Baner ac Amserau Cymru

YMWELIAD MK. LLOYD-GEORGE A DINBYCH. CYFARFOD BRWDFRYDIG YN Y CAPEL MAWR. TALODD y Gwir AnrhydeddusD. Lloyd George ymweliad brysiog â. Ditlbyeh dydd Gwener, a ttaraddododd arfceth i gynnulleidfa orlawn yn y Capel Mawr, Yr oedd dlrprwyaeth, yn cyn nwys Mr. Clement Edwards, Mr. D. S. Davies, Plas y Castell, a Mr. Gwilym Parry, wedi tnyned at Mr. D. Lloyd George I Wyddgrng yn y boreu; a chyttunodd yntau ya ddioed i alw yn Niabych, ar ei ffordd 1 sir Gaernarton. Lledaenoddy newydd fel t&u gwylltg ao erbyn hanner awr wedi banner yr oedd cynnulleidfo orlawn a brwdfrydig wedi yragynnull yn y Capel Mawr, lie yr oedd Mr. George 1 siarad. Cyrhaeddodd y boneddwr gwir anrhydeddns a Mr. Herbert Lewis, mewn cerbyd modur, o Dreffynnon, a rhoddwyd iddo dderbyniad gwresog pan gyrhaeddodd i'r dref. Pan wnaeth Mr. Lloyd George ei ymddangosiad yn y capel cododd yr holl gynnulleldfa ar ei thraed, a rhoddasaot iddo dderbyniad o'r fath twyaf brwdfrydig. Llywyddid gan Mr. D. S. Davies, Plas Castell. Mr. Clement Edwards a ddywedodd fod yn rhaid iddo ef fyned o'r eyfarfod ya ddioed i Wrecsam, lie yr oedd arddsngosiadRhyddfryd- Ig wedi cael ei dretnu. Yr oeddynt wedi bod yb cyrcbu yr arwr mawr (cym.), ac yr oeddynt wedi llwyddo l'w gael. Yna aethMr. Edwards allan. Mr. J. Herbert Lewis, i'r hwn y rhoddwyd derbyniadgwreaogia n, a ddywedodd fod yn dda ganddo weled y fatb gyfarfod wedi cael ei alw ar rybudd mor fyr; ond nid oedd yn an syndod ei fod yn bossibl, ar y rhybudd Ueiaf, i Bicrhau cynnul!eldfa i Mr. D. Lloyd- George (cym.). Byddai iddynt uno ag ef i groesawn fel yr oeddynt wedi gwneyd lawer gwaith o'r blaen, lywydd Bwrdd Masnach i hen dref enwog Dinbycb. Yr oedd yn awr mewn sefyllta yn mho. un y gallai wasanaetbu Cymru, a wasanaethn y wlad-gwasanaethn achos cynnydd, yr hyn oedd wedi ei wneyd mor ym- roddedig yn ystod ei holl fywyd. Yr oedd efe (Mr. Lewis) yn credu eu bod hwy yn Ninbycb yn myned i wneyd en dyledswydd i Mr. Clement Edwards (gwaeddiadau o Ydym a chym.). Yr oedd efe yn mentro rhagfynega y byddai i Mr. Edwards wneyd ymgeisydd rhag- orol, ac aelod Jrhagorach na hyny (cym.). Yr oedd bVordelsdrefi Diabych am wneyd i fyny nnrbyw febblant yn yr amser a aeth helblo yr oeddynt yn myned I wneyd y fuddugoliaeth mor gyflawn fel yr anghofid yr amser gynt ya hoBol (clywch, clywcb), ao yr oedd efe yn hyderu y byddai iddynt weled cynnrychioltad Rhyddfrydig newydd am lawer o flynyddoedd (cym. mawr). Wedi byay pasiwyd penderfyniad o longyf archlad i Mr, D. Lloyd Geerge ar el ddyrchaf- iad yn aelod o'r weinyddiaetb. Mr. D. Lloyrt-George oedd y neaaf i siarad; cododd y gynnulleidfa ar et tbraed, a rhoddas ant iddo dderbyniad brwdfrydig unwalth etto. Sylwodd fod Mr Herbert Lewis wedi traddodi araeth mor ffer fel nad oedd wedi cael amser yn mron i ystyried beth l'w ddyweyd witbynt. Yr oedd wedi siarad unwalth eisoes y diwrnod hwnw, a dwywaith y noswaith flaenorol, ac yr oedd wedi gwneyd cais i slarad yn Leamington, ond yr oedd yn methu gwneyd hyny (gwaedd- iadau o cywilydd' a chwerthln). Nid oedd Leamington yn mhell o Birmingham; ac yr oedd pob! Birmingham yn cashan y gwitionedd (cbwertbin). Yr oedd wedi myned i Leaming- ton gydag ychydlg o wirlonedd i'r bobl, ond yr oedd iddyvt bwy tel halen ar friw. Yr oedd yn ddrwg ganddo el fod yn gorfod gwneyd yro- ddihenrad am nad oedd yn bresannol yn y cyf arfod nelfchiwr, Y tywydd drodcl yn anffafrlol. Yr oedd wedi gwneyd ei oreu i deitbio yr 120 o filldiroedd o Leamiogton mewn cerbyd modur er rhoddi ei btesennoldeb yu y cyfarfod, ond yr oedd y ffyrdd mor llithrlg a Joe Cbambeihin (cym. uchel, a chfettbia). Yr unig genadwri oedd ganddo i'w dyweyd witbynt ydoedd, fod ganddoeiaieni fwrdeisdrefi Dinbych ddyfod gyda Cbymru (cym ). Yr oeddynf wedi bodyn yr antalweh am ormod o amser o lawer. Yr oedd Cymru, o'r diwedd, yn dyfod i W tad yr Addewid. Ba am dymmor maith yn yr anfal. wch yn ymladd gyda'r Ameleclald a melblou Moab. Boed i'r genedl groesi dmsodd i Wlad yr Addewid. Nid oedd yn hnffi y meddyl. ddrych i hen dref Dinbych—tref oedd wedi bod yn gryd i Ymneillduaeth, tref oec i yn gys- segredig iddo e,t-cartref Thomas Gea (aym. ncbel)-yn parhau i gyssylltu ei hun a'r achos Torialdd. Annogai Ddinbych i ofalu am wneyd yr hyn oedd iawn yn y frwydr agoshaol. Credal fod Cymru yn unfrydol yn ffafriol i nnlawnl y camwri mwyaf a wnaed i genedl trwy gyfraith seneddol ar unrhyw gyfnod yu ei banes. Aeth Mr. Lloyd-George vn mlaen i roddi canmoliaeth uchel i Mr. Edwards fel ymgeisydd. Y peth cyntaf oedd ganddynt i'w wneyd ydoedd gofaiu fod yr angbjliawnder a wnaed S Chymru yn cael ei nnioni. Sylwodd ar yr anghyfiawnder oedd yn cael ei osod ai Ymnelliduwyr trwy y Gyfraith Addysg Gwadai yr haeriad oedd wedi cael ei wneyd gan Mr. Kenyon, el fod ef (Mr. Lloyd-George) yn erbyn dysgu y Beibl yn yr ysgolion. Nid oedd wedi dyweyd gair erioed yn Nhf y Cyffredin, nac allan o bono, i'r perwyl bwnw. Yr oedd yr hyn a draethodd yn Nbt y Cyffredin i'w cael yo Hansard, ac yr oedd y drafodaeth yn y eyd gord ar ddn a gwyn; yr oedl gan Esgob Llan elwy gopt o hoco, ac yr oedd efe yn berffaith foddlawn i'r esgob gyhoeddi y drafodaeth hono. Wedi gwneyd amryw sylwadau ar v cynnygion cyllidol, diweddodd Mr. George el araeth trwy wneyd appSl grymns at yr etholwyr i bleid- leislo dros Mr. Clement Edwards; a thrwy hyny gynnorthwyo Cymru i ddychwelyd un fintii gref o Ryddfrydwyr i Dy y Cyffredin (cym. mawr).

