Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
I IGfNADLEDD GYFFREDINOL Y…
IGfNADLEDD GYFFREDINOL Y DE HETJDIR iER CAU Y TAFARNAU AD-Y SABBOTH YN NGHYMRU. Da genym ddeall fod y Gynadledd y pen- ^rfynwyd ami yn ngj^&rfod blynyadol jDpSflacfa Ddirwratol ac&taliol Dehendir vnvra i hyrwyddo Mesnr J. Roberta, Ysw., A.S., i .gan y tafaraau ar y Sabbothyn u iitgbymnj, yn cael ei drefnn gyda phob Y me i gymeryd lie yn y Nenadd Gerdd- Asbertawe, dydd Mercher, y 19eg o fis ^acfewedd. Y mae Mr. Roberts wedi addaw th yu breemol. CyneUr Cynadledd Gjffredinol am ddan o'r gloch y prydcawn, a Chyfarfod Cyboedd- fi yn yr hwyr. Y mae H. Hnssey Vivian, aw., A S. drrs Sir Forganwg, wedi addaw tymecyd y pdair yn y Gynadledd. CSymeiix y Mdalr gan H. Richard, Ysw., A.S., yn ^tghyfaifod yr hwyr. Y me y boneddigion xanlynol wedi bod mor garedig a bed yn tyniuiwyr (cc>nvewr») y cyfarfc-d :—Yr Hy- tirth Arcaddiacvn Griffiths, Casteilnedd; fifefo. T. Thomas, D.D., diweddar Brlf mtiMraw Coleg Pontypool; J. Morris, Prif, Goleg Aberhoaddo Canon Rich-I *^wy;G. Vance Smith, D.D., ''v'aw CJoleg Presbyteraidd M'ios, Cadeirydd Cym- id ^Kcd stiaid Calfin- ^deiiyddTal- 4diant Hc fod hacer blynyddol, ni ellir, yn ol yr Hen Gyfansocdiad, alw cyfasfod cjflF edinol ar benig; nid oes nurhyw gmpbfoljoeth orall mewn awdurdod—megys PwyllgorGweith ioL Felly, yr A th raw or, yn nghydn'r Try- toirydd s'r Yegrif, nydd, ydyw yr unig ber- scnou stryddegf l; felly, b. y fydd ben,—i wnendfely mjnoLt &'r Myfyrwyr, ac Wr eiddo. Hefyd, mie yr Hen Gyf&nsrddipd yn ffaftic-I i lywodrt eth leol. Mynir gan ei bleidft yt mai yn y Bala, yn ddie;thriad, y it ae v Pwyllgoran i gael eu c-ynal. III. Mae yr Fen Qpfavscddiad yn eyfreith- loi>i$iri phetb cer lyi ol, na their ht. y, yr ydym <pn vneiddio horn, yn mglyn og un Sefydl- iad crefyddol er>wcdol irony y byd. 1. Cyfre tblona b, ynu plemiais, IÚ. èefn- yddio yr un diwrnod. 2. Gwna hi yn gyfreithlon i aelrdau o ep- wadan ereill bleidia'sio yn rheolaeth Coleg Arinibynol." 3. Gwna hi yn agored a chyfreithlon i rai heb fod yn aelodau o ttnrhyw eglwys Grist'- n gol gael pMdlais yn rl eolat th Coleg a broffesa addysgn dyniou ienainc ar gyfer Sireinidegaeth yr efergyl. Rheol yr Hen yfansoddiad ar y matenon nchod yw, "Pob Sirscn a gyfrf no 5a." (dyna eiritu yr Hen yfaDBrddiar), deued a'i 5?., waeth pwy fo. ActinoyA hyn yu y Bala. yn JMhwyllgor y 400. Prcir fed yn eu mysg Fethodistiaid yn votio, ac ahiryw o rai o'r byd ac nid oes^ dim yn yr Hen Gyfanpoc'disd yn rhwybtro i Undod- iaid neu Babyddion, tac hyd yn rod i Iiffideliaid ac annuwiolion bleidleisio dano. Gwrided pob Annibynwr, a ph b eglwys Annibynol a all bleidio hyn. Nid oes eisieo dweyd fod y Cyfansoddiad Newydd yn can allan y pethau uchod yn y irodd manylaf. IV. A. ydyw y Cyfar eoddiad Newydd yn gwnevd com ag Annxbyniaelh ? Dyma y eri mawr a godir y dyddiau hyn yn eibyu y Cy- fansoddiad Newydd wrth fyned atyr eglwysi. Mae y cri yma yn nn beiddgar a hyt i'r eithsf; cyfeiria at gaton ein henwad. Tybed fod rhywbeth ynddo ? Os a ai tin twyllodiu* ydyw, rhaid ff d malais y rbai a'i defcydd- lant yn ddiwaelod. Mae y ffeithian canlynol yn peri i ni gredn mai hollol dwylli drus a chamarweiniol ydyw:— 1. Pwy sydd yn defnyddio yeti fod An- nibyniaeth mewn perygl f Ai hen gadfridog- ion ein henwad sydd wedi gwylio ar y mur am oes faith 1 Nage, eithr brodyr iecangach: Parchn. D. Rees, Pan JODep. Mawddwy Jones, Ac. Dywedant mai y Cyfwfod Ghwcurterol sydd yn rhoddi ei droed ar wddf Annibynir-oth ac eto, mae holl arweinwyr plaid yr Hen Gyfansoddiad yn mynychn y Cyfarfod Chwarterol en hnnsin, a thai o honynt yn swyddogion ynddo! Ei waeddi i lawr, a'i bleidio yr un pryd. A ydynt o ddifrif! 