Tarian Y Gweithiwr

--Go- ARHOLIAD TRECYNON A'R CYLCH, 1902. -(r- "Hanes Moses." -oCr-- Wele restr gofy-niadaii y Parch.. J. D. Jones. Dichoni y byddi eu oyhoeckli VOl faiIlr taia i'r ymgeiswyr ax gyfer Arholiad. EbriU .2 2 <lil1I'l,. i. Pwy oedd! Hobab? Beth oeddl cais .Moses gániChjb a'i addewid i.ldo? 2. Pa fodld) )T cmkl Duw yti. arwain y pgenedl dr\\y )tr araaJ\\xvh <! 3. Eglurwch—Taberah, Cibroth-Hattar ;afah Escol, ac 'Edkxxi. 4. Beth fu dylanwafi cenfigen :Miriam ami i ei hun>—air Moses, a'r genedl ? 5. Pa nifer ÜI wyr ddianjfornvyd1 j chAvyiio tir Canaan? .Paham y nifen hyny ? 6. Emrch yr Yspiwyr a ddy^vedasant y -:gwir am wlad Canaam. Pa gosb gafodd: y M'? 7. Pa nifer o fiynyddbedxl! y bu v gennB ¡ ya yr aaialwch;; a pahami y ndfer hjny? 8. Beth G'cdd; y gosb am. d'ori y Sabboth ? 9. Pwy godbdd wxth-iyfel yn erbyn, Moses. ;,cČt, beth fu y canlyniad o hyny? 10. Beth oedkl! gwaith y Lefiaid1? 11. Rhodd'wv'h hanes, y prif bethau yn CJadies. ? 12. Pa lei y bu. Aaron farw. a; pwv gymer- ei Iti? Ateber'wyth all an o'r ileuddeg. Rhoddir 00 o fajciaju) rr gwir. Abercai-iaidi. J. D. Jones. --0-- Cyhoeddiir canlynialaui Dosbatrthiadau y 111. a'r IV. eta, mor fuara ag y dleuanit i law odidiwxth yr Arholwr. J. Sulgwyn Davies. Ysg. -0 :t--

Y MILIWN ARDYSTIADAU. -n- At Olygydd v "Dairian." Syr,—Dymunir ar holl ysgrifenyddion y syrnudiadl uchod yn Neheudir Cymru Ci,daai,- fon cyfanswm- yr ardlystiadaii, yn oil ein xaileni. v:n ddioed. i'r Parch. Thomas Mor- ;gans, Sciwen, Neath, gan fod yir adeg yn ter- fynn ddiweriel y ntus linva Gofaler ysgrifenu yr hoJl, enwau mera. tair colofn, mewn llyfr perthynol i bob. ardal, a threfnir y Dirwestwyr hyn. yn Gymdeithas jaeu Gymdeithasau Diirwestol. Danfonir y raifor yn y goJofn ga,n,ol, gan Mr Morgan, i Ysgrifenyd'd Pwyllgor Canolog y Dep-nas. Yr eiddach, &c., Morris Morgan. Jrvonia, Abertawe, Mawrth 2 7ain, 1902. • —:o: j—

XODiON MIN Y EFORDD. GAN EOS HAFOD. 01 Cynaliwyd cyntgherdd ac organ-adroddiad yn nghapei Nodclfa, Treorci, nos Ian diwedd- af, er cynorthwy y Gjnndeithas i osgoi creu- londeb at blant. Y dVtgamvvr oeddent Miss S. M. Lewis, Ebbvr Vale, aí Mr D. Hughes. Ohvvareuwyd y chwythgorn (cornet) gani MI1 Paley, Llundann, a'r organ- gan Mr J. T. Jones, Treorci. Mwynhaodd: cyniuJIiad llu- "o.sog gyngherdd uwchraddiol iawiiu Dydd Gwener y Groglith, bu fanv Mrs, Margaret Prosser, gwraig Mr Fran,cis Prosser, 11., Rhys street, Gelli. Cj-farfydci- "adid a damwain vvnaeth flindiesr mawr iddii tua *hvy fiyneddi yn al. Daeth yn well, and ym- aflwyi-l ynddi gan r.niuvyklerau ereill, a, bu farw t'w ddyianwad yn 50 oed. Genedigol yd'oedldl 01 ardal Pontrhydy-G roes. AelodL odd gvda'r Wesleyaidi Cymreig yn eglwys Caiersalem, Ton, a thedmlodd sel dros Iwyddr iant yr achos. Dydd Mawrth canlynol daearwyd ei gweddiillioni yn nphladdfa gy- hoeddus Treorci, a gwasanaethodid y Parch. Rice Owen. Mae Mr Francis Priossei, yn gyfaill adiiajbyddtuis a phaichus, a chydynv deimiir ag ei" a'r plant yn eu d'wys alar. --at- Mate Mr Evan Evans, Clydach Vale, wediii cael galwad oooi wrth eglwys G)nulleidfaol Gwrecsani, i'w bugeilio. Ca.wn ei fed erbyn hyn wedi derbyn y gwahoddiad' cynes ac un- frydbl. Bydd iddo fodi yn olynydd i'r dii- weddar weinidog, Williams o'r Wern Dech- reuodd Mr Evans bregethu yn eghvys Soar, Clydach Vale. Cafoddi gefnogaeth i wneydi hjTiy, am eglurdler ei gymhwysderau i'r saile bwysig, a'i ymdrecliion yin nglyn a phob achos pexthynol i'r eglwys a chyfeiriadau ere,ill. Bwriada. gychwyn ar ei waiith gwein- idsogaethal yn Gorphenaf