Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
s ?———"*?'———————— t!y,% Y…
s ?———?'———————— t!y,% Y CYNNWYSI.AD. I :<D'lJ'ldiada1t, &0 1 Nwryddioll Tramor L1y",au Dafydd t'I)tB!)y<)<<iynSt!ta'ordd ?. 3 ft-t/jP'<?"M. -? A?????? 4 Parotoad ir Ddawns 6 lh1'ddon;(efh '8 6 Marchnadoedd. 6 GohtlJiaethau on 7 Hysbi,siadau 8
[No title]
Y -mLE Syr James Wi!de wedi penderfynu nad ydyw priodasFormonaidd yn briodas gyf- reithlawn yn Mhrydain Fawr. Ffatfiodd ei ddedfryd ar yr egwyddor nas iall y Uys gyd- nabod cyttundeb priodasol ag sydd yn cyn- nwys yr haw! o amlwreiciaeth. Pe cydnab- yddai hawl y wraiggyntaf.gallairoddicyfraith ar ei gwf cynt&f am odincb pan nad oedd ond yn unig yn ufuddhau i gyfraith y wlad y byddai yn byw ynddi. Yn mheHach, pe medd- yliem am ddyn yn meddu deugain o wrageid, gallai ddigwydd mai y ddeugeinfed yn unig MdM y wraig gyfreithlawn, gan y dichon fed y fynttf wedi marw, a'r deunaw ar huga!n ereill wedi priodi tra yr oedd hi yn fyw. 0 canlyniad, gallai unrhyw ddyn fyned i Utah, Priodi cynnifer ag a ewyllysia o wragedd, ac yna dychwetyd i Loegr, a phriodi drachefn heb ofni dim ynghylch cyheithlondeb ei HMt. Bydd y ddedfryd, mae'n ddiammheu,; n foddba- ol i lawer o FOImoniaid a ddyehweiant i Loegr. Ymddengys oddi wrth y newyddion diweddaf o America nad ydyw pethau yn myned yn miaen Tn y dyddiau hyn yn rhyw gysuius iawn yn mhlith y Saint yn Utah. Mac dos- barth nid byshM yn eu phth wedi Hwyraino ar y gyfundrefa annuwiot o amlwreiciaeth, ac yn dechreu s.arad yn gyhoeddus yn eiheibyn; a chefnogir hwy gan awdurdodau nnlwraidd yrTJnolDaleithiau. Dywedirwrthym fod y fath rwystrau yn codi ar ffordd amiwreieiaeth fel y mae Brigham Young a'i gwmni yn son am symmud yn un eorph gyda'u gilydd i un o Ynysoedd Mor y De. Nid oes un ammheuaeth erbyn hyn nad ydyw Stephens, Ilead Cel/tre" y Ffemaid, wedi Hwyddo i ddiangc i Ffraingc. Dywedir ei fod wedi myned yn gyntaf i Ysgotland, ac oddi yno trwy Lundain i Paris. Byth ar ol ei ffoedigaeth o garchar Richmond yr oedd yn'aros yn Nublin, o dan amddiffyniad hedd- geidwad Ffeni&idd. Hysbysa y Daily l'ele- propl¡ fod Mrs. Stephens wedi eyrhaedd i Paris, a bod ei gwr a hithau yn bwriadu eyeh- wyn yn ddioed i America gydag un o'r ager. longau o Havre. Ac wedi iddo gyrhaedd i New York, diau y cawn glywed cyn hn. ei fod yn cweryla & Mahony, a'r canlyniad <ydd ifurSotrydedd plaid Ffeniaidd yn, America. Credir yn gyffredinol yn Nublin y bydd ffoed. igaeth Stephens i America yn Mwyr ddinystr i Ffeniaeth yn Iwerddon. Nid oes fawr yn awr yn Marad am y symmudiad, nac yn teimlo un pryder yn ei gylch. Ni chymmerwyd 'neb i fyny yn ystod yr wythnos