2. Pwy sydd yn cael en. dychrynn gan y eri yma f Bion yn ddieithriaidAnnibynwyr anwy bodns o'r ffaithian. Y rhyd ig o ddynion meddylgar a darllengar sydd yn credu fed dim ynddo. 3. Beth ddywed hen arweinwyr yr enwad am hyn-dynion, yn ddiddadl, a adwaenir, a berchir, ac yi yrnddixiedi* ynddynt gan yr holl genedl: nid amgon y Parchn. Dr. Rees, CaM; Wm. Griffiths, Caergybi; Dr. Rees, Abertawe a Wm. Evans, Aberayron. Dyma a ddywedant hwy u Ar ba sail yr haerlr fod y Cyfansoddiad Nexydd yn gwrthdaro Aunfbyiiiaeth yr eg- lwysi, nid ydym yn galln dimad, gan y gall pob eglwys gael llais yn newisiad y personau a ddewisir yn aelodan o'r pwyllgor. Yt ydym ni wedi bod yn v weicidogteth yn yr enwad Annibynoi am rhwng deugain a thri- ogain mlynedd, ac wedi gwssanaetha ein henwad hyd eithaf ein galla trwy yr holl flynyddoedd hyn, a sefyll yn ddisigl dros ein hegwyddurion. Byddai yo chwith iawn genym yn awr, pan yn trron ar derfyn ein gyrfa, i neb dybied ein bod yn troi yi f.-ad- ^chwyr Annibyniaeth, nac i gydweithredu "b a gynygiai ei bradychn." (I'w orphan yn ein nes if).
^DIWRTH LOWYR LLANoAT ERFYNIWR.
^DIWRTH LOWYR LLAN- o AT ERFYNIWR. ae yn dda genym i gydio amean i ddweyd wrth y Llan yn bwriadu ^wriadn, meddwn, ■>chreu. ac y maent v mai "denparth Vdyw. y mae y mae yr Undeb ■r* oelion fod y eibion Anae idlon odaa v Twr wedi arfau eu aent yn irin yr od a'r mae «io, yn mai Ired "an. -— ^h- y I t¡ > ij'an < i ei LAu i(-yr ydyw .VVft y Lla i <s & i i mewii l't yr y Llau gyca'r ..jnia adief? O¡,id :.n!chu acyn dawxisio yr Arch tua Chyutin ] wylo y dagran yn b'dl, j-'egu y nos, am ddal o'r Philistiaid yr Arch 1 Ydytt, meddaf etc, y mae jrtowyr y LUn yn gwybi d beth ydyw gwerth tuideb. Y maert 3m gwyb« d mai mewn undeb y mae nerth. Y maent yn vm- wrtbod A), hen ddywediad mai ,tt, Undeb wnaeth y niwed o'r blaen. Y maent yn credu mai deoparth gwaith yw ei ddechrea, ac y maent, fel y sylwyd, wedi dechreu. Y mae eyff; o yn y gwersyll. Y mae 8wn yn Mrig. y morwydd," a rbyw lais yn dweyd, Cyfod, lowr, ar dy draed; nid ar lawr yr wyt i ft d yn dragywydd. Y mae yr amser fel yn tigoisbu y mae'r n. s wedi cerdded yn mhpH. 8c y mae y » awr ar dori, ac yna fe d^aw tro ar bethan. Wel, ytte. gan fod yr airseroedd yn gwella, ac arwyddion mor amlwg, onid yw yn ratnriol i'r glowr fod ar ei drard yn* baiod, yn lie hepian a chysgu ? Y mae yn Sardis lawer hfb lychwino eu dillad. i Wel, y ttifift yn bryd tevfvnu, ac wrth der- fynn dywrdsf fod glowvr Llanelii ytf medd- wldwyn pob peth yn mlaen yn rteolaidd, beb re ddi achos trMBgwydd i teb pwy byn- ag ord y maent yn bwrifdu sefyll areu traed felnn pwr dros ?awi deran, ac i beidio llithro v raill ffordd ta'r Hall, fel na fydd gan nt b le i estyn bys. Dyma en harwydd- air, "A fair day's wage for a fair day's wo) 1," a Gwnewch i 81 eill fel y dymunech i ereUl wnend i chwi." Rbsid terfynn; feallai y cewch ibapor fto, otlegyd yr wyf mewn hwjl, ac yn llawn t&n. •* UNDEBWR.
CYDYMDEIMLAD A'R DALIi.