nesaf. Y P arch. W. Williams yw gweinidog eglwys Zoar. -—cv— Dyddiau S ,i a'r Llun tliweddaf, cynaliodd eglwys Salemi, A., Lhvymypda., ei chyfarfod- yddj blynvd i<-i. Cyhoedil'WyKl Haas hyfryd rhad ras yn effeithiol gan y Parchni .W. Bowen, Penygroes; a D. Adams, B.A., Ler- i pwl. Gweiiikliog Salem'yw y Parch. T. G. Jenkyn. —o—■ Sylwaf fodi pwyllgoran yn cyfyngu hyd ys- grifain a thraethodau i nifer o dudalenau "note paper," a "foolscaps./ Pnodul ia^wn. Dysgir cystadleu'wyr drrwy hyn i ysgrifentt i bwrpa.s d'rwy fed yn fyr a chryno. Mae e's- ien i ni deall miaii nid hyd sy'n enill cymer- adwyaeth yn y cyfe'iriadau a nodwyd. Am- [ serol fyddiai cynyg gwobrau am eiriau Cym- reig cyfystyr a "nota paper" a "foolscap." Clywaf fed! y Parch. W. Lewis, ficer Ys- tradyfodwg, i diderbyn tysteb yr wythnos hon yn worth Z, i So. Cymer hyn le nos Iau, yr wythnos hon, yn ysgoldy perthynol i Eglwys Sant Pedr, Pent re. -(1-- Cefais achrysuj i giroesi Mynydd Bodring- J 0 allt, yr wythnos ddiwedldaf. Aweloni bywiol yn mhlith pethKlu ereill wn-aeth acifywio fy ysbryd a'm rneddwd. Ni chlywais ddim yno and sibrwd y gomant ac ambell gan aderyn, Sylwais fod- y gwlaw ar ddyfod, a sicrhawyd fi yn 1 yni, gan yn S3"d'yni g^Melais nifer a ddef- j aid yn gwneyd y goreu o'u traed i gyfeiriaJ y gwastadedkl Fel a,rfer yr oedd dafadi ddu yn eu call/vl. Nid ydyrn yn cerddied, lhvybraa brvniiaiui a mynyddoeddi yn ddigon mynych. ■ 0—- Daeth i'm rhan; gydia ereill i wrando y, Parch. W. Ambrose Williams, Pontrhydyfen, yn pregethu yn nghapel Bethel, M.C., Ys-; trad, y Sabboth o'r bla,en,. Traethc Id yn ymaxferol ia.wn ar y gwi.rionedd;: "Pa leshad i ddyn os enill efe yr holl fyd a cholii ei enaid ei huni." Meddyliais am frawd, r; allu a dysg oeddwnt yn adnabod vm didti.. Dactn yn gyfoethog, a'r hyn dd'ywedv.ydi am. dano cedd, nad ocdd yn credtu Dwyfoldeb yr Ys-: grythyrau. Pant ar ed wely cystudd paxabkxld yr adinodl uchod lajwer tro. -Œ Bu farw merch fechairu addawol Mr a Mrs James Lewis, 15, La-ke street, Ferndale, dyddi Sul, Ma^Tt.h 31, wedi dyoddef ychydig Z, o ddytldiaui o'r diphtherial. Yr oedd yn un o wyths o bkmt, ch wech o feTched., a daiu fachr; gen. Diflanodldl bywydi Florrie Lewis wedi cyrhaedd saith mlwydd. a, deg mis oed. yn mythefmos i'r dliwrnodi yr oedd yn e; bedd i'r noson y cymerodidi rairli gyda, phlant ereiil yn natganiad "Snow White" (Eira Gwyn). Perffoxmawydi y gantawd hon yn nglyn ag eg- lwys Seisnig gymilleidfaol North street, Rlaenllechau. Dydd lau diw-eddaf, cladd- wyd ei gweddillion yn ngliladdfa gy-hoeddiis Ferndale. Gwasanaethwyd gan y Parch. Mr Ricru'Lrd,s, a phregethwr axall o'r ardal. l>)'\vwlir fodi oaf neilk&nol a dda gan yr ymadawedig, a'i chwaeth yn bur. -0- Cynalxwyd; Cymanfa Gerddorol Dosbarth Ystrad Rhondda, dydd Llun y Pasc. Dech- I reuwyd yn nghapel y Dyffryn, a dilynwyd a j dau gyfarfadl vn Naxareth, Pentre. Aed drwy brogram, cynwysfawr yn ilwyddianus. A law Ddu oedd1 vr a.rw.6inyddl Yr wvthnos ddii- weddaf daxllenais mai am y don gynulleidfaol yr enillodd: y wobr gyntaf, a hyny yn Eisteddr! fod Heolyfelin, NadoJig, 1858, dan feirniad- yrchu yn ffrwythau, a Ilwyddianus, ac un o'r aeth y drweddar Hemani Gwent. Mae cyn- goreuon o honynt yw y "Y Gwlithyn," neu fel y clywir yn fvnych, 'Gwlithyn Alaw Ddu.' Yr wyf yn un o hen ddisgyblion Mr Rees., a diolch iddo am fy nghynortliwyo i sicrhau I addysg fuddiol. -01-- I' Dydd Mawrth cainiynoJ, dathlwyd cenhad- aeth Temlwyr Da, Dosbarth y Rhondda, a Chaerdydd. Cymieroddi hyn le yn addoldai Hen Silc-h, A., Pentre, a