Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
BAGILLT.
BAGILLT. Cyfarfod. Chwarterol.—Cynhaliwyd Cyfaiifod Chwar- terol y gylichdiaith yn Peniel, Fflint, Ion. Sed, o dan lywyddiaeth y Parch. David Morris. Yr oedd yn bres-ennol y gweinidogion, y ddau oruichwyliwr, a cbynnrydhiolaeth greif o holll eglwysii y gylchdaith, ag eithrio Conniah's Quay a Mold Junction. Dechreu- wyd y cyfarfod trwy i'r Parch. D. Morris ddarlkn rhan o'r Ysgrythyr, ac i'r Parch. Owen Hughes we. ddio. Diarllenwyd eotfnodion y cylfarfod o'r blaen, a chadarnihawyd hwynt. Gafwyd y cyfrifon arianol E.c aelodiaeith. Llongylfaricfawyd y cyfarfod gan Mr. Benn ar ifod bron yr oil 'o'r eglwysii wedi d'od i fyny a'r 'assessment.' Yr eglwysi yn dangos arwyddion 0 gynydd m'ewn ysltyr arianol .acaellod'alelth. Ym- neiilitduodd y frawdoldaetli am 5 o'r gloch i ystafell arall, lie yr oedd tair o dhiwioriydd daredig wedi paro- toi lluniaeth ar eu cyfer. Wedi i bawb ymborthi yn helaeth o'r dlanteithiion, cynyigiKvyd, fod diolchJgarwch gwresog y cyfarifod yn cael ei roi i Mrs. Thomas Morris, Misses Hughes- a Williaimis am yr arlwyaeth ragiorol. Cynygiwyd gan y Parch. Owen Hughes, a chef nog wyd g'an Mr. Joseph Ediwards. Dechreuwyd y cyiflarfod hwyrol am 6 30 trwy weddi gan y Parch. W. J. Jones, Fflinit. Pasiwyd fod y gweinidogion yn trefnu adeg cynhaliad cyfarfodydd 'Trustees' y gwtahanol eiglwysi.' Dar.JIl.en:wydi llythyr oddiwrth y Parch. J. Kelly yn galw sylw y eyifarifod at y Maes Llalfiur Talaethol, a phen derfynwyd fod Pwyllgor Un- deb Ysgdlabn Sul y gylchdaith yn cymeryd y mater i tfyny. Galwyd sylw at gasgliadau y Genhadaeth Dra- mor, ac erfyniwyd ar iddynt, dd'od i law erbyn: y 2Sailn o'r mis hwn. Yn nesaf diolchwyd ac ail- etholwyd y ddau oruchwyliwr. Dywediai y Parch. D. Morris. am1 Mr. A. B. Lloyd ei fod yn ddyn pwyll- og, hamddenol, a chr.aff; Mr. Benn yn llawn sel, brwdfrydedd, a gwyfbiodaeith, yn '¡In/an of busin.s,s.' Cydaabyddwyd y bieidTais gan y naill a'r Hall. Cyn. ygiwyd diolchiadau ac ail-etholwyd Mr. Thomas Jones, Down Hiilll, yn ysgrifenydd y capelau; Mr. Samuel Owen, Bagillt, yn ysrgrifenydd y cyfrarliodl cbwarter; Mr. Ed. Jones, Bethel, yn ysgrifenydd Diir- west; Mr. Joseph Edwards^ Bagillt, yn drysorydd easigiiad yr Ysgol Sul; a Mr. Phillip Evans, Fflint, yn ysigrifenydd Addysjg. Pasiwyd fod y cyfarfod ehwarter