Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
PRIODAS BRYNFAB.
PRIODAS BRYNFAB. Bi-yafal-, dyna beth doniol—yw cusan, Man'n ceisio gwen siriol; Davvn a wnaeth ei dynu yn ol I f'w o duedd feudwyol. JDJj.yw chwareu braf ar ochr y Bryn- hi dymer mor sydyn [dwymodd A ds. oedd, ond gyda hyn 3fiun a'i rhwydodd mewn rhedyn. ,Dywq. lshad hen lanc-o duedd hwn Wedi ddal rhag dianc Fe duigrifodd o grafano Ijlawer an yn llwyr o'i rhanc. :JJt'û" bellach, darbwyllwyd,-yr hen fab, Druan, fu'n ddiarswyd; ÀLn ci rhodd yn y rhwyd, A rl.olodd yr aelwyd. Bwyd a Idas y bo'i dyddyu,-yn rhodd A ,eiddiol enllyn A bywyd braf boed i Bryn, Er hau hadau heb rhedyn. 'Trehazris. Y DRKW ..t.
PRIODAS THOMAS GEORGE.
PRIODAS THOMAS GEORGE. t) f el wir, Tom eto loriwyd-gan ferch f yn y fan fe'i cwympwyd DO,J.'henfoy.' rho'w'd di i'r rbwyd, Yn Y u ynddi'th gadwynwyd. Rlisyyd yn iawn fu cariad yn wau— a Ffcdr buco hen lanciau [rhwyd Yw Vin hon—gwna barhau-i ddal ei fair, li'ivvydnas dihengir hyd ues daw angau. Tmff'ost hwn a'i fost yn hir fiij—herio rym cariad i'w drechu Eriued ni fynai gredu O'i rOl'n gaeth gan riau gu ùnd wole 'nawr d' awr wedi dod—i'tb A'.<h ddwyn tan yr amod, [ddal Ond nid gwiw danod, itfewid barn sy' wedi bod. Ililorio sydd o g llwair a serch—'n bir, A tbyner frou cdnftrch [frawd, ■A mwy gwct'i'n teg anerch A;^i 5r,yyn i&r a xnwynder merch. ai :j. Irarap. yn gamp i gyd,-tyma fe, T«. ray fwyn, mewn eny^i 2i -i wiwlan hoff anwylyd Yu mvn'd bant am newid byà. Ar redeg i baradwys—yr aetbant Heibio rlrothwy'r eglwys, I fawr hedd a rhyfedd rhwys— tlnwaitb—cedd uwcb eu cynwys. Ai'n Aberdar bwriwyd di-i wytfyd Efo'th wenfereh wisgi? Awu inau YDO'U bti: i' Pe doi braiut 'tuu faint i fi. Nef ydyw cael y fath fodel-i iab A'Lh l%vyn Jean davel O'r gainwych fargen i^cbfil 'N aal am oes cei'r diliau mel.' Lwc 'rol hyn o siglo cryd-i'clj riiar. iydd, I I'ch rhoi'n fwy mwn hawddfyd; Nid bawdd nodi'r dedwyddyd (Pan ddaw'r plant) a gant i gyd. Byd o hedd trwy'u by wyd o hyc1,- iddynt Mwy, heb ddyddiau adfyd Ac yn y diwedd ne! befyd Ar 01 i fyw yn yr ail fyd- EVAN WILLIAMS (lor. an Twrch). to
Y WYDDOR
Y WYDDOR Gellir trawsosod y pedair lWthyren ar nc,ain pertnvnol i'r wyddoi i 6i0,418.401r 733,239,439,660,GOO o weitbiau. Kis gailasai boll breswylwyr y ddaear, a liyny mewu mil o filiwnau 0 flyayddau ysgrifeDU holl drawsosodiadau y pcdair llytbyron ar ugaiu, byd y nod a dyebymygu fod pob per -on yn ysgrifeou dengain 1 udaltn bob dydd, a phob tudalen yn cynwys deugain o draws* ofeodiadan o'u llytbyrenan.
GWYROSYDD.
GWYROSYDD. Cynelir buddgyngherdd i'r bardd Gwyr osvdd ya h<n gftpel Siloh, Glaudwr, LOS Sadwrn nefcaf, Mav/rth y 3)dd., Y mae y cantorion sydd wedi addaw gwasauaetbu yn Uuosog a galluog, ac at y cauu bydd ei frodyr, y Beirdd gliln yn d'od &'r gan o'r g6d," sef neb amgen na'r enwogion, Alfryn ac Earfryn, Briailog a Meiiiioncg, os Dad Pabellwyson a Matsyddog. &c, &G. Acblys- ur y gyngherdd yw misoead o gystudd i'r bardd Gwyrosydd. Y mae y p-svyllgor yn hyderas y try .affan yn llwydUianus, ac y ca y bardd logellaid bardd o'r penaduiiaid meiyuion. beblaw y rhai gwynion. Yn ol yr ar vvyddion prtsenol, bydd yn gyngherdd ragorol.—JOSEPH.
---0--. NEBO, FELINDRE.
-0- NEBO, FELINDRE. Chwefror yr 22ain, bu yr enwog D. On llwyn Brace yn y lie uchod nos lau, yn traddodi darlith ragorol mewn cysylltiad a mudiad y Rbuban Glas, pryd y daeth lluaws o bobl yn nghyd. Cadeiriwyd yn ddeheuig gan Mr H. Jones, Twmdal. Caf wyd darlith ardderchog yn mhob ystyr, ac ardystiodd 134. Ar ei gynydd yr elo y mudiad daionus.—T. JONES.
