Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
! _---_-----_---..:-------_-…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I Y GWEITHIWR A'R LLYWODR- | AETH. Treuliwyd rhan o ddau <ddiwrnod yn Nlry y, Cyjffredin, yr wythnos ddiwedd- af, i ddadleu ar yr amcarngyfrifon ynglyr, a chymiorthwyo y gweithwyr heb waitb!. Nid ydym yn grwgnach o iierwydd fod cymmaint o amser yn cael ei dreulio' ar y pwngc hwn, canys acldefwii yn rhwydd ei fod yn fa.ter Hosg.awl yn ngwir ystyr y gair. Ar yr un pryd, yr ydym yn rhwym o ddy- weyd fod y dcladl yn un anfoddliaol. edrycher arni, o'r cyfeiri.ad a fyner. Gwir i rai a-reithiau rhagorol gael eu traddocli ynddi, yn enwedig ara,eith dyner, wir deimladwy, Mr. Lloyd George. Er hyny, un anfoddhaol yd- oedd; ac nid oedd gan neb oleufynag. Ai tybed nad oedd yno ormod o dafiu y baich y naill ar y llall hefyd? Tail ai Canghellydd y Trysorlys y bai ar yr hudlewyn deddf a, basicdd y Tori-aid yn 1905. Gosodai Plaid Llafur faich y bai ar Mr. John Burns, am nad oedd efe yn gweinyddu y ddeddf mewn ys- bryd priodol. A llywydd Bwrdd v Idywodraeth Leol ei hun a. dueddai yn gryf i awgrymu fod yr anha,wsderau yn cyfodri o'r hyn a alwai eie yn elfenau moesol a phel'sonol' y cwestiwo; neu, mewii geiriau enÜll, cymmeriad v gweithwyr heb waith eu huna-in. Dy- lasai, deddf sydd mewn: grym er's tair blynedd fod wedi dwyn mwy o ffrwyth erbyn hyn; ond, ai nid gwreiddyn y drwg ydyw fod y Toriaid, pan yn ei phasio, wedi gofalu am iddi fod yn nwylaw pobl i'w gweinyddu na. w*nacnt chw-areu teg a hi ? Dodex y bail am ei methiant ar yr ysgwyddau priodol. Tynodd Mr. Piamsay Macdonakl werr oddi wrth yr etholia/d yn Glasgow a y creda yn amlwg yn ei chywirdeb. Dywed fod y Rhydrfifrydwr wedi colli y dydd yno am rod .,y gweithwyr wedi. troi yn erbyn Masnach Rydd, ,iiii i-tarl yw y Llywodraetb vyedi gweinj7ddu y dd'eddf lion yn eiffeitliiol. Pa faint o wir a all fod yn lxyn nid awn i geisio penderfynu. Hyn a wyddom, set, fod u, 11 y Llywodraetb yn awr yn gosod llinell au i weithio arnynt ag y gellir disgwyl ffrwyth toreithiog. 0 hyn allan byd 1 gofal gweithwyr y deyrnae iar y Bwrd 1 Masnach, a phe baem haws tynghed- em Maid Llafur i'w gynnorthwyo hyd eithaf 'eu gallu. Llawn digon o waith sydd gan Fwrdd y Llywodraeth Leol iofalu am y tlodion, a gweinydeliad y deddf au perthynol iddyntv ac ar lawer cyfrif y mae gofalu am y gweithwyr yr portl-iyii nes i'r Bwrdd Masnach. Ni cheir llawer o fudd o' osod mawr bwys ar ,4cliffygion cymmeiiiad rhi o'" gweithwyr sydd yn segura. I'r diffyp ion hyn y mae eu hachoskin :diffyg addysg, Itlyuyddoedd yn caeA eu gwas- tra-ffu trwy gael eu gosod i weithio yn rhy gynnar ar eu hoes, y drygau sydd yn anwahanol gyssylltiedig a, gweithio yu achlysurol, teimlad darostyngol I sydd yn cael ei gynnyrcliu gan ddydd- iau oofer chwilio am waith, a methu ei gael. Ni bydd y trefniadau newvdcliün ft ei Lb iol ). gyrhaodd on liuiiK-an na eliir RViniund yinailb y Itvi; 1i'\vy siorhau gvs'aitli (-ysson, r-ened!