nesaf i'w gynhal yn Peniel, Fflint: cyfarfod y prydnawn am 3 30, a'r hwyrol am 6 30. Rhodd- wyd gwa'hoddiad unfryc101 a gwresog fod y tri gweini- dog yn aros yn. y gylchdaith flwyddyn arall. Da oedd gan y cyfarfod fod y -Larch. D. Morris a'l Parclh. Owen Hughes yn cydymffurfio. Methai y Parch. W. J. Jones a rhoi atebiad pendant, oherwydd ei fod mewn gahebiaeitb igyda. ohylchdaith arall. Yn neaaf cafwyd ymddidd'an ar sefyllifia ysprydiol y gylth. daith. Dywedai Mr. Morris ifod hyd yn nod y planet bach yn Miagillt yn -gweddiio—wyn Duw yn codi eu lief, tuagr ato. Oddeutu 30ain wedi ytmiuno a'r eg- lwysii. Anoiglai bawb oedd yn bresennol i ymgysegru o'r newydid yn 11 awn. a hollol i'r Duw Mawr. Dy- wedad y Parch. W. J. Jones fod ymla, deimladiau da n.wn yn y Fflinlta Bethel—gweddi'au gafaelgar, heb y ffurfiau allanol arferol, dyniion yn dyweud eu neges yn blaen o flaen yr orisedd, gweddiau, 'fresh' yn tynu y nefoedld i liawr, y merohed a'r bobl ieuainc yn cymierydl rhan amlWig a,chyhoeddus yn y cyfarfodydd. Dywedai Mr. Richard Jones, Queen's Ferry, noad oedd yno hyd yma ddiimi neillituol wedi cytineryd lie, ond fod yno awyddfryd neilltuol a disgwyliad mawr am yr adifywiad. Tystiai y Parch. Otwem Hughes fod y diwyigiiad crefyddlol presennol yn un gwi'rii'on- eddol; cyn bellied ag y Igwyddrai, nid oedd dim neiillituol i'w adrodd o Gaer. Yr oedld yno gytfar. fodyidd1 gwe,ddio gwresog a byw Ibob nos. Yr oedld Mr. Benn yn argyhoeddedig fod yr Arglwydd yn gwenu. ac yn ibendithio llafur y ibdbil oedd wedi aberthu cymiaint yn Nghaer gyda'r achos Wesleyaidd y misoedd diweddaf. Yr oedd yr Ysigol Sul yn lioole yn foddion i gylfarfod nifer luosog o Gymry na fuasai Wesleyaeth byith yn eu meddianu. Gwelai yi amser pan y byddi oylchdaitih Bagillt yn 11-awenhau oherwydd y llwyddiant. Diweddwyd un o'r cytfar- fodydd chwarfterol goreu a gafwyd erio-ed trwy weddi gan yr Dal yn eu grym ac yn eu bias y mae y pregethu a'r moddion gwedldio yma o hyd. Yspryd a nertih y cyfarfodydd ydyw y Paroh. David Morriils. Y mae ganddo ddylanwad rhyfedd ar bawb. Y m'ae wrt'hi a'!i hoti egni bob nos, yn wreiddiol, naturiol, a new- ydd, a'i ddywodiadau yn igwefreidddo pawb. Y mjae gweinidogdon yr enwadau; yn ffyddlo-n ac ymdrechgar, ond cydnlabydldir yn igyffredin'ol mai Mr. Morris ydyw bywyd yr holl gyfarfodydd.—Ffynnonwyson.
CAERLLEON.
