Y Genedl Gymreig

FFESTINIOG. Fel y crybwyllwyd yn y rbifyn diweddaf am y ddamwain i Mr Richard Williams, Tre- madog, yn Rhiw, profodd y niweidiau a dderbyoiodd yn angenol iddo yntau nos Sabbotb. Cynhaliwyd trengholiad ar ei gorph gan Mr R. 0. Jones, pryd y dychwel- wyd rheithfarn o farwolaeth ddamweiniol." Yr oedd y trancedig yn 70 mlwydd oed. CYFABFOD ADFYWXADOL. Ar hyd yr wythnos ddiweddaf cynhaliwyd oyfarfodydd gweddio yn EbenAzr (W.) er ymbarotoi go- gyfer a dyfodiad y Parch D. O. Jones, Man- j chester, yma i gynal cyfres o gyfarfodydd diwygiadol yr wythnos bOD, yn dechreu nos Lnn. Rhoddir gwahoddi&d calonog i bvnb. DARLITH.—Nos Fawrth, yn ngbap il Seion, traddodwyd darlith hynod o ddyddorol gan y Parch E. Parry, ar Y Waldensiaid a'u Gwlad Lied gyffredin ydoedd y cynulliad, meddir, er fod ddarlith yn dda iawn. Elai yr eiw i Mr Matthew Owen, Geufron, yr hwn sydd yn wael er's tr). Coit ENWOG TANYGEISIAU.—Y mae y cor enwog uchod wedi penderfynu newid ei enw, ao hyn allan adnabyddir fef wrth yr enw "Cor Undebol Blaenau Ffestiniog." Y mae y cor yo bwriadu, o dan arweiniad Mr C. Roberts, fyned i* gystadlu i Eisteddfod Bangor, 1890. Llwyddiant iddynt. Y QTMDBITHAB DDIBWBSTOL A DARBODOI. —Nos Wener diweddaf, cynhaliwyd y cyfar- fod wythnopol yn nglyn a'r gymdeithas uchod, o dan lywyddiaeth Mr R. R. Hughes (Treborfab). Daeth cynulliad da yn ughyd, a da genym ddeall fod y gymdeithas yn debyg o wneyd gwaith rhagorol yn yr ardal. Yn y cyfarfod uchod ymunodd 11 o'r newydd, ao y mae cyfanrif yr aelodan yn awr yn 78 mewn pymthegnos. Anerchwyd y oyfarfod gan Mri Wm. Jones (Ffestinfab) a J. Wil. liams, Llanllechid. Cymerwyd rhan hefyd gan amryw gerddorion. AMEYWION, &o--Boren dydd Mercher diweddaf cyfarfu Mr D. Jones, Manod- road, i damwain, trwy i blyg syrthio ac anafa pen ei lin yn chwarelau Oakeley.— Yngbyfarfod diweddaf Cymdeitbas Gwyr Iouainc y Masnachdai, nos Fawrth, cyf- lwynwyd anrheg i Mr Evan Hughes, Liver- pool House, ar ei oniad mewn glan briodas i Miss Jones, High street. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod mewn adrodd, datganu, &0., gan amryw o'r gwyr ienaine.-Y mae y mudiad er ffurfio cronfa i gynorthwyo yr angenas yn parhan i symud yn mlaeo, er yn araf. Cynhaliwyd pwyllgor cyffredinol nos Fawrtb, yn yr hwn y trafodwyd y modd goren i symnd ymlaen. Bydd cyfarfod eto o'r pwyllgor ar.ddiwedd y mil hwn, pryd y penodir pwyllgor i chwilio i mewn i'r achosion angbeunl yn yr ardal: hyderir cael cyngherdd elusanoli'r amcan uchod o hyn i ddechreu Mawrtb. Noa Lun diweddaf cynhaliwyd cyfarfdd i anrhegu plant ysgol y Bwrdd, Glanpwll, yn Brynbowydd. Llywydd wyd gan y Parch Pari Huws. Bhoddodd y plant amryw adroddiadau da, a datganwyd amryw donau ganddynt, anrhegwyd hwy 4 thlysan gan Mrs Davies, Rock terrace. Rhoddwyd anerchiadau rhagorol j'r plant a'o rbieni gan y Parchn J. Harries, D. Roberts, Rhiw; Mri S. J. Roberta, Aelybryn J. Parry, a William Evans (swyddog gorfodol), —Y mae y Gymdeithas Ddarbodol yo myned ymlaan yn rhagorol, a lluaws o feddwon yn yrautio i h;, ao yn cyfrann y taliad yn rheolaidd.-Y mae yr Arclygydd Morgans, Ffestiniog, wedi ei apwyntio yn Arolygydd dan ddeddf Ffrwydron 1876 dros ddosbarth Ardudwy awch Artro.-Chwofror 1. a, a 3, cynhelir cyfarfodydd Wynyddol Bvddin yr lachawdwriaeth, pryd y bvdd y Staff-Capten Morgans ao eraill yn cymeryd rhan ynddynt. Y GYKDKITHAS LENYDDOL A „DADLBUOL -Nos Iau diweddaf cynhaliwyd cyfarfod o'r gymdeithas uchod yn ystafel1 uchaf y Cocoa House, dan lywyddiaeth Mr R. O. J,)nes, cyfreithiwr. Y mater dan sylw oedd y "Syndicates." Agorwyd y ddadl o b'aid gyda phapur bynod o ddyddorol a galluog gan Mr O. J. Owen, Rbiw, ac atebwyd gan Mr Richard Jones (Meirion), yn erbyn. Caed ganddo yntan sylwadau rhagorol yn erbyu y gyfundrefn hon, gan ei bod wedi methu profi yn fendithiol mewn unachos. Dilynwyd yn erbyn Syndi- cates gan Mri E. H. Jonathan, E. Peters, J. Jenkins. William Owen, Hughie JODPS, a Mr G. Roberts, o b'aid y Syndicates. Wedi i'r ddau flaenaf ateb y gwrthddadleuon, aed i bleidleisio, pryd yr oedd 12 dros y Syndi- cates, a 36 yn en herbyn. Hysbyswyd y bydd y cyfarfod nesaf yn un Saneddol, pryd y bydd i Mr E. H. Jonathan ddod a'i fesnr ymlaen er rhnddi Ymreolaeth i'r Iwerddon. DAMWBINIAI; YN Y GWAITH NWY. Ganol dydd, ddydd Mawrth, dycbrynwyd ardalwyr y lie bwn gan y newydd fod ffrwydriad wedi cymeryd He yn y gwaith nwy, ac fod yr arolygwr, Mr D. Morgans, wedi ei ladd. Erhyn gwoeyd ymhnliad, caed allan mai nid ffrwydriad a gymer,dd Ie, And fod Mr Morgans a'i gynorthwydd Thos Hughes, wedi mvned at y gorohwyl o droi y nwy trwy y brif bibell i'r beol yn lie garia<jl iddo fyned trwy y governor, er mwn gweled yn lie yr oedd y drwg, am fod cwynion UBI" bans fod y pressure yn isel yn vr boo). Wrth agor nn o'r valves ar y brif bibp;1 o'r tanh, yr oeddpreuure mor fawr fel y (hwythodd i wyneb Mr Morgans a T. Hughes; tarawyd y ddau i taw. ap^an y d!db rotib bychan T. Hughes yno i chwilio am ei dad i dd'cd i giniaw, gwelodd yddau, Galwodd am Mrs Morgana a'r mab, yt hwn a redodd i geisio meddyg, ac erbyn iddo dd'od yr oedd Mr Morgans wedi marw, a thrwy ymdrech y meddygon Evans, Vanghan, Roberts, a Howell, adferwyd Thomas Hugbes. Yr oedd y traucedig yo" un a fawr lbercbid gan y rhai a'i hudwaenai, ac yr oedd yn un gofalus dros ben. Gadawa weddw a thri o blant ar ei ol. Yn y trengholiad a gynbal- iwyd yn y Maenofferen Hotel, ddydd Mercher, gerbron Mr R. O. Roberts, is- grwner, Mr E. Roberta yn flaenor y rheith wyr, holwyd y tystion a enwyti uchod, ond nid oes dim newydd i'w ychwanegu am iiyl- weddytystiolaethau. Djrchwelwydrheitlifarn o farwolaeth ddamweiniol."—Claddwyd ef ddydd Sadwrn yn Betheada.-Y mae Thoa. Hughes, y dyn arall a anafwyd, yn dyfod yn mlaen vn dda.

