Tarian Y Gweithiwr

PONTARDAWE. MRI. GOL.Gwelsom air o'r lie yma yn eich rhifyn cyn y diweddaf. Y mae hyny wedi codi awydd ynom ninau i ym- aflyd yn ein hysgrifell, gan geisio cofuodi i chwi ffeithiau hanesyddol perthynol i'r lie hwu. Yma y mae yr hen Gadfridog Shoni Twm Shon, yr hwn sydd yn ddiar- ebol fel ffraethebwr. Efe, yn ddiamheu, yw y cymeriad hynotaf a fedd ein pentref. Bu amser pan y byddai ein hewythr yn chwareu pranciau direidus, gan beri gofid i rai a difyrwch i ereill o'r trigolion; ond y mae king time wedi gorfodi ein hewythr i arafu ei gamrau. Y mae wedi cyrhaedd, mi debygwn, derm ei lease, fel nad yw bellach yn byw ond megys ar drugaredd yr hen angeu, a byddai yn dda iddo gofio hyny yn ami bellach, a gadawn ninau ef, gan droi at hanesion hyuotaf a diwedd- araf yr ardal. Bu yn helfa boeth ar yr hen Jacob Francis fel ysgrifenydd cymdeithas ddyo- garol. Tebyg fod yma Esau a chwenychai enedigaeth fraint Jacob y waith hon, ond ni allodd hwn fod mor gyfrwys a'r hen ddisodlwr gynt,oblegyd llwyddodd Jacob; ar Esau trwy gynorthwy Rebecca ei fam, ond methodd y gwr coch o'r Bont a di- sodli yr hen Jacob, a chredwn ein bod fel cymydogaeth yn meddwl mwy o'n Jacob heddyw nag erioed. Safodd ei brawf yn anrhydeddus. Bu gwr o Aberdar yn edrych dros ei lyfrau am saith mlynedd, a'i dystiolaeth ydoedd, gyda'r eithriad o ryw fan frychau, fod yr oil -yn gywir. Aed yr hen Jacob rhag blaen heb hidio rhyw bluod gwamal fel a fu yn ceisio ei niweidio, a bydd yn sicr o dderbyn ym- ddiriedei hen gymydogion fel dyn gonest. Gwyddbio. fod ynddo allu mawr ond iddo ei ddadblyguv Bu be^hg^t Llangiwc yn cynal un o'r fantastical meetings yma; ac os gwir yr hanes, clywais i fod hanes y cyfarfod fu ar ol y cyfarfod i fod yn destyn darlun- iadol y London Chivurari am yr wythnos nesaf. Ceisied pawb ei weled; cant lawn gwerth y pres o ddifyrwch. Dywedir y bydd yno ddarlun meddyg yn tynu dant y Person, a gwna ymdrech i'w gael allan yn y ffordd a rydd leiaf o boen iddo; ond buan y mae yn cael ar ddeall ei bod yn anmhosibl symud y dant heb yn gyntaf symud ymaith drwyn yr oflFeiiiad; yna coda ei ddwrn, gan geisio mesur ergyd amo, pan y mae rhyw un naill haner yn dyfod i'r scene ac yn cymeryd y Person ymaith o dan law y meddyg. Dywedir mai dau feddyg fydd yn eistedd, un bob pen i'r bwrdcl, ac odditano y bydd rhyw hen farnwr yn ceisio dwyn y ddwy blaid i gymod; er hyny, y mae yn hawdd deall mai o ochr yr offeiriad y bydd ei galon yntau. Y mae yn gwenu ar y meddyg, ond yn glynu wrth yr offeiriad. Yna y mae rhyw hen lifwr yu nesaf yn codi, gan floeddio nerth ei geg, "Gaderwch ddanedd y Person yn llonydd, neu ni fydd yn allu- og i fwyta y ddegfed." Atebir hwn gan fachgenoddilledydd, yr hwn, yn ol yr olwg a rydd Pwnch arno, sydd yn fachgen rhydd noble. "Eistedd di i lawr, a gad dy fwstwr, yr hen lapdog, neu mi dyna i y tape yma dros dy hen gorpws di, a dyagwn i ti siarad dipyn yn is yma na phan jr wyt yn swn y llif.'1 Y mae yn werth tair i chwi weled hwn yn neidio ar gefn hen geffyl brethyn, ac yn diano am ei fywyd. Yr oedd yma fachgen yn y pentref yn cael ei flino gan brnddglwyf, a« nid oedd holl foddion doctoriud, pell nac agos, yn gwneud lIee 1D y byd iddo, ond bu gweled y meddyg bach coch yn ceisio symud trwyn yr offeiriad yn iackawdwriaeth iddo. Dywedir y daw hwn isylwyBwrdd Ysgol y tro nesaf y byddant yn eistedd, ac y mae yma sibnrd am gael high ttKool, lie gallo dyaion y byddai pob ysgol arall wedi methu gwneua lies yny byd iddvnt gael ychydig wersi ynddi. Y mae rhai o'r pentrefwyr yma yn son un petitiono i'w chael. Modd bvnag, caiff yr ychydig hyn eich gwasanaethu hyd y clywoch etc oddiwrthyf. IIEWL DDV.