CAERLLEON. Y Parch. Daniiel Hiuighes.—Yn y Watchnigbt' a gymhaliwyd yn nghapel y Wesileyaid Cymreig, Queen Street, Oaer, nos; Sadwrn, Rbagfyr 31ain, traddodwyd annerchiad galluog a phwrpasol i'r adeg gan y Parclh. Daniel Hughes, ',g'w,einidiog y Bieidyddwyr S-aie!sniig capel Grosivenor Road, Caer. 0 dan ddylanwad er- rfyniadau taerion a chyfaddas gweddi Mr. Hughes, ar derfyn ei annerchiad, yr aeth y gynnulleidfa bareth'UB a'i gwriandawai i mewn i flwyddlyn newydd, ond cyn ymwasigaru unwyd i ganui emyn adnabydduls, Dr. Bonar, yr hon a ddechreua ,gyda'.r llinelilau canlyno'l: 'A few more years shall roll, A few more seasons; coime,' &c. Llywyddiwyd y cyngherdd yn y xlian flaenorol o'r gwasanaeth gan R. Davies, Ysw., Chicheater Street. Hand of Hope.—Prydnawn dydd lau, Ionawr 4ydd yn ysgaldy capel Queen Street, rhoddwyd te i aelodau y Band of Hope. Gollygfa galonogol ydoedd edryc'h ar y fath lu o blanf byohain deallus a bywiog, yn ymlonni uwch)ben y byrddau Mawnion,, ac yn ilach: i ymgyfranogi yn 'helaeth o'r wledd barotoedig ar eu cy- fer. Y chwiorydd a igymerasant ran aribenig yn y gofalon yn, niglyn a'r te hwn oeddynt Mrs. H. L. Joae's, Mrs. J. R. Williams, Mrs1. Thomas Williamsl, Mors. Herbert Jones, a Mrs. O. Hu-glhes. Yn y cytf- arfod cyhoeddus a gynhaliwyd yn yr hwyr, o dan lywydidiaeth ein gweimdog—y Parch. O. Hughes— aeth y plant trwy y gwasanaeth cerddorol, a deitlir 4 The Angel's Christoas;' yn hynod. o effeithioi, o dan arweiniiad Mrs. Thomas, Williams. Cymerwyd y rhanau oedidynt i'w darlie,n gan Mr. Robert Davies, a chafwyd gwalsanaeth Mr. Nixon gyda'r Magic Lan- 'tern' i ddangos ar y canvas dldarlumiaui o'r prli/f gy- meriadau, &c., y cyfeimd atynt yn yr hanes1. Cyf. eiliwyd gan Mass Miaglgie Jones, Queen Street, ac yn nechreu y cyfarfod cafwyd 'violin solo' gan Miss Vernwy Hughes, Spring Gardens. Cafwyd eyfairfo,d hynod o ddymunol, a thesltyn llawenydd a dii'olch- garweh cyffredinol ydoedd canfod fod ynglyn a'r achos; .Cymraeg yn Queen Street obeitlhlu mo,r llew- yrchus. Cyfeiriodd y Llywydd at gyimihiwysder rieull- tuol Mrs. Thomas Williams i'r gwaith pwysig o hy- fforddi plant, ac maiL i'w hymdrechion hi yn arbenig y rhaid priodoli cyflwr llewyrohus a llwyddianus y Band of Hope, yn, Queen Street. Diywedodd Mr. Hutghes hefyd fod gwiasianae/th ffyddlon, dibalil, Mr. R. Davies, yn cynnorthwyo Mrs. William's, yn ei gofal arn, y plant, yn cael ei' werthfawrogi yn fawr. Yn ddiau, ni chyll y naill na'r llall, na neb arall ac sydd yn gweitlhio Y11 .giyffelyb, eu igwobr, ddydd a dd'aw. Ar gynygiad Mr. Westry Rotberts, yn cael ei eliHo gan Mr. Edw. Hughes, pasiwyd yn wresog :tlMdiais o ddiojUchgarwdh, i'r dhwiorydd ami em rhoddion a'u gwasana,eth gyda'r te, ac i'r cantorion: a phawb arall a gymierasant ran yn y cyfanfod cy- hoeddusi Mwyddianu,s h,wn yn nglyn a'r Band of HOlpe.-Amlyn.