RHOSYBOL. Talwyd ymweliad a'r lie uchod ar y 15fed o'r mis prpsenol gan ein baelod anrhyd- eddas Mr T. P. Lewis, A.S., yn nghyd a Mr Elias Jones, U U., Gwredog, yn ngbyd a. rbyw wr ieuanc (iii chawaom ei enw). Caws im ymdriniaeth at lawet o brif bynciau y dydd. Yr oedd yr oil o'r areitniaa a draddodwyd yno yn cael eu bystyried yn » dosbarth blaenaf. Ar ddiwedd y cyfarfod awd i ddewis tri o swyddogion dros y Rbyddfrydwyr yn Nosbarth Rhoaybol. Enwau y rhai a ddewiawyd ydynt Mri John Owen, Eryotirion Robert Jones, Gorslwyd bach a Owen Jones, New York.-Rhydd. frydwr. -——— ♦ ————

CAERNARFON. I Yn yr ystorm a ymweioaa a r arei con a manau ereill nos Sadwrn aeth y HonRan "Emily Ann" a'r "Margaret" i wrth- darawiad *'u gilydd tra yr oeddynt wrth angorion ar y Feuai, a gwnaed niweiiiau i'r ddwy. LLYS YR YNADON BwBDEisioL-Dydd Linn o flaeo yt UchRapten Owen Thomas a Mr G. R. Rees, bu raid i J. Williams, Castle; square, dalu costiu o 5s 60 am roddi ei sunoai ar din.-Walter RobsiU 1, Wonrt Mountain street, a gvhuddwyd o dafla oerig. Taflwyd yr achos allan, gyde. thy, badd. Yr un modd taflwyd allan achos gffelyb yn erbyn David Evans, Mountam- aa.?bertWnHamCaeDar?,yrh? I gafwyd yn feddw, a d?dm?ywyd 2a 60 a 6. 0 KostL-D?iel McKen.ie. Sopth Pen 'Mntyr?n oadd yn feddw tra ya ngoM cerbyd ddirwywyd i 7s 6.; am ymosod.ad,  UY't[DETTflAg LF-NYDDOL ENGEDI-Nos  Pa.ry, Jr bw? nedd i anarch Y gYmdeithas, cafwyd Ee,?hiadau ar rai o'r CY!'l,eig, &0., glln y pr8onau canlynol --Mri R. R. R (rKTo"TI'SLJ W. J. Williams, John Jones, D. W. Davies H? Roberts, Jobn Davies (Gwyneddoc? J. R. Jones, A. Hnmpbreys, &c., hefyd adrodd- wyd bauesyn gan Mr Evan Dyies (Eos Mad OK). CYMDEITHAS LINTODOL MOBIAH —JNOS Fercher ddiweddaf, darllenwyd papyr galluog yn y gymdsithas hon gan Mr J. E. Hughes, B.A., Bangor-street, ar "Ddad- blyglad Cymdeithas." Rhoddudd fras- liaeltiad rhugorol o wabaool gyflyrau dyn o amser Adda hyd yr awr hon. gyda damao. iaetbau y prif ysgrifenwyr ar y testyn. Ar y diwedd ciifwyd sylwadau gan y Parch Evan Jones, Mri E. E. Jonathan, Edward Evans, Anearin Williams, W. O. Williams, ac eraill, a thalwyd y diolchgarwoh gwresooaf i Mr Hughes am ei bapyr llafurfawr. Llaowyd gadair yn dra debonig gan Mr G. Elwyn ones. SYMUDIAD MASI;ACHOL.-Fol y mae yn ddealladwy i gannoedd, y mae O. D. Jones, draper, yn symuct o shop Bont Bridd i Stryd Fangor ddechreu y mis nesaf, trwy fod y shop wedi ei gosod i bobl ddyeithr am fwy 0 rent nag oedd O. D. Jones yn ei data (set 65p, a 15p o dretbi). Dymuna O. P. Jones wneyd yn hysbys ei fod wedi prfnu un o'r shopau mwyaf yn Llanberi*, a 1 fod yn bwriadn agor yno y mis neuf gyda Stoo newydd o bob math 0 Drapery a Dilladau Parod. fel v galluogir pobl Llaubens ar amgylchoedd i gael dilladau newydd am yr un brisiau Bit yn NghaernarfM. ADVT. LLYS YR YNADON SIROL.Dydd B idwrn, gerbron y (Àdben J. G. Wynn Griffith, Dr Taylor Morgan, Mr J. Menztes, Mr D. P. Williarus, a Dr Evan RobertB, cyhaddwyd dau faohgen pur ienano o'r enwau John Evan Morgan, a David Thomas Knowles, Llanrug, o ladrata glo. Addefodd y ddau eu heuogrwydd, a siaradodd Mr H. Lloyd Cartar 0 blaid Morgan. Dywedodd i rieni un ohonynt roddi pedair ceintog iddo i ymofyn chwarter cant o lo, ond yu lie hyny aeth y ddau ddiffynydd gyda'n gilydd i adcilad perthynol i'r ysgol, lie y cedwid glo, a ct!ymerasant beth o'r 11t1 hwnw, gydar bwriad o gadw y pres i brynu melusion y diwrnod dilyuol, Rhwymwyd rhieii y diffynyddion yn y swm o lOp er siorhau eu hiawn ymddygiad yn ystod y deuldeng mis nesaf. BWRDD Y GWARCHKIDWAID —Yn nghyf- arfod pymthegnosol y bwrdd uchod, dydd Sadwrc, o dan lywyddiaeth y idadtirydd (Mr J. Thomas), hysbysodd y meistr (Mr T. R. Jonea), mai y nifer yn y ty ydoedd 104, i'w gymharu & 111 yr amser cyferbyato! y Uynedd: crwydriaid, 31, yo erbvn37.-Yn y?.dypymthegnos, talwyd £ 385 158 40 mewn cynorthwy allanol, a S19 131 2c i dlodion Rnsefydiog gan adael gweddill 0 X713 6a 2? yn Iffr yr UDdeb.—Yagrn- enodd Mr A. H. D. Acland, A. S., i hyebysu, os na chaffii gwaith dwfr Ciynnog ei gwblhau erbyn diwedd mis Mawrth, y byddai iddo ef dynu yaol ei addewid i danysgrifio 110 tnag at j gwaith. P?aHat fod yr &orhydeddas F. G. Wynn, wedi addaw un o'r taps angenrheidiol yn y Sentref. Yr oedd yntau yn b?rod i roddi dau arall os y byddai angeo. Dywedodd Mr W. J. Wiliiams fod y mater yn gyfan- gwbl yo nwylaw pwylleor Ileal Clynnog, y rhai a ddylent edrych fod y gwaith yn cael ei gario yn miaou yn ddioed.—Darllenwyd cylch-lythyr oddi Fwrdd y Llywodraeth Leol gyda golwg ar raniad undebau, yr hyn, fe ddywedid, nad oeddynt vn bwriadu ei aario a'lan ar hyn o bryd. Eglurodd Mr J. H. Roberts mai sylwedd y cylch-lythyr ydoedd hysbyau nad oadd yn mwriad y Llywidraethfyned yn mlaen gyda'rcyngorau .sdranol (district councils). Yr oeddynt am :adae1 i'r path farw, ond nis gwyddai a fwiiedid' ei fywbaa drachefn ai peidio icbwerthin). Y Clerc Yna bydd sir Fon crda ni am ychydig amser ete.

