda y gwylder mwyaf; fel pechaduriaid, dylem ddyfod gyda una,n-ffioid iad, nid yn ein henwau ein hunain, ond trwy Gyfrn?-r, gan ddyrehafa Dnw yn ein meddyliau, &'i sanctoTid dgio yn ein calonau. Meithrin, datgan, a chyflwyno y teimlad hwn ddylai fod un amcan genym. bot amser wrth ddyfod i gysegr Duw. Nid yn uD!g derbyn ganddo, ond hefyd eywyno iddo. Ewch i derbyn ganddo, Ef & di.l.b, i'w gynteddau i maw! Dichon nad anmhriodol fyddai sylw yma ar le addoli- yr addoldy. Er fod yr arbenigrwydd a fu ar y "man addoli" wedi ei symud ymaith, eto mewn trefn i gyd- addoli, rhaid i ni gael ein "pabell eyfarfod," ae y mae o bwys fod hono yn fan manteiiiol i addoli mewn ysbryd ao mewn gwirionedd." Dylai fod yn adeilad o ran pob peth eymwys a manteisiol i addoli-, ae wedi ei neillduo yn hollol at y gwaith dyrchafedig hwnw, i'r diben i ryddhau y meddwl mor llwyr ag sydd yn bosibl oddiwrth bob gwaith arall. Diau mai anfantais sydd yn aflonyddu ar y teimlad addolgar yw defnyddio yr addoldy at ddiben- roeàdiIflg:afndjdJ¡i ;dàtoiJy àb; rhy ddim, nao yn ormod un fforad. 0' yn rhy ídjm dàrrJ;d y- drgw:>ad )'ni bh llygad a theimlad llednais. Os yn rhy addurniadol, ym- ddangosiadol, a choegwych, bydd yn "rhwyetr" i'r meddwl addoli y Duw anweledig, gan y bydd perygl iddo 1mgolli mewn edmygedd o'r adail, ae nid mewn addoliad 1 Dduw. Y mae perygl camgymeryd edmygedd o waith celfyddyd am deimlad addolgar, tra y mae un yn natur- iol a'r llall yn ysbrydol. Dylai yr addoldy fod yn fanteisiol i addoli-nid yn gwahodd sylw y meddwl ato ei hun, na thrwy ei hagrwch aflerw, na'i wychder coeg. Nis gallwn gymeryd y Tabernael a'r Deml yn gynllun o addoldy, am eu bod hwy yn eu hystafelloedd a'u dodrefn yn arwyddluniau o feddylddryehau ysbrydol, yr hyn nid yw i fod yn sin haddoldai ni ar gyfrif ysbrydolrwydd yr oruchwyliaeth yr ydym yn addoli o dani: mae adeg yr infant school wedi myned heibio ar yr eglwYI. Eto gallwn ddYIgu oddiwrthynt hwy y dylai yr addoldy fod yn bardd a phrydferth, yn deilwng yn 01 galiu yr add olIw o'r gwaitb urddasol a ddygir ymlaen ynddo. Yr oedd ynddynt hwy lawer o bethau "a harddwoh," er yn fuddiol, eto yn addurniadol, ïe arddunol, Mae Duw wedi rhodi Ile mawr i'r tlW8 a'r prydferth yn ei holl weitbredoedd, a dylem nina sylwi ar hyny. Dichon mai rheol dda ar y eyfan fyddai i addoldy pob cynull- eidfa fod yn dal rhyw gymhariaeth &'a sefyllfa a u tai en hunain Pan oedd y gendl yn trigo mewn pebyll, yr oedd Duw yn foddlon ar babell yn eu plith; ond pan aethant hwy i adeiladu eu tai a'u palasau, yr oedd K £ am gael Teml ardderchog o geryg nadd a chedrwydd, rhag i'w dy a'i addoliad fyned yn isel yn ngolwgj bobl. Mae yr Arglwvdd drwy y prophwyd yn ymliw a r• bobl eu bod hwy yL trigo yn eu tai byrddiedig, ty yr Arglwydd yn adfeiliedig yn eu mysg.. Ni oddefai teimlad .refyd-ol Dafydd iddo drigo mewn t? o gedrwydd," ao arch Duw rhwng y cortynau." Caed presenoldeb Duw yn &mlwg gynt mewn ysguboriau a lleoedd cyffelyb, ond ydd '6' yn annheilwng a6 yn bechaduroo imom barbau nÎea:re:d::I. ae