Y MESUR IAWNOL. MEI. GOL.,—Derbyniasom y llythyr canlynol oddiwrth Mr. W, Crawford, Durham, yn dymuno arnom i roddi cyfieithad o hono yn rhai o'r newydd- iaduron Cymreig, er galw sylw glowyr y Deheudir at y mater. Felly hyderwn y bydd i chwi, yn ol eich hynawsedd arfer- oj, ganiatau iddo ymddangos yn y DAR- IAN, ac felly wneud eich rhan i gynorth- wyo Mr. Macdonald, A.S., yn ei ym- drech glodadwy ar ran y dosbarthgweith- iol. MABON. "ANWYL GYFAILL,—Caniatewch yn garedig i mi ofyn eich cynorthwy i alw sylw gweithwyr Mynwy a Deheudir Cymru yn gyffredmol, ac yn neillduol y glowyr, at y Meaur lawnol a ddygir ger bron Ty y Cyffiredin gan Mr. Macdonald, A S., a'r hwn sydd i'w ail ddarllen dydd Mercher, y lofed o EbriU nesaf. Y mae gweithrediad y gyfraith fel y saif yn bre- senol yn annigonol, yn anghyfiawn, ac o'r braidd na ddywedem anwireddus. Hi ryddha berchenogion gweithfeydd oddi- wrth bob cyfrifoldeb cyfreithiol, oddigerth gallu olrhaiu achos Unrhyw ddamwain yn uniongyrchol i effaith gweithred ber- sonol y perchenog ei hun. Nid oes gwahaniaeth pa nifer o is-swyddogion, neu oruchwylwyrfyddontyn eucyflogi, o'r un a fyddo yn byw yn ein neuadd i'r hwn a fyddo mewn gwasanaeth cyson yn y gwaith. Pe byddai y canlyniadau mwyaf dinys-riol yn deilliaw o weithred esgen- lus neu anghymwys un o'r cyfryw ddyn- ion, neu yr holl yn un, ni ellir cael un geiniog o iawn-daliad oddiwrth y per- chenogion. Y mae pob un o'r dynion hyn sydd mewn gofal, o'r mwyaf hyd y lleiaf, yn cael eu hystyriedgan y gyfraith bresenol yn gydweision a gweithwyr ereill, ac nid yw y gyfraith yn dal y perchenogion yn gyfrifol am weithred- oedd y naill was at y llall. Gallwn nodi dyn a llywodraeth uniongyrchol o bum i chwe'mil o ddynion gydachyflog o 2,000p. y flwyddyn. Fe ymwel a'r holl weith- feydd dair neu bedair gwaith bob wyth- nos. Fe gynrychiola y dyn hwn y per- chenogion yn mhob peth; eto y mae y gyfraith bresenol yn cyfrif p b un o'r pum' neu chwe' mil gweithwyr hyn yn gydweision ag ef, a phe aberthid mil o bersonau drwy anghymwysder neu es- geulusdod y dyn hwn, nidyw y perchen- ogion yn agored i dalu un iawn gyfreith- iol er cynaliaeth perthynasau y meirw, oblegyd fe ddywed y gyfraith nad yw wfidi lladd ond ei gydweision. Y mae Mesur Mr. Macdonald yn ceis- io cyfnewid y sefyllfa hon ar bethau, drwy wneuthur y perchenogion yn gyf- reithiol gyfrifol am bob damwain a ddy- gwyddo yn ei waith, ac a ellir brofi a fyddo wedi ei achosi gan anghymwysder neu esgeulusdod. Yn awr, i wneud y gwaith yn llwyddiant, rhaid i Mr. Mac- donald gael yr holl gynorthwy y dichon