Baner ac Amserau Cymru

0 YNYS ENLLI I YNYS GIFFTAN. rCan Selthenyn.l. ABERDARON. Y mae y Cynghor Plwyf wedi cedsio. ddwy- wadtih ciael gan y Cyngho-r Dosbarth gym- meryd y ffordd isyddl yn ymiyl y pentref, a'r lion syidldi yn arwain at liaws. o ffermydd, drosodd, ond wedi smethu. Siaradodd Mr. Owen .Jones, Ffaetri. yn nghyfiarfod diwedd- af y Cynghor Dosbarth, o blaid eymineryd y ffordd1 drosodd, a dytwtedodd y buaisteii hi wedi idivfod klan ofal y cynghor er's hi.r am- v ser oni buasii ami esgeulusdra, y personau oedldynifc yn gyfrdfol am faterion, y pliwyf ar y pryd. Aroilygydd y ffyrdd a ddywedodcl, fed un, pen i'r ffordd yn nghauad. Mr. J. T. felly, iiio gallwn ni ei chymmeryd drosodd.' Ar ol hir ddadleu, giohiriiwyd y mater, er mwyn i'r Cyngihor Plwyf ddwyn ger bron ffeiitihian i broli -y dylid ei chymimieryd hi drosodd.

BERW YR ETHOLIAD. ^Qafoidd Mr. Lloyd! Geofrge y nuvyafrif y disgwylid iddo gael gan ei brif gefinogwyr. Yr oedd M.r. Vincent yn well ymgeisydd Ceddwadol niai'r diweddar Mr. H. A. Nayfor, yn eniwiedig yn Mangor. Ni, iwieOfais i erioedi fwy o. weiithigarwich mown brwydr etboliad- 01 nag oedd yn Nefyn. Pwllheli:, a Cliric- cieth, ar yr 22iain cynfiisol. Ond nid oedd dim modd caiiif^ym.meryd y ffordd yr eliali syniadan y bob!—Lloyd. George oedd eu dyn Yr oedd tlcdi egwyddorlion y. Cfeidwadwyr yn dyfod i'r golv/g yn nhlodi eu haneircli- iiadau. Yr oedd eu fjyliwiadaax' yn gywilyddl- usi o nnoclirog, amiheg, a .pihlenitymaidd, lac nis. gailwn ddychymmygu y bnasai tmrhyW otholwr Or ddeall a me'ddiwd yu pleidleaisao dros y fath blaid. Ond1., lar yr ochiirarall, yr oedd yr egwyddorion1 yn ardderchog, ac o gan- lyniad yr oedd grymusder yn yr anerchaad- au ia, dlraddodid. Mewn rhyw ystyr, nad orddwn yn isynu fed y bobl YllJ gwrthod gwrandaw ar y Tbriaid—yr oedd sitwlf eu hareithiau imioir ofnadwy yn erbyn syniad dyn am gyfrawiider—yn grefyddol, cym- deiitliasol, a gfwleddyd'dol. Cljwiais: laiwer iawn o'r Toriaid! yn siarad, ac mi chlywais gymmiant ag un o honynt yn wertli gwran- daw arno. Yr un pethiau oedd ganddynt i ddyweyd i gyd, a'r petliau hryny y pe'thau salaf H. nrwyaf ar waihah i brif bynigjeila.u yr etholiiad ag yr oedidl 3111 bossibl. Yn ngiliyf- arfodydd y RiliyddtfirydWyr ceid siaradrwyr ardderchog, ac amrywiaetli diirfalwsr yn yr aren.tiliiau, heb neb billon yn tynu yn groeisu Daeth y Pairclin. John Owen, M.A., Wan. WilHiams;, Carpel Maw-r; T. E. Roberts, Oric- eietlh; Richard Joneis, B.A., etto; J. Rhydd- erch, J. Puleiston Jones, M.A.. J. R. Wil- liams, J. Hughes; B.A., Henry HeøSl, yr oil