CYDYMDEIMLAD A'R DALIi. MKI. GOL.,—Cofi-s genyf weled fa eich cclofsau er vs ycbydig W)t' nosan.p, ol, ysgrif yn dwyn y penawd nchod ganianyn cyfecwi ei hen Llais y Wlad," yn ccdi i fyr.y y eyfaill Mr. Richerd Morgan (Eos Bargoed), fel gwitbddrych teilwng o Fylw a chydymdeimlad sylweddol. Yr oedd yn non genyf weled y mater yn cael ei godi, a gwnes addur ed rhyngof a mi fy hnn i wnend a alls swn er hyrwyddo y mesurau fnasid yn cytuno arnynt i ddwyn oddiamgylch rbyw. beth teilwng iddo. Yr wyf wedi oygwydd bed droicn mewn cyfeillach a boteddigicn sydd yn adwaen Mr. Morgan blynyddau yn hwy na mi, a'r tystiolaeth cyffredinol wyf yn ei gael ydyw, y dylasid fod wedi gwneud rhywbeth iddo er ys blynyddan. Meddant, ngen cychwyn rtyw feenran sydd, ac y mae cefm gaetb yn ficr nor belled a fydd yr amseran ac amgylcbiadan yn caniatau." Gwn y bydd i luaws o btif foneddigion y cylchoedd wneud eu rhan o'i blaid. Y r oeddwn yn dyegwyl y bnapai rhywnn cyn byn wedi adon gwahoddiad i ychydig nifer i ffurfio yn bwyllgor er gwneud cychwyniad, ond gan mai gwaith i bawb, a gwaith i neb neillduol ydyw, dicbon mai hyny sydd yn cyfrif am yr oediad. Mc-dd bynsg, dywed hen dd!areb, "gwa!I hwyr m hwyrach." Yr wyf yn teimto nad oes angen cymeryd i fyny gofod i nofti allan nAillduolion a rbinweddau ein gwrthddrych, oblegyd yr wyf yn sicr yn fy meddwl na fyddai hyny ond peth y mae pawb sydd yn ei adw&en yn foddlon oydna- bod. ¥ mae oylch ei adnabyddieeth a'i gyfeillgarwch yn eang, ac y mae iddo gyfeill- ion yma 3m mblilh csntorion, llenorion, beirdd, a cherddorion, a'r nnig peth sydd eisien ydyw cydwpithrediad a gweithgar- wch yn ein pbth. Er fod yr amser yn dlawd, credwyi y bydd 1 b wb wtend a a^lont ef cael yr amcan i ben. Yn awr, yn bytraeb ra cholli amser. If faddera ein cyfeillion i mi am gymeryd yjr hyfdra o benodi y bydd i bawb a garant ymuno i wneud a allnnt drosto yn rhywfodd, i gyd-gyfarfod nos Lun nesaf (y 3ydd), yn y Junction Hotel, Bargoed, am saith o'r gloch; ac oddiwrth y cyfryw ra allantar y noson hono fod yn bresenol, bydd licdyn yn wir dderbyniol. Gobeithio y bydd i hyn ddwyn amryw gyfeillion yn nghyd.—JOHN LBwIs.
» ~ YR ALCANWYR.
» YR ALCANWYR. Dechreuwn yr wythnos hon gyda compli- ment i chwi, Mri. Gol., am beidio cyboeddi gofciriad yr Art Union. Dywedais mai y tro diweddaf y byddai i mi son am yr Art Union, ydoedd y llythyr cyn y diweddaf, ond bu hwyrfrydigrwydd y cyfeiliion yn anfon i fewn y duplicates, heb son am yr arian, a dymuniad llawer ereill am obirio hyd y Nadolig, yn drech na mi, fel y gohinwyd y tynu eto hyd Rhag. 24. Bydd- wn ddiolcbgat i bawb a allant werthu llyfran, am anfon am unihyw nifer o honynt. Nid yw eu haner eto wedi en gwexthu. Bydd pob peth o'n ta ni yn barod i gych- wyn yr Undeb newydd ar ol yr wythnos hon. Y mae yn ddigalon iawn i weled dynion yn twyllo eu honain yn Nhreforis; nid twyllo eu cydweithwyi yn nnig y maent, ond twyllo ea hnnain. Gwyddom fod.thoi meistri yn llym, a bod spies yn cael eu cadw hyd Pont y Fforest, i gynyg cwrw t'r rbai hyny a WLant gwpl o foxes yn rbagor. Gofynwn, yn enw anrhydedd gwlad y brlD- iau, a ydyw hyn yn deilwng o ddynion parchus fel y gellir disgwyl i gwmni gwaith alean i fod 1 Beth am foesau yr alcanwyr ? Meistti yo cynyg Qwnr i'w gweithwyr! Onid oes genym hanes dirwyon lawer yn y- id>ffryn? O. Oes. Beth yw yr achos o ( honyDt 1 Ra ddi cwrw yn ddirgelaidd• i •veithwyr, aie Y mae pob path ya tystio i fod rhai meistri yo dwit ar wneuthur PwylJ, Syrs, pwyll, rhsg ofn y bydd a gesgiir geaych mor rhwydd, fyned n fath gyflymdra. Y ueior i