Nazareth, yr-urn lie. Uywyddwydi yn ystod y dydd1 gain, y Parchn Rees Fv^.ns, Llanwrtyd; D. Gwerfrwd Evans, Gelli; E. W. Davies, Hebron, Ton; a Mr W. Evans. Rhiwinder, Tonyrefaal. Daeth cyfrinfaoedd 01 wahanol fanau, a gor- ymdeithiwyd drwy y prif heolyddi-Seindorrf i Pres Gilfach Goch yn blaenori. Siaradwyd gan Plenydd, Ficer Hughes, Llantrisant, ParchnM. Marfan, J. C. Williams, Cilfowyr, Rees l; vr.as, ac amryw ereiil. Bydd i'r mud- iad gario dvlam.vadl arosol. -(}- Claddwyd yr ^ythno'S ddiweddaf yn nghl.ad.dfa capel Bedyddwyr, Llanilltyd Fawr, Gall oedd wedi cyrhaedd 84 mlwydd oed yr un. Eu henwaif oeddiemt Mri. David Hop Inn, Boverton; a William. Davies., saer meini, y dref hennfol a ncxiwyd. Gwn fad y ddau yn adn^byddiis a, pharchus. Mae geyn dynoliaeth (amigeu) wedi symud amiryw o w\n,eba.u sere hog oddiar yr ymwelais a'r lie hwn yr haf ddiweddaf. 0 Dywedaii brawd: lID ystod y pum' mlynedd diiweddaf y buasai y Gymraeg yn ma.rw yn mben tUc1! haner can' mlynedd. Yr oedd- Avni yn un yn ceisio ei argyhoeddi y pryd hwnw. Mae tystiolacth cryfach bron yn a wr i'w chlywed:. Datgem'r hyn gan dd:ysg- edigion ein gwlad ac ereiil fod dylanwadau yr iaith anwyl yn enillnerth yn mhell ac., agos. Trueni Ma fuasai y Cymro Guy lit, Hen Loffwr, a Hen Bacman y GwladgarwT a Uu ereiil o'i chefnogwyr twymgalon yn fyw i fwvnhau y gwirionedd hwn am Hen \Vlad: fy Nhadau.

ABERGWILI. -0- Pan yniledodid gwawr ddydd Gwener y Graglith ei hadm euraidd dros ein hardal lonydd, gwehvyd arwydldion o fywiogrwyddi nid bychan yn hen bentref hawddgar Abex- gwili, yn enwedig yn mysg y plant. Hawdd oedd casgiu oddiwrth eu symudiiadan 'chwar- eu-lawn fod' yna rhyw fwyniant yn mlaen, a braidd noi buasawn yn dweyd; gorrncwi WJtD ychwanegu fod) y boreufwyd y boreu hwn yn caetl ei nodweddu gan brinder er mwyn pa,ratoi eui hunaio ar gyfeT. y wleddi oedd o'i blaen. Trackl y dydd allan- yn fanteisiol iawn—yr haul yn taflu ei belydrau rnwyniloo nes peri i, bob pruddnier gauafaidd ymadael a gwyneb deg natur. Mewn gwirionedd, yr oedd yr hin yn cydgordio i'r dim a'r elfen chwareus oedd yn ddatguddiedtig yn holl symudiadau yr ieuenctydi; a phan ddaeth yr amser hir- ddisgwyliedig i ben, gwelwyd tyrfa anferth o blant yn amgylchynu'xi byrddaiui llawnion, ac mewn amramiad yn ynidrechu nerth ei bywyd i gladdn y teistienan rnelus a'r am- rywiol fuydyddi. Gwasanaethwydl wrth y gwahanol fyrddau gan y Mr-. Davies, Bwlch-bachj Thomas, Glangwili Farm; Miss Jones, Glangwilij a Mrs. Williams, priod hoff y gweinidog, yr hon, trwy antgerddoldeb ei theimJad tuag at yr achos, a bresesrolodd ei hunan. yn ngwyneb y ffaith .ei bod ar y pryd yn gystuddiol. Diolchwn am yr ysbryd arddierchog a, ddang- osodd ar yr achlysur hwn. Cynorwythwyd y personam blaenotrol i weinå gan y boneddig- esau canlynol: Misses Margaret Richards, Hannah Jones, Mary Ann Jones, May Jones, Kate Jones, Glangwili; Esther Evans, Gwili House; Esther Davies,• Bwkh-bach j Ann Williams, Mrs Williams, Bant; a'r Parch. D. Williams. Nid gormod, fydJd dweyd eu bod wedi eyflawna eu gorch.wylion y tuhwnt i bob disgwyliad. Yn yr hwyr, cynaliwyd1 cyfarfcxl llenyddol a chystadleual yn y capel. Beirniadwyd y caruu gan Mr J anah William; Cwmdwyfran; yr ararywiaeth gan Mr Girnblett, Felinwen; y prize bags gan Mrs. Williams. Y gyfeil- jxlicSets oedid Miss May Matthews, Dare Villa; Hywydldwyd y cyfarfod' yn ddietaeftig 'awn gan y Parch. D. Williams, Gweinidog. Awd trwy y rhagletn ganlynol: Unawd ar y berdone.g gan Miss May Matthews; ton gan Blarit jr YSgJol DdyJdiol, IIFooj Little Mother". Unawd i fechgyn clan 13eg oed, "Gweddi Mam"; rhanwyd y wobr cydrhwng Johnny Jones, Mill Lane, a Johnny Davies, Felin- v.en. Adroddiad o'r 84 Salm: iaf, Maggie Dounes; zit, Nellie Dounes; 3ydd, Maxy Ann Davies. < Unawd i ferched clan 13eg oed, "Cenwch Cjlychau'r Nefoedd' iaf, Sarah Evans, Rose Villa. Yn nesaf cafwyd1 ton gan Gor a Blai/i a dan a.rweiruiadi Master Willie Jonea Unawd i blant o datrll 15 aedi "Fy machge pa lie y mae ?" 