YR ETHOLIAD CYFFREDINOL A DEDDFWRIAETH DDIRWESTOL YMGYFARFU Pwyllgor Neillduol, yn cynnwys swyddogion ac aelodau blaenllaw yr amrywiol enwadan crefyddol a'r mam-gymdeithasau Dir westol yn yr Amwythig, Rbayfyr 19eg, 1905, a chyttunwyd ar y prif bethau y dvlid gofyn i'r holl ymgeiswyr seueddol yn Nghymru i'w pleidio. Y pedwar pwynt canlynol y goaodid pwya atbeniz arnynt:- 1.—Diwygiad trylwyr ar Ddeddf Drwyddedol 1904. 2.— Dewisiad Ileol, yn arbenig i Gymru, S.-Diwyizto Deddf Cau ar y Sabbath yn Nghymro, gan ei hestyn i Mynwy; a 4.—Gwrthwyneb**d pendant i bob ymgais er gosoa ycynoeaa i gario yn miaenyrasnacn Feddwol, pa un ai trwy gynghorau neu gwrnnian cyhoeddus. Arwyddwyd y dadgaoiad gan y personau eanlvnol Ar ran Undeb Bedyddwyr Cymru—Parch. Hugh Jones, Llanelli, a Mr. Samuel Ellis, Llaofair Caereinion. Cymdeithasau Methodist laid Gogledd Cyooru-Parch. John Williams, B A., Gwrecsam- Cyrndeithasfa V DA-Patch. P. D. Morse, Penfro. Undeb Cynnulleidfaol Cymru-Parch. Ben Evans, Birry, a Dr. Rhys Davies, Abertawe. Eglwys Loegr-Parch. W. A. Edwards, M.A., periglor Llangan. Cyn- nadledd Weslejaidd Cymru-Parehn, E. Isaac, Llanidloes, a G. O. Roberts, Machynlleth. Cymmanfa Ddirwestol Dehendir Cymru a Mynwy—Parchn. Morris Morgan, Abertawe, a Thomas Morgan, Sciwen. Uwch Demi Gym zeig Cymru-Parch O. N. Jones, U.Y., Pwllheli, a Mr. Lewis Roberts, IT A.E., Bootle. Uwcb Deml Saeaiiig Cymru—Mr. Edward Jones, U.G., Trallwm, a Mr. J. H Jenkins, U.A.E., Treforis. Cynghrarr y Deyrnas Gvfnnol-PJenydd, Four Cresses, a'r Parch. J. Tertius Phillips, Caer- dydd, cadeirydd y pwyllgor uchod. Gellir cael hysbyerwydd pellacb, a chopiau cyflawn o r Dadganiad (Manifesto) yn Saeaueg, oddi wrth Yr elddocb, &c., MORRIS MORGAN, Irvonia,' 73, King Edward Road, Abertawe. lonawr 12/ed, 1906.