. ABERCANAID, MERTHYR.
ABERCANAID, MERTHYR. Nos Lun, Chwefror y 12fed, cynaliwyd cyngherdd yn nghapel y Graig, Methodist- iaid Calfinaidd, gan gbr y capel, trwy roddi datganiad o Gantata I Joseph' (H. Davies, A.C., Garth). Dechreuwyd y cyfarfod trwy ddarllen rhan o'lf Ysgrythyr a gweddio gan Mr John Davies. Yna galwyd y c6r at ei orchwyl, yr hwn a wnaeth ei waith mewn modd meistrolgar iawn. Yr oedd yno ol llafur mawr wedi bod, gan ei fod wedi dat- ganu y darnau mor dda ac ystyried fod aelodau y côr mar ieuainc. Cymerwyd rhan yn yr adrod'diadau gan y rhai canlynol:— J. Jones, J. Davies, W. Harris, R. Rosser, M. Davies, J. Rosser, W. Davies, M. A. Rosser, J. Davies, M. A. George, R Thomas, T. Rosser. Canwyd yr unawdau gan J. Thomas. Cafwyd cyngherdd neillduol o dda.-CANIADFAB.
CARU.
CARU. Caru, caru, caru, caru, Peth rhyfedd iawn yw carut A chadarn iau fe una ddau Yn un nes iddynt drengu Bydd fyw yn nyfnder tywyll nos, Pan fyddo'r byd yn cysgu, Ac effro fydd ar derfyn o's, Pan gaffo'r ddau 'u hysgaru. Caru, caru, earn, caru, Dros dir a mor mae'n lledu, Ei wres angherddol fel yr haul, Cu fywyd wna felysu E' dafl saeth yn bur ddigoll, Neu wreichion t&n i'r galon, Nes ymadfywia natur oil, Dysgleiria gobaith hylon. Caru, caru, caru, caru, Archswynwr byd yw caru, Gwna saethu, cwympo, enill serch Yn Ilwyr, cyn rhoddi fyny; Mae deddf atdyaiad ynddo'n gryf, Fe dyn y ddauddyn pella. Fe 'TI rhwyma mewn cadwynau'n hyf, A'u deil i'r terfyn eitha'. Caru, caru, caru, caru, Y galon yw'th balasdy, Eistedd 'rwyt ar orsedd hon, A'r hollddyn wnei lywyddu Cylymu 'rwyt â. rhwymau aur Galonau, trigle bywyd, A bery'r un yn mhob rhyw bair, Fel yn mhob gwynfyd hefyd. Caru, caru, caru, caru, Angherddol wyt 'rwy'n credit, Aruthrol a diysgog serch, Rhyfeddol yw'th wrhydri 1 Ond it' gael gwrthddrych pena'th serch, 'Rwyt Ion yn nyfnder tlodi, Ac hyd yn nod yn nanedd erch Hyll greigiau adfyd, ceni. Cadle. EIDDIL.
"""'""..---STV» VFOLAETH A…
STV» VFOLAETH A CHLADDEDI9AETH IJ ^MARGARET JONES, ABERNANT, ABERDAR. M- T h yd oedd ein diweddar chwaer i SoTx a Jaue Davie?, Tyrhos. ger Felm- tic Oaeifyrddin. Cafodd y framt o »aol ti dwyn i fyny o'i mebyd yn Horeb, cape) TC Annibynwyr, gerllaw Pan vn 17 mlwrdd oed, symudodd 1 fyny cl .Q £ e? »*, Aberdar, lie y ba ana ychydig iivr.y^.Hu. ac oddiyno y daeth 1 Abernacfc. Itey cvfarfyddodd & chydmar ei bywyd. Pan Va 22 mlwydc1 oed, ytnucodd mewn a David Jones, pemanydd Pwll iefer'yc Afon, Aberrant. Ba yn aeloa ?fyddV'< o eglwys Bethesda. Abercanfc, am -nx a £ 0 i I8tnlynedd. Ganwydiddichwech J) Wan pump o r rhai sydd yn awr yn fyw, iiB w; caei eu hamcldifadu o famdycer yn ier.anc nid yw yr hyuaf ond deg mlwyrld oed. ieneng",f ond 12 mis oed. Yr oedd ynvra:-» auarferol o ofalus am ei tbeulu, nid vr. v.ig am eu liamsiylchiadau tymhorol, 4jrid hefvd°aio ca cy dwr ysbrydol, Yr oedd y.a awvddns ac yn ymdrecbgar i'w gwelea oil yn Uefnus gyda phobpeth. Carodd e; K"YJ'1L ymostwug ac nfyddhau iddo. Bu yn ffyd.i'on a díwyd i'w eynorthwyo yn &eh(?K'o.y y bywyd hwn Nid oedd yn rkod- vnsegnv, 3C yn wag siaradus. ondyn dciwy,a gwylii.lv.vus, gan warchod gar- 4ref vti dda. Khodd anmhrisiadwy ydyw vwriiU dduwiol Y ffiae hi, er wedi marw yn llefiu-u eto. Yr oedd yn gwattbygu yn id-Sol ya ei hicchyd y flwyddyu dcuweddaf, er v byddai ar rai adegau yn1 -»e;l, prj-d yr wajaH-i o ddifrif VB ei gwaioa nt s gwaeih y<m eihmith; ord dydd Gwener, yr 2d 0 Chwefror, cafodd ei tbaro gan gystudd fcrwta* Pan yn talu yimveiia'1 a. hi y rydd Siav:'s:tb- ar ol hyny. er ei bod yn wael iawn, yahydtj/ oeddem yn feddwl y diwrnod