Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
DYDDIADUR. I
DYDDIADUR. I ESBBlLIw it-Cynanfa Ganu y Bedyddwyr yn Everton Villaja 17-Cyfarfod Cystadleuol Cylchdaith Oakfleld 17, 18-Cyfarfod Pregethu yn Park Road 18-Cyfarfod Pregethu Clifton Road 24, 25—Cyfarfod Pregethu yn Everton Tillage 26-Cyfarfod Pregethu Edge Hill (W) MAI g) O-Cyfa fod Pregethu Woodlands 15, 16-Cyfarfod Pregethu Grove Street MEHEFIN 20.-Cyfarfod Blynyddol Ysgol Claughton R"d (W) HYDREF MO—Cyfarfod Pregethu yr Annibynwyr 29, 80, SI-Cymanta Bedyddwyr Lerpwl a'r CyMikism CYMRU. Dc. Sulgtsyn—Eisteddfod Llanuwchlly* MEHEFIN. Gwyddelwern AWST 2, t, 4, 8, 6; 7-Eisteddfod Genedlaetkol Danger
Cyboeddwyr y Cymod I
Cyboeddwyr y Cymod I Y Saboth nesaf. I T METHODISTIAIDtOALFINAIDD P&raexs RD-10 a 6, J Daniel Evans DATID STREET-10.30 a 6 0 J Owen Fikolarkncb ST-10 a 6 T J Rowlands DOUSLAS ROAD-to a (I, J Owen CHATHAM ST-10-30 a e, William Griffith, Disgwylfa CROSSHAIR ST.—10-30 a e, E J Evans AwiTBiiD ROAD—10.30 a e, G W Griffith News HAM PARK-10 a 8, 0 Lloyd Jones flOOTM—10 a 8, R Aethwy Jones Parkfikld-10-30 a 6, T M Jones, Gronant SBACOMBB—10-30 a 6 W Owen GAE8TON—10-30 a 6. H Harris Hughes 1 BOOK FIRRY—10.30 a 6, George Lamb WALTON-10.30 a 6, Richard Williams, Llajwlll WATXKLOO— 10.30 a 8, D Jones PERL ROAD—10.30 a (I, W 0 Jones Boo. LASB—10.30 a e, W Henry WBBSTEB ROAD—10-30 a (I. L Lewis LAIRD STREET—10.30 a 6. J Hughes WOODCHURCH RD-IO.30 a 6. R W Robert* lfBW BRIGHTON—10.30 a e, John William?. CerwM WBST KmBY-ll a 8-30. Ifor Hael Jones Southport—10.30 a e, T J Griffith, Penmorfa HUTTON QUARRY—10.30 a 8, H M Pugh, Colwya Bay WHISTON-I0-S0 a 6 S1!. EIRLENS-E Humphreys, Rochdale 87. HELENS JUNorrnN-D J Hughes, Bootle Wilson Roberts BlXiESmere PORT—10.30 a e, David Jones, CMr RUNCORN-I0 a 6. ? UPPER WARWICK ASHTON IN MAKERFIELD-I0 a 6, E|WJWynBe,lB#«tl« LOWER IVY ST-6, Skelmbrsdale—10.30 a e. DavidHughe., Bootle Wig AN- -2-30 a 6, Owen Jones SMITH STREET-6-15, SUNDERLAND—10-30 a'8, M R Hoe. BP1NNYMOOR—10-30 a 8, T J Owen MIDDLESBROUGH—10-30 a 6, R P Jones BLDON-10-30 a 5-30 J Jones, Hasington lASnfOTOlf—10-30 a (I. Cyfiartod Gweddie YB AOHOSIOSf SEISNIG. OAKFIELD RD-10.45 a 8.30. BVERTON BROW—10.45 a 8.30, David JantM CATHARINE ST—li a 8-30, J Talog Davies SPELLOW LANE—11 a 8-30, G R Jones Breeze HILL-11 a 8.30, H Ridehalgh Jones OBJSELL, BOOTLE—11 a 8.30, J Howelpyaxs LISOARD—10.45 a 8.80 WnaatSB RD-10,45 a e.30, J HJHoward YA ANNIBYNWYE TABERNACI—10.46 a 8-30. 