LLYTHYR SYLWEOYDD LLANGOLLEN. MAE y wawr o'r diwedd wedi dechreu tori ar unwaith ar Ryddfrydiaeth ein gwlal, ar ol darllen y frwydr a ennillwyd mor urddasol yn Ipswich dydd Gwoner, lie y diorseddwy I Tcn- aeth i'r fath fodd nad ydyw yo debyg y cwyd ei phen am lawer o amser, Un Rhyddfrydwr oedd yn cynnrycfcioli y lie o'r blaen, a, nid oedd mwyafrif yr un Rhyddfrydwr hwow ond 30. Ddoe ennillodd dau Ryddfrydwr y sêdd. Mwyafrif yr uchaf-1,805, a 1,699 i'r ail, a bydd goruchwyliaeth mor tweeping a hon ar gychwyn y frwydr yn sicr o gario dylanwad mawr ar y wlad ben-bwy-gilydd. Heno, yn bwyr, cefais y newydd fod Manceiniou wedi ennill buddugol- iaethau fyddant yn banesyddol. yn y ddinas fawr hono. Dacw y gwr mawr, Mr. Balfour, wedi ei daflu allan gyda vengeance, gyda mwyaf- rif o agos i ddwy fil o bleidleisiau dros y Rhydd- frydwr, Mr. Horridge. Yn yr etholiad flaenorol yr oedd Balfour ar y blaen yn agos i ddwy fil a banner o bleidleisiau. Dyma i chwi gwymp gwr mawr Dacw, hefyd, Churchill i mewo, *edi Jysgubo y Tori allan gyda mwyafrif o 1,241 a'r oil o aelodau y ddinas fawr heddyw yn Rhyddfrydwyr o'r iawn ryw. I mi y mae y fuddugoliaeth hon yo Manceinion yn ergyd farwol. Nid wyf yn gwybod am un ddinas yn y deyrnas lie y buasai Diffyndollaeth yn fwy o ddinystr iddi na Manceinion. Edrycher ar ystordai mawrioo y ddinas, lie y gellir eu cyfrif wrth y cannoedd, a nifer o'r cyfryw yn troi yn mhell dros filiwn o bunnau yr un yo eu mar- sianrttaeth bob blwyddyn, a cbannoedd o'r mar- siandwyr hyn a cLanddynt v e thfaoedd (factor- ies) mawrion, y tu allan i'r ddiuas, lie y maent yn gwneuthur y rhan fwyaf o'r nwyddau a wertbir gaaddyot; ac o bawb, dyma y gw £ r fuasai yn teimlo ac yn cael eu colledu fwyaf oddi wrth Diliffyndolliaetb. Y mae elywed y gwr mawr o Firmingham yn cynnyg tolli eiddo y marsiandwyr hyn, ac ar yr un gwynt yn ddigon haerllug i ddyweyd mai yr estron pell, diuan fyddai yo talu y golled i'r marsiandwyr byn yn bytrach na hwy eu hunain, yn debyg iawn i iu o baeriadau eraill 0'1 eiddo, Bydd yn llawen iawn gan y wlad i ganfod fod yr areitbiau grymus ydynt wedi cael eu traddodt yo ystod yr wythnosau diweddaf ar werth Mnbaacrh Rydd y w,1a 1 hon yn dechreu dwyn flfrwjth ar eu canfed ac hefyd yn eglur brofi fod gweithwyr ein gwlad wedi dyfod i deimlo pwysigrwydd a gwerth ein Masnach Rydd fel y peth ;werthfawrocaf i'n gwiad. Y mae dadleuwyr Diffyndolliaeth yn taeru fod yn ein gwlad ni fwy o weithwyr yn segur nag sydd mewn un wlad arall dan baJl, oLd y mae ffeithiau yn profi-fod genym lai o'r cyfryw nag un wlad sydd yn rhwym wrth y doll, fel y dangosodd Mr. Lloyd-George yn un o'i areithiau, fod ystadegaeth yr Unol Dalaethau yn profi fod yn y wlad hono 27 y cant allan o waith ran fawr o'r flwyddyn, tra Dati oedd yn ein gwlad ni ond pump y cant. Y mae Mr. Lloyd-George wedi gwneuthur crybwylliad lied bwysig yn yr un araeth at Gwestiwn Tir ein gwlad; a chan fod eraill o aelodau y Weinydd" iaeth newydd wedi gwneuthur cyfeiriadau atyr un pwngc^ y mae yn eglur fod ganddi amoan i ddwyn cwestiwn tir y wlad o dan sylw Ty y Cyfiredin, os cânt lwyddiant a chefnogaeth i ddeddfu ar y mesurau sydd ganddynt yn y ffrynt. Sylwa Mr. George fod y Ffrangcod weii dileu, a hyny mewn un noson, ddeddfau gwarogyddiaethol, a elwir y feudal system canol oesoedd y wlad hono, a rhanu y wlad rhwug y lliaws, ac nid oes un ddadl na wnaeth y chwyl- dtoad hwn i FfraiDgc ffynu fel un o'r gwledydd mwyaf llwyddiannus i'r werin ar y Cyfandir, a chafwyd engbraiflft neillduol o'r ffaith adeg ter- fyniad y rhyfel rhwng Ffraingc a'r Almaen- rhyfel oedd wedi bod mor gostus nes yr oedd wedi gwaghau holl gyllid y Liywodraeth ar y pryd. [Methasom a chael y rhan arall o'r llythyr i mewn, gan mor llawn ydym o haues yr etholiad- AA.—GOL ]