o. Bwlilheli; John Williams, Brynsienicyn; D. Grwynfryn Jones (W.), Owe-ri lSefyn O. P. Hughes, Morfa. Nefyn; Llew- elyn Williams, etto; D. Lloydf Jones, J. 0. Jones, ac era ill, allan i y ml add yn a rdderch- ogj lieb son am lu o. leygwy.r gwrol a goleu- edlig. Gadwrodd yr offeiriiaid o'r golwg yn y cj-flarfodydd oyhoeddus. yn fwy nag a welais i eriocd. Ond ymidlaflodd1 y t.iri'eddiannav'yr a. u liystiwardiaid i'r. fnvydr Or du Geidtwad- aeth, ia.'¡ll' holl egni. Ymladdai y Rhydd- frydwyr yn erbyn- holl allu a dylanwad per- chenogion prif yistadau Lleyn ac Eifionydd. Daolon 1 r nefoedd mai byiohian oedd rliif y bobl oeddynt yn hollol ddibynol ar ewyllys a'. da, v tirfeiddiiiaunwyr .a'u hys.tiwardiaid. Yr oedd y 11 Lleyn rai ffermwyr yn ddigon auni- bynioil eu tern ar y tirfeddiiannwyr fel aw 1 w galiktogi i fyned a gweithio dros Mr! Elliis W. Davies. Beth bynag fydd mwyaf- nt Mr. Da-vies (yr wyf yn, ysgrifenu cyn terfynu y po'lio), bydd vu fwyafri.f er gwaethaf ysgiw a thrieiiau Toriaeth. Rhaiid chddiymu canfosio. Gmieir drwg; dirfawr drwyudo- yn awr. Ffolineb y%w gofvn i ddyn am ei bleidliais, ac etto. y dyn hwnw y,ni ei rhodchi hi yn y dingiel vn y tugel. Gwe-1- 8JS tenbion a imierdlied fagwyd yn Ymncill- duwyr vn oasglu pleddleieiau dros. y Tori- aid Miaiwir oedd y ilawenydld! yn Nefyn, Pwll- heli a Chriioaieth, pau wmaed yn hysbys fuddugoliaeth Mr. Lloyd George, yn arben- ig yn Mhwllheli.. LJiolsigiwyd delw o Mr. Vin- cent gyferbyn a Ohlwrb y Ceidwla dwyr, GO yr oedd y flfref yn ferw gwyllt iliydl banner nos Llosgwyd casgen. o pitch ar beu Mvn.ydd y Cncoieth Rhoddodd Mr. David Davies. A.S., Mr. T. E. Roberts. Pllas-y- (1 • 'V a, ^r- Cornelius Ro- ll' i f^n'tliyg cierbydau modnr, a cherbydaiu enaill, i ghido etholwyr i'r pol.

Y CLEFYD COCH. Y imiae degau o blant yn diioddef dan v cletyd eweh yn nosbarth. Cynghor Gwlediig -t Ri'iodolar bodolaeth yr h(aint i loriau pndd, muriau y ,tai: heb e.u. piastre, d;im. nen- hwl, Senestn na.s gelliiir eu liagor, dim eyf- leuisderau priodol yngJyn a clna.rthdon, &c.

GALW DYN YN 'HEN DORI.' Yinddangosiodidl Jarvi.ye Goodfellow, Traws- fynydd! o flaen uS,t™id Penrhyndeil draeth,. dydd Iau, ar y cyhuddiad 01 fod wedd meldldwi, ereu cynnliw,rf: a defnyddio iaith ddrwg. Pan ofynwyd iiddo ki oedd ganddo attebnad 1 r cyh.uddiiad, dyiwedodldl fod, yn ddrwg aaiwn ganddo. 0 herwydd iddo ym- ddwyn fel y id'arfu. Amiser etholiiad oedd hi a phan alwyd ef yn 'hen D,ori," p-wylltiodd yii Ofnadwy, ac yrndd^oddl fel y darfu (cWfcm) (fafidm ickfl d'S eddu. Goi&o.dwyd lis. o ddirwy, a, 7s. 6c o gostau arniO'.

