Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
6 erthygl ar y dudalen hon
t'<..
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
t'< Ty y Cyffredin, dydd Mercher.—Rhoddodd y Barwn de Worms rybudd y byddai iddo dydd Iau ofyn i Ysgrifenydd India a allai roddi un- rhyw hyabyarwydd yn nghylch y gohebiaethau a. ymddangosodd yn y Standard y bore hwnw, pa rai a ystyrid fel negeawriaethau cyfrinachol cydrhwng y Cadfridog Rwssiaidd yn nghanol- barth Asia adiweddar Ameer Afghanistan, yr hwn a gymerwyd yn garcharor yn Cabul; pa un a oedd yr ohebiaeth yn bur, ac yn enwedig, pa un a oedd cenadwri y Cadfridog. Kauffmann, dyddiedig Hydref, 1878, tri mis ar olcadarnhad Cytundeb Berlin, yn cymhell yr Ameer i wneud darpariadau rhyfelgar yn amser heddwch, yn wirionedd, ac os oedd, a ydoedd Llywodraeth ei Mawrhydi yn parhau I gredu nad. oedd un perygl i'w buddianau Indiaidd oddiwrth gel- fvvriad Rwssiaidd yn nghanolbarth Asia. Owynai Mr. Brand am fod amryw o ohebiaethau pwysig o'r fath hyn cydrhwng yr awdurdodau Rwssiaidd yn nghanolbarth' Asia ag Ameer Affghanistan yn cael eu cyhoeddi mor frysiog, ac ya enwedig yr hyn oedd wedi ei ddarganfod yn Cabul. Dymunai alw sylw y Prifweinidog at y mater, a dymunai wybod a oedd yn iawn fod papyrau swyddogol yn cael eu gyru i'r new- yddiaduron cyn iddynt gael eu gosod o flaen y Senedd. Sylwodd Mr. Gladstone nad oedd ym gwybod pa fodd yroedd y papyrau hyn wedi i. '1. L. cael eu ffordd i'r papyr dan sylw, ac nis gallai efe gymeryd arno ei hun y cyfrifoldeb o ddweyd pa un a oeddynt yn gywir a'i peidio. Diau fod cyflwyno papyrau o'r natur hyii i ii ewyddiad uron cyn eu gosod o flaen y Ty, yn ddianrhydedd i'r aelodau. Gyda golwg ar y Trysorlys, yr oedd ef yn benderfynol o roddi gorchymyn i atal troion o'r fath hyn yn y dyfodol; ac nid oedd ganddo amheuaeth na fyddai i swyddogion sef- ganddo amheuaeth na fyddai i swyddogion sef- ydliadau cyhoeddus eraill ddilyn yr un esiampl— Rhoddodd y Llefarydd 6 flaen y Ty y rheolau I newyddion a dynwyd allan ganddo gyda golwg ar ddwyn yn mlaen Feaurau, gwelliantau, a dadleuon, ac yna aed yn mlaen gyda Mesur Amddiffynol yr Iwreddon. Agorwyd y ddadl ohiriedig ar yr ail ddarlleniad gan Mr. Weston, Siaradodd am ddwy awr, a derbyniai gyfarch- iadau yn ami oddiwrth yr Home Rulers. Dilynwyd ef gan Mr. Fry, yr hwn a gymerad- wyai y Mesur, ar y sicrwydd fod y Llywodraeth yn credu fod y cyfryw Fesur yn angenrheidiol. Gwrthwynebwyd ef gan Mr. Lalor. Barnai Mr. Nelson nas gall Lloegr byth lywodraethu yr Iwerddon, er y gall ddeddfu iddi. Gwrthwyn- ebwyd ef hefyd gan Mr. P. O'Brien a Mr. Byrne, a rhoddai Syr H. D. Wolff y Llywodr- aeth ar ei gwyliadwriaeth rhag iddi drwy wthio y Mesur yn mlaen dynu gwg galluoedd eraill. Er fod Joseph M'Kenna o blaid y Mesur, eto, gwrthodai bleidleisio drosto. Amddiffynwyd y Mesur gan Mr. Forster, a rhanwyd y Ty, a nifer y pleidleisiau oedd fel y canlyn:- Dros yr ail ddarlleniad 359 Yn erbyn 56 Mwyafrif 303 Ty YR Arglwyddi.—Ni fu dim o bwys o dan ystyriaeth eu Harglwyddiaethau. Ty Y Cyffredin, dydd Llun.