lddhif:B glef:fd ;i eidfa ydyw fod yr addoldy yn wael, aflun, a diaddurn w r,vv'dd dda ydyw fad y ffinidwydd, ffawydd, a'r boc* Knghy vl yn dyfod i harddu Ile y cysegr. Ar y pen hi oea ;O: rid:dl l];)J' lla! o1:i ganmol ae i adiolch; mae gwelliantau dirfawr wedi cymeryd Ile yn ddiweddar. Ond gyda golwg ar awyro a c yaheju ein baddoldai, y mae diffyg mawr yn ar08, & b n,y yn peri angbyfleu8dra ae anfantaiB dirfawr i addoli. Mae pobpeth Im,idd 7r u» 4tJ1 ar j 09Kaf ?Yn y gauaf ao ar y Sabbath poethaf yn yr haf. Mewn rhai manau, ni wneir gwahaniaeth rhwng haf a gaual, pryd y dylai gael ci amrywio bob Sabbath hyd y gellir yn ol ansawdd yr hin. Mae dyn yn greadur cyfansawdd o gorfi ac enaid, nia gall yr enaid fod mewn hwyl addoli pan y mae y corff yn mygu neu yn rhewi. Rhaid i holl danau V delyn fod mewn cywair cyn y ceir peroriaeth felul. Ni theimlir ond ychydig o'r anfantais hon, meddir, yn y tai sy" dd wedi eu hadeiladu at waeanaeth y enawd a r diafol, ond yr ydym yn ceisio addoli mewn tai lJe 1 ae yr awyr afiach beb ei gollwng allan o'r oam S.bb.t? i'r llall. Ymyag llawer 0 bethau da eram, dywedai Mr. Moody mai y peth nesaf at ddylanwad yr Ysbryd Glin er effeithiolrwydd, yw dylanwad awyr bur. Ae nid llai pwysig yw sylw y diweddar Barch. Lewis Jones, Bala, nad oes dim eount fod un enaid erioed wedi ei acbub pan oedd ei draed yn rbynu. Mae crefydd yn galw am welliant yn y oyfeiriad hwn yn sier; mae llawer modd- ion gwerthfawr yn myned bron yn ddieffaith, a difudd, o ddiffyg awyriad priodol yn ein haddoldai. Y mae diffyg mawr o ddefosiwn yn cael ei ddangos yn ng,maith dynion yn dyfod i fewn i'r addoldy yn fynych. Mae llawer yn dyfod yn ddiweddar pan fyddo yr addol- iad wedi hen ddechreu, a dyfod yn hyf, anystyriol, a thrystiog, heb ddim "gwyho ar eu troed," pan ddelont, yr hyn Brad yn eu caledu eu hunain, ac yn aflonyddu yn boenus ar eraill. Nid ydym yn proffesu rhyw barch addoliadol i'r adeilad ei hun, ond yn sicr, dylai fod genym barch i'r gwasanaeth a ddygir ymlaen ynddo, ac yn enwedig i'r Hwn sydd wedi addaw ei bresenoldeb neillduol lie bynag y mae coffadwriaeth i'w enw wedi ei osod, yr hwn sydd yn y canol lie bynag y mae dau neu dri wedi ymgynull yn ei enw. Ae y mae teimlo y pres- enoldeb dwyfol mewn lie yn rbwym o -roddi rhyw gys- egredigrwydd ar y lie yn y teimlad o hyny allan, fel Bethel i Jacob, "Mor ofnadwy yw y lie hwn, nid oes yma ond ty i Ddnw, a dyma borth y nefoedd." Dyna yw gwir gysegru lie, nid seremoni ddynol, ond teimlo y dwyfol. Ond hyd yn hyn, y mae diffyg o weddeidd-dra yn cael ei amlygu heb son am ddefosiwn. Nid elai dyn- ion mor hyf i dy cymydog ac i wyddfod boneddwr, heb son am dy Dduw, ao i bresenoldeb yr Anfeidrol. Dy- wedir fod genym lawer i'w ddysgu yn hyn oddiwrth Babyddion a Llanwyr. Gwyddom fod modd gwyro yr ochr arall, a myned yn ofergoelus a gwrachaidd i haner addoli coed a cheryg, heb fawr o wasanaeth rhesymol i Ddllw. Ac nid oes dim ag y mae Ef wedi dangos mwy o ffieidd-dod ato a chondemniad o hono na ffug-addoliad, a ewyllys