hWIiW, imn ya fiarwelio a. hi, na chaem ei gweled Jhi rawy ar y ddaear Y dyddiau canlynol asih hrvydr marwolaeth yu lied boetb, fel, tabv:: dydd Ian, yr 8fed, y cafodd angeu y Jjtedaaf. ,>an y rlio-ldodd yr ergyd diweddat iddi am Tiaw o'r gloch nos lau. Ir oedd S-1. ['• I mlwydd oed. Y dvdd Llun canlynol ymgasglodd tyrfa Icosog i hebrwDg ei rhan farwol i un o geli- <iedd an gen yn Ngbladdfa Qyhoeddns &beru £ ?. O herwydd llnosogrwydd yr aa, methwyd myned i mewn i'r cap'1, a bymerwyd bi ymaith at y bedd Ar o! ei choddi i orwedd yn ei gwely pridd, csrfwyd anerchiad a gweddi gan ei gweinid- r.g, y I. J. Evans, Heolgeryg, Merthyr. Ifca •a,xiwyd yr hen emyn Ffarwel i chwi gynt a gerais," &c. lmdawvdd y dorf mewn teimladau dwys 0 berwydd colli cymydoges garedig, a -chwaar ffyddlon yn yr eglwys. Hyderwn y bydd eiii brawd a'i phriod gael cymorth i yaagycal dan y brofedigaetb cbwerw a'i cyfarfyddodd, ac y bydd Dnw yn gofalu am yr amrMifaid byebain sydd ar ol.
-lETHOhlAD BWRDD YSGOL LLAN.…
lETHOhlAD BWRDD YSGOL LLAN. WONO. CybcedJwyd canlyniad etholiad Bwrdd Tagol Llanwono y dydd o'r blaen, yr hwn codd fci y canlyn:- Y RHAI A ETHOLWYD. Mx J. Jones, Mountain Ash 2540 ParcV J. H. Protheroe, Mountain Ash 2453 Mr T^'ii-ias Williams, Glofa y Great Western 2408 Mr WiiL:a;n Pritchard, Mountain Ash 2316 Mr Thon. Edwards, Mountain Ash 2155 Parol: George Thomas, Porth 2023 Mx Iv.ri A Williams, Poith v 1964 MR EVSJ? Thomas, Ferndale 1869 nrçb. T. C. Phillips, Mountain Ash 1568 YMGEISWYR AFLWYDDIANUS. "Mr Join. Roberts, Pontypridd 1536 JParc/i John Howell, Mountain Ash 1531 Mr W. Griffiths, Pontypridd 1074 Mr Wjti-a Williams 823 Mr JcLii Wiliiams 585 Y mao Pontypridd eto heb gynrychiolydd •RE y Bwrdd, a hyny yu unig am nad oedd- jot yn <! .all eu gilydd mewn cysylltiad ag oa vmgs sydd, yn hytrach na rhanu eu jleictieisiaa rhwng dau a thri. Y mae •Mountain Ash wedi liwyddo i gael pump adod i mewn y tro hwn-y pedwar hen fbeioo, ac un newydd, sef Mr Pritchard.
--LLANELLI.
LLANELLI. LLWYNHENDI.—Nos Sadwrn, y 17eg cyfis- ol, cynaliwyd cyngherdd fawreddog, pryd y cymerwyd rhan gan gor y lie a'r personau canlynol:—Miss S. C. Morris (Llinos y Dyffryn), Maesteg; Mr Dan Price, Dowlais; Mr J. Gilmore, Llanelli; Mr D. P. Thomas, Llwynhendy; a Mr Henry John ar y chwi. banogl. Chwareuwyd y cyfeiliant gan Miss Reesa Miss Bonville, Gelli. Cafwyd canu rhagorol iawn gan bawb yn ddiwahaniaeth, ac er fod y noson yn anffafriol, eto daeth tyrfa fawr yn nghyd, a chafodd pawb eu boddloni. Cadeirwyd yn absenoldeb Mr W. Rosser gan Mr D Williams, Box. CYNGHERDD FLYNYDDOL Y TABERNACL.— Mawr y dysgw fl sydd yn y Llan yma; y dyddiau hyn gan bawb sydd yn hoffi cerdd- iaeth glasurol am y wiedd uchod. Gallwn fentro dweyd y bydd hon yn wledd o'r fath oreu am fod talentau dysgleiriaf Cymru wedi eu sicrhau Y mae ein muriau wedi eu britho ag hysbysleni yn mynegu am berfformiad cyflawn o'r draethgan odidog Jeptba (Handel) gan gor y capel uchod. Hefyd, bydd Miss Gertrude Lewis, Miss Morewood, Mri Dyfed Lewis a Lucas Wil liams yn cymeryd rhan, yn nghyda cherdd- orfa yn cael ei gwneud i fyny o string band Llanelli ac Abertawe, a chwareuwyr enwog ofanauereill, dan arweiciad D Drummond, Ysw. Bydd y cyfan o dan arweinia i a gofal Mr C. Davits (Alaw Meudwy). Yn sicray ae yr uchod yn ddigon i bron y caiff trigol- ion y Llan wledd o'r iawn ryw, a dylai pawb gefnogi y cor a'r arweinydd am gy. meryd i fyny weitbiatr y prif feistri a'u dWYJ o'n blaen yn eu cyfanrwydd trwy roddi eu presenoldeb yn y perfformiad, ac felly y byddo hi.— UN YN HOFF 0 GERDDOR- IAETII.