0 L Roberts PARK RD-10-30, D Adams, 8, J Howels, Peakey GROVB St—10.30, J Howels. 6-15 D Adams CLIFTON RD-10.30 a 6-15, to Hughes-Jones, Jothrhiw 07. MERSEY ST.—10.30 a (I, R T Williams MARSH LANE—10.30 a 6. Myfyriwr KENSINGTON-IO.30, Cyf. Ysgol n, Cyf. Amrywiaetkol TRINITY RD—10.30, G J Williams, 6, T C Jones LISOARD—10-45 a 6-15, T Price Davies VITTORIA ST—10-30, T C Jones 6-15, G J Williams BALMORAL RD-10 30, 0, Cyfarfod Gweddi Hiathfield RD-10-30, Ysgol 2-30, D Adams Barlestown-10.30 a 5.30, W Roberts, Lerpwl GOLBORNE—10-30 a 5.30, E Evans ASHTON-IN-Makerfield—10-30 a 5-30, Morris Watkins, Earlestown PRESCOT—10-30 a 6. Thomas Hughes, Everton Village SOLrTGPORT-11 a 8-30, E H Roberts, Seacombe fHATTO HEATH-5-30, John Williams, Lerpwl Y WESLEAID. OAKFIELD—10-30, J Roger Jones 6, T Isfryn Hughes SPELLOW LANE—10.30, P Lloyd 8, J Roger Jones BOOTLE—10.30, T Isfryn Hughes, 6, R W Jones JlDGII HILL-10.30, W R Williams 6, P Lloyd KNOWSLEY RD-I0.30 R W Jones 6, W R Williams MYITYDD SEWN-IO.30, W Evans II. D Tecwyn Evans BIRKENHEAD—10.30, D Tecwyn Evans 8, H Williams WTI)NES-10.30 a 6, Edward Davies GARSTON—2.30 a 8, L Edwards NGRIMONT-10-45, L Edwards 8, Pryce Hughes Y BBDYDDWYB. BYERTON VILLAen-10 30 a 6. Dr. Owen Evans OORSEBANK ROAD—10.30 a 6, H Davies (Abon) Boijsfield ST-10.30 a 6. Myles Griffith WOODLANDS—10.30 a 8.15. J Davies Boat LANE-W.30 a II. H R Roberts BALLIOL ROAD—10.30 a 8. P Williams SEACOMBE—10.45 a 8.15 R Lloyd Palmirston DRivi-10-80, L W Lewis, 8, B W Wyaae EGLWYS RYDD Y OYMRY. Canning STREET—10-30 a HIGH PARK ST-IO-30 a 6, BOOTLE-Io-30 a (I, BIRKENHEAD—10.30 a (I, DONALDSON St—10-30 a 8, YR EGLWYS SBFYDLBDIG DBWI SA.NT-11. a 6.30. B D Hughes ASAPH SANT—10.45 a 8.30. OBINIOL SANT—11 a 8.30, W Williams WINIFRED SANT-11 a 8.30 J Davies
Advertising
pwr BIB B win ? DRAMA DDIGRIF GAll DOEWI MAIO FEIRION, Blaenau Ffestiniog. • Pris Naw Ceiniog. T l i  RUGHEVjNS & SONS, 35 £ -8a Stanley Road Liverpool J. HUGHES,/W TAILOR, ?? 20 OXTON ROAD, ? IRKENHEAD. ? ? MNol57y 20 Best XHteMs, ? mc< St., HttSti)Mm! ?/,??, MMtRt. /??? hadies' UP.TO-DAM BTYLF3. <S? rolo-DiM /#/ Costumes ir- Costumes ? 50/. ?$?/ ? /c? Gentlemen I ? from 45/- & 50/- Ring up for Pattern*
AR GIP.