pob dosbarth o weithwyr yn y wlad ei estyn iddo drwy ddeisebu, &c. Dylai gweithwyrarweiniol pob sir, bwrdeisdref, a gwhd, weled fod eu cynryehiplwyryn y Senedd naill ai yn cael ymweled a hwynt, neu ysgrifenu atynt i'w cymhell i gynorthwyo y Mesur yn ei ail-ddarllen- iad. Ymddibyna yr oil ar hyn. Os gall y Mesur fyned drwy yr ail-ddarllen- iad, yr ydym ar y ffordd sicr i gael cyf- newidiad yny gyfraith. Yn ychwanegol at ymweled ag a lodau Seneddol, bydd- ed i bob maelfa, llaw-weithfa, a glofa an- fon eu deisebau o blaid y cyfnewidiad yn y gyfraith. I'r rhai anghynefin a deisebau, gall y bydd y cyfarwyddiadau canlynol yn wasanaethgar:— 1. Rhaid i bob deiseb fod yn ysgrifen- edig. Ni dderbynir argraff na maen- gerfiad. 2. Dylid rhoi tri neu bed war o enwau ar y lien y mae y ddeiseb yn ysgrifened- ig arni, oaide ni fydd y ddeiseb yn saf- adwy. 3. Y mae y lleni sydd i'w harwydd- nodi wedi eu rhauu yn dair ra$pfn. cyntaf ar y llaw aswy sydd vtenw, y golofn ganol i gynwys galwedlgaeth y dyn, a'r ddiweddaf neu y golofn ddeheu, sydd ar gyfer ei breswylfed, fel hyn John Evans, I Miner, Treorky. John Davies, I Draper, Samuel Jones. Joiner, Gwelir wrth hyn sut y mae arwyddonodi y lleni. 4. Rhaid i bob un a allo ysgrifenu ei enw ei hun, a'r sawl na allont wneud H i ganlyn eu henwao. 5. Gellir anfon y deisebau wedi eu llanw naill ai i'ch A.S. lleol eich hwn un neu i Alexander Macdonald, Esq., M.P., House of Commons, London. Ni raid eich adgoffa fod y eyfaewidiad a ofynir yn anhebgorol angenrheidiol os yw gweithwyr i gael amddiffyniad priod- ol wrth ddilyn eu galwedigaethau peryglus. Y mae yr ameer yn gwasgu. Byddy lOfed o Ebrill nesaf yn fnan. Yn y cyfamser cyfodwch a gweithiwch yn ol y cyfarwydaiadau, ac felly sicrhau Mr. Macdonald eich boa jrn teimlo dy- ddordeb yn y cy&ewidiad ageisiamor deilwng a chaledao hefyd_ _dangos i Dy y Cyffiredin nad yw Mr. Macdonald wrth anog y^cj^ewidiad hwnj ond^jTi Yr eid^ch yn wmoneddol, Durham. WM. CRAWFOED."

GLANDWR A'l HELYNTION. Etbyn hyn (er nad yw ond cydmarol gynar) tebyg y gwel pob llygad agored pa oruchwyliaeth wna i fobl Glandwr. Y mae yma efengyl er's nifer mawr o flynyddau, ac yn ddiddadl fe ddeil y He hwn i'w gydmaru ag unrhyw le yn Ne- heudir Cymru mewn cyfleusderau moes- ol a chrefyddol; ac na ato dim i mi ddy- wedyd yn erbyn effeithiolrwydd yr efengyl i ddwyn dyn yn ol (yn agos beth bynag) i'w sefyllfa gynhenid; ac nad wyf am osod i fyny yr on moddion arall er ceisio llwyr wella cymdeithas, diwreiddio pechod, a dwyn i mewn heddwch a thangnefedd i blith y bobl; eto, pan yn gweled, fel y