Y Tyst

Pontyrhyl. I (jfwrtriod Lratwad, -Derbyniodd y Parch R W. Jones alwad daer oddiwrth eglwys Misciu, Mountain Ash ac yr oedd y bobl yma yn otni mai ei golli a w,: aent Ond y m.ie'n Uawenydd ganddynt ddeall fod Mr Jones wedi peuderfynu aros yu eu plitb, ac yr oedd clywed hyn nos Sui cyn y diweddaf fel dyiroedd oerion i enaid sychedig gan yr holl eglwys Nid yw Mr Jones wedi b.)(I yn hir yn y lie, ond y mae wedi ennill iddo ei hua le anllwyl yng nghaloll yr holl eglwys a'r eglwysi eylcbynol. Beudith y nef fyddo ar ei arhosiad yn Mhon yrhyl, a Ilwydd- iant mawr fyddo ar ei waith a'i ymdrechion egmoi yn y cwm. Cyfaiu,.

I SILOH, PENTRE. Ymddtriedoiwyr Newydd.Bu'r eglwys hon yn ddiweddar yu dewis ymddiriedolwyr ar yr eiddo perthynol iddi, ac euuwyd tua deg-ar- hugal11 o frodyr teilwug. O'r rhai apwyutiwyd y tro o'r blaen, yn agos i ddeug miynedd' ar hugain yu ol, dim ond pump neu chwech sydd yn fyw heddyw Gweithgarwch yr Eglwys —Mae yr eglwys yu parhau yn hynod am ei gwaith. Gweiwyd enghraifft o'r cydweithrediad sy'n bodoli yma yn ei gwaith yn casglu swin anrh) deddus vn ddiweddar. Gofynnodd y blaenoriaid am hanner can punt yn hytrach na chodi yr arian ar log; ac w. di talu ymweliad a'r aelodau, mae'r swm eisoes mewn Haw dros deuddegpuut a deugain. Gwnaed ycyfan yn dawel ac ewyilysgar. Y Diweddar Henadur E. H. Davies. Nos Sul cyn y diweddaf, darllenwyd llythyr oddi- wrth Ysgrifennydd yr Uudeb yn datgan dymun- iad am g :el gosod brass talr.et yn y capel fel axwydd o batch i golf ad wiaeth yr Heaadur E- H Davies, V H. Derbyiiiwyd y cynnyg diwy i r gyuulleidta godi ar eu traed, a theimlai pawb na. fu neb erioed yn fwy teilwng o gydnabydd- iaethna'r diwedaar Dr) sorydd. Ysgol y Mynydd —Cynlialiwyd cyfarfod blynyddol y gaugea hon yn ystod y mi, diweddat Llywyddwyd gan y PeLI ch J. C. Jones, Tynewydd, Treherbert. Ar ol mynd trwy raglen o ganu ac adrodd, cyflwynwyd y tystysgrifau i 80 o'r plant fu'u llwyddiann s yn yr arholiad diweddaf. Y mae llafur diflino y brodyr a'r chwiorydd ytnroddgar ar y Foel' vn deilwng o'n hedmygedd. Diolchwn i'r brodyr Kichard Jones (arolygwr) a David Evans (ar- weinydd) am baratoi'r plaut erbyn y cyfarfod, ac i eraiil fn'll cynorthwyo. Ysgol y Festri -Bu'r ysgol hon yn cynnal cyfarfod o'i ui natur y Sul oiaf yn Hydref. Llywyddwyd gan y Pa,, cli W. A. Jenkins. Blacn- rhondda. Wedii r plant a'r rhai mewn oed lynd t-rwy'r rhagieu, mauteisiwyd. ar y cytie i roddi'r tystysgilfau a'r gwobrwon euillwyd gan aelodau yr ysgol. Yr oedd nifer y tystysgdlau yn 102, a bu pedwar o'r plant yn ffodus i gipio gwobr- wyon y Cyfuudeb. Dyleius ydym i Mri D. Howells (cyn-aroly?wr) ac Ebemzer Lewis (yr arolygydd a'r arweinydd presenuol) am weithio mor ddytal gyda'r dosbarth ieuengaf o'r eglwys Y Gymdeithas Ddiwylliadol —Mae hon wedi dechreu ar ei gwaith eleni eto-y trydydd tymor ar ddeg. Gwahoddwyd y Parch Samuel Bowen, Ramah, Treorci, i'n hanuerch eleni yn y cyfar- fod agoriadol. Traddododd araith ar 'Le digter mewn bywyd.' Cawsom ein boddhau yn fawr ar destyu mor newydd a sylwadau mor bendant nad oedd modd eu camgymeryd.