1 af, Miss Ray Evans, Caen fyrddin. Yn nesaf cafwyd ton gan Blant yr Ysgol Sul, o dan arweiniad Mr David Rees (Eos Ddowror), Renybont. UnaiNd bass, "Gwladl fy Nghalon," iaf, Mr D. E. James, Caerfyrddirt. Adtoiddiaidl i rai dros bymt-heg c*edi, Yin- son y Llofrudkl," Jaf, Mr J .G. Morrisi, Black Lion. Unawd ar y mouth orga.ni, iaf, Master Willie Lewis, Parkyricks. Yn) rcesaf cafwyd) y feirTBadact'h. ar y pen- illion i Bentref Abergwili. 1 K'iet .h dJeudidieg i law, ae enilhvydl y v, abr gan Mr D. Penry Davies, Abergwiiri. Rhoddwyd: gwobx neill- ducl i'r anfarwol a thra^ragoroi Aneilyn, yr hwnt a herwyildi yr anfaxwokiieib sydid yn nglyn a'r enw, a gafoddi dd^exbyniad bfwdfrydig iawn. 17A n.esaf cafwyd ton gaa Mr Tom Wil- liams, Bent. U' D aril en SolfFai: RhcKM;w}xI y wobr 1 af i Miss Nell 'Evans, Gwilii Howse. Traethawd)- ar "Pmriondfeb gyda gwaith y cvsegr," iaf, Mr D. Pmry Da.vies, Abex- Igwili. Darllen rhan o'i" Beibl a, rod'3wy3 ax y pryd, iaf, Nell Evans, Gwili House. ■ Deuawd, "Fy nisgwyi yn dyfod1 i dref," J af, Misses M. Edwards, a, Sarah Davies, Felinr wen. V n nesaf eafwydl adroddiadi o. dtdadJ d»3ydd- orol ia wn, set "Treiai Dafyddl Ifan," gan Gyf- eillion Abergwili." Pedwarawd', "Deiiwch, gartref," gwobr iaf, Mr J. Harris a/i gyfeittion. 0 Terfynwyd y c}'fa.rfod tnvy ddatganiad sw-ynol a "Death of Nelson," gan Mr Jonah Williams, Cafwyd cyfarfodl rhagorol yn mhob ystyr, y canu yn swynol, yr adroddiadau yn dlws, y feimiada.eth yn dieg. I HWIlJ oedd y cyfaxfod rhagoraf a gafwyd' ymaJ er's blynyxidau, a, sicr yw y bytkl y cof am dano fyw am flynyddau yn nghoffadwr- iaeth y rhan fwyaf oedd yn hresenol, Nis gallwn deirfjTiiu. hyn o ysgrif heb datgafli ein daolchgaxwch IhAyraf iJr ysgrifenydd egniol, Mr Jolnii Davies, Bvvlclvbach, yr hwn yn 01 fy nghwybodaeth am cl-iiid a weithiodd me'wrti amser ac allan 01 am-ser er ea.rio pob "barn i fuddugoliaeth lewyrchus," a. hyny dnvy lafur caxiad i gyd. Diolchwn. hefyd i'r bonaddig- esau siriol am eu medrusrwydd axferol yn nglyn a'r wledd!, ifr llywydd^, a'r beiirniaid, ac yn ddiweddaf i Miss May Matthews, Dare Villa,, am ei gwasanaeth penigamp ar y ber- dbneg. Prof odd ei hUll; yn fed.ru s yn y cyf- eixiad hwnw. Aed xhiagcMi nes cyrhaedd pinaclau gwyni(,n perffeithrwydd, yw gwir ddyinuniad calc4i>—• Penrv. O.N.—Miss Maxy Lewis, Parkyricks, enill- odd y wobr am y prize bag gCTOO. [ Z-1

:a: 1— LLWYDCOED, ABERDAR. -0- Fy Ymweliad ag Ardal fy Ma.boed. Fel un gafodd ei godi a.'i fag:u yn yr ardal Z, uchod, yr oedd ymweliad a'r lie yn naturiol i mi, gan y teimlwn dyddordleb arbenig yn hanes ac helyntion yT ardal. Y mae hen breswylwyr y lie hWlJ yn hawdtd i'w ca.ru a'u hedmygu, ac yn enwog am eu paxodxwydd mewn gwahanol yst)Ton Dyddorol iawn fu asai ca.el lienor gaBuiog i ysgrifenu am hen gymeriadau LlwydcOIecl:, oblegid y mae yn mhlith, Llwydcoed tlUi enwau ag sydd yn werth i'w craniclo ar dudalenau hanes Cymru Sydd. Ac 0 y cyfntewidiad y mafe angau yn. wneyd yn rhengau hen breswylwyr y He mewn ych- ydSig o fiynyddoedd; ac wrth gerdided oddi- amgylch yn methu cael gol wg ar eu gwyn- ebau