gwelir yma yn bresenol, fod moddion arall, sef ymwybodolrwydd o bresenoldeb Netti yn y lie, wedi rhoi gwedd newydd iddo,—y gwyr ceimion yn gwneud gorchpst i ymuniawnu, siarad dystaw yn siop y crydd, (ac ond yn unig un pris), y teiliwr wedi rhoi o'r neilldu ei cibbage practice, Dai'r llifiwr a Roch y st :6k taker mewn ymdrech dwys yn ceisio gwledda pob un ar ei oenig ei hun, (ac fe ddywedir yma os yw trigiad Netti i fod yn y Ue yn hir y bydd i buteiniaid farw o, newyn) dim secrets yn nhy'r capel, y pregethwr yn ei le cyn amser dechreu y cyfarfod, a'r un fath yn yr Ysgol Sul, ac fel pe o wirfodd calon yn rhoi o'r neilldu yr orphwysfa brydnawnol ar y sofa; mwy o amser y cyfarfod yn cael ei gymeryd i fyny i bregethu nag i ddarllen a chanu, a'r pregethau yn rhyw beth heb fod wedi eu gweled a'u darllen o'r blaen, &c. Quality ac nid quantity yn safon gwahan- iaeth rhwng dyn a dyn. Rhyfedd y fath gyfnewidiad welir yma, ac y mae yr hyn iJydd wedi bod yn achos dygiad y cyfryw oddiamgylch, (yn gymaint ag yr erys yn ddisyfl y gosodiad cyntaf-effeithiol- rwydd ac addasder yr efengyl i adferyd y byd), yn peri i mi gredu nad yw Glan- dwr yn syll bus y comisiwn. Trugaredd a'r lie, serch hyny, fod rhyw foddion wedi bod yn effeithiol i'w ddiwygio, pa un ai arwynebol ai trwyadl; a hyny nid oes a fynwyf. Bellach yr wyf yn credu, ac y mae Netti yn cydsynio a mi, pe y cynelid banquet yma tebyg i rai yn uwch i fyny yn y cwm, &c., y cai ei gynal yn fwy an. rhydeddus nag y cynaliwyd y rhai hyny. Piti oedd clywed tad yn dweyd na chaf- odd ei wahodd i un o'r cyfryw am fod ar ei fab gywilydd i'w arddel. Piti hefyd fod ambell i banquet wedi peri y fath anghydfod yn nheuluoedd y rhai a gy- merasant ran ynddynt. Dyna Mr. Green Grocer a'i wraig wedi ymladd o'r croes i'r tai newydd, a'r wraig yn defnyddio yr iaith fwyaf ysgeler, megys un enghraifft yn ddigon. Nid gweddaidd hefyd oeddgweled cantorion a chantores- au yn dychwelyd adre yn y bore, nid yn hollol rydd o effeithiau John Heiddyn. Y mae yn destyn i lawenhau bod gwell rhagolygon yma yn bresenol, er, y mae eto rai yn dal yn gyndyn, y cyfryw y mae fy ewythr Netti yn fy awdurdodi i'w cy- hoeddi, acyr wyf wedi addunedi y gwnaf hyn ar ol y rhybudd hwn:—Rhoddwch heibio eich swyddi wrywod a menywod fel referee's ar goesau benywod; hefyd, na fydded genych chwi ddim mwy i'w wneud a rhai anllad y S's gerllaw y ddinas. Yr wyf yn dy rybuddio dithau Mr. Sawyer na chwenych wraig dy gymydog, &c., &c. Deuaf am eich traws yn y man. J ORN O'R CWM. [Rhoddwch eich enw a'ch cyfeiriadyn gyfiinacholyn mhob llythyr.—GOL.]