AR GIP. DYN DUW.-Y mae gan y Parch. W. O. Williams, Granville, Talaeth New York, lith o deyrnged hiraethus iawn am y diweddar Brifathro Ellis Edwards yn Y Drych am Mawrth 18 :— 10 Yr oedd Dr. Ellis Edwards, yn sicr, yn un o'r dynion puraf, cryfaf, a mwyaf byw ac athrylithgar, yn ogystal a mwyaf duwiolfrydig, a gostyngedig a fagodd <! Cymru erioed," ebe W.O.W., wrth sylwi arno fel dym ae othro a bardd a cherddor a dyn Duw. k BAEDD GWYLLT EWROP.Dyna enw un o ohebyddion Y Drych ar y Caeser ffroenfalch. A THE A WIAETH BEiRYOLUS.-Dyma ddyfyniad o ysgrif alluog y Parch. E. K. Jones, Cefn mawr, yn Seren Qomer am y mis diweddaf—Mawrth—ar Ryfel yng Ngoleuni Crist Ceisia rhai ddweyd fod delfryd Crist yn "rhy uchel. Dysgir yr athrawiaeth ber- yglus hon gan ein cydwladwr enwog, y Gwir Anrhydeddus D. Lloyd George, me wn araith yn y City Temple, Llundain, a dywedodd na fyddwn byth, yn y byd hwn, yn abl i gyrraedd y safle ddelfrydol honno fel ag i allu dweyd na ellir cyf- iawnhau rhyfel dan unrhyw delerau.' Atgofiodd Anghydffurfwyr nad hon oedd safle y Tadau Piwritanaidd, nac ychwaith egwyddor y ffydd Gristionogol. Hhwys- trid dyfodiad delfrydau drwy ymgais gyflym i'w sylweddoli (to precipi- to tate ideals is to retard their advent). Y -ffordd sicraf i sefydlu teyrnasiad "heddwch ar y ddaear,' meddai, 'yw gwneuthur ffordd troseddwr heddwch y u cenhedloedd yn rhy galed i lywodraeth- wyr dynion ei sangu, a dyna beth yr "ydym ni yn ei wneuthur yn awr.'— "Manchester Guardian, Tach. 11, 1914. Teifl hyn Grist i'r pellter oddiwrthym, a "rhydd drwydded, hyd yn oed i bob tl Cristion, i arfer pob rhyddid gyda geiriau ac esiampl Crist. Diorseddir y Brenin a gosodir yr Athro o'r neilltu folly gydag via ergyd dinistriol." Fe fyddai'n werth i'r hogyn hwn fynd o "gwmpo.s y wlad i adrodd y darn yna byddai'n llawer mnvy effeithiol i gael rhai i ymuno a'r Fyddin na naill hanner yr areithiau ystrydebol yma a glywn. Aed a chordded y cynulleidfaoedd i weiddi am gael pen y Caiaer ar ddesgil, yn ei waed," ebe un o lywyddion Eisteddfod Tal y Bont, y Bala, ddydd Gwener diweddaf, wedi clywed un o fechgyn y fro yn cael hwyl ac arddeliad ar adrodd I Blas Gogerddan, ac yn crochlefain Mil gwell yw marw'n fachgen dewr Na byw yn fachgen llwfr, nes oedd ias yn corddi a ehynheeu'r dyrfa. k Y mae Mr. David James, B.A., Bala, gynt o Warrington, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi Cymraeg a Saesneg M.C. Fflint. k Defod ddwys ei golwg ydyw conffirmasiwn neu fedydd esgob, chwedl y Cymry am y peth. Cafodd cant o ymgeiswyr hynny ym Mhrif- eglwys Bangor y Pasg yma, ac amryw filwyr yn eu dillad khaki yn eu mysg, sef o Pals St. Helens sy'n awr yn llueeta yn y ddinas. Bu'r Brigadier-General Little yn edrych ar Gatrawd y Gwyr Meirch Cymreig yn y Dref- newydd ddydd Isu diweddaf. Hon bellach yn cyrraedd pum cant o rifedi, ac wedi ei chodi a'i chychwyn gan Arglwydd Kenyon. 