Y Tyst

MERTHYR VALE. Llwpddiant Cerddorol.Bu Cor Plant Mer- thyr Yale yn cystadlu yn Eisteddfod Aber- sychan, dydd Mawrth, Rhagfyr 27ain, o dan arweiniad medrus Mr Idris J. Jenkins, A.C., ac yn ol ei harfer daethant a'r wobr yn ol y tro yma eto yn nghyda'r medal arian. Y mae Mr JenkiDS, yn arweinydd galluog, ag yn dod yn gyflym iawn i sylw fel arweinydd cymanfa. Dymunwn iddo lawer o lwyddiant eto yn y dyfodol. T. J.

DYFFRYN Y WYOMING, PA. Sefydliad y Parch A. L Rowe-Mae y brawd Mr RJwe wedi dyfod i Nantieok. ac y mae ei ddyfodiad wedi creu alfywiad cyffredinol yn yr eglwys. Cynaliwyd cyfarfodydd neillduol i'w sefylilu. Oymerwyd rhan yndctynt gan y Parchn J. Vinson Stephens, Pittston H. P. Roberts, Wilkesbarre W. J R char^s, D. D., o'r un ddinas; T. O. Eiwards, D.D., K'Dgston; Tbeopbilus Davies, Miner's Mills Henry Hughes, Plymoi th D^vid JoDes, Sjracton a D. Ffynab Davies, Taylar. Cifwyd hwyl a chroesaw mawr yno. Gobeithio y peiy yr undeb yn hir a llwyddianus. Jubili yn Miner's Mills.—Cafwyd cyfarfodydd neillduol i lawenhau gyda'r eglwys hon a'i gwein- idoi fod y ddyled wedi ei thalu. Tua naw mlyn- eld yn ol, adeiladwyd y capel presenol, ac y maent yn ystod yr amser hwn wedi talu 7,500 o ddolevi, sef yr oil o'r ddyled. Mae y gweinidog, y Parch Tbe^philus Davies, wedi bod gyda'r eglwys hon am un-ar-hugaiu o flynyddoedd. Yn y eyfartodydd hyn gwnaed sylw o byn, a rhoddwyd i'r gweinidog flyddlawn 200 o ddoleri fel arwydd o'i hewyllys da iddo ar ben y tymhor. Cymerwyd rhan yn y cyfarfodydd pregethu yn dal cysylltiad &'r wyl hon gan y Parchn T. C. Edwards, D.D., W. J. Richards, D. D., Henry Hugbes, H. P. Roberts, ac yn y cyfarfod anrhegu a 11 Isgi y mortgage gan D. Jones, Vinson Stephens, A. L Rowe, a T. J. James yn ychwanagol at yr uchod. Llywyrldwyd yn ddeheuig, fel arfer, gan Dr Edwards, Kingston. Cadair wedi ei Henill.-Ba y Parch Vinson Stephens, Pittston, yn llwyddianus i etiill y gadair yn E steddfod Lansford, Tachwedd 25ain, 1904. Y beirniad oedd Efrog, gweinidog y Bedyddwyr yn y lie. Yr ail oreu ar destyn y gadair oedd Cadle, bardd o nod yn ninas Scranton. Rhoddwyd can- moliaeth uchel iawn i'r ddwy bryddest. Gwelais y gadair, ac y mae yn addurn i ystafell a cbaitref y bardd. Capel Newydd Providence.-Mae y c-spel hwn a adeiledir gan eglwys y diweddar Dr R. S. Jones yn ymyl cael ei orphen. Byddant yn abl i wneuthur defnydd o ran ohono ddeehreu y flivyddyn. Mae yn amlwg y bydd yn un o'r capeli harddaf yn y rban hono o'r ddinas pan y gorphenir ef. Y Parch D. Ffynab Davies -Dechreuodd y brawd hwn ei weinidogaeth yn Taylor ddechreu Tachwedd. Trefnir i'w sefydlu yn gyuar yn y flwyddyn nesaf. Mae eglwysi y dytfryn hwn bron a bod yn btiod i gyd unwaith eto. Cyfarfod Chwarterol — Cynaliwyd hwn gyda'r eglwys yn Olyphant y Sadwrn a'r Sul, Rhagfyr lOed a'r Heil. Yn y Gynadledd bu llawer o siarad am y Diwygiad yn Nghyuiru. Mae cy- nhyrfiadau grymus mewn rhai manau yn y wlad hon, megys yn Pittsburg, Atlanta, Binghampton a Philadelphia. Mse y Preobyteriaid yn y dyffryn hwn yn symud yr wytbnosu hyn i gael efengylwyr profiadol a llwyddianus yma. Gobeithio y teimlir yr Ysbryd gyda'r gweithwyr, ac y ceir cyffroad mawr-y mae digon o't angen. Pregethwyd yn y cyfarfod uchod gan y Parchn J. Vinson Stephens, A. L. Rowe, H. P. Roberts, T. C. Eiwaids, D.D., W. J. Richards, D.D., David Jones, Henry Hughes, a Theophilus Davies. F Parch D. M. George.-Mae y brawd hwn fa yn weinilog am flynyddau yn y dyffryn hwn, ond yn bresenol yn Waterville, N.Y., wedi ciel galwad o Williamsburg, Iowa, ae y mae yn bwr- iadn dechreu yao y Sul cyntaf yn 1905. Dymun- iadau goreu y tymhor i drigolion yr Hen wlad. DAVID JONES. Scranton, Pa., Rhagfyr 133g, 1904.