ddiweddaf mewn un rhan o'r wlad. Dymunem hysbysn, er mwyn galw sy!w at y ffaith. fod yr Adroddiad Swyddol o'r Trethi Heo], yr hwn sydd newydd ei gyhoeddi, yn dMgot na chodwyd Treth Eglwys ond mewn 6,039 o btwyfydd allan o'r 12,074 a anfonas- ant adroddiadau i mewn yn y flwyddyn oedd yn diweddu ar y Pasc. 186(1 Ac nid ydym yn petruso dyweyd nad ydyw y Dreth Eglwys yn cael ei chodi yn banner plwyfydd Lioegr a Chyiiiru. Ymddengys fod y Hywodraeth wedi pen- detfynu adeiladu un adeilad fawr i gynnwys hoti lysoedd barn presennol y brif ddinas. Y mae i fod yn adeilad ardderehog, ac i gyn- nwys 1,100 o ystafelloedd. 0 ganiyniad, Aftid cael architect: a chan nad oedd Mr. Copper yn meddu digon o wrotdeh i wneyd el waith ei hun—hyny yw, i ddewis ei ben- der ei hun, ae i gymmeryd y cyfriMdeb arno ei hun, nac ychwaith yn meddu digon o H'ydd i ymddiried i ymgystadleuaeth gyhoeddus— gorohymynodd i chweeh o bersonau enwog ymgystadlu. Wrth gwrs, nis gallai Mr. Beresford Hope ddioddef hyny; felly gor- ehymynodd Ty y Cyffredin trwy fwyafrif o 101 yn erbyn 70, i roddi derbyniad i'r holt benseiri goren i'r ymgystadleuaeth, gan ddis- gwyl y oeir cynllun Uawet gweU iMt$ un o'r rhai sydd wedi dyfod i taw. Os amcan y blaid Radicalaidd yn y Gyd- gynghorfa Americanaidd ydywdiogelu rhyddid a chyfiawnder i'r segroaid, yr ydym o'n ca!on yn gobeithio y Ilwyddtnt; ae nis g&IIwn yn ein byw lai na chredu y telmla y Uywydd mai ei ddyledawydd ydyw cefnogi pob meour rhesymol ag sydd ynangemheidioli'rpwpas. Nid ydyw yn teimb un duedd i orfodi y Tal- eithiau Deheuot i loddi yr etholfraint i'r negroaid, end dywedir ei fed yn barod I bar- hau y Freedmen's FKfea« presennol am ddwy Synedd neu ragor, os bydd eisieu, ac i dder- byn diwygiadau, y lhai a wnant ei gweithred- iad yn fwy sicr ac effeithiol. Credir ei fod yn awr yn argyhoeddedig 'o'i annoethineb yn traddodi yr araeth boethlyd a gynnyrchodd gymmaint o deimlad yn y wlad. Modd bynag, y mae yn Haith ei Ifod byth ar ol hyny wedi ymddwyn yn fwy moesgar at y blaid Radieal- aidd, ac yn ymddangos yn fwy awyddus i ddyfod i gyd-ddealitwriaeth a hwynt. Maent yn awr yn bared i dderbyn Tennessee ar delerau teg; ond ymddengys eabodym ben- derfynol o gadw y rhan fwyaf o'r Taleithian Deheuol, a!Ian oddi eithf iddynt roddt yr eth- olfraint i'r negroaid. Rhydd gohebydd gall- uog y Pall J-f<J G'c<xe«<' y disgrIBad canlynol o sefyllfa bresennol pethau yn America:- "Nid oes UD nmmheuaeth nad ydyw yr Unol D&I eithian y munyd hWllar fin ymdreehfa ado! Hall. Y mae y Gydgynghorfa yn parhau yn gadarn yn ei phendertyniad i beidio rhoddi derbyniad aelodau a etbolwyd gan y Taleithiau oeddynt YD