ANGLADD EMHYS AP IWAN. Y GORCHWYL prudd a deigr-gynnyrchiol o ddaeru gweddillion marwol yr atbrylitbgar Emrys ap Iwan, am yr hwn y gwnaetbom gofnod halaeth yn ein rhifyn diweddaf, a gyflawnwyd gan dorf anferth yn mynwent haeddbarch Capel y Rhewl, Rhydycilgwyn, dydd Iau, yr lleg. Nid oedd ond megys cam o'r man y torwyd ef i lawr ynddo i'r man y dodwyd ef i orwadd ynddo hyd ddydd brawd.' Ar ei gais a'l ddymuniad ef ei bun y dewiawyd y Ilanerch gyssegredig hon yn d9 ei hir gartrefac yn ch waDegol at hyn crefai yn arbenig am i'w gyfeillion ei gladdu vn y rhan bono o'r erw wir sanctaidd âg a sicrhaii iddo gael gorwedd yn nghanol ei hobl.' Ambrose yn ei nerth hyd i'r diwedd Erfyniad o'r fath oddi ar erchwyn tragwydd- deb nid ydoedd yn bossibl peidio ymatteb yn llawn iddo. Am banner awr wedi dau o'r glcch yn y pryd- nawn y diwrnod a nodwyd yr oedd cynnulleidfa o gannoedd yn sefyll yn dd frifddwys c flaen tf Mr. T. H. Roberts (Hetty yr ymadawedig). Cymmerwyd yr arweiniad gan Mr. Williams, Plas y ward-un o'r diaconiaid. Darllenwyd rban bwrpasol o'r Ysgrythyr gan y;Parcb. Evan Stephens," Rbuthyn, a gweddiwyd gan y Parch. Benjamin Hughes, Llanelwy. Yna, wedi canu emyn, aed yn orymdai;h drefnus i'r fynwent ger llaw, lie y darllenwyd gan y Parch. E. Wynne Roberts, BodSari; y gweddiwyd gan y Parch. Griffith Owen, Rhosddu; ac y rhoddwyd emyn allan i'w ganu gan y Parch. R. R. Jones, Llanelidan. Yn ddilynol aethpwyd i'r capel, yr hwn a orlanwyd. Darllenwyd rhan briodol arall o'r Ysgrythyr gan y Parch. J. D. Owen, Glarv Conwy, a gweddiodd y Parch. D. M. Davies, Rhosesmor. Yn nesaf cafwyd anerchiadau buddiol ar gymmeriad a gwasanaeth yr ymad- awedig gan y Mri Henry Williams (y llywydd); David Parry, T9 Capel, Rhewl a Robert Roberts, Trefnant, a cban y Parchn. Robert Richards, Rhyl a Jonathan Jones, Llanelwy (dau o gydefrydwyr Mr. Ambrose Jones yn Athrofa y Bala); a therfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch. Evan Jones, Dinbych. Canwyd dwy emyn bwrpasol yn ystod y cyfarfod hwn. I'r lliaws dyeithriaid o bell darparasai yr Eglwys yn y lie luniaeth yn yr ysgoldy cys- sylltiol a'r addoldy. Gwnaethom gyfeiriad yn ein nodiad am farw olaeth ein hanwyl gyfaill yn y rhifyn diweddaf at yr ymgeledd dyner a dderbyniodd efa oddi ar law y Dr. Medwyn Hughes, Rbuthyn, a'i gyn- northwywr, y Dr. Anderson. Teg ydyw hysbysu em bod erbyn hyn wedi derbyn rhai manylion nad oeddynt yn wybyddus i ni ar y pryd hwnw, onid 6 ni roddasai dim i ni fwy o foddhâd na'u cyhoeddi, er gwneuthur ein hadroddiad yn gyflawn, yr hwn, gyda Haw, a ysgrifenwyd mewn llawer o frya. Na feddylied neb am foment ddarfod i ni eu celu yn fwriadol. Rhoddodd y Dr. Hughes bob aylw oedd o fewn ei allu i achos y diweddar Mr. Jones, ac yr oedd ei farn am yr hyn y dioddefai dano, ynghyd a'r driniaeth a roddodd iddo, yn cyd-daraw yn hollol, yn mhob peth, a barn y ddau$r cyfarwydd fu yn ei weled a'i archwilio, ac un o honynt yn gwneyd yr op.6ftf.wn arno, sef y Doctoriaid Dobie o Gaer- 31e>c, a Paul, o Liverpool. Dywedodd y ddau ei bod yn ammhosibl dyweyd pa afiechyd neu anhwyldeb yr oedd efe yn dioddef dano heb yn gyntaf gwneuthur gweithrediad llawfeddygol archw:liadol arno; neu, yr hyn a elwir explora- tory operation. Yr archwiliad hwnw pan y gwnaed ef a ddadguddiodd yn rhy amlwg mai y cancr ercbyll oedd yn graddol ysu bywyd un o feibion galluocaf Cymru ymaitb, ac am byny nad oedd obaith am ei adferiad. Yr oedd gan y diweddar Emrys ap Iwan ei hun, a'i he 11 gyf- eillion. y mae yn hyfryd genym ddyweyd ar yr awdurdod orea, yr ymddiried llwyraf yn Dr. Hughes hyd y diwedd. Diau fod tegweh a'r ddauwrgalluog—y Dr. Hughes a'i gynnortbwywr -yn galw am i ni chwanegu cymmaint a hyn at hanes ei gystudd, a hyny y cyfleusdra cyntaf a gawsom wedi i ni wybod y fleithiau. I'w lwch ef boed heddweh. Nid oes genym ond wylo ar ei ol, hiraethu am dano, a disgwyl cael ei Homihau yn fuan i'n llaw, canys gwyddom y bydd ynddynt flasusfwyd o'r fath ag a garwn.