HIR A THODDAIDD
HIR A THODDAIDD Er cof am y ddiweddar Mrs. W. D. Pugh. Buddugol yn Eisteddfod Cymry Birmingham, 1904. Cof am athrawes, gynes yn gwenu,- Y briod rasol, a'i bryd ar Iesu; Maggie addfwynaf, wylaf o'i chelu Rhin oedd ei choron, a hawdd ei charu At Forfydd, o dywyad du—byd galar, I hedd Duw 'n gynar hedodd dan ganu. AB HEVIN,
[No title]
—§o§ Gellir cadw" wyau iam fisoedd drwy eu pac,io yn ddiogel mewn, halen. I ladd gwlydd dyfihaer llwytbrau yr ardd gyd'a dwifr wedi ei hallrtu yn gryf. Dylidi toddi llysiau. gerddii rhewedig drwy eu gor- chuddio a. dwfr hallit oet mewn lie cynhes. Fe geidw chwarit o lefrith yn bur a pihera,iddam ddyddiau os rhioddir ynddo lon'd llwy de o halen. Socier cadachau pocedl sidan mewn dwfr hallt oer aim1 ddeag munud, goldher hwy allan, a smwdid/ier hwy ar unwaith. Ffordd ragorol i gadw cig yn beraidd ydyw drwy ei orchuddio a llaeth. Fe waaanaetha llaeth sur, Uaetih enwyn, a llefrith yr un mor effeithiol at bynny.
EMARWOLAETH I HYBARCH WILLIAM…
EMARWOLAETH I HYBARCH WILLIAM JONES. I [GAN CEPHAS.] Gyda t'heimlad hiraeJtlhus iawn yr ymaflaf yn fy y'graifel.l heddyw i gofnoda marwolaeth yr Hybarch Wil,liam Jones. Fel y mae'n hysbys, yn ddiau, i ddarllenwyr y GWYLIEDYDD, ibu yr hen dad duwiol yn igorwedd ar wely cystudd am fisoedd lawer; ac er, yn ol natur pethau, nas gallesid diagwyl iddo gael adifefliad Hawn, eto pan ddaeith y diwedd, daeth gyda graddalu o sydynrwydd i'r rhai nad oeddynt yn llygad-dystion o'i ymsuddiiad araf i ymchwydd yr Iorddonen. Cafais y fraint o dreulio ydhydig am, ser yn ei gwmnii yri ddiweddar, ac y mae y geiriau grasol a lefarai a'r alwg nefolaidd a gafais arno yn ymrithio o flaen fy meddtwl yn barhaus.; a dyna ydyw profiad lluawsi eraill a fwynhasanit frainit gyff- elyb. Yn araf, araf, y machludai haul ei einioes, ond disgynai i'r gorwel imlawr gyda harddwch a go. goniant a thangnefedd, gan lanw calon pawh a'i gwelodd gyda theimladau o barch ac addoliad. Hir- aethai lawer &.m ddiwygiad crefyddol, a chafoddi fyw 1 glywed am y Diwygiad presennol; ac ar ol cael sicrwydd fod y Diwygiad wedi tori allan, yr oedd, fel Simeon gynt, yn barod i ffarwelio a'r aninl yn Ian. Gwnaetih hynny foreu Sablboth diweddaf, yn ei bres- wylifod, 11, Brompton Avenue, Liscard. Ganwyd Mr. Jones yn Mhlas LI a neli a n-yn Rho s, ar yr 17eg o Ghwefror, 1822. Yr oedd felly bron a chwblhau ei drydedd1 flwyddyn a phfedwar ugain. Efe, o amryw flynyddoedd, oedd y gwetlnidog Wesleyaidd Cymreig hynaf; a pihriodol iawn y gellid ei ddynodi fel 'tad' y wednidlogaeth. Elai ei adgofion ef yn mhellach i'r gorphenol na'r eiddolun gweinidog arall