I AT Y BEIRDD.
AT Y BEIRDD. Cyfciried ein cyfeillion y Beirdd eu holl Gyfansoddiadau Barddonol vn y modd ac C i'r eyfairiad canlynol:— THOS, WILLIAMS (Brynfab), Hendre Farm, Treforest, Pontypridd.
CROESAW I'R GWANWYN.I
CROESAW I'R GWANWYN. Ol wanwyn b.awddgaraf, can' grocsaw i ti, Mao'th wenau mor dirion, a'th geinion'n ddiri Esgon wna'r gwanwyn ar dlysai diail, Gwyiddliwio wna'r dolydd a'r coedydd & c ail. Yr a^ar bach glywyd yn bruddaidd eucwyn A fydilaiit yn thwareu eu tanau yn fwyn; Pob na yn i a'i fynwes mewn hwyl, I Yn harmony pnffaith, fel tyrfa mewn gwyl. Y bledau amryliw, aneirif eu rhi', A wis-ant y ddaear a harddwoh a bri; Y rhosyn yn gwenu yn ngwyneb yr han', A'r coedydd a wisgir yn brydferth & dail« A'r awel fwyn, hithau, yn dawnsio'n eu plitb, Can sychu'n garnaitlcl cldyferion y gwlitb; A'r oen bach yn heicyf a pherffaith ddinam Yn prancio yn nwyfus o amgylcb ei fam. O wanwyn hyfrydol! tyr'd, cymer dy sedd, Mae myrdd o bob graddau yn boflidy wedd, A myrdd o rielyrsau yn seinio dy glod; Mi hofiwn, O wanwyn, dy weled yn d'od. O wanwyn iael) usol! pa dymhor fel hwn ? Ei falmaidd awel on rydd iechyd, mi wn; Mae glaswelit y maes yn rhoi croesaw yn rbydd, A dagrau llawenydd yn golchi eu grudd. Mae pob math o flodau mewn awch am roi I'w Crewr am iddo ro'i iddynt eu bod; [clod A gwers fach-i ddyiiion am gofio 0 hyd Roi'r clod i'r Bod hwuw sy'n cynal y byd. AERONFRYN.
Y MOKWR.
Y MOKWR. Yn mhell o'i wiad a'i gartref clyd Mae'r morwr dewr ei fron, 0 fewn ei long sydd megys cryd .Sigledig ar y (ion Try'r toi) risiau i gyrbaedd ffawd. Cenedloedd ddwg yn nghyd, 1 Nes gwccud yr estroa megys brawd Ar aelwyd fawr y byd. Mae miwsig iddo'n twn y m6r, A rhyw farddonÎaeth fyw, A cliydgan favr y toncg g&r A'i sw yna wrth y llyw Yn nwndwr chwareu'r tonau mgd, A si yr awel ber, Siarada'n fynych am ei wlad Yn ngblyw y mor a'r ser. Oud daw'r ytorm i sigJo'r aig Fel un o lynau'r byd, A lluchia'r lioLg yn erbyn craig, Nes myu'd yu ddarnau i gyd; Ymsudda. r murwr yn y fan, Dan alw ar ei Dduw, Heb obaitb dyfod byth i'r lan O'r bryniog donau'jJ fyw. Mae'i ddyfrol fedd gerllaw'n barhaus, Yn mynwett fawr y m6r, Ac yn ei angladd ni bydd llais Ond lleisiau'r tonog gor Ni bydd un deigryn ar un gwedd, Ond gwedd rhyw wendon wan, Nac unrhyw gareg uwch ei fedd I nodi'r niarwol fan New Tredegar. J. VOLANDER JONES.
YR ANFFYDDIWR.
YR ANFFYDDIWR. 0 auffyddiwr, pa beth ydwyt ? Ai nid rhan o'r cread mawr, Megys cragen ar y draethell, Wyt, yn cael dy olchi i lawr ? Nid oes yma un orphwysfa, Er it' chwilio'r ddaear oil, Ond yn nghadarn Graig yr Oesoedd, Dyma guddfa dyn ar goll, O anffyddiwr, pa beth ydwyt ? Pa'm y gwadu'r bywiol Dduw, A osododd anadl einioes, Ac a'th wnaeth yn enaid byw ? Tryfrith ser y nefoedd uchod A gyd-dystia 'i aUu mawr, Ac ehediaid mAn y dyffryn Bynciant iddo doriad gwawr. 01 anffyddiwr, pa beth ydwyt ? Gwadu awdwr cyrau'r byd, Creau'r wyt mai deddf neu anffawd Ddaeth & phobpeth oil yn nghyd; Ond, yn wir, mae'n syndod meddwl Ffordd wyt ti yn gallu cael Deddf heb awdwr nid oes rheswm- Nid yw ond ynfydrwydd gwael. O anffyddiwr, pa beth ydwyt ? Nid ymddadleu am dy fod, A rhyfeddu, ysgafn bryfyn, Ddylai fod dy waith is rhod; Ymegnia ac ymestyn Ar hyd Ilinell ffydd i'r nef, Yno ti gei drag'wyddoldeb I ryfeddu a'i ganmol Ef. 0 1 anffyddiwr, gochel gellwair A gweithredoedd mawr dy Dduw, Dring i fyny, paid ag amheu, Bydd yn ffyddiog arwr byw Daw y dfdd i'th argyhoeddi, Pan y bydd goleuni'r farn Yn dymchwelyd twyll anffyddiaeth Drwgweithredwyr oil yn garn. Trecynon. CYNONLANC.