- aethol, i'n gweithwyr n1;j"fodllS: megys. plann coed. Ar gyfcr drwg mor j'awr I rlwid cae1 meddyginiaet-h fawr. Mod a bynag, yr ydys yn edrych yn mlaen at doriad y wawr ar achos y gweithiwr. I IDtto, ammod tori ad y wawr ydyw fod y Llywodraetb yn cael chwareu teg gan y gweithwyr eu hunain, a plalaid Lla-fur i roddi ei chynlluniau mewn gweith- rediad. Nid oes synwyr mewn dylorni j a. })hr.iodoli difrawder a (;liam-ddyl)en- II' ion i Lywodraet-h on est sydd yn g wneyd I ei goreu i wella cyflwr y OJ dosbarth I gweithiol. Y diffyg lamynedd, a'r .ys- bryd drwgdybus a ddangosir gan blaid ¡ Llafur a, wna fwy ar hyd y blynydd- ¡ oedd i ddrygu achos y gweithiwr na dim arall ag y gwyddom ni am dano. | Os mai caru achos y gweithwyr y mae j y blrucl hon-a diau mai dyna, MeVN-Li gwirionedd, a wna—pa reswm na | ciivssondeb a ddichonfod, er enghraifit, mewn dwyn ymgeisydd all an mewn ethola,eth pan y gwyddis mai unig effaiitli hyny fydd trosgiwj'ddo y sedd i ddwylaw gelynion y gweithwyr? Chvladweiniaeth hunanleiddiol yw petb fel hyn. Gwna y Llywodraeth gym- maint ag a all hi i r gweithiwr, tra yn gofalu, yr un pryd, am arngylchiadaa mawrion, cyfifredinol, y deyrnas a'r ym- :C J -to. t.I toi herodraeth.
MELLDITH OPIWM.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MELLDITH OPIWM. O'r diwedd y mae y ddirprwyaeth gynnwysedig o gynnrychiolwyr agos bob gwlad o bwys a appwyntiwycl i wneyd ymchwiliad i gwestiwn y fasnach mewn opiwm yn pi wa hanol agweddau wedi dyfod trwy ei llafur enfawr, a thrwy ei medr a'i dyfalwch dihafal wedi, gwneyd gwas- anaeth ammhrisiadwy i ddynoliaetb, fel y ceir gweled, yn amlwg, ni a gred- wn pen pen ychydig flyin-ddoedd. Yu awr, a'i gwaith bron yn gwbl orphen- edig, gellir sy-naio, y canlyniadau i ryw raddau, er, ar hyn o bryd, mai nid yn gyflawn. Digon tebyg na bydd y ffuL' gymmedrol a diplomyddol sydd ar y penderfyniadau a, fabwysiadwyd gan y dirprwywyr yn rhoddi boddlonrwydd i'r rhai sydd yn teimlo mor elyniaeth- us tuag at y llygredigaeth dychrynllyd hwii; fEd nad oes ond ei diddymia-d llwyr a diattreg a ddaw i fyny yn llawn a'u dymuniadau. Nid ydyw adroddiad y ddirprwyaeth yn myned mor bell a hyny. Etfco, gellir yn hyderus obeith- io y bydd dylanwad moesol y pwyllgor cryf hwn ar ein Llywodra.eth ni, a llywodraethau eraill, yn foddion i brysuro gwaívriad y diwmod hapus hwnw. Yn y penderfyniad cyntaf, yr hwn, gyda 11 aw, a gynnygiwyd gan, ein cynnrychiolwyr ni,, cydnabyddid go- nesffcrwydd; diffuant Llywodraeth China, yn ei hymdrechion i ddiwreidd- io: cynnyrchiad a, defnydidiad opiwm trwy holl derfynau ei hymherodraeth.' Cydnabyddid, hefyd, y cynnydd sydd wedi cymmeryd lie yn nheimlad gwrtli- wynebus y cyboedd yn China i'r fas- nach, a'r awydd am dcliwygiad. A r hod