ddiweddar mewn gwrtbryM, ae annnogir y Llywydd gaa rai 0'1 bw{ gyfeillion yn y corph bwnw i alw eynnrychiolwyr y De i ymgyfarfod yn Washington, Cynnygia y Demoeratiaid, n'o Gwerinol, ymuuo â hwyut. Yna fe fydd dau gorph yn eistedd yn Washington—pob un yn honi m<n CydgyBghorfsL yr Uno! Dateithian ydyw, ao y n)M y Llywydd yn bwriadu cydnabod y corph newydd sydd yn cynnwys yr aelodau Dehenol M y wir Gydgynghorfa. Tyetia y Gogtedd y bydd iddi edryoh ar hyn iet gweithred ryfeigar, i'w hatteb Ran filwyr y Crogtedd. Osleym- mar y eyfryw ddygwyddiad Ie, credir fod y Cadfridog Grant yn sicr oroddi ei gymmhorth milwrnidd i'r Gydgynghorfa. Yna symmudid maes yr ymdrechf? o'r GydgyDgborfs i un 0 ban feusydd y rhylel di. weddar. Nid ydyw y Llywydd etto welli rhwymo ei hun i dderhyn y bon ond eymmhell- wyd hi arno gan ddirprwyaeth luosog 0 iRid: yn cael eo blaenori gan y Seneddwr Davia, 0 Kentuelty; ydyw efe etto wedi pendertynu YD ei herbyn." Y mae yr adroddiadau am y tebygolrwydd i ymdrechfa gymmeryd lie rhwng Awstria a Prwssia yn myned yn fwy dychryntlyd bob dydd-yn gymmaint felly fel y mae eisoes wedi en'eithio yn ddirfawr ar fasnach Germany; ac nid ydyw masnach y wlad hon heb detmlo peth:oddi wrthynt. Ar un Haw, ymddengys ynsiM'fod Ymherawdwr Awstria, naifl at i ddangos ei benderfyniad neu ynte i ymladd mewn gwirionedd, wedi symmud ei fyddin tua't gog!edd, wedi prynu nifer ma.wr o geffylau, an wedi gwneyd cad-ddarpariaethau mawrion. Ar y Haw arall, y mae Llywodr- aeth Prwssia, er ei bod yn gwybod fod Aw:- tria yn ymbarotoi:i ryfei,, y.n parhau igyhseddi bygythion; a dywetjir i'od plaid heddwch, penaethiaid yr hon ydyw y Frenhines a'r Tywysog Brenhinol, wedi ildio. Y mae yn I amiwg fod Hywbdraeth Italy yn credu fod rhyfel gerllaw, ac y mae liys Prwssia wedi rhoddi derbyniad mawreddog i'r Cadfridog Go\'one, Hysgenhadwr 'ailwraidd Italy, ac wedi enwi y Tywysog Frederick Charles yn Ilywydd y fyddin. Y pnf obaith am heddwch yn y ddwy wlad ydyw ansicrwydd y cwrs a gymmerir gan Ymherawdwr y Ffrangcod pe y torai rhyfel allan. Fel prawf o elyniaeth y Pabyddion yn erbyn Protestaniaeth.gattwn grybwylt ei.bpd:yn ffaith nad ydyw Protestaiaid aufon cenhadon i un maes pwys nad vdynt hwy- thau yn anfon cenha "ar eu hotau i geisio gwrthweithio eu dylanwad; end y mae yn dda genym hyabysu nad ydynt hyd yma wedi Ilwyddo ond ychydi iawn. Pan laniodd yr offeiriaid P&baidd'yn Tahiti, o dan amddiffyn- iad magnelau Ffrainge, cynnyrchwyd tetmlad dwys yn mhlith Protestaniaid Efengylaidœ Lloegr a Chymru, ac ofnid ar y pry.d y llwyr anrheithid y maes cenhadol hwnw. and y mae cenadaethau Protestanaidd ynYnysoedd M&r y De mor