Y Goleuad

0 g'refydchvyr at eu gilydd yn Sir ^ftVoad a chydolygidi fod angen mawr am 'JU y p., ysbrydol trwy yr holl eglwysi. Ni ^odd •la^^C^C^ yn °fer5 ac effeithiau da a'i atl5lwg- y} 0nd ni chychwynodd dim byd r°^odcl ]J ° ddiwygiad, hyd nes yr ym- ^•yfarf0(j ,it»Vaa Roberts i'r gwaith o gynal T^ro I a-- .S" am £ a.ii ^ii. benaf o kg} iSuenctyd y wlatt. Aeth /ym8"y,ng'hdri a ch% a gwaed, ni bu y cyi^u i.Y*" weledigaetH nefol, ac rii fygodd ei ha 1011 3 &ynbyrfent ei ysbryd. Gan Cy?WVn-n? °'/ febyd hyd yn awr, a hanes lac* y Diwygiad trwyddo wedi ei ys- IN T>ARO^N fan,wl a>i. gyhoeddi yn y GOLEUAD tyn. n* byddai o un diben manylu ar y ffaith f, j6^ y dymunwn alw sylw ato ydyw f 1" S'Wai'tU yw Evan Roberts heddyw, fc>lvri r a ^;h^ed trwyddb, yn ffrwyth e wetfcliG dyfal, ac o fyw fcwvi; ?Un"e^ &g°s a'r Arglwydd, ynghyda f^Jiary^v jffyddiog ,am; gael. bod yn offeryn jjj.Q 1S^ryd yr Arglwydd i wneyd rhyw- fr&fi na^ Gwneir ymgais gan rai i geisio ^fsfyn i*es offerynau diynol yn amlwg yn ^dir wyg"iad' hwn. Nid o ddynion," y nac o'r ddaear, and- a Dd'uw ac o'r ^rife;?eth.» Treulir amser gwerthfawr, ac Wn^^elaeth, i geisio tadogi y Diwyg- Hawd erson neu bersonau dynol. Mor u% i rftjlw 8"an rai Cristionogion proffes- °d' a y c^°d i Dduw." Yr ydym mar C J <Wk gydiiabod mai o Dduw ac o'r v h 7 Diwygiad; and nid; yw hyny j!r ofifer arvvain i ddiystyru nac i anmharchu ri i' jjDeu yr. offerynau amlwg sydd gan ingraft e* wa't'1 ymlaen. Ysbryd y 7 dyfynwyd a hano ydyw, Ai yn kfarj °ses y Itefarodd yr Arglwydd ? s^haU0- e^e trw°m ninau hefyd ?" a 11 R 1 ^awk diragfarn roddi yr un He i r0{^j,° ynglyn a'r Diwygiad hwn ag C °'r ki av^ Morgan ynglyn a'r Diwyg- '& y r"ae rh^v cleby^rrw>'dd Y d'dau Ddiwygiwr, a llawer o wahan- k {o yj yd '> ond1 g'waith na ddylai neb gynyg >Gu cydmaru heb fad' yn dra chyd- Wri^ r na a'r hall yn bersonol, ac yn fii wnvv 7S^ am natur a swm y gwaith a iarf11 eto trwyddynt. Diau ei bod1 yn rhy ac a1 ^ydmaru hawer ar y ddau Ddiwyg- v/ f,dau Ddiwygiwr; gan y gobeith- •' ^yfor}V- mawr y Diwygiad presenol <L> tpj mcwn' a bod pethau mwy nerth- .i i^o] m*° eta yn y dyddliau a'r misoedd y Oe (v^a^ !lawer o wahaniaeth rhwng ysbryd l^'yb J nvyg"iad, ac y mae llawer o bethau C' ,oddLyr dul! ?' 8'ario1 y cyfarfodydd ym- H|. &i rod^i •. tod cryn lawer mwy o le yn w ,y\v v 1 granu yn y Diwygiad! hwn ond w > ac rrpresenol mor nerthol yn ei ddylan- ov°L?sfrubo1 y?. ei effeithiau a'r 'Di- Oyfchir1" 'aen> ac nid1 yw y teimladau a W awr a^os mor angerddol a'r ymhnK Bvdc!id, Yn ymdrechu y PO'd ac cyfarfod i gadlw y teimladau i bty% o y gfarfoledd pan y byddai yn Qmk'1*1 aI!an- ahai yr un pregethwr 61 ^re§*eth °'s byddai yn bregeth i y na thorai rhai al-lan i orfoleddu, j.8*0rfoleddwyr yn gwneyd eu goreu h anc/X^0draet^ ar eu teimladau, ond %<-] ^dy te'm'ad mor fawr fel ^idi op n' yn un ^anchwa a arfoledd. NdaU ^4sf ter ° ,bPth fel h>'n dan y Pre" ^0] y tei^i en§"ylaidd y dyddiau hyn. Yr vna au y Pryd hwnw yn fwy par- H-pf11 y on a?r" byddai y rhai a arfoledd- Hlv' ac ar P.e yn gorfoleddu hyd y ffo-rdd || J): Sl*ron cyraedd' adref am oriau ar rai j^ad' > d n'd ydym yn awgrymu fod fod ° r .b'aen yn well na'r presenol. K ^eimlad mor dd'wys yn awr a'r vVan Rol? G' ^od yn ^'a' cynhyrfus. Nid ?