Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
PONCIAU, RHOS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PONCIAU, RHOS. Seiat i'w choflo. Syniad niwlog iawn sydd gan lawer am safle ddaearyddol y Ponciau, yn enwedig ei safbwynt yn ei berthynas a'r Rhos—cyrchfan llu mawr o ddieithr- iaid yn y dyddiau hyn i weled rhyfeddodau Duw yn ei ras. 1'r anghyfarwydd ar y mater uchod, digon yw dweyd mai dwy adran o'r un gym'dogaeth ydynt. Anhawdd fuasai i Dad y gwlaw roddi cawod i'r Rhos heb i'r Ponciau gael yr un fendith, ac ni ddaeth y gwlaw graslawn' i lawr i'r Rhos heb i ninau yn y Ponciau gael budd o'r gawod. Maent wedi eu cydgysylltu mor glos fel mai anhawdd fuasai i'r Ysbryd Glan ymweled a'r naill heb ddod i'r llall hefyd. Nid oes amheuaeth na fu Duw trwy ei Ys- bryd gyda ni yn y seiat nos Fawrth diweddaf, yr 2iain o'r mis hwn. Ar ol adeiladu y capel newydd, cedwir y moddion rheolaidd yn ystod yr wythnos yn yr 'Hen Gapel.' Gelwir ef 'Bethel,' ac felly yr ydoedd mewn gwirionedd y noson hon. Golygfa ardderchog, yw gweled yr hen gapel bron iawn yn llawn noson seiat. Felly yr ydoedd y tro hwn. Dyna un o'r brodyr yn dechreu'r gwasanaeth, dar- llenodd ran o'r Ysgrythyr, canwyd y penill 0, sancteiddia f'enaid, Arglwydd," gyda hwyl hyfryd. Codai'r weddi yn naturiol o'r penill, dyheai'r enaid am sancteiddrwydd. Yr oedd y weddi yn ernes ein bod i gael seiat ac eneiniad arni, ac felly y bu. Y peth cyntaf wed'yn oedd rhoddi croesaw i frawd oedd yn troi i mewn am y tro cyntaf. Disgwyliem am dano, gwyddem ei fod yn yr ymdrech er's tro hir. Wedi rhoddi croesaw iddo i gylch y teulu, gan ei anog i lynu wrth yr Arglwydd o lwyrfryd calonb cafwyd gair ganddo ef ei hunar., yn wir effeithiol. Y diwrnod cynt caed cyfarfod hynod yn y Capel Mawr, ac yr oedd Duw yn tywallt bendith ar ei bobl. Ymddengys i'r Ysbryd tragywyddol anfon y penill hwnw oddiar ei fwa fel saeth i'w galon- Dyma gyfarfod hyfryd iawn, Myfi yn llwm a'r Iesu'n llawn Myfi yn dlawd heb feddu dim, Ac yntau'n rhoddi pob peth i'm." Teimlem ei bod yn anmhosibl byw yn bechadur llwm, tlawd, pan yr oedd anchwiliadwy olud Crist ar ei gyfer. Wele gyd-swyddog ac athraw y brawd uchod yn codi ar ei draed a'i galon yn llwythog o lawenydd i'w groesawu; ond dyma ferch ieuanc led- nais yn bwrw ei hun i'r llyn o'i flaen, ac yn dweyd profiad yn fendigedig—yr olwg newydd gafodd ar lygredd ei chalon, a mawr ddrwg pechod ac addas- der lesu Grist ar ei chyfer, a'i dyhead dwfn am burdeb a sancteiddrwydd. Wedi hyn yr oedd prof- iadau yn disgyn yn ddidor fel gwlaw taranau ar haf- ddydd tesog am yn agos i ddwy awr. 0 wledd fendi- gedig oedd gwrandaw y merched ieuainc a'r gwragedd yn dweyd profiadau addfed, nes cyffwrdd a thanau tyneraf yr enaid. Un ferch ieuanc ddwys-grefyddol yn dweyd am y goleuni newydd oedd wedi t'wnu i'w henaid, ac yn cadarnhau ei phrofiad trwy syl- wadau o eidclo Mrs. Penn Lewis. Dacw un arall yn wylo'n hidl, ac yn tori i lawr wrth adrodd y penill,- Pwyso'r boreu ar rieni, Colli rheiny y prydnawn," &c., Hoff benill ei thad wedi