TABERNACL, PONTYCYMER. Tysteb ac Anrheg.—Nos Lob, Hydref 18fed, oynhallwyd ma gyfarfod idthuadol ac o ddiddordeb cvsegredig. Yr aiaean oedd cyf- Iwyuo tysteb gan yr eglwys i deulu ein baunwyl ddiweddar ys^rifanjjydd. Mr Thomas Jones, Weliis gton House, gar. iddo ef gael ei alw oddiwrth ei waith at ei wobr cyn derbyn ohotio y dvstfcb fwriadedig bon Wedi ym- gfughori touiu, deailwyd roai awyddfryd mawr ei galon oedd gweled Cwp >i)mu Unigol (Individual, Cups) yn arferedig ytig Ngbymun. d«b yr egiwys Ac yo uaot a'r teiailad dwfn bwn ynddo ef, pondei fynodd y teulu. parchus otyn i'r eglwys i dderbyn yo ol yr arian gasglwyd at y dysteb i brynu i'r eglwys y Owpanau Unigol yn rhodd i'r eglwys ganddyat hwy fel teu!u dan nawdd enw ein bannwyl frawd yraadawedig Felly y bu. Ac erbyn y cosjoo grybwyiledig daethai y pwyJJgor- cad. eirydd, Mr Samuel Harris; trjsorydd, Mr Evan Davies a'r ysgrifennydd, Mr D C. Jones)—a'r gwaith i ben i wueud y cyflwyniad. Daeth nifer llaosog ynghyd. Yn eu mysg yr oedd Mrs Jones (y weddw), Mrs J. T. Rhys (merch), Master Tom Rbys (wyr), y Parch J. T. Rhys. Abertawe (mab-yng-cgbyfraitb), a Miss Violet Jones (nitli). Wedi gair o egiurhad gan y gweinidog, y Parch D Hughes, galwyd ar Mr Samuel Harries, un o ddiaconiaid hynaf a pharchusaf yr eglwys, a chadeirvdd Pwyllgory Dysteb, i gyflwyno y Dysteb," sef pnm tray arian a'r cwpanau yDddyut yn dwyn ysgrifeu briodol i'r amgylchiad wedi ei eherilo ar un o'r trays, i Mrs Jones mewn anerchiad a tbeimlad tYIJer a dwys Yoa, wedi iddi hi en derbyn, trosgiwyddodd Mrs Jones hwy yn ol yn rhodd i'r eglwys, ac ar ran yr eglwJs derbyniwyd hwy gan y gweinidog, y Parch D. Hughes gyda dioicbgarweh a pharch Yr oedd y cyfarfod erbyn hyn yn nofio mewn dagrau Ar ran y teulu, dioleiiodd y Parch J T. Rhys am yr a,.wydd cysegredig hwn o'r serchdwfn feddai'r Taberuacl at yr ymadawedig, raewn anerchiad tyner, gwei thfawrogol, adolygol a chymhell- iado! parthed perthpnas ddofa, fyw, Josgedig yr ymadawedig trwy ei hoi 1 fywyd yn y Tabernacl a'r eglwys, a'i gariad angherddol ati yn weirndog, diaconiaid, aelodau, gwrandawyr, a'r holl agw. ddau ar ei gv-aith. Yra cafwyd anerehia.d pwrp«.so! iawn UtU y brawd annwyl a gwerthfawr, Mr Dwid Davies tf-vsorydd, fa gymaint yr.g nghymdeithas yr ymadawedig yn ei wasinaeth hutianaberthoi i'r Tabernacl—yn y gohvg ac ailaa o'r golwg, mewn amser ao ailan o amser-ymhob rbyw fodd Wedi cwrdd nad ii'n snghof y rhawg, canwyd yr em yo Yn Dywaith y roaa fv my wild Y Gymdeithas D'diwylliadol. — Y mae'r gym- deithas hon am y tvmor hwn wedi cychwyn yu liawn hwyiiau Agorwyd y gyfres ar y 6ed cytfisol gyda gwtedd, pryd y gweinyddwyd gan f'od.yr iouainc yr eglwys, a chafwyd cyngerdd rhasorol i ddilyn