patriarch aidd, nes ein dwyn i ofyn, "Y tadau, pa le y maenit hwy?" ond dywedwn gyda'r bardd: "Atebai'r gajreg oedd gerllaw, Dywedai: 'Yn y beddi' Ond etr yn y bedd, y mae geiriauj yr hen gy- me-riadau fe] diarhebion yn cael eu hanwylo a'u gwe rthfawxogi hyd heddyw, gan y rhan fwyaf o breswylwyr y lie. Gofad yn bresen- ol a b-all,a i mi fynegu enw aui yr hen gymexiaid- au, ond dichon gytlia chandatad y Golygydd, y caf hamdden i godi cofgoiofn ddiaddum ar fedd yr enwogion. Ond nidJ yw y plant wedi colli ysbryd eu tadau, y maent yn 11awn o garedigrwydd brawdol, ac ys-bxyd i wneyd daioni j a,c os parhant yn yr un nodweddion, fe fydd eu henwau hwythau hefyd yn cael eu han.wylo gan yr oes a ddel. Rhwydd hynt iddynt i fyned yn mlaen. Gyda chenad y Gal, rhoddwn gipdxem y tro riesaf ar orphen- ol a phrresenol hanes Eglwys Fedyddiedjg y He. Mynyddfab. :a: J—

MAESTEG. -0-- Marwolaeth a Chladdedigaeth, --0- Mae genym yr wythnos hon y gorchwyl pruddaidd o gofnodi marwolaeth a chladdi- edigaeth Mrs. Miriam Beynon, priod Mr D. Beynon', Miners' Agent, Dosbarth Maesteg. Merch ydoedd yr ymadawooig i'r diwedd'ar Mr David a Catherine Watkins, o'r He hwn. Y mae yf teaikii yma yn rlxai o'r rhai henaf y Cm. Cymeroddi ei marwolaeth le boxeu dydd Iau, Mawrth 27th, yn annisgwyliadwy, a chladdv.yd ei gweddi llion dydd LIun y Pasc, \n mynwent Llangymvyd, pryd y gwein- yddiwyd wrth y ty gan y Parch, T. Esger James, Saran (A), Maesteg. Cwnwyd yr cmyn aidnabyddus hwnw wrth y ty, "Daeth. yr awr i'm' ddiamc adiref." Cychwynwyd ger- 11 aw haner aM7 wedi tri o'r gloeh. Er fodi yr hin yn anffafrial, dateth tyrfa luosog i d'alu y gymwynas olaf in anwyl chwaer. Aeth- pivyd a'r coxff i lawr trwy y brif heol, sef Commercial street, pan unwyd a'r angladd gan ganoedd iawfr o ddiethriaid. Yr oedd yn aiiilwg ei bad1 mewn parch mawr yn y He ei magwyd. Daeth llawer i'r angladd o ochx Castellnedd, Sciwen, Cwmafon, AberafcrL, a'r Rhonddia, Yr oeddJ yn eu plith Mr W. E. Morgan (Western District); Mr John Thomas, Garw; Mr David Davies, Ponty- cymmer; Mr Ben Davies, Rhondda; Mr David Williams, Gilfach Goch; Mr John Thomas, Cwmaforo; Mr a Mrs David Sims Rees, North's Navigation Colliery • a Iluoedd eredll ntafa cawn ofod eu enwi Yr ydym yn cydymdeimla yn fawr a'n brawd <11 blant bychain hyn ar lan y bedd yn llefain am eu ei hot Nis aainghofiwn yn xh-wydd y rhai bychann hyn ar lan y beddi yn Main am e: hannvyl fani'—yr oedd y-n, olygfa dorca7 01 HIS. iawn. Gwasanaethwyd gan y Parch. P. Tack son ax lan y bedd, a chanwyd yr emyn, 0 fiyniau Caarsaiem/ 'a chafAvyd canu da a 10 yr uchod, a ganodld! yr ymada,wedig ych- yc g cBdyddiau cyin ei hymadawiad a'r byd hwn. Cofus: genym ei chlywed yn canu yn Bethainia (B.), Maes- teg, lawer tro yn ardderchog, 0 dan axweir»ad y diweitMlar Mr Isaac Hewers, (Perdonydd y Dyffmi). CafocFd enw da gan y diwieddax a'r byd-enwog Car- adog7 r>an yn cymeyyd rhan gyda'r Cor Mawr yn y Pai-as Grisia]. Yr oedd yn hynod 'bob amser am ei chaffedigrwydd, yn emvedig i ddi-ethriaidi; ytr oedki wastadi yn llawen ac hapus. Er na chefais y fantais o'i gweled ers ychydig fisoedld, blin iawn oedd genyf pan gefais y newydd am ei marwolaeth ddi- symwth. Colh%yd priod brydfertb, mam. of ali- us a diwyd. Cysured yr Arglwydd ein hanwy] fTa.wi, a?} blant by chain., yn eu go fid a'u galar. and mae yr H wn ddywedodd "Myfi yw Goleuni y Byd" yn abl i ol euo> y nos, ac i ddystewi }T storm; ymfckldried'wcih ynddo Ef, berth>nasait, priod, a phlant galarus. I Heddwch i'w llwcli hyd ganiad: \T udeprn y dydd diiweddaf.