chwij to ni feanee am bethan fel yna wedi I vn hyn-dynion yn anghofio eu n meddwi ar wneuthur cyfoeth .0 y gratg y cloddiwyd hwy o oasoch lawer, a chlndasoch ^yti yr ydych-, ond nid hyd ac nid hyd fod yn ddiwaU; ac nid hyd giydiwr i nee; a'r gy flog, sydd yn casglu cyflog Dynabal es ein byd ni. Pa rian mawr y "gwaith mawr" a .ay Dyffryn drwy y misoedd a'r ?au diwed.iafl Pale? ¥ mae ad- a ateb,-wadi myned trwy god dyllog r- 'int. Buom ar eia goren yn cael gweitii- wjr ytio i gychwyn y fel in newydd, gan lwyr grellu f d y cyflogwyr wedi eu ilwyr sr^yhoe^di o'r yrfydtwydd o orweithio gweithwyr, ond eawsom ein twyllo. Nid oes genych chw), f oobigyn, ond cadw eich Ueoedd hydnesycawn well i chwi, a byddnyny yn fuan iawn. Dywedir fod rhyw gwpl o fechgyn Melm Griffith wedi dyfod i gadw tenPy gyda Mr. Edwards, er digalot.i yr aneols'S sy id yu gof/ii yr nn bm ag e e:il; os lUydda Mr. Eiwajds^yo hyn, fj golhr lawer ia^n yu f «»y ffaidd arall. Cawn Ivthyran calmogol iawn o rai man- an—yr Undeb wedi cychwyn ar sylfaeni pathaol; dylech cbwi sydd am dalu ychydig i fewn, gymeryd gwers oddiwrth gyfeillion fel Mr. Edwards, Dj ffryr, a Williams Wo* center. Gwftlwn hanfs y bore yma am gyfarfod a gynaliwyd yn Aberafan dydd jpadwnt—* Gwyly Maer. Mae yn dda iawn gyda ni gael ar ddeall fed y flith deimladen da yn bodoli yn v Burrow*. Byddwn yn cael y ganmoliaeth a rydd Mr. JeLkinsi weithwyr o gynifer o ft nan y dj ddiau hyn, nes ydym wedi ein llwyr argyboeddi mai nid Cymraeg na Ssesneg ydyw llpferydd o'r fath; end eu bod yn ymdebvgoli i iaith yr Ynys Werdd. Nid oes Deb yn fv-v na r i am lwyddiact y Jenkinsiaid, yr Edwardsiaid, a'r Williams- iaid, a phob iaid arall; end, foneddigion, byddweh yn wyneb-agored. Dim eisieu Undeb yn y Burrows ai nad oea ? Oci fu y dafien poch i'r lan ? Erys hono yn hwy yn ngfcof alcanwyr Cymru na thipyn o flatter- t'llg speeches y Mayor', Supper. A y rhai hyn yn anghef mor gynted ag y traddodir hwy gan biwb, ord ery s bygytbion y dsflen goch! Pa un a ddaw Undeb i'r Burrows ai peidio, bnont yn gymaint Ucdebwyr a neb isymnd v daflen goch; ac er cymaint eu parch i'r Jerkinsiaid, o'r bra:dd y gallwn gredn na fydd i'r mynvdd mawr gael ei symnd o flaen y Zorobabel Undebol, ac y bydd i'r cyflog- wyr fel y cyflogedig, yn y diwedd, ddyfod i waeddi, Rhad! Rhad! Mdo. Tta byddo calonan cyflogwyr yn ddynol, maent yn agored i drachwant a thraha, hen f lefydau yr hil ddynol, ac nid yw yn ngallu gweith- wyr i'w gwrthsefyll ond mewn Undeb. Clywsom newydd cyanrus iawn am Mr. J. Walters o Aber&fan. Tebyg fod saethan ar- gyhoeddiadan hen efergyl y gwirionedd wedi cyrhaeddyd ei galon, a gwn fed Mr. David Jor.es mor barod ag ydoedd y nefoedd i ddywedyd, M Maddenwyd i ti dy bechod- an." Carem glywed fod pawb o'r dynion hycy sydd yn llabyddio eu cyrff drwy or- weithio wedi en hargyhoeddi fel J. Walters. Diolch i'r nefoedd am hyn. I Y mae yn flin genym nad newyddion da fel yma sy dd genym i'w cyhoeddi o bob lie. Dichon fod ambell i un diniwed yn gorfod dyoddef cam yn schos dynion drwg fel Bwtchwr Cefn y Gfarth. Bydd cystal i D vid barotoi; daw Bill Mr. Leyshons i'w erbyn yn fuan iawn. Nid trwy dwyll, ac nid trwy ddicbell y mae d'od o hyd i ddir- gelion yr Undeb hoa, yn enwedig gan y thai hyny sydd wedi bradychn yn flaenorol. Gofaled pawb am y cyfarfod dydd Sadwrn nesal; bydd am un o'r gloch fel arfer. Dichon mai hwn fydd y cyfaifod cyhoeddus diweddaf am dro. Daw tafleni wythnosol i bawb o honoch o sefylifa yr Undeb, ac os clywch fod brodwyr yn eu camddefnyddio, byddwn ddiolchgar am eu henwan. LEWYS AFAK.