3t Byth er pan fu Carmen Sylva—sef Bren- hines Rumania—yn aros yn Llandudno, flynyddau lawer yn ol, y mae Dr. Dalton yn cael rhyw anrheg oddiwrthi bob blwyddyn, yn gof-a-chadw am y medr a'r caredigrwydd a ddangosodd y meddyg at un o aelodau'i gosgordd, y Cadfridog Gratiano, a gymrwyd yn wael ar y pryd. Daeth yr anrheg eleni eto, sef llun y Frenhines a'i diweddar briod, a hyn yn ei Haw hi ei hun ar ei waelod Our last picture together. Elisabeth. I Dyma rai o swyddogion catrawd newydd y Welsh Guar d-i sydd i warchod y Brenin a'i bias yn Llundain Lieut-Viscount Clive, mab hynaf Iarll Powys, a pherchen trigain mil o aceri Maldwyn a'r Amwytliig; larll Lis- burne, un o fawrion tiriog Ceredigion, a dis- gynnydd o hen deulu ymladdgar y Trawscoed; 2nd-Lieut. 0. T. D. Osmond Williams, D.S.O., aer Syr Osmond Williams, Castell Deudraeth, ac a ddangosodd ddewrder mawr yn y rhyfel hwn; Lieut. W. H. I. Gough, un o blant teulu ymladdgar Llechwedd y Garth, Sir Drefaldwyn, a Chaerhun, Dyffryn Conwy. Bu Mr. J. Herbert Lewis, A.S., ei briod, ynghyda'r Parch. T. C. Williams, M.A., y Borth, a'r Parch. Thoa. Jones, Rhostyllen, yn dadorchuddio coflech am y diweddar Mr. T. J. Pownall (Mostyn) yng nghapel M.C. Ffynnon groew, ddydd Gwener diweddaf. Bu Mr. David Jones, Lymington, awydd Herts., farw'r yno wythnos hon, yn bymtheg a phedwar ugain oed. Y fo'n un o deulu hysbys Plas Cyfronydd, gerllaw'r Trallwng, Sir Drefaldwyn, hynod am eu hirhoedledd ers cenedlaethau. s Yr oedd y Parch. Thos. Jones, rheithor Llanbedr, Rhuthin, a gleddid yno ddydd Iau diweddaf, yn un o glerigwyr hyna'r Gogledd. Nid nepell oddiwrth ei weddillion ef y gorwedd llwch y Llyfrbryf, diweddar olygydd Cymro Lerpwl. Y mae Mrs. Lloyd George wrthi'n gwneud ei goreu i gael ysbyty Cymreig gogyfer a Serbia, lie y mae haint y typhus marwol yn medi miloedd o'r bobl druain. Cleddid yr Anrhvd. Laurence A. Brodrick ddydd Sadwrn diweddaf yn hen fynwent Trofarth. Llosgwyd y corff (cremation) yn Llundain, a dygwyd y llwch erbyn bore dydd Sadwrn i bias y teulu, sef Coed Coch, ei gartref ers yn agos i ugain mlynedd. Talwyd teyrn- god uchel o barch iddo fel gwleidydd Undebol gan Syr J. Herbert Roberts, A.S., yn llys ynadol Abergele yr un diwrnod. Lladdwyd Mrs. Sharp-gwr,.iig argraffydd o Fanceinion—mewn trofa ar ffordd Llanelwy a Rhuddlan ddydd Iau diweddaf. Ei mab- I hogyn dibrofiad ac un ar hugain oed—oedd yn gyrru'r motor a'r trengholydd yn sylwi yn y cwest fod ugain milltir yn yr awr yn rhy gyflym pan yn dod i groesffordd mor berygius. A lladdwyd Mr. G. T. Crump—gwr tafarn y Ship, Bala,—a gyrrwr y motor-hogyn dwy a bymtheg oed o'r enw Wheeler-ar ffordd Croesoswallt a'r Mwythig ddydd Gwener di- weddaf. Rhwygo ddarfu'r tyre, a dangos- wyd yn y trengholiad nad oedd gan y llane ddim ond mis o brofiad fel chaffeur. 