liosog be 'mor Bodcuog ag y baont erioed; ac yn swr yr ydym yn ciywed o Tahiti, gan fod Uwgrwobrwyaeth yn gyatal ag erledigaeth wedi methu !!wyddo i ddenu y dychweledigion Tahitaidd oddi wrth y gref- ydd symt a ddysgwyd iddynt gan genhadon Cymdeithas Genhadol Llundain, fod caniatad wedi ei roddi o'r diwedd I'r athrawon a!!tud- iedig i ddychwelyd, ac i ail Nm'ile yr eglwyM brodorol yno. Y maent wedi bod yr' un mor aflwyddiannns yn Ynysoedd Sandwich canys er fod yno lawer o Babyddton mewn enw, nid ymunodd cymmaint <g un ae!od o'seglwysi Protestanaidd a hwynt; ae nis geHir dyweyd eu bod wedi attal IIwyddiant yr efengy!. Y mae amryw offeiriaidPabaidd YII Madagascar, ondjnid ydynt yn mhlith y brodorion; ac y mae pfonad yn dangos nad ydyw eu seremoc- iau rbwysgfawr yn effeithio dim ar bagamiaid. Pan y rhaid iddynt ymgystadlu a. symlrwydd yr Efengy!, y maent yn methu enniil catonau y bobi; ac oddi eithr iddynt Iwyddo i ennitt cefnogaeth y gallu gwladol, ac i ddarbwyllo y IIywodraeth i osod rhyw beiriant i .weithio o'u p)aid,n!doesganddyntond ychydfg o ddyl- ar y boblogaeth. Y mae yn dda genym hyobysu fod y cyn-I' nhyrnad o blaid Ysgrif y Diwygmd yn ymledu gyda ehynymdra ag sydd yn dra chalonogol i'r weinyddiaeth a'i chefnogwyr. Y mae bron bob tref bwyslg yn LIoegr wedi gwneyd, neu yn parotoi i wneyd, arddangosiad poblogaidd yn ff'afr: y mesur. Yr ydym yn deall fod eynghor Cymdeithas Cofrestriad Etholwyr Rhyddfrydig Deheubarth sir Lancaster wedi gwneyd trefniadau i groesawu y Drysorfa mewn gwledd yn y Philharmonic Hall, prydnawn dydd lau, y 5ed o Ebrill, i Miihydedda ei ddychweliad dros y rhan dde- heuol o'r sir, ae y mae y boneddwr.gwir an- rhydeddua wedi derbyn y gwahoddiad; a dysgwylir hefyd y rhydd ei bresennotdeb mewn cyfaifod Diwygiadol yn yr Amphi- theatre nos Wener. Cynnelir cyfarfod cy- ffelyb hefyd yn Manchester yr wythnos nesaf, ac y mae ymdrech yn cael ei wneyd i sicrhau presennoldeb Mr. Gladstone ar yr ach)ysur; ac y mae y sitoedd yn dityn eu hesampL Y mae West Riding, sir Gaerefrog-un o'r dos- barthiadau etholiadol mwyaf poblogaidd a chyfoethog yn y deyrnas-yn ymsymmud yn y mater. Y mae y prif aelodau Rhyddfrydig yn y Riding-yn cynnwys Arglwydd F. Caven- dish, A. S.; Is-iarU Milton, A. S.; Syr F. Crossley, Barwnig, A. S.; Arg)wydd J. Hay, A. S.; E. Baine: A. S.; H. Childers, A. S.; J. Holden, A. S.; J. A. Roebuck, A. S.; W. E. Forster, A. S.; W. H. Leatham, A.S.; G. Hadneld, A. S.; J. Stansfeld, A. S.; ac M. Wyvill, A. S.