dod yn brofiad un arall— "Ai lesu mawr, ffrynd dynolryw, Wy'n weled fry a'i gnawd yn friw," &c.; a dymuniad ei henaid oedd cael ei weled yn gliriach; ac fe gafodd, ni gredwn, cyn myn'd o'r gwasanaeth. Dyna fel yr oedd yn ddiball, eneidiau y saint yn cael eu twymno, eu hireiddio, a'u hadeiladu. Teimla,i pawb eu bod yn mynydd Duw yn gwledda ar basgedigion breision, ac yn drachtio gloew win puredig o ffynhonau yr iachawdwriaeth. Wedi i ysgrifenydd y llinellau hyn derfynu trwy weddi, cyn fod yr Amen dros ei wefusau, dyma eneth fechan, tua 12 oed, yn tori allan i weddiü yn doddedig iawn, brawddeg o ddeisyfiad priodol bob yn ail, ac wylofain addolgar,, nes yr oedd pawb wedi eu try- danu. Wedi icldi orphen, teyrnasai distawrwydd llethol, ac nid oedd neb yn cynyg symud. Tebyg ydoedd i ddistawrwydd anian cyn ymarllwysiad yr ystorm. Cynygiodd swyddog ddweyd gair i ddiolch i'r Arglwydd am berffeithio ei foliant o enau plant; ond fel fflachiad mellten dyma wraig yn bloeddio Diolch Idclo," gan ymarllwys ,ei chalon mewn moliant. Cyn pen ychydig yr oedd tri neu bedwar, yn wyr a gwragedd, yn gweddio ar yr un pryd, gyda nerth anghyffredin. Ar y funyd nesaf dyna rhyw drydan dwyfol yn cyniwair trwy lie, ac yn cyffwrdd pob enaid. Wylai ac ocheneidiai pawb yn ddiwa- haniaeth, gweddiai llu mawr ar unwaith, merefxed ieuainc a gwragedd yn gweddio'n gyhoeddus am y fro cyntaf erioed yn eu hanesf, a phawb yn gorfol- pddu yn addolgar. Erbyn hyn yr oedd cymaint cyn- ulleidfa y tuallan ag ydoedd y tufewn. Dringai llanciau i sills y ffenestri i geisio cael golwg ar y ryfedd olygfa. 0, gyfarfod bythgofiadwy! Tua chwarter wedi deg dechreuodd y don ymlonyddu, a dechreuodd y bobl addfeddianu eu hunain. Ond gwnaed gwaith yr awr hono nas dileir i dragywydd- oldeb. Dyma oedd testyn ymddiddan y tefuluoedd hyd oriau'r bore, a methodd llawer a chael hun i'w hamrantau o gwbl. Pwy ond Ysbryd Duw allasai wneyd y fath waith ? Un peth sydd amlwg, 'doedd dim ymgais i godi hwyl na chreu teimladau, ond fe gafwyd ton gref o orfoledd yr iachawdwriaeth. Datodwyd rhwymau tafodau rhai mudion, ,fyddant byth mwyach ni gredwn yn clodfori Duw am ei ras a'i fawr gariad rhad." Mae hyn wedi codi'n dis- gwyliad am gael ychwaneg eto o'r un dylanwadau. Hyfrydwch yw cofio fod trysorau gras yn llawn, a Duw yn anfeidrol barod i gyfranu. Peidiwn a thybied fod Duw wedi rhoddi'r cwbl i ni yn y seiat hon, nac ymfoddloni nes ii ni dderbyn Hawer o gawodydd cyffelyb. Yr oedd dwy linell yr emyn- ydd yn cynwys profiad pawb o honom y noson hono 0, na bai'r munyd o fwynhad Yn oesoedd mewn tragwyddol wlad." E. ISFRYN WILLIAMS.