CRWYDRWYR A THORI CERYG. Ya-oedd tri o grwydriadd o fliaen ynadon Penrhyndeudraeth dydd Iiau, ar y cyhudd- lad o. fod wedi. bod yn cairdotfa. arian yn y chef y daiwirnod blaenorol. Cyfaddefasant eu heuogrwyddj a dyrwedaeaut en hod inedi bod yn byw lar gardota er's misoedd oddi gertb pan y digwyddent giael gwaith. Yr oeddynt wedi cerdded dnois. Loegr a Chym- ru. Pan ofynwyd addynt pa ham alia, fuasnet hwy yn Imyneldl i'r tlotty, attebasant fod y gwaith roddid addynt yno yn ormod, aCt fod y ceryg ofynid iddynt eu malu yn rhy galed- lou. Yr oedd un o honynt wedi bod un- waith. yn y tlotty, aCl wedi cael ei garcharu am fis am iddb wrtihiod gwaieyd ei dasg. Anfoniwydl y pedwar i garcliiar am bymthef- lllOiS.

PEN PICELL DROS 2,500 0 FLYNYDD- OEDD 0 OED. Dai'ganfydd'wyd ar leithrau y Cnicht, C'roesor, ben picell bre-s (bionze), ac anfoti- wyd y oyfiryw at- awdurdodau yr Amguedd- fa, Brydeinig gaii Cadben E. Boweri jonos-, it

PUSIG I AMAETHWYR11 yo Modd i ABBHD COLLEDION Cowkeeper and Contractor, w 39a, Artillery Passage, A City Road, T London, E C. Syrs, A A fyddwch mor garedig V ag anfon potel 10/- o Morris 9 Evans' Horse, Sheep, and A Cattle Oil i mi. Yr wyf wedi ei ganfod yn ardderch- og at wella pob math o Doriadau a Briwiau. Nid wyf yn hoffi bod hebddo wrth law. i Yr eiddooh, D. HUGHM. f 4- L-.J I Lee Hill, & Outlane. Huddersfield. f Anwyl Syrs, a Yr wyf wedi defnyddio eich Horse, Sheep, & Cattle Oil, am dros 10 mlynedd o P amser, a'i gael yn neillduol A o efleithiol at Beswch ao f Anwyd ar Geffylau a @ Gwartheg. Hefyd, i Warth- A eg ar ol bwrw Lloi y mae ei effeithiau yn ammhiisiadwy. § Yr eiddoch, & G. H. AINLEY, 1 lab f YDYW TRWY DDEFNYDDIO MORRIS EVANS' HORSE, SHEEP, and CATTLE OIL. v Cefn Isaf, a Llanbedr, A Merioneth, Medi 28"in, 1909. Y Anwyl Syra, Yn amgauedig gwelwch 5]- am y botel Horse, Sheep, w and Cattle Oil gefais. Da genyf eich hysbysu fod eich Olew wedi arbed COLLEDION TRYMION i mi gyda'm Defaid a'r Wyn. t: Yr oeddwn yn cael coUed- ion parhaus cyn dechreu § rhoddi Olew Morris Evans J iddynt. w Anfonwch botel 101- heb J oedi, gan fod arnaf eisieu ei I roddi i'r Wyn wyf yn anfon § i ffwrdd i borfa'r gauaf. Yr eiddoch yn gywir, I EOBEET EVANS. Y mae Morris Evans' Horse, Sheep, and Cattle Oil, i'w gael mewn potelau 6c., 116, 216, 51-, a 101- yr un, gan unrhyw Chemist neu Grocer, neu yn uniongyrchol oddi wrth y Gwneuthurwyr n m Morris Evans a'i Gwmni, Ffestiniog.