did arbenigrwydd ar y llwyddiant sydd wedi bod ar waith nad oes genym ond dirnadaetli ammherffjaitli am ei faint. Mewn clau o benderfyniadau Prydeinig sydd yn dilyn rhoddir pwys ar y cynnydd diweddar sydd wedi bod yn y defnyddiad ar y cysglwyn niweid- iol a adwaenir wrth yr enw morphine,' j gan ddadgan yr angenrheidrwydd an- | hebgorol am i bob teyrnas a. gwlad fabwysiadu mesurau c'r fath flvyaf j llymdost i reoleiddio gwneuthuriad a gwerthiant y tnvyth hwn, a. phethau niweidiol a gwenwynig cydryw—oil J 11 berthynasau agos i'r opiwm. Ynglyn j a. hyn cymmliellir yr amrywiol lywodr- ¡ aet liaii i osod vn wvdd- onol ar waith am gyf-feriqti a'u tuedd i wrthwoithio y drwg. Cynnrychiolwyr Unol Dalaethau yr America sydd yn gyfrifol am bender- fyniad yn dad gan, gan fod gan bob Llywodraeth yn barod ddecldfau arben- ig yn gwahardd ysmyglo opiwm, y j dylent hefyd basio gwaharddiant pen-T dant ar allforiad y trwyth hwn, a'r rhai tebyg iddo, i bob gwlad a fyddo yn gwahardd eu dygia-d iddynt. Pender- fyniad Americanaidd arall a. (Iclywecl y dylai pob Llywodraeth gymmhwyso eu deddfau cyfteriol (' pharmacy laws ') at eu deiliaid eu hunain yn eu dosbarth- iadau trafnoddawl, eu tiriogaethau, trefedigaethau yn China. Ymunodd Prydain a'r America a'u gilydd i gynnyg penderfyniad arall, ystyr yr hwn ydoedd fod yr oil o amrywiol lywodraethau a, gynnrychiol- id ar y ddirprwyaeth yn cael eu cym- mhell, mewn undeb a Llywodraeth China, i attal gwneuthuriad a gwerth- -1 iant y cyfferiau hyn y proffesi-d eu bod yn wrthweithiol i opiwm os byddai ynddynt ddim o'r opiwm ei hun, na chwaith o'r perthynasau iddo y cy- feiriasom atynt. Pethau i wrfhweitlr.o opiwm ag opiwm ei hun Gaiii y dirprwywyr Prydeinig yr oedd penderfyniad wedi ei dynu allan, vn dadgan gofid am nas gallai Llywodraeth China, osod ger bron y ddirprwyaeth vstadegau y gellid yrnddiried ynddynt am \r op!wan, a'r deinvudisd arno. Ulld, iymv\ d bwn v n ol cvu gviro vsf. ait; fod ('•ynnrycliioj\vyr Ciiina ei inin ymrwymo i ddwyn y peili o dan svlw mwyaf urbenig (211 y penderfyniad Chineaidd i gymmhell v Llywodraeth i gydweithredu a China ac addaw cwtogi yr allforiad ar opiv/m i China ar yr ammod. fod llai o bono yn cael ei godi yn China ei hun, a dyn- wyd yn ol. J\Iae- yn debyg mai yr llyn a wna Llywodraeth China yn awr fydd carlo mlaen yn uni-on- gyrchol a'r Jdywodraelh Brydeinig, er ceisio cael ganddi hi arfer ei dylanwad ar Lywodraeth yr India i beidio anion ei hopiwm i'r Chineaid. I ni. y ffaith mai or India, yr anfonir y rhan fwyaf o'r opiwm sydd yn. peri y fath felkiitJ i'r Chineaid yct-nv y bryclieuyn duaf sydd ynglyn a.'r holl gwest'fvvn, ar wa-han i effeithiau andwyol y trwyt-b ofnadwy. Addefwn fod yr "India \yn dlawd, a- bod eyllid mawr yu deiljiaw iddi o'r fasnach fall. Ond, yn sicr, y mae dwa. ar drafnidiaetli o fath hon yn beth nas dylesid ei oddef am foment erioed.