15b Mr. T. T. Powell, Pen y groes, oedd y J beirniad canu yn Eisteddfod Cricieth ddydd Llun diweddaf; Dr. Lloyd Owen oedd y llywydd a dyma rai o'r buddugolion :—Ar y berdoneg, Miss Lena Griffiths, MinfTordd her unawd, can wladgar, Mr. Radford Jones, Caernarfon peniliion i'r Belginid, Mr. Wynne Parry, Caernarfon c6r plant, Pwllheli (Mr. R. O. Jones) prif adroddiad, Mr. W. T. Jones, Treorci cystadleuaeth unawd, Miss A. Wood Griffith, Pen y groes. k Bu'r Parch. E. J. Evans (M.C.), Penrhyn Deudraeth, farw ddydd Llun diweddaf, yn 74ain oed, wedi bugeilio'r eglwys ers chwe blynedd ar hugain. Bu ei briod farw o'i flaen ddwy flynedd i'r diwrnod, a brawd iddo yw'r Parch. Richard Evans, Harlech. k Y mae aelodau eglwys M.C. Taberaael, Bangor—(y Parch. H. H. Hughes, B.A.,B.D.) —wedi anfon dau cant o gardiau drwy'r post i Ganghellor y Trysorlys, a hyn arnynt :— I am entirely in favour of the suspension of the manufacture and sale of intoxicating liquors during the war, and I shall heartily support the Government in any such meas- ure," ae enw a ehyfeiriad y danfonydd yx dilye. Diwedd trist iawn a ddaeth i ram y Preifat O. Price Jones, yn Llandudno. Yr oedd yn ddyn 36ain oed, yn fab Mr. Morgan Jones, Craig Wen (tobacco manufacturers), Amlwch ac wedi vi-ni-ino a Bataliwn y Paloi. Aeth am bath i'r Neville Hydro ddydd Llun. y 29ain eyfisol ac wedi bod yno rhyw ugain munud, clywyd ei waedd, a chaed ef wedi llosgi mor ddifrifol gan y dwr poeth nes y bu farw ddydd Gwener diweddaf yn y Cottage Hospital. Bernid iddo droi'r tap yn rhy gryf, ac fod y dwr mor boeth nes iddo'i barlysu syn medru ohono neidio allan. Cleddid ddydd Mawrth yr wythnos hon yn Amlwch. Y Parchedigion Philip Priee, Coed poeth, a J. Roger Jones, B.A., Lerpwl, a gadwai gyfar- fod pregethu blynyddol Wesleaid Pendref, Treffynnon, y Pasg. Ffair wagedd oedd t-ynfa arall y bobl; ac yr oedd cryn naid o oedfaon Pendref i'r ffeiriach honno. Cynhaliwyd yr Eisteddfod flynyddol ddydd Llun y Pasg yn Rhosesmor; Mr. Arthur Roberta yn arwain Mr. John Williams, Rhos, yn barnu'r canu a'r Capteit Pulford, Treffynnon, a'r Capt. Davies, North Hendre, yn llywyddu. I Cyrnol y 17th Batt. Royal Welsh Fusiliers yw'r Lieut-Col. H. Lloyd Mostyn, brawd Arglwydd Mostyn. Y swyddog nesaf ato yw'r Major Evan Jones, Ynysfor, Penrhyn Deudraeth, Cymro cynnes ac a fedr Gymraeg yn iawn ac y mae gweddill y swyddogion— deg ar hugain—yn Gymry i gyd ond dau. Rhifa'r fataliwn 700, ac y mae 400 arall yn eisiau i'w chael yn llawn. Y mae'r Parch. T. J. James, Peamachno, wedi cydsynio a'r alwad a gawsai i fugeilio eglwys M.C. Llanelwy. Yng nghapel Annibynnol y Tabemacl, Llanrwst, ddydd Mercher diweddaf, priodid Mr. Humphrey Evans, prifathro Ysgol Gyngor Caernarfon, a, Miss May Owen, B.A. (Porthmadog), merch y diweddar Mr. Robt. Owen, goruchwyliwr Chwarel y Rhiw, Ffes- tiniog. Mr. W. G. Owen, y Bane, Llanrwst, brawd y briodferch, a'i cyflwynodd Miss Dilys Morris (Porthmadog) oedd y forwyn briodas Mr. W. P. Ellis (Caernarfon) y gwas y Parchn. D. Cynwyd Williams (gweinidog y Tabemacl), J. Owen (Engedi, Caernarfon) a J. Puleston Jones, M.A. (Pwllheli) a seliodd y cyfamod ac yng ngwesty'r Eagle yr huliwyd y neithior a'r wledd briodas. Y mae Cymanfa Ganu Castell Harlech wedi cael ei gohirio am eleni, a Chyngrair Eglwysi Rhyddion y Gogledd, oedd i'w gynnal ym Mhorthmadog ddiwedd y