^Je5miad! ertj yn ce'sia cynhyrfu a chy- qybUf °<i 'Ond yn apelia yn syml at reswm, fo^i ,.c .ystyriaeth ei wrandawvr. Mi ai o ddychrynfeydd ynglvn ag Sw ? bechod yn y dyddiau hyn, a ^^dd1 a ^d,ST'on yn dyfod i fwynhad! o N<J >5 vn u "awenydd vn yr Ysbryd Glan av'd' 1U Cr cynt na'r pryd hwnw. Yr rh/5s' n^e- pr^an' dybiaf, yn fwy o fab i/1 m\VvVan ^0,b"rts' ac y mae yr o,af 1 a iVaith fL° arbenigrwydd yn ei genad- a^venyd^ "];(?f-dd }''n ffynhp-nell adlon- Y mae un peth yn y Diwygiad hwn nad oedd i'w weled yn y Diwygiad o'r blaen; sef, lliaws yn gweddio ar unwaith. Bydd weithiau ddegau lawer mewn cynulleidfa yn gweddio ar yr un pryd. Diau fed hyny yn adeilado-l iawn i'r rhai sydd yn gJweddio eu hunain; ond nig gall y neb sydd yn cyfiawni lie yr anghy- fdrvvydd ddweydj Amen. Uri fyddai yn g-weddib yn 1855; a ^ytlclai liwriw, f^l rheol yn tewi pan y torai allari yn orfoiedd. Peth sydd yh clestyn liawenydd ynglyn a'r Diwyg- iad ydyw parodrwydd pawb i weddio yn gyhoeddus. Pan y mae y.cyfarfod yn lied gynes ni bydd eisiau cymhell na galw neb yn mlaen; dim ond taflu y cyfarfod yn agored, bydd amryw yn barod i ddyfod ymlaen o hon- ynt eu hunain, a pheth cyffredin ydyw i rai lied anghyfarwydd weddio gyda chysondeb a phriodoldeb mawr. Rhaid credu fod yr Ys- bryd yn cyriorthwyd eu gweiidid. 1w Braidd na ddywedwn i fod yr awydd am achubiaeth y byd yn yr eglwysi yn gryfach y pryd hwn nag yn y Diwygiad arall. Cyn- wys rhan fawr o'r gweddiau a glywir ydyw am i Dduw achub pechaduriaid. Nid oes neb yn awr yn hir weddio>, ac yn curo awyr fel un heb neges i fyned at orsedd gras. Hynodir y gweddiau gan frwdfrydedd ac ang- erddoldeb teimlad, ac yn y cyffredin rhyw un dymuniad mawr, rhyw un neges bwysig fydd baich y weddi. Hefyd y mae yn eglur fod y gweddiwyr yn credu yn effeithiolrwydd gweddi, ac am hyny y mae hyder diysgog- llawn hyder ffydd-i'w deimlo yn eu dymun- iadau. Ni gawn lawer iawn o engreifftiau o atebion uniongyrchol i weddiau. Bydd cyfaill yn gweddio am ddychweliad cyfaill arall, neu berthynas yn gweddio dros berthyn- as, a'r Arglwydd yn gwrando yn y fan, a'r personau y gweddiir drostynt yn cael eu dy- chwelyd yn ebrwydd. Nid oes neb yn awr yn cael eu hystyried yn rhy galed nac yn rhy ddrwg i weddioi drostynt, a disgwyl am i Dduw eu hachub; ac y mae miloedd lawer o'r rhai mwyaf afreolus ac anystyriol wedi eu cyf- newid, a gellir dweyd am danynt eu bod yn gweddio. Gellir dweyd fod gwedd rhai ardaloedd wedi newid yn hollol trwy y Diwygiad hwn. Moesau y trigolion wedi gwella, ac arferion drwg wedi myned i lawr ynddynt, y cablwyr wedi troi yn weddiwyr, y meddwon wedi sobri a throi yn addolwyr, y rhai oedd yn gaeth yn rhwymau anwiredd yn gwasanaethu yr Arglwydd mewn rhydd-deb. Telir hen ddyledion, a chleddir hen ymrafaelion, toddir dynion i ysbryd maddeugar, ac