-0:- TROEDYRHIW, MERTHYR. -—o—' Y mae llawenyddJ yn y lie hwru yn bresemol am fuddugaliaeth war ardderchog Cor Plant y He yn Mountain Ash, Llun y Pasc. Teimla pav^b fed y fuc-Hdugoliaeth yn un wir deilwng YTIJ t-nhüb ystyr. Y niiiie jn adlevvyrchu y clod mwyaf ar Miss Kate Jones, yr arwenv yddes dkderttog. Y mae Miss Jones wedi I gweithio yni egniol a, didldio gyda y plant er pan. y mae yn y 1Ie:.i ac y mae wedi dangos mednJlSf\i.)'i:J:ma,V'T yo. y gelfydilyd 0 a r wain a disgyblu plant; ac nid gormod' yw dweyd ei bod hii) yn anwyl gan bawb yn y lie. Pan yn y CoJegyM Aberystwyth., ei hathravv cesddosrol oeddl Mr D. Jenkins, Mus. Bac., ac IHid oes axtgeti dweyd iddi ddal ar bob cyfle i ymberffeithia ya y wyddor gerddoroL Y mae hi yn ddiau yn feddianal ar y ddawn gerddorol yn helaeth dawn, ac y mae yn gwneyd ydefnydd gOtTeu sydd yn bosibl iddti wtjiisy d o hono, er mantais iddi ei hun) ac i areili o'i chwmjpas. Nid yw hi yn geidwadol ax ei galluoedd ychv/aith, oDd gesyd hwy aT allox gwasanaeth cymdeithas. J Pwy" all ddweyd' y daiom y mae hi wedi wneyd yn y lie 11 wn drwy rodidi cyfetxiad mor rhagorti i feddyliéU.1 y rhaisyddi dani ei gofal ? Crodfwn n3 ddyJai Bwrdd Ysgol Meithyr golli galwg arnL Y mae. Miss Janets, heblaw bod yn gerdd- oirol, yn meddu ar wybedaeth, eang a. chywir o'r Gymraeg, ac o reolau areithyddiaeth (elocufcciia) ac eTe1 holl ragoriaethafu^ y mae yn un o'r bofneddigesau mwvaf hunanymwad- 01 a gostyngedJig a ellir byth gwrddyd.' Rhaid i ni hefyd ddiolch i'r plant am eu ffyddlon- deb gyda. Miss Jones, ermaieu braint aYu dyledswydd oedd bal felly. Y mae clod yn cMyiedus hefyd i'r pwyllgor a'r ysgrifenvdd^ Mr F. Morgan, am bob trefn a hwylusdoid a gafwyd. Ar ddychweiad Miss Jones i'r lie nos Lun y Pasc, gosodwyd y gadair a enillodd, mewn cerbydi ysgafn, a gos(dwy<I hi i eistedd yn ei chadaix, a chafwyd digan a gweddill o wyr ieuar,.nc nerthoif i dynu y' cerbyd gyda ohyfiyindor cexbyd Jeh.u s;"11.t, drwy y prif heoilydd, a'r plant, yn fechgyn a merched'yn rhetleg ac yn bloeddtio croesaw a llongyfarch- iadau i'r axweinyddes d'alentog. iadau i'r axweinyddes daJentog. Dywedwn eto ei bod yn) wir deilwng 1 wneuthur a hononi hyn iddi. CafFed oes hir, a llawer o oriau hamddenol i eistecld yn ei chadair newydd, ac i ■fwyhhaw. dyrounlad- au da y He, a serch pur y cor sydd mor a -cs at ei chalon. Crawnon. -0:

SCIWEN. -0-- Cymdeithas Ddirwestal Merched y De. --()- Sefydlwyd cangen o'r Gymdeithas hon yn y lleniOs Wener, Ehrill 4}Tid, yn y Tabexrtacle Hal), gan ein chwaer dalentog ac yxriroddgJir Miss Rees (Cra:x>gwen). Ymwelivyd a'r ar- dal ychydiig wytknosau yn ol gand'di, a chaf- wyd pwyllgor neui ddau meWTI canlyniad i hyny, cyfansaddedig o'r chwiorydd mwyaf blaenllaw. Yr oedd, cy-farfod Ebrill 4 yn un cy- hoeddus i holl f ffched a gwragedd y Be, a chymhellwyd y gweinklogion yno, a rhodd- wyd ganddynt g}-farchiadau croesawol i'r mudiad. Yr oedd yn Hawen gan Miss Rees weled niifer mor luosag o ferched a gwragedd wedi dyfodi at eu g:.lyJdk ECixychal ar h In yn arwydd dda- am didyfodol IJiiyCcli-zznis I'T gangen hon. Dewisiwyd swyddogion, a chymerwyd \-r ardystiadau. Lhvyddiant i Gymdeiilias y chwicydd. William o'r De. -:0:-

ABERT A \VE,-PRIODAS. Dydd Iau, Ebrill sydd, 1902, yn nghapei Gomer, Abertawe., unwyd mewn glan briodas Mr Wm. Parry Morgan, (Ap Afruv ydd), mab Mr J. Afanydd Morgan, Abexdar, a Miss Annie Jones, Cert. R.A.M., Dillwyn Hotel, Abertaw-. Gwasanaethv^fyd vn ngwydid canoedd o dystiorn, gan y Parch. S. Foster Rob-erts", Pontiliw, a Dr. Gomer Lewis, Abertawe. Wet Ap Afanydd Morgan, Ti genaist la-w^er can I ereiU pan briodent I'w nerthu yn y bla'n? A theg i ninalus heddyw Yw cartu can i ii, Dymunaf it' bob llwyddtiant, Benditbion yn ddiri. Fe ddichan claw ystarmydd- I'th gwrcM o lawyer man, Ond nifllwaith mwy'r cysuron Ddylifant i dy ran; Ti deimri yn bur fuian Fod dan yn well nag un, Yn ddiedwydd beuhydd fyddi, Ya ngwmni'th anwyl fun. L Nis gwn beth ddaw a hanof NaA-r wedi'th golli di, Wyf urtig ac anedwydd, Yn wag mae'r byd i mi; Bydd rhaiid i mi yn fuan I wneyti 'run peth 'rv.-yrt siwx, Neu farw rxewn unigrwvdd Neu fyn'd yn mhell 5ros ddwr. Hir oes i ti ac Arumet, Yn dvitshvydd byddoch byvit, v Na didleued croes i'ch llwybr Na gofid o un rhyw, Gafalwch fyw yn dduwiol Ar hyd y daith "bob cam, Ac ymddariedjwc,h beinnydid Yn Nuw elch tad, a'ch mam. Landoxe. John Jones.