CLYNNVG. AIL AOOKIAD YR YSGOL RAMVDEGOI.— Yr oedd Nswrtb, y 14eg cyfisol, yn ddydd o ddyddorieb cyffredinol yn Nghlynnog, gan mai y-diwrood hwnw yr ail-agorid yr Ysgol Ramadego', wedi bod yn gauedig am amryw fisoedd. Er gwaethaf yr hin ystormus datth bron yr oil o aelodau y pwyllgor ya nghyd o Arfon a Lleyu orbyn yr awr benodedig. Ar ol cael ychydig ymgynghoriad ar faterion yn dal perthynas A'r ysgol, aetb y pwyllgor i'r capel, He yr oedd nifer dda o efrydwyr a Jluaws 0 gyfeillion y lIe eisoes wedi ym- gynull. Ddwiswyd Maer Pwllheli ya gad- eirydd y oyfarfod- Traddododd y Maer anerchiad nodedig o briodol i'r amgylchiad. ao yr oedd mor llawn o wrea a brwdfrydedd a blaid Ciynnog faille hynod briodol i gynal yr ysgol fel yr oedd ar rai adegau yn gwefr- eiddio y gynulleidfa ,'j hyawdlodd a'i ffraeth. ineb. Yn-i galwodd ar y Parch J Williams, Biugor, i anerch y cytarfod. Rboddodd Mr Williams, fel cyn athraw ac yagrifeDydd prosenol y pwyllgor, gipdrem o hanes yr ysgol o'i aefydliad gan Eben Fardd 45ain mlvnedd yn ol. Darllenodd reutr o'r dynion oedd wedi bod yn efrydwyr ynddi, gan sylwl tod nifer fawr o'r rhai hyny erhvn hyn yn llenwi y lleoedd pwysicú ya ein cyfundeb. Y nil. rboddodd adroddiad 0 weithradiadau y pwyllgor presenol. Dywedai fod y pwyll got wedi dewis yn hollol unfrydol y Parch W. Mitthiis Griffith, M.A., i fod ynathraw Dygtiifvd v dystiolaeth uwchaf i grid lytl''l ,t'1 (tekti monials) yr athraw newydd fel ill-i tra rbigorol yn mhob ystyr. Yo ychwauegol at garedigrwyd i Mri Thomas, Criccistb, a Jones, Green Bank, Caeroarfon, hysbysai Mr Williams fod y Parch J. Jones. b ;7V G S, BÐk, Bethesda, w?di ad iaw Ip yo y flwyddyn i wobrwyo y bechgya fJ yn rhagori mewn cymeriadac mewn efrvdiaetb. Ynagilwodd y cadeitydd ar Mr Tbomas, Criici^tb, i anerch y cyfarfod, gan yr hwn y cafwy i cynghorion gwirfuddi.il. Ynaeaf wyd anerchiadau rhagorol gun y Parchn J. Ellis, Pwllbeli; J. Owen, M.A., Criocieth; ac Evan Jones, Caernaifon, yf wn uedd yu but ddoniol; a chan Mr Matthiaa Griffith, vr athraw newydd, am yr hwn y dywedai Mr Jones fod ganddo adnod wrth ei gefn yn nalvu he ef-' Ac ar Matthias V syrthiodoi y coelbren." Wedi diolch yn gynhes i'r 1 yw- ydd a'r borwddigion ereill am eu ha«lioni mawr, ac i'r pwyllgor am eu ÚI, ymwahao- odd y gynulleidfa, a chyfranogodd y pwyll gor aVefrydwyr 0 d6 rbagorol oadd wed. « barot' i yn cbwaethus gan nifer n lcjredd- igeB,u yr ardal yn yr ysgoldy. Yr oedd y byrddun wedi eu haddumo yn brydfertb ft bl.J.u a llysiau anfonwyd trwy garedig- rwvdd ?rs Acland, PL?ybryo, vr hOD, gva.'i pbriod enwog, sydd bob amser yo h<r!'?"?'f!'?'?"' da yn yr arda ? L?vd yn nodedig0 gymeradwy gan bawh oboc?Cynno? Daeth Mr?Act.ndb?d ie?d??uc)!' o'r t6 gydar p"yllgor a. afr?dmyr. Caf?yd cyfarfod cynbos a d.wr Bod i'w gofio gan bawb oedd yn bresenol.

DYFFRYN NANTLLE. CYNOHKRDD.-NOS Wener. cynhal.wya a WlI n. cynddyn Assembly Rooms TaWsarn. Y llywydd pmodedig ydoedd Mr J. Robin- «nn Talvsam. ond bu raid boddloni ar uadair wag. Arweiniwyd y cyfaHod gan Llew Llwyfo, gydaMrJo^ W. Roberts, Glynllifon, yn gyleilydd. Gwasinaethwyd yddo gan Miss Dora Jooes Ian Pem; ;char R .gers, I,Iev! Llwyfo, Tan raUt Glee Party, Talysam String Band, a r Nantlle Vale Silver Band. Cafwyd cynulliad poblogaidd ac elw da i gymrthwyo brawd evfariyddodd i dpmwain. Y mae yn resyn na cheid llonyddwch i gario gwaith ein cyngberddau yn mlaen mewn trefn. Bol-) amser bydd rhai plant, ac ysywaeth, rhai mwy na phlant, yn cren cynhwrf trwy chwibanu a gwaeddi ar draws pobpeth. Credaf y dylai llywydd y cyfarfod fynn cael enwau y oynhyrfwyr hyn a'u dwyn gerbron yr ynadon i'w cospi am afloDyddu ar heddwch pobl. MOBSOLDEY; -_Heblaw yr hyn a ddywed- wyd eisoes gyda golwg ar ymddygiadannbeil- wng yn eio eyfarfodydd eyhoeddus,dymtinaf alw sylw ein swyddogion eglwysig trwy y dyffryn at arferion isel a phechadurus ereill yn ein hardal. Un o ba rai ydyw y cyrchu sydd ar y Sabboth i benau yr beolydd, yn enwedig witli orsaf y rbeilffordd, Gwelir llu yno pan y byddis yn dyfod o'r addoldai, yo ysmodo yn benuchei, ac Y mae tin biaith a'n sylwadau ar y rhai fydd yn pwtoyo wrthun i'r eithaf. Nid wyf j fydd y cyfryw yn mynychu lie 0 actdoliad ai nad ydynt, ond pa un bynBg, y mae en hymddygiadau yn annheilwog o bagauiaid duon India, Yn Dgwyneb hyn oni ddylai ein awyddogion crefyddol o bob enwad alw cyfarfod i ystyried y ffordd orea i fyned yn erbyn y fatb annuwioldeb. Y CHWARELAU. Golwg dlwyll iawn sydd ar ein hardal ar hyn o bryd, a swn cwyno i'w glywed 0 bob cyfM'ad- rha chwarelau wedi stopio yn 8?t'?. M s ?1 wedi en eor'enwi & ph:b), ac mewn canlyn iad y cyflog yn iseL Y mae ogeinian 0 bobl ieuainc wedi ymadael am y Deheudir Fel y dywdwyd lawer gwaitb, cid oes fawr 0   ar chwarelau Nant Nantlis hyd nes ay?mudir cwrB yr afon. Gohebydd. a?nrhegw"yd ''MM?r 1. r"?'s"'—.? Lun anrhegwyd Mr T. V. Wiltiams, yr hWD, am oddenta wy flynedd ar bymtheg,an_ aeth odd fel meistr Ysgol y Bw'd^ a?thodd fe! meistr Y.gol B"??? groe9,ag anerchiad goreuredig, a Phwrs 0 aur, ar yr acblysur o'i ymadawiad i Uaera?wa.