—Dai'llenwyd Mesur Corphoraeth Abertawe yr ail waith, a chyflwynwyd ef i bwyllgor. Rhoddwyd rliy- budd gan Mr. Pugh y bydd iddo ofyn i ysgrif ydd India pa swm o arian a dalwyd i Shore Ali ac Yakoob Khan, a pha. wasanaeth a wnaethant mewn ad-daliad. Mewn atebiad i Syr C. Reed, hysbysodd Mr. Chamberlain y byddai adroddiad yr ymchwiliadaeth ar oleuo llongau pysgota yn cael ei roddi o flaen y Ty dydd Gwener. Me jra atebiad i ofyniad a roddwyd yn enw Mr. T. D. Sullivan i'r Pcstfeistr Cyffredinol, atebodd Syr W. Harcourt fod y gorchwyl o a.teb y gofyniad yn perthyn i'r Ysgrifenydd Carfcrefol, ac nid i'r Postfeistr Cyffredinol, gan yr hwn nid oedd un cyfrifoldeb yn y mater. Mae hawl yr Ysg- grifenydd Cartrefol i agor a chadw llythyrau yn un a ganiatawyd ac a awdurdodwyd gan y Statute 1 Vic., chap. 33, sec. 25, ac yn un sydd yn cael ei arferyd er y pryd hwnw. Mae y ffaith fod gweithrediadau dirgelaidd yn cael eu cario yn mlaen, megys y fradwriaeth Ffeniaidd, yn cyfiawnhau rhoddi iddo y gallu hwn yn yr adeg bresenol yn ogyatal ag yn yr adeg a baa- iodd. Yn unol a hyn rhoddodd Mr. Cowem rybudd y byddai iddo dydd Iau efyn a oedd gan y Llywodraeth hawl iagor a chadw llythyrau. Oddeutu pump o'r gloch, aeth y Ty i Bwyllgor ar Fesur Amddiffynol yr Iwerddon. Gwrthod- 1 wyd gwelliant Mr. J. Tower o dynu ymaith y gair 'yn mha. Ie bynag' a rhoddi yn Iwerddon yn ei le, drwy fwyafrif o 189, a'r un modd eiddo Mr. A. M. Sullivan drwy fwyafrif o 176. Cynyg- iodd amryw welliantau eraill, ond hysbysodd y Cyfreithydd Cyffredinol dros Iwerddon y byddai i'r Mesur gael ei gario allan yn one at, ac nad oedd angen am unrhyw welliantau. Cododd y Ty am bum' munyd ar hugain wedi un o'r gloch.
DOLGELLAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DOLGELLAU. Y Gas.-Deallwh fod rhanddalwyr y nwy wedi cael rhybudd i gyfarfod a'u gilydd ddydd Iau nesaf, i ystyried y priodoldeb o werthu y nwy.—Gobeithiwn nad yw yr hyn a glywsorn yn wir, sef fod y cwmni dwfr wedi meddwl unwaith am godi y dreth ar hwn, a bod eu hys- grifenydd wedi bod yn edrych i mewn i'r assess- ment i'r amcan hwnw. Yr Afonydd.-Deallwn fod cadwraeth fwy manwl i fod ar yr afonydd o hyn allan, a chy- merir mwy o ofal o'r pysgodfeydd. Mae y rheolau eleni yn llawer caethach na rhai y llynedd—yn fwy ffafriol i'r boneddigion o hyd. Adeiladu.— Mae yn ychydig prysurach gydag adeiladu yn y dref yn awr nag y bu; a da genym ddeall fod dau adeilad go lew felly ar droed. Y Tywydd.—Mae y tywydd yn llawer tynerach nag y bu, ac y mae yn sier yn graddol gilio ymaith. Cyn pen ychydig ni bydd i'w ganfod ond y fan lie bu.
ABERMAW.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ABERMAW. Roberts v. Richards.-Mae yr achos hwn wed* bod gerbron y Llys yn Llundain am yn agos i wythnos. Anghydwelediad yw gyda golwg ar hawl Richards i droi dwfr trwy bibellau at Fronoleu o'r ffoa sydd yn rhedeg i Tycoch, fferm Roberts. Bu holi trwm ar y tystion o'r naill ochr a'r llall. Gorphenodd yr achos nos Lun, a dywedai y Barnwr Hall y cymerai ychydig o amser i ystyried cyn rhoddi ei ddedfryd ar yr achos. Nid oedd y ddedfryd wedi ei chyhoeddi pan yr ydym yn myned i'r wasg prydnawn heddyw (Mercher). Mae yr achos yn tynu cryn sylw yn yr Abermaw a'r cyffiniau.