--------------YR ARLYWYDD…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YR ARLYWYDD NEWYDD. Bydd Ian yr oedd Mr. Taft, arlyw- ydd newydd Unol Dal aeth au yr Ameri- ca, yn dechreu ar e.i waith, ac yn cyf. hvyno ei anerchiad i'r gynghres. E: ragflaenor, modd bynag, ydoedd we,d; cymmeryd maes gwladweinyddiaetl Americanaidd i mewn i gyleh ei weith- rediada.u mor drylwyr fel mai prin Y1 oedd oongl wedi ei gadael i'w olynyde i dori tir newydd. Ac fel na ddisgwyl- iem felly ni cheir chwaith nemaw1 newydd-deb yn yr anerchiad. Ar yr un pryd, teimlid cryn d-dyddordob an gael gweled pa beth a. ddywedid ganddr yn eianerchiad cyntaf. Y mater neill- duol y teimlid dawr mewn gwybod pa beth a ddywedai efe arno ydoedd v trefniadau cyllidol a masnachol ne wyddion, Ddiwygiad y Tariff. Ai tybed y byddai ganddo. wladwein- Z7) iaeth newydd i'w ehyhoeddi ar y pwngc, oedd y cwestiwn a ofynid yi lied gyffredin. Wedi cael yr anerch iad gwelwn ei bed yn rhedeg ynglyr ti, r cwestiwn neillduol hwn, yn mroi yn gyfangwbl, a-r hyd yr hen linellau Nid yw v Weriniaeth yn myned i ym wrthod a diffyndolliaetli dan ei arwein iad ef. Nid yw yr amser wedi ae.ddfed. i fabwysiadu Masnach Rydd. Ar y 15fed cyfisol—dydd LInn neBal -bydd eisteddiad arbenig o'r Gynghre1 yn cael ei alw ynghyd, ac hyd nes bvddo y treinia.dau cyllidol newyddio; wedi eu mabwysiadu rhaid yw y byd'' raddau mwy neu lai yn ansicr. Yr wyneb hyn a-wgryma yr Arlywydd Tafl mai. doet-h yn y ddeddfwrfa fydd pen derfynu pwngc y tariff' cyn ymafly1 mewn unrliyw waith arall. Ac ni oes neb yn ddiau a ddywed mai nid awgrym llawn o synwyr cyffredin cryi ydyw hyn. Yn ol fel yr adlewyrchir yn nghyfnewidiadau mynych y prisiar' ar gyfranau y ffyrdd a changhen- au masnachol eraill ar y Gyfnewidfa Ar ianol, y mae busnes' yn America wedi bod er's peth amser yn dyhoeni mewr ystad o farweidd-dra, ac yn cael ei gari, yn mlaen ar linellau by nod o'r anseiydl og, ac y mae yn dra thebyg mai *yn y cvflwr anfoddhaol hwn y bydd yn par hau hyd nes y ceir rhyw oleuni ar yr ammo'dau o dan ba rai y byddis yn ei ga.rio yn n-ilaen yn y dyfodol. Nid ydyw yr awgrymiadau am y llinellau iar ba rai y dylid gwneyd cyfnewidiad, yn 01 yr anerchiad hwn, yn arwydd-o y bydd Di wy.gvyyr y Tariit' yn cael eu boddhao end i raddau by chain iawn; os o gwbl. Dadleua., efe, fel y gwnai Mr. Roose- velt ac eraill o'i flaen am ddiffyndoll iaeth a. fydd yn cyfarfod cost y cyn- nyrchu gartref o'i gyferbynu a'r gost o'i gynnyrcliu oddi cartref, a dywed ni bod yn rhaid cael tariff' o'r radd uch fif (' maximum tariff') i y ml add ag ef. Ar yr un pryd dadleua y dylai swm y tollau ,[1. godir fod yn gvfartal i swm y cyllid y bydd cvflwr cyllidol y Drysorfa yn gofyn am dano. Ar y llinellau cy ffredin hyn y mae diffyndolliaetli yr America wedi arfer gorwedd yn wastad. er fod cryn gyffro wedi bod er's peth amser am ostwng rliyw gymmaint ar y tollau, ac er fod 3!r. Taft ei hun wedi arddangos cryn bleidgarwch i hyny, etto, er hyny, nid yw yn ymddangos yn debyg yn awr y bydd nemawr, os dim cyfnewidiadau yn cael eu gwneyd yn ebrwydd. Nid dyna y wladweiniaeth ar hyn o bryd, mor bell a.g y gallwn ni gasglu oddi wrth yr anerchiad. Ond, bydded hvt; j-na fel y bo, da ydyw cael ar dd "nil cyfnod yr ansicrwydd i gael oil ^-neyd mor fyr ag y bydd Y11 ddichonadwy. A phan y darfyddo, gellir disgwyl bywiogrwydd mewn mas- nach yn Unol Dalaethal1 yr America, yr hyn a effeithia yn ddaionus ar fas- nacl; yr holl fyd. Yn y cyf amser, caffed Mr. Taft arlywyddiaeth lwydd- iannus ar hyd ei dymmor.