TRIOEDD CWMBWRLA. Tri pheth y gellir eu hebgor: Tocynau pastiod. cwrw bach, ameddwdod. Tri pheth y gellir eu gosod o'r neilldu: Mynychu pawnshops, anlladrwydd, a go- dineb, a hel chwareudai y dref gyfagos. Tri pheth cas eu weled gormod o wyr y cwils yn gwylio y gweithwyr, rhy fach o ymddiried gan y meistr yn ei weithwyr, a'r gweithwyr yn gweithio fel ffyliaid ac nid fel dynion. 1 Tri dyn a gwaith cyson ganddynt: Dr., gwneuthurwyr coffinau, a thorwr beddau. Tri pheth yn eisiau yma: Rhagor o broffeswyr crefydd i bleidio sobrwydd, rhagor 0 r cyfarlodydd blynyddol er man- tais i ni fel ieuenctyd y lie i ddadblygu ein talentau, a rhagor o fynychu ar yr Ysgol Sabbothol. Tri pheth cas yn yr Ysgol Sul: Diffyg prydlondeb, athrawon yn eegeuluso, a'r '.I blaenoriaid yn peidio cymeryd doabatth- iadau. Tri pheth sydd a llawer o ddarllen arnynt: Y rhyfel, Owain Glyndwr, a'r Llwynog. Tri pheth bendithiol i'r lie Llai o ddadleu arfedydd. rhagor ow^ithio gyda chrefydd, a'r tri chapel sydd yn y lie yn cael eu gorlenwi gan breswylwyr y He. Tri pheth nas teimlir boddlonrwydd iddynt: Blaenor y gan wedi 'madael, y ddarllenfa geiniog wedi darfod, a'r cyf- ym arfod hunan-fwymant a gynelir ar nos- waith neillduol o'r flwydayn gan berson- au neillduol.—HWNTW BACH. >

PORTH, CWM RHONDDA. MEI. GOL ,—Dyma B yn erfyn am ychydig o le yn eich TABIAN werthfawr y waith hon eto. Y mae'r Cymro o'r Cymer wedi ffromi yn aruthr am i mi feiddio dywedyd foa gormes wedi ym- ddangos ar waithy Cymer, trwy orfodi y gweithwyr yn gyffredmol i dalu i feddyg yn groes i'w hewyllys. Yr hyn a ysgrif- enais a ysgrifenais. Yr ydym yn agored ijofldiau a thrallodion yn y byd yma, bob gradd o honom, ac yn ein gofid dywedwn ein cwya wrth ein cyfeUlion, a thrwy hyny, rywfodd, yr ydym yn teimlo yn ysgafnach. Yr un modd yn bresenol gyda gtveithwyr y Cymer. Yr oeddent mewn gofid blin, ac yn teimlo yn ddwys am eu bod yn cael eu gorfodi i dalu i feddyg nad oedd ganddynt y gradd lleiaf o ymddiried ynddo. Pan yn y sefyllfa yna, daeth y Porthman allan i ddweyd eu cwyn wrth y wlad a'a cydweithwyr. Y maent yn awr yn teimlo fel pe baent wedi cael vent i'w teimladau, a'u llais un- frydol ydyw, "Paid a thewi, Porthman, nes cael o honom yn ol ein hen feddyg anwyl ac enwog i gymeryd ein gofal" Y mae f Cymro yn ceisio codi ffrae yn ei ysgrif gyntaf. Nid wyf dros beth o'r fath. Fy amcan ydyw dangos pa un o'r ddau feddyg sydd a hawl i waith y Cymer. Yr ydym ni fel gweithwyr, a phawb trwy y gymydogaeth, oddigerth dau neu dn, yn credu mai Dr. Davies sydd a'r hawl. 1. Am mai efe ydyw meddyg y gwaith j er y dechreuad* o 30 i 32 0 flynyddau, ao wedi cyflawni ei swydd heb un iot na dim gan neb yn ei erbyn. 2. Dylai gael ei gadw am fod gan' y gweithwyr fwy o ymddiried yndd01 nag un meddyg arall. G1.n mai hwy sydd yn talu, pwy ond y gweithwyr ddylai gael dewis. 3. Dyma lie y mae Dr. Davies wedi gwneud ei gartref—wgdi sefydlu braidd o fewn ergyd careg i wiith y Cymer. Gwyddom yn ogystal a'r Cymro nad yw Dr. Davies i tyw byth, na Dr. Lewis chwaith; ond gall Dr Davies o ran oed- ran fyw am flynyddau eto. Beth feddylia am ei blant, y rhai syd < yn ymddysgleirio eisioes yn mhlith doctoriaid ein gwlad— bechgyn wedi rhoddi eu holl feddwl i'w swydd fel y gallont sefyll lie eu tad ar ol ei ddydd ? Haerllugfwydd o'r mwyaf yn y Cymro ydyw siarad dros hawl unrhyw feddyg arall i waith y Cymer tra Dr. Davies yn fyw, heblaw iddo gael achos digonol dros hyny. Pe baasai y Cymro yn gwisgo y cap, a bod yn ddystaw ar fy 1 ith cyntaf, buasai yn well ar ei les, gan fod yr holl gymydogaeth yn gwybod pwy yd^sw. Os gadawaf ef yn llonydd ar hyn- yna, bydd y Llwynog yn sicr o stwffio ei fol arno un o'r wytbnosau nesaf. Yr oedd yn ceisio trin y Porthman heb wybod mwy am dano nag a wyr twrch daear am yr haul. Gall fentro tewi mewn ffordd o erlid. Y mae gan y Porthnan gystal cymeriad ag yntau.