DINBYCH. Wýn Cynnar, -Da genym allu hysbysu eleni etto fod defald fferm y Copy (eiddo Mr. Story) yn parhau i gadw y flaenonaeth am wyn cyn- nar. Deallwn fod ar y fferm amryw o wyn er's rbai dyddlau, a'u bod yn dyfod yn mlaen yn rhagorol.

CAPEL Y BEDYDDWYR, PRYDNAWN dydd Iau rhoddwyd gwledd o de a bara brith gan athrawon ac athrawesau yr Ysgol Sabbotb 11 aelodau y capel-yn blant a phobl. Rhod( dd Mr. S, T. Miller yn garedlg fentbyg llestri ar gyler yr amgylchiad yn rhad, a tbeimlai yr eglwys ya ddiolchgar iddo. Gwnsanaethwyd wrth y byrddau gan liaws o foneddigesau yr eglwys. Daeth cynnulliad lliosog ynghyd, a mwynhsodd pawb eu hunain yn fawr. Yn yr hwyr cynnallwyd eyfarfod amryw- iaethol, o dan lywyddtaeth y Parch. Thomas Griffiths. Dechreuwyd y eyfarfod trwy ganu emyn, Beth yw'r udgorn glywa'i setnio,' a gweddiwyd gan Mr. George Williams. Aed trwy y rhaglen ganlynol: — Anerchiad tra phwrpaaol gan y llywydd. Unawd, I Nes i'r Iesu,. gan Miss Jenny Parry, Love Lane. Ad- roddiad, Cartre'r Meddwyn,' gan Miss L. J. Bassett. Unawd, I 'Roedd mam yn eofleldio ei baban bach gl&n,' gan Miss M, Davies, Gwall. gofdy. Adroddiad, Y peth tlysal,' gan Master Johnny Jones. TOn gan y plant, Pan ddaw'r Iesu,' o dan arweiniad Mr. John Roberts, Love Lane. Dadl, Gwraig y meddwyn,' gan Miss C. Williams a Mr. John Williams. Denawd, Etto mae He,' gan Miss A. J Royles a Master E Royles. Unawd, gan Miss L. J. Bassett. Adroddiad, I BlwyddyD newydd dda,' gan Mr. W. D. Williams, Deuawd, Merch y Melin ydd,' gan Miss M. tPterce a M. Royies. Ad- roddiad, 'Speotol bald,' gan Master Johnny Jones. Tdn gan y plant, 'Mae genyf Geidwad yn y nefol w!ad,' o dan arweiniad Mr. John Roberts. Adroddiad, • Yr Yseol Sal' gan Mits M. Davies, Gwallgofdy. Unawd, 'Ni fedrwn yn fy myw,' gan Mr. W. D. Williams. Dadl, • Diiiad newydd,' gan Misses A. O. Roberts, M. Davies, Fron, a Amy Wynne, Beacon's Hill. Unawd, 1 My Mother's Prayergan Miss Annie E. Williams Adroddiad, Master J. Pierce, Gwaenynog Road. Unawd, Hlraeth,' gan Amy Wynne. Adroddiad, I Linnio'r gwadn fel bo'r troed,' gan Miss N. Jones, Fron. Unawd, Yn iach i ti Gymru,' gan Miss Laura Lloyd, Chapel Place. Adroddiad, 'Siencyn yr hen langc,' gau Mr. W. Pierce, Rosemary Lane. Unawd, Bendithiaist goed y menBydd.' gan Mr. W. D. Williams Adroddiad, I Yr Iesu a wyiodd,' gan Miss O. Williams. Trlawd, gan Miss Laura Lloyd, Amy Wynne, a Mr. D. Davies. Rbangan, 'Myfanwy,' gan barfcl o feiHon. Ar gynnygiad Mr. George Williams paslwyd pleidlals o ddiolchgarwcb i bawb oedd wedi cymmeryd rhan, ac elliwyd hyn gan Mr. John Roberts, Love Lane a gweddiwyd gan Mr. William Williams, Goppa. Terfynwyd y cyf- arfod trwy ganu t6n gyimulleidfaol, Dan dy fendlth wrtb ymadael,' o dan arwelnlad Mr. John Roberts, Love Lane. Daeth cynnulliad da ynghyd, a ihreuliwyd noson ddlfyr iawn.- B.