==-=-.""--.-------,------------...:...-------Y…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
==-=- Y FYDDIN DIROL. n Y fftisiwn yn y dyddiau hyn, ydyw (lywevd gair da am y fyddin newydd bjdd wedi ei ehreu gan y Gweinidog Pibyfel. i 11 11 amdditiyn os d'aw hi yn dar aw arnom. Pan geir gweinidogion Ym- neillduol blafeiillaw molia.T..1DU, .¡.? n eya-iiTieryd wydd eaplanitcid voddi, a -'haws o t;d claiar. tiros y iUvyf-jaeib Ni i-ali iroi yu orselog dmsti, nxl di.og>d a lyadaj^ dyweyd gair yn ei herbyn, hyd yu oed pe 'uae ynom duedd at" hynv^ Yr unig beth a arswydwn vdvw gweled Sasiwn y Methodistiaid, Cyfarfodydd (. Iim arterol yr Anmbynwyr a\ Bedydd- wyr, a chynnadledd y 'Wesleyaid' yn pasio penderfyniadau i annog ein pobl ieuaingc i ymuno a- hi wrth y miloedd. Modd bynag, y mae R. W. Haldane yn sicr wedi anfarwoli ei litili fel Gweinidog JIhyfeJ yn nag y gwnaeth erioed yn y gylraith. Nos Ian diwe-ddaf ef-e, a gyflWYllOdd amcangyfrifon y fyddin mewn araeth a barhaodd ddwy awf. Dangosodd yn y dull clir Fvdd vil Pi nodweddu bob amser yr hyn o wnaed o r dechreu hyd. yn awr ynglyn ag ad. to- t.J b t.] Ö drefniad yr hen fyddin fel y cawsai ef- In gan y GWêillidog Ebyfel methia.ntu^, Mr. Arnold Forster, yr bwn na fedd ddim ond ei ddau enw i'w wneyd Y11 walianol i ddyn cyffredin or yr lieol. Gwir fod y fyddin newydd yn llai hen, er hyny, effaith y cyfnewidiadau diweddar "yAy", gwneyd y newydd yn llawer mwy offe-ithiol na'r hen. A rhagora yn ddirfawr yn yr hwylusdod <\ pha un y gellir ei chrynhoi ynghyd mewn byr amser, etto yn ei narth, pi bryd bynag y digwyddo galw am dani. a pliob un o'i haolodau wedi ei ddysg- yblu yn berffaith. v Gall meddwl am y pethau hvn a'u cyffelyb beri llawer o hyfrydwch, yr ydys yn addef. Ond, yn ei ymyl y Ma,3 siomedigaeth. Daefli y Rhyddfiydwvr- at yr awenau ychydig dros dair blynecld yn ol, a'r cri mawr y pryd hwnw ydoead yr angenrheidrwydd am gwtogiad ar y treuliau ynglyn a'r fyddin a'r llyng-e.4. ac mewn cyfeiriadau eraill. Ysywaet-h nid yw yr addewidion wedi eu cyfLawni, na'r goheithion wedi eu sylweddoli. 1'r gwrthwyneb y mae wedi digwydd, rbaid cydnabod. Nid oes dim tebyg i iawn.. drefniad am sicrbau cynnildeb,' e.bai Mr. Haldane- nos lau diweddaf; ond. ni chaed dim yn mhellacli ganddo i awgrymu ei fod ef am droi ei eiriau yn t) 'weithred a gwirionedd.' Erys y cynnildeb ei hun yn nghanol y t'ymmyl. air- o hyd, a gofynir am chwaneg-o arian. Gan nad pa un ai ar yr Al- maeniaid ai ynteu ar ein diplomvdd- iaeth ni ein hunain y mae y bai am cs tyngia.d ynglyn a'r llynges yr ydys wedi t b t.- b. 0 rhoddi pob gobaith am ostyngiad ynglyn a'r llynge& i fyny er's wythnosau. Trymhau ein beichiau a wna, Mr. Mc' Kemm. Hyd yr wythr^os dddjvveddaf, aarhaem i osod peth goglud ar Mr. Haldane. Yntau, ysywaeth, sydd wedi troi yn gorsen siomedig i bwyso arni. Yn ei adran ef, yn sicr, fe allesid gwneuthur rhyw both. Mewn t.air blyn- edd, y mae nifer y dynion yn y fyddin yn llai o ddeunaw mil ar hugain; hell law arlied dwyn mil wyr adref o Dde ye Affrig. Ond, U och! y mae y fyddin •echan drefnus yn. costio mwy i ni na yr hen fyddin fawr, di-drefn-a-do?