grefydd, y cwbl yn terfynu mewn defodau, ac nid mewn addoliad, Mae hyn yn faich arno," ao y mae yn blino yn ei ?Ld?yn." 1 6'? tu arall, y mae hyf- dra gyda yr arch, y cysegr, a'r llestri, yn bechaduru* iawn, ae y mae Ef we i dangos ei anfoadlonrwydd arne hyd yr eithaf. Ae y mae y dull hyf a diweddar o ddyfod i'r addoliad yn anmharcb pechadurus ar Dduw a'i was- anaeth, ae yn dangoa anystyriaeth yn ymylu ar rhyfyg pan y mae Gair Duw yn cael ei ddarllen, a gorsedd gras yn cael ei hanerch, y mae y diweddariaid hyn yn rhuthro i mewn yn drystiog, fel na chlywy darllenwr neu y gweddi- wr braidd mo'i iaia ei hun. Os na aUwn gynyrchu defos- iwn, y mae yn b,d i ni gael rhyw reolau i gadw trefn a :ia-l:a. ?aham ;11 fl:: i,u !Iieh t:yd rheol os na ellir dyfod yn brydlon i'r addoliad,na chaiff neb ddyfod i fewn ond M ade?' benodol. Bvddai hyn yn well- imt mawr, u Tn rhoddi ar ddeall i'r be I mewn addoli. Er nad yw y Tabernacl a'r Demi yn gynllnn o addoldy, mae'n sicr fod y cysegredigrwydd ofnadwy oedd ar yr addoliad yn dysgu fod 11 Ein Duw ni yn din ysol, J ae am hyn" y y dylem ei addoli Gyda gwylder a are edig ofn. Ar yr un pryd dylem gadw mewn golwg fod Iesu Grist, Ma'b Duw, wedi rhoddi arbenigrwydd ar elfen araU gyferbyniol, yn yr addoliad dwyM, sef yr elfen o hyder mabaidd- I li y Tad, ac elfen o lawen- ydd gorMeddM— GwManaethwch yr al;idl,: I hawenydd, deuwch ger ei fron ef ? chan  ond yr ydym i "tawenhan mewn dychryn" bob amser gerbion yr uchel a'r bendigedig Ddnw. Mae diwygiad mawr wedi cymeryd lie mewn llawer o bethan yn y blynyddau diweddaf. Nid yw y rhuthr anystynol allan cyn diwedd y gwasanaeth ond peth =dol yn ein plith; rhoddwyd ergyd farwol gobeith- iwn i'r arfer wrthun hono. Gellir dweyd bellach, oddi- allan y mae y own." Ac y mae y babanod gyda hwythaa bron yn hollol wedi eu bwrw allan o'r synagog. Am y cyntaf, diau mai gwarchod gartref yw eu dyledswydd, cawsant ormod o ryddid gan ein tadau. Ond am y diweddaf, mae yn amheus nad oes ganddynt hwy bawl i ddyfod i gynulleidfa yr Arglwydd; ae Y mae eu cadw hwy allan yn cadw eu mamau a'u mamaethod allan hetya. Mae arnom ofn hefyd fod eu habsenoldebyn dangos diffyg ffyddJn ngallu yr Arglwydd i fendithio plant a rbai yn sutno bronau," yn ol ei addewid. Gwir nil ddylent ddyfod i gael en ?angoe, i dyna on mylw, :nd:â ac anonyddu. Ond trwy ofal ac arferiad gellid en cadw yn ddistaw, a disgwyl bendith ar foddion gras iddynt. Gwelsom cyn hyn y baban yn sUlno lor fron y fam, a r fam yn sugno ar fron yr efengyl) o ddidwyll laeth y Gair," a'r ddau yn cael bendith. Na fyddwn yn rhy debyg i Herod gyda golwg ar fabanod. tjwei MM* x. 13-16. Ni flinaf y cyfarfod ond tg yehydig lylwadau ar y rhan ddefo.iynol o'r gwasanaeth. Wrth y rhan hon, yr wyf yn deall "eanu mawl"<3arllea y Gir,s "gweddio Duw." Er fod yr elfen ddsfouynol i dreiddio trwy, ae i nodweddu yr oil o'r gwasanaeth, eto mae rhan i fod yn gwbl addoliadol; DId 1 wneyd y rbanau eraill yn lIai, ond yn fwy felly. Mal Ili, holl amser i fod yn gysegredig i Dduw, ond y mae rhan, set y Sabbath, i fod yn arbenig felly, Did I -yd y, wyth- noeJyn llai, ond yn fwy cysegredig. Mae He I ofm fod yr elfen ddefosiynol yn wanaidd yn ein plith, i ?aad-- 0 ddiffyg rhoddi arbenigrwydd ar y''?''