LI vwvdd y gymdeithas yw y Parch David Hughes; cadeirydd, Mr J. M. Owen; is gadeirwyr, Mri J Garfield, E T. Evans, a Mrs William John trysorydd, Mr D. C. Jones; ysgrifennvdd. Mr .Lltw H,-iri,ies. Aelodau y P wyllgor—Mr Stmuel Hirrís, John Lewis, Evan Davies JohnNovle, David Phillips, D. O. Jones. Thomas Roberts a Miss G. Morgan Hydref 13eg, cafwyd papyr tr Y Pareii S smuel Jones, M A. Brynllywarch, gan Mr Jt hn Lloyd, dat lywyddiaeth Mr David Phillips, Siaradwyd gan Mri David Samuel John, John L"wls a'r gweinidog Hdyd, yr 20fed o Hydref, cafwyd papap ar 4 John Bun\an' gan Mr leii,-ti Thomas Hughes, dan lywyddiaeth Vtr John NoytQ. Suradwyd fgan Mrs Mid !>.>.■ ks a'i- M:'¡ John, J. Qa'fiald. J. M. Owen. David Davies a D. C. Jones.

■fW nmja'- Ta-im—mi niyn n n j Ij'^ARCHER&C^jM ¡iGíJ[,nI(U RFIJIPtl(1 || U, ,fÄ.'? .n.1, I:b1 1 M.b'3 l ??_ -?'? F'?G!STEHEO ?{?? ?!  Eiw-simi/e of One-Ounce Packet. I. Arsher's i  livl! ? iSelden Metiires [ The Parlecti.n of Pipe T,,Dact?o. | | CM! SWLWT A-KO rRLCMAX-1. "!J!ii.RiIIÃ')I1;- 0. "I!f:

MELINE A'R CYLCHOEDD. I Marwolaeth.—Dyd.cC Sadwrn, Hydref gfed, bu farw Mr. John Evans, Hendre, Brynberian, wedi misoedd o waeledd, ac efe yn 65 oed. Cafodd gorff mawr, eryf; yr oedd. y dyn mwyaf yn yr holl wlad, ac yn ddyn defnvddiol iawn, fel y bydd bwlch mawr ar ei ol mewn byd ac Eglwys. Genedigol ydoedd o ardal Maenclocliog, lie y derbyniwyd ef yn aelod yn ienanc yn yr Hen Gapel gan y diweddar Barch. Rees Perkins, y gweinidog, a threuliodd ei oes yn addurn i'r grefydd a broffesai. Tua 33 o fiynyddoedcl. yn ol daeth ef a'i deulu i fyw i Benlan, Brynberian, ac yn eglwys Brynberian y trenliodd weddill ei oes. Am ei ffyddlondeb, braidd na ellir dweyd ei fod yn berffaith. Yr oedd ar ei oren gyda phob rhan o waith crefydd-y cyfarfodydd wyth- nosol, y cyfarfod gweddi, y gyfeillacli a'r Ysgol Sabothol, yn yr hon yr oedd yn athraw, ac weithiau yn arolygwr. Vinhen rhai blynydd- oedd symndodd i'r Hendre i fyw, ac oddiar hynny elai i Ysgol Sul Pontgynon a'r holl gyfar- fodydd a gynhelid yno. Cyrchai i Brynberian unwaith y Sul. i'r odfa bregethu, ac nid yn ami y collai yno y cwrdd paratoad unwaith y mis. Yr oedd yn feddiannol ar ddawn siarad cy- hoeddns, ac ychydig o'i debyg fel gweddlwr sycld ar gael heddyw. Etholwyd ef ynghyda phump eraill yn ddiaconiaid 24 mlynedd i'r haf diw- eddaf. Erbyn hyn y rnae pedwar o'r chwecli wedi marw, a ineddyliaf nad ydyw yn rhy ddiw- eddar i euwi y tri arall. Yr oedd un ohonynt, Mr. John Morris, Tycanol, fel ein harwr, o ardal Maenclochog, lie y derbyniwyd ef yn aelod yn ienanc yn y Tabernacl gan y diweddar Barch. Ben James, y gweinidog, yr hwn hefyd oedd yn weinidog yn Llandeilo. Ymsefydlodd Mr.Morris ar