EISTEDDFOD GWAENCAEGURWEN.…
EISTEDDFOD GWAENCAEGURWEN. AT WYB Y FIFE BAND, Y BYD A'B BXTWS. Bydded hysbys mai "March of the Men of Harlech yw y don gystadlenol, ac nid Ap Siencyn." Pwnc y dydd yn y lie hwn yn bresenol yw yr Eisteddfod agoshaol, yr hon a gynelir ar ddydd Nadolig, Rhag SSain. Cafwyd Eis- feddfod lewyrcbns anarferol y llynedd, ac wrth yr arwyddion presenol, gallwn gasgln ybydd yma gynnlliad lluosog eleni eta o GymlY brwdfrydig a thwymgalon. Mae y pwyllgor ar en goreu yn gweithio yn ddys- taw i wneud y parotoadau angenrheidiol !to- gyfer i'r dydd, ac y mae hoU ddiffygion Eis- teddfod y llynedd ganddynt i'w gochelyd eleni, er mwyn gwnend trefniadan gwell, a sicrhawn y cyhoedd yn gyffredinoiybydd pob path yn y model goreu a rhataf y waith yma etc. REES M. DAVIES, YaG.
Advertising
THE YSTALYFERA THREE-PENNY ART UNION. THE DRAWING will take place at Va talyfera, on Tuesday, Feb. 3rd, 1880, under the patronage and supervision of many gentlemen of the neighbourhood, and as many ticket-holders that will attend. The following ualuable prizes will be awarded to the winning numbers:— LIST OF BRIDB. I-Hanes y Brytaniaid a'r Cymry 2 18 0 2-Gwaith OUTer Goldsmith 2 8 0 3-Taith Y Peterin 2 0 0 4—4 Vols, of Barnes' Notes (Welsh) 2 4 0 5-Esbonlad Jenkins o Hengoed 1 10 0 6—1 YoL Parthsvllydd ».. 110 7—One Pair of Pictures 1 0 0 8—Esboniad Idrisyn 0 17 0 9—1 YoL Oeinion Llenyddiaeth 0 16 0 10-1 Dbl. VoL Popular Educator 0 15 0 11—Long Silver Watch Chain 0 10 0 12-Pair of Pictures 010 0 13—Ardderchog Lu y Merthyru 0 5 6 14—Meddyg Anifeilaidd 0 5 0 15—Gweitnlau lago Emlyn. 0 3 6 16—Hanes Bywyd Dr. Livingston 0 2 6 17—Testament Cymreig 0 3 6 18—AwdlaryBeibl .0 1 0 19—Y Mynegfys 0 1 6 20—Y Ffraethebydd 0 1 0 21—Llythyr Ysgrifydd 0 1 0 22—Cydymaith y Cymro 010 Tickets, Three-pence each, fir a Book of 12 for 2s. 6d. Treasurer: Mr. J. Williams, Agent, Ystalyfera; Hon. £ ec.: Mr. Thomas Gower, Ysfaivfera. The Winning Numbers will be published the following week in the Tarian." Agents wanted everyjijhere. PVShi Q »•« I -R LLANGYFELACH- PAIR To Farmers, Cattle & Pig Driers, Flannel Merchants* and others. THE Llangyfelach First ofN ovein ber Fair, will be held in future on the first Tues- day and Wednesday of the same month every year, instead uf as at present on the first of the mcnth; and Farmers and others are cautioned pot to bring any Pigs there on the first day of the Fair. PWLL Y GRAIG, GADLYS. At aelodau Cymdeithas Gynorthwyoly lie nchod, a gynelir yn y Bridgend Inn, Aoerdar. XX YN sydd i'ch hysbysn y cynelir Cyfar- fod Cyffredinol o'r holl aelodau p:yd- nawn dydd LInn nesaf, Hydriif 27 4a, am 5 o'r gleeb yn y ptydnawn., er ynidrin A mater' ion perthvnol Ú gymdeithas. Taer ddymuuit atnuch fod yn bretieiiol. D. MoRCAN, YSj. Nt B Si.i' oiwed'bt, bu farw pleDtyn i William glovir, A benaLt, tra yn y gvifh g,da'i sitni. Nid oedd y plettyn oLd 11 utd. Few Grocery & Provision Shop. BY THE OLD TOWN HALL, ABERDAR, DYMUNA WM. CHARLES, TRECYNON, Hysbysn trigolion Aberdar a'r gymydegaeth, y bydd yn agor y siop nchod dydd Sadwrn nesaf, gyda'r nwyddan goreu am y Prisoec/d iselof sydd bosibl I Furniture! HaricomumsH Eanos! TWENTY IIGBT DAYS' BALE. IN consequence r-f building new work- thopf, B. H. PHILLIPS will effer his EXTENSIVE STOCK or FURNITURE, HARMONIUMS, PIANOS, AND CHEFFIONERE OEGANS. 