- barth. Ar wyneb yr ameangyfrifon ceir gostyngiad o 24,000p., mae'n wir. Ond, arian wedi eu troi, a'u gosod ar y? India, mewn enw ydyw y rhai hyn. Nyni fydd yn gorfcd eu talu. Prin y mae hyn yn deg a ni nac a'r India. Yn yr hen amser yr oeddis. yn cadw byddin fawr yn yr India am fod genym ofn Rwssia. Mae Japan wedi 'settlo' "Rwssia, ac wedi gwneyd ymrwymiad y "Riff ei byddin hi ein helpu ni i aJillddi. ffyn yr India. Ac yr ydym hefyd, mewn cyfammod a Rwssia ei hun, fe! nad yw yr hen reswm dros fyddin Indi. aidd gost us yn dal yn awr. Ond, er hyny, chwyddo y mae ei thraul. Gall- em dybio mai po leiaf fo ein byddin, mwyaf fydd ei thraul; a pho uiogelaf h fo yr India, hefyd, drutaf yn y byd yw ei liamddiffyniad. Tri safon Rhyddfrydwr i brofi trefniad- au' milwraidd yrlynf fa) effeithiol- rwydd; (b) cynnildeb; ac (c) gwrthwyn- ebiad cryf a phenderfynol i orfodogaeth vnglyn a'r gwasanaeth. Gallwn fod vn dawel ein meddyliau ar y pen cyntaf debyge.m. Nid ydyw yr ail ben mor. ddiammlic-uol. Ar y tiwdydd pen, yr oedd sylwadau y Gweinidog Rhyfel yn. bob peth y gallasem ddymuno iddynt fod. Ond, yn sicr y mae rhai pethau annoeth wedi eu pwnevd a'u dywey 1 yn ddiweddar svdd yn chwerw eu bias, a dyweyd y 11 ei af am ,-anvnt. Modd hrna.g.. y mae yn debyg mai y peth pn. af v dvlem osod pwvs a mo vdvxr fod "■vin yn v fvclclin- dirol newydd àlh nrnddiffynni dicronol ar gyfer nob tai*a.w a ddichon ddyfod iriion-I yn y panrif-hoh r.s byth.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
O'r 305.4P8 o bersonau wedi priori yn Lloegr a Chvmru, yn 1Q50, yr oedd 118.171 yn methu vssrifenu. Cafodd George Bradsbaw cychwvnyM y Railway Guide enwog, ei eiii yn 1801, a bu: farw yn 1853
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Woods' Great Peppermint Cure for Cou^if and Coldis never fails. Iflh %$• and Coldis never fails. IlIf, '-Ig-
TRAMOR.I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ei galw ynghyd yn ddiymdroi er mwyn rhoddi attalfa ar draha, Gweinidog Traraor Awstrii. Un newyddiadur a fygvthla drlialedd Duw a dynion arno ef a'i wlad am ofwyo gwlad fecban ddinerth. Llawn Anarchaeth ydyw Persia, ac ym- laddfeydd yn cyrameryd He yii Y Parebedig Arghvydd William Cecil a gyrhaeddodd i brifddinas China gano! yr wythnos ddiweddaf ar genhadaelh addys" ol. -C-=- Ei brif iieges ydyw sefydlu prifysgol yn y wlad fawr. Gwrthodwyd y cynnygiad i godi y doll ar ewyllysiau yn Senedd yr AImaen wythnos yn ol. 0 bentref Earajos, yn Yspaen, ceir hanes cyflafan sydd yn profi. natur cla,ninid ffyrnig yr Yspaenwr. Tri o ddynion ieuaingc, o'r enwau Valero, Rubio, a