Y Farchwad yjB AM YR WYTHNOS
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Farchwad yjB AM YR WYTHNOS Er i'r tywydd ddangos arwyddion o degwch, eto ar y cyfan rhyw ddigon ansefydlog ydoedd. Disgynodd gwlaw trwm yn y rhan fwyaf o'r wlad, ac y mae isel-diroedd wedi eu gorchuddio a dwfr. Felly parwyd cryn rwystr i gario yn mlaen y gwaith yn y maesydd, ac'os na cheir tywydd sychach nis gellir cario yn mlaen y gwaith o hau ond gydag anhawsder..Tawel oedd pethau yn marchnad yr £ d. Parheid i ofyn yn gyndyn am yd, a chyda mwy o sefydlogrwydd mewn perthynas Fw bris. Dywedir fod llai yn cael ei Iwytho yn America, a dywedir fod y pris wedi ei godi ychydig yn New York. Parodd hyny i bethau edrych yn well yma; ond or y caed gwell pris yn Le'rpwl, nis gellir dweyd eu bod wedi cyfnewid yn Mark-lane. Nid oes dim o bwys i'w gofnodi am farchnad y blawd. Dy- wedir fod llai yn cael ei lwytho yn yr America, ond yr oedd digon yn cael ei gynyg i gyflenwi y galwad bychan. Parheir i dalu sylw i'r haidd goreu at frâg, a cheid am dano y cyflawn briaiau, ond nid yn brysur y gwerthai haidd at falu.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
'^eneDtgaetf). Chwefror 14eg, priod Mr. Richard Vauglian, 4, Boundle Grove, Liverpool, ar ferch. Boed i chwi ei magu a'i meithrin yn dyner Ar fronau dihysbydd efengyl etch Duw, Fel delo ar gynydd mewn ffrwythau crefyddol, Yn liawcldgar, ddefnyddiol, ac addurn i'w rhyw rin Chwefror 4ydd, yn Bethel, Wyddgrug, gan y Parch. T. Roberts, gweinidog, Mr. James Jones, o Rhesycae, a Miss Elizabeth Davies, o Lixwm. jfEattoolaetijatc, Ionawr 7fed, yn 53 oed, Thomas L, Thomas, Painter, Utica, New York. Brodor o Ddolgellau ydoedd-un o hen deulu Penycefn. Symudodd i'r America amryw flynyddoedd yn ol. Ion. 31, bu farw Mr. Morris Evans, BIaeyplwyf, Mallwyd, yn ei 64 mlwydd oed. Bu yn aelod a diacon ffyddlon a defnyddiol yn Sammah, Cemmaes, Maldwyn, am lawer o flynyddoedd. Cafodd gystudd maith iawn, ond dyoddefodd y cyfan yn dawel. Claddwyd ef Chwefror 4ydd, yn mynwent Sammah.. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parchn. R. Jones, (M.C.), Aberangell, ac R. O. Evans, Sammah. Yr oedd lluosowg- rwydd y claddedigaeth yn brawf ei fod yn ddyn parchus yn ngolwg ei gymydogion. Yr Arglwydd fyddo yn nodded i'w briod a'i blant, sydd eto yn 'ngwlad y cystudd mawr.' Chwefror 4ydd, wedi" cryn gystudd, yn 76 mlwydd oed, Mr. John Williams, o'r Ffriddfacb, Dytfryn Ar- dudwy. Cafodd ein hen gyfaill weled ami a blin dra- llodion ar wahanol adegau ar ei oes, ac un or rhai trymaf a deimlodd ydoedd, colli ei olygon er's ychydig flynyddoedd yn ol, a hyuy, fe ddichon, i raddau, oddi- wrth effaith llweh calch, gan iddo fod am lawer o flyn- yddoedd yn lloagi calch yn Storehouse yr Hengwrt, ger Dolgellau, ac yn ddiweddaf J11 Mhensarn, yn y Dyffryn. Cawsai feddygilliaeth ranol i un o l lygaid yn y Royal Infirmary yn Le'rpwl, ond ofnir l r oruchwyliaeth—'y tynuilawr' yno b oijvar- y tiymaf i w gyfansoddiad bregus. Bu yn un o'r gweith- yr mwyaf diwyd a feddai y wlad, a mag- odd dyaid 11awn o biant cryfion & ffrwyth ei lafur ef a'i ffydd- lawn briod. Yr oedd yn aelod ffyddlawn gyda'r Annibynwyr yn y