BETHESDA. I Y GYMDEITHAS DDADLEtrpr-Noo Iau yn Ysgol y Cefnhe, oynhaliodd y gym-, deithas uchod ei chyfarfod adloniadol am yr ail waitb, yn ystod y tymor ptesenol. Cymarwyd y gadair gan Jywydd y gym- deithas, y Cynghorwr W. J. Parry, Coetmor Hall. Arweinydd y cyfarfod ydoedd Mr Iwan Jeckyn, F.R.H.S., yr hwn a wnaeth ei waith yn ddeheuig a dirodres. Cafwyd araeth i ddechreu gan y llywydd, a gwnaeth sylwadau teilwng 0 tfylw pob dyn leuanc. Yn ddilynol eymerwyd rhan yn y cyfarfod mewn canu, areithio, adrodd, &3., gan y personau o feibion, dan arweiniad Mr Richard Pritchard,Cae'rllwyn- grydd; Mri R Hughes, (Tenorydd y Goedwig); Owen Hughes Gerlan Deimol Fychan, Llew Ogwen. Darilen darn o law ysgrifa roddwyd ar y pryd, ymgeisiodd chwech goreu Deiniol Fychan,Jond rhodd- odd Dainiol ei wobr i fachgen bychan, O. W. Owen, oedd yn cystadlu gydag ef. Dat, ganwyd yn 8wynol dros ben gan Mr D. Gordon Williams; mae Gordon yn cynyddu yagyflym. Ditganodd Eos Idwal yr hen Forfa Rhuddlan nes gwefreiddio pawb. Datginodd Mr Richard Williams (Ehedydd Tegai), hen alawon Cymreig yn hynod gym- eradwy. Da genym glywed fod yr hen alawon yn dechreu dyfod i ymarferiad, a hyny gyda chymaint o swyn hawdd deall fod y Cymry yn dechreu cael digon ar y cawl a'r ciban Saisnig. Gwasanaethwyd ar y gwahanol offerynau gan Mri John Cyn- felyn Jones, Mr Richard O. Hughes, Ger- lan ar yr harmonium, Miss Jones, High. ttreat, ar y delya gan Ap Eos Berth; diolch am swu y delyn; ac hefyd am weled y Cymro ieuanc uctod mor feistrolgar ya ei chwareu. Cafwyd cyfarfod da, a chynulliad rhagorol. Da genym glywed y cor meibion yn canu mor arddercbog. Mae yn glod i'r gymydog aeth fod ecr o'r fath yn ei therfynau, yr hwn sydd yn cael ei gyfansoddi o.ddynion ieuainc nerthol. Ni chlywsom well bass erioed mewo unrhyw gnr o'i faintioli. Na adawer iddo chwalu, ond rhoddar pob help i'r ar- weinydd medrus, Mr R. Pritchard, i wellbau a hyrwyddo cerddorheth yn yr ardal. Wedi y diolchiadau arferol, ymwahanwyd. Gal- wyd yr aelodau i yetyried y priodoldeb o aefydlu Dosbarth Cymreig," amcan pa un ydyw, hyrwyddo y Gymraeg, h.v., cael cynorthwy y Proffeswr J. M. Jones,Baagori ddeall y Gymraeg yn well, set ei hysgrifeou, ei siarad a'i darilen, a hyny mawn oynifer o ddarlithoedd. Siaradwyd yn ffafrio1 i'r symndiad gas y Parchn J. Jones, Bank; D. Adams, B.A. Iwan Jenkyn, G. Brymer, W. J. Parry, &c. Wedi i amryw amlygu eu bwriad i ymuno, gohiriwyd y mater byd y cyfarfod nesaf, yr hwn a gynbelir nos Ian, pryd y traddodir anerchiad ar II Gyfieitb- ladau o'r Beibl" gan y Parch 0. Williams, Shiloh, Tregarth. Mae enw Mr Williams yn ddigon ?n sicrwydd y ceir anerchiad Aagot?.feHy gwnelM ymdrech i fod yn bre. senol. 8e ?N?L Y DMWM -Yn ydyddiau presenol, pan mae pob argoel fod yr "anwyl gariadus frodyr" ar golli gobith en ban beuoydd io gwneir ymdrech lechwraidd i fyoed o dy 1 dy er perswadio yr angbyfarwydd i lawnodii deiseb er erfyn ar y Llywodraeth basio ei mesnr parth y degwm, a'i wneyd yn orfod- aeth ar y t'rfeddiannydd ei dalu, ac nid y tirddalydd; ond cofiar mai nid Sit us y delir hen adar Cvmered tngolion Bethesda a pbob lie anll y gohl mwyaf rhag cael eu had ddenn i hwnodi peth mor affesymol.- (Johebydd.

BANGOR. I CYMDKITHAS LENYDDOL PKNDEBF.—NOS Lun yr wythnoa ddiweddaf, cafodd aelodau y gymdeithas uchod wledd a fawr fwynheid ganddynt mewn darlith a draddodwyd gan Mr D. M. Lewis, M.A., o Goleg Pnfysgol Gogledd Cymru, ar ei ymweliad Denraare. Yr oedd y msterion y cyflFyrddodd Mr Lewis & hwy yn llawn dyddordeb,a thalwyd dtolch- garwch gwresog iddo ar gynygiad y Parch M. 0. Evans (y gweinidog), yr hwn a lyw- dai, yn cael ei eilio gan yr Henadur John Evans. Nos Iau traddododd y Parch J. Kings- land (gweinidog yr AnDibynwyr Seisnig) ddarlith ar "Goethe" gerbron aelodau Cymdeithas y Menai. Cymerwyd y gadair gan Proffeswr Phillips. Yr wythnos ddiweddaf dygwyd yn nghyd, gasgliad lluosog o arluoiau a baentiwyd gan y diweddar Mr W. G. Shrubs lie, yr arlun- ydd adnabyddus, gynt o Fangor, 1'r Qteena Head 0?, i'r diben o'u gwerthu er budd ei wraig a'i blant. Ba nifer o foneddigion yn y dref mor garedig a chymeryd y Bymndtad mewn Haw, a da genym ddeall eki ylnudiyadn llwyddo, gan fod gwerth oddentu 400p eisoes wedi eu gwerthu. Parheir yr arwerth- iaot am wythnos eto. Yn EMTMBMB GINEDLA.UTROL. -Dyaci hn derbyniodd yr ysgrifenydd, Mr J. Rich. ards (Isalaw) lythyr oddi wrth Mr R. R. Rathbone yn addaw ei n&wdd i'r symudiad yn nghyda thanyagrifiad o lOp. Hefyd ys- grifenodd Mr Sydney Piatt yn hysbysu y rhoddai ei nawddogaeth a thanysgrifiad. LLYS Yp YNADON.—Dydd Mawrth, ger bron Mr Charles Pierce, Dr Richards, a Mr W. Pughe, anfonwyd Jane Thomas, Lian fair P.G, i garchar am fis am feddwdod ac afreoleidd dra a phuteindra. Hwn ydoedd ei 26ain ymddangosiad gerbron yr ynadon.- Am feddwdod dirwywyd Richard Williams, Well street, i lOa a'r costau, a William Parry i 5s a'r costau.—Dirwywyd Hngh Hughes, John Dronfield, a Morris J ones, tri o fech- gyn yn byw yn ardal Bethesda, i lOa yr un a'r costau, am hela ar dir Cilgeraint, L'an- degai, perthynol i'r Arglwydd Penrbyn. Erlynai Mr.F. Barber ac amdddiffynai Mr S. R. Ddw.