Martin, oeddynt yn caru yr un enetli, g-alem dybio, yn ddigon o ffolog i fetliu penderfynu in un o'r tri a gym- merai hi. Y tri llangc a gyttunasant 4'u gilydd i ym- Iadd am dani hyd farw ac wrth gwrs, bod i'r hwn a fyddai wedi ei adael yn fyw ei chael —a chroeso. Yr ymliddfa a fu, yn y dull Yspaenig, ar lianner nos mewn rnaos unig, gyda chadach am y fraich aswy, a chylleli f.iwr yn y lIaw dde. Rhuthrodd y tri y naill ar y Hill fel dyw- algwn; a boren dranoeth caed y tri, Valero a Rubio yn hollol farw, a Martin wedi ei or- chuddio tg archollion gwaedlyd. Efe a lewygasai o goll gwaed ond, yn dra awyddus i wella er mwyn arwain y llangccs a ennillwyd mor adrud ganddo at yr alloc. Yr oil a ddywedwn rii yclyw oi hod hi yn rhy ddrud o lawer. Ni fu ddrwg erioed nad oedd ynddo ddaioni i rywun, fel y gall dwy til a banner o weith- wyr segur Berlin dystio am yr yst-onn fawr o eira yno yr wythnos ddiweddaf, Rhoed hwy ar waith i glirio yr eira o'r heolydd a'r un lwe a gafodd gweithwyr di- waith dinasoedd eriill yr ymherodraeth. Y diffyg yn ngliyllideb Fframgc yw pum miliwn a banner o bnnnau. Y llifogydd diweddar yn yr Almaen ydynt wedi difrodi lIa wer o eiddo, ac ofnir chwaneg o lifogydd ar doddiad yr eira presennol. Ffermydd yr opiwm yw China ydynt yn goJledfawr iawn yn awr, o herwydd y cri yn erbyn y drwyth wenwynig ond, gwrtboda y Llywodraeth ostwng dim ar y rhenti. Boreu Mawrth dechreuwyd eynghaws neillduol o ddyddorol vngl vn a lladrata I merch yn un o iysoedd Pari?. Cyhuddid Mine, Bassot, priod y Cadfridog Bassot, o Nice, o ladrata ei merch ei hun trwy orthrech, a'i hamddifadu o'i rhyddid. Heddwas dirgelaidd preifat a gyhuddid o gynnorthwyo yn y Iladrad. Yn ol yr banes a adroddwyd gan yr erlyn- iad darfu i'r ferch ieuangc arddangos awvdd cryf am fywyd mewn lleiandy, a thaer erfvn- iai ar ei rhieni i ganiatau iddi 'ymneillduo am y gweddill o'i hoes i (1(1 crefy Idol.' Hyny nis gwnai y tad a'r fam ac yn lied fuan ar ol Jwny, diddymwvd v tai crefydd- ol' yn Ffraingc, a pheidiodd hithau I},'i hawyddfryd. Yn nesaf hi a ddaeth i gydnabvd liaeth â chwaer a, fuasai i mewn yn nn o'r ileiandai gwabarddedig hyn, a'r hon oedd yn eidw ty anawdurdodedig o'r fath yn nghymmydogaeth Paris. Yn sydyn diflanodd yr eneth o i chartref: a buwyd ennvd heb wybod mai wedi myned i'r I cartref -liwn yr oedd hi. Mor gynted y gwybu hi, llogdd y fam fodur a ehwpl o weinyddion cryfion mewn meddygdy, ac aeth tna'r tan, gan wylio ei merch yn dyfod allan o'r eglwys un boreu- gwaith. Rhuthrodd y ddau weinvdd ar yr eneth cipiasant hi i'r cerbvd ac yrnaith a bwv ar ffrwst tua therfyndir yr Yswissdir, er mwyn ei gosod hi mewn ysbytty preifat yn Geneva. Ar y fFordd gwnaeth y garchares amryw geisiadau i ddiangc; a pha bryd bynag y safni y cerbyd hi a waecl d-i i ond y ddau weinvdd a amneidient ar y rhai a fyddai vn clywed ei bod hi yn wallsrof, ac felly