Dyffryn, fel r ydoedd yn Llanelltyd eyn hyny. Yr oedd ei grefydd yn talu yn dda iddo, a'r hen lyfr yn dyferu brasder ar ei lwybrau yn nglyn cysgod angQu. Aeth adref yn ei lawn hwyliau a'i ffydd yn gref ac ansigledig yn ei Dduw a'i Fab ei, fel y tystiai ei hoffus gweinidog y Parch. Z. Mather. Claddwyd yr hyn oedd farwol o hono gyda gweddillion rhai o'i hoffus blant yn Mynwent Plwyf Llwyngwril. Yno y gorphwyS y rhai lluddedig. Bydded heddwch i'w lwch, gyda nodded daear a nef ar ei anwyl hen briod-
AR Y DAITH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
yr Ynya Werdd anfon eu cwynion y pryd y mynont at lywodraethwyr eu gwlad annedwydd, a goddefir iddynt yn helaeth wneud eu gorthrwm. a'u hangen yn hysbys bob dydd o'u bywyd yn mhrif lysoedd ein teyrnas. Er hyn oil, ni fedd- ant y gras, a'r amynedd, a'r ddynoliaeth, i aros wrth gwrs amaer, a threfn gyfreithlawn, er cael y gwelliantau angenrheidiol i'w gwlad a'u,cenedl. Ac arfer drwg, yn sicr i chwi, Syr, ydyw hono o roddi 'brechdan' neu 'finciag,' &c., i blentyn barus pan lefo, er mwyn ei gadw'n ddiddig! Y mae y Gwyddelod wedi arfer llefain yn ddych- rynllyd ar hyd yr oesau, pan dybient fod yr L'esgid yn gwasgu,' a gwaeddi 'fod llew ar y ffordd,' pan nad oedd yno ond chwanen yn ysboncfo am ei bywyd! Ymddengys i mi fod urdd St. Patrick erbyn hyn wedi tynghedu, trwy y seintiau y galwant ar eu henwau mewn ffug addoliad, y mynant gael eu gwrandaw pe gor- fyddid rhoddi taw ar bob cenedl arall dan haul! gorchwyl pwysig i ni oll ydyw cydnabod y naill y llall yn frodyr, yn meddu ar yr un a'r unrhyw iawnderau a'n gilydd. Pan yw ambell genedl, neu gymydogaeth o bobl, yn myn'd i dynu atynt eu hunain mor ofnadwy fel y gomeddant i neb arall gael ei glywed yn traethu ei g*yn a'i eisiau, y mae yn hen bryd cael rhyw cloture digon effeithiol i'w roddi ar enau y cyfryw nes y dychwelont i'w pwyll. Yn hyn, nid yw yn un rhyfedd ddarfod gorchymyn i'r deugain aelod Gwyddelig y dydd o'r blaen fyned allan o uchel lya y deyrnas yn St. Stephan. Ni fynent gadw oddifewn i sianel iawndrefn a moeaau da. yn y ty urddasol hwnw; ond mynant herio a diraddio un o'r dynion gonestaf a galluocaf a fedd y byd adnabyddus heddyw yn mherson WILLIAM EWART GLADSTONE! "Gan na cha'i yr 'Home Rulers' eu pwnc eu hun- ain i ben, amcanent ddyrysu pobpeth arall o ddamcanion y llywodraeth. Mynent i'r holl areithwyr ymfflamyehol o Hydref diweddaf, &c., gyda'r Tir Gytfgrair &c., gael dianc yn ddigerydd, ac i'r arwr Michael Davitt gael diystyru fel y mynai amodau ei 'docyn rhyddhad' o dir all- tudiaeth, ond gwelant erbyn hyn nad na i gellwair yn hir ag ef ydyw John Bull, a bod amser terfynedig i raa y- Llew Prydeinig. Add- ysgu, ac nid forceio ydyw trefn y dydd yn ein hoes ni bobl anwyl! ac oa yw ein deddfwyr yn dra hwyrfrydig i ateb ein eri, daliwn ati mewn ffordd deg (ya dywedai Dick Tudur), i daenu ein cwynion, ac i eabonio ein hangenion a'n hiawnderau i'n deddfwyr, yn ffyddlawn a hedd- ychol, a boneddigaidd, ga.n gofio fod 'Amser i bob peth, ac i bob amcan dan y nefoedd.' Fe ellir gwellhau y byd heb ei ddifa, a gwneled pob darllenydd o'r DYDD ei oreu tuag at hyny tra bo'r cyfle yn ei afael. r; Tomos OWAN.