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Pris Ceiniog a Dimai. (Ail-Argrafflad). T E L Y N S EI ON Casgliad o D)NAU AC EMYNAU (Hen a Newydd) at wasanaeth y Cyfarfodydd Diwygiadol. Cynwysa y llyfr bedair ar-.Jdeg o wahanol donau ymysg pa rai y mae Yr Hen Derby" "Alma," I r'd ato Bechadur," Capel y Pdol (gvda geiriau newyd i y P;ueh J. I. J B). &c. &c. Yn rliad drwy y Post am 2g. Te'erau arferol i ddosb irtinvyr. D. CARAbOG FVANS, PWLLHELI. ESBONI AB- AR OLL 0 EFENGYL LUC, Gyda 27 o Draethodati, GAN Y Parch. D. M. PHILLIPS, M.A., Ph.D., Tylorstown, Yn 561 o dudalenau. Pris 3s. Gc. nett. Drwy'r Post 3s. 10c. Oymeradwyaetbau. Y eonql,ivt- Y mae yn newydd o ran cynllun, yn ysgolheigaidd o ran arddull, yn 'hynod gyvvir o ran beirniadaeth, ac yn dra chyflawn o lan ei gynwys. Gwelir yn,l, o oil dnrUeuiad lselaeth ac yruchwit mamvl ond aid crynodeb o olygiadau rhai eraill geir ynddo, ond llnvyih bun Jlwddvliwr nodedig o anni- bynol. Pe bae eslioniad gwreiddiol yu bosibl yn awr, yo yr ugeifed gnnrif dywedelll fod hwn felly 1'0 btytt ni dyma y peth g reu sydd wedi Ù) fud o law yr ;t wdwr." t Drych Amencanmdd tl Mae yr awdwr yn d ingos medmsrwydd fel dadansoddwr ac y mae yr esboniad qr h- b adnod yu dan os ol yrnchwiliad a <dirafidcr diambeuol y • ai Inonydd Y mae. yr iaith Y' goeth a d^thnledig ond nodweddir p)b brawddeg ^an egl uder. Mac y gyfrol yn deilwng o le p irnhus ) lUiWb 1 yfrgpll t:r!sti.,no;ol ¡, I (rlo'-dub "Nid oe- mo id cael esboriiad mwy liAylus, lia^saeli i'w ddeall yn ei raniadan. ei draetli- odau, gdyniadau, &c., ac yn fl'i wyth meddwi gwreidd- io' no nid hen esboniadatt wedi en caboli. Dyma e-boniad i'i tenlu, i'r athraw, i'r cyrddau darllen, aa yr a- holiadan, ac i bawb a ddytnuno ddaillen yr Efengvl yn ol Lno." South Widen Da/y News -11 The commentary on St. Luke pu i lislic'i by die li.'v Dr. Pliil.ips,Tylots- t'vvn, although smiie.« h ii expensive has had a plies onitnal sid. i he sales have averaged 100 a day since its pub'ieat'on. Considering the nature and price of the b-^dc, thi-< is a record probably never befo e aclieived by any We!sb bo d<: Y IJa'hveri/dri: Dynia lyfr a groesawir gan fil. redd de'diaid yr Vsgol Sabbotliol, a dian y buldlonir pI disgwyliad y.,d b.. Gwyr y wlad yn dda am Dr, Phi lips fel awd r a gabwn sicrhan y darllenydd nad res dim yn y gyfrol d-wchus hon i dynu oddiwrth y clod a beithyn iddo fel awdwr, ond credvvn fod ynddi ]awer o bf-thau sydd yn debyg o ycdiwanegu yr ym. ddiried oedd ynddo fel esbnn.wr." T,w gael oddiwrth yr Atvdwr. e% Ir ODLAU'R DIWYGIAD. Rhan II yn barod. Pris 3c: Y n cynwy-—" Coliwch y gwael," "A gtywaist ti'r s-11," Llais yr lesu," i'lyg ni Arglwydd," "Af, af yn ol." ac am yw o'r tonau mwyaf poblogaidd lie,, a newydd. I w'Ciel gan y caspdydd Mr. Hugh Davies, G:T.S C. (Pencerdd Maelor), Pla^marl, Landore, R.S 0. Glam, a'r Llyfrvvprthwyr.
Y DIWYGIAD YN TRECYNON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
■lonaf' yr argyhoeddiad, harddaf a ffrwyth- Codi y bywyd. Y rhai fu lawr ddyfnaf, sydd wedi arwvHH g_adwodd fwyaf yn ol, sydd yn Kost fyned bellaf ymlaen. Y rhai dyfnaf mewn y mayngeiddrwydd, fydd y ser uchaf a disglaeriaf yn mann- Dywedodd un a dybiai ei hun yn golofn mewn i„i0 cyh°edd, y byddai y corff.ma.wr o ddychweled- ej c, Wedi troi yn ol cyn pen y tri mis, fel ci at fod j" ond tystia bywyd y dychweledigion ei yn dwyn camdystiolaeth, fel ar lawer tro arall hefvd ^w^'d- ^-ae y Gwr a'u creodd yn eu cynal ddvf a° eu