ei briodas yn ardal Brynberian, a bu yn weith- gar iawn yn yr eglwys a'r Ysgol Sul. Bu yn gwaelu am rai misoedd, ond daeth yn well yr wythnos ddiweddaf y bu byw. Ar ddydd Gwener dywedodd wrth ei briod a'i ferch am baratoi ei ddillad am ei fod yn myned i'r cwrdd bore Sul, yr hwn oedd yn Sul Cymundeb ym Mrynberian ond pan ddaeth bore Sul yr oedd yn rhy wael i godi, a bu farw ar yr amser y byddai yn dechreu ci ffordd i'r cwrdd. Digwyddodd hyn Mai 29am, 1910, ac efe yn 78 oed. Yr oedd y ddau arall yn aelodau gwreiddiol o'r eglwys, sef Daniel Davies, Idwjaibedlw, fu farw Chwefror i8fed, 1910, yn 74 oed, a Daniel Evans, Spite, fu farw yn 1909, yn 58 oed. Cyflawnodd y pedwar y swydd yn deilwng. Claddwyd gweddiilion Mr. John Evans dydd Mercher, Hydref i3eg, pryd y daeth tyrfa fawr i'r Hendre i'w hebrwng i fynwent Brynberian. Blaenorid yr orymdaitli gan y gweinidogion, yna yr elor-gerbyd, ac yn dilyn yr oedd pum modur-gerbyd Y11 cario y galarwyr. Y prif alarwyr oedd Mrs. Evans (priod) Mr. a Mrs. John Llewelyn Evans (mab a merch-yng-nghyfraith) Mr. a Mrs. Nicholas (rnerch a mab-yng-nghyfraith), Gilfach, Maen- clochog Mr. a Mrs. Henry Phillips (merch a mab-yng-nghyfraith), Rhostwarch alluo berth- ynasau eraill. Yn dilyn yr oedd nifer fawr o gerbydau eraill, a thorf fawr o wyr traed. Gweinyddwyd yn y ty a'r capel ac ar Ian y bedd gan y Parchn. Dr. Rees, ei weinidog T. M. James, B.A., rheithor Meline D. M. Thomas, Penygroes J. Evans, Gideon —Evans, rheithor Eglwyswen ac R. Williams, Maenclocliog. Nid oedd. Mr. William Evans, ei fab liynaf, yn alluog i ddilyn ei dad i'r beddrod: Yr oedd yr olwg ar ei angladd yn dra effeithiol, ac hawdd deall fod gwr mawr wedi cwympo yn Israel. Cyfarfodydd Diolchgarwch.—Ym Miynberian, Hydref 22ain, cadwyd y dydd yn wyl diolcli am y cynhaeaf. Am 10 o'r glocli y bore cynlialiwyd, cwrdd gweddi, pryd y llywyddwyd gan y Parch. Dr. Rees, y gweinidog. Darllcnwyd a gweddi- wyd gan y brodyr D. Nicholas James, Trehaidd Gronw Richards, Cwniinsbach David Davies, Llwyniliirion a David Rees, Yetwen. Yn y prydnawll am 2, darllenwyd a gweddivvyd gan James Rees, T.rebwlch. Yna cafwyd pregeth pwrpasol gan Dr. Rees ar 'Abcrth ac Offrwm Cain ac Abel.' Blaenor y canu oedd W. Maltpy, Penfeidir. Terfynwyd trwy weddi gan Mr. W. Gibbon, yr hwn sydd yn dechreu pregethu yn y Gelli (B.), Penfro, Ym Mhontgyhon, am 6 o'r gloch, darllenodd a gweddiodd. James Thomas Droifa, ac ar ei ol gweddiodd Da,vid Nicholas, Llwynbedw. Yna pregethodd Dr. Rees oddiar y geiriau, Daeth amser i'r adar i gan 11,' a ther- fynod.d trwy weddi. Blaenor y canu oedd W. Morris, Royal Oak. Lluosog iawn y dydd hwn oedd y rhai a ddaethant i'w byrth Ef a diolch, ac lOW gyntectaau a mawi. lVI. K