-— to: —■ A CHRONIC COUGH STOPPED BY VENO'S LIGHTNING COUGH CURE. -0-- R. Hardy, 84, Georgiana Street, Bury, writes:—"I have had bronchitis for three months and could not work. I could not sleep at night v,iithout coughing until I got a bottle of Venoms Lightning Cough 'Cure. The very next night after talcing it I was able to sleep all night without coughing, which was a great astonishment to me. My cough has now gone, and' I am able to go to my employment. You may make use of my name with pleasure and. refer any patient to me you wish. Verio's Lightning Cough, Cure stops an ordinary cough in one night, and cures chronic coughs, bronchitis, asthma, weak lungs and whooping cough rapidlv. Its "vast superiority over ordinary cough. mixtures or any of the emulsions cannot be- estimated. It has cured thousands of sufferers after they had been turned out of hospitals. Ask for Vena's Lightning Cough 'Cure at chemists and medicine vendors. Price is. and 2s. 9-d. If yaui cannot get it at one shop go to another.

• :o: r PENDERYN. ■—o— Nos Sadwrn, Mawrth 2pain, y cawsom y fraint o wrandaw yr enwog Gwili yn darlithio yn nghapei y Bedyddwyr. EI destyn oadd, "Ca.nwyll y Cvmry.1> "Dyma j tro cyntaf i'r bardd coronog ddyfod ir ardal hon, ar tro cyntaf hefyd i lawer o honom ei weled. Yr oedd amryw wedi dyfool o ffordd bell er mwyn ei weled a'i wranlaw, ac vn eu plith gwelsom Gwilym. Alaw/Kiugos. Cadeiriwyd gan Mr T. Jooes, Glaneirw_, HInva.ua. Y Sabbath canlynal yr oedd ( Jwili i bre- gethu drwy y dydd y Nghyrddau Cenadol yr eglvys, a phxofodd ei hun pi genadwr galluog iawn. "Mae ei axddull yn newTdd hollol. Am ddau o'r gloch pryd-nawn Sabbath, ei destyn oedd;, "Rabbi, pa bryd y daethost di yma ?' (loan). Y penau adewisodd oedd\-nt "Crist heddyw yn fwy na Christ y ddoev; a ''Christ i'r ychydig yn fwy na Christ y dfta." Yr oedd ei syhvadau gyda"r pethau mm'af adelladol a g'!y\so<n etrioed. Aed y clvn ieuanc talentog ynci flaen i efengyleiddio ein gwlad. Dew i Cymtm. -:0:- Mae gwel'd y ddalen a phranciau yr wrn yn arwyddion o fpvyd. r" CI}"wir rhai yn son am fyn'd i dd-wr y mor. Trueni fed gostyrBgiad yn y cyflogau yn çymeryd -He.

I CLY WE DION 0 GWMAMAN. -0-- Cly ved Ihwerr o siarad am y meddwdoQ sydd yn Cwmainan. Clywed mai menywed sydd ar y blaen in y gwaith' o feddwi. Qywed fod rhai o honynt yn gorfod tehn- 10 tipyn o achos ly-ny, Clywed fod Be ofnadwy wedi bod to* ganol y C\vm ya ddiweddar. Clywed fod un o'r gwTagedd bach hyU v, edi bod ar y 'spre^ o'r boreu hyd nos. Clywed fod y gwr wedi bod yn daingos mae efe oedd Ilywodraethwr y ty, ac nid Jobrt Baxfeycom Clywed fod merch ieuanc yn cael ei gosod yn erbyn y wai i sefyll, am ei bod yn ¡ rhy feddw i gerdded. t Clywed fod Tennyson Smith yn 4cnockf I rhai o'r Tafamwyx. gywed fad llawer o ddynion me^n otdrftn wedi ardKistio o'r newydd. -()-- Mr GoJKg\"dd,— Nid syn fycvlihj-n gem-ch fy mod: yn ysgrif- enn 3"chydig ar 01 y pethau gwarthus yr wfI wec5 glywed yr wythnos ddiweddaf. Alae yn f, in iawtn gem-f œicrl nodi ffeithiau fiel hyn amyr hen Ie anwyl. Nid bychan yw y He yn bresenol, mae Thai canoedd o dai wafti eu haxleiladu. yn yStod y pum' neu ddeag mh-n.-dd diweddaf; mae yma pcifo peth yn nwid ax gynydd mae yma pob .peth yn ddymunol fywyd dyniaffi; ond y peth sydd yn fy mlioo fwyaf yw fod y fasnach feddwol yn cael rhestro gyda'r pethau blaenaf. A'r peth sydd yn fy synu yw hyn, g-\yeFd dyndon yn IDynå i'r tafaradau ac yn gv,ybod nad oes yno ddim ?w Iksoli mewn unrhyw ffordd yn j byd, eto yn myned i'r fath leoedd i watio eu henllKon ar yr hym nid yw fara. Syndf hefyd am y croesaw sydd iddynt ar ol bod ymo am lawer awr, beth wedyn ? Fe fydcl ifiyw Juri neu John' yn cydio yn ngholar ei got a'i hynddto rr hooJ. Olygfa erch, Dy- it. D371 nos Sadwm diweddaf, druan 0 hoco, weitii bodyn un o'r liwedd hyn ar ol gwano ei_syl?tau