Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

PUM' MYNYD CYDA'R DYFODOL

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

PUM' MYNYD CYDA'R DYFODOL GAJW TWM C'QR 'X'ANT 0 GfYLOH AB'RIED. Yir Archddorwydd Wyt ti yna., Twin ? Twin o'r Nant: Ydwyf. Pwy sJ'll aflon- yddu ? Yr Archddurwydd iMyfi, ymherawdwr yr hen orsedd farddol. >Sut mae hi'n dwad ? Twm: Dwad! Dydi bin dwad dim. Does y-raa na chwareu anderiiwtiau na dim. Ond y golled fwyaf i m'i ydyw colli cwrw 0 Dinbyah, a chael tal am gario glo. Yr Archdderwydd: Oes yna dwrneiod ? Twm: N'ac oes; i lawr yn is mae nhw, yn ceisio twySlor cribddeilwyr, ac yn lfraeo gyda'r cybyddion. Ond! er eu gwaethaf, y mae yr Hen Gybydd Mawr wedi cael swydd wirth ei fodd; wedi i'r etholiad penboeth fyn'd heibio, IHwn yw'r llusern uifernawl, Dyma borthor dor y diawl. Ac fe ddywedir i mi niai ffafr a gafodd am ddal y ganwyll iddo ipaii oedd ar y ddaear. 0, ie, gan gofio, oes yna rywun yn fy meio am wneyd cam a nhw, ac hiii ladd y twrneiod? Yr Archddemvydd: .Nac .oes, byddai yn Derffaith ddyogd i ti ddyfod yn ol i'r Nant, Mae cyfraith y crogi wedi ei diddymu heb yr un gwrthwynelbiad, ar gos,p bresennol am droseddau o'r fath ydyw hel'a'r dreth am dair blyndd., neu iyiieu hanner dwsm (0 bregethau sychion y person, hwiiw y eefaist ti goron a pheiiit o gwrw ganddoam beidio dyweyd y gwir, a gwneyd eati iddo am hela'r wiwer ar y SuL Twin lYIdii1 'IVvif'ry u Olwyd 111 or liardd yrwan ag oedd o yn f'amser i? Yr Ardhdderwydd Ydyw, ac yn harddach nag y bu erioed, Pe buasit ti yma yr oes ddliweddaf Ibuajsit/ yn. synu iwee.d y.. tren oyntaf yn myii'd irwy!ddo. Ondy mle'r tren wedi myn'd yii hen beth erbyn hyn, ond fe ddichan y pery yn Wasanaethgar am:■ beth amser. Pan welodd Wil Edwards ef yn cychwyn, fell hyn y can odd :—< "Hyd ei oes, heb goes, heb gam—-a'i lan- Olwynicxn o haiarn [waith IM¥,ch ydyw, mawr a chadarn, A'i ddiwedd fydd ddydd y farn." T'wm 'Mi ganodd yn dda, chwareu teg iddo. Yr Archdderwydd Do; ond' fe wnaeth gamgymeriad rtybryd pan aeth i brophwydo oherwydd yn fuan ar ol ei amser .ef, fe ddaeth yr olwyn'farch i fri mawr, pan y gwelid oannoedcl a: miloedd o. drigolion yr oes yn gwibio. fel melit o fan i, fan, ac yr oedd. y ddynes newydd yn gallu ei farchog- aetii yn gystai a'i gwr. Tw-m nyra,is ragorol i gario brys-hegesau. Yr,iArchdde(rwydd: Ie, ,ond: yr oeddynt wedi tfnvyno'r mclit i wnevd y gorchwyl hwnw. T-wm Yr ydych wedi fy synu, hyd at fy asenau. Yr Archdderwydd Oeddynt. Ond yn awr, y mae iAhodiO'T clidaear, a theithio mewn cerbydau da ea<r< >1 yn mlilith y petihau fu; ni weTir na march nac asyn yn unman yn awr, ond yn yr iAmgueddfa. Brydeiniig, yn nghongl IMwmfe Ar Aipdifc. Erbyn hyn, peth eyffredin iawn ydyw gwerd cerbydau yn chwilio heibio drwy nerth anweledig, yr hyn o'i gyfieitliu i'tr hen iaith ydyw try dan. Twni: Yn eno'r anwyl, ydi dynion wedi dysigu hedeg, deydwch > Yr Archdderwydd: Ydynt, er's Kynydd- oedd bcilach. Dyfais