MARWOLAETH MRS. NOTT. DRWG genym y gwaith anhyfrydogofnodi marwolaeth Mrs. Mary N ott, o'r dref hoc, yr hyn a gymmrrodd le, nog Sabbath diweddaf, o ddentu hanner nos. Yr oedd yr ymadawedig yn ferch i'r diweddar Mr. William Owen, Btyn Dadien, Llantannan. Ganwyd hi tua 68»ln o flynyddoedd yn ol; ac yr oedd yn un o amryw o Want a wnaethant eu hunain yn enwog yn myd cUn a chelf. Brawd iddl hi ydoedd y diweddar Mr. William Owen, erweinydd un o'r ebrau gwledig goreu a fn erioed yn y parthau hyn. Prlododd gyda Mr. W. A. Nott, llyfrwerthydd, yr hwn a'i rhagflaenodd i'r byd arall tna saith mlyneild yn ol. Y mae wedi mago, fel mam ofalcs, amryw blant, yr oil o ba rat sydd yn glod l'w rhlenl. ac i'r dref yn mha nn y ganwyd hwy ynddi. Oleddir hi dydd Iau nesaf. gyda'l hanwyl brlod, yn mynwent yr Eglwys Wen. Nid ydyw yn gladdedigaeth cyboeddaa.

M B I F 0 D. Hunan-ymwadiad.- Dyma rinwedd digon prln yn ein gwlad, er maiot y dylanwad ysbrydol sydd yn ein mysg. Gwated fi, 01 Arglwydd, oddi wrth y dyn drwg hwnw-'fy hunan'-sydd- weddl briodol lawn i braidd bawb o hocom o blegid y mae hunan-ymgels- wyr bob amser yn ddinystrwyr. Darfn I Absalom a Judas gelato eu hunain, ac yn y diwedd grogl en hun- ain. Ceisiodd Saul et hun. a lladdodd ei hun. Cela- lodd Haman el hun, a chollodd ei hun yn dragywydd. Ymwaded ag ef ei hun' ydyw y wers gyntaf mewn crefydd. Rhaid ein cael o honom ein hunain oyn ein cael yn Nghrht; ac fel y colllr y rêr pan ddelo yr haul t'r golwg, felly myned o'r golwg a brawf ein bod Wedi Ciel golwg ar ogoniant Crist. yr hwn sydd I ni oil yn oil, yn bob peth, ao yn mhob peth. O. bendith a gaiff ei gwlawio mewn cyfarfod gweddi, ceu odfa, drwy y gwirionedd, pwy a'i asiff ? At y Pharlsead balch? Nag 6, y Publioan, druan yr hwn sydd yn methu codi el olwg I fyny. Ar hwn yr edrjgchaf, sef, ar y truan a'r cystuddtedig o ysbryd, yr hwn sydd yn crynu with fy ngair.' GOHEBYDD.

CANOLBARTH CEREDIGION. DAKFU i breswvlwvr y cylch hwn barotoi yn feddyliol ar gyfer y gwyiiau eleni, yn ol eu harfer. Cynnallwyd cyngherddan ac eistedd- iodau, a bu yr Ysgolion Sabbothol yn parotoi yn llafnrus gyda'r pwngc Arferiad rhagorol ydyw eiddo yr Ysgolion Sabbothol 1 dreulio y Nadolig gyda gwaith y cyssegr; 1 ganu, yn nghyd fig atteb pwngc. Nos y Nadollg holwyd ysgol Pisgah gan y Parch. W. Griffiths, Maen- vgroes. Yn Brynrhiwgaled bu y Parch. W. Jones (B.), Bethel, Ceinewydd, yn holi y pryd- nawn, ac yn pregethu yn yr hwyr. Yn Maen- ygroes bu y Parch. D. M. Davies, Towyn. Yn Capelywig holwyd yr ysgolion gan y.Parch, E. J. Edwards, BrYDrhlwgaledl" Nos Calan cynnallwyd eisteddfod fawreddog yn Towyn, Ceinewydd. Cymmerwyd y gadair gan weinidog yr eglwys. Yr arweinydd oedd Mr. Jenkin Jones (M.C.). Beirniaid y canu -Proff eawr Parri, Neuadd, a Mr. Davies, Pont- gareg. Beirniadwyd yr areithlau a'r adroddiadau gan y Parch. E. J. Edwards, Brynrhiwgaled; y farddon- laeth gan Mr. Evans, Glyn'rodyn. Y buddugwr ar destyn y gadalr Y Diwygiad' — ydoedd Mr. J. Davies, Perthronw. Gofod a balla 1 ni roddi rheatr o enwau yr holl fuddugwyr. Dechreuwyd yn fuan wedi pump o'r gloch; ac yr oedd y capel yn orlawn, a chaf- wyd mwynh&d mawr hyd yn agot I ddeg o'r gloch, pryd yr oedd y cyfan droaodd. Hiraethir am y (Jalan neeaf etto, er mwyn cael gwledd gyffelyb. Y Sabbath cytaf o'r flwyddyn, Ionawr 7fed, cyncal- iodd eglwys Nanternis el gwyl flynyddol, pryd y pregethwyd yn y prydnawn, ac yr holwyd yr ysgolion yn yr hwyr, gan y Parch. E. J. Edwards, Brynrhiw- galed. GOHEBYDD.

TORWR BEDDAU YN CAEL EI GLADDU YN FYW. DIGWYDDODD damwatn hynod o ataethas yn nghladdfa gyhoeddus Charlton, y dydd o'r blaen. Fel yr oedd torwr beddau, o'r enw William Paisley, yr hwn oedd yn ngwasaneeth Cynghor Bwrdeisiol Greenwich, yn dyfod &'i arfau i fyny o fedd oedd newydd el dorl disgynodd un ochr i fewn, gan el gladdu. Pan ddaeth ei gyd-weithwyr o hyd iddo yr oedd y truan yn hollol jarw.