yn fyw, a difyr odiaeth oedd ei glywed yn eu hadrodd. Pan nad oedd ein gwrthddrych onid. 15 miis oed ymadaw- odd y fceulu o'r lie crybwylledig i Modhdre, a dyna, yn ddiau, paham: yr adtnaibyddid ef mewn blynydd- oedd dtilynol fel William Jonesi, Mochdre.' Tra- ddododd ei -bregeth gyn.taf yn Bronynamt ar yr 17eg o Orpfhenaf, 1838, a decihreuodd ar ei weinidbgaeth yn 1843. Ei gylchdaith gyntaf oedd Lllanasa, ac yna teithiodd ar y cylchdeithiau canlynol :-Bangor (tair gwaith), Beaumaris;, Rhuthyn, Treffynnon, Ler- pwl (tair gwaith), Tregartlh, Caernarfon, Llanrfiaiadr, Llundain, a. Dinbych. Tra yn y lie diweddaf' bu farw ei briod, ac yn 1882 ymneillduoddi i restr yr UwchnLnaid, ar ol teithio yn y weini dog aeth reollaidd am ddeugain mlynedd ac un o flynyddoedd. Rai blynyddoedd yn ol ymgymierodd a bugeilio ein heg- lwys yn Seacombe, a thysitiolaetihir iddo wneud gwaith rhagoridl yn y cyfeMad hwn, Ar ol bod ar hyd ei oes yn weithiwr caled, cyson, a threfnus yn ngwinllan ei Arglwydd, yr oedd hyd yn nod pan yn Uw)cMf yn hollol allan o'i effen os na ohai wneud rhywbelth i hiyrwyddo y gwaith yn ei flaen. Clywais ef yn dyweud na thorodd odid i gyhoeddiad erioed, ■■-a ..w.iti.Her i'w ystpryd cyfiawn oedd- ei a nail u, oher- wydd aflechyd, i gadw el blamau uiweuum. iua» -1 fri fel pretgethwr, pan yn amtertlh ei nerth, wedi cael ei drosglwyddo o genhedlaeth i genlhedlaeth, ac yr oedd rhyw gymaint o'i hen nodweddaon yn dyfod i'r amrlwg ar 'brydiau y blynyddoedd diweddajf. Yr oedd purdeb a grymusder ei Gymraeg yn amh-euthyn yn wir. Ac yimlddenigys ei fod wedi g'wneud enw iddo ei hun yn mhob cylchdait'h y bu yn llafurio ynddi ar gyfrif ei ddawn ar;benig i godi arian tuagat glfcrio hen ddyledion a ohodi oape'lau newyddion. Mae amryw o'r capellau harddaff yn, y ddwy Dalaeth Ogleddol yn gofgoldfnau grwelooKg i'w ymdrachion yn hyn o beth. At hyn, yr oedd yn fug ail Ityner, gof-aliu?,, a diflino. Mewn gair, credaf yn sicr y gelltir dyweud fod iddo air da gan bawfo a Clhan y gwirronedd ei hun fel gwetinidog cymhwys a dhiyflawn y Testament Newydd. H\|3dwch i'w lwch anwyl a chysegredig; a diddaned y Nefoedd y ddau falb a adawodd ar ei ol i alaru eu colled o dad tirion a gofalus-Mr. J. New- ton Jones, goruchwyflydd canghen Seacomibe o Arian- dy y N. & S.W., a Mr. Thomas Llewelyn Jones, y naill yn flaenor a'r llall yn oruichwylydd yn ein heg- Iwys fetchan weithgar yn iSertpenitine Road, Egremont. Cymerodd yr angladd le ddoe (dydd Mercher) yn mynwent yr Eglwys Wen, Dinibydh, lie y tawel huna yr anfarwdl Rowland Hughes, Aur enau y gwirionedd,' yi dywedai y diweddar Clwydfardd.
PWLLHELI.