CFifrengig ydyw. Peth oyffredin ydyw gweled dyn yn hofran o'r Foel Fama i lawr a disgyn ar gloohdy hen Eiglwys Rhutliyn, o'r Wyddfa i'r le'r oedd hen cliwarel IiJaiibeiis, neu o awyren heb parashwt o uchder perwlro'iiol, a disgyn ar y ddaear fel rolbin goch. Twm Wei, wel! lNi chlywodd Goronwy nac awdwr y Bardd Cw.sg erioed y fath beith. Yn enw "hadlef y wall ddiadlam," beth ddaw o'r byd yna yn y diwedd ? Yr Archdderwydd: Ni fynegwyd i ti yr haniier. Yr oerdd yr oeel ddiweddaf yn meddwl eu bod yn wneyd gwyrthi-au pan wnaetih rei'lffordd i ben y Wyddfa, twnel y sianel o Dover i Ffraiinc, cynnyddu cyflymder cerbydresi o hanneir cant i dri ugain, ac o dri ugain i gant o filldiroedd yr awr, ym- wadu a'r dil l hwnw o drafae'.io drachefn, a chroesawu y cerbyd tryckn, glan, di-fwg, a didrwst, oedd yn cynnyg trafaelio can' mill- dir yr awr gyda dyoge'Iwch cyn gynted ag yr uniawnid y ifyrdd yn awr y mae pethau mwy a, phwysicach wedi eu eyflawni, yn lle'r .hen ,b|icycleis: 'tr,,ym!ion ae aifrdsgo, y mae genYll gerbydau try dan yn imhob ilan a phentref, yn Ie coginio bwyd ar dan glo itiyglyd, try dan yn awr sydd yn gwneyd pobpetJh. Twin Onibai mai Archdderwydd ydych, buaswn yn tyngu mai barddoni yr ydych. Yr Archdderwydd Barddoni yn wir mae barddoniaeth wedi myn'd o'r byd yma er cyn cof belladh. "Yr hen bethan a aeth- ant heibio1, ac wele .gvvnaethpvvyd pobpetih yn newydd." Ond er mwyn i ti gael rhyw syn- iad am yr holl welliantau mewn pob canghen 0 gdfyddyderpan oeddit ti yn cyfansoddi aiitgirliwt Cyfoeth a Thlodi er's ilawer dydd, y mae llawer 6fr henarferion wedi myn'd i'r wadd a/r ystlumod. Pan fyddo Ipalr priodasol' yn dych weTyd o'r eglwyB: yn eu cerbyd trydanoll yn. y dyddiau hyn, nidi taflu dyrnaid) o reis y byddwn fel yn ytr hen amsea* gynt i god'i eu calon, ond bydd rhai o gyfeillion y priodfab wedi myn'd i fyny i fflaelfio ychydig fellt drwy yr awyr 1 w galongi, a. dyweyd writhoi yn Saesneg "cheer up," yr hyn ni chostia, yn awr ond hanner yr hyn a gostiai: tan gwyllt yr hen amser. Felly y gwnaed yn mhriodas y dyn hwnw wnaeth y peEweledydd grymus hwnw yn y Werddon, drwy yr hwn y gellir gweled trigolion y lleuad yn ptanu taiws ac yn chwynu maip, ac y darganfyddwyd, fod trigolion y blaned Mawrth wedi bod am hir amser yn ceisio dal cymundeb a'r ddaear hon drwy arwyddion, a thirwy yr hwn y gwelir yn eglur fod ei phreswylwyr yn wareidd- iedig; a bod yno gamEesii aruthrol, rheil- ffyrddi a dtoasoedd: mawrion. y rfmi a ddamgosant fod y b'.aned mown cyflwr o iwyddiant ac uchel ddiwylliant. Mae eiri seryddwyæ yn gweithio yn galed er cyn- nbrthwyo ein haelodau Seneddol i sicrhau a oes ganddynt lysoedd gwfadol i, drafod mater- ion tirol, ac yr ydym yn disgwyl yn bryderus am y canlyniadau. IVm (Rydw \OJ' gobeiitliliq eu bod yn ddigon call yno i rpddi'r tir i'r bobl. Yr Ajrchdderwydd: Wn i beth am hyny. Ond lPangyrhaood'a/r llong awyirol o'r Werddon yr ydym yn disgwyl mwy o'r man- ylion nag a gawsom