DIGWYDDIAD HYNOD MEWN TRENGHOLIAD. OYNN^LIODD Dr. Morrison, crwner, drengholiad yn Coloraine ar gorph dynes ganol oed, a ymddangosal fel yn perthyn i ddosbarth y morwynion gweini, yr hon a fu farw yn dra dlsymwth mewn ty Hetty yn Brook Street. Rhoddwyd tystiolaeth gan rat iddynt adnabod y corph. Wedi gwrandaw y dystlolaeth feddygol, dyohwelwyd rheithfarn I'r farwolaeth gael el hachosi drwy paralysis. Yn mhen o ddenta hanner awr wedi hyny daeth y ddynes y tybld mai hi ydoedd y drangcedlg i'r golwg, yn edrych yn iach a heinyf. Nid ydyw corph y ddycea drangcedig, hyd yn hyn, wedi eael ei adnabod.

HYSBYSIR ni GAN Hin wyddonwyr fod y rhan erwinaf o'r gauaf etto i ddyfod. Hyd yn hyn nid oes fawr o eira wedi disgyn er hyny nid ydyw yn ormod i ni ddisgwyl y gallwn ddiangc rhag tywydd caled lawn eyn y disodlir y Rauaf gan y gwanwyn. Ond y cwestiwn y rhaid i bavb ei wynebu ydyw, pa fodd i ddarparu ar gyfer hin o'r fath pan ddigwydda. Y peth an- hebgorol cyntaf y ciylid el sicrhau yw pfir o eegldiau cryfion, nas gall lleithder ac oerni dreiddio trwyddynt. A pha beth gwell y gellir ei ddymuno na phSr o esgldsau Hogg's—(Hogg's Fife Boots)-y rhai sydd wedi ennill enw iddynt An hunain yn myag pob dosbarth sydd|yntreul!o Uswer o'u hamser yn yr awyr agored. Nid oes ond un Eogg, wrth gwrs, ac mae ei faenachdy ef yn Strathmiglo. Gellir cyflenwi aradrwyr, bugeiliaid, certwyr, ceidwaid belwr. iaetb, amaethwyr, a mwawyr, gydag esgidiau cyfaddas am brisiau yn amrywio o 7s. 6c. i 13s 6c. ond anfen cerdyn pdst i A. T. Hogg, Stratt)miglo, Fife, cewch catalogue darluniedig, gyda'r hwn y gellwch wneyd dewislad doeth.

RHEUMATiSM CURED BY A NEW REMEDY. 50,000 BOXES 11 1. I I,- I FREE For rheumatism and gout, those hor- rible plagues, I dis- covered a harmless remedy; and in order that every suffering reader may learn about it, I will glad- ly post him a Box Free. Thiswonderful remedy which I dis- covered by a fortun- Mr. J. Tomlinson. 59, Wer- ate chance. has curecl burgh Street, Derby. Cured January 1902. 12th Sep t. ID05, 10 years standwg, • Nn rpiar»<;« a moDg them persona reports, JNo relapse. upwards 80 years of age. No matter what your form of rheumatism is this remedy cures. Do not mind if other remedies have failed, nor mind if doctors say you are incur- able. Mind no one but write me at once, and by return of post you will receive the trial box. also the most elaborately illustra ted book ever got up on the subject of rheumatism and gout ABSOLUTELY FREE, It will tell you an about your case. You get the remedy and wonderful book at the same time, BOTH FREE, so let me hear from you at once Address JOHN A. SMITH. 703, Bangor House, Shoe Lane, London, E.C. Send NO money OR stamps.