PWLLHELI. Da genylf gael dyweud, Mr. Golygydd, fod yr ad- fywiad crefyddol yn parhau i fyned rhagddo yn ein Itref, ac y mae amryw wedi dychwelyd yn ystod yr wythnos ddiweddaf. iDiolchwn i Dduw am eu gweled. Ac y mae newyddion ;calo !logol. yn d'od o wahanol ardaloedd yn y wlad. Un nos Sadwrn yn ddiweddar cyiihialiwyd cyfarfod dirwestol yn vestry CapeJ Pen- Ian, o dan. lywyddiaeth Mr. R. M'ason Jones, Car- narvon Hoiuse. Oafwyd cynulliad lluosog anngihy- ffredin, ugeiniiau yn gorfod troi yn ol o ddiffyg l'le. Mae yn lilawenydd i'n calon, i weled y fath lwyddiant ar yr achos hwn yn. ein pQith. Deallaf i'r cyfeillion yn Tarsus (M.C.) gael Salbboth neulltuol o dan wein- i logaeth rymus un o feohgyn ein tref, y Parch. Edward Jones, Llanfechain. iNoa LUill drachefn, traddododd Mr. Jones ei ddarlith ar Gipsy Smith, yr Efengylydd, ya Schoolroom Capel Salem; (M.C.). Daeith cynulleidfa luosog i wrandaw y ddarlith,; mae yn dobyg mai dymia y cynuilIBad Huosocaf a welwyd yn gwran-daw d'arlith yn y dref hion, er's blynyddau. Yr oedd rai oannoedd yn bresennol, a, chafwyd dar- lith hynod 0 ddyddorol ac adeiladol ac amiserol. Yr oedd pawb yn canmol, yn wir yr oedd yn foddion grasi i giallon dyn i fod yno am awr a hanner i wran- daw ar y darTiiMiydd yn dweud hanes Gipsy Smith a'i deulu, a'r gwersi dynai ocldliwrth ei hanes. Y cadeirydd oedd y Parch. John Ellis, iMinalltt, a gwnaeth ei waith yn rhagorol. Ar ol diweddu y ddar. l'ith cafwyd cyfarfod gweddi undebol yn yr un lie, ac yr oedd presennoldeb (Duw yn amlwg yn y He.—Tref- wr.
.., Newyddion Cyffredinol.
Newyddion Cyffredinol. Yr oedd yn ddywenydd igennym welted y GWYLIED. YDD yn ei ddiwyg newydd. iMae'n edrych yn dda, wedi prifio yn effeithiol iawn. Mae y 'modern touch' sydd arno yn sicr o ennill cymeradwyaeth pob Wesleyad trwy Gymru. Mae y diwygiwr byd-iglodus, Evan Roberts, a'r bonedidiigesau sydd yn canu yr efengyl igydag ef, yn brysur yn Abertawe a'r gymydogaeth, yn agos at 0 Lougher, He y torodd y Diwygiad allan. Mae'r hoi! gyfarfodydd yn boMogaidd iawn, golyg- feydd anhygoel yn cymeryd lie, a llawer yn dych- welyd. Mewn un cyfarfod nodedig yn Siloam, Alber- tawe, gwnaeth Miss Mary Davies ymgais i ganu un o'i hoff emynau Cymraeg, ond' torodd i lawr gan deimlad, ac un arall a'i ,dtlynodd gan geisio anneroh y oyfarfod, ond gOliCihfygwyd. hLfhau gan deimladau dwys. • • ♦ Mae y Diwygiwr yn pwyso yn daer ar i'r bobl ym. ositwng i ddylanwad yr Yspryd. Dy wed odd mewn un cyfarfod, Pteidiwch a brawychu y bobl wrth son am dan-uffern, nathrwyeu ceryddu am eu gwendidau, end t-ynweh hwy gyda rheffynau cariad.' Mae Caerdydd) hefyd dan ddylanwad y tan Dwyfol. Da gennym weled fod dynion mor amlwg yn cymeryd eu lie a'u safle ynglyn a'r Diwygiad, sef Principal Edwards, y i'archn. Seth Joshua, Charles Davies, ac H. Maid wyn Hughes. Yn nyffrynoedd y glofeydd, a Thon Pentre, mae yspryd y Diwygiad yn lie diffodidi wedi ail gyneu, ac yn Hoslgi mor danbaid ag erioed. Mewn un eg- lwys. perthynol i'r Bedyd!dwyr, ar Sabboth yn ddi- weddar, derbyniwyd cant o aelodaUi newyddion, a berndr fod y dychweledigion yn y De yn rhitfo oddeutu 32,000. • ••••• Safodd yr holl ddyehweledigion, gydag ond yclhyddg eiBhriadau, eu prawf yn ardderchog yn ystod yr Wyl Nadolig. Dynion a fuont unwaith yn fedd-won cy- hoeddus a dystiant i'r oruchafiae,th a gawsant ar dem- tasiwnau y tymhor. 