—wedi etfyn ar yr Argiwydd Ragtaw i alw cyfaifod cyhoeddusi gefnogi yr yagrif, am eu bod yn yotirie,d ei bod.yo fesur gonest a ac yn teilyngu cefnog- aeth holl Ryddfrydwyr y deyrnas. Cynnelir cyfarfod mawr yn LIundain yn mhen yehydig ddyddiau, a dytgwyhr y bydd yn un o'r cyf- arfodydd mwyaf brwdfrydig a gafwyd er amser cynnhyrEad mawr DIIead Deddfau yr Yd. DeTbyniwyd newyddion gyda'r agerlong Asia i fyny i'r 17eg o Fawrth, y diwrnod ar yr hwn yr oedd Ffeniaid America yn bygwth cadw gwyl Sant Badrig trwy ymosod ar Canada. Nid ydynt yn cynnwys dim ag sydd yn rhoddi ar ddeall eu bod wedi cyf- tawni eu bygythlon ond y maent yn dangos 1 fod parotoadau mawrion wedi ea gwneyd yn Canada i.wrthsefyll yr ymoaodlad. Yr oedd Llywodraeth Canada wedi derbyn hysbysiad, trwy I''aer Detroit, fod y Ffeniaid yn debyg o wneyd rhuthr ar Canada yn y cyRiMM hyny, ac yr oedd hefyd wedi clywed fod Hywodr- aethyrUnd.ebyn anfon milwyr i Buffalo i attal ymosodiad o'r parth hwnw. Ymddeogye oddi wrth y newydd7dderbyniwyd gyda'r Asia, yn gystal ag oddi wrth newyddion btaenorol, i'r ymosodiad ar Canada, os gwneid ef 0 gwbI, ael ei wneyd ar ddydd gwyl Sant Badrig. Hwn oedd y diwrnod appwyntiedig i ymgodi yn yr Iwerddon ac yn Canada, am ei fod bob amser yn cae! ei ystyried y diwrnod hawdda.figoditetfysgynmMithOwyddeIod, er nad yw hyny ar unrhyw bryd yn anhawdd. Modd bynag, yr oedd parotoadau y aeth Brydeinig yn Iwerddon mor e&ithiol fel na feiddiasant godi un rhith o derfysg ac er na byddal mor hawdd amddiB'yn hoU Une!! terfyn Canada ar y diwrnod hwnw, etto y mae tuedd gySredino! y newyddioa diweddaf yn rhoddi lie i ni obeithio na chymmerodd un terfysg Ié; nell os cymmerodd Ie, y Ilwyddodd Uywodraeth Canada, mewn undeb a Llyw- o¡}raeth ae America ar yr ochr Mafli't terfyn, i'w ddMQStwng. Yr oedd gan Cana.dtt 17,000 o wyr eMoM o dan aTrau. ac yr oedd 80,000 ereillynbarodiddyfod aIIanosbyddaietsieuL. f
igwyddbubm IT wmtbuoo.
igwyddbubm IT wmtbuoo. GOHEBYDD LLUNBAIN YN AMERICA. WASHINGTON. I y YII TitERu ?tre earthquakes around iis," ebe Thad. ;tevens, u o fen aelodau hynaf T?'r 0ynnrychiol- 1"y, prydnawn ddydd Mawrth;" ymM dac?rgy.- N?t o'n cwmpaa." I tremHe," ebe'rhen wr, and dar?ot yield." ? Ynda?gonsicr, ystormryf?ddo&?iiMa-A yMMb.- -? odd dro's ? y ?Ytindii i" ??i wytImos a basiodd. Torodd ar y wtad yn gyffelyb i ystorm o gorwynt sydd yn digyo yn awr M eitwMth, yn nei)Muot drot ranau gorllewinol, neu fel y yo yn hallo] ddirybudd. Bare i lieddyw, ymddangasai pob peth fel arfer; pawb yo myned ac yn dyfad at ei fel diwrnod araIl- dim awc1 yn cwmmwl weled yn un cyfeiriad-perfiaith dawelwch J'n teyrnasu draB yr holl w lad. Ar yr un pryd, yr oedd rhyw ii fechan yn yr awyr nad aedd yr hen benau yn ei cliaru; sÏ ag aedd yn peri anesmwythyd i feddyliau rhM o'r "hen ddwy)o" -yr hen