GENS D)Q A BTHAU. JONlCs-Ionawr 9fed, priod Mr. T. Arthur Jones, 9 Adelaide Road, Edgeley, Stockport, ar ferch. HUGHES tonawr 5fed, priod Mr. Robert Hughes, 3 Old Chapel Square, Llangollen, ar feroh. PBICH— Ionawr 14eg, priod Mr. Richard Price, Middle Lane (yn ngwa&anaeth y Gorphoraetb), Dinbych, ar fab. PRIODASAU. PBlTCHARD-WILLIAMs-Ionawr 9fed, yn nghapel y Methodistiald Calfinaidd, Gerlan, Bethesda, gan y Parch. John Owen, B A., Bowydd, Ffestiniog, a'r Parch. Ezra Jones, Preatatyn, y Parch. John Pritchard, M A B D., Cesarea (gynt o Prestatyn), to Miss Annie Williams, Bodffordd House, Bethesda. Y gwas oedd y Parch. H. H. Roberts, B.A., Capel Cnrlg, a'r forwyn oedd Miss Mary Williams, chwaer y briodasferch. WILLI AMS — MORRIB- Ionawr lOfed, yn Dghapel y Methodistiald Calfinaidd (Saesnig), yn Vale Street, Dinbych, gan y Parch. D. E. Jenkins, y gweinidog, yn mhresennoldeb Mr. Gwilym Parry, cofrestrydd. Chapel Place, Mr. Benjamin Williams, pobydd, Y Slop, Trefnant, ger Dinbyoh, ft Miss Annie Morris, Brighton Road, Rhyl. MARWOLAETHAU. DAVIEs-Rhagfyr Slain, yn 63ain mlwydd oed. Mr. Edward Davies, Penffordd Bedw, Carmel, ger Treffynnon. DAVIES Ionawr 8fed, yn 82aln mlwydd oed, Mr. William Davies, Aran View, Bala. EDWARDS — Ionawr 4ydd, yn 49aln mlwydd oed, Mr. D. Edwards, Osborne House, Bala. Claddwyd ef yn Rhydywernen. EDWARDs-Ionawr 6ed, yn 78ain mlwydd oed, Mr. Thomas William Edwards, 22 Etrol Street, St. Michael's, Liverpool (gynt o'r Gwlndy, Rhuddlau, a T^'n L6n, Green, Dinbych). EVANS — Ionawr 6ed, yn 43ala mlwydd oed. MrI. Ellinor Evans, anwyl briod Mr. Richard Evans, Ty'nywern, Llangar, Cynwyd. HUGHES-Ionawr 8fed, yn 76ain mlwydd oed, Mr. Edward Hughes, 1 Klmberley Street (gynt o 22 Dovey Street), Liverpool. Claddwyd ef yn ceme- tery Smlthdown Road, dydd Iau. Josims-Ionswr 9fed, yn 70aln mlwydd oed, Mr. Henry Richmond Jones, 12 Walmer Road, Waters loo, Liverpool. Claddwyd ef yn nghladdfa Anfield, dydd Mercher. LEWIS- lonawr laf, yn ddeng mlwydd oed, Evan Daniel Lewis, anwyl fab Mr. a Mrs. Daniel Lewis, Henfynyw, ger Aberaeron. Y dydd Sadwrr dilynol daearwyd et gorph yn nghladdfa Llwyncelyn, lie yr arfera y teulu addoll. Gwasanaethwyd yn y t, gan Mr. Morgan Evans, Rhydgwinllanau, ac yn yr add. oldy gan y Parch. J. Howell, y gweinidog. Yr oedd yr ymadawedig yn or wyr i'r diweddar Dr. Thomas Phillips, o'r Neuadd Lwyd, a'r teulu yn preswylio yn hen gartref y doethawr adnabyddus. Yr Argl- wydd fyddo yn gynnorthwy i'r tenlu oil yn eu trallod blin. LLoYD-Ionawr lOfed, yn 25aln mlwydd oed, yn dra sydyn, Johnny Lloyd, anwyl fab Mr. John a Mrs. Frances Lloyd, Water Street, Abergynolwyn. MORGAN-Ionawr 8fed, yn 104 Penny Lane, Mr. John W. Morgan, 1 Rose dale Road, Tranmere, Liverpool. Claddwyd ef ddydd Mawrth. NOTT-Ionawr 14eg, yn 68aln mlwydd oed, Mary, gweddw Mr. W. A Nott, llyfrwerthydd, &o,. Vale Street, Dinbych Claddedigaeth breifat, yn myn- went yr Eglwys Wen, dydd Iau. RicHARES-lonawr 8fed. yn 65ain mlwydd oed, Mr. John Richards, 21 Kremlin Drive, Stoneycroft, Liverpool (gynt o'r Grange, Frankton, Croeaoswallt). Claddwyd ef yn nghladdfa West Derby, y dydd Iau dilynol.

Syrthiodd William George Lemprier, 53ain mlwydd oed, Uafurwr amaethyddol o Jersey, o lofft wair ar y llawr islaw, ddydd Sadwrn, a bu farw mewn canlyniad i'r niweidiau a dderbyn- iodd. Cyfarfyddodd Harold Lucas, 18 mlwydd oed, prentis o fitter, o Kainhill, a'i farwolaeth trwy goesi llinell y ffordd haiarn. Dychwelwyd rheithfarn o 'Farwolaeth ddamweiniol,' yn y trengholiad yn St. Helens, dydd Sadwrn. Y mae dros chwarter canrif er pan wnaed Mr. Chamberlain yn Llywydd Bwrdd Masnach. Yr oedd yn 44ain mlwydd oed, dwy flynedd yn hfn na Mr. Lloyd George. Yr oedd John Bright yn 57 pan yr ymgymmerodd a'r swydd, Syr Stafford Northcote yn 48, a Syr Michael Hicks-Beach yn 49. Mae swm y cardiau post a ddefnyddir bob blwyddyn yn y byd yn anferth. Dcfnyddia Germany 1,161,000,000, America 770,500,000, Prydain Fawr 613,000,000. Am y llythyrau y mae yr Unol Dalaethau ar y blaen yn amlwg i bob gwlad arall. Anfonwyd oddi yno yn ystod 1903 o ddeutu 4,109,000,000 o lythyrau. Gwenwynwyd chwech ar hugain o wartheg perthynol i ffermwr o'r enw Mr. T. Williamson, Drumbuie, Dumfries, ddeehreu'r wythnos. Yn mhen yr hanner awr ar ol i'r perchenog roddi feed o India meal iddynt cafodd hwynt wedi marw. Gwrthododd tair eraill y bwyd, ac y maent hwy yn iach. Y mae'r golled dros 600p. Dydd Llun oedd y diwrnod I enwi ymgeiswyr dros y eedd wâg yn nghynnrychiolaeth Brough* ton, ger Gwreceam, ar Gynghor Sirol sir Ddinbych, aachoswyd trwy ddyrchafiad Mr. J. A. Harrop i'r swydd o henadur. Yr unig beraon a enwyd oedd Mr. Francis Albright Sturge (H.), Broughtou, a ohafodd el ddychwel* yd yn ddiwrthwynebiad.