—Yr eiddocb, NiD MOCHWR OND PORTHMAN. [Gofyna ein cyfaill J. J. beth oedd y costiau y gyrwyd ni iddynt mewn cysyllt- iad a Dr. Davies. Ateb.-Bu gorfod i ni dalu tair gini i'w gyfreithwyr yn Ponty- pridd, am ollwng i mewn lythyr neillduol, mewn cyslltiad a phrwgwd meddygol tua Treorci, er i ni ddangos yn eglur a phers- onol sut y gwnawd yr amryfusedd.—GOL.J

EISTEDDFOD BIRKENHEAD A CHOR Y RHONDDA. Bydded hysbys i Y stradwyson a phawb ereill drwy Gwm Rhondda ein bod ni fel pwyllgor wedi penderfynuyn ddidroi yn ol i fyned i Eisteddfod Birkenhead, o dan arweiniad y brawd taientog Eos Cynlais; a chofied Ystradwyson a phawb ereill o Blaen Rhondda i Bontypridd i fod yn barod erbyn yr alwad. Byddwn yn galw am danoch chwi. CofiWch chwithau gwir Blaenllechau y byddwn yn dysgwyl cymhorth genych trwy ym- uno a'r cor. Yn awr Cwm Rhondda, ati o ddifrif, boys, i ni gael dyfod a'r pres yn ol, yw dymuniad calon-J. T.

AT AFANFAB. MRi. GOL.Rhyfedd y fath fod glAna., sanctaidd yw yr Afanfab yna syad yn ysgrifenu i'r DARIAN yr wythnosau di- weddaf. Os yw ef y fath fod difrycheu- lyd ag y mae am i ddynion gredu ei fodj y mae yn rhyfedd na fuasai wedi cael ei drawsblanu i ryw blaned He nad. oes dim aflan o'i mewn. Pan fyddo Afanfab yn myned i drin cymeriadau, dylai gofio pa fath rai sydd gmddo mewn llaw, ac nid myned i gymysgu y cymer- iadau gwaethaf yn Nghwmafon blith: draphlith a'r rh&i y gallwn braidd sicrhau. fod eu 4ienwau wedi eu hysgrifenu 7JL Llyfr y\ Bywyd, ac nad yw Afanfab yn deilwng i ddatod carau eu hesgidiatu gi u- Pe byddai Afanfab yn trafod y drwg sydd yn Nghwmafon, byddai efe yn gwneud gwaith sydd eisieu ei wneud; ond ar yr un pryd. dylai gofio fod yn rhaid cael genau glan i oganu, ac na thai i'r rhai sydd yn preswyfio mewn tai gwydr luchia ceryg, oblegyd y mae rhai pethau ya nglyn ag Afanfab na charai i'r byd wybod dim am danynt. Cymered Afaafab gy- nghor gan un sydd yn ewyHysio daioni iddo, sef cymeryd peth o'r working pills ei hunan yn gyntaf; ao os byddant yn ei lanhau ef, gall eu cymeradwyo i ereill. BONIFACE.

NODION AMRYWIOL. DYDD Mercher yr wythnos ddiweddaf,. yn sesiwn TVefaldwyiL yr hon a gynal- lwyd yn y TraUwm, aeafrydwyd un John Jones, Drefnewydd, i daeg mlynedd a alltudiaeth penydiol am saethu game- keeper o'r enw John Swain. Y MAE yn fwy na thebyg yn awr y bvdd i Mr. Gladstone gynrychioli bwrdeisdrefi Fflint wedi yr etholiad nesaf, ac y bydd iddo gael ei ddychwelyd yn ddiwrthwyn- ebiad. PAN gychwynodd y Bank of England yn 1694, nid oedd ei gyfalaf ond XI,200, 000. Yn 1778 yr oedd yr arian nodau ar wasgar gan yr ariandy yn cyrhaedd y swm o £7,000,000, tra yn awr y maent dros £ 39,000,000. CYMERODD etholiad Aelod Seneddol dros Henffordd le ddydd Iau diweddaf, a dychwelwyd Lent.-Col. George Arbuth- not, trwy fwyafrif o 44 yn erbyn Mr,. Pulley, yr ymgeisydd Rhyddfrydol. YN sesiwn Swydd Rhydychain, ddydd' Mercher diweddaf, cafwyd un Henry Bowls, mab i amaethwr. ei ddedfrydu i'w ( ddienyddio am lofrudaio Miss Allen, ti ■ gariad. Y MAE trysorfa maer Caeefyrddin at gynaliaeth gwedd won ac amddifaid y ddau a gollasant en bywydau y dydd o'r blaen yn agos i Lanstephan, yn awr wedi eyrhaedd y swm o £750. Nos Fawrth yr wythnos ddiweddaf darfu i forwr o'r enw James Jenkids, ar fwrdd y Hong ScyUa, Llanelli, fygu trwy adael llusern paraffin yn oleu yn ei geU cysgu.