yn caef y fath dxiniaeth a hyn, yn cael ei adru-1 ar yr heol at drugaredd rhyw na ol derbynei arian, y tu fewn yn edrych ano drwy y.ffenistr }n gv\Tieyd ei oreu i godi• h"\TytI;an yn chwert.hin am ei ben, ac ya gwneyd pob g\s-av,-di o homo. TeiirJaf fed hynyn rhy (Jdrwg, ffei 0 honoch. Ystyriwcfj b.eth ydych yn wneyd cofiwch mai dynico ydych yn drafocl Hefyci dywedaf hy»—• ma y d'Jc'paxth gwirionaf yw y rhai hya hefyti Gciibelthioy bydd i;r scamps gwaw9- us weld yr ychydig hyn mewn He amlwg ax eich "Tarian," er m.wyn iddynt gael gwri^cl amckiiffyniad, cs nad yw hyn yn NN-iri cliedil Yr eiddoch, Un o'r Gwyr Nos. o:

A CAERPHILLY CHURCH WOMAN". -()-- CURED XY TXPL SLATER'S BLOOD TABLETS. ~—-o PALPITATION. WEAKNESS, AND INPAXRED DIGESTION CURED. In cotmtless home." in South Wales, health and "happiness haA e been brought bv D*. Slater's Elood, to replace the misery and suffering resTjiring from weak and im- pure bfoodL How the wonderful T ablets proved a boon artd' a. blessing to Mrs. Elijah Jomesj, d Brarsch Coctages, Caerphilly, dla jgood lq herself told a Cardiff reporter when he went to that picturesque place a feW days aga Mrs Jones is adtntiiied^ with the church a B-Ucin^, and is so ,0l known throughout thia$ district that a reprocluction of hex own wards to the reporter will be very interesting. "AbocJt a year ago," said she, "I \m4J seized with very severe pains across the back and up through, my arms and shoulders. This was Followed by palpitation of the heart, dizziness, and impaired: digestion, and general weakness. The symptoms got eo *bad that the least exertion caused: me greaA distress. After walking upstairs, for -in- stance, I so far lcw, my breath that I wodLd "have to sit 'down- and rest. My -weakness was alarming. Then my appetite grew very poor, and when I did eat, great Internal pron and a sense of heaviness came on, whifh. made depressed and perfectly miser- abta." 'But you look qtiit-a well, new, Mrs Jones?* said the reporter, remarking her hale iisd hearty face. "YeV* wa.s the lady's reply, *1. had the good fortune to read in, the 'South. Wales Echo/ a few months ago, how Dr., Slater's Elood Tablets l)°d cured a case re- sembling m)- Tjwn, and I resoh-ed to give tlte me<Iiicine a proper trial I got some of the Tablets From Mr Davies, the CaerphiJJy chemist, and;an impro-veinent occurred in use soon. All "the distressing symptoms tu van- ish as I pei.-ct"red with the medi-cne, and I am only too pleas,et;l to, say now that tbey have gone eutij.eK. Thanks entirely to the Slater treatmeni, I am now thoroughly cured and as well as ever I was in my life." This is only one Instance out of the count- less number eff ln^ances where the mefits of this Slater treatment have received ctm- clualve proof. D- Slater's Blood, 'Pabltts a!re not a purgative.' but a tonic blood-brjiilc^.r, and nerve restorer. They are thief ore fcxf anaemia;, pale and sallow cemplexions, pimples, skin exruptions, debility, the after- effects of iafeen^ palpitation, heart-weak- ness, neuralgia, .sciatica, indigesticn, rheu- matism, gout., paralysis, lomotor ataxia. St. Vitus' dance,, and ail diseases due to weak or impure "blood. The Tablets may be 6b- tained of local chemists, cr direct from the Slater Laboratfffi-eis, Creek Street. Leetds, post free, forprir.^eis, 2s 9d per b x. or 5 times the quantity1 at The cast of 4, viz.. I IS- De sure and gel "Dr. •SlaserV and avoid intmi- tatkms. — lO r— Tirigyn ar Frigyn. 1,,1cue capel rwwydd Hope, 13., Gelli. brow yn "barod I addioK ynddo. Hoffir darrrith Mabon ax liLCtfficn o'r America i W^lhirj'T C}"mru'; yn fawr. M'a'e festri newydd Ý Methodist!aid Calfin- aidd, PontrhDwlda, mewn man cyfleus. Mae Myfyr Cymtig wedi bod ar ymweKad a'r Rhond'da yn ddiw.»e<klar. Sylwaf fod gwenau y Gwanwyn yn cryfhaw gobaiih y rhSa injethe ilg.