8; Mewn rhali o'r glofeydd mae'r dynion wedi ysgrifenu tesitynau o'r Beibll uwch ben yr holl ddrysau gwyn- tyllio. • • • 9 • • Mae y dychweledigion yn Abertawe wedi gwneud apel at y Gwarcheidwaid yno am gael eu ihieni o'r tloitdy. Yr wyf yn ;macklwl fod y Diwygiad wedi dyfod i Lundain,' meddai un o'r siaradwyr mewn cyfarfod pwysiig yn Christ Church, Westminster, ddydd Sad. wrn diweddaf. • • • • » Dywedodd un o'r enw Mr. Lane Na ofalwn am !zwasanaeth reolaidd,' meddai, ac ni fyddai yn myfedd 1 Mr. r 1 caniatad i bregethu yn ei eglwys ei hun!' Ond r'haid i <rarw;ySl~ ddechreu yn ein calonau a'n cartrefi ein hunain. ft • • 1 • » Dywedodd Gipsy Smith fod gennym eisiau mwy 0 weddirau a llai o bregfethau, ac ategwyd hyn gan nifer o weinidogion. • • f • • Dywedodd y Parch. T. Law o berthynas i'r tebygol. rwydd i Evan Roberts ymweled a Llundain; ond yr oedd y Diwygiwr wedi ysgrifenu ei fod yn teimlo fod eii waith yn gorwedd yn Nghymru, gan ddibrisio y cyhoeddusrwydd a roddir iddo ef ei hun. < < « Mae cenhladaeth Torrey ac Alexandter i barhau yn Llundain am bum imis, a tthreulir dau fis o'r genhad- aeth yn Albert Hall, gan ddechreu Ghwefror yr ail. S • • • • • M'ae yr Albert Hair yn ddigon eang i gynhwys 8,000 o bersonau. Aimcan,gyfrif o igost y Genhadaeth ydyw 17,000p.j ac mae 12,000p. wedi ei sicrhau eisoes. Mae cor yn rhifo 3,000 0 dan 'training,' a giwneir ymdrech felly i sicrhau cynulleidfa gwastadol o 11,000. iMae 500 o oruchwylwyr wedi eu dewis. Ymwelir a phoib ty o gylch tair milldir cyn Ghwefror 4ydd, a hemir bydd tros 100,000 o deuluoedd wedi cael galw gyda hwynt erbyn, hynny. O'r diweidd daeth y newydd hiir-ddisgwyliedig fod POllth Arthur wedi surrendro. Cymerodd hyn le ar y dydd cyntaf o'r flwyddyn hon, sef dydd Sul di- weddaf. Mae cwyirJp y lie i'w ibriodo'li li ddarostyngiad y gwarchodlu mewn nerth a gwendid. Am fisoedd C, maent wedi bod yn fyr o nwyddau rhyfel, am un er- gyd o eiddo y Riwssiaid ceid 200 gan y Japaniaid. Mae dioddefiadau y imiilwyr yno yn anhygoel-Ilei- had mewn ymborth beunyddiol, .gwynebau yn gwelwi gan -newyn. J» • • t • » Am fisoe'dd bu y Rwssiaid yn amiddiffyn y caerfeydd gydablaen y cledd, fel nad oedd yn bosibl i gig a gwaed wneud dim mwy. f « « • • Wedli y gwarchae, allan o fyddin yn nhiifo 35,000 ar y dechreu, nid oes ond 4,000 yn alluog i ymladd. Bernir y bydd y golled ar oohr y Japaniaid oddeutu 80,000. ■ ■ ■ ■ ■ a Ond ni ddaeth y diwedd etc. Mae gan y Cad- fridog Kuropatkin broblem o'i flaen i yru y Japs o Manchuria, yn enwediig pan .tydd byddin Oyama yn cael ei hadgyifnerthu gan 40,000 neu 60,000 dan ar. weiniad y Cadfridog Nagi. RHYDWENFAB.