Advertising
NOTICE OF REMOVAL 1 W ILLIAM EVANS. Tailor and Draper, begs to inform his customers and in- habitants of Aberdfure and neighbourhood, I that he has removed to 17, CANON ST., Opposite the Queen's Hotel, where he has I a good assortment of Goods suitable for the esent season. All orders punctually at. nded to Prices strictly moderate. W. B. returns thanks for past favours. TO BOOKSELLERS! For cheap good work, with quick dispatch, try R. THOMAS, Bookbinder to the Trade, 56, .Castle Street, Merthyr. Parcels returned bound in 10 to 14 days. Appointed binder to the Swansea Public Library. Terms: Cash. ST. FAGAN'S SCHOOLS, TRB- CYNON, ABERDARE. A GRAND ART UNION PRIZE DRAW ING will take place at the above Schools on Monday, July 9th, 1883. Prize,-A LEASEHOLD HOUSE, VALUE £70. Tickets, 6d each, or a book of 12 tickets for 5s. Applicatiocs for books of tickets to be made to the See -Mr Thomas Hopkins, 12, Stag street, Trecynon, Aberdate. SILOAM, GYFEILLION. BYDDED hysbys y cynelir y drydedd Eisteddfod a'r ddeg yn y capel uchod dydd Gwener y Groglitb 1883. Llywydd,—Idris Wiliiams, Yaw. Beirniad y canu,—Mr T 0. Evans, U C.W. Arweinydd, a beirmad yr adroddiadau,— Mr Wm. Abraham (Mabon). Prif Ddarn,—I'r cdr heb fod dan 50 o nifer a gano yn oreu 'Then Round about the Starry Throne,' Handel, gwobr JG10 a X2 i'r arweinydd. Programs yn cynwys yr boll o'r raar)ylionl i'w cael am y pris arferol gan yr ysg.,— M. MORGAN, Cambrian House, Hafod. BETHTNIATTR¥^RRISr~ pYNELIR CYFARFOD LLENYDDOLyn J y capel uchod dydd Llun. Mawrth 19eg, 1883. Cadeirydd,—Mr T. J. Evans, Manager. Beirniaid: y traethodau, barddoniaeth, &c.,—Mr T. Drew (Y Dryw), Trebarris; y canu,—Mr Edward James, Mountain Ash, y bags, yr hosanau, &c., Miss Davies, Ysgolfeistres. Prif ddarn corawl—I'r parti ddim dan 25 mewn rhif, a gano yn oreu' Nant y Mynydd,' gwobr X2. Programs i'w cael am y pris arferol gan yr ysgrifenydd, Mr Thomas Williams, 9, Penn street, Treharris. Yn mhob llafur y mae elw.' SARON, ABERAMAN. BYDDED hysbys y cynelir Eisteddfod yn y capel uchod dydd Gwener y Groglith, 1883, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianui mewn caniadaetb, barddon- iaeth, rhyddiaeth, adroddiadaeth, &c. Cynelir Cyngherdd fawreddog yn yr hwyr. Prif ddarn corawl—I'r c6r heb fod dan 60 mewn nifer a gano yn oreu I Yr Haf' (Gwilym Gwent). gwobr X8 a darlun hardd o'r arweinydd mewn Oil Painting. I'r c6r heb fod dan 40 mewn nifer a gano yn oreu I Teyrnasa Iesu mawr,' o'r Ghronicl, gwobr JE4, a Baton bardd i'r arweinydd. I'r c6r o blant heb fod dan 80 mewn nifer a gano yn oreu Ai difater genyt ein colli ni,' Telyn yr Ysgol Sul, gwobr XI 10s. I bartil 0 wrywod heb fod dan 16 mewn n;fer, a gano yn oreu 'Y Gwanwyn,' gan Miiller, gwobr .£1. Traethawd. Am y traethawd goreu ar Y Gyfundrefn Gydweithredol (Co-operative System,),' gwobr rhoddedig gan Mr R. W. Evans, Aberaman, 41 Is. Barddoniaeth. Am y G&n o Glod oreu i'r Parch R. Rowlands, Saron, Aberaman, gwobr 10s. Am y Penillion Marwnadol goreu i'r diweddar John Llewelyn, Cwmbach, diacon gweithgar a ffyddlon yn Eglwys Bryn Seion, Cwmbach. Am fanylion pellach ymofyner a Mr J. Rees, Co-operative Stores, Aberaman. Gwobr gan Mr Wm. Llewelyn, 10s. Am y Chwech Penill Marwnadol goreu i'r diweddar Wm. Jones, Aberaman, diacon gweithgar a ffyddlon yn Eglwys Saron. Aberaman. Am fanylion pellach, ymofyner a'r ysgrifenydd. Gwobr gan Mr D. Jones, 10s. Am j Beddargraff goreu i'r diweddar John Jones, Abetaman, ibab yr uchod, brawd ieuanc diwyd a ffyddlon yn Eglwys Saron, Aberaman Gwobr gan Mr T. M. Davies, Aberaman, 5s. Cadeirydd: D. P. Davies, Ysw., Y.H.. Ynyslwyd