Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

12 erthygl ar y dudalen hon

AI Nl DDYLID CAEL DADGYSYLLTIAD?

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

AI Nl DDYLID CAEL DADGYSYLLTIAD? Mae y owetti wn uchod o flsen meddwl pob dar- llenyddnewyddilldury dyddiaubyn, er cvmaint y cynhwrf yn nglya a'r Etbolfraint. Mae pob cry- bw?Iliad am Eglwya Loegr yn v papllrl111 yn i .Vvq y owestiwn hwn i'r bwrdl. Yn y Tyst a'r Dydd diwedlaf, edrydd teitbiwr ychydig o htnes ei daith yn yetod yr hon y bu mewn gwasanaeth yn Bglwye Loegr ar nos Sui, a burned y darllenydd beth ddylid wneud a'r Eglwya yn wyneb hyn. Fel y oanlyn y dy wad:— IIYo yr hwyr aethum gyda cbyfaill o Bfste i EghvYIY Llan, heb fod aepell o dret Oaerfyrddin. Nid oeddwn wedi bod yn gwrando yn yr Eglwye Sefydledig erioed o'r blaeu oddieithr mown ang- Jaddaujond g>a fod cvmaint o son am fethiant yr Kglwys yn Ngltymru y dyddiau hyn, yn ngbyda Dadgycylltiad a Dadwa idoliad yr Hen Fam, pender- fynais ddal ar y 0 fteuadra i fyned i'w gwasanaetb am dro i gael gwelBl on trefn. eyrbaaddasom borth Eglwys LI-—— yehydig cyn amser dechreu. Deallasom yn fuan wrth ddiwyg y rboifeydd nad oodd rhyw lawer o bobl i'w dysgwyl yno. Daeth y clochy.J d heibio, a hyshysodd ni fod offeiriad Ll- i fod yno y noton yno yo trarldodi preg- eth angladdol i un o'i ddefaid ymadawedig. 'Da ixwB,' ebe ty nghyfaiU 'ie gawn rywbeth ho .0, gan fod yma special service.' Canodd y glocb, daeth yr otfeiriad ac ychydig o bobl wledig. Dvma ni yn yr Egl ^yg— echreuodd y gwasanaeth. Darllenwyd hyn a hyn o lithiau, a bu y clochv id a'r person yo hir yn ymryson am y gair diw ddaf. O'r diwedd rhododd y person i fyny i'r clechydd. GadawoJd y pwlpud, ao yn mhen ychydig amser, eagynodd i un arall, a dechreuodd ar y bregetb. Yr oeddwn wedi casglu yn barod nad oedd rhyw lawer o hwyl at bregethu yno, gan eu bod wedi lladd awr o amser cyn dechreu arni gyda eu llitbiaua'u gwag-seremon- iau. Dyetawrwydd! dacw y pregethwr ar ei draed aø yo dalUea ei destun yn drwsgia brysio;r, hob aalu un fiylw i aeeo na phwyslais. Deallais yn y man mai darllen ei bregeth (?) ydeedd, oblegid yr oedd a'i drwyn yu y cafn yn dya, a'r dail yn cael eutroi. Cefais allsn heb fod yn hir ei fod ef neu ywtin araI we ii argr*ffi y bregeth cyn ei phreg- ethu yn JCglw-s LI-, beth bynag. yr oadd yn hawdd i'r craffus ddeall fod y bregeth ac yntau heb weledeu gilydd er's tro, oblegid yr oedd yn gwneud y camgymeriadau wwyaf dybry). We!, 014 mai dyma y fath bregethu sydd yn yr Eglwys Wladol mae yo syn genyf na byddeut oil yo garnedd o ad- teilion lei Eglwys Llantfilo, air Banfro. Nid oedd na gwlitb na gwlaw ar f weinidogfieth, ac yr wyf yn dra sior nad oedd yn deall dim o'r hyn a geisiai ddar- Her, eerch fod y bregeth yn argrafiEedig o'i fiion. Druain o'r bobl syd I yn byw (?) o dan weinidoga-th y person hwn a'i gyifelyb; rhaid fod eu heneidiau mor deneu a gwartheg colion Phoraob. Pe Huasai llawer o bersoniaid y wled yn bolicemen, lampmen; a porters rheilflyrdd, buasent yn eu lie; ond y maent o'u tie ar esgynlawr yr Efengyl-nid ydynt yn ei deall, ae nid oea un cydytndeimlad rhwng eu heneid- iau a hi o gwbl. Dyd.iiau sobr i'r gweilch hyn fy ld y dyddiau hyny pan iydd ea byrddau yn ymddibynu ar eu deaiau." Boreu draoosth daeth yr un teitbiwr i gyffyrdd- iad ag un arall yn y tren, ac tial hyn yr adroddaam yr ymgyfarfyddiad:— "jNid oedd dim yn ei wisg yn debyg i bregethwr, ond dy-vedodd wrthvf pwy a pbeth idoedd, a'i fod we i bod lirwy rai a i o'r v ia l yn chwilio i fewn i ha-es yr Eglwys 8nfydlo ;i; yn y parthau amaeth- ydd l. Bu yn Egiwys Llandilo, Abercowin, ar amaef gwasanaetb. Hen eglwys Griffith Jones, Llanddowrbr. G^nwyd y seraph-bregethwr hwuw yn mhlwyf Cilrba yn, Iwydd G^erfrrldin, yn y flwyd yn 1684. Urddwyd ef yn deacon yn 1708, ac ynprittt yn 1709. Wedi bod am ago* d*y flyn- edd y Q gurad yn Lacharn, cafodd fywioliaeth fras (?) Llan lilo, Abercowin, yn y flwyddyn 1711. Yn y twyildyn 1716, cafodd Eglwys Llanddowror ati, ae wrth yr enw Griffith Jones Llandiowror yr ad- nabyddid ef 0 hyny allaa. Dyn a wnaeth ei faro ar ywla1 ac un o'r pregethwyr mwyaf a welodd yr Eglwys Sefydledig ya Nghymru. Ond Llandilo, Abercowin fel y mae yn awr. 'Aethum yno,' meddai y gweinidog 'orbyn amser dechreu y gwas- I anaeth, ond nid oedd yno neb hyd yn nod i ganu y gloch, Wedi aros encyd, daeth yr offeiriad, ysgyd- wodd law yn garedig, a dywedodd mai ychydig oedd ynarfer dyfod i r eglwys-dau neu dri weith- iau a dim un y prydiau eraill. Ni ddaeth neb y Sul hwnw ond yr offeiriad. 'WeI,' meddai 'nid yw yn debyg y daw neb yma heddyw, ond os cydunwch ie ddartlenwo y gwasanaeth.' Felly y bu, a chafodd am unaith Ymoelllduwr yn gloehy id. Wedi dar- llen y gwasaoaetb, ymadaryd heb i'r offeiriad am- heu am funyd nad brawd yn yr un flydd oe id gan- ado yn CllriØ y gwasanaetb yn miaen.' Wel, yn ddiau, mae sefyllfa yr Hen Fam yn Nghymru yn galw yn n^bel am ad-drefniad buan ar yr eiddo s dd yn ngtyn a hi, at" defnyddio or lies eyffredinol y trigolion,

-,; Harlsdoniaei!).,

AT EI^ GOHEBWYR BARDDOL.

———....■'I LLINELLAU 0 GYDYMDEIMLAD

PENILL GALA LIN ADOL.

ENGLYN.

FY NAU GYFAILL PENAF YN BETHESDA.

MOLAWD.

BIOI D VVIES.

ENGLYNION.

PLANT YFYNWENT

HOW MANY PEOPLE SUFFER*