No BREAKFAST NO MAN." is an old saying but those who cannot make a hearty morning meal, will find CADBURY' Coco, an absolutely pare and rtfiued beverage-cllmforting exhila- rating, and sustaiuit<<. worid-wiis favourite if ('ÁDIIURY'S COCOA-it is abs- lutely pure. This and its high quality have placed it ill the front, rank of beverages. Yn llys y gyfraith, Dublin, dydd lao, peaderfyuwyd uchos o doriad amod priodaa yo erbyn auaaethwr, drwy dalu 342p 0 lBwn, KR(IRAPHWYU "(I'll's V hoeddwyr, y WJlLBR NATIONA., PAfKKUO LilMlTtu iiau i'. W. LAVIS k Co., yn fU swyania. New Pj^rDC'. f, Oaeruarton, Ionawr 22. 19f\

CAEUGYBL Y CY.QGRORWYR il[LOL YN Dicivid ru RHANAU o'R DREP.- Yo nghyfarfod di- weddaf Cyngot Sirol Mon panod wyd y cadeirydd, Mr Hub Thomas, i gyfarfod y cyughorwyr dros Caergybi yn nghyda'r heuaduriaid cylehyn-.)I, ev peaodi gwahano! ddosbarthiadau i'r cy-ijhorwyr. Cyfarfydd- asent &'a gilydd yn ystafoil y bwrdd lleol, ddydd Mawrth diwo idaf, prydl yr oedd yn bresenol, y Cynghorwr H. Thomas (cadeir- ydd), yr Henadar W. R. Jones, yr Renadur Owen Morris, yn nghyda'r holl gynghorwyr dros y dref oddigerth Capt. E. H. Verney, R.N„ A.S., yr hwn a gynryhiolid gan Mr Richard Hughes. Gofycodd y cadeirydd pa fodd yr oeddynt yn bwriadu ymdtin ft t cwestiwn. Sylwodd y Cyngorwr Owen Morris, mai y ffordd fwyaf teg tnag at yr holl aelodau fyddai iddynt gael dewis on dosbarthiadau yn ol tel yr oeddynt yn eefyll yn yr etholiad.-Cefnogodd Dr Roland Williams yr awgrymiad, a gobeithiai y byddai iddynt ei esgusodi ef i ddywedyd ei farn, er mai efe oedd yr uchaf at y rhestr. Y cynllun a awgrymwyd gin Mr Morris a arferid yn mhob man.—Gwrthwynebid hyn yn bendant gan Dr E. T. Hughes, yr hwn a ddywedodd en bod oil yn gwybod fod Dr Roland Williams ar ben y rhestr, a'i fod yntau wedi cael y fraint o fod ar waeloa y rhestr y rhai a etholwyd, ond yr oedd ef yn ystyriad fod sefyll ar waelod y rhestr heb gaovasio dim yn llawer mwy anrhydeddus na bod ar ben y rhestr ar 01 canvasio am flaoedd.-Sylwodd Dr Roland Williams fod Dr Hughes wedi canvasio yn gystal ar aelodan erailL-Gwrthwyoebai Mr Joseph Williams a Dr O. T. Williams hefyd y cynygiad yn bendant.—Cynygitjgd Mr W. R. Jones, Fod i bob aelod ySgrifeDU ar ddarn o bapyr pa ranbatth fuasai yn ddewis gael, ac yna os dewisid yr an rhanbarth gan fwy nag un aelod y gellid penderfynu y rhai hyny trwy lot#Barnai Mr Richard Hughes yr arweiniai hyn i fwy 0 ddyryswch. Ar ol rhai sylwadan pellach eiliwyd y cynygiad gan Mr Owen Morris a phasiwyd ef. Wele y canlyniad:- Dewisodd Mr Hugh H. Hughes y rhan- barth orllewinol, yo cynwys Mill Bank a Llaingoch dewisodd Dr E. T. Hughes y dosbarth gogleddol, yn cynwys rhan or Newry, Poithyfelin, Wynne-street, Baker- street, a Queen street; dewisodd Mr Wil- liam Griffith y rhanbarth Ogledd ganol- barthol, yn cynwys rhan o Tnomas-street, Cambrian terrace, rhan o Market-strfiet, Boston-street, a Stanley-crescent; dewiswyd y rhanbarth ogledd ddwyreiniol gan Capten Verney (trwy Mr R. Hughes), a chan Dr 0. T. Williams. Cynwysa hwn ran o'r Newry, Glan y mor, a'r man atryd- oedd yn y cylch. Dewisodd Dr Roland WIl- liams a Mr Joseph Williams y rhanbarth Ddwyreiniol, yn cynwys London-road a'r Bont Dda. Tynwyd lots yn gyntaf am y rhanbarth ddwyreiniol, yr hon a syrthiodd i ran Mr Joseph Williams, ac yna dewisodd Dr Roland Williams y rhanbarth Deheuol, yn cynwys Kingsland a Jew-street. Tynwyd lots yn nesaf am y rhanbarth Ogledd or- llewinol, yr hon a syrthiodd i ran Dr 0. T. Williams, ac felly nid oedd ond y rhan- barth Ddeheu Ganolbarthol i Capten Verney. Cynwysa hon ran o Thomas street, Vulcan-street, Longford-terrace, a Station- street. Ar y diwedd pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwcb i'r cadeirydd. CYFABFOD ADLONIADOL. — Cynhaliwyd cyfarfod adloniadol yn Nghartref y-Morwyr, nos Wener, o dan lywyddiaeth y Capten Grant, R.N. Cymerwyd rhan yn y gweith- rediadau gan Mr Corbet, Mr J. Salt, Mr E. J. Jones, Miss Edwards, Miss Haughton, a Miss MacKenzie, ynghydag amryw oddiar fwrdd y rhyfol-long Neptune. eWRDD TB A DAELITH.—Dydd Mawrth cynhaliwyd cwrdd te, ac yn yr hwyr cafwyd darlith yn ysgoldy Hyfrydle. Testyn y ddarlith ydoedd Taith i'r America," gan Mr J. Garmonydd Jones (mab Mr Jones, Garmonydd). Cymerwyd y gadair gan y Parch W. R. Joins. Cafwyd cyfarfod dyddorol, yr elw oddiwrth ba un a elai tuag at leihan y ddyled-ar y. capel. LLWYDDIANT. — Yn mysg yr ymgeiswyr llwyddiannus yn yr arholiad am y triple qualification fel meddyg yn y RoyalCollege of Pnysicians & Surgeons, Edinburgh, gwelwn enw Mr William Thomas, mab Mr J. Thomas, Utica House, o'r dref hon. Gyda Dr Roland Williams y gwasanaetbodd Mr W. Thomas fel egwyddorwas, ac efe yw y chweched sydd wedi pasio yn llwyddiannus iawn ar olbod gyda Dr Rolaud Williams. Y mae hyd yma wedi d'od yn mlaen yn dda yn ei efrydiaeth.ac eiddnawn iddoyr un llwydd- iant yn y dyfodol. YSGOL GANOLBADDOL.—Cynhaliwyd cyf- arfod dylanwado1 yn y Board room, Park- Schools, ddydd LIon, yr wythnos ddiweddaf, i ystyried pa gynllun i'w fabwysiadu tuagat gael tir i adeiladu ysgol, yo nghyda tan- ysgrifiadau tuagat y cyfryw. Yr oedd yn bresenol Arglwyid Stanley, Mr T. P. Elliott, Capt. Cay, R.N., yr Henadur Richd. Hughes, y Cynghorwr Dr Roland Williams, y Cfughorwr Joseph Williams, Capt. George I Lewis, Capt, J. Owen; Mri S. J Griffith (cadeirydd y Bwrdd LleOl), W. D. Jones, J. Hughes (Castle House), Owen Hughes (Tho- mas-street), Thomas Roberts, J. Jones (Stanley Arm*), Joseph Evans, fa tighyda Mr Wm. Evens, yr hwa a weithredai fel ysgrifonydd.—Dewiswyd Capt. Cay, R.N., i gymeryd y gadair. Ar 01 datgan ei lawenydd wrth weled Arglwydd Stanley yn bresenol, galwodd y cadeirydd ar Mr Richard Hugbea, yr hwn a eglarodd amean y pwyllgor. Dy- wedai y sefydlid ysgolion yn y wlad, ac y codid tuagat ou, cynal, pa un bynag a gaffai Caergybi un ai peidio. Yr oedd angen Caer- gybi yn fawr- iawn, ond ymddango«ai y byddai raid iddyot hwy ofalu am adoilad.- Sylwodd Mr W. D. Jones ar y pwysigrwydd iddynt ymddeffro gyda'r gwaith, gan ei fod yn doall oa8 gallant-ddiflgwyl cael ysgol heb iddynt ofalu am adeilad —Cynygiodd Mr S. J. Griffith, ac eiliodd Mr J. Hughes, fod y cyfarfod yu ffuifio yn bwyllgor, gyda galin i ychwanegu at ei nifer.—Gwnaed ychydig sylwadau yn nesaf gan Arglwydd Stanley, yr hwn ar y dechreu nad ymddangosai yn ffafriol i ysgolion canolraddol gael eu sefydlo yn y wlad, ond erhyu y diwedd a ymddang- osai yn fwy pleidiol iddynt.—Cafwyd sylw- adau yn mhellach gan Mr Joseph Williams, Mr Richard Hughes, Oapt Cay, Dr R -land Williams, Capt George Lewie, a Capt J. Owen, yr oil o ba rai a wnaent geisiadau taer at Arglwydd Stanley am dir. -Pigiwyd y cynygiad i ffurfio yn bwyllgor a chaniata- odd Arglwydd Stanley i'w enw fod arno. Etholwyd y rhai Obdd yn bresenol yn ngbydag amryw oreill.-Dydd Mercher cyn- haliwyd pwyllgor eilwaitb, o dan lywydd- iaeth Capt Cay, R.N., Dryd., cafwyd sylw. adau gan amryw aelodau. Dewiswyd yn aelodau o'r pwyllgor yr boll henadnriaid, a chynghorwyr, y eyfreithwyr, y meddvg in, y gweinidogion o bob enwad, y captjoiaid, p-if athawon yr ypgolion elfenot ac ereill. Dewiswyd person au i ffuifio yo ddirprwyaeth i fd at Arglwydd Stanley i geiiio ganddo roddi tir yn rhad tuag at adei adu ysgol. GWOBKWYO IAWN YMDDYGIAD.—Cymer- odd gwobrwyad tra dyddorol le yn ysgol y hwrdd (rnapbarth y becbgyn) ddydd Gwener. Rai misoedd yn ol addawodd Capt Cay, R N., cadeirydd y bwrdd YlCoi, wobt o I ddeg swllt ddectreu y flwyddyo i'r bachgen mwyaf teilwng a fyddai wedi ymddwyn oreu yn yst Id y misoedd yo yr ysgol Yo my»g yr aroodl\u yr oedd yn rbaid iddo fod i yo IAn a threfnus, yn rheolaidd a phrydl n yo yr ysgol, yn t'awao, a pharod i ufmdtitiu j i'r rhai fyddai uwchlaw indo, yo ddlwyd ac ymdrecbgar g.,II\'i wersi, &c. Yr oedd I dewis un i'w.wobrwyo yn Haw becbgyn y dosbarlhi^diu uchaf, y rhai ai hfthoiant ) gyda'r hallot. Etliolwyd, trwy fwyafrif i onwr iawn, John J.ines, 9, Cecil stieet, ■ Lmilrri-'oad. bachgen t<> ar ddeu LLONG-DDRYLUAD Y TBNBY CASTLB Yn nghyfarfod di weddaf y Royal National Lifeboat Inatitutioo, yn Llandain, Syr Elw&rd Birkeck, A.S., yc y gadair, pender: fynwyd rhoddi baton arian. a swm o arian i Mri William Owen, George Jones, John Roberts, a John Morris, fel cydoabydrliaeth am eu gwrolder ya myned allan i achub dwylaw y barque Tenby Castle" y mis diweddaf. Y mae y sefydliad hefyd wedi penderfynu rhoddi bywydfad yn Poith RuSydd Penrhosfeilw. lie yr aeth y Tenby Castle yn llongddrylliad.