House, Aberdar. Arweinydd y dydd: Mr John Rees, Co. operative Stores, Aberaman. Beirniad y ganiadaeth: Mr Seth P. Jones, Board Schools, near Swansea. Beirniad y traethawd a'r farddoniaeth Parch D, Onllwyn Brace, Ystalyfera, Swansea. Y programmes yn cynwys yr holl o'r manylion yn awr yn barod, ac i'w cael gan yr ysgrifenydd am y pris arferol. JOHN WILLIAMS. Ysgrifenydd, Co-operative Stores, Aberaman, Aberdar. IWORKMAN'S HALL, TAIBACH. CYYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod ■s prydnawn dydd Sadwrn, Mawrth 17eg, 1883. Beirniaid: Alaw Ddu, Llanelli, a Mr David Michael (Dewi Afan), Cwmafan. I'r c6r a gano yn oreu We never will bow down,' o'r Judas Macabseus, gwobr X10. I'r parti heb fod o dan 20 na thros 25 mewn rhif, a gano yn oreu Clyw g&n yr 'Hedydd,' gan Alaw Ddu, gwel Cronicl y Cerddor gwobr Xl 5s. Bydd y programs yn barod yn fuan, yn cynwys yr holl o'r testynau, i'w gael am y pris arferol gan yr ysg.,—DAVID MORT. Y MAE D. Howells (Gwynalaw), U.C.W., Yn parhau yn agored i dderbyn engagements fel Tenor, i gymeryd rhan mewn Oratorios, cyngherddau, neu fel beirniad eisteddfodol. Cyfeiriad: Gwynalaw, Aberaman, Aber- dar. Y MAE EOS DUFFRYN, R.A.M., Yr hwn sydd wedi ei engago yn y Royal Albert Hall, Llundain, Gwyl Dewi, Yn agored i dderbyn engagements fel Tenor a- beirniad Eisteddfodol. Efe oedd yr arweinydd buddugol ar y prif ddarnau yn nhair Eisteddfod olynol Llundain. la, Pulross Road, Brixton, London. I EISTEDDFOD Y GROGLITH, TREALAW. I CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod yn Methlehem, Trealaw, ar ddydd Gwener y Groglith, 1883. < Llywydd,—G. Williams, Ysw., Miskin Manor. Arweinydd,—Parch J. W. Lewis, Trealaw. Beirniad y farddoniaeth, &c.,—Parch J. T. Morgan (Thalamus), Pontardawe. Beirniad y ganiadaeth,-Mr Dan Davies, A.C., Dowlais Perdonaa,-Miss Priestly, Tonypandy. Telynor,-Master Charlie Pearce (Ap Pearce), Treherbert. Prif Destynau. I'r c6r heb fod o dan 50 o rif a gano yn oreu • Awake the Harp' (Creation), gwobr 10 0 0 Ac Ornamental Brass Stand i'r arweinydd, gwerth 2 2 0 I'r cor o'r un gynulleidfa heb fod o dan 30 o rif, a gano yn oreu Jerusalem, fy Nghartref Gfwiw '300 A baton hardd i'r arweinydd. I'r c6r o blant heb fod o dan-30 o nifer na thros 15 oed, a gano yn oreu I A'i difater gecyt ein colli1 5 o A 5s i'r arweinydd. I'r pedwar a ganont yn oreu 'Llwyn Onn' (J. Thomas), gwobr 1 0 0 I'r pedwar a ganont yn oreu Merch blegau I (J. Thomas), gwobr 1 0 0 Am y traethawd goreu ar 'Hunan- ddiwylliant,' gwobr 1 0 0 Am y Gan Gymraeg oreu ar y geiriau God helps them who help themselves, gwobr 1 0 0 Am yr Alargan oreu i Mrs Eliza Davies, diweddar briod Mr E. Davies, Iron Founder, Trealaw, gwobr l 0 0 Am y Beddargraff Hir a Thoddaid goreu i'r diweddar John Humphreys, Trealaw. Manylion i'w cael gan yr ysgrifenydd. Gwobr 0 7 6 Y programs yn awr yn barod, ac i'w cael am y pris arferol gan Daniel Thomas, Liverpool House, Trealaw. Trysoryddion,—Mri J. Williams, Land Agent, a M. W. David, Ynyscynon Hotel. • Mdr o gftn yw Cymru i gyd.' JERUSALEM, YSTALYFERA, Dan nawdd boneddigion yr ardal. CJYNELIR EISTEDDFOD Gadeiriol yn gysylltiedig a'r capel uchod, Llun y Pasc, Mawrth 26ain, 1883, mewn pabell eang ar gae canolog ya y He, pryd y In gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn oerddoriaeth, rhyddiaeth, a barddoniaeth. Llywydd,—S. Rawson, Yaw" Ynys y- darren. Arweinydd,—T. Davies, Ysw., cyn-faer Abertawe. Beirniad y gerddoriaeth, y cyfansodd- iadau, &c.Mr W. T. Rees (Alaw Ddu), Llanelli. I'r cor heb fod dan 80 o nifer, a gano yn oreu I May no rash intruder,' gan Handel, gwobr £ 20; h.y., £ 15 i'r cdr, a 455 i'r ar weinydd. I'r cdr o'r un gynulleidfa heb fod 0 dan 50 o nifer, a gano yn oreu 1 Gwir yw'r Gair,' gan Owain Alaw, gwobr j66 h.y., e5 i'r côr. a XI i'r arweinydd. I'r c6r o'r un gynulleidfa heb fod dan 40 mewn rhif. a gano yn oreu y d6n I Elwy,' gan D. Jenkins, Mus Bac, gwobr JEI 10s. Ceir enwau y beirniaid yn y DABIAN nesaf. Programs yn cynwys pob manylion ych- wanegol, i'w gael gan yr ysgrifenydd am y pris arferol.