3 Dcz. HI me-made CbeLt of Drawers, Mahogany, Full Column, Round Frc i t, the very best, at S4 10s. Couches in Hair- seatirg BI ring Spat, Pti2 10s. Easy Chairs in Hair-set.tiug Spiine Sent, at Xi 12s. Sofas from .Cl YOs. to £.3 12a. 6d. Whinot Suites in Rep, consisting of Couch, Lady's and Gent's Easy Chairs, und 6 Small Chairs, at £7. Ditto, in Crockett's Leather, Brest) Studs, in Oak or Mahogany, at Xio 10s. Cheffionerep, Wardrobe, Loo Tables, and Chairs of all descriptions. Sideboards with Plate Glasg, Feathers, Millpuff, Ticks and Palliasses, Iron and Wood Bedsteads, French & Half-Testers. Toilet and Pier Glasses, Harmoniums, Pianos, Cheffionere Organs,Yiolina, &c., to be SOLD AT COST PRICE. Every article is warranted to be of well-seasoned materials, and best workmanship. Purchasers are invited to give an early call to inspect and judge for themselves. B. H. PHILL I P S, 5, Canon-st., and 6 & 7 Gadlys-rd., ABERDARE. IECHYD I GLEIFION! WILLIAMS S COMPOUND PILLS. (Substitute for Castor CHI.) YR nnig ffordd i iechyd naturiol yw trwy gymeryd'Williams'Compound tills.' Y maentyn cael eu gwneud o'r llysenyn Castor, yn gynwysedig o'r prif lysiau a gydnabyddir y feddyginiaeth oreu i bnro y gwaed; felly y mae y Peleni hyn yn tra rhagori ar ddim a geir o'r Uysienvn Castor ei hunan. Y maent y feddyginiaeth oreu allan, nid yn nnig i bnro y gwaed, on<| hefyd eT dadwreiddio pob math o gomwydion, clwyfau, ac ysfa yn J enawd. Y maent yn feddyginiaeth ragorol hefyd i leddfn anhwylderau yr afu, llosgfa yn y cylla, (biiliou8nes8), cur yn y pen, ac i symnd ymaith wynt, chwyddiadan, curiad y gsuon.y piles a'r gravel, y dropsy, poen yn y cefn, awfr-atafiad, bias annymunol yn y genau, a theimlad o orlawnder ar ol bwyta. Y maent yn feddyginiaeth anmhrisiadwy i fenywod, ran en bod yr nn vn eu heffeithiau a Chastor Oil, ond yn tra rnagoxi arno, ac yn llawer hawddach i'w cymeryd. Y maent yn gweith- redu mor esmwyth a diboen, fel y gellir eu cymeryd gyda dyogelwch gan bawb. Drwy hyny, gelhr eu hystyried, nid yn nnig y fedd- yginiaeth oreu at yr anhwylderau nchod, ond yn gaffaeliad anmhrisiadwy i'r cyhoedd. Gan rod rhai yn teimlo cryn anhawsdra i hmcn Peleni, y mae Williams wedi darganfod ffordd i'w gorchuddio a gwisg, yr hyn a'u gwnant yn hollol rwydd i'w cymeryd gan y mwyaf tyner eu harchwaeth. TYSTIOLAETH PWYSIG ODDIWRTH FEDDYG. Hyn sydd i ardystio fy mod wedi archwilio Peleni Compound Williams, ao yn cael eu bod yn cynwys y prif lysieuau at y dolurian hyny y maent wedi eu hamcanu. Dylasent gael cefnogaefti gan bobtenln yn gyffredinol DK. BLAKE. Army and Naxy Hospital, Scutari. ETO O'B AMERICA. i)yoddefais yn fawr oddiwrth y dropsy, piles, a'r gravel am fisoedd. Aethum o'r aiwead yn analluog i ddyfod o'r gwely gan mainty chwydd a'rpcen. Gallaf sicrhanfod yr holl anhwylderau nchod wedi fy llwyr idael, ac oddiar amryw yn yr ardal hon, trwy cymeryd eich Compound Pills. Yr eiddoch yn dra diclchgar, MARY JANB DAVIES. Youngetown, Ohio. GWELLHAD ODDIWRTH Y PILES A'R GBAVEL Drwy gymeryd eich Compound Pills, cefais wellnad buan. Yr oeddwn yn methn cerdded cam braidd, ac yn methu eistedd o herwydd y Piles, a phoen yn rhan iselaf y cefn, cur yn y pen, a'r cluniau yn wan. Hefyd trwy gymeryd yr nn Pills cef- ais lwyr wellhad oddiwrth y Gravel, yr hwn oedd yn fy mlino yn barhaus. Dylai pawb wybod am y feddyginiaeth hon. Trecynon. MRS. THOMAS. Er Dyogelwch, cofiwch ofyn yn eglur am Beleni Compound Williams, a gofalwch fod stamp y Llywodraeth ar bob blychaid o honynt; heb hyn nid oes un yn gywir. SYLWCH.