ddwyla ag ydynt arfer trwy eu haes astudia arwyddian yr amserau. Nid aeddynt liwy, er's dydliau, ddim heb afni mymryn a "squall" ys bach a "stiff breeze" a dueddau y De. Tybient fod yr awyrgylch er's (lyddiau yn argoeli y gellid disgwyl hyny yn gyot neu hwyrach ond Did oedd neb hyd yn oed hen ddwylaw yo breuddwydia alii hiti-ricane. Ar yr alwg gyntaf, ynghanaly tartli, y niw], a'1' diiiveli, nid uo pethau hayvsaf, yo enwedig i ddyn dieitlir, i looker on, aedd dean beth oedd y iiiater. yn barad i afyn yn yr un geiriau ag y clywir arnbeU i un 0 a'r trefydd yn awr ac eilwaith, pan fa crowd wedi easglu at eu gilydd at ganal yr heol-11 What's to do? What's 'up?" B?thyw'r mater? Beth sy'n bod ? 11 What's all this row ?" Beth sydd wedi eich cynnhyrfu, babol, fel hyn ? Am y mesur a elwir y Freedman's Bureau BiJI," tra bu y mesur yn cael ei'Jdadleu a then y ddau D? a Go??qt-esv, priJl yr oëdù neb wedi sylwi fod y fath gynnygiad ? droed, a phe cawsai y hill ar ei ail ddarllaniad ei d.flu dros y drws fel y tafiwyd caJlnaedd a fesurau fiaen ae y teftir etto, ni chlywsem ond adid air yn yn ei gylch mwy na bod y cyfryw fesur wedi ei golli- a cwbl yn ei gylch a darfad am dana. Ond o'r mnnyd y wnaeth y dyn hwnw (yr hwn yr wyf yn sydd fab yr ArJywydd ac yn llcnwi y swydd 0 priva.te secret/try mu nyd y gwnaeth y dyn ieuangc hwnw ei ymddang- asiad ar y prydnawn ddydd LInn di- weddaf, yn dwyn y neges addi wrth ei dad a'r White Hause yn eynnwys y veto," neu y newydd fod ei dad yn gwrthod ei gydsyniad mesur a anfaoasid idda dan y teitl a 11 Freedmen's Bureau Bill munyd aUan y rnae, iiid dinas Wasliinkton, ond yr hoU Unol OaJtiithiau—o'r dwyrain i'r goi-Uewin— o Maine ar draws y cyfandir i'r Mississippi, ac yn mlaen wedi hyny dros y Mynyddoedd Creigiag i Califfornia, wedi bod yn ferw gwyllt gryehias' un blaid wedi ei tharllw â braw a galar, ac yn barad i ddyweyd gydn'r hen seneddwr Tilad. istevens, "There are earthquakes araund us-I tremble and dare not yield;" y blaid araIl yn mron hollti ar ei thra WS gan lawenydd, yn IIuchio en dillad i'r awyr II ac yn blaeddia Gogoniant! Andrew Johnsonbydd fyw byth Andrew Johnson, the tailor boy of Ea.st Tennessee is the man for yn awr, :tm y mesur hwn y cyteiriwyd ato eisoes, tnesur ag y niae liawer i'w ddyweyd yn ei erbyn yn gystal ag o i Maid, yndda ei hun m buasM ei {;ari(t nn'i goili yn peri bratdd y sylw Hehtf heb law yn unig am y rheswm fod yr ysglodyn yn dangos pa. tt'ordd y !nae'r I'anw yn rhedeg, neu ys dywed y Sais, a straw 'hows hoM- the wind blows." Ac yn nghMMi y dymmesti, y fbrdd ddiogelaf i ni, yr ed- ryel) 'yi, yn cghatiot y tarth ar dvmnicstl ydyw craKu