—Rees Lewis, Co-operative Stores, Panteg, Ystalyfera. Eisteddfod Gadeiriol Treorci, CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod mewn pabell eang, a chyfleus y LIun- gwyn, Mai ,14eg, 1883. Arweinydd: PARCH W. MORRIS (Rhosynog), Treorci. Beirniaid y Ganiadaeth: MRI DYFED LEwis, R.A.M Llundain, ac R. C. JENKINS, R.A.M., Llanelli. Beirniad y Farddoniaeth a'r Adroddiadau: BRYNFAB. Beirniad y Traethodau: PARcia E. ROBERTS, D.D., Pontypridd. Beirniad y Gelfyddydwaith: MR D. MORGAN, adeiladydd, a MISSES OWEN a DAVIES, Ynysowen Schools. Perdonydd: MR D RHONDDA DAVIES, Treorci. I'r c6r heb fod dan 60 o rif, a gano yn oreu Gloria' (12th Mass), gwobr J620. I'r parti o wrywod ddim dan 20 mewn rhif, a gano yn oreu Y Wawr' (H. Smart), o'r Cerddor Cymreig, gwobr X4 4s. Awdl, 'Y Cen adwr,' heb fod dros 300 0 linellau, gwobr R3 3s. a chadair hardd. Am y farwnad oreu heb fod dros 100 0 linellau iir diweddar Thomas Lewis, diacon gweithgar ac ymdrechgar yn Eglwys Noddfa, Treorci, gwobr £ 1 Is. Traethawd. Rhagoriaetbau a diffygiony Wasg Gymreig,' gwobr .£1 Is. Programs i'w cael am y pris arferol gan yr Ysgrifenydd Gohebol, W. P. THOMAS, Ystradfechan, Treorky. Ysg. Arianol,—JOHN THOMAS, 115, Bute.st. Trysorydd,-IVivi. SAMUEL, 34, High-st. Noddfa, Pontycymmer, Cwm Garw. | 1YNELIR EISTEDDFOD yn y capel v- uchod dydd Llun, Mai 7fed. pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn caniadaetb, barddoniaeth, rhyddiaeth, ac adroddiadaeth. I'r cor heb fod dan GOmewn nifer, a gano yn oreu Worthy is the Lamb,' gwobr X10 10s. a medal arian i'r arweinydd, I'r c6r heb fod dan 30 mewn rhif a gano yn oreu Blodeuyn bach wyf fi. mewn gardd' (G. Gwent), gwobr £ 3. Am y Bryddest oreu ddim dros 300 llinell, 'Gwahoddiad i'r iraini Gwm Garw,' gwobr £ 1 Am y Traethawd goreu ar y Llusern Dyogelwch (Safety Lamp),' gwobr J £ L Is. Cadeirwyr,—E, Thomas, Ysw., Braichy cymer, a John Davies, Ysw., Pwllcarn. Arweinydd, -Gurnos. Beirniaid,-Caradog, a Dewi Afan, Aber- afon. Cynelir cyngerdd fawreddog yn yr hwyr. Y programs, yn cynwys yr holl fanylion, yn awr yn barod, ac i'w cael gan yr ys- grifenydd. Pris trwy y post, ltc. Ysg.,—Nicholas Llewellyn, Ffalda Col- liery, Cwm Garw. SALEM, LLANILLTYD A /CJYNELIR y Seithfed Eisteddfod y yddol yn y capel uchod dydd Gw ■„ Groglith, 1883. 1 Beirniad y canu,—Eos Morlais. I'r c6r dim dan 40 o rif g gano yr ON Datod mae Rhwymau Caethiwed,' La J, Thomas, Yaw., gwobr .£10 10a; sef ilu i'r cor a 10s i'r arweidydd. do I'r c6r o blant dim dan 25 o rif na ij os 15 oed, a gano yn oreu Dyddiau H, (Telyn yr Ysgol Sul), gwobr ^1 5s. Programs yn cynwys y manylion i'w gan yr ysgrifenydd,—Thomas Wilif* Ton Teg, Llantwit Fardre, Pontypridd. AMERICA!! A -.11 r, R I Reduction in Steamers' Fares The Fares are now until further not National Line—Adults £4 Children under 12 years 2 Infants under 12 months 1 Inman, White Star, Quion, Cunard Lis :v— Adults jg4 0 Children under 12 years 2 y Q Infants under 12 months 1 1 Ü American Line—Steamers, Lord British Crown, British Queen, British King-Adults YA C Q Children under 12 years 2 C '> Infants under 12 morths lie Steamers, Ohio, Pennsylvania, UiLac?" Indiana—Adults £ 4 4 f1- Children under 12 years 2 2 0 Infants under 12 months 1 1 0 For passage and particulars, apply to JAMES REES, 14, St. Paul's Square, Liverp- RHYMNEY Art Union Prize Drawing, TN aid of the building fund of Gosher, gregational Chapel, Rhymney, will takr place at the aboye chapel on Tuesday, May 1st, 1883, under the distinguished patrons and supervision of the following gentltt ici T. Davies, Esq., Rhymney; W. Pritcb w; Esq., Rhymney; R. 