TRAMORWYR YN YMWELED A MR. LLOYD GEORGE. Y Sul cyn y diweddiaf daeth Groeg.vr &c Italiad ar ymn.v'eiiad a Mr. Lloyd George jn Bryn Awelou, Criccietih, eor mwyn cael gwy- ) bodaeth ganddo ynghylcb e: '.rylndeb, yn enwedlig parthed yr adiranau oeddynt yn yrn wtneyid! a r tir. Dywedaisant fod ly jdo.rdeb mawr yn cael ei deimlo yn ..r Gvtiidjb yn yr Eidal a Groeg. Bwriedent hwy ysgrifcnu yr hyn a ddywtedai Mr. Geoirge i'r newydd- iaduron a gynnrycliiolid. ganddynt.

MR. HAYDN JONES, A.S. Daetb Mr. Haydn Jones, A.S., i anerch oytarrfod o blaid Mr. W. Davielsi, yn Mhorlihmadog, dydd Miaiwrth. Cyfarfydd- wyd ef yn yr orsaf gan. gannoedd o bobl, yn tynu cerbyd maw.1', agored. Aeth. Mr. Jones i'r cerbyd, a thyinwydl ef d!r\vy y diref, yn nghanol bloedddiadau cymmeradwyol a chroeeawgar y dorf. Trtaddcdbdd! anerchiad sylweldidol wed'yn yn y cyfarfod gynnaliwyd yn y Neuadd Drefiol, a, chafodd gyuimcrad- wyaeth fyddarol. Tranoetihi aeth i B-wlLheli, a .sdaradodd yr un imor syltweddal yno i gan- noedd o ffermwyr, ac erailil.

GRESYN! C-resyn na fuasiai y don Ryddifrydig ysgub- odd d-ros Arfon, Ei fion, y Biwrdedisdrefi, a Medrion, wedi, ysgubo. dms: Loegr! Ni bu- a-sai y Ceidwadwyr wedi: ciael y buddugol- iaethau giawsiotnit yn rhanbarthau1 Deheuol Lloegr!

YSGOL DDIRWESTOL AC IECHYDOL. Y mae adroddiad yr Ysgol Ddirwestol ac lechydol Gymreig gyntaf-yr lion a gynnal- iwyd yn Rhyl yr haf diweddaf-yn awr wedi ei gyhoeddi, a dengys fod yr ypgol wedi bod yn llwyddiant. Y mae yr awdurdodau i'w llongyfarch ar ei gwaith, ac ar y ffaith ddarfod i'r ^ymmudiad droi allan morlhvydd- iannus. Rhif yr efrydwyr fu yn yr ysgol yd- oedd 103, yn cael eu rhanu fel y canlyn :— Sir Fon, 17; Caernarfon, 22; Meirionydd, I Trefaldwyn, 14; Dinbycb, 16; a Fflint 33 (27 o ba rai oeddynt yn dyfod o Rhyl). Yr oedd y gwahanol awdurdoda'i addysg wedi rhoddi cefnogaeth a chvnnorthwy i'r symmudiad. Rhoddodd sir F6n 308. i bob ymgeisydd a sir Drefaldwyn 20s. i bob uno'r pymtheg athrawon a ddewiswyd, a chwan- egwyd at y swm hwn rodd o ddeg swllt gan Mr. Edward Jones, Llandinam. Rhoddodd Caernarfon rodd o 30s. i ugain o efrydwyr, a thalodd sir Fflint y fee i bob efrydydd o'r sir hono. Yr oedd yr holl efrydwyr-yr oil bron yn athra won-yn cymmeryd dyddordeb neill- duol yn y gwaith, ac yn ffyddlawti yn y dos- barthiadau, ac yn dilyn y darlithiau yn ofal- us Yr oedd bron bob un o'r efrydwyr yn cymmeryd y cwrs addysgol vn gyfan. Gwneir trefniadau helaethach at y flwyddyn nesaf, a theimlir yn sicr fod yna ragolygon da am i fudd arbenig ddeilliaw trwy yr addysg ddirwestol ac iechydol a gyfrenir yn y modd hwn.