drwy y pei.ebyr tan- fora-wl. M'ae Robinson, Jones, a'u Cwmni, ein niasiiacliwyr gwlaw anturiaethud, yn ei disgwyl o hyn i ganol dydd. Twm Pyfbeth iMasnachwyr gwlaw ? Yr Archdderwydd Ie, y maent yn cyn- nyg cawodydd rhagorol yn Kb rill yn ol han- ner eoron yr acer. Y mae eu tawch-beirian- nau yn llynoeddJ Lllanibeoiisi a NantHe yn gweithiorn rhagorol, ac y mae gorymdaith .a hir c'u cymylau ceMyddydal yn clafyohu yr awyr oirllewinol y mynyd yma. Twm Pe buasadi rhywun yn siarad fel yna .yn fy oes d, yn Kgwallgofdy Dinbych y buasai yn lletya; oixl mae'n ymddangos i mi fod hyd yn nod arcliddeiwyddon y dydd- iau- presennol wedi cael trwydded i ddyweyd pethau syfrdanol, IBr pan ydw i'n Dwm o'r Nant, chlywaiis i ddim; son am werthu gwlaw, na gwneyd cymylau; ond rhyw greaduriaid rhyfedd yw y bobl sydd ar y ddaear yna rwan. Mae arna. i, chwant gofyn i Wil Ed- ward1, Ysgeifiog, yma wneyd englyn idd'ynt. Yr Archdderwydd!: 'Englyn Does yma, nob yn gallu darllen englyn Oymraeg yrwan. Bu iamser pan waherddid siarad yr. iaith Saesneg yn unman, ond yn yr Eisteddfod Genedlaethol; ond yn awr y mae yr eistedd- fod hono wedi lladd yr iaith Gymffaeg, a'r Ijardd olaf wedi iboddi ei hun yn Afon Oonwy, a'r rhai a berthynant i'm gorsedd i yn awr, diawenj ydynt; ond y maent yn parhau i alw ei hunain yn feirdd ac ofyddion, gan ymhyfrydu yn eu ffugenwau, eu- gwisg- I d' oedd swyddogol, a seremoiliau yr oreedd, er parclms g'6f am y dyddiau gynt, pan oedd j beirdd yn fyw. Pe gaJllech wneyd englyn Saesneg, Thomas Edwards, a'i anfon i fyny yma, arddelid ef. Gellid ei ddarllen drwy lathen o dir clai drwy gymhorth y Roentgen Rays. T'wm Pybeth ? Yr Archdderwydd Yr X Rays ygelwir y goleuni newydd mewn gwawl-luniaeth; y mae hono iiictr hynod a."r gelfyddyd o wneyd pel'iar}ts;ain ysgrifiol drwty gymhorth yr hwn y gellir unrhyw amser glywed can cerddor fydd wedi marw er's blynyddoedd lawer, ac adnabod if: a is hen gyfaill fyddo wedi ymadael a'r fuchedd hon ee's llawer dydd1. Y male hon i'm tyb i mor hynod, os nad yn fwy fel'Iy, na chwareu anderliwt yn Xinbycli, ac i gynnuleidfa yn N(,Iiaernarfon drwy gyfrwng y telephone glywed pob gair ohoni. -NLid ydym wedi llwyddo hyd yn hyn i al'u gweled yr actwyr, end cwblheir hyny yn fuan. Y mae'r dyfeisydd wedi myned drosodd i Awstralia ar wilbdaitli iechvddl mewn bad trydanol, yr hwn sydd yn teithio yn ol cant a hanner o filldiroedd yr awr, i drefnu moddion t'r opera infewydd a ber- fformir yno, gael ei, chlywed yn y PaJas Gwydr yn Llundain, ac i drefuu fod i hyr- wyddwyr y jgotieunti tanforawl warchau y rhaff bellebrol rhag i'r morforwynion sigl- dongian ar y gwifrau, ac. psgoi'r gost enfawr o adgyweirio'r rhaff eH.ebrol. ly Twin Yn anad pobpeth, beth sy'n dwad o'r awdl ? Yr 'Archdderwydd Yi miaø genym, Tai ohonynt mewn hen lyfrgetloedd ag y mae ein henafiaethwyl" yn eu chwilota. Yr oedd yr aw-dit wedi myn'd yn fwrn ar ystumog y wlad, ll'rhl'!dde..stt ar fedr ei goresi; ond ii)q