llwyddent i ddhrf- ogi pob drwgdybiaeth. Modd bynag, llwyddodd y ferch ieuangc i neidio allan o'r cerbyd ond, er tiddi redeg ei goreu, fe'i daliwvd yn ebrwydd, a dygwyd hi yn ol, er ei gwaethaf. Yn y cyfamer, ac heb i neb ei gwelerl hi a lwyddodd i ysgriblo nodyn a'i anfon i'w chyf- reithiwr yn Paris. I Hi a roes y noivn i wladwr ar y ffordd, n ofyn iddo erroddi yn v llytbyrdy, yr hvn a w"npth yntau ac i hyny y line hi i ddiolch am ei rhyddhad. Hi a fu am noson yn y gwallgofdy yn Geneva, canys tyhiofhl yr arolygwr yno ei bod hi wedi ei phasio fel yn wallgof. Y foment y cafodd efe wefreb oddi wrth y twrnai yn Paris, efe a'i gollyngocld yn rhydd. Y fam a ddywedodd mai hi yn unig oedd yn gyfrifol am yr holl ladrata' a fu ar ei merch, ac mai ei hamcan oedd ei chael o ddwylaw y ddynes oedd wedi ei hudo. Wrth gwrs, yr heddwas dirgehidd a ddy- I I wedai iddo ef wneyd y cwbl o dan orchymyn I y fam, am ei fod yn credn fod ganddi awdur- dod. Arglwydd Morley, fel Ysgrifenydd yr In- dia, yr wythnos ddiweddaf, a bennododd ddirprwyaeth i chwilio i mewn i ymfudiaeth Hindwaid i'r trefedigaethau. I O'r diwedd v niae prawf Uiniznlu y pen- aeth Att'ricanaidd, wedi eiderfynu mewnded- fryd o bedair blynedd o garchariad, a chan punt. o ddirwy. Llwyr ddrylliHl yw tynged y Fvrresi Hall, o Liverpool, ar draethau New Zealand. I Hysbysir yn swyddogol fod Llywodraetb I Servia wedi tynu yn ol ei hawliad am chwan- I egiad at ei tbiriogaethau. Codir cyflog arlywydd newydd Unol Oal- aethau yr America i bymtheng mil a thri- gain o ddoleri yn v llwyddyn. Attaliodd yr eira dramwyacth yn heolydd Berlin bion yn llwyr ddydd Merclier. Mewn tlii a dorodd allan mewn tV vn New York wythnos i heddyw llosgwyd deg o her- sonau i farwolaeth. ———.———————— Bhesymau rhyfedd a geir weitbiau dros ys, garu cyplau priod-isol; ond un rhyfeddach nagmewn achos yn Columbus, Ohio, nid ydym ¡ yn cofio ei weled erioed. I Gofynodd ga-r am ysgariaeth oddi wrtb ei wraig, am ei hod hi yn gommedd dwyn mwy I na deg o blant iddo a chafodd ei gais. II Ganol yr wythnos ddiweddaf disgynodd yr eira yn dew yn Portugal, ac hyd yn o d mewn manau na welir eira o'r bron byth ynddynt. Cymmydogaeth Jerusalem a ysgytiwyd gan i ddaeargryn yr wythnos ddiweddaf, a cliladd- wyd cant a hanner o bersonau dan adfeilion adeiladau a ddymchwelwyd. I Try anhwyldeb y Pab yn fwy difrifol nag y tybiwyd ar y cyntaf y gwnaethai, canys dal iwyd ef gan yr anwydwst. | Daeth dwy fil a banner o bobl i'r T.\ Gwyn yn Washington ddydd Merclier, i ffarwelio a Mr. Roosevelt. Wyth cant o ferched ydynt allan o waifch yn Toronto, Canada, y rhai ydyr.t oll yn barod i weithio fesur y dydd. Nid yw Basutiaid duon De yr Affrig yn foddlawn ar addewidion noethion pobl wyn- ion. j Y gweithfeydd naphtha yn Baku, yn Rws- sia, ydynt ar dan. | Ffrwydrad llosgfalaidd o dan y mor a achosodd y ddaeargryn fawr yn Ne yr Kidal.