CYDNABYDDIAETH DDIOLCHGAR. At Olygydd y Tyst. SYR,-Dymuna fy nhad-yn nghyfraith-y Parch B. Phillips, Ty'nygwndwn-a'm pciol arnaf gyd- cabod ya ddiolchgar, trwy gyfrwng y TYST, y lluaws llytbyrau o gydymdeimlad a ddeibyniasom oddiwrth gvfeillion yn ein profpdigaeth chwerw. Buont yn neith ac yn gynaliaeth anhraethol yn y dydd blia, a thrysorir hwynt yn mysg y pethau eysegredicaf a feddwn. Yr eiddocbyn gywir, Aberaeron. T. GWILnr EVANS.

Y PARCH T. D. JONES, BODRINGALLT. At Olygydd y Tyst. SYB,—Caniatewch i mi gongl fachan i hysbysu cyfeillion Mr Jones, trwy y Gogledd a'r De, mai parhau yn beryglus wael y mae efe o'r typhoid fever er's saith wythnos, ac nid ydyw weii ei adael eto. Mae yn anhawdd i Mrs Jones i ateb y lluawa llytbyrau sydd yn holi yn ei gylcb. ac felly dy- munir arnoch i gymeryd yr hysbysiad hwn, ac hefyd i dderbyn eu diolchgarwch am eich dyddor- deb ynddynt fel teulu. Yr eiddoch, &c., Llwynypia. T. G. JENKYN,

DIOLCHGARWOH. At Olygydd y Tyst. ANWYL Syft,-Dymunaf gyflwyno diolch cynes ar ran fy mam a ninau fel teulu i bawb a anfon- asant lythyrau caredig i ddatgan eydymdeimlad a ni yn y br jfedigaeth chwerw, chwerw, o golli fy anwyl dad. Cawsom ugeiniau lawer o'r cyfryw lythyrau, a chredaf fod cyfrwng y TYST yn un rhagorol i'w cydnabod gyda phrydlondeb, os yn garedig y caniatewch hyny. Cawsom g lied fawr iawo, ond nid ydym yn grwgoach. Yn hytrach, diolohwn i Dduw am dano eyhyd, nid fel James, Nefyn,' yn unig nac yn benaf, ond befyd fel priod a thad nad oedd modd cael ei hawddgarach a'i dynerlleh. Yr eiddooh yn hiraethus iawn, ■ E. AMBROSE JAMES.