BETHEL, ROCK FERRY.
BETHEL, ROCK FERRY. Dydd Llun, Ionawr 2, cynhaliwyd ein gwyl de flynyddol yn y lie uefcod. Casglwyd tuag at y te a ddarparwyd gan y chwiorydd. Daeth nifer luosog ynghyd i gyfranogi o'r danteithion. Am saith o'r gloch yn yr hwyr dechreuwyd ar y cyfarfod. Cadeiriwyd gan y Parch. T. Isfryn Hughes, yr hwn sydd bob amser yn barod i'n cynorthwyo. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod gan y rhai canlynol: Miss Cassie Hughes, Miss Minnie Mountford, Miss Maggie Hughes, Mri John Williams, Robert Evans, a Hugh Roberts. Cyf- eiliwyd gan Miss M. Hughes. Yr oil yn cymeryd eu rhan yn ganmoladwy, ac yn rhoddi eu gwasanaeth yn rhad ac am ddim. Cafwyd anerchiad rymus gan y Cadeirydd. Teim- lwyd fod hwn yn un o'r cyfarfodydd goreu a gafwyd er's amser. Wedi rhoddi diolchgarwch i'r rhai oedd yn gwas- anaethu, terfynwyd trwy ganu "Hen Wlad fy Nhadau." -Goh.
DWY GADAIR WAG
DWY GADAIR WAG Yn 6, Arfon Terrace, Towyn, Meirionydd, Nadolig, 1904. Dwy Gadair wag, dwy Gadair ddu Maent bron a thori'm calon Dwy Gadair anwyI iawn i mi A'u hanes yn ymryson 0 fewn fy mynwes,, am fy merch A'm mab sydd ya absenol Am danynt yr ymglymai'm serch A wynnai fy nyfodol. 'Roedd cwlwm cariad pur mor dyn Anmhosibl oedd ei datod Rhaid oedd ei dori'n nos y glyn A hyny yn fy ngwyddfod, Mae'n anhawdd sylweddoli'r loes Ac ingoedd y gwahanu Ond yngoleuni'r Ncf a'r grcrca Fe welaf ddydd cyfanu. Maddeuer i'm os wyf yn iho'i Yr awen i'm teimladau Nis gallaf lai 'rwyt yn ymdroi Yn nhiriogaethau angau; Ac oni bai am brofiad.. byw o nerthyr addewidion Sydd ar fy rhan Yngair fy Nuw Yn ddwy torasai 'nghalon. Mae bylchau'r aelwyd heddyw'n brudd Yn pwyso ar fy mynwes Mae rhyw adgofion distaw cudd Yn ail bregethu'r hanes; Nes y mae dagrau hiraeth bron A throi pob man yn unig A phrudd-der nos yn codi'n don Dros ben fy ngwyl Nadolig. Ond os Cadeiriau gweigion sydd A dim ond rhan o'rn teulu Fe welaf foreu toriad dydd Bydd Duw yn ein cyfanu, Mae cofio hyn yn ysgafnhau Y baich sydd yn lluddiedig Y caf i eto lawenhau Mewn Guttyl, a gwell Nadolig. Towyn. ILAR DAVIES,
HIRAETH.
HIRAETH. Oediog gwr, brydiog gariad,-yn y fron, 0 dan friw ysgariad, Yw hiraeth gwelw-ei ddelwad A geir ar ljn dagrau'r wlad. DEWI MACHNO.
ENGLYN COFFA
ENGLYN COFFA Miss M. J. Davies, Penmachno. Margred deg, mawrygid hi,-ei rhan oedd Mewn rhinweddol dlysni; Ow! 'r em dyner! am dani, Hiraeth yn awr a'n brath ni. DEWI MACHNO.