? yn arbemg fel* y mae diffyg cadw y Sabbath yn gyMgredig yn tuedd i roddi ton isel i grefydd ar hyd yr wythnos. Dichon fod y diffyg o roddi arbenigrwydd ar y ?han addoliadol yn ein nodweddu ni fel   mai dyna un rheswm fod mwy o'r agwedd dJ dJ eISfoZs jy' „i mai dyna un rheawm fod Dymw7 ?l oi 'r un mai y gwahaniaeth i'w weled yn y Hanau. Dywedai un mai y f?amaeth rhwng y Hanwr a'r capelwr ydyw, fod y naill 1"?°? i'r llan i s?H, '? 11.11 i'r capel i "<? y bl'eg?th. Mewn rhai amgyldnadau, braidd na thybi ?m fod byn yn wirionedd llythyrenol. Yn un p?h, .? ?Sa? nrnwrun bregeth werth ei galw felly! I'W gwrandlow; dim ond rhyw gyngor ciddil am o ddeg i b t ,g mynyd, pryd y mae droa awr yn mynecl 1 11 dd rlleny gwaean- aeth."felydyw?ir. Os addoli befyd n.d oes ganddo ddim i wneyd ond addoli. O'r tu ,arall, y. mae y capelwr weithiau a'r rhan fechan addsGhn-adol wedi y droaodd cyn y daw ef i mewn, fel oa gwrando 7 bregeth befyd n?cM gmddo ddim i> ?eyd end?Mndo. 4o y mae rhai ag sydd yn teimlo en bod mewn amser da, os gallant gyraedd cyn darlleniad y teslya. Dywedir am un hen weinidoj a tyddai yn arfer amrywio er mwyn y dosbarth bwn, ac ar adegau yn rhoddi y rhan ddefosiyn- ol ar y diwedd a'r bregeth ar y dechreu. Ond, a gadael heibio bob ysmaldod, y mae yn sier fod y llanwyr yn rhoddi mwy o le ao arbenigrwydd ar y rhan ddefosiynol na ni, tra yr ydym ninaa yn rhodd, mwy o &0 arbenig- rwydd i'r bregeth: a digon tebyg eu bod hwy yn Ml\i: y naill law a minsu yn colli ar y Haw arall. M? Ilo mawr i fod i'r bregeth, a He mawr i fod i'r addoliad hefyd. Mae y ffaith fed eyfarfod gweddi gymaint yn ie na'r bregeth yn ein golwg yn profi fod yr elfen hon yn isel yn ein mysir. Diau fod rhyw ddiffyg wedi bod yn ein haddysg .'0 h.?feri., ar y pen hwn, a'n bod trwy byny wedi rhoddi Re b,ysar i feddwl yn isel am y rhan hon, &e ymddwyn felly tuag atl. Mae diffyg y pregethwr yn fynych a roddi lie ac amser priodol iddi, yn tueddu i roddi argraff ar feddwl y bobl mai y bregeth yw y cwbl a bwys. Ychydig fynydau i'r rhan ddefosiynol, ac awr neu ychwaneg i'r bregeth. Peniil byr, a gweddi frysiog, ae yna y bregeth. Ni ddylid bod yn "hir weddio." rhag i ni yn lie gweddio pobl i ysbryd addoli eu gweddio allan o hono ond ni ddylem fod yn frysiog. Dichon y byddai dwy weddi ffer yn well nag un weddi hir. Ni ddylem ychwaith rutbro yn ddifeddwl a difyfyrdod at y rhan hon, heb fod genym un ystyriaeth pa bemllion i'w canu, pa ranau i'w darllen, na pho. ddeiBvfiadau i'w gosod gerbron Duw, Mae hyn yn hollol anDheilwng, ac yn peri nad oes yn fynych ddim defosiwn yn ein cyflawniadau. Yr ydym yn myned naill .? yn frysiog a diddim, neu yn hir a ffurfio1. Dylid codi yn brydion ar y Sabbath i drefnu yr allor ac i gynen y tan ami y:¡ Ife:ba :eg:,c ¿;I ar J:[ yn fynych yn hollol ddirybudd at y gwaith fel pe