EBENEZER, AttFON. I Nos Wener, cynhaliwyd cytarfod yn yr addoldy uchod er cyflwyuo tysteb i Mr Evan Jones, Caradog-place, diacon, ac un o ar- weinwyr y g&n yn y lie. Dechreuwyd drwy weddi gan Mr W. W. Roberts, a thrwy weddi hefyd y diweddwyd gan Mr 0. Roberts, Castell. Cadeirwyd gan y Parch R. P. Williame,lyr hwn a sylwodd mai amcan y cyfirfod oedd arwyddo ein parch i Mr E. Jones am ei lafur gyda chaniadaeth gynulleidfaol y lie am dros ddeng-mlynedd- ar-hugain, a ;ofidiai yn fawr oherwydd penderfyniad Mr E. Jones i yraneillduo o'r arweinyddiaeth. Siaradodd Mr Williams yn synwyrol a grymns ar neillduolion galluoedd a phrydferthion cymeriad Mr Jones. Cyflwynwyd y pwrs yn liawn o arian ao Mr i Mr Jones gan Mrs Edwards, gweddw gweinidog cyntaf yr eglwys, yr anwyl Barchedig Domos Elwards." Mr Thomas, prifathraw Ysgol y Bwrdd, Dein- iolen, a phrif Brweinydd y gAn yn Ebenezer, a draddododd anerchiad llwythog o syuwyr pur a tbraphwrpasol i'r amgylchiad. Siarad- odd yn uchel am E. Jones fel cyd-weithiwr didramgwydd, a cherddor medrus. Diolch- odd Mr Jones yn gynhes am yr arian a'r aur, ac yna adroddodd yn lied fanwl hanes ei gysylltiad i'r gStn yn y Ile o'r dechreuad. Cyfarfod a gofiai byth oedd hfwn. Dangos- odd lyfr trwchus pedwar plyg, yr hwn p gyuwysa ei gyfansoddiadau carddorol; y fath lyfr wedi ei gyfansoddi gan weithiwr cyffredin! Dyma brawf o adiwydrwydd dyfal. Bydded y cyfaill byw byth drwy ei weitbiau. Yna, siaradodd Daioiolfryo dros swyddogion yr eglwys, a thraddododd un o anerchiadau hapusaf ei fywyd, yn llawn o feddyliau byw, ac mewn iaith mor bur a choeth ag a barai inianwylu yn fwy, nid yn unig "wlad," ond hefyd "hen iaith ein tadau." Tsrfynodd drwy adrodd y llinellau canlynol Dyma'r dysteb-dyma'r punoedd, Haeddech ganoedd, haeddech fwy Cafodd llawer gymaint ddengwaith Am un noswaith ftr neu ddwy Deg-ar-hugain o flynyddau'n Dysgu corao, dysgu'r plant, Dysgu'ch hunan, dyaga eraill, Anwyl gyfaill, neb ond sant Liawn o ysbryd cymwynasol, Ymaberthol Iesu'i linn Wnaethai hyny heb ragolwg Am y wobrwy cawsoch gilwg Yn lie cymhorth ambell UD. Anwyl gyfaill, os mai ysgafn, Os mai bychan ydyw'r swm O'i gymharu gyda mnsur, Gyda phwys eich llafur trwm, Eto dengys mewn eglurder Y gall eglwys Ebenezer Aorhydedda tbagoroldeb, Werthfawrogi can a phurdeb Nid yw'r dysteb ddim ond too Wan, yn sibrwd am yr eigion Mawr o gariad sydd yn nghalon Llawer atoch murmur hon Ar eich clywedigaeth doro Tra y euro gwaed eich bron. Gynulleidfa, wrth ddtoeddu Ct! Hoffwn draethu gyda nerth Air yn llawn mor wir ftg adnod- blai tystiolaeth ei gydwybod Yw y dysteb fwya'i gwerth Nid yw'r wobr a gafodd heno Ddim ond ernes, ddim ond darn 0 un arall, yr un hono Roddir iddo yn y Farn. Oni bai am feithder y cyfarfod, buasai yn dda gan luaws o'r br.)dyr draethu eu barn yn mbeUach am werthfawredd gwasanaeth y brawd Evan Jones i'r achos yn y Ite. Yr oedd y pedwar a gymerasant ran yn y cyfarfod yn gynrychioliad lied dell o bob dosbarth yn yr eglwys; a sibrydai un yn fy nghlust wrth ddyfod allan oddiyno, "Cafwyd cyfarfod rhagorol heno, ac nid rhyfedd hyny, oblegid darfu i'r prif wein- idog, y prif athraw, y prif gerddor, a'r prif fardd gymeryd rhan ynddo 1" Una pawb yn y dynnnisd am i'r brawd anwyl Evan Jones gael prydnhawn-ddydd bywyd tawel, a mynediad helaeth i mewn yn y diwedd i wlad y gin.B.