harwain at ffynhonau bywiol o ac yn Per* iddynt orwedd mewn porfeydd y lh & t'lan dywysiad diogel. Prawf arall fod par ttiawr 0 horiynt o dan y wir driniaeth yw y gael clrwydd a ddangosir i wneyd unrhyw aberth i §afael ar eraill. Y mae yr ysbryd a'r sychecl Ca(j sydd ynddynt am feddianu dynion at Grist, yn deb ^Wres y galon i'r lan, nes diogelu angeradol- CYfrifewydd, Yn y cyfarfodydd o nos i nos nid oes k w genym am y dylanwad, ond dweyd mai yma^flt yn chwythu lie y myno ydyw. Yr oedd *rawd wedi bod ar ei oreu yn gwrthwynebu y CvfaI^V*ldau °'r cychwyn, ac wedi ymneillduo o'r ■je s j^y^'d, ond aeth i odfa. Genedigaeth yr Uj °edd y testyn, a'r dyn bach yn tyfu, a chyda ac v amgylchiadau bywyd, yn 'ideal' bywyd, dnJu Syflawnder i'n holl anghenion ac yn rhywie Qaeth y penill hwnw Mae lesu Grist o'n hochr ni, Fe gollodd ef ei waed yn Hi' Trwy rinwedd hwn fe'n dwg yn iach. Teiml *'r oc'lr draw 'mhen gronyn bach." V D ?dd ar unwaith iddo fyned i'r un ochr a'r lesu, ,rF*U uchod oedd y plane y nofiodd chwaer iddo ef ^fyd flynyddoedd lawer yn ol; a phan glywodd gvV<\at°dd ei holl fywyd blaenorol heibio iddo, ad- y blynyddoedd i fyny, nes iddo' gael barn dvnU ei ^un 5 ac ar wythnos. o ymgyn- f* ,,a llefain cryf a dagrau, rhoddodd ei hun i ^enaflr Iesu- Nos Sabbath oedd yn dilyn, wele \y *§Wr triugain a dwy oed yn rhoddi ei hunan i heive<~Wr3 a nos dranoeth yn dod ymlaen dan gym- bod1 yr Ysbryd i weddio, ac er nad oedd wedi Cyg yn yr eglwys erioed o'r blaen, ni chlywyd gwell ei fS edifeiriol gan neb. Triniai yn ddiarbed ar ^^yd gwael, a diolchai yn gynes am ffordd o maw gaeth>dan daflu ei hun fel yT oedd a.r.yr Iawn Gweddiai am gael yr anian wedi'i phlanu tJi^.cariad mabaidd ato, ac ysbryd i ufuddhau i'r y r,6 *• Ychydig sydd genyf heb ei dreulio, ond Vr ae arnaf ofn fy hun yn fy nghalon. Cadw Di fi.' °tld 6 weddi uchod gan dd}?n triugain a dwy oed, yn faban diwrnod oed yn Nghrist, yn ddigon n°s aeth y cyfarfod yn un goelcerth o dan, 5c K^y y mae yn y ddwy eglwys yma, sef Brynseion Parh lezer Y mae y cyfarfodydd undebol yn kjiJtl ddwy waith yr wythnos, a phob nos o'r gyda'r eithriadau uchod, ar wahan. Y gWei ^leithriaid yn llifo yma o bob cyfeiriad, er Pan a tbeimlo, a phrofi yr hyn a ddarllenant yn o Lif^rayi: am ymweliad Duw a'r lie. Yr oedd dau 6rSet nda^n yn Ebenezer nos Iau, un arall o Som- ■^Rha ^yda ninau, wedi ceisio cael cyfarfod yn yn erdydd, a Phontypridd, ac Aberdar, a phob lie 'yati .&yfeiriO' ymlaen a chyn diwedd yr odfa yma fod wedi Profi i'hywbeth na wyddai ddim a'i | ario yn ystod bywyd o wasanaeth i Waredwr, 130reud I ddychwelyd ar hyd ei ffordd yn llawen. dranoeth wele chwech arall: tri o Sunder- esau' a ^ri o Darlington., yn weinidogion ac efengyl- Cym'd yn ymholi am y cyfarfodydd diwygiadol. fod y diwygwyr ieuainc yn unig oedd i gyfar- i. yLac. ofnem ymyryd a'u cynllun. Wedi cymeryd aet^ eu bod wedi dyfod 300 milldir, ac yn c^em aros byd nos Sadwrn, mentrais ddweyd y a (ja Cyfarfod. Aeth y plant trwy yr ystrydoedd. Bryn y lliaws ynghyd, fel y gorlanwyd Hall y Cojjj