mis hwn, wedi cael ei ohirio am fis neu fwy ymhellach ymlaen, oherwydd fod y dref mor lawn o filwyr. Yn llys ynadon Caersws, Sir Drefaldwyn, ddydd Mercher diweddaf, bwriwyd Mary Jones, morwyn ddwy ar bymtheg oed yr I' Henblas, Llanwnog, i sefyll ei phrawf yn y Frawdlys ar y cyhuddiad o osod ysgubor y lie ar dan y nos Sul cynt, a pheri llosgi saith dunnell o wair. Pan gyhuddwyd hi gyntaf, honnai mai rhyw drempyn a welsai a ddarfu, a rhoes ddisgrifiad manwl ohono ond ymhen tipyn, addefodd iddi golli matches yn y gwair, ac mai eu sathru'n ddiarwybod a barodd i'r das ffaglu. Dywedodd y Supt. Williams fod yr eneth yn un benwan braidd, a'i bod ya un o dylwyth o bymtheg o blant. •5b Y mae Mr. T. W. Hughes, Fflint, wedi cael ei ethol yn gadeirydd pwyllgor addysg y Sir am y nawfed tro blynyddol. Cleddid un o wyr hynaf a mwyaf hysbys Caerwys ddydd Mercher diweddaf, sef Mr. Wm Matthews, West View. Yr oedd yn warden eglwysig, yn un a phedwar ugain oed, ac wedi bod yn bur amlwg a gweithgar ar fyrdd- au cyhoeddus vr ardal. Plicir hwn o'r Drych, papur Cymry'r Gor- I llewin :— I "AT LODESI CYMREIG. I Y mae dau gyfaill yn nhalaith Oregon yn awyddus i ddod i adnabyddiaeth a Chymraesau ieuainc gyda'r bwriad o briodi a gwneud cartref iddynt eu hunain. Hysbysebir fel hyn ganddynt am nad oes cyfle iddynt gyfarfod a lodesi Cymreig. Y maent yn ddynion gonest a sobr, yn barchus yn y gymydogaeth lie y trigant. Dewisa, M. eneth tua deg ar hugain oed, o gymeriad glan, ac o deulu parchus, efe ei hun yn bymtheg ar hugain oed. R. yn chwech ar hugain oed, a dewisa ymohebu a geneth o ugain i bedair ar hugain oed. • Rhaid iddynt fod yn Gymraesau. Cyf- eirier llythyrau (a gedwir yn gyfrinachol) i; i M. neu R., Drych,' Office, Utica, N. Y. (
Advertising
Royal Street Lecture Hall, Everton Valley. 0 GRAND CONCERT 0 will be given by THE PUPILS OF MR. T. ABMON JONES, Il.A.M on WednesdaylEvening, April 2 1st, 1915. As?i» ted by the following wpJl-kiown Art;stes: Mr- Lindon Wyatt, the celebrated Entertainer. Miss Kay, Elocutionist. Mr. Griff 0", e, Tenor. Mr. T. Armon Jones. Med. R,A M.. Baritone. Liverpcol Mission Choir. Miss Bltdwen Hughes, Violinist. Accompanist, Miss NELLIE LEWIS, A.R.C.M. Mr. T. W. WHALLEY will preside at the Organ. Chairman Dr. CHARLES EDWARDS. Doors op^ri 7-45 Commence 8 15. Tickets-I/6, 1/ and 6d. each. Smith Street WelshiMission Hall. A 4. GRAND + CONCERT + will be held in the above hall SATURDAY, APJ-IL 17th, 1915. Artistes-Madame Katie Williams. R.A.M. Mr. Griff Owen, the. Liverpool Tenor. Mr. E. Walter Williams, Penygroes, Eisteddfod Prize Wiitnor 1 Humorist—Mr- J. W. Roberts (Arvon Hope). Accompanist Miss Gwladys Davies, A. V.C.M. Chair to be tafcenaf 7-45 by JOHN EVANS. Esq., Kensington. Preceeds in aid ef Piano und, Tickets 6d, e.  Bedyddwyr Cymreig L?fp?vl a'r Cyainiau. CTNHELIE, T CYMANFA 6ANU FLYNYDDOL NOS FEROHER, EBRILL 14eg, yng NGHAPEL EVERTON VILLAGE. Arweinydd, Mr. J. T. JONES. Cymerir y Gadair am 7-30 gan j Parch. R. LLOYD, CESGLIR AT Y TREULIA U.