I OYNGRAIR RHYDDFRYDOL I GOGLEDD CYMRLT. Cynhaliwyd cyfarfod o Bwyllgor Gweitb- iol Cyngrair Rhyddfrydol Gogledd Cymru yn y Drefnewydd, ddydd Mawrtb, o dan lywyddiaeth Mr A. C. Humphreys Owen. Derbyniasid gwaboddiad i fod yn bresenol mewn cynhadledd o gynrychiolwyr Cym- deithas fmreolaeth Albanaidd, a'r ddau Gyngrair Cymreig, a gynhelir yn Nghaer- ludd ddiwedd Chwefror, i ystyried pa Iwybr ilw-gymeryd i hyrwyddo achos Ymreolaeth yn yr Alban a Chymru, er mwyn sicrhau oydweithrediad y ddau gorff y cyfeiriwyd atynt. Cafodd ei gynyg gan y cadeirydd, a'i eilio gan Mr W. J. Parry, Bethesda, a nhendenfynwyd yn^nfrydol—" Gan fod y Cyngrair hwn yn unfryd o'r farn y byddai yo ddoeth eael gweinyddiad anghanolog i lywodraethu Cymru yn unol I syniadau Cymreig, y mae y pwyllgor gweithiol yn ystyried y byddai iddynt weithredn. yn unol .'r egwyddor yna drwy uno Cr gynadl- add gynylpe ig." Peoderfynwyd hefyd i ofyn i holl aelodn y pwyDgor gweithiol fod yn breaeDol yn y cyfarfod pan y'i ga?'fy° cghyd. Cynygiwyd gan Mr Parry, ac eiliwyd gan Mr J. E. Powett? pbenderfyowyd gofyn i'r rhai hyny o aelodau y pwyllgor gweithiol ag a fyddant yn bresenol yn y gynhadledd, i hysbysu y gweithrediadau i'r pwyllgor gweithiol; ac yna fod y pwno i gael ei gyf- eirio at yr etholaethau a'r cymdeithaaau. Galwyd sylw at yr hyn a ddywedai am. ryw o'r papyrau Cymreig, ac hetyd y Timet a phapyrau Seisnig ereill, gyda gilwg ar weithrediadau y pwyllgor gweithiol mewn perthynas i bwnc y degwm. Teimlid fod llawer o'r kyn a ddywedaaid yn camgyn- ryckioli safle y pwyllgor gweithiol ar y pwnc; a phenodwyd pwytlgor i wneyd mynegiad, dros y pwyllgor gweithiol, mewn atebiad i'r sylwadau y cyfeiriwyd ato. Dy. wedodd y cadeirydd f ¡d y manifesto y cytanwyd arno mewn cyfarfod blaenorol ar bwnc y dadgysylltiad, chanddo yn arbenig mewn golwg fod i'r pwnc gael ei wasgu ar y wlad, a'i drin gaoddi, yn yr etholiad cyffredinol neaaf, ac hefyd Ymreolaeth, yn gwneyd cynydd. Cynygiodd Mt John Jones, Llanfyllin, eiliodd Mr J. Parry Jones, D.e'newydd, a pbeDderfynwyd "Yn gymaipt a bod Pwyllgor Seneddol y Deihadoo Tretol, yn on hadroddiad. wedi cymeradwyo yn UIl- frydol ar fod gallu i ryddneiuio eglwyai a apeli yn cael ei ganiatau isaetau crefyddol b enwad, fod y pwyllgor hwn yn ei ystyr- ied y byddai yn ddoetb dwyn gerbron y Senedd, y tymor neeai, fes-or ag a h/twyddai droedigaeth y prydlesoedd prenmol I rydd. ddaliadoedd, as a alluogai bob enwad yn y dyfodal i gael tir rhydd-dda^dol \V had .1 dau ar delerau rbesymol, ac Iud yr un v:> u awl e i chaciiiiau i ysgol"<< J

4 t Ii ri«DU:ttü, It 'fflarhrO'Iøttau. GENEDIGAETHAU. EdwBrds-Ionawr 15, priod y Parch John Edwards, Colwyn Bay—ar ferch. Williams-Ionawr 12, priod Mr William Williams, watchmaker, Greenwich ffouae, Bethesda-ar ferch. Williams-Ionawr 14, priod Mr G. M. Williams, ysgolfeistr, Llwigwnadt-ar fab. Dyma dlws a ddaeth o'r nefoedd I addarno eto 'mron, Canroil gwerthfawrocach ydyw Na holl dlysau'r ddaeat hon Ann a Jenny, peidiweh ofni, Y mae mammi'n Hon ac iach, A chewch chwithau yn gwmpeini Siriol heini hogyn bach.— Ap Morus. PRIODASAU. Bithel-Jooes-Iooawr 15, yn nghapel Pen- dref, Rhuthyin, gan y Parch D. Roberts, V.D., Gwrecsam, yn cael ei gyoorthwyo gan y Parch O. Davies, Pwilglas, Mr J. B. Bithel, & Miss M. E. Jones, merc'_l Mr T. Jones, (Rhuddenfab), Rhuthyn. Joties-Willism,o-Ionawr 16, yn Dghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Porthaethwy, gan y Parch D. Charles Evans, F.G.S., yn mhresenoldeb Mr J. Prichird, cof- restrydd, Mr Banjamin Jones, Gelert- street, Caernarfcn, a Miss Ellen Williams, trydydd ferch Mr Hugh Williams, Menai- ville-terrace. Porthaethwy. MARWOLAETHAL. Evana-Ionawr 8, yn 59 mlwydd oed, Mrs Ann Evans, 17, Pool-hill, Caernarfon. Evans-Ionawr 8, yn 57 mlwydd oed, Mr John Evans, Fonthill road, Lerpwl. Claddwyd ef y Llun dilynol, yn mynwent Kirkdale. Gweinyddwyd gin y Parch John Thomas, D.D. Bu yn aelod dichlyn- aidd yn y Tabernacl a Great Mersey- street am iawer o flynyddau. Nodweddid ef fel Cristion cywir, pwyllog, a thawel. Nodded y nef fyddo dros y weddw a'r ddwy ferch yn eu galar. Evans-Ionawr 19, yn agos i 90 mlwydd oed, Jane Evans (Griffith), Pencarmei, Llandwrog Uchaf. Cafodd gystudd uiaith ablin o 24 mlynedd, heb allu symud. Ond dyortdefodd y cyfan gydag amynedd y Cristion. Hi ydoedd yr cielod hynaf yn Carmel, ac er na bu yn y capol er's blynyddau, fe deimlir chwithdod ar ei hot fel "hen fam yn Israel." Gadawa ddwy ferch a dau fab, Mr J. J. Evans, Caernarfon, a Mr G. J. Evans. Cymer yr angladd le yfory (ddydd Mercher) yn mynwent St. Thomas. Teimlad pawb ydyw ei bod wedi myn'd i wlad lie nad oes cur na phoen o'i mewn. Fraser-lonawr 12, yn 20 mlwydd oed, David John, mab hynaf y Parch S. A. Fraser, Plas lago, Rhoscolyn, Mon. Jones-lonawr 7, yn y Newborough Arms, Fourcrosses, wedi hir nychod, hunodd Margaret Ellen Jones yn yr Iesu, ya yr ugeinfad flwyddyn o'i hoedran. Rhodd- odd brofion cedyrn ei bod yn cael ei chadw mewn tangnefedd hedd- ychol, ac yn sicr hi a aeth i dangnefedd tragywyddol. Boreu Sadwrn canlynol dygwyd ei chorph i'w gladdu yn meddrod ei thad yn mynwent Abererch. Gweinyddwyd wrth y ty cyn cychwyngin y Parchn J. Davies, Llithfaen, a D. S. Jones, Chwilog. Cludid y perthynasau ac eraill mewn pedwar o gerbydau. Pe y buasai yr angladd yn un cyhoeddus, bu- asai yn un lluovog iawn. Gweinyddwyd yn yr Eglwys a'r fynwent gan y Parch J. M. Jones. Bydded i'r Hwn sydd yn "cyanro pob galarns ddyddanu y perth- yoasau oil yn eu trallod chwerw. odd- wch i'w llweh. Lloyd-Iooawr 17, yn 9, Clarke-terrace, Caernarfon, yn 42 mlwydd oed, Mrs Jane Lloyd, anwyl briod Mr John Lloyd, joiner a cabinet maker. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod dichlynaidd gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac yn un o'r rhai ffyddlonaf gydag achos Temlyddiaeth Dda. Cyd- ymdeimlir yn fawr a'i phriod a'i phlant yn eu galar. OweD-Ioroawr 7fed, yn 32 mlwydd oed, yn Glyn Ifor, Llanrng, ar ol ychydig ddyddiau o drwm gystudd, Mr Robert Owen (gynt o Bryn'refail, Llanddeiniolen,) a pbrif- awyddog yr agerlong Alberto o Gaerdydd. Parry-Tachwedd 29,1889, yn Melbourne, Awstralia, wedi tair wythnos o gystudd dan y typhoid fever, Mr Morris Parry, mab Mr Moses Parry, Hendre, Bettws, Abergele, gynt o Gefnau. Yr oedd yn wr ienaue Uednais a chrefyddol, ac yn aelod gyda'r Methodistiaid Calfinaidd. Cafodd gynhebrwnganrhydeddua. Gwein- yddwyd yn Gymraeg a Saesoneg gan y Parch Owen Edwards, B.A. Roberts-lonawr 19,bron yn 18 mlwydd oed, Miss Winifred Roberts, merch ieuengaf Mr Richard Roberts, currier, Thomas- street, Twthill, Caernarfon. Cafodd gystudd maitb, ond dioddefoddd y cwbl yn hynod cb&wel a ditwgnacb,. a phrofodd yn amlwg fod ei diwedii yn dangnefedd. Cleddir hi pryddawn ddydd Gwener nesaf. Ow! 