na byddai dim pwyl ynddo; a theflir diyityrwch ar y rhan hon weithiau trwy alw rhywun i'w chynawni- Edrychir arno yn iselhad i alw ein prif weinidogion i'w gweinyddu, a thrwy hyny y mae rhai o honynt nad ydym braidd byth yn eu clywed oddieithr am fynyd ar ddiwedd yr odfa. Onid oes tueddniweidiol yn hyn ar feddwl y gynuileidfa. MM yn ddiffyg na bai y gynulleidfil yn cymeryd mwy o ran yn y gwMMMth, M nid edrych arno yn hollol yn :J.n I pregethwr, Ac. Dyna y path p?n.f ?llir ddweyd o blaid flurf-wannieth, ei fod yn galluogi y bobl i gymeryd rhan yn y gwaith. Ond yr wyf yn credu fod ei ?finteision yn mwy na gorbwyso ei fanteis- ion. Gwell cerdded hyd yn no d yn gloff na phwyso yn hollol ar ffyn baglau. Ond yIY: :inwed llawer mwy o ddefnydd o'r Beibl yn arbenig, a. r Llyfr Hymnau hefyd. Byddai dilyn y darlleniad o'r benod, trwy fod gan bawb Feibl agored, yn llawer gwell nag edrych o amgylch heb gymaint a meddwl-ps ran o'r Gair a ddarllenir. ,Mae cael y Llyfr Hymnau yn agored yn fantais fawr i rwymo y meddwl wrth ystyr ae ysbryd yr-hyn genir. Dylai y Llyfr Hymnau fod yn gynred- inol, fel y gellir canu yr emyn ymlaen; hyd hyny dylid ar bob eyfrif roddi yr hymnau allan bob yn ddwy neu bedair llinell, ac nid fod ylliaws yn mwnian heb gofio un gair. Yr ysbryd yw y peth mawr mewn addoli, ond mae o bwys i ni ymgyraedd at y trefmadan mwyaf manteisiol i'r ysbryd weithredu trwyddynt. Ni thai corn heb ysbryd, ac nid buddiol ysbryd heb gorft yn y byd hwn: ac y mae corff priodol yn fanteisiol it ysbryd i weithredu yn fwy nerthol trwyddo. Y mae canu yn rhan bwysig o'r gwasanaeth dwyfol. Dyma mewn rhyw ystyr y ffurf uchaf, a mwyaf uniongyrchol o addoli- Canu mawl "-ae nid oes ond ychydig bethau ag y mae y Beibl yn eymell mwy ato eto mae y rhan bwysig hon lawer gwaith wedi cael ei darostwng i ateb diben cloeh i alw y bobi i mewn, neu yn gyfrwng o seibiant tra byddo y pregethwr yn troi at ei destyn. Dyma waith y dylai yr holl bobl gymeryd rhan ynddo-" pob perchen enaid molianed yr Ai-glw ? ??id rhyw fn .f:rt:li fel mewn cyngerdd. Dylai y canu fod yn deilwng o nrddas yr addoliad dwyfol,Wyn ranhng-roanng,,yn fwy effeithiol i godi anesmwythder yn ngwadnau eich tratd nag o ddefosiwn yn eieh ealon, ao nid yn humdrum fel funeral dirge, ac nid can o fawl. Dylid canu yn gerdd- gara soniarus" & "gwefusau llafar, ac nid trwy y trwyn, a dylid cael cyfarfodydd i'r holl gynulUidfa ddyfod ynghyd ar adegau i ymarfer. Wrth ystyried mor ychydig o hyn sydd yn ein plith rhyfedd fod y canu TstaV M oel neb ar y ddaear wedi cael gwell hymnau m ni, na neb wedi cael gwell idea beth yw canu addohad- 01 a gwell tonau i weithio allan y drychfeddwl hwn. Darfu i'n hanwyl frawd, y diweddar Ieuan Gwyllfc, roddi i ni Byniad dyrchafedig am ganu mawl, an cynysgaeddu hefyd a'r cyfryngau goreu i gario hyny allan, a bydd ein Cyfundeb yn ddyledue am gCDedlaethau yn anad neb arall ar y mater hwn. A phan gvrhaeddir ei ddrych- feddwl ef am ganu mawl ac addoli yn gyffredmol, bydd gwyneb ein daear yn debyg i wyneb y nefoedd.