I Gorea Cymro, yr un Oddieartre
I Gorea Cymro, yr un Oddieartre Ecclics.—Eisteddfod y Groglith.-Cynhal- iwyd y ddegfed Eisteddfod gan Gymry'r Capel Undebol ddydd Gwener diweddaf. Bwriadwyd ei ehynnal yn Ysgoldy'r Anni- bynwyr Seisnig,.ond gan fod nifer y cystadleu- wyr uwehlaw pob disgwyl, bu raid sicrhau v Town Hall ar y funud olaf megis. Prawf hyn ei llwyddiarit a'i phoblogrwydd, a thyst- iai'r beirniaid cerddorol fod safon uchel iawn i'r canu ymhob adran. Cafwyd gwasanaeth Mr. Hugh Edwards (Haweo Penmaen), y Rhyl, fel arweinydd a beirniad yr adroddiadau Cymraeg, a daliodd yr awenau a'r glorian i foddlonrwydd (ac efe lanwai'r pulpud v Sul). Gofalai'r Parch. T. S. Taylor, M.A.,B.Litt. (A.), Ecclea, am yr adroddiadau Saesneg a Mr. J. E. Jones (Pencerdd Tegfan), Seaforth, a Mr. T. Jordan, Manceinion, gloriannai'r llu cantorion; cawsant lend breichiau o waith, heb funud o seibiant o 12.30 hyd 9.30, yn ohwynnu a dyfamu, ac yr oedd manylder eu sylwadau a'u cynghorion yn ennill edmyg- edd y dorf, a diolch yr ymgeiswyr. Cyfeil- iwyd gan Mri. Alf. J. Roberts a J. B. Walley. Wele'r dyfarniadau y .prynhawn Unawd plant I, Hilda Irwin, Long sight; 2, Doris Booth, Gorton. Adroddiad plant (Saesneg) 1, Queenie Griffiths, Longsight; 2, Bessie Llewelyn, Longsight. Unawd merched Miss Pattie Higgs, Openshew. Meibion Mr. Harry Leigh, Patricroft. Adroddiad plant (Cymraeg) R. Roberts, Pendleton. Corau plant goreu o 6, Kirkmanshulme Juvenile Choir (arweinydd, Mr, Frank Owen). Hwyr Wytbawd J. Aneurin Roberts a'i barti, Salford. Adroddiad Saesneg Miss E. T. Sunderland, Manchester. Her unawd i ferched Miss Myfi Hughes, Eccles. Adrodd- iad Cymraeg Gomer Evans, Weaste. Her unawd i feibion Harry Leigh, Patricroft. Deuawd Mri. W. Hughes a R. Griffiths, St. Helens. Corau merched Bridgwater Hall Choir (arweinydd, Mr. J. T. Edwards, Pendle- ton). Gofalai Mri. Tom Hughes, Tom Roberts a Cadfan Roberts (ysgrifennydd) am y trefniadau deheig Mr. W. Francis Williams yn drysorydd, a Mr. R. J. Williams fel llywydd y pwyllgor; a gofalai Mrs. Evanp, Mia. Thomas Williams, Mrs. Tom Roberts a Mrs. R. J. Williams am y dyn oddimewn trwy de campus. Tipyn o antur ydyw i eglwys fach gynnal Eisteddfod dan gwmwl y Rhyfel erchyll, ond y mae'r brwd- frydedd a'r cydweithrediad a nodwodda'r eglwys yn symud pob ofn ac anhawster o'r ffordd, a bydd y brodyr a ddewiswyd yn ddiacr niaid yn ddiweddar yn gaffaeliad rhag- orol ar gyfer y dyfodol, sef Mri. J. Elias Ellis, J. Owen Hughes, H. Jones Hughes a Tom Roberts, yn ychwanegol at y brodyr oedd yn y swydd eiaoes.-W.P. BOLTON.—Trwy garedigrwydd nifer o ferched ieuainc "y Rhos," cafwyd ymgom- west ragorol iawn nos Iau ddiweddaf, yr elw at gronfa y ddyled. Llywyddwyd yn hwylus gan y Parch. J. H. Williams, brawd o Ruthin sydd newydd ddod yn weinidog ar eglwys Annibynnol Saesneg Derby Street, a chafwyd anerchiad brwd ganddo ar y pwys i'r Cymry gadw'r elfen gymdeithasgar i fyny mewn tref fel hon. Canodd Misses Jessie Hibbert ac Eveline Jackson, a Mr. T. Taylor, ac adrodd- wyd yn rhagorol gan Misses J. Edwards ac Ethel Jackson. Cafwyd sketch ddoniol iawn gan gwmni ieuanc o Farnworth, yn dwyn yr enw Eisiau Gwraig. Yr oedd y' chwiorydd wedi darparu lluniaeth maethlon ar gyfer y corff hefyd, ac a fwynhawyd yn fawr, fel y cyfarfod drwyddo draw. Diolchwyd i bawb am eu gwasanaeth gan y Parch. J. S. Roberts a Mr. R. W. Hughes. F ARNWORTH.-Ddydd Gwener y Groglith, cynhaliwyd ewrdd te, a thraddododd y Parch. D. D. Williams, Manchester, ddarlith ar Arabedd ym mywyd a llenyddiaeth Cymru. Yr oedd Mr. Williams yn hynod ddeheig gyda'i fater, fel gyda phopetliagymermewnllaw, er mai darlith newydd hollal ydyw, a bydd yn werth i leoedd eraill ymorol am ei chlywed. Ychydig ddaeth i'r te da a ddarparwyd gan y chwiorydd, ond yr oedd nifer dda yn y ddar- lith. Cadeiriwyd gan Mr. vVm. Parry, Bolton —enghraifft fyw o'r mater. Diolchwyd i bawb gan y Parch. J. S. Roberts a Mr. R." Humphreys.