Eto Hen Bererin: Car gw luidd, cywir galon,-a difost Oed l Johc Davies hylcn; Glo <w Bant yn eglwys Ion, A i tfais i'r mf yn g) son. Eto Jeremiah: Un hvgar, as tad, hen Grist ion—diffflch, Oedi John Davies ffyddlon Y duwiol fnwd hiel ei fron Al»y1 atanfarwo'i n. Llinell i John Davies ydyw y gyntaf sydd yn englyn Gwas Gilar, ond llinell yr anfarwol Emrys ydyw yr olaf,- Yn yfed gwynt y nefoedd. Y mae Hen Bererin ya dechreu eto gyda John Davies i'r dim, ond gair llanw ydyw 'hylon' yn niwedd yr ail linell, ac y mae gormod o arogl llwydni ar y drydedd linell. Er fod y ddau yma yn englynion (tlysion ac yn weddol gyson i John Davies, fibo gwell genyf fi yr olaf. "Cywydd i'r Dyn Balch.Derbyn. iwyd 19 o gywyddau, yn cael eu harwyddo fe'r'ffugenwau Bardd Egwan, Glan y Nant, General Frost, Lord Muck, Cernod, Meu- dwy Hen, Taliesin (I), Gostyngedig (1), Casawr, Baichder, Lord John, Huanym- wadol, Flfangellwr y gwr gwirion, Shon o'r Twyn (1), Gwyleidd, Arthur y Ford Gron, l)aniel, Taliesin (2), Timotheus, Gostyng- edig, a Shon o'r Twyn (2) Yn y desbarth olaf mae Bardd Egwan, Glan y Kant, a General Frost, y rhai sydd yn cynwys gwallau cynghaneddol. Y mae eiddo Taliesin sydd yn dechreu v-- 0 r ddofaidd Gymru ddifalch yn gywydd da, ond y mae cynghanedd y tinell hon yn ei anurddo,— *v A gwag foliant y dyn ooeg-fa'ch. Lord Muck— Llinellddichwaethydyw Hon,— Poor dab, hawdd ei adaabod. 0 Gwylaidd.—Wele linell o'r un cymer- iad genych chwithau,- A bod yn gosod ei geg. Hunanymwadol. — Chwithau eto yn ayrthio i'r un pwll,— Y cn'ost fodya coegfaloh. Cfewawr Baichder.—Cywydd gweddol, led heb deilyngdod uchel. Lord John,—Proest lefarog,— I Dyn ga fyn'd dan danan gwae. Gostyngedig.—Haner proest,- A osraidd ddechren araeth, Un wedd ei diwedd pan da ti. "Miesin.—Nis gallwn gymeradwyo y linell hon,— •_ Erbyn dig, ar lun y diawl. :Cer»od.—Ni fydd y dyn balch fawr gwaeth o'r gernod hon. Meudwy Hen.—Both a feddyliwchwrth yHnellhon?— Ar safon ei rwys hyfalch. Inchon mai. rhwyeg a feddyliwch. Fflangellwr y gwr gwirion.—Fflangell virion sydd genych chwithau. gore* ydynt Arthur y Ford Gron, Timotheus, Daniel, Gostyngedig syfn dechreu,— Gwron (p) fyth ar farn y V, a Shon o'r Twyn sydd yn dechreu,— Dallhoaa hurt -i!anio wnaeth. ^Bnasai yn llawen genyf wobrwyo pob wbipfr rhai hyn, gan eu bod yn gywydd- sn gwychion iawn, a'uteilyngdod yn lied ryfartal. Wele dawy linell a hoffwn yn fawcgan Daniel,— -1 • r: Y BJ flyn bach wrth syflyd Gwjd ei ben, gwawdi y byd. Ond nid cystal y gweddill. 0 ran syn- iadau a chynghaaeddion grymus, mae y iMHddaf ychydig ar y blaen. CO- TWYNOG JEFFREYS.