'r bedd oer a'i rheibiodd hi,—eneth wen A thyner, lawn tlyaoi; Er ei chain hawddxarweh hi, Ei rhinwedd wnai i choroni.—Cyfaill. Rokrts Ya 70 mlwydd oed,, Richard Roberts (neu fel yr adnabyddid ef gan lawer, Richard Williams), 30, Ralph- street, Porthmadog. eyfarfn a damwain yn Chwarel y Welsh Slate, Ffestiniog, boren Sadwrn, lonawr Ueg a ba farw yn yr yspyty nos dranoeth. Claddwyd ef ddydd Iau yn Nhreflys. Yr oedd yn aelod ffyddlon a selog gyda'r Annibynwyr yn y Bortb, ac ya neillduol o ymdrechgar i d^ysgu y plant yn yr Yøgol Sul. Boed nawdd y nef ar ei weddw a'r tealu. Roberts-lonawr 13, Mr William Roberts (Ehedydd Eifion), Llangefni. Dioddefodd gystudd maith a phoenus yn dawel a di- rwgnach. Yr oedd yr ymadawedig yn fardd a datganwr hapua. Yr oed.d yn frawd-yn-aghyfraith i Mr W. Dav.ea, di- weddar o Eglwys Gadeiriol Bangor. Gadawodd weddw, amryw o blant bychain, a chylch eang o gyfeilb' on,i alaru ar ei ol. Williams-Ionawr 14, ya 80 ml wydd oed, yn mhreswylfod ei fab, 64 Bo swell-street, Lodge Lane, Lerpwl, Mr Griffith Wil- liams (diweddar o 29. As» heton-terrace, Caernarfon),

Eprs's COCOA. AND VOMPOB ING. —" By athorough knowledge of the natural laws which govern the 3 of digestion and nutrition, and by of c?;r so! digestion and I I' ation of the fine properties of weU-Wiw jted COCOA, Mr Epps baR provided our bre&Uw ,t tables with a deli- cately flavoured beveraf^e which mllY save u many heavy doctors" bills. It is by the judicioun use of socb ar tides of diet that a con- stitution may be gradv ally built up until strong enough to resist ow sry tendency to disease. Hundreds of sabtle s, laladies are floating around IS ready to a wherever there is a weuk point. We may V wape many a fatal shaft by keeping ourself eg well fortified with pure blood and a prw jerty nourished frame."—ivil Service Gazette ,l_Ma'e simply with boiling water or milk, Sold in packets, by Grocers, labelled -"J AMES EI-PS & Co., Homoeopathic Chemist, U ondon."—Alao makers of Epps's Afternoon f ;<ioc ilate Ssaence. c; U F U O L O F iN A u. STOO FAWR. OVNT 1-KYNQ COFGOLOFN BYDDED I C'DWI ALW GYDA HUGH JOVES, MdRBLE WORKS, CARNARVON. Cevyg rhwbiQ, a Xuywcd, bob amaer ar werth RHWYMEDD: Y MODD I'W WELLA. PRAWY RHAD, GALL thwymedd gyfodi fel canlyniad ?Jf eietedd Lawer wrth ddi'yn gwchwyliot bywyd; o ddiff^'g digon o ymarferiad corphorol; fel cAnlyuiad i ryw afiechyd arall; drwy fed aahwylder ar yr U'u; neujfel canlyniadlymborth afiach. Fodd byniVi hwyrach mai yr achos mynychaf ydyw gwrlhod gwrandaw ar alwadaw Natur, a rh ddi ufudfi-dol iddynt yn yr law. amser. Fel hyn ) r heuir hadau rhwymedd. Wedi i rwymedd ddyfod i'r corph, y ffordif gyffredin yw cymeryd pelenau, y rtai drwy eu nerth sydd yn aohosi anghyflemdra. Drwy y mcddion hyn y mae rhwymedd, yr hwn aellid ei welia, yn dyfod yn aroeot, fel canlyniad gwrthweithiad y peienau. Ac nid yw y niwed yn gorphwys yn y fan yma. Y mse y meddye- jniaefhaa hyn yn niweidiol i'r yetamog a'r co'uddion, ae yn en gwneyd yn agored i all. hwylderau eraill ,ac yn fynych y mae yr yetumog a'r coluddion yn drddef oddiwrth y (ancr, Niwed mawr arall achfisir ydyw gwaed gwenwynig, neu lygriad y gwaed, yr hyn achosa y piles, ag sydd yn dra dolurus. Dilynir hyn gan wendid, yr hyn tra y pery sydd yn ddychrynllyd. Fel meddyginiaeth tuagatrwymeddyr yn ai yn argymell ya gryf Piaz-rls Sulphur 'i lets," y rhai, tra y gwnant fawr leg, a weitii rodant nij yn gyflyn a llym fel a uodwyd, eto na wnant i.iwed mewn cyfeiriidau e aill. Pan fo y rhwymedd yn cael ei ddwyshau gan y piks, y mae yn anrahoaibl gor-ganmol rhin w ddau Frazer's Sulphur Tablets," oblegid g wnant let i'r gwaed, gau ddile i y gwõnwYI1 a 1,0 ganlyniad,nici yw eadefnyddio at rwymedd n dwyn oddiamgylch y piles. Yn y cyfryw fodd gwnant I s i'r iau drwy bnro y gwaed, a gwthio drwy y corph anmhur- edd y croen a phethnu eraill, y rhai heb hyn a deflid ar yr ian, gan rwystro ei weithrediad. Nid yw effaith Frazer's Sulphur Tablets drwy hyn yn oael ei gyfyngu i rwymedd yn unig' ond ymes yna yn mhellach. Vmaeyumediu rhinwedd i effeithio a.r y gwa d a'r c'oen. Drwy hyn nid yw nc. tan yo cael ei weMa ar draul y rhlls arall, ond y mae y corph i gyd yn derbyn Ilea. Y mae Fraz,¡r's Su!pl111r r ab'ets mewn dogr.au bychain yn gyfad jas i blnnt, ac yu ddiniwod, fel a y mle it ni mewn 061 o'r ddau ryw; ac y mae plant) n en hoffioh-rwydd y bias dymunol a'r lliw attyniadol sydd i :dynt. Nis gallant wneyd niwed i'r gwanaf ei gorph. Rhoddir Frazer's Sulphur Tab. lets" mewn paceli, pria Is I he, drwy'r llythyr- dy Is 3c, a gollir eu cael gan y flFeryllwyr, mewn ystor lai, a chan werthwyr meddygin- iaeth.-Unig berehenogion, FRAZER & Co 29, Ludgate Hill, London, E.C., y rhai a anfouant SAMPL!YN BRAt) DRWY'R LLYTHYRDY bawb a Ysgrifenant am danynr N'ndwch y Genedl Ovmreia a'r Werin FFLANGELL SYN DYFOD. ANWYDWST (Russian In- fliienza). 'd .& Ar ol gwneyd ei ymddangosiad cyntaf yn Rwssia, ac ar oi hyny yn Awstria, yr Almaen, Hispaen, a Ffrainc, y mae yn awr wedi cyrhaedd Llundain. 650,000 o achosion yn Sc. Petersburg. Dros 6000 o achosion yn Cophenhagen. 634 o farwolaethau mewn un dydd yn Paris. Y mae yn ymosod ar beraoti fel anwyd cvffredin, ond mewn modd trymach -ceir y ffroecUf, poenau yn y pen, a'r corpb a theimlir math o ryndod clefydus. OWEN'S COLTSFOOT yw yr nil feddyginiaeth. Nid yw meddyginiaetn arfero! at y pesweh o un lies, gan Dad yw yn effe thfo ond ar yr aowyd; In ma* OWEN S COLTSFOOT yn effeithio If y pen a'r pesweh, ac yn rhoddi atalfe ar yr afiechyd, cyn iddo fyned i'r cyfansoddiad. OWEN'S COLTSFOOT: Y mae potel- aid o'r gwir Coltsfoot yn dwyn eaw y dy- feisydd, Griffith Owen. OWEN'S ESSENSE OF' COLTS- FOOT: Meddyginiaeth ddvmonol ac effeitbiol er gwella Pesweh, Aewyd, Caeth- dra, Byrdra Anadl, Crygni, Diftg mewn Anadla, aphob anhwylderau w-y Gwddf, y Frest, a'r Yogyfaint. Gweitbreda drwy doddi y. PoeIJ11, a thrwy ryddhanyt anadliad. Bydd i'r rbai a boenir gaa. anhwylder y gwddf, sydd yn eu hamde"dil a gwsg y nos drwy beayebu yn ddibaid, oa eymerir an dogn, gael rydduad, ac yn y rhftn fwyaf o achosion y-mae un botelaid yn iachau. Mewn potelau, Is lie a 2a 9c yron. XJerbymwyd cymeradwyaethan oddi wrtb Dewi Ogwen (Parch D»vid Roberts, D.D.); Llew Limyfo, Parch Wiiham Jones, B.A., Llannora llu o rai ereill. Qellir gweled y Ilythlran gwreiddiol y»;ein masnachdai.