Advertising
<- Liverpool Guardlasi Trade Protection Society 'Phone 4865 Bank, WirES" Precaution" The Oldest Provincial TRADE paoracrioM SOCIETY A MUTUAL SOCIETY Governed by a Board of Honorary Directors. or terms write- F MEATHER, Secretary, 41 North John Street, Liverpool. wfis THE CALL TO ARMS is urgent, and young Welsh- men are needed to make up the New Battalions of the Welsh Army Corps at Dan dudno. Liverpool has done well, but has not yet done its utmost. This appeal is to YOU, my friend. Will you respond ? All information available from W. O. THOMAS, 108 Robson Street, L'pool; or R. VAUGHAN JONES, 52 Hertford Road, Bootle. WANTED YOUNG GIRL for Office Work, recsatiy left School. Welsh preferred.' Bootle, district. Apply Box 110 BRYTHON Offic»|| riTURNOVER at Case. Apply by letter, i stating all particulars. BRYTHON Office. COMPOSITOR (N.S. ). Apply by stating all particulars. BRTTHOM Office. YN EISIAU. GENETH Ieuanc o 17 i 18 oed, gan dewu Gcymreig ar gyrrau'r wlad yn Lerpwl. Teulu o dri, dim golchi. Cyflog da, a chartref cysurus i eneth dda. Ymofvner Box 12.J., BRYTHON Office. Gellir cael Beiblau, Testamentau Llyfrau Emynau a Thonau, unrhyw Lyfr leu Gan Gymraeg. Nifer am brisiau gostyngol. Anfoner am restr o gerddoriaeth a Ltyfrau All., Llaw.—HUGH EVANS a'i FEIB. 358 Stanley Road, Liverpool, MAES LLAFUR Undeb Ysgolion Sul M.C.. Lerpwl a'r Cyffiniau. LLAWLYFR AR YR AIL EPISTOL AT Y CORINTHIAID. I'r Dosbarth Hynaf, Gan y Parch. D. WILLIAMS, M.A., Aber- ystwyth. Pris 1 /6 (gyda'r post, I /9). ESBONIAD AR YR AIL EPTSTOL AT Y CORINTHIAID. Gan y Parch. HUG. WILLIAMS, Amlwch. Pris 2/6 (gyda'r post, 2/9). LLAWLYFR AR WYRTHIAU CRIST. I rai dan 21 oed. Gan y Parch. E. O. DAVIES, B.Sc., Llandudno. Pris 1 (gyda'r post, 1/2). GWERSLYFR AR WYRTHIAU CRIST.. I rai dan 16 oed. Pan y Parch. E. 0" DAVIES, B.Sc., Llandudno. Pris 2g. I Ysgolion, 1/6 y.dwsin (gyda'r post, 1/10). YR HOLWYDDOREG. Llyfr ar gyfer y Safonau, yn cynnwys Gofyniadau ae Atebion o'r Hen Destament a'r Newydd. Gan y Parch. JOHN OWEN JONES, B.A., Bala. Pris lAd, I Ysgolion, 1/3 y dwsin (cludiad, 3d. ) I'w cael gan Hugh Evans 0, Sons, 358 STANLEY ROAD, LIVERPOOL. Printed and Published by t;)O Pro prietors,sHugh Evans and Sons, 356.8 Stanley Road, Liverpool, in the County of Lancaster. Tel. 591 Bootle- I -C.