anghofir pob tramgwydd mewn ysbryd: gweddi. Dygir dymon i deimlo ayddordeb yn llesiant uchaf eu gilydd, a daw pawb yn ysbryd y Diwygiad hwn i synio rnpi tin frawdcliacth fawr ydyw plant dynian dros y byd; a chollir yr ysbryd oeraidd annibyno-l diofal am les eraill. Nid oes neb yn awr yn gofyn, Ai ceidwad fy mrawd ydwyf fl." Un o'r pethau rhyfeddaf ynglyn a'r Diwyg- hwn ydyw ei ymledaeniad cyflym dros Gymru, ac hefyd tuallan i'w therfynau. Bron nad ydym yn barod j gredu y bydd i effeithiau y Diwygiad gyraedd pob gwlad dan haul, y mae rhanau helaeth o Lcegr a rhai ardaloedd yn Scotland yn profi ei ddylanwad. Y mae hefyd wedi cyraedd i'r America, ac y mae Bryniau Ivhasia dan y gawod. Y mae hwn yn ymddang-os yn debyg o fod yn fwy cyffredin- 01 dros y byd na'r un Diwygiad arall a fu er dechreuad Methodistiaeth yn N ghymru a Lloegr. Y pryd hwnw aeth ton gref o ddy- lanwad crefyddol dros yr holl fyd C'ristionogol i gyd. Tra y teimlid nerthoedd cryfion yn r, y Lloegr a Chymru trwy weinid'ogaeth George Wh.ttefield, John Wesley, Howell Harris, Daniel Rowlands, ac eraill, teimlid yr un peth yn Scotland trwy weinidogaeth y ddau Ers- kine, Robe, Maclaurin, a Macculoch; yn yr America trwy Jonathan Edwards, David Brainerd, a William Tennet. Yn Germany trwy Zinzendorf; ac yn Holland trwy Kuy- pers ac craill; a cheir fod' pethau grymus yn cael eu teimlo yr un pryd mewn amryw wled- ydd era'11. Credwn fod y Diwygiad hwn yn debyg o ymledu dros y gwledydd yn gyffelyb. Y mae y Diwygiad hwn ar ei ben ei hun Z, yn hollol yn nifer y dvchweledigion. Y mae nifer y rhai sydd wedi ymuno a'r eglwysi yn ystocl y saith mis diweddaf yn dyn ar gan' mil, ac y mae yn dda genym ddeall nad oes dim cymaint o ddarogan eu cwymp, ag a 11 geid am ddychweledigibii Divi/ygiad Gobeithiwn y goreu am danynt, a gwnavC'ri e'ifi goreu iddyrit. Cydymdeimlwn a'u hanhaws- derau, a chymerwn afael yn eu Haw mewn lleoedd ac ar amserau peryglus. Disgwyliwn bethau mawr eddiwrth yr ym- weliad grasol hwn. Nis gallwn ddisgwyl iddo barhau yn y dull y mae yn awr o hyd, nis gellir cyrtal cyfarfodydd bob nos, ac aiff y cyfarfodydd sydd yn para hyd; unarddeg a haner rtas yn armes ar amgytchiadau- a threfn y ch. haner nos yn armes ar amgytchiadau- a threfn teuluoedd; ond er iiyriy hyderwfi rift eholiir ysbryd gweddi 0'1' eglwysi, dnd y hydàwii, fil gweddio- yn ddibaid, mor dd'ibaidi ac yn y presenol, er na bydd y cyfarfodydd mor fynych. Dygwyd y byd ysbrydol yn agos Z!l atom, a hyderwn na chaiff yr un lien drwehus o ddifrawder ei wahanu oddi wrthym eto. Byddwn ddoeth a gwyliadwrus i gadx, i lawr yr arferion drwg a ddymchwelwyd trwy y Diwygiad, a cheislwn godi ton focsol uwch i'r wlad yn gyfirediriol. Am y bendithion gwleidyddol y proffw-ydir am Jtâiiynt fel can- lyniad y Diwygiad', mae- pawb yh dyhfeu atrrl danynt, ac y mae yr amser yn nesau y dryliit iau gormes a thrais o herwydd yr eneiniad. Ac yn niffyg deddfwriaeth Ddirwestol, gwnawn ein go-reu i fDg-u teimlad a syniad cryf yn y wlad o blaid llwyrymwrthodiad a'r diodydd meddwol. r