Y mae y rhai canlynol wedi eu henwi fel ymgeiswyr am y s6dd a ddelid gan y diwedd- ar Mr. Arthur Parry, Llanrwst, ar yCynghor Dinesig:—Dr. J L. Owen (W.); Mr. J. Rhyd- wen Jones (U.M.); a Mr. W. Davies (A.). Cymmer yr etholiad le dydd Sadwrn. Y mae Mr. T. Rogers Jones wedi ei wahodd i fod yn ymgeisydd Rhyddfrydig am y sedd a ddelir yn awr ganddo ar y Cynghor SiroL

LLANDUDNO. YSTORI ETHOLIADOL. Y dydd o'r blaen aeth boneddiges i dy yn Llandudno, lie yr oedd arwerthiant yn myned yn mIRen; a chan ei bod yn ddiwrnod polio yn o. ystal, yr oedd y foneddiges wedi arwisgo ei hunan mewn lliw glfis-Iliw Tori- aidd-ac yr oedd ei chi hefyd yn gwisgo yr un arwydd. Cymmerodd yr ymgom ganlynol le cydrhyngddi S'r un a ofalai am ddrws y tO A oes yna arwerthiant yma heddyw V 4 Oes, mum.' A allaf fi gael edrych o gwmpats V Cewch, mum.' 'Rhywbeth i dalu l' Nag oes, madam. Diolch i Dduw, y mae yn* fasnach rydd etto

SYR ISAMBARD OWEN. El YMDDISWYDDIAD iEL CANGHELLYDD. Y mae Syr Isambard Owen, Dirprwy Ganghellydd Prifysgol Cymru, wedi anfon y liythyr a ganlyn i Mr. Mortimer Angus, Cof- restrydd y Brifysgol, ac y mae copiau o hono wedi eu hanfon i bob aelod o Lys y Brif- ysgol :— Hereford House, Clifton, Bristol, Ion. 18,1910. Anwyl Angus, 0 Yn ngwyneb y teimlad yr wyf yn deall sydd yn bodoli yn Nghaeidydd gyda golwg ar fy safle fel Is-ganghellydd Prifysgol Bristol, 11 o nid wyf etto yn bwriadu bod yn ymgeisydd am Ddirprwy Ganghellyddiaeth Prifysgol Cymru. Yr wyf eisoes wedi hysbysu y Pwyll- gor Gweithiol Sefydlog, a byddaf yn dra di- olehgar os bydd i chwi ei wneyd yn hysbys i aelodau eraill y Llys. Yr eiddoch yn gywir, Isambard Owen.'

Ceir adroddiadau am gryn ddinyatr ar fyw- ydau ac eiddo wedi ei wneyd mewn gwahan- ol ranau o'r wlad gan eira a rhew. Wedi bod yn pleidleisio yn Stoborougb, Gorllewin Dorset, dydd Iau, darfu i hen *r syrthio i lawr yn farw mewn canlyniad i ddi- ffyg gweithrediad y galon.

6b of cortnz Flo ylour Every day € throughout the winter i Brown & Polson's Patent," Corn Flour will provide dainty, nourishing and warmth-producing puddings-good for every member of the family. Try baked custard, served with prunes, for to-day. There are other good sugges- tions for variety in each 1 lb packet. Look for the recipe leaflet. B. & P.'s "A" Cook Book, shewing 66 ways of cooking Corn Flour, will be sent post free for id. stamp to Brown & Poison, Paisley.

U.H.. Ynyafof; a'r dydd o'r blaen hysbys- I wyd! Cadben Boiwen Jones fod j bicell yn porthyn. i'r cyfnod rhwng 600—800 cyn Crist.. I