—Cofier fod arbediad wrth brynu y blychau mwyaf, sef 2s. 9c. Y maent yn cynwys tri o'r rhai Is. lie. Ar werth mewn blychau Is. lic. a 2s. 9c. yr un, gan bob Fferyllydd, neu trwy^r Post oddiwrth y perchenog, am 15 neu 34 6 stamps. Perchenog—D. T. WILLIAMS, Medical Drug Hall, Gadlys, and at Wintcombe Sy (opposite Queen's Hotel), £ berda*e. BETHLEHEM, TREALAW. CYNELIR AIL EISTEDDFOD FLYN- YDDOL y Capel uchod dydd Gwener y Groglitb, 1880. Ceir yr holl fanylien mewn amser prydlon. Dr. s y pwyllgO",— D. THOMAS, Grocer, Tot ypaudy. DRAPERYI H. LEWIS'S SHOW-EOOMS Will be RF OPENED on F SATURDAY NEXT, the 26TH INSTANT. 11, COMMERCIAL PLACE, ABERDARE. DING-DONG-BELL. GEORGE'S CAMBRIAN VOICE LOZENGES. A Letter from Eos MOBLAIS. DEAR SIR, I am very much pleased with the effect which your Lozenges have upon the voice. Tbey are far superior to any- thing I have been able to procure. Singers will find these Lozenges a great acquisition. They are deserving of all the commendation that I can bestow apon them, and I shall have great pleasure in recommending them to all my friends who take an interest in vocal ransic. I am yonrs, Ac., Eos MOBLAIS PBOPBIETOB J. E. GEORGE, M.R.P.S HIBWAIN, GLAMORGANSHIRE. Qydar Post 4c, act la o 10- Yn awr yn barod, pris 4c., drwy'r post 4ic., CANIEDYDD Y PLANT, TN OYNWYS TONAU NEWYDDION YN Y TONIC SOL-FFA, rw gael gan D. L. JONES (Cynalaw), argraff- ydd, Briton Ferry. "M6r o G&n yw Cymru i gyd." BETHANIA, CAPEL Y BEDYDDWYR, RESOLVEN. GYNELIR EISTEDDFOD yn y capel nchod, Nadolig, Rhagfyr 25ain, 1879, pryd y gwobrwyir yr ymgeihwyr llwyddianus aiy gwaharol destynau. Beirniad y Canu, MB. J. YAUGBNjMerthyr Tydfil. Beirniad y Rhyddiaetb, y Farddon- iaeth, ate., y PARCH. W. ROSSEB JONES, Resolven. Llywydd y dydd, E. Gethin, Ysw., Aberdnlais. PBIF DDARNAU CORAWL. r. c6r, heb fod o dan 40 o nifer, a cano yn oreu "Molwch yr Arglwydd". (J. Thomes, Llanwrtyd). Gwobr, X8 a chadair i'r Arweinydd, I'r cdr a gano yn oreu y d6n "Glan Rhr ndda" (Ychwanegiad Ienan Gwyllt), ar y geirian "Wrth gofio'i ruddfomoun yr 8rdd: Gwobr, Si. Y programmes yn barod, yn cynw ys yr holl fanyfion, ac i'w cael am y pris arferol gan J. B. DAVIES, YElg., 8, Cory Street, Resolven. SALEM, PORTH." Cynelir EISTEDDFOD yny lie nchod, dydd NADOLIG, 1879, pryd y gwobrwy- ir y bnddngwyr ar y testynau conlfllol Ilir c6r heb fod dan 50 mewn rhif, a ddat- gano yn oren Clyw o Dduw fy Liefain." (D. Jenkins, Treeastell). Gwobr, .£10., a medal gweith Zi i'r arweinydd. I'r cdr a ddatgano yn oren, Let the Hills Resound." (Brinly RichardB). Gwobr, .£4r.. a baton gwerthii i'r arweinydd. I'r cfir 0 blant, heb fed dan 30 mewn rhif, na thros 16 ced), n gano yn oreu "Fechadmr tro dy lygad," o Ganenon y Gwynfydau, gan D. Emlyn {Ivans, gwobr £ l 10s. Catria- tdir i 8 mewn oed i gann gyda'r plant. I'r Paiti (Male Voice*) heb fod dan 16 o nifer, a gano yn oren "Myfanwy—Arabella," gan Joseph Party, gwobr £ 110s. Amy traethawd goreu ar "Neilldaoliony Genedl Gymraeg." Gwobr, ;£1. Am y farwnad oreu, heb fod dros 100 o lineHan, i Mrs. Dr. H. Davies, iPorth. Gwobr, .£1. Am y Cywydd goren heb fod dros 40 llinell i'r diweddar Mr. Job Griffiths, 15s. Beirniad y Cyfaneoddiadau, yr Areithio, a'r Adroddiadau,—Parch. E. Gurnos Jones, Williams' Town, Dinas, Pontypridd. Beimiad y Gerddoriaetb,—Mr. D. T. Prosser (Eos Cynlais), Treorci. Beirniyd y Llawysgrif,—- Mr. J. Thomas, Ysgoifeistr, Porth. Llywydd.