'Abrahams, Eaq Rhymney; J. R. Williams, Esq, Rhymer-7 I. Phillips, Esq Pontlottyn; J. Davies, E I •, Rhymney; D. Thomas, Esq., Rhymney. FIRST PRIZE, J610 10s. CASH" Prize. A 8, u 2nd—A Silver Lever Watch ace n 3rd—A Rosewood Writing Desk 2 2 0 4th—A Pair of Pictures 1 10 0 5th—A Good.Pair of Blankets 1 10 0 6th—A Good Waterproof Coat 1 10 0 7th—A Set of Trays 1 1 8th—A China Tea Service I i Q 9th—A Beautiful Silver Neckchain 1 I 5 10th—A Silk Umbrella j 16 lltb-A Cruet Stand 1 0 0 12th-An Accordion 1 0 0 13th—A Gentleman's Silver Albert 0 15 C In addition to the above there will ix given away about 40 prizes, consisting oi useful articles, but no prize will be away of less value than 513. Tickets, 6d. each, or a book of 12 for 5s, The Drawing will be on the principle the Art Union, and the successful sur-, will be published in the T ARIAN Y GWERIÜ"l. Merthyr Express, and South Wales Dvly Newt. Treasurer,—Mr Lewis Jones, Price-strect? Rhymney. Auditors,—Rev J. R. Wilhan-si Pontlottyn, and Mr Williaja Harris, As- surance Agent, Pontlottyn. Secretarie,- Mr Thos. Evans, Lawn Cottage, Rhyrr^ej, and Mr John Wm. Harris, Assurance Agent, Price street, Rhymney. All prizes will bt forwarded to any destination, but the win- ner must pay carriage of same. All ticket holders are 'invited to attead the Drawing at 5 p.m. punctually on the above date. BETHEL, NANTYMOEL pYNELIR EISTEDDFOD yn y ^pol uchod^ Gwener y Groglith, Mawrth £ 3, 11883. Llywydd a beirniad y rhyddiaeth. 1 farddoniaeth, &c.,—NATHAN WYN, Yst rhondda. Beirniad y gerddoriaeth,—Mr T. hrcJI, A.C., Hengoed, via Cardiff. Prif Ddarn Corawl. I'r cór heb fod o dan 50 o rif a gano yu oreu 1 Moeswch i'r Arglwydd,' gan JGLV. Thomas, gwobr X8 a chadair i'r arweiny • 1 gwerth zCl. Programmes drwy y post, lie. W. REES (Brynfab), Y Mount Pleasant, Nantymoel, Briag. y i Castellnedd. Trydydd Eisteddfod Flynyddol Ll/w Pasc, 1883. CYNELIR YR EISTEDDFOD uchod yt, j Marchnadle Newydd y Dref, pryd j- gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugoi aty testynau canlynol:— I'r c6r ddim dan 100 o rif a gano yn oreu Oh Great is the Depth' St. Paul, (Mendelssohn) 40 0 h.y., zC35 i'r cOr, a £ 5 i'r arweinydd. I'r cdr ddim dan 60 o rif, ac o'r un gynulleidfa, a gano yn oreu Yr Haf' (Gwilym Gwent) .10 0 Q A modd suit o frethyn llwyd i'r arweinydd (as presented to and graciously accepted by H.R-H. the Princeof Wales,on the occa- sion of his visit to Swansea, Oct. 18th, 1881). I'r parti o wrywod ddim dan 20 o rif. a gano- yn oreu Cydgan y Chwarelwyr'(D. Jenkins, MucBac) 4 0 G I'r Solo Bass a gano yn oreu Honour and Arms' (Samson, Handel) 1 1 0 I'r Solo Tenor aga-n-o yn oreu 1 Baner ein Gwlad' (Dr Parry) 1 1 IJ I'r Solo Soprano a gano yn oreu I know that my Redeemer liveth' (Messiah, Handel) 1 1 I'r pedwar a ganout yn oreu Ti wyddost beth ddywed fy nghalon' (Dr Parry) 10 0 Cadeirydd Rowland Thomas, Ysvr.5 Maer y Dref. Arweinydd: -S. T. Evans, Ysw., Seiwer., Castellnedd. Beirniad :—Mr D. Prosser (Eos Cynlais), Treorkv. Cynelir Cyngherdd Fawreddog yn yx hwyr yn Neuadd y Dref. Y programs yn cynwys yr holl fanylion, yn awr yn barod, ac i'w cael gaDlyr ysgn. J. P. REYNOLDS, Cwmpandy Mills, J. W. JONES, 13, Alfred St., Neath E. MORGANS, Trysorydd, Skiwen