DYDD Mercher ar ol y Nadolig, ymwelodd Mr Evan Roberts a Clydach, ger Abertawe, y ddau ddydd dilynol bu yn Nhreforis, y Sadwrn YIl Mho itardulais, a'r Sul yn Si loam, Pentre Estyll. Hanes cyffelyb eto geir yn nglyn a'r Ytnweliad a'r lleoedd uchod. Cynhyrfir y gwer- syll trwyddo. Teimlwyd nerthoedd y Diwygiad yu gryf yn Mbentre Estyll cyn ymweliad y Oenadwr. Amlwg iawn ydyw fod y gweinidog yno, y Parch Penar Griffiths, ar dan er's rhai WythnosllU. Cafodd y frainto dderbyn dros 100 o aelodau newydd i'r eglwys. Cafwyd fod dros 1.300 o ddychwe'edigion newydd wedi ymuno a r gwahanol eglwysi yn Nhreforis hefyd cyn ymweliad y Cenadwr a'r lie hwnw. Ar oloedfa arbenig yno yr wythnos cyn y Nadolig, argy- noeddwyd cymeriad nodedig iawn. Dychwel- odd gartref, ac hysbysodd ei wraig o'r hyn oedd Wedi cymeryd lie. Prin y gallai hono gredu yr banes. Amheuai a oedd efe wedi bod yn y cyfarfod o gwbi. 'Do, wir,' ebai y gwr, ac ych. Wanegai, rhaid i ni gynal cyfarfod arall yu y fan yma yn awr.' Pwy wna weddio,' ebai y wraig. Darllenwch chwi,' ebai y gwr, a mi wnaf finau Weddio.' Cydymffurfiodd y wraig, a darllenodd ran o Air Duw, ac wedi gorphen, ymgrymodd y ddau ar eu gliniau. Parhaodd y ddau felly am awr o amser, ond ni ynganwyd yr un gair gan y J?wr. Yn mhen yr awr torodd allan i waeddi, Hwre i Iesu Grist,' a dyna yr oil o'r gwasan- aeth. Bywyd yw crefydd, ac y mae bywyd yn ^feiddiol o hyd. Dim gair gynt ar Ian y Mor ^och, ond Paham y gwaeddi?' meddai Duw Wrth Moses. Y mae ein Duw ni yn ateb gweddiau di-eiriau y galon. Ni fu y fath Nadolig llawen yn hanes eia Swlad a'r diweddaf. Yr oedd cyfartaledd tros- eddwyr—meddwon gan amlaf-o flaen Maine Pontypridd, y dydd Mercher cyutaf ar ol y Nadolig y blynyddoead diweddaf, dros ddau cant, ond ar ol yr olaf oil, nid oeddynt ond 30, ac 20 yn unig am feddwdod. Cyfnewidiad dir* pWr« Dychwelodd meibion y Gogledd o'r j^nondda a lleoedd ereill, i'w cartrefij i'r tan Uwyfol gyda hwy. Cynalient gyfarfodydd Aweddi ar y ffordd, a thorent allan i foli yn y cerbydresi a'r arosfanau. Newyddion da geir Bethesda, maea cyflafan y Streic fawr — gwerylon yn colli eu hanadl—-pobl na fuoat yn ysgwyd dwylaw â'u gilydd er's blynydd- Oedd yn gyfeillion newydd eto- trefn arall ar eSiwysi a theuluoedd. Daeth y flwyddyn newydd i fewn yn swn mawl a gweddi y mil- oedd. Ceir y Brifddinas yn ymysgwyd. Cyf- arfodydd yn cael eu cynal yr wythnos hon yno, nld yn uaig ya yr eglwysi Cymraeg, ond yr I Slwysi Saesoneg bob nos. Y. cewri wedi cael eu ysgwyd. Cyfarfod nodedig ydoedd eiddo yr n. dan nawdd yr Eglwysi Rhyddion yn Llun- ain y Sadwrn diweddaf. Y Diwygiad Cym- oedd testyn yr ymddyddan, a thorodd y an allan cyn terfyn y gwasanaeth. Cafodd y iwygiad le arbenig yn mhwlpudau y ddinas aWr, eilwaith y Sul, ac yr oedd dylanwad yn arnlwg ar y cynulliad. Dechreu blwyddyn newydd yn y tan. Bedyddiwyd 94 y Sul diw- j a* yn Felinfoel. Rhoddtvyd deheulaw cym- eithas i tua 200 yn Trinity, eglwys y Method- VUJ Seisonig yn Tonypandy yr un dydd. Yn ystod y chwech wythnos diweddaf, daeth 92 o'r newydd yn mlaen yn Ebenezer, Tonypandy yn Soar (B), Penygraig. Adroddiadau cy- e yb trwy y Rbondda. Teimlir pethau mawr- nJr ^berdar ya barhaus. Dywedir mai cyf- J-°' w g°fi° byth gafwyd yn Siloa nos Iau .1 6 Ychwanegwyd tua chant at yr tt yno- Cymerodd 141 yr ardystiad yn oreb, Llwydcoed, yn yr un oedfa. Ceir Tre- fa °n e' S^eddnewid. Ychwanegwyd yn Ebenezer, Trecynon, a'r un vj Salem. Derbyniwyd 83 yn Horeb, Pen- ni(.areij'»a dros gant yn Bethania, Dowlais. Ceir p er *u°sog wedi eu hychwanegu at eglwys nywern, Brynseion, a Gwernllwyn, Dowla'is Trnf6^ 7s' y enwadau ereill yr un modd. M !Vr 'l Evan Roberts dalu ymweliad a Ya» J 'r- a ^0VF'ais tua diwedd y mis hwn. cvff ulr ^ae^yrddin mewn modd na bu dim I) y? yn ei hanes. Felly hefyd sir Benfro. o rjj. ,r ,na theimlodd y sir hono fawr iawn yQ lwygiad 1859, ond gweithia yr un presenol ard*118 8ir ^oao- ^e'r newyddion erchog o Abergwaun, ac felly oddiwrth leoedd ereill yn y sir hono. Yn sicr rhai o blant Penfro geir yn mhlith y gweitbwyr mwyaf aiddgar yn sir Forganwg. Wel, eto, Cerdd yn mlaen, nefol dan, Cymer yma feddiant glân.' BLWYDDYN newydd dda yn yr 3 styr oreu i bawb o ddarllenwyr y TYST. -+-