Ofnem wedi dechreu yno fyn'd i'r capel, rhag Vihh ryd yn y capel. Aeth nifer fawr adref. rnhe ysbaid drachefn., agorwyd y capel, a chafwyd v angerddol mewn dwysder yn y ddau le; ac Wery fintai ymaith fel rhai wedi cael ysglyfaeth da Cafwyd anerchiadau byrion ganddynt, oedd San. eu bod wedi cyfranogi i fesur o'r tan, W n'?niUno Gae^ mesurau helaethach; ac offrym- UanM, ,er 0 weddiau twymn ias ar iddynt .Jael eu fiaa r Ysbryd Glan. dyv^6.11^^ ddarllen. am yr ysbryd gweddi sydd wedi y ar y plant, ar hyd a thraws y v/lad. Felly £ hyfa ^yjna hefyd. Y maent wedi bod yn myned a oychaj ydd o dy i dy, lie y caent agoriad—rhai °'honv' ° wyth i'ddeuddeg oed. Aeth nifer liosog Aberda 1 dan wahoddiad i dy perthynas iddynt i Abei-aJ"- Cawsart ddau wahoddiad drachefn i j an' a, gwledd wrth fyned i'r cyfarfod olaf u parchus a charedig. Clywais ddarfod i y plant^eyd nodiad angharedig ein bod yn dysgu y .mae v yeddio yn Trecynon. Nac ydym ni; ond W Vbryd Crist yn dysgu, ac yn dwyn ar gof a'i ddvl yfedd iawn iddynt; a than ei gyfarwyddyd \^anwad ef, credv/n. y gallant wneyd daioni °Qi fin eu cartref. A phan ddisgyna'r gawod yn "ad yw wedi disgyn hyd yma, bydd y K ai 0 a a fyd yn gwneyd pethau cyffelyb. Y mae yn nnuwi°li°n cryfaf a chaletaf y lie hwn wedi ac yn wylo fel plant dan ddylanwad ^ychain y rllai bychain hyn. O enau plant elynj' a ^hai yn sugno, y peraist nerth, o achus ^ae11' ostegu y gelyn a'r ymddialydd." ^eHad y fendigedig yma dan ddylanwad yr ym- ei Jfi9" Y mae cymeryd enw Duw yn ofer &l §°Ui Q> d>° °'r wlad yr yfed a'r meddwi wedi °yda'r tr 11 Plith yr addoldai yn llawnion. Teithio 0 Gap1^ Wed^ bod yn beth melus. Dychwelai vio^ydd rdydd yn ddiweddar, a than ddylanwad y VH° wedd'a g0fynodd yn ddigon diystyr, a wnai un jR „yn y f^;0 dr.os^°- Yr oedd un yno wedi dychwel- v' "• Gs na wna neb arall, mi wnaf fath^f3,0 wedd-i yr aeth. Gafaelodd ei weddi t°dd yn mhawb, nes yr aeth y lie yn foddfa o ddagrau, ac aeth pob un i'w ffordd wedi ei sobri drwyddo. Yn union ar ol hyny, dyma genad- wri i ardal y gweddiwr fod y weddi wedi ei hateb, a'r dyn wedi dyfod i broffestx Crist. Ni ddylem roddi i fyny neb, y mae yr adfywiad sydd yn ysgwyd I y wlad wedi gosod iachawdwriaeth pob un ar dir tebyg, os nad sicr. Yr oedd yma frawd yn ngharchar Abertawe pan ddienyddiwyd y Black o'r Hafod, ac yn ngharchar Caerdydd yn cario'r 'black flag' pan ddienyddiwyd un arall y flwyddyn ddiweddaf, er profi mor rhyfedd fod ffordd troseddwyr yn galed. Ni chafodd y naill na'r Ilall o'r amgylchiadau uchod yr un argraff dda arno ef. Bellach y mae Ysbryd Duw wedi tori'r bolltau pres yn ganddryll a thynu'r barau heiyrn yn oli, a'i enaid wedji ehedeg o'r dyfn- deroedd, a gorphwyso'n dawel yn ei gol. Dyma beth yw achub anhydyn bentewyn o'r tan myn'd a dyn allan o'r Aifft—ty ei gaethiwed. Y mae llawer o waith arno ef a phawb eraill o blant y diwygiad eto. Tynu'r tan yn awr o'r pentewynion, a thynu'r Aifft yn llwyr allan o'u calonau. Os gwnaed y mwyaf trwy waed Crist, fe wnair y lleiaf yn rhwydd trwy ei fywyd gogoneddus Ef.