—J. Griffiths, Ysw., Porth House. Arweinydd,—Parch. G. Thomas, Porth. Pianist,—Mr. W. H. Mills (Ap Tavonwy), Pontypridd. Y Programme yn barod, ac i'w cael scan yr Yagrifenydd am y pris arferol.HENRY ABBAHAM, Mancger, Hafod Ooiiitny, Ejrw, Pontypridd. • -148 TABERNACL. MAESTEC. CYNELIR EISTEDDFOD yn y Capel nchod dydd Nadolig, 1879, pryd y gwobrwyir. y bnddngwyr mewn Gaaa, Trsethodau, Barddoniaeth, ac Adroddiadatu Beirnisd y Canu,-MR. D. EVANS (Eos DAR), Ferodale. Beimiad y FardMoniaeth,— MR. JOSEPH RODERICK, 42, Grove Street Maes teg. Beirniad y Traethawd a'r Adrodd- iadau,-MR. JENKIN EvANs, Golden Terrace, Maesteg. PRIF DDARNAU. I'r C6r o'r un gynnlieidfa a gano yn oren "Gwalia Wen" (D; Jenkins, TrecastellV gwobr £ 6.. IV C6r o'r nn gynnlieidfa a gano yn oreu v Stamford," o Lyfr Tonan Ienan Gwyllt., g\!fobr £1. I'r Cdr 0 blant, dim dau 30 mewn rhif, a fano yn oren "Afcii ninau j'r nefoedd,75 a )elyn yr Ysgol Sol, Pgrry, gwobr £ l. Caniateir i wyth me^n pe^ ganu gyda'r plant. Y program yu harbdj ac i'w gael aat: geiniog, trwy y post, ceiniog a dimai, gan yr Ysgrifenydd, HENRY JOSEPH, 21^ Ivor St. Maesteg. BETHEL, ABERNANT, ABERDAR. BYDDED hysbys y cynelir yi eilfed Eiøo- teddfod fiynyddol yn y capel nchod prydnawn dydd Llun, Tach., lOfed, 1879a. pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr bnddcgoi mewn Rhyddiaeth, Barddoniaeth, Caniad- aeth, &c. Llywydd, PARCH. J. MILLS. Beirniad y Canu, Eos DAR. Reicniad y Farddociaethj &c., MOBFAB. PRIF DDARN. I'r c&r beb fod dan 30 o rtf, a gano yn crpu "Ar Ian lord dor; en ddofn," gan Dr. Parry, gwobr £1 lOs., a ilyfr (Oratorio) gweith 3s. 6ch. i'r Arweinydd. Y program yn awr yn barod, pris lc., tr-wy y post, lie., ac i'w gael giln JOHN POWELL, feg., 2, Engineers' Row, Abernantj Aberdar. D.S -I'r Pfiti btb fed dfr 12 mewn nifer a gaoc TC; < r u ''Comp Awr. y," ac t id i r Parti be-, fod dree 12 mewc nifer, fel ejdd wt di ei argrt-ffu ar y am MEVU CAILS frogrem mo*n caHiSjiiisd.
jPETHAU OD OF.
twflfo Hoely buasai wedi hpdeg.agad&ely tafftjftaor are ynyg rellebryn o fnes y t&d a'c hysbysafod y *Ohr»thryfel BsrddolM yn enill tir. Ofna'r *W**nrdcdau y bydd i raptor o'r llwytbau Wyni/ddiff godi arfau. Hysbysir ni fod y fcneslywydd yn esdaithan ei aaae, ac yn Vood amryw faenelan newyddion yn y toftlcttfct*, a chadwir gwyliadwrineth fanwl ar %oll ysgoffiadau y gwrthryfelwyr. Clywsow || fod iredi anfon dwy otatra" or MvBTfd bU.. twoaJry, o dan lywyddiaeth Mfjor htk. a magrelau trjmirr, a goltlwgs, a "toy ysgwadran o vyr traed, dan lywydd- Ifcfeth y Bripader MopJyn, i gadw y myned- Jerdd yn y Weftem Vaney. Sihydir hefyd toc1 dwy fataliwn o Sboubiliaid. a needle %• ganddvnt, dan ofal Cf pta^n Tar or, a r JCiyrilrwrnbwJet battery, dan sryfarwyddyd 50c«rneT Scregyn, yn gwvlio y Cynon Pass Bu peth ssethu rhVrg rbai o'r Haetfijwyr, ifc thlwyfwyd Sprgpfiiit Cadfcwch yn ei gee- %i! itan shell o'r Monntain Battery. Dywed fefiwr fod safie y pwrthryfelwyr brrnyn towebfygol-fod gwarcbgloddisu y brwyn %*r theclyn. mor drwchns, nad gwiw ymosrd UZI effrow Old tybia General Taper y Iftilir ei cbymeryd drwv ruthr, ac mai yr teB gatrawd enVFOR yr Highlanders (o ber- "VjT^ld sefylifa IYftJlddig y port) sydd i gael ft ftnrhydedd o'i hysfowio. Credir y bydd Y CadfTidog(yr hwn nid yw yn ol i Marshall ttewn Vgil ac atbrylith filwrol) yn ar- 'vain yr ymofodisd ar fsrch o'r un lliw ag tedd gan Svr Gecrpe Brown yn mnrydr ¥ytfegofus yr Alma. Tybia y *e%els en hun- Int yn doyogel, ond- os collant y^aerfp, tyVlisdant ffoi yn twch i'r Vryciau a'r <Wys? £ doedd, lie mae y rhedyn yndrwch- ja. Tra o'r to arall, y mae'r Gadridog yn fewiriadu rhoi y light dragoons i'w herbyn, am 40 bod yn ,twy cymwys i sefylifa fynyddig y Os Hwjddir i gymeryd y pert, ac i'r pen- gwrthryfeTgar yymeryd y goes, thoedir feerefcymyn ar unwaith i'r dragoons garlamu TOwy y 'brwyn a'r rhedyn' ar ol Thoroas yo otd iddynt grfio dyfod ag ef yn W yn fyw. Y General sydd i roddi assegai o er gweled lliw y gwaed rwwydd. Fie ynte. GWRANDAWB.